![Page 1: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/1.jpg)
+
mw. dr. Willemijn Windt
Uroloog io24 september 2012
Farmacologischebeïnvloeding van mictie
Gewild of ongewild
![Page 2: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/2.jpg)
+ Casus
82 jarige man COPD exacerbatie
Al langere tijd gaat plassen moeilijker
1e dag na start pulmonale medicatie onvermogen tot mictie
Probleemloos CAD geplaatst: 1,5 L urine.
4 weken na plaatsen CAD verwijderd, goede mictie na start tamsulosine
![Page 3: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/3.jpg)
+ Casus
Hoe kan dit??
![Page 4: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/4.jpg)
+ Doelen
Begrijpen neurologische en farmacologische beïnvloedingblaasfunctie.
Identificeren geneesmiddelen met gewild of ongewild effect op de blaas.
Begrijpen oorzaak erectiele dysfunctie als bewerking medicatie.
![Page 5: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/5.jpg)
+ Functie van de blaas
1. Opslag orgaan
![Page 6: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/6.jpg)
+ Functie van de blaas
1. Opslag orgaan
2. Evacuatie orgaan
![Page 7: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/7.jpg)
+ Fysiologie van de blaas
Goede mictie door coördinatie contractie musculus detrusor, gladde spiercellen blaashals urethra sfincter
Campbell Walsh Urology 2012
![Page 8: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/8.jpg)
+
opslagCampbell Walsh Urology 2012
![Page 9: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/9.jpg)
+
opslag mictieCampbell Walsh Urology 2012
![Page 10: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/10.jpg)
+ Neurologisch circuit van de blaas
Parasympaticus S2-S4 niveau, plexus pelvicus Contractie m detrusor Relaxatie outflow tract Via acetylcholine Nicotinerge, adrenerge en
muscarinerge receptoren
Campbell Walsh Urology 2012
![Page 11: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/11.jpg)
+ Neurologische circuit van de blaas
Sympaticus T10-L2 n. splanchnicus n.
hypogastricus, n. pelvicus Contractie blaashals en
urethra Inhibitie parasympaticus Relaxatie m. detrusor in vitro Adrenerge receptoren
Campbell Walsh Urology 2012
![Page 12: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/12.jpg)
+ Terug naar de casus…
parasympathicolyticum ipratropium inhalatie (atrovent) tiotropium inhalatie (spiriva) atropine, tropicamide oogdruppels
β2-sympathicomimeticum salbutamol (ventolin) neusspray xylometazoline anti glaucoom brimonidine
![Page 13: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/13.jpg)
+ Bijwerking medicatie
Verminderde mictie drang
Acute urine retentie
Erectiele dysfunctie
![Page 14: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/14.jpg)
+ Farmacologische targets
Centraal zenuw stelsel Opioiden Morfine: grotere blaascapaciteit, blokkeert blaas contractie Naloxon: stimulatie mictie Tramadol in proefdieren effectief bij BOA
Cave: urine retentie bij morfine gebruik
![Page 15: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/15.jpg)
+ Farmacologische targets
Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten
blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn in OAB, echter kunnen ook tot
incontinentie leiden cave: residu na mictie en acute urine retentie
GABA Gabapentine effectief bij neurogene OAB
![Page 16: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/16.jpg)
+ Farmacologische targets
Perifere targets Muscarine receptor parasympaticus Detrusor contractie M3-receptor Nifedipine gevoelige Ca-kanalen Anticholinergica (oxybutynine, solifenacine, fesoterodine) Verminderde respons op Ach, verminderde vullingsdruk
Alfa adrenerge receptoren α1D en α1A, contractie blaashals en urethra remming: tamsulosine
![Page 17: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/17.jpg)
+ Farmacologische targets
Beta adrenerge receptoren β3 receptor agonist: relaxatie m detrusor, toename blaas
capaciteit
Calcium antagonisten Vermindering spikes contractie leidend tot OAB
Botuline toxine type a remming Ach afgifte Effectief bij overactieve blaas
![Page 18: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/18.jpg)
+ Farmacologische targets
NSAID’s: Prostaglandinen verhogen gladde spiertonus en spontane
activiteit NSAID: relaxatie blaas tijdens vulling, vermindering spontane
contraties
Tricyclische antidepressiva Anticholinergisch en Noradrenaline re-uptake remmend effect Relaxatie m detrusor Amitriptyline
![Page 19: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/19.jpg)
+ Farmacologische targets
Oestrogenen Toename dikte urotheel mucosa, betere sealing, minder
incontinentie
![Page 20: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/20.jpg)
+ Lower urinary tract symptoms
LUTS obv blaasevacuatie α-blokkers 5α-reductase remmers Operatieve correctie: TURP
LUTS obv blaasvulling Anticholinergicum NSAID, tramadol, Ca-antagonist, amitriptyline Botuline toxine A Sacrale of perifere zenuwstimulatie operatieve correctie
![Page 21: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/21.jpg)
+ Farmacologische problemen?
Bovenstaande aangrijpingspunten effectief bij LUTS obv blaasvulling
Bijwerkingen bij pre-existente obstructieve LUTS Mictie meer afhankelijk van detrusor contractie Verlaat blaas gevoel Residu na mictie Acute urine retentie
![Page 22: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/22.jpg)
+ Erectiele dysfunctie
ED normaal?
![Page 23: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/23.jpg)
+ Erectiele dysfunctie
Casus: Patient komt met mictieklachten. Bij rectaal toucher wordt een grote
prostaat gevoeld. Gestart wordt met finasteride en tamsulosine Patient komt terug met erectieklachten en libidostoornissen. Wat nu?
![Page 24: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/24.jpg)
+ Rol medicatie impotentie
Campbell Walsh Urology 2012
![Page 25: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/25.jpg)
+ Zenuwvoorziening penis
![Page 26: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/26.jpg)
+ Fysiologie erectie
Werking zwellichamen
![Page 27: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/27.jpg)
+ ED als bijwerking medicatie
Campbell Walsh Urology 2012
![Page 28: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/28.jpg)
+ ED als bijwerking medicatie
Campbell Walsh Urology 2012
![Page 29: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/29.jpg)
+ Terug naar de casus…
finasteride/dutasteride 1:10 erectie en libido klachten voor en nadelen afwegen bij onvoldoende effect monotherapie tamsulosine TURP overwegen.
![Page 30: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/30.jpg)
+ Samenvatting
Bij pre-existente obstructieve mictie bij blaasdempendemedicatie kans op acute urine retentie.
Erectiele dysfunctie vaak multifactorieel, medicatie slechts eenonderdeel.
Bij antihypertensiva, psychogene medicatie, LUTS medicatiemogelijk alternatief.
![Page 31: Farmacologische beïnvloeding van mictie · Farmacologische targets Serotonine 5-HT reuptake inh verminderen blaascontractie en vergroten blaas volume SSRI’s kunnen effectief zijn](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041807/5e559680fc819a5f475b4926/html5/thumbnails/31.jpg)
+ Take home message
Besteed bij mictieklachten en erectieklachten aandacht aanvoorgeschreven medicatie.