![Page 1: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/1.jpg)
İŞLETMELERİN PİYASA DEĞERİNİN GERÇEĞE UYGUN ŞEKİLDE SUNULMASI İÇİN FİNANSAL
RAPORLARIN DİPNOTLARINDA ENTELEKTÜEL SERMAYE UNSURLARININ KULLANIMI
Öğr. Gör. M. A. İbrahim SARIAYAksaray Üniversitesi
![Page 2: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/2.jpg)
ÇALIŞMANIN AMACI
Bilgi kullanıcılarının kararlarını değiştirebilecek bir etkiye sahip olan entelektüel sermaye unsurlarının, finansal raporların dipnotlarında sunulması gerekliliğini ortaya koymak.
![Page 3: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/3.jpg)
ENTELEKTÜEL SERMAYE VE UNSURLARI Entelektüel Sermaye Kavramı
Basit bir ifade ile entelektüel sermaye, işletme tarafından değere dönüştürülebilen bilgidir.
![Page 4: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/4.jpg)
Bir başka tanıma göre;
unsurlarından oluşan bir bileşendir.
Entelektüel sermaye değerinin ise, işletmenin piyasa değerinden defter değerinin çıkartılmasıyla hesaplanabileceği ifade edilmektedir.
![Page 5: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/5.jpg)
İnsan Sermayesi
İşletme çalışanlarının bireysel olarak kendilerine verilen görevleri yerine getirebilmeleri için sahip oldukları bilgilerin, yeteneklerin ve yaratıcılık özelliklerinin bir arada toplamış halidir.
![Page 6: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/6.jpg)
![Page 7: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/7.jpg)
Yapısal SermayeYapısal sermaye kapsadığı farklı bileşenlerden dolayı;
olarak gruplandırılabilir.
![Page 8: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/8.jpg)
![Page 9: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/9.jpg)
Yapısal sermaye entelektüel mülkiyete konu olan unsurlar ve altyapı varlıkları şeklinde bir ayırımla aşağıdaki gibi sıralanabilir;
![Page 10: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/10.jpg)
Entelektüel Mülkiyete Konu Unsurlar Altyapı Varlıkları
Patentler Yönetim felsefesi
Telif hakları Örgüt kültürü
Dizayn hakları Yönetim süreçleri
Ticari sırlar Bilgi sistemleri
Ticari amblemler Ağ sistemleri
Hizmetle ilgili amblemler Finansal ilişkiler
![Page 11: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/11.jpg)
Müşteri Sermayesi
Müşteri sermayesi, müşteri ilişkilerinin değeri ve bu değerin işletmeye olan katkısı olarak ifade edilmektedir.
![Page 12: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/12.jpg)
Müşteri sermayesinin unsurları aşağıdaki gibi sıralanabilir;
Markalar, Müşteriler, Müşteri Sadakati, İşletme Adı, Dağıtım Kanalları, İşle İlgili İşbirliği, Lisans Anlaşmaları, Sözleşmeler, Franchising Anlaşmaları.
![Page 13: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/13.jpg)
ENTELEKTÜEL SERMAYE UNSURLARI
İnsan Sermayesi Yapısal Sermaye
Müşteri Sermayesi
Know-how Şerefiye Markalar
Eğitim Patent Müşteri Tatmini
İletişim ve Motivasyon Yönetim Felsefesi Sipariş Tatmini
Mesl. Yeterlilik, Değerler Öğrenme Dağıtım Kanalları
Girişimcilik, Yaratıcılık Dizaynlar, Sırlar Birikmiş Siparişler
Liderlik İşletme Kültürü İşbirlikleri
İş Değerlendirmesi Bilgi Sistemleri Lisans Anlaşmaları
Bilgi ve Rekabet Finansal İlişkiler Sözleşmeler
![Page 14: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/14.jpg)
FİNANSAL RAPORLARIN GERÇEĞE UYGUN ŞEKİLDE SUNUMU VE
FİNANSAL RAPORLARIN DİPNOTLARINDA ENTELEKTÜEL
SERMAYE UNSURLARININ KULLANIMI
![Page 15: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/15.jpg)
Türkiye Muhasebe Standartları, işletmelerin finansal tablolarının kabulü ve ölçümünde yer alan dört kabul görmüş kritere güven duymaktadır.
Enformasyonun kararlarda bir farklılık yapabilme kapasitesinde olması,3
Enformasyonun, temsil ettiği iddia edilen şeyin doğrulanabilir ve tarafsız olmasıdır.
4
![Page 16: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/16.jpg)
Entelektüel sermaye kısmen yeni bir kavram olduğu için ve nasıl ölçüleceği ile ilgili genel bir kabul olmadığından dolayı, çoğu entelektüel sermaye unsuru, aşağıdaki kriterleri sağlamakta yetersiz kalmaktadır.
1
İkinci kriterde yer alan, “ölçümde güvenilirlik”
2
Dördüncü kriterde ifade edilen, “doğrulanabilirlik”
![Page 17: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/17.jpg)
ÇALIŞMANIN DAYANAK NOKTALARI
1 1 Türkiye Muhasebe Standartlarına göre finansal raporlar gerçeğe uygun şekilde sunulmalıdır.
2 2 Finansal raporların gerçeğe uygun sunumu, muhasebenin temel kavramlarından Tam Açıklama ilkesinin bir gereğidir.
3 3 Uygulanabilir TFRS’ ler
4 4 Ölçümde güvenilirlik ve Doğrulanabilirlik
![Page 18: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/18.jpg)
Finansal tabloların kullanıcılara yararlı olabilmesi için aşağıdaki dört niteliksel özelliğe sahip olması gerekir:
![Page 19: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/19.jpg)
Microsoft 2000 Yılı 2. Çeyreği BilançosuMicrosoft 2000 Yılı 2. Çeyreği Bilançosu
KISA VADELİ KISA VADELİ YATIRIMLARYATIRIMLAR
22 Milyar $22 Milyar $
UZUN VADELİ UZUN VADELİ YATIRIMLARYATIRIMLAR
23 Milyar $23 Milyar $
KISA, UZUN VADELİ KISA, UZUN VADELİ BORÇLAR VE ÖZ BORÇLAR VE ÖZ
KAYNAKLAR TOPLAMIKAYNAKLAR TOPLAMI
45 Milyar $45 Milyar $
Hisse Senetlerinin Hisse Senetlerinin Piyasa DeğeriPiyasa Değeri
600 Milyar $600 Milyar $
AKTİF = PASİF = 45 Milyar $AKTİF = PASİF = 45 Milyar $
![Page 20: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/20.jpg)
Defter değeri 45 miyar $
Piyasa değeri 600 milyar $
Bilanço gerçeğe uygun sunumdan oldukça uzak.
Uygulanabilir TFRS’ ler, Ölçümde güvenilirlik Doğrulanabilirlik
Uygulanabilir TFRS’ler ve bu iki kritere göre, entelektüel sermaye bilaçoda sunulamaz.
Çelişki
![Page 21: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/21.jpg)
Bu büyük çelişkiyi ortadan kaldırabilmek için, yine TMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu Standardına başvurmakta yarar vardır.
“TFRS’ ler, gerektiğinde ek açıklamalarla birlikte uygulandığında, gerçeğe uygun sunuşu sağladığı varsayılır”.
![Page 22: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/22.jpg)
Bu varsayıma göre, entelektüel sermaye unsurları finansal raporların dipnotlarında yer alabilecektir.
Bu unsurların tespit edilip, finansal raporların dipnotlarında gösterilmesi, gerçeğe uygun sunum ve standart kriterleri arasında meydana gelen çelişkileri de ortadan kaldıracaktır.
![Page 23: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/23.jpg)
Finansal Raporlarda Dipnotlar
Dipnotlar, metinsel açıklamalar ve muhasebeleştirme kriterlerini sağlamayan kalemlerle ilgili bilgiler sağlar.
TFRS kriterlerine göre entelektüel sermaye unsurları, muhasebeleştirme kriterlerini tam olarak sağlayamamaktadır.
TFRS gereğince finansal raporların gerçeğe uygun şekilde sunulması için, muhasebeleştirme kriterlerini sağlayamayan bu unsurlar dipnotlarda sunulmalıdır.
![Page 24: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/24.jpg)
44 No’ lu dipnotta ve finansal durum tablosunun 29 No’ lu dipnotunda; “mali tabloları önemli ölçüde etkileyen ya da mali tabloların açık, yorumlanabilir ve anlaşılabilir olması açısından açıklanması gerekli olan diğer hususlar”, yer almaktadır. Buna göre;
![Page 25: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/25.jpg)
Microsoft 2000 Yılı 2. Çeyreği BilançosuMicrosoft 2000 Yılı 2. Çeyreği Bilançosu
KISA VADELİ KISA VADELİ YATIRIMLARYATIRIMLAR
22 Milyar $22 Milyar $
UZUN VADELİ UZUN VADELİ YATIRIMLARYATIRIMLAR
23 Milyar $23 Milyar $
KISA, UZUN VADELİ KISA, UZUN VADELİ BORÇLAR VE ÖZ BORÇLAR VE ÖZ
KAYNAKLAR TOPLAMIKAYNAKLAR TOPLAMI
45 Milyar $45 Milyar $
Hisse Senetlerinin Hisse Senetlerinin Piyasa DeğeriPiyasa Değeri
600 Milyar $600 Milyar $
AKTİF = PASİF = 45 Milyar $AKTİF = PASİF = 45 Milyar $
44 No’lu Bilanço DipnotuEntelektüel sermaye = 555 Milyar $
![Page 26: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/26.jpg)
SONUÇ VE ÖNERİLER
Sonuç olarak çalışmada, entelektüel sermayenin ve entelektüel sermaye unsurlarının 44 No’ lu dipnotta gösterilmesi gerekliliği ortaya konulmuştur.
![Page 27: I. ULUSLAR ARASI ENTELEKTÜEL SERMAYENİN ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASI SEMPOZYUMU](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022081501/56814b2a550346895db83703/html5/thumbnails/27.jpg)
İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER