![Page 1: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/1.jpg)
1
HAVALANDIRMA
İKLİMLENDİRME Süleyman TUTUMLU
Emekli Öğretim Görevlisi
A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı
![Page 2: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/2.jpg)
2
HAVALANDIRMA VE
İKLİMLENDİRME
![Page 3: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/3.jpg)
3
İŞYERİ ÇALIŞMA ORTAMI:
İşyerlerine çalışanların sağlığını etkileyen
zararlı faktörlerden biride, ortam havasıdır.
Sağlıklı ve güvenli bir işyeri hazırlamada
çalışma ortamının termal konfor şartları
bakımından uygun hale getirilmesi
gerekmektedir.
![Page 4: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/4.jpg)
4
TEMİZ HAVA;
Normal şartlarda (Büro ortamında),
Karbondioksit miktarının binde birin üstüne
çıkmayan havaya temiz hava denir.
İşyeri ortamında bulunan gaz, toz ve
kokunun kabul edilebilir sınırların altında
olması gereklidir.
![Page 5: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/5.jpg)
5
HAVANIN İDEAL FORMÜLÜ
azot : % 78.084 oksijen: % 20.9476 argon: %0.934 karbondioksit: %0.0314 neon: % 0.001818 metan: %0.0002 helyum: 0.000524 kripton: %0.000114 hidrojen: %0.00005 xenon: %0.0000087
![Page 6: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/6.jpg)
6
HAVA İHTİYACI:
Yetişkin bir insanın saatte 30 m3 temiz
havaya ihtiyacı vardır.
Tabi havalandırma ile ortam havası saatte
2-3 defa değişir.
Kişi başına düşen hava hacmi 10 m3
olmalıdır.
Koğuşlarda kişi başına düşen hava hacmi
12 m3 tür.
![Page 7: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/7.jpg)
7
HAVA İHTİYACI:
Tavan yüksekliğinin 4 metreden fazlası hesaba katılmaz
Normal şartlarda işyerinin tavan yüksekliği en az 3 metre olmalıdır. En düşük yükseklik 2,4 metredir.
Zararlı toz ve gazların bulunduğu ortamlarda tavan yüksekliği en az 3,5 metre olmalıdır.
İşyerlerinde kişi başına düşen serbest alan miktarı en az 2,5 metrekare olmalıdır.
![Page 8: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/8.jpg)
8
HAVA AKIM HIZI :
İşyerinde oluşan kirli havanın dışarı atılması,
yerine temiz havanın alınması için, ortamda,
uygun bir havalandırmanın olması,
dolayısıyla uygun bir hava akımının olması
gereklidir.
![Page 9: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/9.jpg)
9
HAVA AKIM HIZI :
Ancak bu hava akımı 0,5 metre/saniyeyi
aşması durumunda rahatsız edici esintiler
meydana gelir. Bu esintiler sebebiyle
İşyerlerinde, özellikle kaynak atölyelerinde,
ortamın havası kirli olduğu halde,
havalandırma tesisatlarının
çalıştırılmadığına çok sık rastlamaktayız.
![Page 10: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/10.jpg)
10
İKLİMLENDİRME
Bu tür olumsuzlukların olmaması için
ISITMA VE HAVALANDIRMAYI,
İKLİMLENDİRME ŞEKLİNDE
ANLAMALI ve bu anlayışla, bütün
değerler göz önünde bulundurularak
projelendirme yapılmalıdır.
![Page 11: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/11.jpg)
11
TERMAL KONFOR BÖLGESİ;
Çalışanın, faaliyetini sürdürmesi
esnasında en rahat durumda oldukları
bölge termal konfor bölgesidir.
Bu bölgenin alt ve üst sınırları
bulunmaktadır.
Bu bölgeyi etkileyen faktörler şöyle
sıralanabilir:
![Page 12: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/12.jpg)
12
TERMAL KONFOR BÖLGESİ;
Ortam sıcaklığı,
Ortamın nem durumu,
Hava akım hızı,
Yapılan işin niteliği,
Çalışanın giyim durumu,
Çalışanın yaşı ve cinsiyeti,
Çalışanın beslenmesi,
Çalışanın fiziki durumu,
Çalışanın sağlık durumu,
![Page 13: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/13.jpg)
13
BUNALIM BÖLGESİ:
İnsanların vücutlarından ısı atmalarının
zorlaşması sebebiyle, bunalma hissettikleri
sıcaklık ve bağıl nem kombinasyonları
bölgesidir.
![Page 14: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/14.jpg)
14
Hafif işlerde rahat çalışmak için sıcaklık,
hava akım hızı ve bağıl nem değerleri
ISI HAVA AKIM HIZI(m/s) BAĞIL NEM
19 - 21 C 0,5
19,5 - 21,5 C 0,2
21,5 - 23,5 C 0,5 %30-60
23,5 - 25 C 1.0
![Page 15: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/15.jpg)
15
Yapılan işlere göre çalışma ortamı
sıcaklıkları
Hava sıcaklığı
Faaliyetin şekli (%50 nem seviyesinde )
Oturarak yapılan hafif el işleri 20 C
Oturarak yapılan hafif kol ve el işleri 20 C
Ayakta yapılan ağır kol işleri 17 C
Çok ağır İşler 15-16 C
![Page 16: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/16.jpg)
16
Çalışma'da Rahat Sıcaklık bölgesi
Bağıl (nisbi) nem, rahat çalışmanın devamlı olmasında en önemli etkendir.
Çok fazla nem, terlemeye ve terin vücuttan uzaklaşmasına etki eder.
Ancak soğutma sistemi ile vücut sıcaklığı normalde tutulabilir.
Eğer vücut sıcaklığı çok yükselirse sıcak çarpması (bayılma) ile sonuçlanabilir.
En çok rahatlık veren sıcaklık, atmosfer ve hava koşullarını özel bir alanda ve mevsime göre değiştirmekle elde edilebilir.
Örneğin, rahat bir çalışma sıcaklığı kışın 18 0C - 21 0C ve % 40 bağıl nem olarak verilebilir .Yazın ise bunun biraz üstü olabilir.
![Page 17: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/17.jpg)
17
Yapılan işlere göre çalışma ortamı
sıcaklıkları
Bunların yanı sıra rahatlık bölgeleri dış
sıcaklığa bağlı olarak da değişeceği için,
işyerinin sıcaklığı ve bağıl nemi
ayarlanırken dış hava sıcaklığının da göz
önünde bulundurulması, aşırı ısı farkları
oluşmamasına dikkat edilmesi gereklidir.
![Page 18: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Dış sıcaklığın yüksek olduğu bir yerde oturarak
yapılan bir işe göre rahatlık dereceleri
Dış sıcaklık ( C ) 20 24 28 32 35
Uygun ÇYS ( C ) 20 22 24 26 27,5
Bağıl nem ( % ) 75 65 57 50 45
![Page 19: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/19.jpg)
19
BAĞIL NEM
İş sağlığı ve güvenliği yönünden bağıl
nemin değeri önemlidir. Bir işyeri
ortamının bağıl nemi değerlendirilirken,
sıcaklık, hava akım hızı gibi diğer şartlar
da değerlendirilmesi gerekir
![Page 20: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/20.jpg)
20
BAĞIL NEM
Genel olarak herhangi bir işyerinde bağıl
nem %30 ila %80 arasında olmalıdır.
Yüksek bağıl nem, ortam sıcaklığının
yüksek olması durumunda bunaltır, düşük
olması durumunda ise üşüme ve ürperme
hissi verir.
![Page 21: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/21.jpg)
21
Aşırı ısı üretim üzerinde olumsuz etki
yapar:
Isı 29 derece olursa performans %5 düşer.
Isı 30 “ “ “ %10 “
Isı 31 “ “ “ %17 “
Isı 32 “ “ “ %30 “
![Page 22: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/22.jpg)
22
TOZ :
Büyük Tıp Bilgini İbni Sina’nın EĞER TOZ
OLMASAYDI İNSAN ÖMRÜNÜN 1000
SENE OLMAMASI İÇİN HİÇBİR SEBEP
YOKTU sözünü hatırlamak yerinde olur.
![Page 23: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/23.jpg)
23
TOZ: Çeşitli organik ve inorganik maddelerden
aşınma, parçalanma, öğütme, yanma veya
mekanik olarak kırma, parçalama, delme,
öğütme işlemleri sırasında ve sonucunda
oluşan, büyüklükleri bir kaç A°(Angstron) ile
300 mikron arasında değişen, kimyasal
özellikleri kendisini oluşturan kimyasal
maddenin yapısına benzeyen maddelerdir.
![Page 24: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/24.jpg)
24
TOZ: Toz, insanlara, solunum sistemi ile
akciğerlere yerleşerek ve kana karışarak
olumsuz olarak etkilemekte, ilk fark edilen
meslek hastalıkları sebeplerindendir.
Çeşitli iş kollarında toz problemi ile
karşılaşılmaktadır. Toza sebep olan işler çok
çeşitlidir. Daha doğrusu toza sebep olmayan
iş yoktur. Az toz çıkaran ve çok toz çıkaran
yerler diye düşünmek daha doğru olur.
![Page 25: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/25.jpg)
25
En çok toza maruz kalınan iş kolları; 1
• Patlatma, kırma, delme ve öğütme işleri
• Maden ocakları
• Yol, Tünel ve baraj yapımı işleri
• Döküm işleri (kum ve grafit)
• Porselen sanayi,
• Tuğla ve kiremit sanayi
• Mermer sanayi
• Çimento sanayi
• Kaynak işleri
• Cam sanayi
![Page 26: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/26.jpg)
26
En çok toza maruz kalınan iş kolları;
• Pamuklu dokuma sanayi ve çırçır sanayi
• Tahıl siloları, un değirmeni ve un fabrikaları
• Sigara sanayi
• Ağaç doğrama ve mobilya işleri
• Metal sanayi
• Demir ve çelik endüstrisi
• Kumlama ve raspa işleri
• Nakliyat,
• Depolama ve yüzeylerin işlenmesi.
![Page 27: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/27.jpg)
27
TOZ SAĞLIĞIMIZI NASIL ETKİLER ?
Toz: Çeşitli büyüklükteki katı taneler için
kullanılan genel bir sözcüktür. Tane
büyüklükleri 300 ile 0,1 mikron arasında
değişir. Solunan tozların tane büyüklükleri
ise 60 mikronun altındadır. Büyüklüklerine
göre solunum sisteminin çeşitli
kısımlarında tutulurlar.
![Page 28: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/28.jpg)
28
SOLUNUM
Solunum sistemimiz 4 ana kısımdan
oluşmaktadır:
1-Burun ve ağız,
2-Nefes borusu,
3-Bronşlar,
4-Bronşiyol ve alveoller,
![Page 29: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/29.jpg)
29
Tutuldukları bölge ve tanecik
büyüklükleri:
10 Mikron - Boğaz ve üst solunum yolunda
(nazofaringeal bölgede),
5–10 Mikron - Alt solunum yollarında
(trakeabronşial bölge) tutulurlar.
0,5 Mikron ve altındaki toz tanecikleri ise
solunum sırasında akciğerlere girer çıkar,
birikme olmaz.
![Page 30: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/30.jpg)
30
Tutuldukları bölge ve tanecik
büyüklükleri:
Dolayısıyla sağlık açısından en önemli olanlar
"incetozlar" veya “Solunabilir toz” adını verdiğimiz
0,5–5 mikron arasında büyüklüğe sahip tozlardır.
Bu tozlar solunum yoluyla alveollere (hava
kesecikleri) kadar ulaşırlar ve bir kısmı tekrar çıkar.
Atılamayıp geriye kalan kısmı akciğerlerde birikerek
10–20 yıl sonra "pnömokonyoz" dediğimiz akciğer
toz hastalıklarına neden olurlar.
![Page 31: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/31.jpg)
31
TOZLAR KİMYASAL KÖKENİNE GÖRE
İKİ GRUBA AYRILIR:
1. Organik Tozlar:
a) Bitkisel kökenli tozlar (pamuk tozu,
tahta tozu, un tozu, saman tozu v.s.)
b)Hayvansal tozlar (tüy, saç v.s.)
c)Sentetik bileşenlerin tozları (DDT, trinitro
toluen v.s.)
![Page 32: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/32.jpg)
32
TOZLAR KİMYASAL KÖKENİNE GÖRE
İKİ GRUBA AYRILIR:
2. İnorganik Tozlar:
a)Metalik tozlar (demir, bakır, çinko tozu vb.)
b)Metalik olmayan tozlar (kükürt, kömür tozu)
c) Kimyasal bileşiklerin tozları (çinko oksit,
manganez oksit gibi).
d) Doğal bileşiklerin tozları (mineraller, killer,
maden cevherleri v.s.)
![Page 33: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/33.jpg)
33
İNSAN SAĞLIĞINA ETKİLERİ AÇISINDAN
TOZLARIN SINIFLANDIRILMASI:
Fibrojenik tozlar: Silikoz, aspestoz gibi
pnömokonyoza sebep olan tozlardır.
Toksik tozlar: Vücuda alındıklarında akut veya
kronik zehirlenmeye sebep olan tozlardır. Bunlar
kurşun, krom, kadbiyum, mangan, vanadyum
gibi ağır metal tozlarıdır.
Kanserojen tozlar: Kansere sebep olan tozlardır.
Bunlar asbest, arsenik, berilyum, kromatlar, nikel
tozları gibi tozlardır.
![Page 34: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/34.jpg)
34
İNSAN SAĞLIĞINA ETKİLERİ AÇISINDAN
TOZLARIN SINIFLANDIRILMASI:
Radyoaktif tozlar: Bunlar çok sayıda olmakla
beraber en önemlileri uranyum, seryum, zirkonyum
bileşikleri, trityum ve radyum tuzlarıdır.
Alerji yapan tozlar: Bunlar bazı insanlarda allerji
yapan, astım ve egzama gibi hastalıklara sebep
olan tozlardır.
İnert tozlar: Akciğerlerde birikebilen, fakat
Herhangi bir hastalık yapmayan tozlardır.
![Page 35: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/35.jpg)
35
ZARARLI TOZLARLA MEYDANA GELEN MESLEKİ
AKCİĞER HASTALIKLARI (PNÖMOKONYOZ)
Tozların meydana getirdiği mesleki akciğer
hastalıklarına geleneksel tabiri ile
pnömokonyozlar denilmektedir.
Pnömokonyozlar, toz halinde olan zararlı
maddelerin solunum yolu ile akciğere girerek,
akciğerlerin küçük ünitelerinde kalıcı birikimleri
sonucu meydana gelen hastalıklardır.
![Page 36: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/36.jpg)
36
DEĞİŞİK ÇALIŞMA YERLERİNDE HAVA
DEĞİŞİMİ İHTİYACI İşyeri Hava değişimi/Saat
Akümülatör İmalatı 5-10 defa
Boyahaneler 5-15 “
Bürolar 3-6 “
Püskürtme boya işleri 20-50 “
Garajlar 4-6 “
Elbise bırakılan yerler 4-6 “
Lokanta ve kantinler 4-8 “
Fabrika mutfakları büyük mutfaklar 6-8 “
Küçük mutfaklar 15-20 “
Laboratuarlar 5-10 “
Tuvalet Banyo ve Duşlar 4-8 “
Çamaşırhaneler 5-15 “
Kasa odaları 3-6 “
![Page 37: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/37.jpg)
37
HAVALANDIRMA Uygun havalandırma yapılması:
Bu tür işyerlerinin havasının sık sık değiştirilmesi
tozun seyrelmesine vesile olur. Eğer, tozun çıkış
yerinden emilerek dışarı atılması sağlanabilirse en
etkili havalandırma yapılmış olur. Bu tür
havalandırmaya lokal (Mevzii) havalandırma denir.
Mümkün mertebe, zararlı maddeler, gazlar ve
tozlar, ortama yayılmadan çıkış yerinden emilerek
dışarı atılmalıdır. Bu tür havalandırma işyerinin
ısıtılması açısından da faydalı olur.
![Page 38: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/38.jpg)
38
HAVALANDIRMA
A. TABİİ HAVALANDIRMA
Doğal havalandırma iç ve dış ısı farkı
artması, rüzgar basıncının artması ile
doğru orantılı olarak artar. Normal
şartlarda binaların yapımında, tabii
havalandırma ve tabii aydınlatma yeterli
olacak şekilde planlama yapılır.
![Page 39: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/39.jpg)
39
HAVALANDIRMA
B. CEBRİ HAVALANDIRMA
İşyerlerinin havalandırmasını, tabii
havalandırma ile yeterli şekilde
yapılamadığı durumlarda cebri
havalandırmaya baş vurulur.
![Page 40: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/40.jpg)
40
HAVALANDIRMA
1- GENEL HAVALANDIRMA
Dışarıdan hava basarak havalandırma
İçerdeki havayı emip dışarı atarak
havalandırma
Alttan havalandır
Üstten havalandır
Hava üst taraftan verilerek ve alt taraftan
çekilerek yapılan havalandırma,
![Page 41: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/41.jpg)
41
HAVALANDIRMA
2- LOKAL HAVALANDIRMA
Sabit davlumbazlar
Hareketli emme ağızları
Seyyar emici cihazlar
Havayı filtre edip temizleyen cihazlar
![Page 42: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/42.jpg)
42
HAVALANDIRMA
Kimyasallardan Çıkan Buhar ve Kokular...
Kimyasallardan çıkan koku ve buharın ortama
yayılmaması için kapaklarının sürekli kapalı
tutulmaları sağlanacaktır. Tehlikeli Kimyasal
Maddelerle Çalışmalar teknolojik gelişmeler
de dikkate alınarak uygun yöntemlerle
yapılacak, uygun makine ve ekipman
sağlanacaktır.
![Page 43: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/43.jpg)
43
HAVALANDIRMA
Buğu, duman çıkaran işlerin yapıldığı yerlere,
bunları çekecek yeterlikte bacalar ve
menfezler yapılacak işin niteliğine göre bu
tedbirlerin yetmediği hallerde diğer tedbirler
alınacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde:21, Kimyasal Maddelerle
Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri
Hakkında Yönetmelik Madde: 8/b-2)
![Page 44: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/44.jpg)
44
![Page 45: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/45.jpg)
45
Çalışan işçi koruyucu maskesini takmış, ayrıca ortama yayılan buhar, gaz
vs. emilerek ortamdan dışarı atılıyor. Burada önemli olan zararlı gazların
çalışan tarafından teneffüs edilmeden ortam dışarısına atılmasıdır. Bu
amaçla spiral boru kullanılmış..
![Page 46: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/46.jpg)
46
Kaynak Yapılırken Çıkan Toz ve Gazlar...
Zararlı kaynak gazlarının çalışanlar tarafından teneffüs edilmeden iş
ortamı dışına atılması esastır. Kaynak işlerinde ortama yayılan kaynak
gazları sağlığımız için zararlı gazlardır. Bu nedenle kaynak yapılan
yerlerde çıkan gazların ortama yayılmadan, çalışan tarafından teneffüs
edilmeden ortam dışıjna atılması sağlanmalıdır.
![Page 47: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/47.jpg)
47
Kaynak İşleri...
Yine kaynak gazlarının ortam dışına atıldığı güzel bir
uygulama, Tozları emici hortum kullanılarak çıkış
noktasından emilmesi sağlanmakta..
![Page 48: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/48.jpg)
48
Asbest Tozları...
Toz Çıkaran işler diğer çalışmalarla aynı bölümlerde
yapılmamalıdır. Asbest gibi tehlikeli kimyasal
maddelerle yapılan çalışmalarda işçilerin sağlık ve
güvenliği yönünden riskler ile ilgili gerekli önlemler
alınacak ve en az düzeye indirilecektir.
(Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve
Güvenlik Önlemleri Hakkında
Yönetmelik Madde:7,8/a;
Kansorejen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda
Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri
Hakkında Yönetmelik Madde:7)
![Page 49: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/49.jpg)
49
![Page 50: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/50.jpg)
50
Tabanca Boyacılığı İşlerinde:
Tabanca boyacılığı, tecrit edilmiş özel
bölümlerde her türlü güvenlik tedbirleri
alınmış olarak yapılacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde:166)
![Page 51: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/51.jpg)
51
Tabanca Boyacılığı İşlerinde: Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile
boyanması veya verniklenmesi, uygun kapalı bölümlerde veya uygun davlumbazlar altında yapılacak, boyacı, daima bölüm veya davlumbazların dışında bulunacaktır. Boyacının bölüm ve davlumbaz dışında bulunması teknik nedenle sağlanmadığı hallerde boya gaz ve buharı, uygun şekilde dışarı çekilecek veya su perdesi kullanılacak yahut işçilere temiz hava maskesi gibi uygun kişisel korunma araçları verilecektir. (İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:167)
![Page 52: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/52.jpg)
52
Tabanca Boyacılığı İşlerinde:
Tabanca boyası yapılan tesislerde
boyanacak veya verniklenecek metal
parçalar, boyama hücrelerinin bütün metal
kısımları ile davlumbazlar, kaplar, emme
tertibatı ve boya tabancaları uygun bir
şekilde topraklanmış olacaktır.
(İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde:340)
![Page 53: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/53.jpg)
53
![Page 54: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/54.jpg)
54
![Page 55: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/55.jpg)
55
Havalandırma Sisteminin Kontrolü:
İşyerlerindeki havalandırma sistemlerinin
periyodik kontrolleri Yapılmalıdır.
Havalandırma tesisatının günlük bakım ve
temizliği ile 3 ayda bir de genel kontrol ile
temizliği yapılacak ve onarımlardan sonra,
tesisatın kuruluş karakteristiği
bozulmayacaktır. Havalandırma sisteminin
debisi ölçülerek aktif olup olmadığı tespit
edilecektir. (İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği
Tüzüğü Madde:200)
![Page 56: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/56.jpg)
56
İşlem sırasında oluşan toz “toz emme” sistemiyle
havaya karışmadan uzaklaştırılabilir.
![Page 57: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/57.jpg)
57
![Page 58: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/58.jpg)
58
Tozlu malzeme basınçlı hava ile borular
vasıtasıyla taşınabilir.
![Page 59: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/59.jpg)
59
![Page 60: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/60.jpg)
60
![Page 61: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/61.jpg)
61
![Page 62: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/62.jpg)
62
TOZUN İŞYERİ ORTAMINA YAYILMASINI NASIL
ÖNLEYEBİLİRİZ?
1-Toz çıkaran işlem kapalı sistem içinde
yapılabilir.
![Page 63: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/63.jpg)
63
3-Malzeme zarar görmeyecek ise ıslatarak çalışılabilir.
TOZUN ZARAR VERMEMESİ İÇİN 1-Tozlu işlem sırasında koruyucu toz maskesi kullanmak
1.1. P2 Sınıfı: Sağlığa zararlı toz ve zerreciklere karşı kullanılırlar.
![Page 64: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/64.jpg)
64
1.2. Temiz hava beslemeli maske
kullanmak
1.3. Belli aralıklarla çalışılan ortamdaki toz
miktarının ölçülmesi
![Page 65: HAVALANDIRMA İKLİMLENDİRME - isguzaktanegitim.netisguzaktanegitim.net/dokuman/ozel/20121203170548.pdf · Küçük veya orta boydaki parçaların püskürtme ile boyanması veya](https://reader030.vdocuments.pub/reader030/viewer/2022040715/5e1d1dff49092251af467ff0/html5/thumbnails/65.jpg)
65
SİZLERLE “HAVALANDIRMA VE İKLİMLENDİRME” KONUSUNDA
BİLGİ VE DENEYİMLERİMİZİ PAYLAŞTIK.
TEŞEKKÜR EDERİM