Download - Globalizacja gospodarki światowej
1
Globalizacja gospodarki światowej
2
Literatura
1. Budnikowski A., Ochrona środowiska jako problem globalny, PWE, Warszawa 1998
2. Haliżak E., Kuźnar R., Symonides J., Globalizacja a stosunki międzynarodowe, Warszawa 2004
3. Michałków I., Gospodarcze i społeczne skutki globalizacji, Zeszyty Naukowe WSE 2000, nr 4.
4. Sikorska T., Ekonomiczne aspekty globalizacji, Warszawa 2002
5. Szymański W., Globalizacja. Wyzwania i zagrożenia, Difin, W-wa 2002
6. Globalizacja od A do Z, NBP 2004
7. Strategor, Zarządzanie firmą, PWE 2001
8. Zorska A.: Ku globalizacji? ... PWN 1998
9. Gierszewska G. Wawrzyniak B.: Globalizacja. Wyzwania dla zarządzania strategicznego, Poltext 2001
3
Problemy poruszone na zajęciach
Definicje globalizacji
Ewolucja
Cechy globalizacji
Siły motoryczne globalizacji
Sutki globalizacji
Zagrożenie dla globalizacji
Dyferencjacja narodów
Tendencje rozwojowe globalizacji
4
Cel zajęć
„„Nie jest lepsze Nie jest lepsze
własne, rodzime zło własne, rodzime zło
od obcego dobra”od obcego dobra”
5
Definicja globalizacji
Pojęcie globalizacji odnosi się do obszarów działalności: gospodarczej, politycznej, społecznej, kulturowej, naukowej.
To przenikanie de facto wszelkich dziedzin działalności ludzkiej na świecie powoduje trudność w zdefiniowaniu jej.
Globalizacja ma charakter wielostronny i wielopłaszczyznowy.
6
Globalizacja kojarzy się:
1. Standaryzacją produkcji
2. Upodobnieniem zachowań konsumentów
3. Umiędzynarodowieniem działalności gospodarczej
4. Scalaniem gospodarek narodowych, prowadzące do powstania jednolitej gospodarki światowej
7
Definicja globalizacji
Globalizacja – proces tworzenia światowej sieci gospodarczej, składającej się z układów sektorowych (branżowych)
8
Definicja globalizacji
Globalizacja jest funkcją postępu technicznego
9
Pierwszy etap globalizacji działalności gospodarek wg A. Zorskiej
Lata 1870-1914
bowiem przełom XIX i XX można uznać za ukształtowanie się kapitału
finansowego, który wpłynął na rozwój monopolistycznego charakteru wielkich
przedsiębiorstw.
10
Globalizacja wg A. Zorskiej
„Globalizacja stanowi wyższy, bardziej zaawansowany i złożony etap procesu umiędzynaradawiania działalności gospodarczej. Proces ten rozumiany ogólnie, jako rozszerzenie działalności krajowych przedsiębiorstw za granicą, został zapoczątkowany na większą skalę w XIV wieku wraz z rozwojem zamorskiej działalności przez kompanie handlowe.” s. 14
11
Pierwszy etap globalizacji wg grupy lizbońskiej
Globalizacja - proces gospodarczo-polityczno-społeczny, którego początki przypadają na ostatnie dwie dekady XXw.
bowiem1. Rozwój technologii informacyjno-
komunikacyjnych (komputerów osobistych i internetu)
2. Rozpad realnego socjalizmu, a zwłaszcza upadek Związku Sowieckiego
12
Wg M. Friedmana
„Obie rewolucje doprowadziły do sytuacji, w której producent może wytwarzać swój produkt gdziekolwiek na świecie, sprzedawać go tam, gdzie mu się podoba, wykorzystywać w procesie produkcyjnym zasoby któregokolwiek państwa i mieć swoją siedzibę gdziekolwiek na świecie. Nie ma zatem sensu mówić, że dany produkt jest krajowy.”
13
Wg T.L. Friedmana
Świat narodził się w 1989 r.
po upadku muru berlińskiego
14
PodsumowanieGlobalizacja związana jest z:
1. wielkimi odkryciami geograficznymi w XV i XVI w.
2. .....
3. pierwszą rewolucją przemysłową
4. rewolucją techniczną (internet)
5. polityką (upadek systemu komunistycznego)
6. ekonomią (prywatyzacja, deregulacja)
15
Podsumowanie Ewolucja globalizacji
1. Rozwój handlu
2. Przepływ informacji i technologii
3. Liberalizacja sektora bankowego i przepływów kapitałowych
4. Mobilność ludzi
16
Podsumowanie Nurty globalizacji
1. Globalizacja stanowi nową, wyższą i bardziej złożoną formę rozwoju międzynarodowych stosunków ekonomicznych.
2. Globalizacja nowa faza ich rozwoju, kształtująca się pod wpływem szczególnych okoliczności i procesów, które poprzednio nie mogły występować
17
Cechy globalizacji
wielostronność
wielopłaszczyznowość
złożoność
wielowątkowość
międzynarodowa współzależność
18
Cechy współczesnej globalizacji:1. Rosnąca mobilność kapitału i dóbr (nawet usług) - formowanie się
światowej sieci obrotu dobrami i usługami.usługami.
2. Rozwój międzynarodowych obrotów kapitałowych. Skala postępu technicznego.
3. Rozprzestrzenienie się innowacji.
4. Tworzenie światowego systemu informacyjnego (internetu).
5. Rozwój sieci światowego systemu transportowego. Spadają koszty transakcyjne (koszty transportu i łączności) gospodarczej współpracy z zagranicą. Zmniejsza się znaczenie czasu i przestrzeni (just in time).
6. Liberalizacja wielu sfer działalności (otwieranie się na handel z zagranicą, napływ zagranicznych inwestycji bezpośrednich).
7. Postęp prywatyzacji i deregulacji sektorów gospodarki, które stanowiły własność państwa i były zmonopolizowane.
19
Problemy związane z globalizacją
1. Przestaje obowiązywać zasada o zbędności reguł działania rynku światowego
2. Potrzeba ochrony konkurencji i konsumentów
3. Większy dochód rodzi problemy podziału nadwyżki miedzy kraje oraz poszczególnych członków społeczeństwa
4. Dewastacja środowiska naturalnego
20
Kryzysy powodują:
-nasilenie tendencji protekcjonistycznych
-nacjonalizm
-wrogość w stosunkach międzyludzkich
-ruch połączeniowy (m&a)
-monopolizację
21
Zagrożenia globalizacji
Terroryzm międzynarodowy
-fundamentalizm religijny
-separatyzm etniczny
Podział świata1. Cywilizacja bogatych (w większości białych ludzi)
2. Cywilizacja nędzy i zacofania
22
Przeciwnicy globalizacji:
działacze związków zawodowych; obrońcy praw konsumenta; organizacje ekologiczne; obrońcy praw człowieka i zwierząt; przedstawiciele rolników z krajów biednych i bogatych, działacze na rzecz wyzwolenia różnych krajów i regionów; anarchistów; awanturników i chuliganów
23
Integracja - dyferencjacja
Integracja ekonomiczna – dążenie do łączenia i scalania się odrębnych organizmów gospodarczych
Dyferencjacja – różnicowanie się co znajduje swoje odzwierciedlenie w: sferze poziomu rozwoju; dochodach różnych grup krajów.
24
Dyferencjacja narodów
okres zróżnicowanie bogactwa
1990 r. 4500%
1870 r. 900%
W poł. XVIII w. (przed rewolucja przemysłową
30%
25
Dyferencjacja narodów
Na przełomie XX i XXI stulecia
15% ludności świata zamieszkuje kraje wysoko rozwinięte i wytwarza prawie 80% światowego produktu/dochodu narodowego
Pozostałe 85% ludności świata wytwarza zaledwie 21% światowego produktu/dochodu narodowego
26
Dyferencjacja narodów
Na 130 krajów świata (o ludności powyżej 1
miliona osób) mniej niż 30 zaliczanych jest do zamożnych (tj. takich, których dochód brutto na mieszkańca przekracza 10 tyś. $)
27
Dyferencjacja narodów
Stany Zjednoczone, Japonia, Niemcy (kraje triady) obejmują 8.1% ludności świata, wytwarzają 51,5% światowego DNB.
Stany Zjednoczone (same) wytwarzają 31%
28
Podsumowanie Zróżnicowanie narodów
- różnice w poziomie rozwoju między krajami
-rozwarstwienie w dochodach
-różnice w poziomie życia i jakości życia
-przepaść techniczna i cywilizacyjna
-liczba ludności w krajach rozwijających się rośnie szybciej niż w krajach rozwiniętych
29
Siły motoryczne globalizacji
-korporacje transnarodowe
-rządy (państwa) krajów wysoko rozwiniętych
„Kraje wysoko rozwinięte są silne siłą swoich korporacji, a korporacje czerpią siłę z potęgi krajów, z których pochodzą.” E. Markowska
-triada (z trzech stref świata:Ameryka Północna, Europa Zachodnia, Azja Wschodnia)
30
Korporacje transnarodowe
Korporacje transnarodowe zaczęły powstawać na początku drugiej połowy XIX stulecia
Cel:
-dokonanie wielkich inwestycji
-podejmowanie produkcji na wielką skalę
-ekspansja w krajach kolonialnych i zależnych
31
Korporacje transnarodowe
Obecnie:
prowadzą działalność gospodarczą
wpływają na rozwój nauki i techniki
kształtują postęp techniczny
prowadzą działalność eksportową i importową
tworzą alianse strategiczne
twardo konkurują ze sobą
32
Rządy (państwa) krajów wysoko rozwiniętych
Poprzez politykę gospodarczą i zagraniczną:
-tworzą uwarunkowania sprzyjające korporacjom
-prowadzą negocjacje na szczeblu rządowym
-wpływają na pozycję korporacji i kierunki działania (preferencje podatkowe, zamówienia rządowe)
33
Podsumowanie Rynek światowy
1. zbiór rynków narodowych
Konsekwencje przekształceń rynku światowego
3. kraje i władze tracą na znaczeniu
4. zyskują firmy międzynarodowe
5. nieskuteczna polityka państwa w zakresie ochrony konsumenta
na rynku narodowym
2. globalny rynek poszczególnych
produktów
34
Podsumowanie Polityka międzynarodowa
Strategie korporacji transnarodowych powinny uwzględnić współuczestniczenie w wyrównaniu poziomu rozwoju w skali globalnej
35
Podsumowanie Kategorie ekonomiczne i etyczne
Rozumowanie w kategoriach ekonomicznych
Rozumowanie w kategoriach
etycznych
36
Wskaźniki globalizacji
Wskaźnik mierzy stopień integracji danego kraju ze światem w sferze gospodarki, polityki, technologii, życia społecznego.
Wskaźnik globalizacji w 2003 r. wg miejsca:
1. Irlandia
2. Szwajcaria
3. Szwecja
4. Singapur
5. Holandia
11. USA; 15. Czechy; 17 . Niemcy
37
Czynniki przyspieszające globalizację
-wzrost bezpośrednich inwestycji zagranicznych (w
1990r. wynosiły 201 mld $ w 2000r. 1270 mld $ ) przy szybszym wzroście w krajach najbogatszych niż w krajach rozwijających się
-wprowadzenie nowoczesnych metod zarządzania
-automatyzacja operacji finansowo-bankowych
-m&a
-inernet
-telefony komórkowe
38
TendencjeGlobalizacja będzie się rozszerzać na coraz większe obszary
świata
Korzyści będą zawłaszczane przez przedsiębiorstwa z krajów bogatych
Jest to uzasadnione bowiem kraje bogatsze w większym stopniu uczestniczą w tworzeniu światowego DNB więc partycypują bardziej w jego podziale.
W imię korzyści z globalizacji kraje bogate powinny zwiększyć pomoc dla krajów biednych
39
Proces selektywny
Globalizacja jest ciągle procesem selektywnym
bowiem korzystają z niej kraje bogate i średnio zamożne, zaś kraje ubogie nie są w obszarze zainteresowania zagranicznych inwestorów
40
Dziękuję Państwu za uwagę