![Page 1: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/1.jpg)
INTERNE AUDIT MOET !Ronald van de Langenberg RA
Nieuwegein, 8 November 2018
In Audit
![Page 2: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/2.jpg)
In den beginne …
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 2
![Page 3: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/3.jpg)
Een steeds complexere wereld …
Bron: World Economic Forum Bron: Penn World Table 9.0
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 3
![Page 4: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/4.jpg)
Een steeds complexere wereld …
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 4
![Page 5: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/5.jpg)
Een steeds complexere wereld …
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 5
![Page 6: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/6.jpg)
Een steeds complexere wereld …
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 6
![Page 7: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/7.jpg)
Normal Accident Theory: “Great events have small beginnings”
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 7
![Page 8: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/8.jpg)
Besturen is mensenwerk …
April 2010Deep Water Horizon
11 doden,17 zwaar gewonden> 7000 vogels, dolfijnen,schildpadden …
4,9 miljoen vaten olie
Schade: > $ 43 miljard
Tony Hayward, CEORisk management & Safety:
“Leaders must make the safety of all who work for them their top priority”
Mr. Hayward set up a new companywide management system to evaluate risks, standardize safety practices and improve decision-making.
Visitors today see signs at company offices exhorting workers not to walk and carry hot coffee at the same time, to stick to marked walkways in parking lots and to grasp banisters while climbing the stairs. Employees with company cars must take defensive driving courses.
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 8
![Page 9: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/9.jpg)
Besturen is mensenwerk … “en meten is niet altijd weten”
Tony Hayward, CEO BP
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 9
![Page 10: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/10.jpg)
Risico’s analyseren is mensenwerk …Zeer hoge impact midden hoog gevaarlijk gevaarlijk
Hoge impact laag midden hoog gevaarlijk
Midden Impact laag laag midden hoog
Lage impact laag laag laag
Lagekans
Midden kans
Hoge kans Zeer hogekans
Ingeschatte kans vooraf …
Kans en impact achteraf …
Miljardenclaim tegen ING in woekerpolisaffaire
VAN ONZE REDACTIE ECONOMIE
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 10
![Page 11: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/11.jpg)
Menselijke tekortkomingen …
HEBZUCHT
TROTS WOEDE
LUIHEID
LUST
VRAATZUCHT AFGUNST
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 11
![Page 12: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/12.jpg)
Menselijke denkfouten
Overconfidence Probability neglectSunk Cost FallacyConfirmation Bias
Availability biasGroupthink
de achteraf-foutAnchoring
Loss aversionAlternatieve paden
Inductief redenerenWinner’s curse
FramingAction bias
Cognitieve dissonantiePrognose illusie Alternatieve paden
Halo effect Beginnersgeluk
Base rate neglectHedonic treadmill
Self serving biasOmission bias
Ontkenning van toevalSchaarste
Decision fatigueNot-invented here Syndroom
OverthinkingSingle Cause Fallacy
News IllusionFear of Regret
Planning fallacy
Peak end rule
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 12
![Page 13: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/13.jpg)
We worden steeds weer verrast …
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 13
![Page 14: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/14.jpg)
EIOPA – Failures & near misses
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 14
![Page 15: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/15.jpg)
Hoeveel toezicht is goed voor iedereen ?
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 15
![Page 16: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/16.jpg)
De oplossing voor alle problemen ?
Business Internal Audit
Risk management
IT Security
Control & Actuarial
Compliance
1st Line of Defense 2nd Line of Defense 3rd Line of Defense
Board of Directors
Supervisory Board
Exte
rnal
Aud
it
Nat
iona
l Aut
horit
y (D
NB
)
Three lines of defence model
ORM & Internal control
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 16
![Page 17: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/17.jpg)
Governance is heel natuurlijk binnen een groep
Is dat zo ?
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 17
![Page 18: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/18.jpg)
IPPF standaarden van het IIA
https://youtu.be/G5a5vchrIh8
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 18
![Page 19: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/19.jpg)
Tussen politieman en hofnar ….Focus op interne controle:- Internal Control Framework- Is de beheersing adequaat ?- Is de regelgeving duidelijk ?- Worden de regels nageleefd ?
Focus op “de spiegel voorhouden”Worden de regels nageleefd ?
Zijn de regels ook effectief ?Hoe is de cultuur, en wat is het gedrag ?
Hoe vertel ik het “de baas” ?
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 19
![Page 20: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/20.jpg)
De interne auditor van de toekomst
De visie van InAudit
![Page 21: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/21.jpg)
Harde data & soft controls
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 21
![Page 22: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/22.jpg)
Data is the new oil !• Toename data:
• 5 exa-bites • Tot 2003: in 2000 jaar• In 2011: elke 2 dagen• In 2013: elke 10 minute
• 90% van alle data ooit is in de laatstetwee jaar geproduceerd
• 5 miljard zoekopdrachten per dag,ca. 60.000 per seconde
• Elke minuut:• 500.000 Snapchat foto’s• 4 miljoen YouTube kijkers• 450.000 tweets• 16 miljoen tekstberichten• 150.000 Skype calls• 1,5 miljoen spam email
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 22
![Page 23: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/23.jpg)
Data Science
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 23
![Page 24: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/24.jpg)
Waar kijken we naar ?
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 24
![Page 25: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/25.jpg)
Operational audit
UitvoerVerwerkingInvoer
Master data
Risico’sRisico’s
Risico’sRisico’s
Risico’s
Risico’s
Risico’s
Internal control framework
Is dat zo ?Data
Transacties
Logging
Business rules &Application controls
GIT controls
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 25
![Page 26: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/26.jpg)
Van ‘data’ checken naar process mining• Data-analyse kan inzicht geven in de samenstelling /
spreiding / nieuwe instroom …• Stratificeren• Trends en correlaties in beeld brengen
• Vooraf duidelijk formuleren welke doelen• Audit / Continuous audit ?
• Testen we de handmatige invoer / bevoegdheden/ acceptatiecriteria ?
• Testen we de voortdurende werking van application controls ?
• Testen we de consistentie tussen bestanden ?• Proces mining ?
• Klopt de logische procesflow(eerst polis, dan pas een claim) ?
• Datum schade ligt na de datum van ingang polis ?• Functiescheiding effectief ?
(Fiattering, logfiles etc.)
• GITC controls• Logfiles, wachtwoorden (wijzigen daarvan),
autorisatiestructuur, etc.
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 26
![Page 27: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/27.jpg)
Data-analyse toepassingen in de praktijk
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 27
![Page 28: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/28.jpg)
Soft controls & effectieve interne beheersing
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 28
![Page 29: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/29.jpg)
(Hard) controls worden vaak overschat …
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 29
![Page 30: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/30.jpg)
Vakgebied in ontwikkeling
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 30
![Page 31: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/31.jpg)
Auditen van Soft Controls (KPMG-aanpak)
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 31
![Page 32: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/32.jpg)
Visie van InAudit op Gedrag & Cultuur
CompetentieVerbonden-
heid
AutonomieAutonome motivatie
die uitgaat vanbetrokkenheid en
verantwoordelijkheid
Gebaseerd op de ZDT theorie:
- Gaat uit van een positief mensbeeld- De mens is van nature pro-actief
De juiste voorwaarden:
- Stimulerende omgeving- Voldoende uitdaging- Gesprek over proces,
niet alleen over de uitkomsten
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 32
![Page 33: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/33.jpg)
Niet te makkelijk oordelen over cultuur
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 33
![Page 34: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/34.jpg)
Formele en informele structuren
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 34
![Page 35: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/35.jpg)
Pas op dat je controls niet overschat !
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 35
![Page 36: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/36.jpg)
Assurance in een complexe wereld !
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 36
Is dat zo ?
![Page 37: INTERNE AUDIT MOET€¦ · INTERNE AUDIT MOET ! Ronald van de LangenbergRA Nieuwegein, 8 November 2018 InAudit](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062919/5ee3f9a6ad6a402d666d7315/html5/thumbnails/37.jpg)
InAudit BVLandgoed de WildbaanSpankerenseweg 166974 BC Leuvenheim
(T) 055-578 29 21www.inaudit.nl
Interne Audit moet ! | Ronald van de Langenberg RA Kennisdag InAudit 2018 | slide 37Hartelijk dank !