-
8/14/2019 Hyrje Ne Sistemet Politike Nacionale7 (Austria,
1/13
Hyrje ne sistemet politikeHyrje ne sistemet politike
nacionale (Austria,nacionale (Austria,kapacitet qeverisesekapacitet qeverisese
lokalelokaleLigjerata e VII-teLigjerata e VII-te
((Shoqatat dhe PartneritetiShoqatat dhe Partneriteti
shoqeror.shoqeror.))Prof.Dr.ass.Bekim BaliqiProf.Dr.ass.Bekim Baliqi
-
8/14/2019 Hyrje Ne Sistemet Politike Nacionale7 (Austria,
2/13
PrmbajtjaPrmbajtja
Organizatat/Shoqatat: koncepti,Organizatat/Shoqatat: koncepti,
funksionet dhe zhvillimi historikfunksionet dhe zhvillimi historik Partneriteti shoqeror: zanafilla ePartneriteti shoqeror: zanafilla e
tyre, prfitimet nga keto, dhe etyre, prfitimet nga keto, dhe e
ardhmja e saj.ardhmja e saj.
-
8/14/2019 Hyrje Ne Sistemet Politike Nacionale7 (Austria,
3/13
ShoqatatShoqatat
ObjektiviObj
ektivi kryesor eshte ,n krahasim prejkryesor eshte ,n krahasim prejpartive politike (qe kane per qellimpartive politike (qe kane per qellimpushtetin) ndikim n vendimet e qeverispushtetin) ndikim n vendimet e qeveris( permes se ashtquajteres( permes se ashtquajteres grupet egrupet e
presionit)presionit) Mjetet:Mj
etet: Ndikimi te anetaret e Parlamentit (Lobim)Ndikimi te anetaret e Parlamentit (Lobim)
Vlersimi i vendimieve t qeverisVlersimi i vendimieve t qeverisSeancave dgjimore n komisionetSeancave dgjimore n komisionetparlamentareparlamentare Kontaktet me qendratKontaktet me qendratvendimmarresevendimmarrese
-
8/14/2019 Hyrje Ne Sistemet Politike Nacionale7 (Austria,
4/13
Organizimi:Organizimi: N krahasim me lvizjet rejaN krahasim me lvizjet reja sociale (sociale (Civil Society,Civil Society,
OJQ-te, levizjet eOJQ-te, levizjet e grave, paqesore,ambientaliste, etj)grave, paqesore,ambientaliste, etj)organizimi eshte me formalorganizimi eshte me formal
shoqatat e lir (p.sh. Bashkimi i Federats Austriakeshoqatat e lir (p.sh. Bashkimi i Federats Austriaket Tregtis) vs. "Shoqata obligueshme(met Tregtis) vs. "Shoqata obligueshme(me
antarsimin e detyrueshm-p.sh Shoqata e mjekeve,antarsimin e detyrueshm-p.sh Shoqata e mjekeve,ose Politologeve)ose Politologeve) Shoqatat kryesore:Shoqatat kryesore:
Oda Ekonomike (komerciale)Oda Ekonomike (komerciale)
Shoqata e BujqsveShoqata e Bujqsve
Sindikate e punetoreve "berthama e lvizjes sSindikate e punetoreve "berthama e lvizjes spuntoreve)puntoreve)
Bashkimi i Sindikatave Austriake ( "krah" i lvizjes sBashkimi i Sindikatave Austriake ( "krah" i lvizjes spuntoreve)puntoreve)
-
8/14/2019 Hyrje Ne Sistemet Politike Nacionale7 (Austria,
5/13
Zhvillimi i sindikatave:Zhvillimi i sindikatave: 1. Republika: "drejtimin e sindikatave"1. Republika: "drejtimin e sindikatave"
bashkimit t prgjithshme n vitin 1945bashkimit t prgjithshme n vitin 1945
fillimisht me 15, tani 8 artizanale sindikatatfillimisht me 15, tani 8 artizanale sindikatat
Niveli i organizats (duke prjashtuarNiveli i organizats (duke prjashtuarpensionistt dhe t papun) n krahinatpensionistt dhe t papun) n krahinat nivele t ndryshme - midis 18% (Vorarlberg)nivele t ndryshme - midis 18% (Vorarlberg)
dhe 50% (Burgenland) (1999)dhe 50% (Burgenland) (1999)
Gjithsej n zbritje - nga 52% (1965) n 38%Gjithsej n zbritje - nga 52% (1965) n 38%(1999)(1999)
-
8/14/2019 Hyrje Ne Sistemet Politike Nacionale7 (Austria,
6/13
Form austriak e corporatism:ndrmjetsimit t interesit midisshtetit / qeveris, shoqatat e biznesit
dhe sindikatat Prfshirja e pundhnsve t mdha dhesindikatave te punotoreve per vendime tmarra nga politika financiare, ekonomikedhe sociale
Shprehja e demokracise konsensuale,karakteristik austriake
-
8/14/2019 Hyrje Ne Sistemet Politike Nacionale7 (Austria,
7/13
Ndarja e sferave te interesit
Sozialpartnerschaft
WirtschaftskammerODA EKONIMIKE
ArbeiterkammerSINDIKATA E
PUNETOREVE
LandwirtschaftskammerODA E BUJQESISE
GBBSPK
-
8/14/2019 Hyrje Ne Sistemet Politike Nacionale7 (Austria,
8/13
Rindrtim post-1945 vetm me
konsensus nprmjet bashkpunimit tgjer midis partive politike, t qeverisdhe shoqatave ka qene e mundur
1957: Joint Commission (me Vlera
Nnkomisioni, 1962 Lohnunterausschuss) 1963: Kshilli pr shtje Ekonomike
dhe Sociale
1992: Nnkomisioni pr shtjetNdrkombtare
-
8/14/2019 Hyrje Ne Sistemet Politike Nacionale7 (Austria,
9/13
Prqndrohet n objektivatmakroekonomike: Rritja ekonomike
Punsimi Rritja n t ardhurat kombtare
produktivitetit-bazuar pagat
Stabiliteti i mimeve karakteristika
organizative: joformal, bashkpunimin vullnetar-operacionnn prjashtimin e publikut: unanimitet
mungesa e legjitimitetit demokratik
-
8/14/2019 Hyrje Ne Sistemet Politike Nacionale7 (Austria,
10/13
kushtet institucionale: centralizim t lart, kompensimin e
brendshme dhe aftsin angazhimin eorganizatave (monopoli prfaqsim)
Partit ndrvarsis - Qeveria - Shoqatat(zyrat akumulimi)
ekonomi t prziera, pra, t dobt kapitale
konsensus politik (koalicion i madh,
prfaqsimi proporcional)
-
8/14/2019 Hyrje Ne Sistemet Politike Nacionale7 (Austria,
11/13
Prparesite dhe kritika:
Kontributi n rritjen ekonomike (n t njjtnkoh i pashmangshm) pr shprndarje
paqen sociale: n krahasim ndrkombtar shkall shum t ult
grev: q nga viti 1973, grevat jan zakonisht mpak se 1 minuta pr punonjs, deri n vitin 2003 -pr shkak t reforms s pensioneve - ai u rrit n196,5
Zhvlersim i Parlamentit (vetm m t bekuar
nga marrveshjet e puns) mungesa e risive (veanrisht n sektorin e
drit-shtetzim)
-
8/14/2019 Hyrje Ne Sistemet Politike Nacionale7 (Austria,
12/13
ndikim n rnie q nga viti 1970 (I): Problemet me ndryshimin e sistemit te vlerave
Qeshtje tjera si ekologjia
rnie elektoratit dhe militanteve partiak
konkurrencs n rritje midis partive
Fragmentimit t tregut t puns (rnie n proporcion t"punsimit t rregullt", konfliktet e sektorit publik / esektorit privat, papunsia n rritje)
Gloablizimi i ekonomis dhe integrimit Evropian (BE):lvizshmrin n rritje t kapitalit, nj prirje drejtrregullimit dhe rritjen e konkurrencs
privatizimi, liberalizimi, reformat e pensioneve ... Dheceshtje tjera
-
8/14/2019 Hyrje Ne Sistemet Politike Nacionale7 (Austria,
13/13
Prfundim
Koha e arte e partneritetit social kakaluar:
vetm n disa fusha (p.sh. marrveshjetkolektive) mbajne nj balanc te
interesave akoma
votimi m shum dhe m t madhe nvendime politike dhe politikrja me votene shumices Austria tani nuk mund tprcaktohet m si e tipit t "Demokracipermes Negociatave"