INFORMACJE DOTYCZĄCE ORGANIZACJI
KONKURSÓW PRZEDMIOTOWYCH DLA UCZNIÓW
SZKÓŁ PODSTAWOWYCH WOJEWÓDZTWA
ŚLĄSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2017/2018
TERMINARZ WOJEWÓDZKICH KONKURSÓW
PRZEDMIOTOWYCH DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH W ROKU SZKOLNYM 2017/2018
Etap I - szkolny
Konkurs Przedmiotowy z Języka Polskiego 6 listopada 2017 r. 9:00 – 10:30
Odpowiedzialny: mgr Jolanta Walas
Konkurs Przedmiotowy z Matematyki
8 listopada 2017 r. 9:00 – 11:00
inż. Teresa Kaczmarczyk
Konkurs Przedmiotowy z Języka Angielskiego
10 listopada 2017 r. 9:00 – 10:30
mgr Ewelina Siwczyk
Konkurs Przedmiotowy z Historii
14 listopada 2017 r. 9:00 – 10:30
mgr Mirosława Grajner
Konkurs Przedmiotowy z Języka Niemieckiego
16 listopada 2017 r. 9:00 – 10:30 mgr Łukasz Masny
Zakres wiedzy i umiejętności oraz wykaz literatury z języka polskiego
I. Obszary umiejętności podlegające ocenie na wszystkich etapach Konkursu.
1. Czytanie ze zrozumieniem różnych tekstów kultury.
2. Analiza i interpretacja utworów literackich oraz innych tekstów kultury z wykorzystaniem
potrzebnej terminologii.
3. Wykorzystywanie podstawowej wiedzy o języku – znajomość pojęć oraz terminów służących
opisywaniu języka i komunikowaniu się ludzi.
4. Tworzenie wypowiedzi pisemnej na określony temat.
5. Rozwijanie umiejętności samodzielnego docierania do informacji, dokonywania ich selekcji,
syntezy oraz wartościowania.
6. Wykorzystywanie elementów retoryki do tworzenia wypowiedzi pisemnych, w tym – sto-
sowanie środków stylistycznych oraz organizowanie tekstu.
Etap szkolny
II. Treści kształcenia.
Uczeń
1) określa
a) temat i główną myśl tekstu.
b) nadawcę i odbiorcę (adresata) wypowiedzi.
2) rozpoznaje cechy
a) epiki oraz liryki.
b) opowiadania, opisu.
c) baśni, powieści, legendy, przypowieści, dziennika, pamiętnika, powieści przygodowej, ut-
woru fantasy.
3) wyróżnia elementy świata przedstawionego w utworze, w tym: zdarzenia, sytuacje, wątki,
postacie (pierwszoplanowe, drugoplanowe, epizodyczne), określa czas i miejsce przed-
stawionych zdarzeń, wskazuje punkt kulminacyjny.
4) wyodrębnia obrazy poetyckie w poezji.
5) charakteryzuje osobę mówiącą w wierszu (podmiot liryczny), narratora, bohaterów.
6) rozpoznaje metaforę, ożywienie, uosobienie, porównanie, epitet, wyraz
dźwiękonaśladowczy,
powtórzenie, anaforę, pytanie retoryczne oraz określa ich funkcje w utworze. 7) rozumie znaczenie pojęć: fikcja literacka, realizm, fantastyka.
8) rozpoznaje elementy rytmizujące wypowiedź, w tym : wers, rym, strofę, refren.
9) wykorzystuje wiedzę o języku poprzez
a) rozpoznawanie wypowiedzeń oznajmujących, pytających, rozkazujących. b) rozpoznawanie zdań pojedynczych rozwiniętych i nierozwiniętych, złożonych,
równoważnika zdania.
c) budowanie wskazanych w punktach 9a) oraz 9b) wypowiedzeń i ich przekształcanie.
d) wskazywanie i tworzenie podmiotu, orzeczenia, przydawki, dopełnienia i okolicznika.
e) rozróżnianie rzeczownika, przymiotnika, liczebnika, czasownika, przysłówka.
f) określanie form przypadków, liczb, czasów, osób, trybów i rodzajów gramatycznych.
g) stosowanie poprawnych form gramatycznych wyrazów odmiennych.
h) rozumienie znaczenia oraz funkcji czasowników osobowych i nieosobowych w tekście.
i) odróżnianie czasowników dokonanych od niedokonanych, rozpoznawanie nieosobowych
form czasownika (zakończonych na -no, -to, bezokoliczników, konstrukcji z „się”).
j) rozpoznawanie i poprawne stosowanie w tekście czasowników w trybach: orzekającym,
przypuszczającym, rozkazującym.
10) wykorzystuje wiedzę o języku dla podkreślenia dbałości o kulturę słowa.
11) tworzy wypowiedź pisemną w następujących formach gatunkowych:
a) dialog,
b) opowiadanie twórcze i odtwórcze, c) opis przedmiotu, opis postaci, opis miejsca,
d) ogłoszenie, zawiadomienie,
e) zaproszenie,
f) list prywatny,
g) pamiętnik, dziennik,
h) notatka w różnej formie (np. notatka encyklopedyczna, plan, mapa myśli),
i) podziękowanie,
j) wypowiedź z elementami opinii i oceny.
12) sporządza odtwórcze i twórcze plany ramowy oraz szczegółowy.
13) dokonuje celowych operacji na tekście: streszcza, przekształca stylistycznie.
14) stosuje środki językowe wzbogacające styl wypowiedzi, rozpoznaje je i nazywa,
np. porównania, funkcjonalne powtórzenia, wyolbrzymienia, neologizmy.
15) zna i stosuje zasady ortografii oraz interpunkcji, w tym poprawnie zapisuje nazwy własne
i rzeczowniki pospolite, tytuły książek oraz czasopism.
16) wykorzystuje wiedzę na temat budowy i zastosowania słowników: ortograficznego, języka
polskiego, frazeologicznego, encyklopedii oraz wyszukiwania informacji w Internecie.
III. Literatura.
1. Podręczniki do języka polskiego ustalone na II etap edukacyjny lub inne dostępne źródła.
2. R. R. Tolkien, Hobbit, czyli tam i z powrotem, Warszawa 1997.
3. A. Szklarski, Tomek w krainie kangurów, Warszawa 2016.
Uwaga! Miejsce i rok wydania podanych wyżej pozycji literackich mogą być inne.
Zakres wiedzy i umiejętności oraz wykaz literatury z matematyki
I. Obszary umiejętności sprawdzane na każdym etapie konkursu
1) Sprawność rachunkowa.
Uczeń:
1) wykonuje działania i wykorzystuje te umiejętności w sytuacjach praktycznych,
2) weryfikuje i interpretuje otrzymane wyniki oraz ocenia sensowność rozwiązania,
2) Wykorzystanie i tworzenie informacji.
Uczeń:
1) odczytuje, interpretuje i przetwarza dane przedstawione w różnej formie,
2) interpretuje teksty o charakterze matematycznym oraz graficznie przedstawia dane,
3) używa język matematyczny do opisu rozumowania i uzyskanych wyników.
3) Wykorzystanie i interpretowanie reprezentacji.
Uczeń:
1) używa proste, dobrze znane obiekty matematyczne, interpretuje pojęcia matematyczne
i operuje obiektami matematycznymi,
2) dobiera model matematyczny do prostej sytuacji oraz buduje go w różnych kontekstach,
także w kontekście praktycznym.
4) Rozumowanie i argumentacja.
Uczeń:
1) przeprowadza proste rozumowanie, podaje argumenty uzasadniające poprawność
rozumowania, rozróżnia dowód od przykładu,
2) dostrzega regularności, podobieństwa oraz analogie i formułuje wnioski na ich
podstawie,
3) stosuje strategię wynikającą z treści zadania, tworzy strategię rozwiązania problemu,
również w rozwiązaniach wieloetapowych oraz w takich, które wymagają umiejętności
łączenia wiedzy z różnych działów matematyki.
II. Treści kształcenia
Etap I
Treści objęte nową podstawą programową (Rozporządzenie MEN z dnia 14 lutego 2017 r.)
dla klas IV – VI oraz następujące treści dla klas VII – VIII:
- dział III. Tworzenie wyrażeń algebraicznych z jedną i z wieloma zmiennymi.
- dział IV. Przekształcanie wyrażeń algebraicznych. Sumy algebraiczne i działania na nich.
- dział V. Obliczenia procentowe.
- dział VIII. Własności figur geometrycznych na płaszczyźnie, z wyłączeniem punktów 8 i 9.
- dział IX. Wielokąty
- dział XII. Wprowadzenie do kombinatoryki i rachunku prawdopodobieństwa.
- dział XIII. Odczytywanie danych i elementy statystyki opisowej.
III. Proponowana literatura:
- Mirosław Uscki, Piotr Nodzyński, Zbigniew Bobiński, Koło matematyczne w szkole podstawowej,
Wydawnictwo AKSJOMAT Piotr Nodzyński, Toruń, wyd. 2013.
- Dariusz Kulma, Zbiór zadań dla nauczycielek i nauczycieli matematyki uczących w klasach 4. 5 i
6
szkoły podstawowej, Firma Edukacyjno-Wydawnicza ELITMAT, 2012 [dostępne tylko w wersji
elektronicznej:http://zasobyip2.ore.edu.pl/ ]
- Dariusz Kulma, Zbiór zadań dla nauczycielek i nauczycieli matematyki uczących w 1, 2 i 3 klasie
gimnazjum, Firma Edukacyjno-Wydawnicza ELITMAT, 2012 [dostępne tylko w wersji
elektronicznej:http://zasobyip2.ore.edu.pl/ ]
- Dariusz Kulma, Sławomir Dziugieł, Zbiór zadań dla nauczycielek i nauczycieli matematyki
uczących
w 4,5 i 6 klasie szkoły podstawowej, Firma Edukacyjno-Wydawnicza ELITMAT, 2011 [dostępne
tylko w wersji elektronicznej:http://zasobyip2.ore.edu.pl/ ]
- Dariusz Kulma, Sławomir Dziugieł, Zbiór zadań dla nauczycielek i nauczycieli matematyki
uczących
w 1, 2 i 3 klasie gimnazjum, Firma Edukacyjno-Wydawnicza ELITMAT, 2011 [dostępne
tylko w wersji elektronicznej:http://zasobyip2.ore.edu.pl/ ]
- Testy konkursowe Wojewódzkiego Konkursu Przedmiotowego z Matematyki z Elementami
Przyrody
dla uczniów szkół podstawowych woj. śląskiego w latach 2010/11, 2011/2012, 2012/2013,
2013/2014 oraz Wojewódzkiego Konkursu Przedmiotowego z Matematyki dla uczniów szkół
podstawowych woj. śląskiego w roku szkolnym 2014/15, 2015/16, 2016/2017.
Zakres wiedzy i umiejętności oraz wykaz literatury z języka angielskiego
d) ZAKRES WIEDZY O ZJEDNOCZONYM KRÓLESTWIE
WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII PÓŁNOCNEJ
ETAP
I
ETAP
II
ETAP
III
ŻYCIE CODZIENNE MIESZKAŃCÓW I POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE podział administracyjny, stolice, patroni, pisarze i ich dzieła, symbole, najważniejsze
miasta, rzeki, morza, wydarzenia kulturalne, sport, święta - -
KULTURA wybitni twórcy (pisarze, malarze, kompozytorzy, celebryci) i ich dzieła, najważniejsze
zabytki, ludność, język angielski i inne języki - -
HISTORIA najważniejsze wydarzenia z historii Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i
Irlandii Północnej - -
II. ZAKRES UMIEJĘTNOŚCI
1. posługiwanie się środkami językowymi (leksykalnymi, gramatycznymi oraz ortograficznymi)
Zakres środków leksykalnych
ETAP
I
ETAP
II
ETAP
III
CZŁOWIEK np. dane personalne, wygląd zewnętrzny, okresy życia, cechy charakteru, uczucia i emocje,
zainteresowania, rzeczy osobiste, umiejętności
MIEJSCE ZAMIESZKANIA np. dom i jego okolica, pomieszczenia i wyposażenie domu, opis domu, domu,
prace domowe
EDUKACJA np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, życie szkoły, życie szkoły,
uczenie się, przybory szkolne, oceny szkolne, zajęcia pozalekcyjne
PRACA np. popularne zawody i związane z nimi czynności i obowiązki, miejsce pracy,
wybór zawodu
ŻYCIE PRYWATNE np. członkowie rodziny, koledzy, przyjaciele, czynności życia codziennego, formy
spędzania czasu wolnego, określanie czasu
np. święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy -
ŻYWIENIE np. artykuły spożywcze, posiłki, lokale gastronomiczne, posiłki i ich przygotowywanie
np. nawyki żywieniowe -
ZAKUPY I USŁUGI np. rodzaje sklepów, towary i ich cechy, sprzedawanie i kupowanie, środki płatnicze,
korzystanie z usług, promocje, wymiana i zwrot towaru
PODRÓŻOWANIE I TURYSTYKA np. środki transportu i korzystanie z nich, orientacja w terenie, kierunki świata, zwiedzanie,
baza noclegowa
np. wycieczki -
KULTURA np. święta, obrzędy, tradycje i zwyczaje, dziedziny kultury, uczestnictwo w kulturze
np. twórcy i ich dzieła, media -
SPORT
np. dyscypliny sportu, sprzęt sportowy, imprezy sportowe, uprawianie sportu
np. obiekty sportowe -
ZDROWIE
np. samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie, higiena codzienna
NAUKA I TECHNIKA
np. korzystanie z podstawowych urządzeń technicznych i technologii informacyjno-
komunikacyjnej
np. odkrycia naukowe, wynalazki -
ŚWIAT PRZYRODY np. pogoda, rośliny i zwierzęta, krajobraz, pory roku, zagrożenia
np. ochrona środowiska naturalnego - -
ŻYCIE SPOŁECZNE np. wydarzenia i zjawiska społeczne
Zakres środków gramatycznych
ETAP
I
ETAP
II
ETAP
III
PRZEDIMEK Użycie przedimka nieokreślonego
Użycie przedimka określonego
Użycie przedimka zerowego
RZECZOWNIK
Tworzenie liczby mnogiej regularnej
Tworzenie liczby mnogiej nieregularnej
Rzeczowniki policzalne
Rzeczowniki niepoliczalne
Forma dzierżawcza
Rzeczowniki złożone -
ZAIMEK
Zaimki osobowe w formie podmiotu
Zaimki osobowe w formie dopełnienia
Zaimki one/ones
Zaimki dzierżawcze
Zaimki wskazujące
Zaimki pytające
Zaimki nieokreślone
Zaimki względne -
Zaimki zwrotne -
Zaimki emfatyczne -
Zaimki wzajemne -
Zaimek bezosobowy you -
PRZYMIOTNIK Przymiotniki dzierżawcze
Regularne stopniowanie przymiotnika
Nieregularne stopniowanie przymiotnika
Użycie so, such, how, too, not enough i what z przymiotnikami
Szyk przymiotnika w zdaniu
Przymiotniki złożone
LICZEBNIK
Liczebniki główne
Liczebniki porządkowe
PRZYSŁÓWEK
Regularne stopniowanie przysłówków
Nieregularne stopniowanie przysłówków
Przysłówki czasu i miejsca
Przysłówki sposobu, stopnia i częstotliwości
Tworzenie przysłówka od przymiotnika
Miejsce przysłówka w zdaniu
PRZYIMEK
Przyimki miejsca, kierunku, odległości
Przyimki czasu
Przyimki sposobu
Wyrażenia przyimkowe
SPÓJNIKI and, or, because, if, unless, while, before, so, but, when, although, though,
however, despite, as
CZASOWNIK Bezokoliczniki i formy osobowe
Czasowniki posiłkowe
Czasowniki modalne
Tryb rozkazujący
Czasowniki regularne
Czasowniki nieregularne
Imiesłów czynny
Imiesłów bierny
Question Tags (pytania ogonkowe)
Czasowniki wyrażające uczucia, emocje, upodobania, chęci, stany i czynności
Konstrukcja „be going to”
Konstrukcja „have to”
Konstrukcja „would like to”
Strona czynna
Strona bierna Passive Voice
Następstwo czasów
Mowa zależna
Czasowniki złożone (phrasal verbs)
Wyrażenia had better, would rather, would prefer -
Wyrażenia idiomatyczne -
Konstrukcja - Causative Form: have/get + object + past participle - -
SKŁADNIA
Zdanie pojedyncze: oznajmujące, pytające, rozkazujące
Zdanie pojedyncze: oznajmujące, pytające, rozkazujące z użyciem czasów:
Present Simple, Present Continuous, Past Simple, Past Continuous, Present
Perfect Simple, Present Perfect Continuous, Future Simple, Future Continuous,
Past Perfect Simple, Past Perfect Continuous
Zdanie pojedyncze: oznajmujące, pytające, rozkazujące z użyciem czasów: Future
Perfect, Future Perfect Continuous -
Zdania z podmiotem it
Zdania z podmiotem there
Zdania z dwoma dopełnieniami
Zdania współrzędnie złożone
Pytania pośrednie
Zdania podrzędnie złożone: - zdania przydawkowe: defining and non-defining relative clauses
- zdania okolicznikowe przyczyny ze spójnikami as, since, because, for, for the
reason, on the ground that, because of, due to - -
- zdania okolicznikowe celu ze spójnikami: to, in order to, so as to, so that, with a
view to, for, in case, for fear of - -
- zdania okolicznikowe czasu, miejsca - -
- zdania okolicznikowe sposobu ze spójnikami: as, as if, as though, (in) the (same) way - -
- zdania okolicznikowe wstępne z: although, even though, despite, in spite of, while,
whereas, but, on the other hand, nevertheless, however, no matter how, whatever - -
- zdania wykrzyknikowe - -
- zdania warunkowe w 0, 1 i 2 okresie warunkowym
- zdania warunkowe w 3 okresie warunkowym -
- zdania warunkowe nierzeczywiste z: I wish, if only, suppose, it’s (high) time, I’d rather/
sooner - -
- zdania warunkowe mieszane - -
2. rozumienie standardowych wypowiedzi pisemnych, np. napisów informacyjnych, listów, broszur, ulotek
reklamowych, jadłospisów, ogłoszeń, rozkładów jazdy, instrukcji obsługi, tekstów narracyjnych, prostych
artykułów prasowych, w zakresie następujących umiejętności szczegółowych: określanie głównej myśli tekstu,
określanie głównej myśli poszczególnych części tekstu,
znajdowanie w tekście określonych informacji,
określanie intencji nadawcy/autora tekstu,
określanie kontekstu wypowiedzi (np. nadawcy, odbiorcy, formy tekstu),
rozpoznawanie związków pomiędzy poszczególnymi częściami tekstu,
rozróżnianie formalnego i nieformalnego stylu wypowiedzi.
3. tworzenie wypowiedzi pisemnych (dotyczy etapu I i II), np. notatki, ogłoszenia, zaproszenia, pozdrowień,
życzeń, wiadomości, ankiety, pocztówki, e-maila, opisu, listu prywatnego, listu formalnego, w zakresie
następujących umiejętności szczegółowych: 4) opisywanie ludzi, przedmiotów, miejsc, zjawisk i czynności,
5) opisywanie wydarzeń życia codziennego,
6) przedstawianie faktów z przeszłości i teraźniejszości,
7) relacjonowanie wydarzeń z przeszłości,
8) wyrażanie i uzasadnianie swoich poglądów, uczuć, emocji,
9) przedstawianie opinii swoich i innych osób,
10) przedstawienie intencji, preferencji i życzeń,
11) przedstawianie zalet i wad różnych rozwiązań i poglądów,
12) opisywanie intencji, marzeń, nadziei i planów na przyszłość,
13) opisywanie doświadczeń swoich i innych osób,
14) prośba o radę i udzielanie rady,
15) wyrażenie skargi, przeprosin,
16) stosowanie formalnego lub nieformalnego stylu wypowiedzi w zależności od sytuacji.
4. reagowanie na wypowiedzi w formie tekstu pisanego, w zakresie następujących umiejętności
szczegółowych: nawiązywanie kontaktów towarzyskich,
rozpoczęcie, prowadzenie i kończenie rozmowy,
stosowanie form grzecznościowych,
uzyskiwanie i przekazywanie informacji i wyjaśnień,
prowadzenie prostych negocjacji w sytuacjach życia codziennego, proponowanie, przyjmowanie i odrzucanie propozycji i sugestii,
prośba o pozwolenie, udzielanie i odmawianie pozwolenia,
wyrażanie swoich opinii, intencji, preferencji i życzeń,
pytanie o opinie, preferencje i życzenia innych, zgadzanie się, sprzeciwianie się,
wyrażanie swoich emocji,
prośba o radę i udzielanie rady,
wyrażanie prośby i podziękowania oraz zgody lub odmowy wykonania prośby,
wyrażanie skargi, przepraszanie, przyjmowanie przeprosin,
prośba o powtórzenie bądź wyjaśnienie (sprecyzowanie) tego, co powiedział rozmówca.
5. przetwarzanie wypowiedzi pisemnych w zakresie umiejętności przekazywania w języku obcym informacji zawartych w materiałach wizualnych, np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach, reklamach oraz
tekstach obcojęzycznych.
III. WYKAZ LITERATURY
1. Podręczniki i repetytoria do nauki języka angielskiego.
2. Słowniki języka angielskiego. 3. Gramatyki języka angielskiego.
4. Czasopisma do nauki języka angielskiego.
5. Książki z ćwiczeniami słownictwa i idiomów angielskich.
6. D. McDowall: An Illustrated History of Britain 7. Strony internetowe:
https://en.wikipedia.org/wiki/Outline_of_the_United_Kingdom
https://en.wikipedia.org/wiki/United_Kingdom
https://www.yahoo.com https://www.bbc.com https://national-geographic.pl
Wskazana literatura jest propozycją.
Zakres wiedzy i umiejętności oraz wykaz literatury z historii
I etap
1) Obszary umiejętności /takie same na wszystkich etapach konkursu/
Sytuowanie zjawisk, wydarzeń i procesów historycznych w czasie i przestrzeni;
porządkowanie chronologiczne; dostrzeganie zmian w funkcjonowaniu społeczeństw
i związków pomiędzy różnymi dziedzinami życia; dostrzeganie ciągłości rozwoju
cywilizacyjnego i kulturowego. Charakteryzowanie zjawisk, wydarzeń i procesów
historycznych; dostrzeganie i wyjaśnianie związków przyczynowo –skutkowych; wyjaśnianie
znaczenia wydarzeń dla rozumienia współczesnego świata. Pozyskiwanie i porównywanie
informacji pochodzących z różnych źródeł; Tworzenie narracji historycznej w oparciu
o informacje pochodzące z różnych źródeł; formułowanie wniosków i ocen.
2) Treści kształcenia
1. Chronologia i źródła historyczne.
2. Polskie symbole narodowe.
3. Cywilizacje Bliskiego Wschodu.
4. Cywilizacja grecka.
5. Cywilizacja rzymska.
6. Społeczeństwo średniowiecznej Europy.
7. Kultura materialna i duchowa średniowiecznej Europy.
8. Polska pierwszych Piastów.
9. Polska w czasach rozbicia dzielnicowego.
10. Zjednoczenie ziem polskich i panowanie ostatnich Piastów.
11. Polska w dobie unii z Litwą.
3) Proponowana bibliografia
1. Podręczniki szkolne.
2. Atlas historyczny świata. PPWK.
3. Maresz T., Juszczyk K., Historia w źródłach nie tylko pisanych, t.1. Starożytność
i Średniowiecze, Toruń 2004.
4. Wilczyński M., Wielka wędrówka ludów – migracje w V wieku n.e. Magazyn
Historyczny Mówią Wieki nr 12/2015, s.31-35
5. Giergiel T., Możne damy średniowiecznego Sandomierza. Magazyn Historyczny Mówią Wieki nr
5/2012 s.24-28
Zakres wiedzy i umiejętności oraz wykaz literatury z języka niemieckiego
I. ZAKRES WIEDZY O KRAJACH NIEMIECKOJĘZYCZNYCH
1. Posiadanie podstawowej wiedzy:
1) o krajach, społeczeństwach, ludności oraz kulturach społeczności, które posługują się językiem
niemieckim, w tym podział administracyjny krajów niemieckojęzycznych, stolice, najważniejsze
miasta i zabytki (I etap);
2) na temat najważniejszych postaci XX i XXI wieku pochodzących z krajów niemieckojęzycznych
(np. sportowców, polityków, naukowców) (II etap);
3) o wybitnych poetach, pisarzach, kompozytorach, malarzach pochodzących z obszarów
niemieckojęzycznych i ich dziełach oraz o najważniejszych wydarzeniach kulturalnych
i historycznych Niemiec w XX i XXI wieku (III etap).
II. ZAKRES UMIEJĘTNOŚCI
1. Posługiwanie się środkami językowymi (leksykalnymi, gramatycznymi oraz ortograficznymi).
Zakres środków leksykalnych
Etap
I
Etap
II
Etap
III
CZŁOWIEK
np. dane personalne, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, rzeczy osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania
MIEJSCE ZAMIESZKANIA
np. dom i jego okolica, pomieszczenia i wyposażenie domu, prace domowe
EDUKACJA
np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, uczenie się, przybory
szkolne, życie szkoły
PRACA
np. popularne zawody, miejsce pracy
ŻYCIE PRYWATNE
np. rodzina, znajomi i przyjaciele, czynności życia codziennego, określanie czasu, formy
spędzania czasu wolnego, urodziny, święta
np. konflikty i problemy, styl życia -
ŻYWIENIE
np. artykuły spożywcze, posiłki, lokale gastronomiczne, zamawianie
np. przygotowywanie posiłków, przepisy -
ZAKUPY I USŁUGI
np. rodzaje sklepów, towary i ich cechy, sprzedawanie i kupowanie, środki płatnicze,
korzystanie z usług
np. reklamacja, wymiana i zwrot towaru -
PODRÓŻOWANIE I TURYSTYKA
np. środki transportu i korzystanie z nich, orientacja w terenie, hotel, wycieczki
np. zwiedzanie, baza noclegowa -
KULTURA
np. uczestnictwo w kulturze, tradycje i zwyczaje
np. twórcy i ich dzieła, media -
SPORT
np. dyscypliny sportu, sprzęt sportowy, obiekty sportowe, uprawianie sportu
np. sport wyczynowy -
ZDROWIE
np. samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie
np. higieniczny tryb życia, uzależnienia -
ŚWIAT PRZYRODY
np. pogoda, pory roku, rośliny i zwierzęta, krajobraz
np. zagrożenie i ochrona środowiska naturalnego - -
Zakres środków gramatycznych
Etap
I
Etap
II
Etap
III
RODZAJNIK
Użycie rodzajnika nieokreślonego
Użycie rodzajnika określonego
Użycie rzeczownika bez rodzajnika
RZECZOWNIK
Odmiana rzeczownika w liczbie pojedynczej i mnogiej
Deklinacja słaba i mieszana - -
Tworzenie liczby mnogiej
Rzeczowniki tworzone od bezokoliczników
Rzeczowniki złożone
Rzeczowniki zdrobniałe: -chen, -lein -
Rzeczowniki określające zawód i wykonawcę czynności
Rzeczowniki z przyrostkami -heit, -keit, -schaft, -ung, -tät - -
Rzeczowniki tworzone od nazw miast, krajów i części świata
Rzeczowniki tworzone od czasowników -
Rzeczowniki tworzone od przymiotników, imiesłowów i liczebników -
Odmiana imion własnych - -
Rzeczownik po określeniu miary i wagi -
ZAIMEK
Zaimki osobowe
Zaimek nieosobowy es
Zaimek zwrotny
Zaimki dzierżawcze
Zaimki wskazujące
Zaimki pytające
Zaimki nieokreślone
Zaimki względne -
PRZYMIOTNIK
Przymiotnik jako orzecznik
Przymiotnik jako przydawka: - z rodzajnikiem określonym -
- z rodzajnikiem nieokreślonym, zaimkiem dzierżawczym i z przeczeniem kein -
- bez rodzajnika -
- po liczebnikach i zaimkach liczebnychbeide, alle, viele, wenige, andere -
- w formie stopnia wyższego i najwyższego - -
Regularne i nieregularne stopniowanie przymiotnika
Przymiotniki utworzone od nazw miast, krajów i części świata - -
Przymiotniki z przedrostkiem un- -
Rekcja najczęściej używanych przymiotników - -
LICZEBNIK
Liczebniki główne
Liczebniki porządkowe
Użycie liczebników w oznaczeniu miary i wagi, powierzchni i objętości -
Liczebniki mnożne i nieokreślone, np. zweimal, viel
PRZYSŁÓWEK
Przysłówki zaimkowe wo-, da- w pytaniu i odpowiedzi
Regularne i nieregularne stopniowanie przysłówków
Przysłówki czasu i miejsca
PARTYKUŁA
np. sehr, besonders, viel, erst, sogar, immer, etwa, eben, ziemlich, aber, doch,
denn, ja, przykładowe zdania; Mein Vater spielt ziemlich gut Gitarre. Du bist aber
ein guter Fahrer!
PRZYIMEK
Przyimki z celownikiem
2. Rozumienie prostych wypowiedzi pisemnych (takich jak np. listy, e-maile, SMS-y, kartki
pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z
tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach
i blogach, teksty literackie):
1) określanie głównej myśli tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określanie intencji nadawcy/autora tekstu;
3) określanie kontekstu wypowiedzi ( uczestnik określa np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas,
miejsce, sytuację);
4) znajdowanie w tekście określonych informacji;
5) rozpoznawanie związków między poszczególnymi częściami tekstu;
6) układanie informacji w określonym porządku;
7) rozróżnianie formalnego i nieformalnego stylu tekstu.
3. Tworzenie krótkich, prostych, spójnych i logicznych wypowiedzi pisemnych na II i III etapie
konkursu (uczestnik tworzy np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS,
pocztówkę, e-mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości
i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
7) wyraża uczucia i emocje;
8) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji (III etap konkursu).
4. Reagowanie w formie prostego tekstu pisanego (uczestnik tworzy np. wiadomość, SMS, krótki
listprywatny, e-mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
1) przedstawia siebie i inne osoby;
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę
(np. podczas rozmowy na czacie);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ ankietę);
4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami;
5) wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, intencjei pragnienia innych
osób;
6) składa życzenia i gratulacje, odpowiada na życzenia i gratulacje;
7) zaprasza i odpowiada na zaproszenie;
8) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje, zachęca; prowadzi proste negocjacje w sytuacjach
życia codziennego;
9) prosi o radę i udziela rady;
10) pyta o pozwolenie, udziela i odmawia pozwolenia;
11) ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;
12) wyraża prośbę oraz zgodę lub odmowę spełnienia prośby;
13) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, zdziwienie, nadzieję, obawę);
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe.
5.Pisemne przetwarzanie prostego tekstu. Od uczestnika wymaga się:
1) przekazywania w języku niemieckim informacji zawartych w materiałach wizualnych (np.
wykresach, mapach, symbolach, piktogramach);
2) przekazywania w języku niemieckim lub polskim informacji sformułowanych w języku
niemieckim;
3) przekazywania w języku niemieckim informacji sformułowanych w języku polskim.
WYKAZ PROPONOWANEJ LITERATURY
podręczniki do nauczania języka niemieckiego dla szkół podstawowych dopuszczone przez min-
istra właściwego do spraw oświaty i wychowania,
materiały tematyczno-leksykalne: np. E. M. Rostek, Deutsch. Repetytorium tematyczno-
leksykalne, wydawnictwo Wagros, 2012; Ch. Fandrych, U. Tallowitz, Sage und Schreibe.
Übungswortschatz. Grundstufe Deutsch, Ernst Klett Sprachen, Stuttgart, 2012,
materiały krajoznawcze, np. U. Matecki, Dreimal Deutsch, Ernst Klett Sprachen, Stuttgart 2011;
www.tatsachen-ueber-deutschland.de/de, E. Kozłowska, Landeskunde so interessant!, Wydaw-
nictwo NowaEra, Warszawa, 2015.
materiały do nauki gramatyki, np: Ch. Fandrych, U. Tallowitz,Klipp und Klar -Übungsgram-
matik Grundstufe Deutsch, Ernst Klett Sprachen, Stuttgart, 2012; www.grammatiktraining.de., Gram-
matik so einfach! K. Szachowska. S. Mróz-Dwornikowska, Wydawnictwo Nowa Era, Warszawa,
2014.