![Page 1: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/1.jpg)
Historia administracji
dr Karol Dąbrowski
Zajęcia wprowadzające
![Page 2: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/2.jpg)
Nauki administracyjne / Nauki o administracji
Rozporządzenie z dnia 8 sierpnia 2011 r. w sprawie obszarów wiedzy...,Dz.U. Nr 179, poz. 1065.
nauki badające administrację, szczególnie administrację publiczną, z nastawieniem na prawo administracyjne
![Page 3: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/3.jpg)
historia administracji – subdyscyplina nauk
administracyjnych, opisująca istniejący dawniej stan
administracji publicznej, jej organizację (centralną,
lokalną), środki działania, cele, zadania, skutki itp.
![Page 4: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/4.jpg)
triada nauk administracyjnych
nauka nauka prawa nauka
administracji prawa administracyjnego polityki administracyjnej
Fritz Stier-Somlo (1873–1932)
http://rektorenportraits.uni-koeln.de/bildbeschreibungen/fritz_stier_somlo#e378
![Page 5: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/5.jpg)
Ernest Knosala (1948–2012)
rozdział nauki administracji od nauki polityki
administracyjnej nie odpowiada realiom
współczesności; należy mówić nie o dwóch naukach
(administracji i polityki administracyjnej), lecz
o jednej nauce: nauce administracji, wykonującą
funkcję normatywno (jak administrować) – opisową
(czym jest administracja).
TEORIA ADMINISTRACJI
![Page 6: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/6.jpg)
Administracja
zarząd sprawami własnymi lub cudzymi
zarządzanie, gospodarowanie, kierowanie, rządzenie i rozkazywanie
![Page 7: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/7.jpg)
• ministrare = służyć
• administrare = obsługiwać, zarządzać, kierować
• gubernare = rządzić
![Page 8: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/8.jpg)
Administracja publiczna
zarząd wykonywany przez
państwo i inne podmioty,
na rzecz interesu publicznego,
na podstawie obowiązującego prawa
![Page 9: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/9.jpg)
Administracja publiczna
system biurokratyczny
obszerny zakres spraw społecznych
generalne normy prawne
![Page 10: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/10.jpg)
Norma prawna
najmniejszy, stanowiący strukturalną całość element prawa; pojedyncza reguła zachowania, dająca odpowiedź na pytanie, kto, w jakich okolicznościach, jak powinien się zachować i co stanie się w wypadku zachowania sprzecznego z wolą ustawodawcy
G.L. Seidler et alt.
![Page 11: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/11.jpg)
abstrakcyjność
dotyczy nieokreślonej liczby przypadków
generalność
dotyczy nieokreślonej liczby adresatów
![Page 12: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/12.jpg)
każdy obywatelkażdego kto kandyduje na Prezydenta
![Page 13: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/13.jpg)
Rozporządzenie z 21 stycznia 1777 r. w sprawie zakazu używania arszeniku do wyrobu serów
Nr 1857
Do wyrobu sera użycie arszeniku, z powodu szkodliwych skutków dla zdrowia, pod groźbą kary pieniężnej i cielesnej, jest zakazane.
Rozporządzenie, Graz 21 stycznia 1777.
Źródło:Sammlung aller k.k. Verordnungen und Gesetze vom Jahre 1740. bis 1780, t. 8, Wiedeń 1787.
![Page 14: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/14.jpg)
biurokracja: aparat urzędniczy (czyli grupę
urzędników państwowych i wszystko to, co się z nimi
wiąże) zaangażowany w administracji publicznej.
system biurokratyczny: system rządów, w którym
decydującą rolę odgrywa w/w aparat.
![Page 15: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/15.jpg)
„weberowska” definicja biurokracji
fachowość [zawodowość] + specjalizacja [podział pracy] + hierarchia + generalne normy
http://www.crisismagazine.com/2014/why-max-weber-was-wrong
Max Weber(1864–1920)
![Page 16: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/16.jpg)
Aspekty adm. publ.
POZYTYWNY
NEGATYWNY
PODMIOTOWY
PRZEDMIOTOWO-PODMIOTOWY
![Page 17: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/17.jpg)
Definicja przedmiotowo -podmiotowa
zespół działań, czynności i przedsięwzięć
organizatorskich i wykonawczych
prowadzonych na rzecz realizacji interesu publicznego
przez różne podmioty, organy i instytucje
na podstawie ustawy i w określonych prawem formach
Hubert Izdebski, Michał Kulesza
![Page 18: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/18.jpg)
pozytywna definicja administracji w doktrynie prawnej III Rzeszy
administracja publicznato kształtowanie życia wspólnoty narodowej przez aparat partyjny, według planu ustalonego przez Führera
Sonderfahndungsbuch Polen, Berlin 1939.
![Page 19: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/19.jpg)
administracja jako organizacja jest po prostu strukturą urzędów działającą w konkretnej wspólnocie
Theodor Maunz
![Page 20: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/20.jpg)
Theodor Maunz
(1901–1993): profesor prawa w III Rzeszy i RFN. Działacz NSDAP. Teoretyk ustroju nazistowskiego, uzasadniający rządy Hitlera.
Po 1945 r. jeden z czołowych konstytucjonalistów, mających wpływ na interpretację niemieckiej konstytucji. Profesor Uniw. w Monachium. Członek CSU. Minister kultury rządu Bawarii na przełomie lat 50 i 60-tych. Publicysta prasy nacjonalistycznej.
źródło: Wikimedia Commons
![Page 21: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/21.jpg)
* centralizacja (skupienie władzy)
* decentralizacja (rozproszenie władzy)
* koncentracja (skupienie zadań)
* dekoncentracja (przeniesienie zadań)
![Page 22: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/22.jpg)
Funkcje administracji publicznej
* reglamentacyjna i regulacyjna* świadcząca* organizatorska* wykonawcza* kontrolno-nadzorcza* prognostyczno-planistyczna
ograniczanie możliwości działania i dostępu do dóbr
![Page 23: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/23.jpg)
Cechy administracji publicznej
* przymusowość* monopol* trwałość* planowość* ciągłość* stabilność* fachowość* hierarchiczność* legalizm
![Page 24: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/24.jpg)
Zasady nowożytnej administracji publicznej
* centralizacja i koncentracja / decentralizacja i dekoncentracja* resortowość* dualizm przeciwstawny monizmowi* biurokratyzm** hierarchiczność** podległość służbowa i osobowa** wielostopniowa struktura urzędów** jednoosobowe kierownictwo** fachowość, nominacja i pragmatyki służbowe** formalizm (procedura administracyjna)
![Page 25: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/25.jpg)
resortowość
działy administracji rządowej
minister
odpowiedzialność: konstytucyjna, polityczna, parlamentarna,indywidualna,solidarna
rada ministrów / rząd
źródło: Wikimedia Commons
![Page 26: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/26.jpg)
Resorty klasyczne
* sprawy zagraniczne* wojsko* wymiar sprawiedliwości* skarbowość* sprawy wewnętrzne
![Page 27: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/27.jpg)
Ministerstwa
* funkcjonalne* koniunkturalne
System biurokratyczny
* prowincjonalny* realny
![Page 28: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/28.jpg)
państwo
ludność + terytorium + władza
Georg Jellinek(1851–1911)
źródło: Wikimedia Commons
![Page 29: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/29.jpg)
* władza = możność panowania nad wolą innego człowieka* suwerenność = najwyższa władza, połączonaz niezależnością i niepodległością
suwerenność w globalizacji
![Page 30: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/30.jpg)
Zdolność prawnomiędzynarodowa
zdolność do bycia podmiotem stosunków międzynarodowych, zawierania umów z innymi państwami (zdolność traktatowa)
![Page 31: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/31.jpg)
* federacja - konfederacja
* unia realna - unia personalna
* państwo unitarne
![Page 32: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/32.jpg)
Organ
jednostka wyodrębniona organizacyjnie w ramach aparatu państwowego, działająca w imieniu i na rachunek państwa, posiadająca własne kompetencje, zadaniai właściwość, uprawniona do posługiwania się przymusem
![Page 33: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/33.jpg)
Kolegialnośća jednoosobowe kierownictwo
kolegialność* strukturalna = tworzenie organu wieloosobowego
* funkcjonalna = podejmowanie decyzji większością głosów
![Page 34: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/34.jpg)
Urząd
zespół osobowo-rzeczowy organu / aparat pomocniczy
Jednostka podziału terytorialnegoobszar państwa podlegający właściwości miejscowej organu
![Page 35: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/35.jpg)
* właściwość = zdolnośćdo rozpatrywania spraw
** rzeczowa** miejscowa** funkcjonalna
![Page 36: Historia administracji - phavi.umcs.plphavi.umcs.pl/...umcs-historia-administracji-zajecia-wprowadzajace.pdfhistoria administracji – subdyscyplina nauk administracyjnych, opisująca](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021710/5c7589fb09d3f2ff328ba53f/html5/thumbnails/36.jpg)
Administrowanie to przede wszystkim spokojne, wolne od pośpiechu i nieustannych konfliktów załatwianie rozmaitych spraw.
Woodrow Wilson
źródło: Wikimedia Commons
W prezentacji wykorzystano ikonki Nuvola icons ze zbiorów Wikimedia Commons.