Handelingsgericht werken; een introductie
Ingrid KroezenGedragswetenschapper AB-dienst
Programma
• Doel van vanmiddag• Uitgangspunten HGW• Opdrachten• Evaluatie
Doelstelling HGW
Systematische manier van werken
met als doel
onderwijs op maat
te kunnen bieden aan leerlingen
1. Doelgericht
Specifiek
Meetbaar
Acceptabel
Realistisch
Tijdgebonden
SMART Doelen:• bepalen de richting • geven houvast voor
effectieve feedback• bieden mogelijkheid om je
werk te evalueren (PDCA)-> kwaliteitsverbetering
Kleine stapjes vergroten de kans op succes en daarmee de motivatie
Maar ook:
Doelgericht handelen in de dagelijkse praktijk:• Waar willen wij als team naar toe en hoe zien we dat
terug in ons handelen?• Wat is het doel van een bepaalde aanpak?• Wat is de vraag achter de vraag?• Wat is het doel van een bepaald gesprek, vergadering,
observatie? Verwachtingen op elkaar afstemmen.
PDCA
PDCA-cyclus
Plan: doelen formuleren
Do: uitvoeren van interventies
Check: evalueren van resultaten
Act: borgen en/of bijstellen
(Deming)
Om kwaliteitsvol onderwijs te realiseren is voortdurende afstemming tussen vraag en aanbod nodig
2. Afstemming en wisselwerking
Iemand ontwikkelt zich in een context
‘Waarom heeft
dít kind,
uit dít gezin,
in déze school,
met déze leraar
en déze medeleerlingen
de gesignaleerde problemen
en hoe kunnen we die goed aanpakken?’ (Pameijer)
Van theorie naar praktijk
Zorgvuldig in kaart brengen van• Kindkenmerken• Kenmerken onderwijsleersituatie• Opvoedsituatie
Werken aan• Het wegnemen of aanpassen van de
factoren die het probleem beïnvloeden • Het versterken van de positieve
factoren
3. Onderwijsbehoeften
Probleem in kaart brengen én wat goed gaat/sterke kanten
Vertalen van probleem naar onderwijsbehoefte
Hoe vind je onderwijsbehoeften?
• Praten met collega’s en andere professionals
• Vragen aan leerling en ouders; − Wat kan het kind wel? − Maak gebruik van uitzonderingen; wanneer ging het wel goed?• Literatuur benutten• Observatie• Dossier
Opdracht 1: van probleem naar onderwijsbehoefte
• Maak 2-tallen
• Bedenk meerdere problemen van leerlingen
• Vertaal dit naar (extra)onderwijsbehoeftes
4. De leerkracht doet er toe!
De mate van vakmanschap van een docent is meest doorslaggevende factor in het leerrendement van leerlingen (Marzano)
• Bepaal wat nodig is voor de leerling én• wat de docent nodig heeft om dat mogelijk te
maken
5. Positieve aspecten
Richt de aandacht op wat werkt en wat goed gaat, dat motiveert en maakt de aanpak effectiever
• Toekomstgericht• Zoek de uitzondering• Maak gebruik van kwaliteiten• Doe meer van wat werkt• Stop met wat niet werkt• Kleine verandering is voldoende
Opdracht 2: marktplaats
• Maak 2-tallen• Verkoop Bram
6. Samenwerking met alle betrokkenen
Leren van en met elkaar:
• Leerling
• Docent
• Ouders
• Team
7. Systematisch en transparant
• Inzichtelijk hoe de school wil werken en waarom
• Heldere afspraken over wie wat doet, wanneer, hoe, waar en waarom
• Planmatige werkwijze, afstemming tussen onderwijs en begeleiding
• Van overzicht, naar inzicht en uitzicht
Fasen van HGW
Om Handelingsgericht te werken moeten een aantal fasen van informatieverzameling en verwerking plaatsvinden
HGW onderscheidt 4 fases1. Waarnemen2. Analyseren en begrijpen3. Plannen4. Realiseren
Uitwisselen van ervaringen
• Wat doen jullie al handelingsgericht?• Waar hebben jullie goede ervaringen mee?• Hoe merk je dat aan leerlingen, ouders, collega’s, jezelf?
Evaluatie
•Wat heeft vanmiddag je opgeleverd?•Wat neem je mee?