1
JAARPROGRAMMA 2019 - 2020
2
De kernwaarden van Markant vzw zijn:
vriendschap - een ondernemende houding - kwaliteit -
originaliteit - respect voor iedereen
3
VOORWOORDNATUURLIJK! Dat is steevast mijn reactie wanneer
mensen uit mijn omgeving me vragen of ik het zie
zitten als algemeen voorzitter van Markant vzw.
Jarenlange ervaring als lid en teamlid bij Markant
Pittem én als onderneemster hebben me geleerd
dat de grootste uitdagingen de meeste voldoening
kunnen geven. En dat 100% goesting, een gezon-
de dosis lef en ondernemingszin én een groot
netwerk van dynamische vrouwen de beste garan-
tie vormen op slagen. Dus ja, ik zie het helemaal
zitten om samen met jullie, collega-vrijwilligers en
markante vrouwen pur sang, deze uitdaging aan
te gaan en de volgende vier jaar verder te gaan
op het huidige elan van mijn voorgangster, Lieve
Droogmans.
Natuurlijk zal ik hier en daar mijn eigen stempel op
de zaken drukken. En zo hoort het ook. Want binnen
Markant zijn we allemaal uniek en wordt er ook
niet verwacht dat we ons binnen een strak keurslijf
wringen. Markant vzw, dat is voor mij een boeiende
en inspirerende mix van straffe vrouwen met sterke
persoonlijkheden, uiteenlopende interesses, uitge-
sproken meningen en unieke talenten. Vrouwen
die gerespecteerd en gewaardeerd (willen) worden
omwille van wie ze zijn en kansen (willen) krijgen
om zichzelf nog verder te ontplooien. Het is voor
mij dan ook een eer en genoegen om mijn steen-
tje bij te dragen aan dit fantastische netwerk van
meer dan 23.000 markante vrouwen.
Maar het worden niet alleen voor mij spannende
en drukke tijden. Ook op jullie ligt er een pracht
van een uitdaging te wachten onder de vorm van
een nieuw jaarprogramma. Hebben jullie evenveel
goesting als ik om erin te vliegen?
NATUURLIJK! Het is niet alleen jullie antwoord op deze vraag
(hoop ik ), maar ook het nieuwe thema dat de
komende twee werkjaren een rode draad doorheen
het aanbod van Markant en Best Pittig zal vormen.
Bij de sneak preview van het nieuwe jaarthema
was ik meteen verkocht want dit gaat over meer
dan de natuur en spontane associaties met actue-
le thema’s zoals milieu, ecologie of duurzaamheid.
Dit gaat ook over de kern van ons Markant of Best
Pittig zijn: natuurlijk zijn wij ondernemend, innova-
tief, cultureel, creatief, divers, … en mogen we - ja,
moeten we – dit hoog in het vaandel dragen en
trots zijn op ons ‘rolmodel zijn’. Natuurlijk zijn wij
leergierig en kritisch, nemen we niet alles zomaar
voor waarheid aan en durven we historisch
gegroeide ‘evidenties’ op de agenda plaatsen en
in vraag stellen. Maar evenzeer moeten we in eigen
boezem durven kijken en toegeven dat onze blik
en houding nog zo niet kritisch óf open zijn als
we misschien wel denken of zouden willen. Sterke
vrouwen durven en kunnen dit.
En tot slot moeten we natuurlijk ook lief zijn voor
elkaar en onszelf: onszelf en elkaar dat duwtje in
de rug geven om de grenzen van de comfortzone
af te tasten en te experimenteren, nieuwe uitda-
gingen aan te gaan en te ondernemen. Maar
evengoed mogen we het niet vanzelfsprekend
vinden dat we op alle vlakken perfect moeten/
willen zijn en tussen work-life balanceren als
een olympische kampioene. Er moet ook tijd en
ruimte zijn voor zelfzorg, voor ontdekken, beleven
én genieten. Samen met Markant en Best Pittig
natuurlijk!
Je merkt het, NATUURLIJK biedt een ongelooflij-
ke waaier aan inspiratie. Met de inhoud van deze
brochure kunnen jullie creatief verder aan de slag.
Ik nodig én daag jullie bij deze graag uit om hierbij
zeker (meer dan) eens buiten de lijntjes de kleuren
en je eigen stempel te drukken. 300 unieke én op
en top markante jaarprogramma’s, daar gaan we
toch voor? NATUURLIJK!
Veel succes!
Gudrun Verschuere,
algemeen voorzitter Markant vzw
5
INHOUD
VOORWOORD ............................................... 3
VOOR JE BEGINT .......................................... 8
• Inspiratiegids ...................................................................................................8
• Prijzenbeleid .....................................................................................................8
• Beeldmateriaal NATUURLIJK .....................................................................8
ECO? LOGISCH! ............................................. 9
• Biomimicry. Hoe de natuur ons inspireert om duurzaam te leven ..9
• Grensverleggers ...............................................................................................9
• Samen duurzaam leven? ..............................................................................9
• Klein maar fijn: Tiny Houses .......................................................................9
• Simplify life, hoe begin je eraan? ...............................................................10
• Onze ecologische voetafdruk ......................................................................10
• No time to waste: start met Zero Waste! ................................................10
• Zero Waste – de rollercoaster.......................................................................11
• Zero waste on the go......................................................................................11
• Eco games .........................................................................................................11
• Honing. BIJzonder veelZIJdig .............................................................. 11
• De natuur als medicijn...................................................................................12
• Ecologie op hoge hakken ..............................................................................12
• Marion Maakt … natuurlijke verzorging ....................................................12
• Homemade beauty by Zolea ......................................................................12
• De rode draad in duurzame mode ............................................................13
• Mode maakt (niet) gelukkig!? .....................................................................13
• Duurzaam winkelen in de praktijk ..............................................................13
• Hazelicious party (Gent) ...............................................................................14
• Een blik in het bruisende eco leven van … (Antwerpen, Brussel, Gent, Leuven of Mechelen)...................................14
• Markante winkelroute – een natuurlijke keuze .....................................................................................14
CREATIEF ATELIER ....................................... 15
• Responsible Objects (Gent) ..........................................................................15
• New Kintsugi Repair Workshop – de schoonheid van imperfectie ................................................................................................15
• Blikvanger .........................................................................................................15
• Stilleven in gips ................................................................................................15
• Boost jouw creativiteit ...................................................................................16
• Zentangles en doodles ..................................................................................16
• Tussen schets en schilderij. De kunst van het tekenen .......................16
• Maartse Kriebels – Markant tekenfestival (16 < 20.03.2020)........ 17
NATUURTALENT ........................................... 18
• De schoonheid van de natuur .....................................................................18
• Door de ogen van een kunstenaar: de relatie tussen cultuur en natuur ...........................................................18
• Kauwen in de spiegel ....................................................................................18
• Een vogelaar in het museum .......................................................................19
• Wat een panorama. Over het landschap in de schilderkunst ............19
• De geschiedenis van land art .....................................................................19
• Kunst in en met de natuur. Workshop land art (Hingene) ..................19
• Erop uit? Natuurlijk! ........................................................................................19
• Art Center Hugo Voeten – beeldentuin (Geel) .................................... 19
• Beeldentuin Tom Frantzen (Tervuren) ................................................... 20
• CID - Le Grand-Hornu (Hornu) ............................................................... 20
• Galeries Beukenhof (Kluisbergen) ........................................................ 20
• LABIOMISTA (Genk) ................................................................................. 20
• Middelheim (Antwerpen) ......................................................................... 20
• Sart-Tilman (Luik) .................................................................................... 20
• Staf Timmers (Houthalen-Helchteren) ................................................. 21
• Verbeke Foundation (Kemzeke) ............................................................. 21
• De verantwoordelijkheid van de kunstenaar en van ons allen .................................................................21
• Mimicry. Over parodie, invloeden en nabootsing in de beeldende kunst.......................................................21
• Kunstlabo .........................................................................................................21
• Vlieg uit met de Markante Midweken! ................................................ 22
• Save the date! ..................................................................................................22
• EUROPALIA Arts Festival Romania (02.10.19 - 12.01.2020, diverse locaties) ............................................... 22
• Dali & Magritte: 2 iconen van het surrealisme in dialoog (11.10.2019 – 09.02.2020, Brussel) ....................................................... 22
• Jan Van Eyck en het Bourgondisch hof – Van Eyck. Een optische revolutie. (01.02.2020 – 10.05.2020, Gent) ................ 22
• Floraliën (01.05.2020 – 10.05.2020, Gent) ......................................... 22
• Internationale expo ‘De wereld van Bruegel’ (06.04-2019 - 20.10.2019, Bokrijk) ....................................................... 22
• De Blik van Bruegel: reconstructie van het landschap (07.04.2019 – 31.10.2019, Dilbeek)......................................................... 23
• De betekenis van Bruegel ............................................................................23
• Lofzang op Mechelen - Nationale Cultuurdag (15.10.2019) ............ 23
6
EEN NATUURLIJK EVENWICHT ................ 24
• Waar sta jij voor op ’s morgens? In het spoor van ikigai ....................24
• Zorg voor jezelf! ...............................................................................................24
• Leven van binnenuit. Integrale zelfzorg in de praktijk ........................24
• Vertrouw op je intuïtie ....................................................................................24
• (H)eerlijk Gezondig ........................................................................................25
• Bullet Journal – stel jouw agenda en leven op punt.............................25
• Druk druk druk .................................................................................................25
• Druk, druk, druk ....................................................................................... 25
• Opvoeden is simpel… maar niet altijd gemakkelijk .......................... 25
• Communicatie met effect ..................................................................... 26
• Assertief grenzen trekken ...................................................................... 26
• Help, ik ben niet perfect! ........................................................................ 26
• Assertiviteit en grenzen stellen ...................................................................26
• Geen paniek! Waarom we onze kinderen met een gerust hart kunnen loslaten .................................................................26
• Hoe onschuldig zijn roddeltantes? .............................................................26
• Goed ruziemaken is een kunst ....................................................................27
• Wat we van bijen kunnen leren ...................................................................27
• Een ode aan goede vrienden .......................................................................27
• Wat een geluk! .................................................................................................28
• Gelukkig leven is een levenskunst ..............................................................28
• Filmtip: Everybody Happy ..........................................................................28
• 1+1=3. TEAM GELUK .......................................................................................28
• Geluk op grootmoeders wijze ......................................................................29
• Markante pelgrimstochten .................................................................. 29
• Stappen langs de Franse Jacobsroute: van Le Puy-en-Velay naar Conques (05 < 16.07.2020) ............................................................ 29
• Krakau: de lange weg naar vrede (06 < 11.09.2020) .......................... 29
• Ontmoetingsdag voor Pelgrims: 20 jaar tochten! (17.05.2020) .... 29
• Voorbij het tastbare (03.10.2019) ...................................................... 30
DE STILLE MOTOR ....................................... 31
• Rituelen. Waarom we niet zonder kunnen ...............................................31
• Tussen kwetsbaarheid en veerkracht ligt de kracht van een ritueel ..............................................................................31
• De kracht van imperfectie ............................................................................31
• Etiketjes 18+ ......................................................................................................31
• Vandaag doen wat gisteren onmogelijk leek .........................................32
• (G)een tekort aan kansen. ...........................................................................32
• De donut-economie .......................................................................................32
• Kritisch burgerschap voor ‘dummies’ ........................................................33
• Filmtip: Chez Nous ........................................................................................33
• Filmtip: Layla M...............................................................................................33
• Jihadista. Op zoek naar de vrouwen van IS ............................................33
• De zeven mythen over religie ......................................................................33
IEDEREEN MARKANT?! ............................... 34
• De toekomst is divers. Inburgering voor autochtonen .........................34
• Filmtip: Mijn Tantes Uit Gent .......................................................................34
• Wie is er bang voor Fatima Sultan? ...........................................................34
• Koerdische vrouwen in de frontlinie voor vrouwenrechten .................34
• Aan tafel met … de Koerdische kwestie ...................................................35
• Iedereen Markant .................................................................................. 35
HET VROUWELIJKE DNA ............................ 36
• Straffe madammen in de beeldende kunst ............................................36
• De vrouwelijke blik ..........................................................................................36
• Atelier Isabelle De Borchgrave (Elsene) ....................................................36
• Door vrouwen, voor vrouwen (Gent) ...........................................................36
• Wise Women Stories .......................................................................................37
• Filmtip: Hidden Figures ................................................................................37
• Speelt gender (nog) een rol? ........................................................................37
• Me too in de Fifties. De geschiedenis van vrouwen in de rock ’n roll ................................................................................................37
• Vrouwen in de strip: van onderdrukt tot ondersekst.............................38
• Sterke vrouwen .................................................................................................38
7
TOEKOMSTLAB ............................................. 39
• Een genetische revolutie in de familiekunde ..........................................39
• Onze genen doen hun best!? .......................................................................39
• Health House: stap binnen in de toekomst van gezondheid en zorg (Leuven) ..............................................................................................39
• CRISPR ...............................................................................................................40
• De MeNS van morgen is smart! ..................................................................40
• Doen slimme robots straks onze job? .......................................................40
• Toekomst Technologie met FUTUUR ........................................................41
• Schijn bedriegt – Virtual Reality by R.A.V.E.N. (Zaventem) ................41
• To be or not to be virtual? (Antwerpen of Gent) .....................................41
VITALI-TIJD .................................................... 42
• Grijsgedraaid. Moeten we bang zijn om oud te worden? ....................42
• Zilverwijzer .........................................................................................................42
• In de nazomer van je leven ...........................................................................43
• Blozen mag .......................................................................................................43
• Beweegatelier ...................................................................................................43
• Hou je gezicht fit .............................................................................................44
• Redder in nood .................................................................................................44
MARKANTE WERKING ................................ 46
• Wegwijs in Markant ........................................................................................46
• Vrijwilligersacademie .....................................................................................46
• In blijde verwachting – een nieuwe versie van Madyna .......................46
• Markante en andere subsidies & premies ................................................47
• Financiële ondersteuning door Markant vzw ...................................... 47
• CM-subsidies voor gezondheidsbevorderende activiteiten ............. 47
• Lokale (= gemeentelijke/stedelijke) subsidie ...................................... 47
• Auteurslezingen ........................................................................................ 47
• GDPR natuurlijk niet vergeten! ...................................................................47
1, 2, 3 … START?! CHECKLIST .................... 48
• Zorg voor een goede balans tussen vertrouwde en nieuwe activiteiten. ...................................................................................48
• Overplan je niet ...............................................................................................48
• Van 25 tot 99 jaar? .........................................................................................49
• Ons kent ons .....................................................................................................49
• Wil je iets bereiken? ........................................................................................49
• Goed geregeld! .................................................................................................49
• Ontdek, beleef en geniet ...............................................................................49
KALENDER 2019-2020 ............................... 50
COLOFON ....................................................... 51
8
VOOR JE BEGINTINSPIRATIEGIDS
Vertrekkend vanuit verschillende invalshoeken van het nieuwe jaarthema
selecteerden wij voor jullie een 100-tal kant-en-klaar activiteiten. Het is
allerminst een dwingende te-nemen-of-te-laten lijst. Wel nodigen we je
uit om te ‘shoppen’ uit dit aanbod óf dit te gebruiken als inspiratiegids.
Lijkt een bepaald onderwerp wel iets voor je afdeling, maar ken je
bijvoorbeeld iemand binnen je netwerk die hierover (en dan vaak tegen
een vriendenprijsje) ook een lezing, workshop, demonstratie … kan
geven? Waarom niet! Of brengt het je op ideeën voor een nog markantere
activiteit? Natuurlijk is dat een prima idee!
PRIJZENBELEID
We hebben geprobeerd om voor de verschillende onderwerpen
betaalbare sprekers en andere aanbieders van activiteiten te selecteren.
Soms ligt de vraagprijs toch wat hoger dan gemiddeld. In dat geval kan
het een optie zijn om deze activiteit samen met een of meer Markant-
afdelingen in je buurt te organiseren en zo de kosten te drukken. Je
regiomanager kan je vast helpen bij de contacten hiervoor. Of misschien
wil iemand uit je netwerk deze activiteit wel eenmalig en tegen een
gunsttarief aanbieden?
Aan de sprekers en andere aanbieders is gevraagd om de door hen
opgegeven en in deze jaarprogrammabrochure weergegeven prij-
zen correct te hanteren en gedurende het werkjaar 2019 - 2020 te
garanderen.
Hoewel Markant vzw niet verantwoordelijk is indien er zich prijswijzigingen
voordoen, vragen we om het ons toch te signaleren indien dit voorvalt. Zo
kunnen wij de samenwerking met de betrokken sprekers en aanbieders
evalueren, opvolgen en waar nodig bemiddelen.
BEELDMATERIAAL NATUURLIJK
Ben jij ook fan van het NATUURLIJK-logo en bijhorende campagnebeeld?
Fijn! Wil je dit gebruiken bij de opmaak van jullie jaarkalender,
uitnodigingen, mailings enz.? Graag!
Het logo, het campagnebeeld en alle speciaal hiervoor ontworpen
figuurtjes kan je terugvinden en downloaden via het vrijwilligersnet
(rubriek Organiseren). Om in te loggen op het vrijwilligersnet of de
website gebruik je de vertrouwde inloggegevens (gebruikersnaam:
bestuur / paswoord: bib).
9
BIOMIMICRY. HOE DE NATUUR ONS INSPIREERT OM DUURZAAM TE LEVEN
‘De wereld zal niet evolueren voorbij zijn huidige staat van crisis door hetzelfde denken te gebruiken dat de situatie heeft gecreëerd.’ - Albert Einstein. Einsteins citaat is nu meer dan ooit relevant. We hebben nood aan
nieuwe denkwijzen en nieuwe werkwijzen. Deze kunnen echter alleen
tot stand komen wanneer we met een nieuwe bril naar de werkelijkheid
kijken.
Biomimicry is een opkomende discipline binnen de duurzaam-
heidswetenschap die het principe van nieuwe denk- en werkwijzen
toepast en ons mogelijkheden aanreikt die de huidige maatschappelij-
ke problemen zoals de klimaatverandering sneller, slimmer en schoner
(kunnen) oplossen. In zijn lezing toont Christiaan Thoen aan hoe men
belangrijke innovaties kan teweegbrengen door de spots te richten op
moeder natuur.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0478 92 61 66
• www.biomens.eu
• 2u
• € 250 incl. vervoersonkosten
GRENSVERLEGGERS
De aarde warmt op, de lucht
vervuilt, de sociale zekerheid
staat onder druk, de migratie
neemt toe, … er zijn grote
uitdagingen voor onszelf,
onze kinderen en onze klein-
kinderen en velen vragen
zich af wat de toekomst biedt.
Moeten we wanhopen of kunnen
we er iets aan doen?
Niet alleen de technologie en de
politiek brengen oplossingen. Ook het
kleine en grote engagement van vele burgers heeft impact. Zo is er
in Antwerpen na jarenlange strijd een oplossing gevonden voor de
Oosterweel-verbinding en Ringland. Of denk maar aan de ‘klimaatjon-
geren’ die massaal aan de alarmbel trokken.
Jarenlang bestudeerde emeritus professor Danny Wildemeersch
(< Laboratorium voor Educatie en Samenleving KULeuven) de manie-
ren waarop burgers mee vorm geven aan de samenleving en omgaan
met grote maatschappelijke veranderingen. In zijn recente boek ‘Grens-
verleggers. Over kwesties die ons verdelen’ zoomt hij in op de moedige
burgers die het niet nalaten zichzelf en hun omgeving in vraag te stellen,
nieuwe horizonten te verkennen, grenzen te doorbreken of de democratie
te vernieuwen. Hierbij ging hij in dialoog met mensen die uitnodigen tot
kritisch denken over mens en samenleving en over onze gezamenlijke
toekomst.
Hij omschrijft zichzelf als een optimistische realist en zal zijn inzichten
tijdens deze inspirerende, grensverleggende lezing - met hoopvolle
maar ook kritische en realistische blik - met jullie delen.
PRAKTISCH:
• Min. 10 p.
• € 250 + vervoersonkosten
SAMEN DUURZAAM LEVEN?
Wil je graag jouw leden samenbrengen om op een originele manier van
gedachten te wisselen rond het thema van natuur en milieu? Dan is
deze workshop van LABO vzw een aanrader. Een ‘LABOrant’ onderzoekt
samen met jullie aan de hand van allerlei technieken uit de natuur-
en milieueducatie en zelfs het beeldentheater hoe jullie de natuurlijke
omgeving ervaren en ermee omgaan. Samen bekijken jullie vervolgens
hoe jullie aan de slag kunnen gaan met deze onderlinge diversiteit en
hoe jullie deze als een meerwaarde kunnen inzetten voor een betere en
duurzamere samenleving.
PRAKTISCH:
• www.labovzw.be
• Gemiddeld 2u
• Max. 20 p.
• € 100/u + € 20 vervoersonkosten
KLEIN MAAR FIJN: TINY HOUSES
Je hebt ze vast al gespot in een
lifestyle-magazine of in de woon-
katern van jouw dagblad: com-
pacte, vaak mobiele huisjes
die ondanks (of dankzij?) hun
minimalistische aanpak toch alle
comfort bieden én een verrassend
rustgevend gevoel uitstralen. In
Amerika zijn deze tiny houses alvast
ECO? LOGISCH!#kl imaat #mil ieu #engagement #bewust #voetaf-druk #levensst i j l #plast ic #natuurl i jke ingrediënten
#zelfgemaakt #bio #eer l i jk erantwoord
INDIEN JE DENKT DAT JE
TE KLEIN BENT OM EEN
VERSCHIL TE MAKEN,
PROBEER DAN TE SLAPEN
MET EEN MUG.
- Dalai Lama
10
erg populair bij jongeren die (nog) geen eigen huis kunnen of willen
kopen of zich (nog) niet op een vaste plek willen settelen. Het concept
biedt ook steeds vaker een alternatief voor koppels die hun ouders op
leeftijd onderdak willen bieden, maar met voldoende privacy. En er zijn
ook mensen die aangetrokken worden door het back to basics-principe,
bewust kiezen voor minder: minder kostbare ruimte inpalmen, minder
materialisme, minder keuzestress enz.
Wat de reden ook is, kleinschalig wonen kent een enorme opwaartse
trend, ook in onze streken. Ben je benieuwd of jij je thuis zou kunnen
voelen in zo een tiny house? Vraag je je af hoe men erin slaagt om op een
oppervlakte van gemiddeld 16m² (!) toch alle nodige comfort te bieden?
Wat het kostenplaatje is? En of wonen in een tiny house überhaupt wel
kan volgens onze strikte Belgische wetgeving? Op deze en meer vragen
geeft een gastspreker van Tiny House Belgium je graag een antwoord.
PRAKTISCH:
• www.tinyhousebelgium.be
• Max. 70 p.
• 2u (incl. pauze van 20 min)
• € 400 incl. btw + € 0,35/km (< Zedelgem)
• Bij voorkeur niet op maandagavond, niet in regio Limburg
SIMPLIFY LIFE, HOE BEGIN JE ERAAN?
Op zoek naar meer tijd voor jezelf
en je omgeving? Wil je graag
duurzamer leven, met minder
eigen spullen maar minstens
evenveel comfort? Maar weet
je niet hoe je dit kan aanpak-
ken? Het project Simplify Life
van Netwerk Bewust Verbruiken
zet de voordelen van een duurzaam
en eenvoudig leven in kijker. Deze work-
shop leert je meteen stap voor stap hoe je aan de slag gaat.
Professional organizer en opruimcoach Nele Colle laat je initiatieven
ontdekken die je snel op weg helpen en geeft je vooral handige tips &
tricks om meteen werk te kunnen maken van een duurzamer en eenvou-
diger leven. Goed voor jouw (tijds)verbruik, persoonlijke balans én porte-
monnee natuurlijk!
PRAKTISCH:
• www.nelecolle.be
• Min. 7 – max. 20 p.
• 2u30 (kan ook als lezing van 1u,
dan is er geen max. aantal deelnemers)
• € 150 + vervoers- en materiaalkosten
• Bij voorkeur niet op woensdag of weekend,
regio Limburg minder evident
• In samenwerking met Netwerk Bewust Verbruiken
(www.bewustverbruiken.be)
ONZE ECOLOGISCHE VOETAFDRUK
Om te wonen, te werken en te
ontspannen verbruiken we elke dag
grondstoffen, energie, voedsel,
ruimte en natuur. Maar we leven
hierbij op te grote voet. We verbrui-
ken veel meer dan wat de aarde ter
beschikking heeft en de ecologische voetafdruk van België zit zelfs bij de
grootste van de wereld. Hoog tijd om samen in actie te schieten, maar
hoe?
Laat je tijdens deze interactieve workshop inspireren door een ervaren
lesgever van Ecolife (kenniscentrum voor footprinting en ecologische
gedragsverandering). Je krijgt nieuwe inzichten en inspirerende voorbeel-
den van dagelijkse ecologische oplossingen. En je ontdekt hoe je met
kleine en grote acties je ecologische voetafdruk kan verkleinen zonder in
te boeten op wat je leuk vindt. Je zal merken hoe verrassend gemakkelijk
het is om zelf aan de slag te gaan met duurzame acties. Zet jij ook de
stap?
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 016 22 21 03
• www.ecolife.be
• Gemiddeld 15 p.
• 2u
• € 250 + btw
NO TIME TO WASTE: START MET ZERO WASTE!
Eind 2014 nam illustratrice Veerle
Colle de eerste stappen om zonder
afval te gaan leven. Intussen mag
ze zichzelf ervaringsdeskundige
noemen en geeft ze deze ervaring
met veel plezier en humor door aan
al wie de stap wil zetten naar minder
of geen afval.
Er zijn verschillende formules mogelijk:
Z E R O WA S T E @ H O M E
Na een grondige lenteschoonmaak en intensieve weggooiactie ligt jouw
huis er weer heerlijk clean en opgeruimd bij. Maar voor je er erg in hebt,
ligt er alweer rommel, verpakkingsmateriaal en verborgen afval in huis.
Herkenbaar?
In deze workshop overloopt Veerle samen met jullie kamer per kamer
jullie zwakke plekken, wat je over het hoofd ziet en welke alternatieven er
zijn. Zo kan je er voortaan voor zorgen dat (verborgen) afval geen kans
meer maakt en het sleuren met een overvolle vuilniszak verleden tijd
wordt.
PRAKTISCH:
• Min. 5 – max. 20 p.
• 1u30
• € 200 + btw + vervoersonkosten (< Grimbergen)
• Deze workshop kan ook bij iemand thuis georganiseerd worden,
waarbij verschillende kamers onderwerp van de oefening
worden. Het aantal deelnemers is dan 15, deze formule duurt 2u
en kost € 250 + btw + vervoersonkosten.
RED DE PLANEET, HET IS DE
ENIGE MET CHOCOLADE
- Anoniem
TIP: daag jezelf en jullie leden uit om
van deze activiteit een afvalvrije activiteit
te maken!
Z E R O WA S T E – D E R O L L E R COA S T E R
Ben je helemaal klaar om te starten met een Zero Waste-levensstijl en
wil je graag in één keer de beste, gemakkelijkste én goedkoopste tips
op een rijtje krijgen? Dan is deze rollercoaster zeker iets voor jou. Veerle
overloopt tijdens deze interactieve lezing een hele resem tips aan de
hand van haar typerende illustraties én brengt haar eigen Zero Waste-
Kit mee. Hierbij wordt ruimschoots tijd en ruimte vrijgemaakt voor
vragen en uitwisseling van ervaringen.
PRAKTISCH:
• 1u30 (afhankelijk van aantal tips waarover er vragen zijn)
• € 185 + btw + vervoersonkosten
Z E R O WA S T E O N T H E G O
Lukt thuis afval besparen al aardig
maar kom je onderweg toch nog
wat obstakels tegen? Zoals dat
belegde broodje toen je een
hongertje kreeg, of die reep
chocolade bij een suikerdip, of de
beker koffie die je ’s morgens nog
snel aan het stationsbuffet bestel-
de om de ochtendrush te trotse-
ren? Allemaal verleidingen die niet
alleen lekker (en) gemakkelijk zijn, maar
ook afval meebrengen.
In deze workshop krijg je van Veerle individueel advies om in je eigen
leefomgeving en op maat van jouw levensstijl afval onderweg te vermij-
den. Je krijgt na afloop bovendien een originele cadvocado furoshiki
mee naar huis, de start van jouw eigen Zero Waste-Kit. Let’s go!
PRAKTISCH:
• Min. 5 – max. 10 p.
• 2u
• € 300 + btw + vervoersonkosten. Incl. 1 furoshiki p.p.
PRAKTISCH ALGEMEEN:
• [email protected] of T 0495 20 59 00
• www.veerlecolle.be
• Randvoorwaarde: beschikbaar op woensdag (av), donderdag
(nm, av) en vrijdag (av). Bij voorkeur een locatie bereikbaar met
openbaar vervoer
ECO GAMES
Een teambuildingsactiviteit waarin duurzaamheid centraal staat, is dat
fun? Natuurlijk! zeker als je opteert voor deze Eco Games van Funkey.
Samen met jouw team moet je 10 ludieke opdrachten zoals sorteer
mastermind, can can go, windkracht 10, bladblazer 2.0 of bamboestiek
zo snel en natuurvriendelijk mogelijk tot een goed eind moet brengen.
Let the games begin!
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0498 94 57 95
• www.funkey.be
• Min. 10 p.
• 2u
• € 350 per professionele teambuilder (1 per 25 p.)
+ € 40 p.p. + € 1/km (< Gent)
HONING. BIJZONDER VEELZIJDIG
‘Wanneer de bijensterven, heeft de mens nog slechts vier jaar te leven.’ – Albert Einstein.
Wist je dat een groot
deel van onze voeding
afhankelijk is van de bestui-
ving door honingbijen? En weet
je dat de honing van deze
bezige bijtjes niet alleen lekker en gezond is, maar ook heel
geschikt is om allerlei doeltreffende en (h)eerlijke verzorgings-
producten te maken? En last but not least: weet jij welke rol
bijenteelt kan spelen voor ondernemende vrouwen in spe in
landen zoals Oeganda?
Na deze boeiende en vooral gezellige workshop i.s.m. ngo
Trias ga je naar huis met het antwoord op al deze vragen en
meer, maar ook met 3 zelfgemaakte producten én tal van
andere recepten. En weet je voor eens en altijd hoe BIJzonder
veelZIJdig honing wel is.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 02 234 37 52
• Min. 10 - max. 20 p.
• 2u30 – 3u
• Als bevoorrechte partner van Trias betalen Markant-afde-
lingen maar € 75 i.p.v. € 150 + € 7 p.p (incl. proevertje, 3
verschillende producten en receptenboekje)!
Extra: de koffieworkshop ‘Vrouwen en koffie: de perfec-
te blend?’ uit werkjaar 2019 – 2019 is ook nog beschikbaar.
Samen met een professionele barista leer je filterkoffie maken
en ontdek je tussentijds de link tussen koffie, vrouwen en
armoedebestrijding. Max. 18 p., voordeeltarief van € 150.
TIP: wil je graag solidair zijn met ondernemende vrouwen
in de armste zuidelijke landen en de werking van onze
partnerorganisatie Trias ondersteunen? Maar past de
workshop rond honing of koffie niet meteen in jullie werking of
planning? Geen nood: eigenlijk kan je zowat elke activiteit - of
het nu gaat om een wandeling, filmvoorstelling of culinaire
avond - organiseren ten voordele van Trias. Je kiest hierbij zelf
of je een deel of de volledige opbrengst van de deelnameprijs
(of drankverkoop of ev. extra tombola of …) aan Trias schenkt.
Alvast bedankt!
EEN PAD ONTSTAAT DOOR
EROP TE LOPEN
- Zhuang Zi
12
DE NATUUR ALS MEDICIJN
Kruidenkenner en aroma-thera-
peute Créosa Govaers (< Créosa
Aroma Experience) weet als
geen ander hoe fascinerend de
wereld van kruiden is. Voor haar
derde boek (verschenen septem-
ber 2018) verdiepte ze zich extra in
de geneeskrachtige eigenschappen
van kruiden. Haar kennis en ervaring
deelt ze graag met jullie tijdens haar inter-
actieve lezing. Je verneemt niet alleen welke plantaardige producten
soelaas bieden bij specifieke aandoeningen, maar gaat ook zelf aan de
slag om eenvoudige kruidenremedies te maken en zo te ontdekken hoe
eenvoudig de natuur als medicijn kan zijn. Nadien is er nog ruimschoots
tijd voor vragen.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0475 31 23 92
• www.creosa.be
• 1u30
• € 350 (all-in, incl. benodigdheden en degustatie van kruidi-
ge hapjes en medicinale thees en drankjes). Indien ’s avonds
worden vervoersonkosten aangerekend.
ECOLOGIE OP HOGE HAKKEN
Het parcours van Anne Drake is
opmerkelijk: jarenlang werkte ze
in het bedrijf van haar echtge-
noot dat plastic verpakkingen
produceert. Tot de documentaire
‘Plastic Planet’ in 2013 voor een
ommezwaai zorgde. Anne voerde
een ware plastic detox door haar
huishouden, begon haar eigen verzor-
gings- en poetsproducten te maken en gaf
twee jaar later zelfs haar job op om met ecologisch elan haar eigen
bedrijf op te starten.
Haar boek ‘Doe het zelf ! Ecologie op hoge hakken’ is inmiddels een
bestseller en vol passie en overtuiging weet deze markante onderneem-
ster (én Markant-lid!) tijdens haar workshops dames te inspireren om zelf
hun natuurcosmetica en ecologische poetsproducten te maken. Plastie-
ken verpakkingen en toxische stoffen vermijden is niet alleen goed voor
het milieu, je weet voortaan ook exact welke ingrediënten er in jouw
producten zitten én het is ook nog eens lief voor jouw portemonnee!
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0496 93 21 05
• www.annedrake.be
• Min 8 – max. 10 p.
• 2u30
• € 65 p.p. (incl. recepten + ingrediënten en verpakking voor 4
verzorgingsproducten)
• Beperkt aantal workshops beschikbaar. Niet tijdens schoolva-
kanties. Beschikbaar in de straal provincie Antwerpen tot Gent.
Basic keuken met warm water nodig.
MARION MAAKT … NATUURLIJKE VERZORGING
Onder de naam Marion Maakt
geeft Marion Naudts verschillen-
de workshops rond natuurlijke
verzorgingsproducten, waarbij ze
gebruik maakt van 100% natuur-
lijke, kwaliteitsvolle ingrediënten en
zoveel mogelijk duurzame verpakking.
Er is keuze uit 3 workshops:
- Face care: je maakt een dagcrème, gezichtsreiniger, tonic en oogserum;
- Hair care: je maakt een kruidenshampoo, shampoobar en conditioner;
- Body Care: je maakt een bodylotion, deo, tandpasta en lippenbalsem.
PRAKTISCH:
• www.marionmaakt.be
• Max. 10 p.
• 2u30 – 3u
• € 480 + vervoersonkosten (< Gent)
• Beschikbaar op woensdag en donderdag in oneven weken en
vrijdag in even weken. Niet in Limburg. Voorziening nodig om
materiaal af te wassen.
HOMEMADE BEAUTY BY ZOLEA
Heb jij ooit al eens de ingrediëntenlijst van jouw shampoo proberen
ontcijferen? Zoë Van Quickelberge deed het op een dag onder de douche
en kreeg plots een (figuurlijke) koude douche. Ze ging hierna op zoek
naar natuurlijke ingrediënten en recepten voor eigen zeep, shampoo,
gezichtsmaskers en make-up die je lichaam, het milieu én je portemon-
nee wel een groot plezier doen. Om anderen deze zoektocht te besparen,
schreef ze het boek ‘Homemade beauty’ en geeft ze nu ook workshops
die wegwijs maken in de wondere wereld van natuurlijke en zelfgemaak-
te verzorging.
Er is keuze uit 3 workshops:
- Workshop van 1u: je maakt 2 producten uit de keuzelijst (lippenbalsem,
bruisballen, lichaamsscrub, gezichtsmasker, olie voor huid en haar, …);
- Workshop van 2u: je maakt 3 producten uit de keuzelijst;
- Workshop van 3u: je maakt een blok natuurlijke zeep óf een blok
shampoo & conditioner; Eventueel kan je ook nog 1 product uit de
keuzelijst maken.
PRAKTISCH:
• www.zolea.be
• Max. 10 p.
• 1u – 3u
• € 250 (1 of 2u) of € 400 (3u) + € 0,35/km (< Gent)
• Enkel in Oost-Vlaanderen. Ruimte nodig met voldoende
stopcontacten en ev. kookvuur
DE RODE DRAAD IN DUURZAME MODE
‘Duurzame mode is geen eenvoudig onderwerp. Door naar je eigen
noden en behoeften te kijken, krijg je een rode draad waar je zelfstandig
en langdurig mee aan de slag kan’, zegt Annelies Bruneel, ontwerpster
en expert in duurzame mode.
Annelies ontwerpt en creëert Belgische mode met de hand en in natuur-
lijke materialen. In deze praktische workshop i.s.m. Netwerk Bewust
Verbruiken dompelt ze jou onder in de wereld van duurzame en eerlijke
mode. Voor deze workshop heb je geen specifieke modekennis nodig,
wel een open blik en goesting om de deuren van jouw kleerkast (figuur-
lijk!) open te stellen en op zoek te gaan naar jouw rode draad.
PRAKTISCH:
• [email protected] of [email protected] of
T 02 894 46 16
• www.anneliesbruneel.be, www.bewustverbruiken.be
• Max. 20 p. (ook mogelijkheid tot lezing indien grotere groep)
• ca. 2u
• € 150 (workshop) of € 300 (lezing) + vervoersonkosten
• Locatie moet bereikbaar zijn vanuit Brussel met openbaar
vervoer (ev. in combinatie met Blue Bike)
Extra: in haar atelier kijkt Annelies kledingproblemen recht in de
ogen zodat kleding ten dienste staat van jouw leven. Vanuit deze
twee pilaren, maken en denken, kan je bij haar ook terecht voor
andere praktische en persoonlijke workshops.
MODE MAAKT (NIET) GELUKKIG!?
Word jij ook zo gelukkig op het moment
dat je een glanzend paar schoenen, een
streelzachte sjaal of dé perfecte little
black dress aankoopt? Heel herken-
baar en niks mis mee. Maar overkomt
het je soms ook dat dit gelukzalige
gevoel al snel weer wegebt, dat je je
bij een blik in jouw kleerkast afvraagt of
je dat zoveelste witte bloesje nodig had?
Vast ook heel herkenbaar. Én bovendien ook
heel actueel in tijden waarin de roep om duurza
me mode steeds luider weerklinkt.
In deze lezing gaat Bie Noé (< B.right) dieper in op beide aspecten.
Enerzijds laat ze je ontdekken hoe je duurzame mode in jouw kleerkast
en leven kan integreren. En hoe het hierbij gaat over mooie en betaal-
bare mode die gemaakt is met respect voor mens en milieu, en over de
kracht van de mens om te creëren en te innoveren. Anderzijds ontdek
je dat het opbouwen van een relatie met jouw kleren meer voldoening
schenkt bij het shoppen. En welke de kansen zijn om dit geluksgevoel
misschien elders te vinden.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0486 52 13 29
• www.b-right.org
• 1u30 – 2u
• € 250 + € 0,40/km (< Antwerpen)
Extra: Bie organiseert ook interactieve workshops, alsook sustaina-
ble fashion tours in Antwerpen, Mechelen, Gent en Brussel.
DUURZAAM WINKELEN IN DE PRAKTIJK
Tomaten in de winter, boontjes uit Kenia, afzonderlijk verpakte koekjes
enz. Meer en meer staan we erbij stil dat onze dagdagelijkse boodschap-
pen ook een impact hebben op het milieu.
Hoog tijd dus voor een ommezwaai. Want duurzaam winkelen is niet
langer een zaak van enkel groene jongens! Kiezen voor minder verpak-
king, producten uit eigen streek kopen, groenten en fruit in het juiste
seizoen eten en zo de extra energie voor verwarmde serres, bewaring of
opslag overbodig maken, … het is eigenlijk een kleine moeite en iedereen
wint erbij: jij en jouw portemonnee, de lokale producent én het milieu.
Klinkt mooi in theorie, maar hoe zit het met de praktijk? Vind je het ook
zo moeilijk om de juiste keuzes te maken in de winkel? Zie je het bos
niet meer door de bomen en twijfel je welk fruit, welke pot yoghurt of
welke fles wijn de meest verantwoorde en beste keuze is? Rob Renaerts
(< CODUCO bvba) brengt soelaas. Tijdens zijn interactieve lezing legt
hij de mechanismen van bewust verbruiken haarfijn uit en schotelt hij
oplossingen voor om milieuvriendelijke en sociaal verantwoorde produc-
ten aan te kopen. Na afloop kan je meteen uittesten of je klaar bent om
de theorie in praktijk om te zetten.
Extra: willen jullie meteen aan de slag? Dan kan je opteren voor een
ervaringsgerichte workshop waarbij er na een korte inleiding over bewust
verbruiken een real life-winkelbezoek op het programma staat. Ter
plekke adviseert Rob Renaerts jullie over de aankoop van het meest
milieuvriendelijke of maatschappelijk verantwoorde product. Achteraf
bespreken jullie in groep de aangekochte koopwaren én kunnen jullie
natuurlijk ook proeven en ervaren hoe (h)eerlijk duurzaam winkelen
kan zijn.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0488 99 44 88
• Onbeperkt aantal deelnemers voor de lezing, min. 10 – max. 20
p. voor de workshop
• 2u30 – 3u
• € 300 + btw + vervoersonkosten. Degustatie aangekochte
producten tijdens workshop is inbegrepen.
• Regio Brussel-Gent-Antwerpen-Hasselt. Voor de workshop
moet er een supermarkt in de buurt zijn (max. 10 min. stappen).
Workshop bij voorkeur overdag omwille van openingsuren
supermarkt.
TIP: organiseer je een workshop met natuurlijke
producten? Overweeg dan zeker eens een lokale
natuurwinkel of winkel met een duurzame insteek
als locatie. En/of serveer natuurlijke thees en
hapjes voor de deelnemers. Zo komt iedereen
meteen in de juiste sfeer natuurlijk!
SCHOONHEID BEGINT
OP HET MOMENT DAT JE
BESLIST JEZELF TE ZIJN.
– Coco Chanel
DE BELANGRIJKSTE LETTER
VAN DUURZAAMHEID IS DE D
VAN DOEN. - Rob Baan
14
HAZELICIOUS PARTY (GENT)
Toen drie Gentse vriendinnen
met een hart voor mode, mens
en milieu merkten dat een
overvolle kleerkast & kledij aan
snoepprijsjes niet te rijmen vallen
met een sustainable lifestyle
gingen ze op zoek naar een waardig
alternatief. Het fair fashion and food
concept ‘Just Hazel’ was geboren: kledij die
‘juist’ geproduceerd wordt, met de juiste stijl en het juiste gevoel.
Niet alleen selecteren zij budgetvriendelijke pareltjes van merken met een
mooi karma. Ze organiseren op vraag in hun Feelgoodstore ook ‘hazeli-
cious parties‘. Tijdens deze party proef je van (h)eerlijk lekkers en voel je
tegelijkertijd het ecologische katoen van je favoriete shirt, dit alles in een
select groepje. Elke formule wordt zo duurzaam mogelijk samengesteld
uit lokale, biologische en fair trade producten.
PRAKTISCH:
• www.justhazel.be
• Min. 5 – max. 10 p.
• € 20 p.p. (high tea of apero) - € 25 p.p. (brunch)
• Niet op maandag of dinsdag
EEN BLIK IN HET BRUISEN-DE ECO LEVEN VAN …
(ANTWERPEN, BRUSSEL, GENT, LEUVEN OF MECHE-LEN)
(H)eerlijke bars, eerlijke mode,
natuurlijke persoonlijke verzor-
ging, zero waste-shops en cre-
atieve ateliers: geloof jij ook in
een levensstijl waar plezier, com-
fort en respect voor de natuur samen-
gaan? Kan je nog wat inspiratie, tips
en advies gebruiken om meer ‘eco’ te leven?
En lijkt het je wel leuk om kennis te maken met ondernemers en makers
die ook bezig zijn met deze ‘eco’-onderwerpen? Dan is de Eco Lifestyle
Tour jou op het lijf geschreven!
Gids Emilia Cantero Dieguez (< Mixua Eco Tours) neemt jullie mee op
een bruisende ontdekkingstocht naar vijf à zes nieuwe eco-adresjes en
-ateliers in Antwerpen, Brussel, Gent, Leuven of Mechelen. Je ontdekt op
een leuke manier het verhaal achter het product en de makers, geniet
van een lekker hapje en drankje en gaat vol nieuwe inspiratie én een
cadeautje naar huis. Een eco- match made in heaven!
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0470 18 92 13
• www.mixua.be
• Min. 5 – max. 13 p.
• 3u (aanpasbaar)
• € 35 p.p. (incl. persoonlijke gids, drank & snack bij de introductie,
kaart met extra adresjes en cadeautje)
• Bij voorkeur woensdag, donderdag of vrijdag (telkens voor-
of namiddag)
MARKANTE WINKELROUTE – EEN NATUURLIJKE KEUZE
Wie al eens een Markante Winkelroute organiseerde, weet dat
dit een succesformule is.
Een exclusieve opendeur en unieke kijk achter de schermen
bij markante onderneemsters wordt steevast door alle partij-
en gesmaakt. Stippel ditmaal een parcours uit waar naast
ontdekken, beleven en genieten het jaarthema centraal staat.
VERSCHILLENDE INVALSHOEKEN ZIJN MOGELIJK:
• onderneemsters die natuur(lijke) producten aanbieden zoals
bloemen, verzorgingsproducten, streekproducten, …;
• onderneemsters die milieuvriendelijke keuzes maken in hun
winkelinrichting, verpakking, …;
• straffe onderneemsters met een opmerkelijk parcours, een
zaak van moeder op dochter of andere vrouwen bij wie het
ondernemen ontegensprekelijk in hun DNA zit;
• onderneemsters met diverse roots;
• onderneemsters in een typisch mannelijke sector zoals de
bouw- of autosector;
• …
Of laat onderneemsters eens vertellen en ervaringen uitwisse-
len over hoe zij omgaan met de work life-balans. De mogelijk-
heden zijn eigenlijk eindeloos, maar het effect is gegarandeerd
markant!
TIP: op het vrijwilligersnet (rubriek
Organiseren < Draaiboeken) vind je een handig
document met allerhande tips om markante
zaken te werven en een praktisch draaiboek
om een markante winkelroute te organiseren.
© E
MIL
IA C
AN
TERO
15
CREATIEF ATELIER#design #upcycl ing #imperfect ie #omdenken
#eigenzinnig #out of the box #tekenen #atel ier
RESPONSIBLE OBJECTS (GENT)
Designers met een doel, een hart of met
zin om de wereld te verbeteren komen
aan bod tijdens deze rondleiding in
het Designmuseum. Je ontdekt hoe
designers hun ontwerpen openstel-
len voor het grote publiek, hoe design
hand in hand gaat met ecologie en
een doordacht ontwerp een impact kan
hebben op ieders persoonlijke leven.
PRAKTISCH:
• www.designmuseumgent.be/bezoek/groep
• 1u30
• € 80/gids + € 6 p.p. (vanaf 15 p.)
NEW KINTSUGI REPAIR WORKSHOP – DE SCHOONHEID VAN IMPERFECTIE
Gewoonlijk tracht men een herstelling onzichtbaar uit te voeren. Kintsugi
(of kintsukuroi) doet net het tegenovergestelde: de breuklijnen maken
deel uit van het verhaal van een object. De herstelling is een goudver-
binding die de breuklijnen benadrukt. Het voorwerp wordt zo steviger
en waardevoller dan voordien. De filosofie van kintsugi – een techniek
die sinds de 15de eeuw in Japan wordt toegepast - werd ontwikkeld uit
de levenswijsheid wabi-sabi: de leer van bescheidenheid en schoonheid
van het vergankelijke, het verweerde en de imperfectie.
Tijdens deze workshop gaat Nele Melkebeke onder het alias ‘Femme
Freluches’ met jullie aan de slag met kintsugi en krijgt upcycling letterlijk
en figuurlijk een gouden randje.
Extra: ‘Second life things for first class people’, zo luidt het motto van
Nele. Met Femme Freluches zet ze helemaal in op upcycling en maakt
ze unieke hebbedingetjes van vergeten of afgedankte spullen. Ze heeft
dan ook tal van ideeën voor leuke workshops die je kunnen inspireren en
de mogelijkheden tonen van ‘omdenken’. Informeer gerust bij haar naar
de mogelijkheden.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0487 59 48 83
• www.facebook.com/femme-freluches-179049538853691
• Max. 15 p.
• € 50/u + (beperkte) materiaalkost + € 0,36/km (< Gavere)
• Niet in regio Limburg
BLIKVANGER
Wat krijg je wanneer een grafisch vormgeefster, juweelmaakster,
keramiste en beeldhouwster een creatieve draai geeft aan ecologisch
bewustzijn? Leuke upcycling-workshops waarbij spullen die we dagelijks
weggooien originele blikvangers als verrassend resultaat worden.
Tijdens deze workshop leert Ilse Cortebeeck (< Ziezo Eco!) je hoe je met
oude retro en/of romantische prenten en foto’s een blik omtovert tot een
unieke eyecatcher voor op je bureau of kast.
PRAKTISCH:
• www.juwelen-enzo.com
• Min. 8 – max. 15 p.
• 2u
• € 18 p.p. + € 0,40/km (< Puurs)
• Niet op woensdag. Beschikbaar in regio Antwerpen – Sint-Ni-
klaas – Gent – Leuven en Mechelen (ev. ook in atelier ter plekke).
Deelnemers (of organisatie) moeten zelf voldoende blikken
voorzien.
Extra: er zijn nog andere workshops mogelijk zoals ‘Schitteren-
de juwelen’ (min. 6 – max. 10 p., € 20 p.p.) of ‘Natural beauty’
(min. 6 – max. 10 p., € 40 p.p. voor 3 producten en € 60 p.p. voor
3 luxeproducten)
STILLEVEN IN GIPS
Bij gips denk je meteen aan een
gebroken been of arm. Maar het
product kent allerlei toepassingen.
Doorheen de hele beeldhouwge-
schiedenis wordt het bijvoorbeeld
veel gebruikt als studiemateriaal.
Maar ook als eindproduct levert het
bijzondere creaties op.
Vraag maar aan kunstenares Hilde
Sools. Want niet alleen maakt zij in haar
atelier unieke beeldhouwwerken, gekend voor
hun eigenzinnig en persoonlijke toets. Zij deelt ook graag haar passie
voor creativiteit en mooie dingen met anderen en organiseert daarom
met Hilde Sools Art allerlei creatieve en kunstzinnige workshops. Zo leert
ze je tijdens deze workshop hoe je gips, klei en elementen uit de natuur
zoals bloemen, grassen of uitgebloeide stengels omtovert tot een uniek
en vooral mooi stilleven.
Opgelet: omdat gips moet uitharden duurt deze workshop 2 dagdelen
(deel 1: 2u30, deel 2: 1u30). Het beste is om dit over 2 dagen te spreiden,
maar eventueel kan je er ook een volledige dag van maken.
16
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 011 44 77 61
• www.hildesools.be
• Min. 5 – max. 15 p.
• 2u30 + 1u30
• € 50 (vanaf 5 p.) - € 55 (vanaf 10 p.) voor beide dagdelen
samen + € 0,35/km. Incl. alle materialen. Meerkost indien > 20
km Hamont-Achel
• Bij voorkeur overdag op dinsdag of donderdag of ’s avonds op
woensdag en vrijdag
BOOST JOUW CREATIVITEIT
Bots je soms op de grenzen van jouw creativiteit en zou je graag meer
out of the box kunnen denken en werken zoals creatieve duizendpoten
in jouw omgeving? Goed nieuws: creativiteit is een vaardigheid die ieder-
een kan leren.
In deze workshop leert Mieke Fleurackers (< LaboArte) je aan de hand
van verrassende oefeningen de rechterzijde van jouw brein te verken-
nen en jouw creatieve vermogens meer te trainen. Hierdoor leer je anders
waarnemen, ga je vrijer denken en bijna vanzelf meer oplossingen zien.
Technieken om elke dag inventiever aan de slag te gaan zullen op
termijn zelfs tot een groter gevoel van vrijheid leiden en jouw veerkracht
versterken. Klaar voor een boost?
PRAKTISCH:
• www.laboarte.be
• Min. 6 – max. 15 p.
• 2u30 – 3u
• € 250 + btw + vervoersonkosten (< Buggenhout).
Incl. alle materialen.
• Niet op vrijdag
ZENTANGLES EN DOODLES
Iedereen doodelt wel eens. En neen,
dan hebben we het niet over de tool
om in een groep een vergader-
datum te prikken. Maar wel over
de achteloze tekeningetjes die je
tijdens een vergadering in de rand
van jouw agenda maakt. Of over
eindeloze krabbels op een post-it
tijdens een telefoongesprek.
Doodles krijgen vaak een repetitief
karakter waardoor ze dicht aanleunen
bij zogenaamde zentangles of repetitieve
patroontekeningen. Wist je dat zowel doodles als
zentangles niet ‘zomaar wat gekriebel’ zijn? Hoewel vaak het tegenover-
gestelde wordt gedacht, zorgen ze juist voor extra focus en ontspanning.
Ze zorgen ervoor dat je gedachten niet afdwalen, dat je aanwezig blijft
in het hier en nu.
Maar bovenal is het een leuke, ontspannende bezigheid met vaak fijne
kunstwerkjes als resultaat. Zeker bij deze workshop waarbij je er onder
begeleiding van Sofie Janssen aan de slag mee kan gaan.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0473 25 19 78
• Max. 20 p.
• 2u
• € 100 + € 0,50/km + € 3 p.p. materiaalkost
• Enkel op woensdag en vrijdag, straal van max. 1u rijden van
Diepenbeek
TUSSEN SCHETS EN SCHILDERIJ. DE KUNST VAN HET TEKENEN
Tekenkunst is een meesterdiscipline,
een fundament voor de kunsten.
In zijn lezing overloopt Peter Jonnaert
(< Kunstkraker) samen met jullie de
verschillende dimensies van tekenen
als vorm van kunst doorheen de
eeuwen: van abstract tot figuratief,
van kleine tot grote formaten, van
snelle schetsmatige tekeningen tot
monumentale houtskooltekeningen of
van tekenen als film tot tekenen als perfor-
mance en als voorstudie van de schilderkunst.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0479 91 37 27
• Min. 15 – max. 250 p.
• 2u
• € 150 + btw + € 0,30/km (< Gent)
• Bij voorkeur op vrijdagavond
CREATIVITEIT IS ZIEN WAT
IEDEREEN ZIET. MAAR DOEN
WAT NIEMAND DOET.
- Anoniem
HET GAAT ER NIET OM OF
JE BINNEN DE LIJNTJES
KLEURT. HET GAAT EROM
DAT JE JE EIGEN TEKENING
MAAKT. - Harry Gras
17
MAARTSE KRIEBELS – MARKANT TEKENFESTIVAL (16 < 20.03.2020)
Tekenen is dé manier om mensen opnieuw te leren zien,
denken, uitvinden en actie ondernemen. Én tekenen
verbindt mensen over cultuur en leeftijd heen. Dat is
de visie en de ervaring van Campaign for Drawing; een
organisatie die in 2000 in Engeland ontstond en sinds-
dien tal van acties op poten zette om tekenen opnieuw
naar waarde te leren appreciëren. ‘The Big Draw’, hun
grootste festival, vindt jaarlijks in oktober plaats en loopt
intussen verspreid over 26 landen in de wereld. Sinds
2012 wordt dit tekenfestival ook in België georganiseerd
door KUNSTWERKT, onder de noemer ‘Drawing days’
(www.drawingdays.be).
Bij Markant kriebelt het enorm om – mét de zegen
van KUNSTWERKT natuurlijk - hier een vervolg aan te
breien en ons eigen Markant tekenfestival te organi-
seren. Daarom roepen wij jullie op om tussen 16 en 20
maart 2020 één of meer verrassende tekenactiviteiten
op poten te zetten en zo met z’n allen alles letterlijk en
figuurlijk in het teken van Markant te zetten.
Bedoeling is dat zoveel mogelijk mensen, jong en minder
jong, ervaren of absolute beginner, tijdens deze Maart-
se Kriebels aan de slag gaan met potlood, inkt, papier,
nieuwe materialen, … Proeven van het tekenplezier,
tekenen opnieuw uitvinden, experimenteren, … samen
met jullie maken we van Markant één groot atelier vol
ideeën en markante (teken)kriebels!
HOE? ALLES KAN EN ALLES MAG.
Hieronder vind je alvast enkele ideetjes die je op weg
kunnen helpen om een markante tekenactiviteit te
verzinnen:
• binnen gluren in het atelier van een kunstenaar in
de buurt;
• een kijkje nemen achter de schermen van de lokale
kunstacademie, eventueel gecombineerd met een
introductie tekenen (workshop of lezing);
• kennis maken met het werk van een illustrator;
• een (ruil)beurs van teken-, schilder- en knutselma-
teriaal;
• een street art-wandeling;
• een portret of karikatuur laten tekenen tijdens een
feestelijke Markant-activiteit;
• leden na afloop van een activiteit een kaartje met
mooie tekening meegeven;
• leden na afloop van een activiteit trakteren op een
drankje op voorwaarde dat ze eerst een tekening
maken van het drankje;
• met de (klein)kinderen een stoeptekening maken;
• een lagere school uit de omgeving sponsoren om
(samen) een muurtekening op het speelplein te
(laten) maken;
• pictionary spelen;
tip: maak er een tekendate van waarbij men in
roterende duo’s een tekenopdracht moet uitvoe-
ren. Eventueel kan je de opdrachten zelf verzinnen
vb. teken je hobby, lievelingseten, gezin, huisdier.
Zo kan je er meteen een markante speeddate en
verrassende kennismakingsactiviteit van maken.
• markante etalages gebruiken als canvas of
markante tekenwerkjes tentoonstellen in etalages
en zo een markante winkel/kunstroute creëren;
• werken van tekentalenten onder jullie leden
tentoonstellen;
• een workshop tekenen organiseren en nadien een
mini expositie organiseren;
• een workshop handlettering;
• …
18
NATUURTALENT#landschap #cultuur #kunst #perspect ief #musea
#land art #tentoonstel l ing #wonderlab #atel ier #inspirat ie #gids #uitstap #vis ie
DE SCHOONHEID VAN DE NATUUR
De media overspoelen ons met
berichten over klimaatverande-
ring, milieuverontreiniging, alter
natieve energiebronnen, recy
clage en duurzaamheid. Ver
standig nadenken over onze
planeet staat hoog op de politie-
ke agenda. Eén belangrijk motief
voor natuurbehoud ziet men echter al
te vaak over het hoofd: de liefde voor de
schoonheid. Professor Bart Vandenabeele, hoogleraar wijsbegeerte (<
UGent) illustreert en verheldert met talrijke voorbeelden uit de kunst en
de natuur de bijzondere waarde van het landschap en het natuurschoon
en de esthetische houding die erbij past. Schoonheid, zo stelt hij, is
intrinsiek waardevol en fundamenteel voor een goed leven. De schoon-
heid van natuur en landschap waarderen is één van de belangrijkste
toevluchtsoorden tegen het consumentisme. Er aandachtig stil bij staan
maakt de wereld tot een plek waar wij spiritueel thuis zijn. Intrigerende
inzichten die jouw kijk op natuur(behoud) ongetwijfeld zullen inspireren.
PRAKTISCH:
• € 250 (in de vorm van bol.com cadeaubon of
andere boekenbon)
DOOR DE OGEN VAN EEN KUNSTE-NAAR: DE RELATIE TUSSEN
CULTUUR EN NATUUR
Welke ruimte neemt ‘de natuur’
momenteel in in onze ‘cultuur’?
En op welke manier kunnen we
onze kijk hierop verbreden? Aan
de hand van treffende voorbeel-
den uit zijn artistiek werk belicht
kunstenaar Geert van der Borght (<
oa. École des Arts de Braine l’Alleud)
in deze lezing het ’natuurlijke’ vanuit
een breder perspectief: hoe we omgaan
met de natuur, hoe we haar beleven,
haar transformeren of ‘laten zijn’ door niet in te grijpen. Zonder hierbij
te pretenderen dé definitie te geven van wat cultuur nu precies is,
deelt hij met jullie enkele kanttekeningen bij ‘de bestaande cultuur’ en
haar wortels.
PRAKTISCH:
• www.geertvanderborght.com
• Max. 25-tal p.
• € 300 + vervoersonkosten
• Beschikbaar op donderdag (nm of av) of vrijdag (av)
Extra: mogelijkheid tot een bezoek met rondleiding aan het atelier
van Geert van der Borght (Rue Andre Mathys 16, 1350 Noduwez).
Max. 15 p., € 200 (incl. koffiepauze), beschikbaar op weekdagen of
zaterdagnamiddag.
KAUWEN IN DE SPIEGEL
Over een doodgewone vogel met ongewo-
ne verschijnselen valt veel te ontdek-
ken en te vertellen. Al jaren brengt
beeldend kunstenaar Achilles Cools
kunst en kauw tot een geheel.
Velen gaan voorbij aan deze
gevederde dinosauriërs in de tuin.
Maar alleen al hun ingenieuze
verenkleed dat hen in staat stelt
te vliegen, is onbegrijpelijk. Hun
gedrag is een complex verschijnsel
dat verbazing oproept. Het zijn indivi-
duen met verschillende persoonlijkheden,
net zoals wij.
Voor Achilles Cools is de kauw het vogelperspectief van zijn denken.
Via het gedrag van de kauw dringt hij binnen in het leven van vele
soorten, ook de mens. Over kauwen denken is voor hem een vorm van
ophelderend totaaldenken. Uit wat de kauwen vertellen, maakt deze
schilder, graficus, beeldhouwer en dichter zijn eigenzinnige, in binnen-
en buitenland tentoongestelde kunst.
Daarnaast publiceerde hij er ook enkele boeken over en vertelt hij vol
passie over deze kraaiachtige vogels die de mens een spiegel voor-
houden. Na de lezing door deze rasverteller bekijk je de vogels in je tuin
ongetwijfeld anders en ontdek je hoe je de meest verrassende gebeur-
tenissen vlakbij vindt.
PRAKTISCH:
• www.achillescools.be
• € 300 + vervoersonkosten
• Vooral beschikbaar in de periode midden juni – eind september
ALS JE ECHT VAN DE
NATUUR HOUDT, DAN VIND
JE SCHOONHEID OVERAL.
- Vincent Van Gogh
19
EEN VOGELAAR IN HET MUSEUM
Wie nooit omhoogkijkt, mist veel.
De verbeelding van vele kunste-
naars wordt aangewakkerd door
vogels. Net zoals vele anderen
zijn zij gevoelig voor het mysterie
rond deze gevleugelde wezens.
Hoe leeg, mistroostig zelfs, zou
een leven zonder vogels zijn? Dat
geldt net zo goed voor de kunst.
Voor kunsthistoricus én veldornitho-
loog Matthias Depoorter is de ‘gevleu-
gelde kunst’ veelomvattend: als eminent
vogelaar spot hij vogels in de natuur, maar ook in musea zoals het MSK
Gent waar hij werkzaam is. Naast talrijke wetenschappelijke publicaties,
rondleidingen en lezingen leidde dit tot de uitgave van het boek ’Vlieg-
werk. Vogels in de kunst.’
In zijn lezing verweeft hij memoires, kunstgeschiedenis, kunstkritiek en
ornithologische observaties tot vertellingen voor zowel de kunstlief-
hebber als de vogelaar.
PRAKTISCH:
• 1u30 + tijd voor vragen
• € 250 + vervoersonkosten (openbaar vervoer)
• Enkel ’s avonds
WAT EEN PANORAMA. OVER HET LANDSCHAP IN DE SCHILDER-
KUNST
Eeuwenlang al weten landschap-
pen de verbeelding en de betrok-
kenheid van kunstenaars te
prikkelen. In de vroege 15de eeuw
in Europa ontstaan als apart
genre kende de landschapsschil-
derkunst diverse evoluties. Het
landschap evolueerde van achter-
gronddecor naar hoofdonderwerp, van
realisme naar surrealisme en terug. Ook
vandaag vormt het landschap een pregnant onderwerp voor heel wat
kunstenaars in relatie tot onder meer ecologie, politiek en globalisatie.
Kunsthistoricus Peter Jonnaert (< Kunstkraker) neemt je tijdens zijn lezing
mee op een panoramische ontdekkingstocht doorheen de eeuwen van
landschapsschilderkunst.
PRAKTISCH:
• Zie blz. 16
DE GESCHIEDENIS VAN LAND ART
Kunst heeft een bijzondere relatie met het landschap. Vele kunstvormen
tonen elk op hun eigen manier het oneindig aantal verschillende gezich-
ten van het landschap.
In haar lezing laat prof. dr. Christel Stalpaert (< Vakgroep Kunst-, Muziek-
en Theaterwetenschappen UGent) je de sublieme landschapsevocaties
van de romantiek, de spirituele landschappen van de symbolisten en de
duistere landschappen van Dalí ervaren.
Ook de earthworks-beweging in Amerika, de land art in Engeland en de
arte povera in Italië komen aan bod tijdens deze uiteenzetting.
PRAKTISCH:
• € 300 incl. vervoersonkosten
KUNST IN EN MET DE NATUUR. WORKSHOP LAND ART (HINGENE)
Eerder dan kunst in het landschap te
plaatsen, is het landschap bij land
art middel tot creatie. Tijdens deze
workshop land art in het domein
van De Notelaer wordt de natuur
als het ware jouw atelier. Op een
zelfgekozen plek in de natuur
kies je je materiaal uit en maak
je een eigen creatie. Na de foto
wordt jouw kunstwerk ‘teruggege-
ven’ aan de natuur. Een inspirerende
ervaring!
PRAKTISCH:
• www.notelaer.be
• Max. 12 p. per begeleider
• 2u
• € 65/begeleider (incl. 1 warme drank p.p.)
• Weekdagen van 10u tot 17u, ev. ook ’s avonds
van juni tot september
EROP UIT? NATUURLIJK!
A R T C E N T E R H U G O VO E T E N –
B E E L D E N T U I N (G E E L )
Een unieke omgeving voor unieke
kunst! In 2012 opende in Herentals
het Art Center Hugo Voeten zijn
deuren: een tot kunst- en tentoon-
stellingsruimte omgebouwde oude
graanfabriek waarin verzamelaar
Hugo Voeten over negen niveaus een
deel van zijn verzameling onderbracht.
Maar wist je dat hij in Geel ook een 15ha-
grote beeldentuin heeft? Meer dan 200 werken van meer dan 35 kunste-
naars, waarvan sommige gecreëerd op maat van de locatie, gaan er een
speciale dialoog aan met het landschap.
PRAKTISCH:
• http://artcenter.hugovoeten.org/nl/pages/sculpture_park
• € 80/gids + € 10 p.p.
• Op reservatie te bezoeken van 1 maart t.e.m. midden oktober
ELK BLOK STEEN HOUDT EEN
BEELD VERBORGEN EN HET IS
DE TAAK VAN DE BEELDHOUWER
OM HET TE ONTDEKKEN.
- Michelangelo
© G
ER
R IT R
OSK A M , V Z W D E N OTELAER
© D
IRK
DE
C
UBBER
20
B E E L D E N T U I N TO M F R A N T Z E N ( T E R V U R E N )
Twintig jaar lang werkte beeldhouwer Tom Frantzen in Duisburg, op
een boogscheut van het Zoniënwoud, aan zijn eigen openluchtmu-
seum. ‘De Paden van de Waaienberg’ is een surrealistische, satirische
wereld geworden waar de Vlaamse Fantastiek hoogtij viert en natuur en
beelden in volledige symbiose zijn. Kers op zijn artistieke taart is het 14
meter-lange beeld ‘De Opmars van de menselijke Waanzin’. Een bezoek
aan dit wonderlijke beeldenpark kan gecombineerd worden met een
rondrit langs enkele van zijn straatbeelden in Brussel, Steenokkerzeel
en Tervuren.
PRAKTISCH:
• www.tomfrantzen.be
• Min. 15 – max. 25 p.
• 2u
• € 100/gids + € 14 p.p. (65+: € 10).
• 15 april - 15 oktober
• Dagprogramma met rondrit per bus en bezoek tuin: richtprijs
€ 25 p.p. (+ bus en lunch/taart)
C I D - L E G R A N D - H O R N U ( H O R N U )
Op de site van Grand-Hornu, een voormalige kolenmijn erkend als
uitzonderlijk erfgoed van Wallonië en als werelderfgoed van UNESCO,
vind je naast MAC’s (Museum voor Hedendaagse Kunsten) ook het
CID-Centrum voor Innovatie en Design.
Nog t.e.m. 13 oktober loopt in het CID de expo ‘Design on air’ die het
thema lucht vanuit verschillende designinvalshoeken bekijkt: van lucht
als opblaasmateriaal tot pogingen om het luchtruim te veroveren.
Van luchtventilatie tot luchtzuivering. Van concrete designobjecten tot
speculatieve designscenario’s.
Van 29 maart t.e.m. 26 juli 2020 kan je er terecht voor de expo ‘Serial
Eater’: in een soms angstaanjagende maar evenzeer speelse benade-
ring van de toekomst van voedsel, stelt Food design ons gedrag, onze
verlangens en onze twijfels als eter in vraag.
PRAKTISCH:
• www.cid-grand-hornu.be
• € 50/gids 1u (historische site of 1 expo, max. 20 p.), € 75/ gids
2u (historische site + 1 expo) of € 90/gids 3u (historische site +
2 expo’s) + € 6 p.p. (groepstarief). Tijdens het weekend gelden
andere gidstarieven.
GA L E R I E S B E U K E N H O F ( K LU I S B E R G E N )
Galeries Beukenhof is vooral bekend omwille van de indrukwekken-
de beeldentuin. Maar de prachtig in het landschap geïntegreerde en
ecologisch onderhouden tuin met een uniek zicht op de Kluisberg en de
Scheldevallei is op zich ook al bijzonder. Jaarlijks vindt er van 1 mei t.e.m.
het voorlaatste weekend van september de beeldententoonstelling
Sculptour plaats.
PRAKTISCH:
• www.beukenhof.com
• € 45 rondleiding Sculptour + € 4 p.p. (vanaf 12 p.)
• Alle weekends of op afspraak. Een bezoek aan de galerij kan
het hele jaar door en is gratis.
L A B I O M I S TA (G E N K )
‘LABIOMISTA wil een nieuwe genera-
tie inspireren in het vinden van
duurzame manieren om een
nieuwe samenleving te creëren
op basis van de idee van biocul-
turele diversiteit.’ - Koen Vanme-
chelen
Op de site van de voormalige mijn
en zoo van Zwartberg verrijst onder
de vleugels van kunstenaar Koen
Vanmechelen LABIOMISTA, een inspire-
rende ‘mix van leven’.
LABIOMISTA staat voor verbinding en wordt Vanmechelens wonder-
lab, een onderdompeling in het denken en worden van de kunstenaar.
Het wordt een tuin van orde en chaos, een arena van cultuur en natuur.
Een park van dieren (en mensen), planten, schimmels, bacteriën en
sculpturen. Zichtbaar en verborgen, onder onze voeten en boven onze
hoofden. Erfgoed, natuur, (levende) kunst, architectuur: elk onderdeel
communiceert met het andere.
PRAKTISCH:
• www.labiomista.be
• Opent in juli 2019 voor het publiek.
M I D D E L H E I M ( A N T W E R P E N )
Het ultieme samengaan van kunst en natuur staat steevast hoog in het
ranglijstje van dingen die ons tot rust laten komen, inspireren en geluk-
kig maken. Voeg daar nog interessante weetjes, kennis en fijne ontmoe-
tingen aan toe en je bent goed op weg … naar Middelheim!
De in het museumpark opgestelde werken bieden een overzicht van
meer dan 100 jaar beeldhouwkunst. Daarnaast vinden in het park, een
sterk staaltje landschapskunst overigens, regelmatig tijdelijke tentoon-
stellingen plaats.
PRAKTISCH:
• www.middelheimmuseum.be
• Rondleiding (2u): € 75/gids (max. 15 p.)
+ eenmalige administratiekost van € 5
• Creatief atelier (2u): € 85/gids (max. 15 p)
+ eenmalige administratiekost van € 5
S A R T-T I L M A N ( LU I K )
Deze representatieve verzameling van zo’n 110 stukken, onderdeel van
de Universiteit van Luik, geeft een overzicht van de openlucht-beeld-
houwkunst in Franstalig België van de laatste 40 jaar. Het contrast
tussen moderne kunst en natuur is soms wat vreemd, maar vooral erg
origineel.
PRAKTISCH:
• www.museepla.ulg.ac.be en www.museepla.uliege.be/reserver
• € 75/gids (1u) - € 110 (1u30) - € 150 (2u)
IN DE NATUUR IS GEEN WIFI,
WEL EEN BETERE
VERBINDING.
- Anoniem
21
S TA F T I M M E R S ( H O U T H A L E N - H E LC H T E R E N )
Sinds 1996 is Staf Timmers’ werk enkel nog te zien in zijn beeldentuin
en ateliergalerij in Houthalen Stukje bij beetje heeft hij er een expres-
sief en organisch geheel van kunst en natuur gecreëerd. Je wandelt er
van de ene verrassing naar de andere en kan er vanuit verschillende
invals- én zithoeken genieten van de natuur en Stafs typerende, kleine
en monumentale bronzen beelden. Binnendringen in zijn scheppings-
wereld is een unieke belevenis!
PRAKTISCH:
• www.staftimmers.be
• 1u30
• € 50 per groep
• Groepsbezoek atelier en tuin mogelijk van mei tot september
V E R B E K E FO U N DAT I O N ( K E M Z E K E )
Met haar 12 ha natuurgebied en 20.000 m² overdekte ruimten is
de Verbeke Foundation één van de grootste privé-initiatieven voor
hedendaagse kunst in Europa. De ruimte herbergt een indrukwek-
kende verzameling van moderne en hedendaagse kunst en biedt als
kunstenvrijplaats ook kansen aan jonge kunstenaars. De tentoonstel-
lingen kleuren vaak buiten de lijntjes met een presentatie die onaf is,
in beweging, ongepolijst, contradictorisch, slordig, complex, onharmo-
nieus, levend en onmonumentaal, zoals de wereld buiten de museum-
muren.
De Verbeke Foundation wil een plek zijn waar cultuur, natuur en ecologie
samenkomen. Het werk van bio-artiesten en van kunstenaars die met
levende materialen werken (planten, dieren, geuren) sluit hier naadloos
bij aan.
PRAKTISCH:
• www.verbekefoundation.com
• 1u30
• € 70/gids (max. 20 p.) + € 10 p.p. (groepstarief vanaf 12 p.)
DE VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE KUNSTENAAR
EN VAN ONS ALLEN
Waarin schuilt de verantwoor-
delijkheid van de kunstenaar?
Kunstenaar Geert van der Borght
(< oa. École des Arts de Braine
l’Alleud) verdiepte zich in deze
kwestie en deelt graag zijn visie en
inzichten in een boeiend vierluik.
Eerst komen vraagstukken aan bod
zoals de rol van de kunstenaar (in de
breedste zin van het woord) bij het tot stand komen van
cultuur en de band tussen cultuur en kunst. In het tweede deel komen
het appèl, ‘de response‘, de verantwoordelijkheid en de vrije wil van de
kunstenaar en van elk van ons aan bod. Om dan over te stappen naar
de overgang van ‘re-actief’ naar’ pro-actief’ en’ creatief’ en te eindigen
met de invloed hiervan op onze persoonlijke sfeer en de mogelijkheden
voor de toekomst.
Een boeiend exposé dat eenieder op het raakvlak van kunst, cultuur en/
of natuur stof tot nadenken (en handelen?) biedt.
PRAKTISCH:
• Zie blz. 18
MIMICRY. OVER PARODIE, INVLOEDEN EN NABOOTSING IN DE BEELDENDE KUNST
Een goede kunstenaar moet
zich meten met het verleden en
begint bijna noodgedwongen
met te kopiëren. Hij kopieert om
te kunnen falen. En heel misschien
ontstaat uit dat falen zijn eigenheid
als kunstenaar.
Samen met Peter Jonnaert
(< Kunstkraker) werp je tijdens deze lezing
een blik op voorbeelden uit zowel
het verleden, modernisme als de hedendaagse kunst en exploreren jullie
de dunne grens tussen parodie, inspiratie en nabootsing.
PRAKTISCH:
• Zie blz. 16
KUNSTLABO
Laat je inspireren door de grote meesters tijdens de kunstlabo’s van
Mieke Fleurackers (< LaboArte). Tijdens elk kunstlabo passeert één van
‘s werelds grootste meesters de revue. Eerst krijg je in woord en beeld
een minivoorstelling over tijdsgeest, leven en werk van de kunstenaar.
Na de theorie maak je een werk in de stijl van de besproken kunstenaar.
Leuk én leerrijk!
En maak je geen zorgen: je hoeft geen artistiek talent te zijn om mee
te doen. Meer nog: ervaring met tekenen of schilderen is absoluut niet
nodig.
Wij maakten volgende selectie uit het aanbod:
Kunstlabo Magritte
René Magritte was het Belgische boegbeeld van de surrealistische
schilderkunst. Zijn kunst maakt alledaagse onderwerpen mysterieus.
Zijn werk beïnvloedde de Pop-art, de minimalistische en latere concep-
tuele kunst.
In dit kunstlabo schilder je jouw surrealistische werk met acryl op
acrylpapier (30x40 cm).
Kunstlabo Escher
M.C. Escher is een icoon in de Nederland-
se kunstwereld. Tijdens zijn omzwer-
vingen in Zuid-Europa liet hij zich
inspireren voor zijn houtsnedes.
Wat hem typeert? De liefde voor
andere werelden, de illusie van het
perspectief en de fascinatie voor
het oneindige. Met als resultaat:
topwerken waar vissen veranderen
in vogels en trappen eeuwig blijven
stijgen.
Laat je op sleeptouw nemen en tover
met pen en aquarelpotlood op papier je
eigen Escher-meesterwerk tevoorschijn.
PRAKTISCH:
• Zie blz. 16
• 2 – 3u
VLIEG UIT MET DE MARKANTE MIDWEKEN!
Zin om jouw sociaal leven een boost te geven?
Van 8 tot 11 oktober 2019 is het vakantiecentrum Ter Helme
in Oostduinkerke de uitvalsbasis voor een sociale-vitamine-
injectie. Onder andere in het vernieuwde Schoenen- en Borstel-
museum in eigen land, en net over de grens in onze pleister-
plaats voor 1 dag, Roubaix, ontdekken we welk moois de tand
des tijds heeft overleefd. Over duurzaamheid gesproken …
Van 11 tot 15 mei 2020 staat een meerdaagse busreis garant
voor een figuurlijke zuurstofstoot. En aangezien de Markante
Midweken in 2020 hun 40ste verjaardag vieren, wordt het iets
bijzonders! Voorlopig geven we hierover nog niets prijs…
Ben je een markante 50-plusser en wil je hier meer weten
voor jezelf of jouw vriendinnen? Neem contact met
[email protected], [email protected] of
[email protected] of T 02 286 93 46. Of lees er meer
over in het Markantmagazine.
SAVE THE DATE!
E U R O PA L I A A RT S F E S T I VA L R O M A N I A (0 2 .1 0 .1 9 - 1 2 . 0 1 . 2 0 2 0 ,
D I V E R S E LO C AT I E S )
Het programma van EUROPALIA, met zo’n 200 evenementen op meer
dan 50 locaties, krijgt stilaan vorm en belooft je van je sokken te blazen.
Land in de kijker van dit grootse cultuurfestival is Roemenië, een land
met een fascinerende geschiedenis en een boeiende culturele scene.
Het paradepaardje wordt de prestigieuze tentoonstelling in Bozar
(Brussel) over Constantin Brancusi (1876-1957), de meest invloedrijke
beeldhouwer van de 20ste eeuw. De expo brengt topstukken uit musea
en privécollecties van over de hele wereld bijeen.
Daarnaast werkt het artistieke team van EUROPALIA samen met het
Gallo-Romeins Museum in Tongeren en het Nationale Museum voor
Geschiedenis in Boekarest voor een tentoonstelling rond de Daciërs,
met het S.M.A.K in Gent voor een expo rond Ciprian Muresan, enz. Voor
muziek, performances en podiumkunsten zullen de rijke, ongekende
tradities verkend worden en het opzetten van co-creaties met Belgische
en Roemeense artiesten zal gestimuleerd worden.
MEER INFO:
• www.europalia.eu
DA L I & M AG R I T T E : 2 I CO N E N VA N H E T
S U R R E A L I S M E I N D I A LO O G
( 1 1 .1 0 . 2 0 1 9 – 0 9 . 0 2 . 2 0 2 0 , B R U S S E L )
Ter gelegenheid van het 10-jarige bestaan van het Magritte Museum
organiseren de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België
(KMSKB) een tentoonstelling rond het werk van Salvador Dalí in dialoog
met dat van René Magritte.
MEER INFO:
• www.fine-arts-museum.be/nl/tentoonstellingen/dali-magritte
J A N VA N E YC K E N H E T B O U R G O N D I S C H H O F – VA N E YC K .
E E N O P T I S C H E R E VO LU T I E . (0 1 . 0 2 . 2 0 2 0 – 1 0 . 0 5 . 2 0 2 0 ,
G E N T )
In 2020 staat Gent in het teken van Jan Van Eyck. Wereldwijd zijn er
van de Vlaamse Meester slechts een 20-tal werken bewaard, waarvan
zeer uitzonderlijk zeker de helft naar het Museum voor Schone Kunsten
reist voor een toptentoonstelling. Centraal in de tentoonstelling staan
de buitenluiken van ‘De Aanbidding van het Lam Gods’. Van Eycks
schilderijen zullen geplaatst worden naast werken van zijn meest
getalenteerde tijdgenoten uit Duitsland, Frankrijk, Italië en Spanje. Het
wordt een niet te missen krachttoer en once in a lifetime-ervaring die
de wereld van Van Eyck en zijn revolutionaire blik tastbaarder maakt
dan ooit.
PRAKTISCH:
• www.vaneyck2020.be
• 1u30 (opgelet: er wordt gewerkt met tijdsblokken, slechts 1
gidsbeurt per tijdsblok)
• € 100/gids + € 28 p.p. (t.e.m. 30 juni vroegboektarief van € 22)
F LO R A L I Ë N
(0 1 . 0 5 . 2 0 2 0 – 1 0 . 0 5 . 2 0 2 0 , G E N T )
Achter de schermen wordt hard gewerkt aan een volgende grote editie
van Floraliën Gent in 2020 op de site van het ICC, de Floraliënhal en het
Kuipke. Men wil hierbij de waarde van de bloemen en planten, als leven-
de bouwstenen voor de mens en de samenleving, een platform geven.
Gezien de bijdrage die Horti-Cultuur levert aan het geluk en welzijn door
bezoekers te verwonderen, te inspireren en te ondersteunen, zal men
inzetten op het stimuleren en promoten ervan vandaag en morgen.
Het creëren en in stand houden van een florale, gezonde, natuurlijke en
duurzame leef- en werkomgeving zal hierbij centraal komen te staan.
Nieuw is dat er deze editie een extra vrij parcours zal voorzien worden in
de plantentuin en op het plateau in het Citadelpark.
MEER INFO:
• www.gentsefloralien.be
I N T E R N AT I O N A L E E X P O
‘ D E W E R E L D VA N
B R U E G E L’
(0 6 . 0 4 - 2 0 1 9 - 2 0 .1 0 . 2 0 1 9 ,
B O K R I J K )
In 2019 is het 450 jaar geleden dat
de Vlaamse schilder Pieter Bruegel
de Oude overleed. Gezien de focus
die men in het Openluchtmuse-
um Bokrijk legt op het dagelijkse
leven van mensen vroeger, nu en in
de toekomst zal het je niet verwonderen
dat men er veel aandacht besteedt aan het
Bruegeljaar. Ook in de werken van Pieter Bruegel de
Oude stond de ‘gewone’ mens immers centraal. Tal van gebouwen en
voorwerpen uit de Bokrijkcollectie lijken weggelopen te zijn uit zijn werken.
En te midden van de historische huizen kan je je in een schilderij van deze
Vlaamse Meester wanen.
Nog t.e.m. 20 oktober 2019 kan je in het Openluchtmuseum Bokrijk
terecht voor een verrassende Bruegelexpo. Op het inspirerende parcours
of via een interactieve game houd je halt bij diverse plekken waar de
verbondenheid tussen Bruegel en Bokrijk echt voelbaar is. Op het einde
stap je zelfs letterlijk binnen in één van de werken van de oude meester
en word je zelf figurant! Zo ontdek je hoe actueel zijn werk vandaag nog is
én je krijgt meteen een nieuwe en verrassende blik op het park.
Als groep heb je bovendien de mogelijkheid om je op sleeptouw te laten
nemen door een ervaren Bokrijkgids die langsheen de verschillende
Bruegelhaltes zorgt voor een extra intense beleving.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 011 26 53 86
• www.dewereldvanbruegel.be
• Er zijn verschillende formules en programma’s op maat
mogelijk. Voorbeeld van een dagprogramma, op reservatie
beschikbaar vanaf € 39 p.p.:
• Belevingsroute ‘De wereld van Bruegel’ o.l.v. Bokrijkgids
• Bruegeliaanse lunch
• vrije tijd in het Openluchtmuseum
• koffie en Limburgse taart ter afsluiting
D E B L I K VA N B R U E G E L :
R E CO N S T R U C T I E VA N H E T
L A N D S C H A P
(0 7. 0 4 . 2 0 1 9 – 3 1 .1 0 . 2 0 1 9 ,
D I L B E E K )
Nog tot 31 oktober 2019 kan je in
Dilbeek terecht voor een unieke
openluchttentoonstelling doorheen
het Pajots landschap dat Bruegel
de Oude inspireerde voor tal van zijn
schilderijen.
Het bewegwijzerde wandelparcours vertrekt
aan de kerk van Sint-Anna-Pede, te zien op
Bruegels ‘De parabel van de blinden’ en eindigt aan de watermolen van
Sint-Gertrudis-Pede, te zien op ‘De ekster op de galg’. Onderweg word
je bovendien verrast door 14 installaties die hedendaagse kunstenaars/
designers/(landschaps)architecten in het mooie landschap hebben
voorzien. Begeleiding door een professionele gids is hierbij zeker een
meerwaarde.
PRAKTISCH:
• [email protected] (algemene info) of
[email protected] (reservaties)
• www.blikvanbruegel.be
• 3u of verkorte versie van 2u
• € 105/gids of € 70/gids (max. 25 p./gids)
DE BETEKENIS VAN BRUEGEL
Pieter Bruegel de Oude is voor velen de schilder van kermissen en boeren,
van een wemeling van kleine figuurtjes die van bovenuit zijn weerge-
geven. Maar de grootmeester liet een veel gevarieerder oeuvre na. Wist
je bijvoorbeeld dat hij in zijn eigen tijd veel aanzien genoot met zijn
schetsen voor gravures? In deze lezing laat kunsthistoricus Joris Valcke
(< oa. Amarant) je kennismaken met de evolutie en de betekenis van
Bruegels werk aan de hand van bekende en minder bekende voorbeel-
den, zowel van tekeningen als van schilderijen. Tot slot wordt er nog even
stilgestaan bij zijn schilderende nazaten. Een mooie aanvulling op de
tentoonstellingen tijdens het Bruegeljaar 2019.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0497 74 81 24
• 1u30 – 2u (incl. pauze)
• € 240 + vervoersonkosten (< Brasschaat)
LOFZANG OP MECHELEN - NATIONALE CULTUURDAG (15.10.2019)In 2005 zette Mechelen zich voor eens en altijd op de
culturele kaart met het evenement ‘Stad in Vrouwenhanden’.
Samen met de Maneblussers leerde heel Vlaanderen (en
daarbuiten) deze Dijlestad kennen als een rijke schatkamer
boordevol historisch en cultureel erfgoed. Intussen weten
we dat het culturele walhalla zijn hoogtepunt toen nog niet
bereikte: de Dossin Kazerne opende zijn deuren, het Hof
van Busleyden kende een spectaculaire transformatie, het
videokunstenfestival Contour Biënnale is al aan zijn 9de
editie toe en met Het Predikheren is Mechelen binnenkort een
nieuwe cultureel dynamische hotspot rijker. Hoog tijd dus voor
een markante lofzang op Mechelen tijdens een nieuwe editie
van onze Nationale Cultuurdag.
Het volledige programma kan je terugvinden op
www.markantvzw.be/cultuur, maar we lichten graag
al een tipje van de sluier:
VOORMIDDAG
• Onthaal met koffie
• Markante rondleiding
• Rondleidingen naar keuze waarbij de rode draad
steeds een lofzang is op Mechelen, telkens vanuit een
andere, soms verrassende invalshoek.
MIDDAG
• Lunch
NAMIDDAG
Muzikale lofzang door Psallentes feminae
Hildegard von Bingen is één van de historische vrouwen die tot
de verbeelding blijft spreken. Dit dankt ze onder meer aan haar
muzikale prestaties in een tijd dat het haast ondenkbaar was
dat een vrouw enige noot op papier zou zetten. Speciaal voor
Markant leggen zes zangeressen van Psallentes zich toe op
de vertolking van de etherische muziek van markante vrouwen
zoals Hildegard von Bingen en Hadewijch én manuscripten
uit verschillende Vlaamse begijnhoven. Psallentes feminae
zingt met een rijk geschakeerd scala muzikale variatie in een
bijzonder evenwichtige samenzang. Een lofzang gebracht
met internationale klasse zoals de fijnste Mechelse kant!
Hendrik Vanden Abeele, stichter van Psallentes en o.m. docent
en gastdocent aan verschillende Vlaamse en Nederlandse
conservatoria, zorgt voor de nodige omkadering van dit
innemende muzikale erfgoed.
LOCATIE: Stad Mechelen en Stadsschouwburg Mechelen
De Blik van
BruegelReconstructie van het landschap
POSTKRT_DILB_visualBruegel-def.indd 1 13/07/18 09:40
©W
OU
TE
RV
AN
VA
ER
ENABERGH
24
EEN NATUURLIJK EVENWICHT
#goesting #veerkracht #balans #zelfzorg #energie #druk #organiseren #grenzen stel len #dri j fveer
#geluk #vr iendschap #versterken #patronen
WAAR STA JIJ VOOR OP ’S MORGENS? IN HET SPOOR
VAN IKIGAI
Waar sta jij voor op ’s ochtends?
Wat geeft jou de kracht en de
goesting om de nacht van je af te
schudden en de dag in te stappen?
Zelfs wanneer het een grijze en
mistige dag is, ook in je hoofd.
Met andere woorden: wat is jouw ikigai,
je ware noorden, je bestaansreden?
Hoe vind je die ikigai en wat doet die met
je? Is het een weg naar een goed en zinvol leven, een remedie tegen
burn-out en vervreemding? En als je je ikigai al gevonden hebt, waarom
is het dan vaak zo moeilijk om er ook naar te leven? Christina Van Geel
(< Stem en Pen) reisde in het spoor van ikigai naar het Griekse eiland
Ikaria, het eiland waar mensen ‘vergeten te sterven’. Ze zocht er sporen
die ons kunnen helpen zinvoller en doordachter te leven. In haar interac-
tieve lezing neemt Christina je mee naar Ikaria en verder, naar je eigen
kern. Het wordt een reis in woord, beeld en muziek naar wat echt telt in
het leven.
PRAKTISCH:
• www.christinavangeel.be
• € 250 + vervoersonkosten
ZORG VOOR JEZELF!
Je helpen om je eigen energie optimaal
te organiseren, zodat je evenwich-
tig en veerkrachtig in het leven
staat. Dat is het vertrekpunt van
deze voordracht door Emily Condé
(< Emovation). Als mentor in
zelfzorg is zij gepassioneerd om
het beste in mensen naar boven te
halen, om hen aan te tonen dat ze
veel meer kunnen dan ze zelf denken.
Zelfzorg is immers een recht en dé basis
voor een energiek leven. En hoewel goed voor
jezelf zorgen niet evident is, kan je het gelukkig wel leren!
Zo verzamelde Emily in haar gelijknamige boek ‘Zorg voor jezelf’ 126
zogenaamde ‘energy plans’: praktische tips om aan de slag te gaan
voor een beter energy management. Tijdens deze lezing deelt ze er
alvast enkele met jou, zodat je meteen op weg wordt geholpen naar een
energieker en meer vervullend leven.
PRAKTISCH:
• www.emovation.be
• € 180 + € 0,30/km
• Mogelijkheid tot aankoop van het boek
‘Zorg voor jezelf’ na afloop (€ 15 i.p.v. € 19,50)
LEVEN VAN BINNENUIT. INTEGRALE ZELFZORG IN DE PRAKTIJK
We leven vandaag in een tijd van ongekend materieel comfort. Uit die
materiële rijkdom vloeit echter niet zomaar een rijk leven voort - integen-
deel. Ons welzijn komt steeds meer onder druk te staan en meer en meer
mensen zoeken hoe ze zelfzorg in hun leven kunnen integreren. Ook los
daarvan is het zinvol om stil te staan bij hoe je op een gelukkige, vitale
en krachtige manier kan leven.
In zijn lezing vertrekt Sven De Weerdt, doctor in de psychologie, o.m.
vanuit de gedachten dat zelfzorg een teken is dat we het leven de moeite
waard vinden, dat zelfzorg goed is voor onszelf én voor de mensen
rondom ons en dat zelfzorg vooral gaat om meer van binnenuit leven
en minder van buitenaf. Vanuit dit denkkader bespreekt hij verschillende
benaderingen die elk hun waarde hebben, elkaar aanvullen en verster-
ken. Hierbij gaat hij dieper in op een praktische integratie ervan in jouw
leven.
PRAKTISCH:
• Min. 20 – max. 60 p.
• € 350 euro + € 0,32/km
• Niet op woensdag of donderdag, enkel ’s avonds.
Bij voorkeur regio Vlaams-Brabant
VERTROUW OP JE INTUÏTIE
De vaardigheid om direct inzicht te
hebben zonder erover na te denken,
dat is intuïtie. En toch hebben we
veeleer de neiging om te wikken
en te wegen. Achteraf komen we
vaak tot de vaststelling komt dat
we na (te) veel nadenken over iets
een keuze maakten die niet bij paste,
terwijl we intuïtief wisten dat het anders
kon. Door ons 6de zintuig te ontwikkelen,
zo stellen Petra Demey en Kalenzo Taveirne
(< Pure – Heart, Body & Mind), worden we minder
vaak ziek, worden we minder snel gemanipuleerd en bereiken we sneller
resultaten. Onze intuïtie zegt alvast dat dit een boeiende lezing wordt
over leven met meer plezier in een rationele wereld.
PRAKTISCH:
• www.purehbm.com
• 2u
• € 200 + vervoersonkosten (< Merelbeke)
• Regio’s Oost- en West-Vlaanderen, Antwerpen
en Vlaams-Brabant
25
Elke dag opnieuw probeert Bieke Ilegems een goede balans te vinden tussen wat gezond is en ongezond, voor lijf én hoofd. Tussen deugdzaam willen zijn en stiekem genieten van zondigen, tussen kwistig dankjewels in het rond strooien en af en toe een brutale fuck-youmiddelvinger durven op te steken, tussen op en neer gaan in het leven. Ze vertelt met een gezondige dosis zelf- relativering over haar kleine en grote dagelijkse evenwichtsoefeningen als vrouw, echtgenote, moeder, carrièremadam, televisiemaker, journaliste, vriendin, perfectioniste, yogini, auteur, ijdeltuit, kwetsbaar vogeltje, eeuwig zoekende ziel en gewoon… als mens.
De pers over De Zoektocht van een ouder meisje naar Eeuwige Schoonheid en Groot Geluk:
‘Een verhaal over een vrouw die heen en weer geslingerd wordt tussen perfectionisme en echtheid. Die soms een masker moet opzetten, ook al wil ze dat niet.’ Gazet van Antwerpen
B I E K E I L E G E M
S
Bieke Ilegems is al meer dan vijfentwintig jaar actief in de Vlaamse mediawereld als actrice, presentatrice, nieuwsanker en moderator. Ze maakte programma’s en werkte mee aan fictiereeksen voor zowat alle Vlaamse zenders. Ze is ook al jaren een vaste waarde op ATV, waar ze naast het nieuws ook het politieke debatprogramma Wakker op Zondag presenteert. Bieke is moeder van twee dochters: Noa en Milà. Gezondig is haar tweede boek.
9 789089 246998
Extra: Petra en Kalenzo bieden aan dezelfde voorwaarden ook
een luchtige lezing met een verfrissend perspectief op relaties
of vb. workshops ‘visualisatietechnieken’, ‘mindful en hearthful
leven’ of ‘ontspannen leven’ aan.
(H)EERLIJK GEZONDIG
Wat betekent het voor jou om mooi te
zijn – zowel vanbuiten als vanbin-
nen? Bieke Ilegems stelde zichzelf
die vraag en ging ook te rade bij
experts zoals Dirk De Wachter en
Rika Ponnet. Na deze ‘Zoektocht
van een ouder meisje naar Eeuwi-
ge Schoonheid en Groot Geluk’
zette Bieke haar zoektocht verder.
Elke dag opnieuw probeert ze een
goede balans te vinden tussen wat
gezond is en ongezond, voor lijf én hoofd.
Tussen deugdzaam willen zijn en stiekem genieten
van zondigen, tussen kwistig dankjewels in het rond strooien en af en
toe een brutale middelvinger durven op te steken. Ze vertelt openhar-
tig en met een gezondige dosis zelfrelativering over haar dagelijkse
evenwichtsoefeningen als vrouw, echtgenote, moeder, carrièrevrouw,
vriendin, perfectioniste en bovenal gewoon als mens. Verwacht je aan
een bundeling van openhartige, herkenbare, soms ontroerende en dan
weer grappige verhalen over zoeken naar schoonheid en geluk en het
dagelijkse balanceren in het leven.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0494 74 22 45
• www.biekeilegems.be
• 1u30 – 1u45, mogelijkheid tot signeersessie na afloop
• € 350 euro incl. vervoersonkosten
BULLET JOURNAL – STEL JOUW AGENDA EN LEVEN OP PUNT
Bullet Journals zijn niet alleen fun, hip en trendy. Deze gepersonaliseerde
agenda’s zijn vooral uiterst efficiënt in het organiseren van je leven van
elke dag door het productief én op maat combineren van agenda, to
do-lijstjes, reflectie, doelen en planningen op één plek. De kracht schuilt
enerzijds in de eenvoud: er komt geen complexe app bij kijken, meer dan
een pen en een blanco papieren schriftje met puntjes (om gemakkelijker
te schrijven en te tekenen) heb je eigenlijk niet nodig. Anderzijds verhoogt
de visuele aanpak de impact, verbetert dit jouw geheugen en verhoogt
het jouw emotionele betrokkenheid. Daardoor kan je je gemakkelijker
houden aan afspraken én beloftes.
In deze workshop toont Mieke Fleurackers (< LaboArte) je hoe je met
een eenvoudig notitieboekje, zwarte pen, enkele kleurtjes en wat washi-
tape een uiterst persoonlijke én efficiënte agenda maakt. Ontspanning,
inspiratie, fun en vooral geen stress meer gegarandeerd!
PRAKTISCH:
• Zie blz. 16
• 2u30 – 3u
DRUK DRUK DRUK
Uit onderzoek blijkt dat ouders met jonge
kinderen de grootste tijdsdruk ervaren. En in
het bijzonder vrouwen. Hoewel de taken in het
huishouden en de opvoeding intussen beter
verdeeld worden, blijkt dat vrouwen toch nog altijd
het grootste deel op zich nemen. Terwijl ze evengoed
gaan uit werken. Dus ja, we hebben het best wel druk.
Daartegenover staat dat we globaal genomen in Vlaanderen niet
meer werken dan tien jaar geleden en ook niet minder vrije tijd hebben.
Waarom ervaren we dan toch zo’n grote druk?
Simpelweg omdat er vandaag meer domeinen zijn die onze aandacht
vragen. We willen een goede mama zijn, een liefhebbende partner,
een ambitieuze werknemer en een goede vriendin. We willen me-time,
sportief en gezond zijn, mee zijn met de mode- en lifestyletrends én
kunnen meepraten over de nieuwste programma’s op Netflix.
We verwachten veel van onszelf, we willen alles en we willen alles goed
doen. En we ervaren hierbij niet alleen praktische tijdsdruk, maar ook
sociale druk. De rol die sociale media hierin spelen, valt niet te onder-
schatten. Foto’s van broertjes en zusjes die vredevol samenspelen, van
baby’s die schattig slapen, van intens plezier in bad ... je ziet ze bij de
vleet. Maar foto’s of verhalen over de rommel in huis, over de tranen in
de file of de peuter die je nacht na nacht wakker houdt? Die zijn veel
zeldzamer. Onderstaande sprekers zoomen tijdens hun lezing elk in op
een bepaald aspect, schetsen een eerlijk beeld over hoe ouderschap echt
wordt ervaren én geven tips die helpen om beter om te gaan met de
tijdsdruk en de sociale druk. Als kers op de taart kan je na afloop nog
onderling ervaringen en gedachten uitwisselen met lotgenoten, of beter
gezegd: bondgenoten.
D R U K , D R U K , D R U K
Drukdrukdruk! Een veelgehoorde ver-
zuchting bij ouders die het gevoel
hebben zichzelf voorbij te lopen.
Wat kan je doen om zuurstof te
krijgen in je gezin? Waar kent dat
druktegevoel zijn oorsprong? Hoe
kan je mentale ruimte creëren?
Psychologe en contextueel thera-
peute Nina Mouton, ook gekend
als vaste columniste op Radio 1,
gaat hier dieper op in en geeft tijdens
haar interactieve lezing tal van hands
on-tips.
PRAKTISCH:
• 1u30
• € 450 + € 0,346/km
O P VO E D E N I S S I M P E L …
M A A R N I E T A LT I J D G E M A K K E L I J K
Heb jij als mama ook het gevoel tijd en handen tekort te hebben?
Overkomt jou soms het gevoel dat er veel ‘moet’ in je leven en je meer
geleefd wordt dan te leven? Voel je behoefte aan meer tijd, rust, energie
en voldoening? Barbele Kindt, onderneemster en auteur van het boek
‘Leven is simpel… maar niet altijd gemakkelijk’, gelooft als mama van
vijf alvast dat het kan. Ze toont je op een herkenbare en praktische
manier, hoe je ook als ‘drukke mama’, tegelijk rust, ontspanning, geluk
en voldoening kunt creëren en ervaren.
PRAKTISCH:
• € 300 + € 0,3460/km
BALANS IS NIET IETS WAT JE
VINDT, HET IS IETS WAT JE
CREËERT. - Jana Kingsford
26
CO M M U N I C AT I E M E T E F F E C T
Communicatie is één van de basiselementen om met anderen te
kunnen samenleven en samenwerken. Situaties waarin misverstanden
ontstonden of vooroordelen heersten, momenten waarop je je mening
beter naar voren had willen brengen, of momenten waarop je eerder had
moeten luisteren dan argumenteren, tonen aan dat vlot communiceren
soms minder evident is dan gedacht. Dr. in de psychologie Erna Claes
(< Fenrir Consult) geeft meer zicht op het communicatieproces tussen
mensen, de hindernissen die effectieve communicatie belemmeren,
alsook tips en handvatten om beter te communiceren.
A S S E RT I E F G R E N Z E N T R E K K E N
‘Ja’ zeggen terwijl je ‘neen’ bedoelt en pas achteraf bedenken hoe je wél
had kunnen reageren. Maar een volgende keer diezelfde ‘fout’ maken.
Herkenbaar? Erna Claes zet de meest voorkomende obstakels voor
assertiviteit op een rijtje. Welke gedachten weerhouden je ervan ‘nee’ te
zeggen? Hoe bewaak je op een assertieve manier je eigen grenzen en
hoe kan je op assertief weigeren? Erna zet je op weg met praktische info
en tips.
H E L P, I K B E N N I E T P E R F E C T !
Probeer jij steeds de perfectie na te streven? Focus je hierbij vaak op
de hoge (vaak veronderstelde!) normen die mensen in jouw omgeving
stellen en streef jij er steeds naar om die te voldoen? Ben jij soms bang
om niet geaccepteerd te worden, om niet geliefd te zijn indien je ‘gewoon
jezelf’ zou zijn? En, doe je dit vooral omdat je veel bezig bent met hoe
anderen jou beoordelen?
Erna Claes geeft je beter zicht op hoe ons denken, voelen, handelen ons
in ons perfectionisme kan vastzetten en hoe we voor onszelf en voor
onze omgeving een verwachtings- en gewoontepatroon creëren. Hierbij
geeft ze tips en handvatten om dit perfectionisme wat te kunnen losla-
ten en meer op je eigen zelf te vertrouwen om keuzes te maken en de
dingen te doen zoals jij het zou willen.
PRAKTISCH:
• € 280 + btw + €0,40/km
ASSERTIVITEIT EN GRENZEN STELLEN
Zelfzeker voor jouw eigen belangen opkomen zonder die van de ander
te schaden? Dit ‘assertiviteitsmodel’ hanteren kan eigenlijk alleen maar
voordelen hebben, nietwaar?
Maar toch merk je in de praktijk al gauw dat het makkelijker gezegd
dan gedaan is. Je hebt je in jouw kindertijd, opvoeding, opleiding en
loopbaan vaak heel andere patronen eigen gemaakt die het je moeilijk
maken om vandaag de dag zo assertief te zijn als je wel zou willen.
Duidelijk jouw mening zeggen en jouw emoties tonen. Voor jouw rechten,
belangen en behoeften opkomen. Durven weigeren zonder er schuldge-
voelens over te hebben. Zelf ook open staan voor een weigering van de
ander. Veel heeft te maken met het zelf- en ideaalbeeld dat je hanteert.
Omdat zelfkennis niet voor niets het begin van alle wijsheid is, zoomt
deze sessie in op je voorkeurspatronen, de knelpunten, wat je kan helpen
om assertief te zijn en hoe je dan vorm kan geven aan jouw communi-
catie.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 016 20 46 60
• www.zorgsaam.be
• 1u30 tot 2u
• € 210 + € 0,35/km
GEEN PANIEK! WAAROM WE ONZE KINDEREN MET EEN GERUST HART KUNNEN LOSLATEN
Jouw (klein)kinderen willen
beschermen: het is een bijna
automatische reflex van elke
(groot)ouder. De zaak-Dutroux,
die in het gemeenschappelijk
geheugen van ons land gegrift
staat, en de vreselijke misdrijven
tegen jongeren waarover we langs alle
kanten geïnformeerd worden hebben deze
reflex enkel maar versterkt.
Heidi De Pauw (< Child Focus) doorprikt deze luchtbel: we kunnen onze
kinderen helemaal niet behoeden voor het extreme kwaad. Als jonge
criminologe werkte Heidi De Pauw bij de preventiedienst van Binnen-
landse Zaken ten tijde van de zaak Dutroux, een zaak die haar verdere
loopbaan en leven heeft bepaald. In 1998 begon ze bij Child Focus als
verantwoordelijke voor de dossiers van vermiste en seksueel uitgebuite
kinderen en sinds 2012 is zij algemeen directeur van Child Focus. Als
geen ander weet zij aan welke gevaren kinderen en jongeren kunnen
blootgesteld worden.
En toch roept zij op om geen paniek te hebben en onze (klein)kinderen
met een gerust hart los te laten. Paniek en angst zijn slechte raadge-
vers en bij veel preventiemaatregelen maakt men de cruciale fout om
de verantwoordelijkheid bij het kind te leggen. Te vaak gaat men voorbij
aan wat de fundamentele bouwsteen is in de opvoeding van een kind:
vertrouwen geven en hebben. In haar lezing gaat ze hier dieper op in.
PRAKTISCH:
• Bij voorkeur min. 40 p.
• € 250 + vervoersonkosten
• Mogelijkheid om het gelijknamige boek aan te kopen na afloop
HOE ONSCHULDIG ZIJN RODDELTANTES?
Kwatongen beweren dat rodde-
len in het DNA van vrouwen zit.
Een roddel van de bovenste plank
natuurlijk! Maar als we de hand
in eigen boezem steken, moeten
we toegeven dat we allemaal
wel eens roddelen. Je hart eens
luchten, je ‘ei’ kwijtraken en je
gesteund voelen door anderen…
het kan deugd doen. Keerzijde van de
medaille: roddelen is niet zo onschuldig als
het lijkt en kan negatieve gevolgen hebben
voor zowel de geviseerde persoon, (de sfeer in) het gezin,
vriendenkring of het team van collega’s, als voor de roddelaar zelf.
JE KAN HET ALLEMAAL
HEBBEN. ALLEEN NIET
ALLES IN ÉÉN KEER.
- Oprah Winfrey
In haar interactieve lezing zoomt Nele Verrezen (criminologe en founder
van Marcells Journey) in op wat we precies onder roddelen begrijpen,
wat erover gekend is, welke de menselijke drijfveren zijn om het te doen
en hoe het destructieve systeem kan escaleren. Ze gaat dieper in op
de effecten en gevolgen van roddelen, maar reikt ook tips en tricks aan
waarmee je actief aan de slag kan gaan. Tijdig ingrijpen in de bewuste
en onbewuste machtsstructuren die aan het werk zijn, kan sluimerende
conflicten ontmijnen voor ze escaleren en het relationele weefsel herstel-
len. Zo krijgt de roddel niet de kans om als een sluipend gif alles en
iedereen te verzieken.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0474 43 92 04
• www.marcellsjourney.be
• Max. 30 p.
• € 500 + btw + € 0,40/km (< Hasselt)
• Beschikbaar in regio Antwerpen, Vlaams-Brabant en Limburg
GOED RUZIEMAKEN IS EEN KUNST
Ruziemaken: weinig mensen houden ervan.
Het verstoort onze gemoedsrust, we raken
erin verstrikt en in het slechtste geval
komen er – figuurlijk of zelfs letterlijk
- brokken van. En toch ontsnap-
pen we er niet aan. Meer nog: vaak
veroorzaken we deze ruzies zelf
mee én houden we ze in stand, zij
het meestal niet doelbewust. In zijn
recente boek ‘Met slaande deuren: de
kunst van goed ruziemaken’ verdiepte
Serge Ornelis (< De Verbindingsofficier)
zich in vragen zoals: waarom ontsporen
ruzies? Waarom blijven we als we ruziën niet
bij de kwestie? Wat maakt stoppen zo moeilijk? Met concrete voorbeel-
den en vooral veel humor deelt hij zijn inzichten met jullie. En neen, je
krijgt geen tips & tricks om voortaan telkens je gelijk te halen, maar wel
om een betere versie van jezelf te worden zodat bij een volgende ruzie
misschien nog wel je vaat, maar niet je relatie aan diggelen gaat.
PRAKTISCH:
• www.deverbindingsofficier.com
• 1u30 (incl. pauze) met mogelijkheid tot vragen stellen achteraf
• € 490 + € 0,4/km (< Antwerpen)
WAT WE VAN BIJEN KUNNEN LEREN
Als 5-jarig jongetje raakte Kris Dierickx
(< Bits & Bees) gefascineerd door
de bijen. Zijn passie en kennis
werden nog aangewakkerd door
zijn vader die hem het imker-
vak leerde. Nog later, toen hij
als projectmanager werkzaam
was in het bedrijfsleven, merkte
hij opvallende gelijkenissen op
tussen de bedrijfswereld en de
bijenwereld. De werkwijze van bijen
bleek vaak inzichten en oplossingen
te kunnen bieden voor problemen waar
hij tegenaan botste tijdens zijn projecten. Daarop besloot hij beide zaken
te combineren wat in 2012 leidde tot de oprichting van Bits & Bees –
Project en Team Management & Coaching.
Bijen en teams: wat hebben ze gemeen? Met een beetje humor en vooral
veel levens- en projectervaring weet Kris ook jou(w team) te inspireren. In
een boeiende lezing geeft Kris je een inkijk in de bijenkorf en het werk van
een imker. Hij legt ook de verrassende verbanden bloot op vlak van de
werking binnen teams: samenwerken versus tegenwerken, stimuleren of
ondermijnen van dynamiek, behalen of saboteren van doelen en resul-
taten. Wedden dat je nadien ook vaker de vraag zal stellen ‘hoe zouden
de bijen dit oplossen?’.
PRAKTISCH:
• www.miellerie.be, www.bitsandbees.be
• € 385 + btw + € 3 p.p. (indien > 15 p., excl. btw) + € 0,36/km
(> 20 km van Merksem). Er wordt een kleine attentie voorzien
voor elke deelnemer.
EEN ODE AAN GOEDE VRIENDEN
Er is iets aan de hand met vriendschap.
Steeds vaker overleven onze vriend-
schappen onze liefdesrelaties. Som-
mige mensen kiezen ervoor hun
levens rond hun vriendschappen
in te richten. Hun vrienden zijn hun
familie geworden. Tegelijkertijd
verschijnen in de media alarme-
rende artikels over een heuse
eenzaamheidsepidemie die schuil-
gaat achter vele voordeuren.
Hoog tijd dus om in te zoomen op de rol
van vriendschap in onze steeds sneller digita-
liserende, individualiserende en flexibiliserende.
Journaliste Selma Franssen (< Charlie Magazine, OneWorld, Vice ea.)
wijdde er recent het boek ‘Vriendschap in tijden van eenzaamheid’ aan
en overloopt tijdens deze lezing vragen als: bestaat de eenzaamheid-
sepidemie? Is het echt moeilijker om nieuwe vrienden te maken na je
dertigste? Bestaan er datingapps voor vrienden? Zijn de vriendschap-
pen van mannen anders dan die van vrouwen? Actuele voorbeelden, het
laatste onderzoek en persoonlijke getuigenissen leiden tot soms verras-
sende antwoorden en een markante kijk op vriendschap.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0485 73 90 64
• € 300 incl. vervoersonkosten
• Randvoorwaarde: locatie goed bereikbaar met
openbaar vervoer
TIP: een compliment geven, we doen het veel te weinig en
toch doet het deugd. Niet alleen voor de persoon voor wie het
compliment bedoeld is, ook voor jezelf. Wist je trouwens dat
1 maart internationale complimentendag is? Via enkele Logo’s
(LOkaal GezondheidsOverleg) kan je 8 complimentenbandjes
bestellen: kleurrijke eyecatchers waarmee je mensen op een
leuke manier een complimentje geeft en aanmoedigt er zelf
ook uit te delen.
Meer info: www.logoantwerpen.be/content/
complimentenbandjes, www.logokempen.be/content/nieuw-
aanbod-complimentenlintjes, www.logo-oostbrabant.be/
content/complimentenlintjes-0
© C H E N VANDEPU
T
©T
HO
MAS
SW E E RT VA EG H E R
28
WAT EEN GELUK!
De hele wereld heeft kinderen,
behalve Nele Bauwens. Moet zij
daarom integraal gek worden?
Of kan zij juist verlicht adem-
halen? Moet zij luisteren naar haar
meedogenloze vriendinnen, die nu
allen twee baby’s op hun armen
dragen? Moet zij de schuld geven aan
haar levensgezel, die alvast is beginnen
powertrainen? Of moet zij helemaal niets doen
en gewoon genieten van iedere dag? Want ja, gelukkig is ze wél, Nele.
Nele Bauwens, actrice, cabaretière en zangeres, stelt zich luidop vragen,
speelt complexloos haar charmes uit en gunt je een blik in haar hart.
Dit maakt van ‘Wat een geluk’ een buitengewoon persoonlijke voorstel-
ling met dolkomische maar ook doodserieuze verhalen, doorspekt met
hilarische en poëtische liedjes - zowel zelfgeschreven als verrassende
covers - op piano.
Speciaal voor jullie brengt ze een light-versie van haar tweede solovoor-
stelling maar hierbij boet ze zeker niet in aan kwaliteit en enthousiasme.
Je mag je dus verwachten aan volbloed cabaret: (h)eerlijk verteld, knap
geacteerd en voortreffelijk gezongen.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0496 54 94 11
• www.nelebauwens.be
• 1u25 (kan op vraag ingekort worden)
• Max. 70 p. (mogelijkheid tot grotere groep op aanvraag
- mits meerkost)
• € 500 incl. techniek en vervoersonkosten
GELUKKIG LEVEN IS EEN LEVENSKUNST
‘Geluk is niet iets wat je kan ‘zoeken’, laat staan iets dat je zou kunnen ‘vinden’. Geluk kan alleen gecreëerd worden, zoals een dans. Een dans kan je niet vinden maar wel ‘leren’ door hem te dansen. Gerbert Bakx toont zich als een schitterend dansleraar die je gewoon zin geeft om eraan te beginnen’, dixit Wouter Torfs.Dr. Gerbert Bakx (< Academie voor Levenskunst) studeerde weten-
schappen, geneeskunde en filosofie en houdt zich al sinds jaar en dag
bezig met de kunst om het leven vorm te geven met het oog op een
goed en gelukkig leven. Vertrekpunt van o.m. zijn boeken ‘De Strate-
gie van het geluk’ en ‘Gelukkiger leven’ is dat mensen niet zomaar van
nature ‘gemaakt’ zijn om gelukkig of ongelukkig te zijn. Ze zijn niet
sterk of niet zwak, ze handelen gewoon op elk ogenblik zo goed als ze
kunnen op basis van aangeleerde denkpatronen en gewoonten, visies
en strategieën.
In deze lezing geeft Dr. Bakx o.m. antwoord op de veel gestelde vraag
‘Hoe kan ik gelukkig worden?’ Hangt dat af van de omstandigheden of
kan je zelf iets doen om gelukkig te worden?
Verwacht geen checklist voor goedkoop geluk, maar wel wetenschap-
pelijk en filosofisch onderbouwde bevindingen over denk- en gedrags-
patronen, emotionele en relationele patronen en samenlevingspatronen
die leiden tot een bewuster en gelukkiger leven vanuit jezelf.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 016 25 61 17
• www.academievoorlevenskunst.be
• Min. 10 – 12 p.
• € 250 + € 0,33/km (< Leuven)
FILMTIP: EVERYBODY HAPPY 2 0 1 6 – R EG I E N I C BA LT H A Z A R
Ralph Hartman (Peter Van den Begin) is een succesvolle stand up-co-
median die het moeilijk heeft. Vooral dan met zichzelf. Hij wordt immers
achtervolgd door het mannetje in zijn hoofd, dat nog nauwelijks wil
zwijgen. Terwijl zijn negatieve stem op hem inhakt, moet Hartman
zichzelf in het genadeloze milieu van de stand up-comedy zien staande
te houden tijdens een vermoeiende tournee met vermoeiende collega’s
en grote verwachtingen. Gelukkig is er Laura Maris (Barbara Sarafian)
die zijn probleem lijkt te herkennen.
Everybody Happy is een parabel over hoe we allen op de rand kunnen
komen te staan en hoe we van die afgrond zouden kunnen wegstappen.
Een film die de wereld niet zal redden maar jou misschien wel.
Extra: op de website www.everybodyhappy.be vind je een nuttig oefen-
boekje om te werken aan meer veerkracht. Misschien een leuke attentie
voor de deelnemers na afloop?
1+1=3. TEAM GELUK
Hoe kan je een team (of een groep) een beetje gelukkiger maken?
Door te roddelen!
Neen, we zuigen dit niet ter plekke uit onze duim. Op basis van weten-
schappelijk onderzoek en jarenlange ervaring heeft geluksexpert
Leo Bormans de tool TEAM GELUK ontwikkeld: een eenvoudig spel
gebaseerd op eigenaarschap en positief roddelen. Kerngedachte is dat
je alle aanwezige positieve krachten in een groep herkent, benoemt en
versterkt: zo worden 1 + 1 inderdaad 3.
TEAM GELUK omvat een doos met 56 kaarten. Elke kaart bevat vier
onderdelen die samen het woord TEAM vormen: Toets, Eigenaarschap,
Actie en Meer en minder. Op elke kaart staat een inspirerend inzicht
of eenvoudige activiteit waarvan elk team, elk teamlid en elke groep
mensen die op de een of andere manier samenwerken, beter worden.
Een eenvoudig, leuk en verrassend spel waarbij iedereen aan bod komt
en dat niet alleen effect heeft op het geluksgevoel in een team maar ook
de individuele positieve krachten versterkt!
PRAKTISCH:
• Een uitgave van Lannoo (ISBN 9789401449700),
verkrijgbaar in elke boekhandel.
• € 25,99
ER IS GEEN WEG NAAR HET
GELUK. GELUK IS DE WEG.
- Boedha
©K
OE
N
BROO S
ADOPTEER HET TEMPO VAN
DE NATUUR, HAAR GEHEIM
IS GEDULD.
- Ralph W. Emerson
29
GELUK OP GROOTMOEDERS WIJZE
Een groepje bevriende senioren komt elke week samen in een cafeetje.
Dat is de setting van dit toneelstuk door de senioren van de Letterhou-
temse Toneelgroep dat leeftijdsgenoten op een ludieke manier attent
maakt op het belang van een goede geestelijke gezondheid. Op een
aangename en ontspannende manier maak je kennis met de 10 tips uit
de ‘Fit in je hoofd’-campagne. Voorzie achteraf voldoende tijd om na te
kaarten, want dit onderwerp zal zeker de tongen losmaken.
PRAKTISCH:
• Vraag de contactgegevens van het toneelgezelschap op bij jouw
Logo (LOkaal GezondheidsOverleg): www.vlaamse-logos.be/
content/geluk-op-grootmoeders-wijze-project)
• 45 min
• € 300 + € 0,40/km (< Letterhoutem)
• Randvoorwaarde: voorzie een speelvlak of podium van
min. 5 x 4 m en een tafel met 5 stoelen.
MARKANTE PELGRIMSTOCHTEN
Op reis gaan moet je bij je vrienden nooit verantwoorden. Maar
onderneem je een pelgrimstocht, krijg je steevast de vraag
‘waarom?’.
Het antwoord is eenvoudig.
Pelgrimeren roept je even een halt toe.
Het haalt je weg uit een dagdagelijkse routine.
Het confronteert je met afstand nemen en dichter bij elkaar en
bij jezelf komen. Het is veel méér dan kilometers stappen, het
is een camino van teruggevonden vrede, van vriendschap en
verwondering, van bewondering en even stilstaan.
Iedere pelgrimstocht is een camino naar jezelf (en je staat er
versteld van hoe mooi je bent).
Waarom op pelgrimstocht met Markant?
Omdat Markant een aanbod aan ‘eigenzinnige’ pelgrims-toch-
ten aanbiedt. Van elke pelgrimstocht maken wij een verrassen-
de en veelzijdige ervaring: oude sporen laten je nieuwe verhalen
beleven. Het zijn reizen met een ‘plus’ waarbij je de authenti-
citeit van elke tocht heel intens kan beleven. Zonder afleiding
door de praktische kant van de zaak: de omkadering en logis-
tieke zorg nemen wij immers helemaal voor onze rekening.
Beleef eindelijk je lang gekoesterde droom om ooit eens een
pelgrimstocht te ondernemen en ontdek wat dit allemaal voor
jou kan betekenen.
S TA P P E N L A N G S D E F R A N S E J ACO B S R O U T E : VA N L E
P U Y- E N -V E L AY N A A R CO N Q U E S (0 5 < 1 6 . 0 7. 2 0 2 0)
De Via Podiensis (de weg van Le Puy) die richting Pyreneeën
leidt, is de oudste, de meest gebruik-
te en voor velen de mooiste Franse
‘Jacobsroute’ om richting Santia-
go te stappen. Het is een pareltje
qua landschappen, een oase van
rust waar je af en toe een andere
stapper-pelgrim ontmoet en
waar je gastvrijheid en authenti-
citeit vindt. De aaneenschakeling
van schitterende Romaanse kerkjes,
kapellen en hospitalen, ingebed in de
allermooiste landschappen van Zuid-Frankrijk, zijn het decor
waar je doorheen stapt. In 10 aaneengesloten etappes tussen
Le Puy-en-Velay en Conques ervaar je ‘gaan-de-weg’ wat
stappen met een mens doet en welke plaats gewone en buiten-
gewone ont-moet-ingen daarin krijgen.
K R A K AU : D E L A N G E W E G N A A R V R E D E
(0 6 < 1 1 . 0 9. 2 0 2 0)
Krakau is één van de mooiste steden
van Europa en baadt nog steeds
in een sfeer van stijl en elegan-
tie. De stad kan terecht fier zijn
op een buitengewoon cultureel
patrimonium en kan bogen
op een rijke geschiedenis. Deze
tocht is een ware ontdekking van
Krakau en haar omgeving (Ausch-
witz, Tyniec, Wieliczka). Ontmoetingen
met de stad en haar geschiedenis, met
mensen en gemeenschappen laten ons ontdekken hoe
moeizaam maar haalbaar de zoektocht naar vrede kan zijn.
O N T M O E T I N G S DAG VO O R P E LG R I M S :
2 0 J A A R TO C H T E N ! ( 1 7. 0 5 . 2 0 2 0)
… dat is iets om te vieren! En dus een
gelegenheid om heel veel tochtge-
noten bij elkaar te brengen.
Gedeelde ervaringen en herin-
neringen, een mooie wandeling,
een moment van vieren en een
verrassende picknick vormen de
ingrediënten van deze dag.
30
VOORBIJ HET TASTBARE (03.10.2019)
Voor mij verwijst religie naar een geheel van ideeën en praktijken met betrekking tot een niet direct tastbare werkelijkheid, die (…) voor waar en bestaand wordt aangenomen en tastbaar wordt gemaakt. – hoogleraar Birgit Meyer
Kunst maakt tastbaar, wat anders voor het oog verborgen blijft … - kunstenaar Herman de Vries
De nationale werkgroep Zin & Spirit van Markant vzw orga-
niseert op donderdagavond 3 oktober in het inspirerende
kader van PARCUM (het dialoogmuseum voor religie, kunst
en cultuur), de abdijkerk en de site van Abdij van Park een
boeiende en verrijkende avond die de grenzen van het tastbare
aftast.
Tijdens een gegidste rondleiding doorheen de expo This is not
a collection kan je ontdekken hoe verschillende hedendaagse
kunstenaars zoals Berlinde De Bruyckere, David Claerbout en
Ria Pacquée (opnieuw) in dialoog treden met (hun) spiritualiteit
en het boeiende spanningsveld waarin kunst en religie elkaar
raken, ervaren.
Daarna geeft Barbara Raes je tijdens een inspirerende
lezing een inkijk in Beyond the Spoken, haar werkplaats voor
nieuwe rituelen. Of zoals ze het ook noemt, haar ‘werkplaats
voor niet-erkend verlies’. Want - zo stelt ze - elk nieuw begin,
elk kantelmoment in ons leven, groot en klein, is een soort
afscheid van een vorige levensfase. En het is belangrijk dat we
daar passend afscheid van kunnen én mogen nemen.
Maar vaak vinden mensen er de juiste tools of … rituelen niet
(meer) voor. Daarom bedenkt en maakt Barbara – voorheen
werkzaam als programmator in de kunstensector - samen met
kunstenaars nieuwe en duurzame rituelen voor de grote en
minder grote overgangsmomenten in het leven.
Op passende wijze maken we na afloop samen met jou de
overgang naar een (h)eerlijke babbel met een hapje en drankje.
Het wordt alweer een niet te missen ervaring voor zin-zoekers
met spirit!
PRAKTISCH:
• 03.10.2019, 18u – 22u
• PARCUM, het dialoogmuseum
voor religie, kunst en cultuur
(Leuven – Heverlee)
• Max. 100 deelnemers
Meer info en inschrijven: www.markantvzw.be/zin-spirit
TIP: wil je graag wat meer zin & spirit integreren
in een activiteit of jullie algemene werking? De
nationale werkgroep Zin & Spirit helpt je graag op
weg en stelde een inspiratiebundel samen met
allerhande tips, inspirerende teksten, praktische
voorbeelden en zoveel meer. Deze inspiratiebundel
kan je vanaf de start van het nieuwe werkjaar
raadplegen op het vrijwilligersnet.
31
DE STILLE MOTOR #rituelen #betekenis #veerkracht #kracht #(on)
mogel i jk #kansen #groei #zingeving #spir i t #inspire-ren #verander ing #tradit ie #rel igie #sol idar ite it
RITUELEN. WAAROM WE NIET ZONDER KUNNEN
De vingers kruisen of de glazen tegen mekaar klinken voor goed geluk,
elkaar begroeten met een handdruk enz. Rituelen komen we – bewust of
onbewust – dagelijks tegen en vinden we overal ter wereld terug in alle
culturen.
Volgens emeritus hoogleraar Herman De Dijn (< Hoger Instituut voor
Wijsbegeerte KULeuven) hebben we rituelen net zo nodig als zuurstof:
via rituelen en symbolen proberen we ons te verhouden tot de wonderen
die het leven werkelijk zin geven. Rituelen en tradities die we van genera-
tie op generatie doorgeven, geven ons houvast en geven het leven zin.
Ze zijn er niet louter om het verleden te eren, maar om betekenis te geven
aan het heden. Onze niet-aflatende interesse in rituelen en spiritualiteit
toont de blijvende aanwezigheid van ons verlangen naar betovering,
ook in de postmoderne tijd.
Maar tegelijk lijkt er iets fundamenteel veranderd: religieus geïnspireer-
de rituelen worden vandaag beschouwd als instrumenten die we naar
goeddunken kunnen gebruiken. Kunnen het wonder en de verwondering
in die context wel overeind blijven? Prof. De Dijn deelt zijn verrassende
blik op de materie met jullie.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 016 32 63 44
• www.hermandedijn.be
• € 350 incl. vervoersonkosten
• Randvoorwaarde: bij voorkeur ’s namiddags
(’s avonds indien ten oosten van Brussel)
TUSSEN KWETSBAARHEID EN VEERKRACHT LIGT DE KRACHT VAN EEN RITUEEL
Ieder mens maakt in zijn leven ingrijpende gebeurtenissen mee: verlies
van gezondheid, een relatie, de job, een dierbare naaste... Verliezen
roepen hevige emoties op en laten diepe sporen na. Soms lijkt de impact
ervan te groot om te kunnen verwerken.
Omgaan met verlies vraagt veerkracht om pijn te verdragen, moed om
los te laten, troost en hoop om weer naar de toekomst te kunnen kijken.
Niet alleen voor de directe nabestaande(n), ook voor vrienden en kennis-
sen. In alle culturen hebben mensen rituelen ontwikkeld die die moeiza-
me overgangen helpen overbruggen en die verbondenheid tussen
mensen bevorderen. Het ‘samen stilstaan’ rond een verlieservaring geeft
ook een kans om troostvol een eind mee ‘op weg te gaan’….
Deze sessie richt zich tot mensen die op een of andere manier gecon-
fronteerd werden met een verlieservaring in hun omgeving. Er komen
vragen aan bod zoals: wat is verlies, wat is rouw en wat is een ritueel?
Er worden voorbeelden gegeven van rituelen, symbolen en symboli-
sche handelingen die een ondersteuning van het rouwproces kunnen
omkaderen. De sessie wordt passend afgesloten met een ritueel.
PRAKTISCH:
• Zie blz. 26
DE KRACHT VAN IMPERFECTIE
Wat als je jarenlang last hebt van paniekaanvallen, zoals Otto-Jan Ham?
Je moeilijk rust vindt in je hoofd, zoals Ben Segers? Of met een eetstoor-
nis kampte, zoals Kate Ryan? VRT-journaliste en klinisch psychologe
Leslie Hodge (< Strong Mind) ging voor haar boek ‘Verborgen Kop-
zorgen’ in gesprek met tien bekende mensen over hun psychisch
probleem. Naast de aspecten waarmee zij het meest worstelden,
behandelde zij ook waaruit ze moed en kracht putten en hoe ze erin zijn
geslaagd om een positieve wending te geven aan hun probleem.
Aan de hand van deze openhartige getuigenissen over omgaan met
de imperfectie van je brein kaart Leslie in haar lezing de meest voor-
komende psychische problemen in België aan en het belang van tijdige
(h)erkenning en gerichte hulp.
PRAKTISCH:
• www.strongmind.be
• 1u + mogelijkheid om vragen te stellen
• € 360 euro (< 50 p.) - € 400 (> 50 p.) + € 0,40/km
ETIKETJES 18+
AD(H)D, ASS, HSP, ... deze diagno-
ses bij kinderen roepen veel vragen
op en worden snel als ‘Etiketjes’
afgedaan. Gelukkig worden de
mythes hierrond stilaan doorbro-
ken en durven ouders al sneller
uitspreken dat hun kind ‘anders’
is. Maar wat als je op je 38ste plots
vastloopt? Of op je 53ste je carriè-
re ziet verkruimelen zonder te weten
waarom? Als je op je 68ste te horen krijgt
dat je een a-typisch brein hebt?
De weg die volwassenen moeten afleggen of afgelegd hebben om tot
een diagnose te komen, ligt eveneens geplaveid met talloze vooroor-
delen en gefrons van wenkbrauwen. Actrice en kindercoach Ann Ceurvels
besprak in haar eerste boek ‘Etiketjes’ al de verschillende labels, wat
ze bij kinderen inhouden, alsook waarom zoveel kinderen er nu eentje
dragen. Voor haar tweede boek en gelijknamige voordracht ‘Etiketjes
18+’ zocht ze uit of het als volwassene (nog) zinvol is de weg naar verhel-
dering rond je eigen functioneren te bewandelen. Óf is het net beter in de
‘Etiketjes’-kast te blijven?
© M A A RT EN DECKE
RS
32
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0476 84 25 72
• www.coacs.be
• 2u + nabespreking. Mogelijkheid tot aankoop boek en signeer-
sessie achteraf.
• € 400 + btw + € 0.33/km (< Westerlo)
• Mogelijkheid tot € 100 subsidie als auteurslezing via www.
auteurslezingen.be/organisatoren
Extra: de lezing ‘Etiketjes’ over kinderen en labels is ook nog
beschikbaar, aan dezelfde voorwaarden.
VANDAAG DOEN WAT GISTEREN ONMOGELIJK LEEK
‘Er zijn sprekers die je raken en
andere. Jeroen Walravens is er
eentje van die eerste categorie.
Zijn lezingen maken in elke deel-
nemer het eigen sterke verhaal
los. Een confrontatie die nie-
mand onbewogen laat. Letter-
lijk en figuurlijk’, liet Leo Bormans
recent nog optekenen.
Wat zou je doen als je leven plots
verdween? Als je niets meer kon en
niemand meer was? Jeroen Walravens
ontdekte het toen hij als prille twintiger in 2007 ontwaakte na een
maand coma ten gevolge van een ongelukkige val. Doorheen de woede
en het verdriet om wie hij had kunnen zijn gebeurde er iets: hij ontdekte
gaandeweg hoe hij meer invloed had, meer (aan)kon dan hij ooit voor
mogelijk hield. Nog geen 3 jaar later bereikte hij de Mount Everest en ook
de liefde scheerde hoge toppen. De verrijkende lessen die deze intussen
trotse echtgenoot en vader leerde aan de harde leerschool van het leven
deelt hij nu met jullie.
In zijn authentieke lezing toont Jeroen hoe je wat gisteren onmogelijk
leek, vandaag mogelijk maakt. Hij spreekt over sleutels tot veerkracht,
omgaan met enorme druk en hoe we betekenis geven aan onze levens.
Waardevolle lessen vanuit een levensechte vertelling, gebracht met een
vleugje speelse humor, maar zonder gimmicks, zonder pitch.
‘Zijn voordracht is boeiend en overtuigend en bruikbaar voor iedereen. Het was muisstil in de zaal en er zal ongetwijfeld diep over nagedacht zijn nadien.’ - Marleen Wymeersch (regiokern Markant Eeklo - Sint-Niklaas)
PRAKTISCH:
• www.jeroenwalravens.be
• Richtprijs € 300
(G)EEN TEKORT AAN KANSEN.
Op relatief korte tijd emancipeerden
vrouwenbewegingen de helft van
de wereldbevolking uit het onrecht
van genderongelijkheid. Onder-
nemer en sociaal activist Theo
Vaes (< ArmenTeKort) bestudeer-
de het fenomeen en stelde zich
de uitdaging om dit succesverhaal
te herhalen voor het onrecht van
kinderen in generatiearmoede.
Kansarmoede afschaffen is een ogen-
schijnlijk onmogelijke opdracht maar door
inzichten uit de strijd van de vrouwenbewegingen te bundelen met de
recentste ontdekkingen in gedragswetenschappen, digitalisering en
innovatieve economische modellen, lijkt er wel kans op slagen. Dat het
afschaffen van armoede ook voordeliger voor de maatschappij blijkt te
zijn, is natuurlijk een extra stimulans.
Ontdek tijdens deze lezing Theo’s verhaal over de opstart en groei van
het project ArmenTeKort. Een inspirerend verhaal dat start bij naasten-
liefde en uitkomt op kansen voor jouw eigen groei.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 03 233 3336
• www.ArmenTeKort.be
• 1 tot 2u
• € 250 + € 0,40/km (< Antwerpen)
Extra: ook een interactieve workshop of debatten rond de thema’s
kinderarmoede, migratie, robotisering en werk in de toekomst
kunnen aangevraagd worden.
DE DONUT-ECONOMIE
‘Het hart van de economie is een donut’, zo stelt de Britse econome Kate
Raworth. Met haar Doughnut Economics-theorie poneert ze een nieuw
economisch model dat – net als een donut – bestaat uit twee cirkels.
De binnenste cirkel is het sociale minimum dat we nodig hebben om
fatsoenlijk te leven. De buitenste cirkel is de ecologische begrenzing: als
we buiten de donut, buiten het ‘eetbare’ stuk komen, putten we onze
wereld uit.
Maar hoe voorkomen we dit? Hoe kunnen wij vandaag nog starten
aan een leefbare wereld voor onze kinderen en kleinkinderen morgen?
Bie Noé (< B.right) en Theo Vaes (< ArmenTeKort) brengen een concreet
toepasbaar verhaal waarin duurzaamheid op een misschien verrassen-
de maar logische wijze wordt verbonden met zingeving en geluk.
PRAKTISCH:
• 2u
• Zie blz. 13 en 32
WEES HET VERSCHIL DAT JE
GRAAG IN DE WERELD ZIEN
WILT. - Mahatma Gandhi
HELPEN IS IEMAND DE
KRACHT GEVEN OM ZELF
IETS AAN HET PROBLEEM TE
DOEN. - Joana Trollope
33
KRITISCH BURGERSCHAP VOOR ‘DUMMIES’
De onheilspellende klimaatsverandering, stijgende werkloosheids- en
armoedecijfers, de solidariteit binnen onze verzorgingsstaat die op de
helling staat, wereldwijde oorlogen of welig tierend machtsmisbruik
in zowel het Zuiden als het Noorden … er loopt heel wat fout in onze
wereld en toch blijven we vrij passief ten aanzien van al deze wereldpro-
blemen. Niet zozeer uit onverschilligheid maar eerder uit onmacht en
onwetendheid hoe je als individu solidair en duurzaam toch het verschil
kan (helpen) maken. En dat is jammer, want onze maatschappij heeft
meer kritische burgers nodig om verandering mogelijk te maken.
Deze workshop van LABO vzw zoomt in op het huidige maatschap-
pelijk stelsel en bekijkt hoe je op democratische wijze toch veranderin-
gen kan teweegbrengen. Bovenop de theorie wordt vooral ingezet op
de ontwikkeling van verschillende vaardigheden die je in staat stellen
om je als kritisch burger op te stellen, zoals organisatieskills, actievor-
men, omgaan met verschillen en conflicthantering. Zo ontpop jezelf van
‘dummie’ naar kritisch burger.
PRAKTISCH:
• Zie blz. 9
FILMTIP: CHEZ NOUS
2 0 1 7 – R EG I E : LU CAS B E LVAU X
Pauline, een verpleegster die huisbezoeken aflegt tussen Lens en Lille,
is alleen verantwoordelijk voor haar twee kinderen en haar vader, een
voormalige metaalkundige. Omdat ze toegewijd en gul is, vinden al
haar patiënten haar geweldig en hebben ze vertrouwen in haar. Door
gebruik te maken van haar populariteit zullen de leiders van een extre-
mistische partij haar voorstellen hun kandidaat te worden voor de
komende gemeenteraadsverkiezingen.
PRAKTISCH:
deze en alle hieronder vermelde films zijn als dvd te bestellen via
www.bevrijdingsfilms.be
FILMTIP: LAYLA M
2 0 1 6 – R EG I E : M I J K E D E J O N G
De 18-jarige Layla (Nora El Koussour) is een jonge vrouw van Marok-
kaanse afkomst. Ze doet eindexamen vwo en is een fanatiek voetbalster.
Met haar ouders, oma en broer woont ze in Amsterdam-West. Layla is
niet op haar mondje gevallen en durft voor haar mening uit te komen.
Ze stoort zich aan het negatieve beeld dat er is over Marokkanen en het
Islamitische geloof. Thuis heeft ze discussies hierover en Layla zet zich
steeds meer af tegen de liberale opvattingen van haar ouders. Tegen
hun wil en tot schrik en ergernis van haar beste vriendin en broer, sluit ze
zich aan bij een groep jonge Moslims die strijden voor acceptatie en het
uitoefenen van hun geloof.
JIHADISTA. OP ZOEK NAAR DE VROUWEN VAN IS
Na de aanslagen in Parijs, Zaven-
tem en Brussel heeft haast iedereen
het over de militante islam en (de)
radicalisering. Allen zijn we bang
van de mannen van IS, maar de
belangrijke rol van de vrouwen van
de Jihad blijft onderbelicht. Journa-
liste Hind Fraihi, wiens bevindingen in
haar internationaal geroemde reeks en boek ‘Undercover in Klein-Ma-
rokko’ na deze aanslagen visionair bleken te zijn, schreef daarom recent
het boek ‘Jihadista’. Hierin rekent ze af met naïeve stereotyperingen van
islamitische vrouwen als slavinnen, bruiden of radeloze moeders. Van
rekruteerder tot propagandist: vrouwen spelen een cruciale rol binnen de
organisatie van IS en andere jihadistische organisaties.
In haar lezing laat Hind je kennismaken met de aantrekkingskracht die
een strikt islamitische samenleving uitoefent op jonge vrouwen van over
heel de wereld, zelfs van het vrije Westen. Na jaren veldwerk in radica-
le islamitische middens legt ze bloot hoe sociale media, poëzie en de
DIY-mentaliteit van onze samenleving een belangrijke rol spelen in de
rekrutering door en van jonge vrouwen. Ze legt uit waarom de toekomst
van het islamitisch terrorisme vrouwelijk zou kunnen zijn.
PRAKTISCH:
• € 230 + € 0,33/km
• Randvoorwaarden: beschikbaar voorjaar 2020,
niet op dinsdagavond
DE ZEVEN MYTHEN OVER RELIGIE
Wat we denken over religie komt niet
overeen met wat religie in werkelijk-
heid is. En in onze geglobaliseerde
wereld met zoveel uiteenlopen-
de culturen, religies en tradities
bemoeilijken mythen over religie
het samenleven. Een gewaagde
stelling!?
Alles begint met het gebrek aan
een sluitende definitie van ‘religie’.
Ondanks het complexe kluwen van
uiteenlopende elementen hebben we het
gevoel dat ‘alles wat religieus is’ een aantal
specifieke kenmerken vertoont die zich laten samenvatten in een 7-tal
veronderstellingen over religie vb. de premissen dat religies helder van
elkaar te onderscheiden zijn, wetenschap en religie op gespannen voet
met elkaar staan of religies door irrationele waarheidsclaims gemakke-
lijk in geweld ontaarden en daardoor gevaarlijk zijn.
Jonas Slaats, theoloog, schrijver en activist en bekend van o.m. het boek
‘Fast Food Fatwa’s’ staat beweegt zich op de snijlijn van mystiek en
maatschappijkritiek en neemt geen blad voor de mond. Eén voor één
ontmaskert hij tijdens zijn lezing de zeven mythes over religie en pleit
hij voor een nieuwe kijk op deze (veronder)stellingen. Zo zet hij onze
hedendaagse maatschappelijke debatten, die niet vanuit een ratio-
nele of wetenschappelijke kijk op religie vertrekken op losse schroeven.
Stof tot nadenken verzekerd!
PRAKTISCH:
• www.jonasslaats.net
• € 200 + € 15 vervoersonkosten
• Randvoorwaarden: beperkt aantal lezingen beschikbaar. Locatie
lezing bereikbaar met openbaar vervoer < Hasselt
Extra: ook mogelijkheid tot lezing rond ‘Fast Food Fatwa’s’, een
boek over salafi’s en petro-islam, over offerfeesten en boerka’s,
over soefi’s en politieke mystiek, over kromzwaarden en Killing
Fields, over rede en geloof. Én over de manier waarop al die
thema’s kampen met foute perceptie.
34
IEDEREEN MARKANT?!
#diversite it #integratie #uitdaging #ontmoeten #uitwissel ing #dialoog #she did i t
DE TOEKOMST IS DIVERS. INBURGERING VOOR AUTOCHTONEN
Als je buren vasten tijdens de Ramadan, je op zondag gaat eten bij
je Chinese schoondochter en je collega wekelijks een Afrikaanse kerk
bezoekt, besef je dat ons kleine landje op relatief korte tijd veranderd is
en de toekomst meer dan divers is.
In deze superdiverse realiteit van onze samenleving is integratie natuur-
lijk essentieel. Denk maar aan de inburgeringscursussen voor nieuwko-
mers die het hen ‘gemakkelijker’ moeten maken om zich te integreren in
onze samenleving. Maar wat betekent dat eigenlijk, integreren in onze
samenleving? Wie maakt deel uit van deze samenleving en delen we
eigenlijk wel gemeenschappelijke normen en waarden? Vele zogenaam-
de ‘nieuwkomers’ zijn al lang geen nieuwkomers meer, ze zijn hier
geboren en getogen en vormen net zoals jij en ik volwaardige mede-
burgers. En zijn het enkel nieuwkomers of ‘allochtonen’ die moeten
integreren? Ook als autochtoon moet je leren integreren in een nieuwe
diverse samenleving met veel boeiende uitdagingen.
In deze workshop - die vertrekt vanuit de idee van wederkerigheid - staat
die diversiteit centraal en leer je onder begeleiding van LABO vzw aan
de hand van rollenspel, praktijkvoorbeelden en interactieve oefeningen
integreren in een diverse samenleving.
PRAKTISCH:
• Zie blz. 9
FILMTIP: MIJN TANTES UIT GENT
2 0 1 2 – R EG I E : S O F I E H A N EG R E E FS &
J E L L E JA N S S E N S
Een documentaire over drie vrijgevochten Marokkaanse zussen die in de
jaren ‘70 als één van de eerste jonge vrouwen het avontuur aangingen
om op zoek te gaan naar een beter leven in België.
De zussen brengen hun verhalen met de nodige relativerende humor en
blijven ondanks hun moeilijkheden optimistische vrouwen die elk op hun
eigen manier het beste van hun leven willen maken, los van afkomst of
cultuur. Een ongekend stukje migratiegeschiedenis waarin de vrouw een
centrale rol speelt in een ontroerend familie-epos.
WIE IS ER BANG VOOR FATIMA SULTAN?
Een cirkel van 20 vrouwen rond een spel.
Vier onder hen zijn geboren in Afghani-
stan, de anderen wellicht hier.
Op een speelse en artistieke manier
ging kunstenares Sara Dykmans
samen met enkele Afghaanse
vrouwen op zoek naar een context
waarin mensen elkaar écht kunnen
ontmoeten en waarin solidariteit
een kans krijgt. Het resultaat is dit
geborduurd ontmoetingsspel voor en
door vrouwen, waarbij je elkaar echt ont-
moet en zonder gêne of taboes vragen kan
stellen. Een uitwisseling van verhalen in woorden, geuren en kleuren.
Met humor, maar ook diepgang en nuance, maar zonder bang te hoeven
zijn. Een onvergetelijke ervaring en kennismaking.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0485 69 19 51
• www.wildevlechten.be/Fatima_Sultan.html
• Max. 15 p.
• 2u30
• € 300 + € 0,34/km (< Antwerpen).
Incl. Afghaanse thee en koekjes
KOERDISCHE VROUWEN IN DE FRONTLINIE VOOR VROUWEN-RECHTEN
Het beeld van de vrouwelijke Koer-
dische militieleden die ten strij-
de trokken tegen de Islamitische
Staat (IS) in Syrië en Irak is de we-
reld rondgegaan en sprak tot de
verbeelding van velen. Het contrast
tussen de opvattingen van deze
Koerdische milities - die strijden voor
de gelijkheid tussen man en vrouw - en
de bijna Middeleeuwse opvattingen van
IS over vrouwen kan haast niet groter zijn. Het
verhaal achter deze vrouwenbeweging is echter veelal uit de media
gebleven. De strijd van de Koerdische vrouwen gaat veel verder dan de
gewapende strijd tegen IS. Het is ook een dagdagelijks ijveren op politiek
vlak voor gelijke rechten in een uiterst patriarchale samenleving, waar
eremoorden, polygamie en gedwongen huwelijken met minderjarigen
nog courant voorkomen.
DE SCHOONHEID VAN DE
WERELD LIGT IN DE DIVER-
SITEIT VAN ZIJN MENSEN. -
Anoniem
© A
URO R E B É LOT
35
Het Koerdisch Instituut beschikt over een pool van sterke vrouwen met
Koerdische roots, waaronder Esra Akbingol, Barin Aldur en Rania Akay,
die elk hierover een tot de verbeelding sprekende lezing kunnen brengen.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 02 230 34 02
• www.kurdishinstitute.be
• Min. 10 p.
• Richtprijs € 150 + vervoersonkosten
Extra: desgewenst kan de lezing aangevuld worden met filmfrag-
menten, een infostand, een vraaggesprek of een debat. Informeer
vrijblijvend naar de mogelijkheden en financiële voorwaarden.
Plannen jullie na afloop nog een receptie, dan kunnen jullie opteren
voor Koerdische of Armeense hapjes. Prijzen vanaf € 5 p.p.
Het Koerdisch Instituut biedt ook nog andere educatieve activi-
teiten aan zoals lezingen, films, documentaires, tentoonstellingen,
culturele evenementen en ‘speeddates Koerdische kwestie’.
AAN TAFEL MET … DE KOERDISCHE KWESTIE
Klinkt als zware kost? Niet met deze gesmaakte formule!
Tijdens het aperitief geeft een gastspreker van het Koerdisch Instituut
een boeiende lezing over de Koerden en maak je kennis met één van de
grootste volkeren zonder eigen staat die verspreid leven over Turkije, Syrië,
Irak en Iran. Nadien kan je tijdens een lekkere Koerdische of Armeense
maaltijd napraten en in een gemoedelijke sfeer met de gastspreker en
elkaar in dialoog gaan.
Eventueel kan je ervoor opteren om deze activiteit te organiseren als
benefietetentje voor wederopbouwprojecten in de zwaar getroffen
Koerdische regio’s.
PRAKTISCH:
• Min. 10 p.
• Richtprijs € 150/spreker + vervoersonkosten + min. € 10 p.p.
(= aperitief, warme maaltijd en dessert. Exacte prijs afhankelijk
van gewenste maaltijd).
• Locatie voorzien van een keuken aangepast aan de grootte van
de groep
IEDEREEN MARKANT
Ook de toekomst van
Markant is divers en wij
weten 100% zeker dat
jij met jouw Markant-,
Best Pittig- of Artemis-
team vast een goed
idee kan bedenken of
misschien zelfs al hebt
om meer diversiteit in de
werking van Markant vzw te
brengen. En omdat goede ideeën
een financieel duwtje in de rug verdienen,
lanceren we ‘Iedereen Markant’, een projectoproep om
markante diversiteitsplannen extra te ondersteunen. Markant
stelt 5 teams een budget van 300 euro ter beschikking om hun
diversiteitsidee te helpen uitwerken!
Kriebelt het bij jouw team om binnen Markant (verdere)
stappen te zetten richting meer culturele diversiteit? Hebben
jullie hierrond een markant idee op vlak van aanbod, commu-
nicatie & promotie of ledenwerving? En willen jullie heel graag
jullie plan omzetten in actie?
Stel je dan tot uiterlijk 30 mei 2019 kandidaat via het deelna-
meformulier dat je terugvindt op het vrijwilligersnet (-> rubriek
organiseren -> subsidies).
Veel succes!
TIP: willen jullie wel aan de slag rond of met
culturele diversiteit, maar ontbreekt het jullie nog
aan concrete ideeën? Bij de start van het werkjaar
zal je op het vrijwilligersnet een inspiratiegids
kunnen vinden met markante praktijkvoorbeelden,
tal van suggesties en allerlei nuttige links en
contactgegevens.
TIP: #SheDIDIT
Met het project #SheDIDIT wil Markant vzw i.s.m.
Muslinked en Arteveldehogeschool ambitieuze vrouwen
met diverse roots een platform bieden voor hun expertise
en hun kracht als rolmodel. Handig is dat je op de
website van #SheDIDIT onder meer een ‘talent pool’ of
expertendatabank vindt waar vrouwen met diverse roots
zichzelf maar vooral ook hun expertise en interesses in
een bepaald vakgebied in de kijker zetten. Neem zeker
eens een kijkje want wie weet staat de spreekster of
lesgeefster van jouw volgende activiteit ertussen!
Meer info: www.shedidit.be of [email protected]
36
HET VROUWELIJKE DNA
#talent #rolmodel #sterke vrouwen #gender #verwachtingen #macht #DNA #evolut ie #markant
#best pitt ig #emancipatie #superwoman #sol idar ite it
STRAFFE MADAMMEN IN DE BEELDENDE KUNST
Vandaag staan vrouwen hun
mannetje in de kunstwereld en
stelt niemand nog in vraag
dat zij talent hebben. Dat was
vroeger minder zo. Hoe komt
dat? En hoe slaagden enkele
straffe madammen er toch in
om een niet onbelangrijke rol
te spelen in de kunstgeschiede-
nis? Hoe konden zij zich profileren?
Wat was hun relatie met hun
mannelijke collega’s?
In zijn verhelderende lezing brengt Peter Jonnaert (< Kunstkraker) inzicht
in de materie en besteedt hij aandacht aan feministische kunst en de rol
die vrouwen vandaag in de beeldende kunst spelen.
PRAKTISCH:
• Zie blz. 16
DE VROUWELIJKE BLIK
Waarin verschilt de vrouwelijke blik
van de mannelijke artistieke kijk
op de wereld? Hoe onderschei-
den vrouwelijke kunstenaars uit
de moderne en hedendaagse
kunst zich van het beelden-
de werk van hun mannelijke
collega’s? Wat maakt het
vrouw-zijn zo anders en kennelijk
ook boeiender volgens sommige
vrouwelijke kunstenaars dan het
man-zijn?
Samen met kunsthistoricus Peter Jonnaert (< Kunstkraker) verken je
tijdens deze lezing het werk van vrouwelijke beeldende kunstenaars die
zich dit afvroegen en hierop misschien wel antwoorden hebben geuit in
hun kunstwerken.
PRAKTISCH:
• Zie blz. 16
ATELIER ISABELLE DE BORCHGRAVE (ELSENE)
Gravin Isabelle de Borchgrave is actief als kunstenares sinds de jaren
‘70. Ze werd bij het bredere publiek vooral bekend door haar vier collec-
ties jurken in papier. Haar Brusselse Atelier Isabelle de Borchgrave
maakt internationaal furore. Haar huidige atelier, gebouwd in 2010 naar
ontwerpen van de Antwerpse binnenhuisarchitecten Claire Bataille en
Paul Ibens, herbergt o.m. duizenden soorten papiervellen die ze volgens
zelfgeschilderd motief klasseert en is een bezoek meer dan waard.
PRAKTISCH:
• www.isabelledeborchgrave.com
• Min. 15 p. of € 225
DOOR VROUWEN, VOOR VROUWEN (GENT)
Vrouwelijke designers komen de laatste decennia gelukkig meer en meer
in de spotlight. Zo zijn namen als Christa Ehrlich, Ray Eames, Martine
Gyselbrecht, Hella Jongerius en Tania De Bruycker tegenwoordig vaste
waarden geworden. Daarnaast wordt er in deze rondleiding in het Desig-
nmuseum ook aandacht besteed aan objecten die specifiek voor dames
zijn ontworpen.
PRAKTISCH:
• Zie blz. 15
WEES HET ROLMODEL DAT
JE NODIG HAD TOEN JE
JONGER WAS.
- Anoniem
37
WISE WOMEN STORIES
‘Er was eens …’
Wanneer hoorde jij voor het laatst deze magische woorden? Herinner jij
je hoe je als klein meisje werd meegezogen in die wonderlijke wereld?
Wil je die verwondering en magie opnieuw voelen in jouw leven? Even
vertragen en innerlijke rust ervaren? Kies dan voor een inspirerende
verhalenavond ‘Wise Women Stories’ met fantastische vrouwen.
Marijke Goossens (< De VertelSter van 1001 Verhalen) laat je ontdekken
waarom deze magische verhalen nog steeds zo een aantrekkingskracht
hebben maar ook welke transformerende kracht er van een sprookje
uitgaat, hoe een sprookje een anker en leidraad in jouw leven kan zijn,
hoe helend jouw eigen verbeeldingskracht kan zijn. What’s your story?
Je kan kiezen uit 2 invalshoeken:
• Het Sterke Vrouwen Vertelsalon met vooral spannende en
inspirerende verhalen over en voor wijze vrouwen.
• The power of storytelling, een lezing/vertelling die dieper ingaat
op de kracht van verhalen en sprookjes.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0497 17 21 28
• www.devertelster.be
• 1u30
• € 230 + vervoersonkosten (< Grobbendonk)
FILMTIP: HIDDEN FIGURES
2 0 1 6 – R EG I E : T H EO D O R E M E L F I
Het ongelofelijke en nooit eerder vertelde verhaal van drie briljante
Afro-Amerikaanse vrouwen die voor de NASA werkten. Ze waren het brein
achter een van de grootste operaties in de geschiedenis: de lancering van
astronaut John Glenn in de ruimte. Een indrukwekkende prestatie die het
land weer moed gaf, de verhoudingen in de ‘Space Race’ volledig op hun
kop zetten en de wereld in beweging bracht. Het visionaire trio oversteeg
geslacht en ras, en inspireerde generaties om groots te dromen.
SPEELT GENDER (NOG) EEN ROL?
Jongens spelen met auto’s, meisjes met
poppen. Bewust en onbewust houden
we al van kindsaf aan via speelgoed,
hobby’s en kledij verwachtingen
tegenover jongens en meisjes in
stand. En ja, sommige verschil-
len zijn biologisch, ‘van nature uit’
bepaald. Maar veel aspecten die
we als verschillend ervaren, worden
beïnvloed door wat onze omgeving
verwacht en aanvaardt en vallen onder
de noemer sociaal geslacht of gender. Deze
genderstereotypen of vooroordelen ten opzich-
te van mannen en vrouwen kunnen een (grote) impact hebben op jouw
leven. Verrassend is dat je je hiervan vaak niet eens bewust van bent, je
niet meteen het gevoel hebt dat iemand je benadeelde omwille van je
geslacht omdat je naar jouw gevoel steeds je eigen keuzes hebt kunnen
maken of omdat je gewoon sterk in je schoenen staat. Maar klopt deze
perceptie wel? En hoe kan je de genderklik maken? Om op deze vragen
een antwoord te krijgen voorziet RoSa vzw (kenniscentrum voor gender
en feminisme) diverse lezingen en vormingen op maat.
Tijdens een lezing wordt er op basis van jullie noden en wensen gefocust
op een welbepaald thema zoals de rechten van de vrouw, feminisme,
gender en economie, gender en onderwijs. de vormingen kunnen vertrek-
ken van de basis: wat houdt gender in, hoe kan je de mechanismen die
het in stand houden herkennen en leren begrijpen, en – vooral – hoe kan
je de genderklik maken. Het kan ook een diepgaandere workshop worden
over een specifiek thema zoals economische (on)gelijkheid. Verwacht
je in elk geval aan interactie en de uitnodiging om je eigen denk- en
doepatroon in vraag te stellen.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 02 511 56 22
• www.rosavzw.be
• Min. 5 – max. 20 p. voor een vorming
• Vanaf € 200 + vervoersonkosten
ME TOO IN DE FIFTIES. DE GESCHIE-DENIS VAN VROUWEN IN DE ROCK ’N ROLL
Vrouwen met echte rock-uitstraling
en credibility die ook op termijn nog
iets betekenen? In de roemruch-
te Seventies en Eighties kon je ze
op één hand tellen. In de Sixties
kom je al niet veel verder dan Janis
Joplin. En ook vandaag is het nog
geen evident verhaal. Maar hoe zat
het voordien, tijdens de zogenoemde
rock ’n roll-revolutie van de Fifties? En in
voorafgaande jaren?
Er is daar nog één en ander over te ontdekken: leading ladies van de
blues die - zelfs toen al - straffe standpunten innamen over o.a. geweld
door mannen, lesbische relaties of prostitutie, strijdbare countryzange-
ressen en de tegenkantingen die ze kregen, … Er was zelfs een vrouwelijke
Elvis!
Maar hoe komt het dan dat we daar vrijwel niets over horen? Robert Van
Yper (auteur van het standaardwerk ‘Rock it’) vertelt er aan de hand van
muziek- en beeldfragmenten meer over in zijn lezing.
PRAKTISCH:
• www.griffelvzw.be
• € 330 incl. btw
IK WENS NIET DAT VROUWEN
MACHT HEBBEN OVER MANNEN,
MAAR OVER ZICHZELF.
- Mary Shelley
38
VROUWEN IN DE STRIP: VAN ONDERDRUKT TOT ONDER-
SEKST
Waarom mochten enkel lelijke
vrouwen in strips verschijnen?
Waarom duurde het tot het
begin van de jaren ‘70 vooraleer
een luchtstewardess op de cover
kwam (en werd die eerste cover
gecensureerd)? Waarom kreeg
Peyo ruzie met zijn vrouw toen hij de
smurfen in het leven riep?
Geert De Weyer, volgens de Nederlandse
kwaliteitskrant NRC de meest invloedrijke striprecensent van de Benelux,
geeft in zijn spraakmakende lezing een opmerkelijke inkijk in de manier
waarop vrouwen in de Belgische strip sinds de jaren ’40 - ‘50 behan-
deld werden. Aan de hand van uniek beeldmateriaal toont hij aan hoe
(traag) de evolutie zich aftekent en de censuur zelfs tot op vandaag nog
doorleeft. Ook wie weinig van strips houdt, zal grote ogen opzetten!
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 09 281 10 05
• 1u30 – 2u
• € 350 + btw + € 0,35/km (< Antwerpen)
• Mogelijkheid tot € 100 subsidie als auteurslezing via
www.auteurslezingen.be/organisatoren
• Periode midden oktober – eind februari
STERKE VROUWEN
Opgegroeid in een omgeving vol
sterke vrouwen die de ruggengraat
van de Vlaamse visserij vormde,
was Jennifer Vrielinck altijd
geïnspireerd door het thema
‘sterke vrouwen’. Ze studeerde
‘Vrouwenstudies’ aan de univer-
siteit van Tokyo en bestudeerde
nadien o.m. pioniersvrouwen in
het vroege Amerika en de rol van de
eerste vrouwelijke ontdekkingsreizigers
na Stanley.
Sterke vrouwen zijn een steeds wederkerend thema in haar werk. Zo
ook in haar roman ‘Ondine. Over sterke vrouwen, afwezige mannen
en de zee’. Eén rode draad daarin is de levenswijsheid van Tante Roos,
een figuur die symbolisch staat voor de natuurlijke wijsheid van de
ongeschoolde vrouw/moeder/echtgenote.
Deze wijsheden bundelde Jennifer samen met haar eigen verworven
kennis en ervaring tot deze inspirerende lezing. Een must hear voor alle
sterke vrouwen.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0494 24 07 87
• www.sites.google.com/site/jennifervrielinck
• € 250 + vervoersonkosten (km of treinticket, < Herzele of soms
Blankenberge)
• Mogelijkheid tot € 100 subsidie als auteurslezing via www.
auteurslezingen.be/organisatorenEEN VROUW MET EEN STEM IS,
PER DEFINITIE, EEN STERKE
VROUW. - Melinda Gates
39
TOEKOMSTLAB#genetica #toekomst #innovatie #onderzoek #ethisch
#revolut ionair #DNA #art if ic ië le intel l igentie #virtual real i ty
EEN GENETISCHE REVOLU-TIE IN DE FAMILIEKUNDE
Wie waren mijn voorouders? Be-
vindt er zich in mijn onmiddel-
lijke omgeving misschien wel
een verre verwant van mij? Heb
je jezelf ooit al een soortgelijke
vraag gesteld? Je bent niet alleen:
uit een recente enquête blijken maar
liefst 7 op 10 Vlamingen interesse te
hebben in hun familiegeschiedenis.
Heel wat mensen gaan ook daadwerkelijk op zoek naar antwoorden
rond hun afkomst. Tegenwoordig gebeurt dit niet meer uitsluitend door
het opzoeken van akten in stoffige archieven, maar ook door DNA te
laten analyseren. Het erfelijke materiaal dat in jouw DNA geschreven
staat, is immers een levend archiefdocument waarin genetici op zoek
gaan naar sporen uit het verleden. Een koppeling tussen deze geneti-
sche gegevens en stambomen en familienamen kan leiden tot heel
nieuwe inzichten over de geschiedenis van jouw familie en regio.
In zijn lezing belicht Vlaams geneticus en bioloog dr. Maarten
Larmuseau (< Histories vzw en KULeuven) op fascinerende wijze het nut
dat DNA binnen de genealogie heeft.
PRAKTISCH:
• € 200 + vervoersonkosten (openbaar vervoer)
• Beperkt aantal lezingen beschikbaar.
Locatie bereikbaar < Leuven met openbaar vervoer.
Enkel ’s avonds tenzij min. 50 p.
ONZE GENEN DOEN HUN BEST!?
Genetica is een onderwerp mee
iedereen te maken heeft. In de
media lezen we vooral de specta-
culaire zaken zoals de ontdek-
king van genen die ernstige
ziektes verklaren of het inzet-
ten van genetische technieken
om het ‘juiste’ geslacht van een
baby te bevestigen. Maar genen
hebben we allemaal en, eerlijk
gezegd, meestal doen ze gewoon hun
best! Daarom: wat kan een genoom ons
nu wel en niet vertellen? Wat zou iedereen over zijn DNA moeten we-
ten? En wil/moet je eigenlijk alles weten? Wie heeft er toegang tot jouw
genetische informatie? Of hoe zal genetica onze gezondheidszorg
bepalen?
Moleculair geneticus Gert Matthijs (< UZ Leuven) zoomt in zijn lezing in
op de stand van zaken in het DNA-onderzoek en enkele toepassingen
van genetica en gentechnologie.
Gerealiseerde en niet-gerealiseerde verwachtingen, problematische
(ethische) aspecten en mogelijkheden in de toekomst passeren hierbij
de revue. Een GENiale avond verzekerd!
PRAKTISCH:
• € 400 + vervoersonkosten
• Beperkt aantal lezingen beschikbaar.
Straal van max. 1u < Leuven
HEALTH HOUSE: STAP BINNEN IN DE TOEKOMST VAN GEZOND-HEID EN ZORG (LEUVEN)
In maart 2018 opende in het weten-
schapspark Arenberg in Hever-
lee (Leuven) het Health House:
een uniek belevingscentrum dat
je meeneemt op een innova-
tieve en interactieve trip doorheen
de toekomst van de geneeskunde
en de zorg. Als bezoeker krijg je indruk-
wekkende staaltjes van medische spits-
technologie te zien: een digitale dissectietafel
waarop je een lichaam driedimensionaal kan onderzoeken, een kinect
waar je de medische toepassingen van 3D-printing kan zien of wat
denk je van een virtual reality-ruimte waar je in het menselijk brein kan
‘duiken’. Kortom, een bijzondere kennismaking met de nieuwste hypes
en trends op het vlak van gezondheid.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 016 79 92 40
• www.health-house.be
• Max 30 p. per rondleiding
• 1u30
• € 750 + btw voor 1 rondleiding met gids (weekdagen tussen
9u30 en 18u) of € 900 (weekend of bezoek na 18u)
40
CRISPR
Neen, CRISPR is géén koekje.
Het is een nieuwe, revolutionai-
re techniek om goedkoop en
efficiënt wijzigingen aan te
brengen in het DNA van eender
welk organisme. Aangezien DNA
een basisbouwsteen is van het
leven, kan je je wel inbeelden dat de
impact van deze techniek gigantisch
is en dat CRISPR op gemengde reacties
wordt onthaald. Enerzijds biedt de technologie
ongeziene mogelijkheden om prangende gezondheidsproblemen zoals
het tekort aan orgaandonoren op te lossen. Anderzijds houden deze
mogelijkheden ook grote gevaren in en maakt het ethische vragen los
omtrent bijvoorbeeld designerbaby’s.
Dit vraagt natuurlijk om meer uitleg en een publiek debat en daar is
Hetty Helsmoortel (kankeronderzoeker aan de UGent, moleculair bioloog
en doctor in de gezondheidswetenschappen) de geknipte persoon voor.
In april 2018 ontving zij nog de Prijs De Maakbare Mens omwille van
haar groot engagement om wetenschap helder en boeiend aan ieder-
een uit te leggen, met aandacht voor de maatschappelijke uitdagingen.
Tijdens haar interactieve lezing* loodst zij jullie dan ook in heldere en
begrijpelijke taal door de biologie en het mechanisme en de ethische
dilemma’s achter CRISPR. Nadien is er nog ruimte voor vragen.
Tip: mits vermelding van hun naam en logo bij de communicatie, is de
organisatie De Maakbare Mens bereid om de promotie van jullie lezing
te ondersteunen. Heb je hierin interesse, kan je contact opnemen met
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0476 76 12 24
• www.hettyhelsmoortel.be
• 1u30
• €450 + vervoersonkosten (bespreekbaar)
*Er wordt gewerkt met een interactief stemsysteem.
Hiervoor wordt aan jullie gevraagd om de stembakjes
uit te delen en terug in te zamelen.
DE MENS VAN MORGEN IS SMART!
Zal software bepalen wat we straks zullen eten? Wordt zeewater het
drinkwater voor iedereen? Waarom zal je een wandeling in een bos
helemaal anders gaan beleven? Waarom is het kleinste lab ter wereld zo
revolutionair? Allemaal hot stuff waarmee beroemde Vlaamse innova-
tors zoals Leo Baekeland en Paul Janssen én jonge Vlaamse vorsers
wereldnieuws maken. In zijn lezing werpt Christiaan Thoen (co-auteur
van MeNS en < UAntwerpen) zijn licht op baanbrekende wetenschap-
pelijke en technologische innovaties.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0478 92 61 66
• www.biomens.eu
• 2u
• € 250 incl. vervoersonkosten
DOEN SLIMME ROBOTS STRAKS ONZE JOB?
Van software die iemands geaard-
heid kan bepalen op basis van één
foto, zelfrijdende auto’s die bij een
onvermijdelijk ongeval autonoom
een keuze maken, tot drones die
zelf beslissen om terroristische
groeperingen onder vuur te nemen.
De media staan bol met berichten
over spectaculaire ontwikkelingen op
het vlak van artificiële intelligentie (AI).
En de toon van dat nieuws is vaak alarmerend.
Denk ook maar aan het doembeeld van massaal jobverlies door robots
die straks al het werk voor ons doen. Hoog tijd dus om een en ander in
het juiste perspectief te zetten. Stijn Derammelaere (docent mechatroni-
ca aan de Universiteit Antwerpen) is de geknipte persoon om jullie met
passie én realiteitszin doorheen de wereld van AI te loodsen. Aan de hand
van tastbare, uit het dagelijks leven gegrepen voorbeelden en verhelde-
rende resultaten ontdoet hij AI van haar mystieke status en geeft hij
met oog voor de sociale, economische en maatschappelijke impact een
antwoord op pertinente vragen. Na deze lezing heb je genoeg stof tot
nadenken om met een open blik naar AI te kijken en even stil te staan bij
de wereld van vandaag – en morgen!
PRAKTISCH:
• € 400 honorarium + € 0,35/km +
€ 95 dossierkost ReadMyLips + btw
• Beperkt aantal lezingen beschikbaar
ALS JE DACHT DAT JE ENERGIE EN
RUIMTE NODIG HEBT OM TE INNOVE-
REN, HEB JE HET MIS. INNOVATIE ÍS
ENERGIE EN ÍS RUIMTE.
- Drisia d’ Anjou
41
TOEKOMST TECHNOLOGIE MET FUTUUR
3D-printers en wearables zoals de ‘smartwatch’, Virtual Reality en
Artificiële Intelligentie … het zijn maar enkele nieuwe technologieën die
stilletjes aan ingeburgerd raken maar voor sommigen onder ons toch
nog regelrecht uit de toekomst lijken te komen. Tijdens deze workshop
met FUTUUR krijg je niet alleen een korte demonstratie, je kan de
toestellen ook zelf uitproberen! Ook interessante nieuwe technologieën
zoals de zelfrijdende auto, drones, hooverboards of de rol die technolo-
gie en het internet spelen in het huis van de toekomst, komen kort aan
bod. Na afloop vertrek je met een heel nieuwe kijk op de wereld en op
hoe technologie de wereld in een razendsnel tempo verandert.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0488 243 834
• www.futuur.be
• Max. 20 p.
• 2u – 2u30
• € 279 (incl. verzekering en huur materiaal) + € 45 indien na 19u
of tijdens het weekend + € 0,50/extra km (indien > 100 km v
an Brussel)
• Beamer en goede draadloze internetaansluiting voorzien
(kan tegen meerkost voorzien worden)
SCHIJN BEDRIEGT – VIRTUAL REALITY BY R.A.V.E.N. (ZAVEN-
TEM)
Bij virtual reality (VR) worden
jouw zintuigen op artificië-
le wijze gestimuleerd (of om
de tuin geleid) om een virtu-
eel gecreëerde werkelijkheid als
reëel te beleven. Ben je benieuwd
naar de technieken en principes die
hierbij toegepast worden en wil je zelf
ervaren hoe dit mogelijk is? Dan is deze
informatieve workshop bij R.A.V.E.N. zeker
een aanrader. Een medewerker zal je haarfijn uitleggen hoe deze nieuwe
technologie werkt én waarvoor deze zoal kan ingezet worden.
Nadien stap je zelf de virtuele wereld binnen om allerlei toepassingen
van VR uit te testen. Je zal snel ervaren hoe gemakkelijk ons brein misleid
kan worden om dingen te geloven die er niet zijn. ‘Je moet het zien om
het te geloven’ houdt plots geen steek meer, een unieke belevenis!
PRAKTISCH:
• www.raven-zaventem.be
• Min 4 – max. 30 p.
• 2u (+/- 1u theorie – 1u VR experience)
• € 45 p.p. + btw
• Beschikbaar van 16u t.e.m. 24u, 7 dagen op 7
TO BE OR NOT TO BE VIRTUAL? (ANTWERPEN OF GENT)
Wat als je jullie groepsactiviteit naar
een ander niveau zou tillen? Naar
een virtuele dimensie bijvoor-
beeld? Bij Be Virtual kan je terecht
voor een uniek avontuur met
uitdagende Experiences en een
intense, hoogst originele Teambuil-
ding. Zo ontdekken jullie niet alleen
in levende lijve wat de mogelijkheden
van Virtual Reality tegenwoordig zijn. Je
leert elkaar ook op een andere manier kennen
én gaat naar huis met onvergetelijke herinneringen. En wie weet, neemt
jouw groep als winnend team ook nog een leuke prijs huiswaarts.
Wagen jullie de virtuele sprong?
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 09 335 86 88
• [email protected] of T 03 435 59 99
• www.bevirtual.be
• Min. 8 – max. 32 p.
• € 600 - € 900, afhankelijk van de groepsgrootte
• Vaste locatie in Antwerpen en Gent
Extra: ook mogelijkheid tot informatieve workshops waarbij je tot
in detail de oplossingen van Virtual Reality en Augmented Reality
ontdekt, test en met specialisten toepassingsoefeningen uitwerkt
specifiek voor jouw bedrijf. Min. 8 - max. 32 p., vanaf € 600,
afhankelijk van de groepsgrootte.
Er zijn ook events op maat en/of op locatie over heel België
mogelijk. Min. 8 - max. 300 p., prijzen vanaf € 1000.
42
VITALI-TIJD#levenswi jsheid #veerkracht #menopauze #gezond
#fit #beweging #vitaal #l ichaam #uitdagingen #jong én oud
GRIJSGEDRAAID. MOETEN WE BANG ZIJN OM OUD TE WORDEN?
Op een dag komen ze je huis
binnen. Ze nemen je rijbe-
wijs in beslag en brengen je
oude Volvo naar een opkoper.
Je moet een document onder-
tekenen waardoor je het beheer
van je bankrekeningen en beleg-
gingen afstaat. Zelf kokenmag niet meer.
In plaats daarvan krijg je elke dag een voedzame maaltijd aan huis
geleverd. Voor jou geen frieten of pizza meer. Wil je nog vrijen, dan moet
je dat zo stil en snel mogelijk doen. Er kan immers elk moment iemand
binnenkomen. De reden? Je bent de 80 voorbij.
Als je het zo zwart op wit leest, lijkt ouder worden eerder een straf dan
een beloning!? En toegegeven: hoe vaak hebben we niet bewust of
onbewust, en vaak met de beste bedoelingen, de neiging om oudere
mensen dingen uit te handen nemen? Dingen die het leven eigenlijk leuk
maakten ... Dat het daardoor moeilijk is om te blijven wie je altijd al
was, gaven bekende 80-plussers zoals Paula D’Hondt, Fons Verplaet-
se en Eva Bal alvast grif toe aan journaliste Ann Peuteman (< Knack)
tijdens haar research voor haar recente boek ‘Grijsgedraaid. Waarom we
bang moeten zijn om oud te worden’. Al kan het ook anders, maar hoe?
Ann belicht de verschillende kanten van de kwestie en houdt een warm
pleidooi om het tij te keren. Want voor je het weet, sta je aan de andere
kant van die leeftijdsgrens.
Geen grijsgedraaide praatjes, maar een verfrissende lezing die een
must-hear is voor oud én jong!
PRAKTISCH:
• € 300 incl. vervoersonkosten
ZILVERWIJZER
Het leven zit vol uitdagingen. Vanaf je 60ste verandert er wel wat in
je leven: lichamelijke veranderingen, verlies van vrienden en geliefden,
aanpassingen na je pensioen, … Iedereen komt voor grote en kleine
uitdagingen te staan. Vraag is vooral hoe je daarmee omgaat? Hoe je
je nog beter in je vel kan voelen, jezelf kan ontplooien en meer vitaliteit
kan krijgen.
Speciaal voor 60+’ers die (nog) positief in het leven willen staan, werd
het project Zilverwijzer op poten gezet: een reeks van maximaal 6
groepssessies waarin een Zilverwijzer-begeleider je laat ontdekken hoe
je jouw veerkracht kan versterken. Samen met leeftijdsgenoten deel je
ervaringen, levenswijsheid en kennis en ga je op zoek naar jouw sterk-
tes, herontdek je krachten en voel de voordelen in je leven op vlak van
relaties, gezondheid, denken, (vrijwilligers)werk, hobby’s enz.
Jullie starten met het basisthema ‘Oud is niet out’: iedereen wil oud
worden, maar niemand wil het zijn. Waar of klinkklare onzin?
Vervolgens kies je samen met de groep hoeveel en welke thema’s jullie in
de volgende sessie(s) willen behandelen.
Er is keuze uit:
• Geven en nemen: hoe vind je een evenwicht tussen tijd en ruimte
nemen voor jezelf en er zijn voor anderen?
• In beweging: hoe krijg je meer beweging in je leven? Wat zijn de
voordelen hiervan?
• De boog kan niet altijd gespannen staan: hoe ga je om met
moeilijke momenten? Leer genieten van de kleine dingen.
• Samen sterk: de kracht van contact met anderen.
• Nooit te oud om te leren: leren? Dat kan je je leven lang!
PRAKTISCH:
• Over heel Vlaanderen werden Zilverwijzer-begeleiders opgeleid.
Neem contact op met [email protected] of T 02 422
49 50 of met jouw Logo (LOkaal GezondheidsOverleg) om de
ideale begeleider te vinden.
• www.fitinjehoofd.be/zilverwijzer, www.vlaamse-logos.be/
content/zilverwijzer-6
• Min. 5 - max. 12 p.
• 2u
• Ca. € 50/u + vervoersonkosten
• Sommige logo’s bieden een tussenkomst aan bij het organise-
ren van Zilverwijzer-groepssessies, vraag dit zeker na.
UITEINDELIJK ZIJN HET NIET DE JAREN
IN JE LEVEN DIE TELLEN, MAAR HET
LEVEN IN JOUW JAREN.
- Abraham Lincoln
43
IN DE NAZOMER VAN JE LEVEN
In de Chinese 5-elementenleer
wordt de levensfase die min
of meer overeenstemt met de
leeftijdsfase van de menopauze
ook wel eens de nazomer van het
leven genoemd.
Ziezo, het woord is gevallen: de
menopauze. Een natuurlijk proces
waarmee elke vrouw te maken krijgt. Maar toch
blijft het een onderwerp waarop nog vaak een taboe rust en waarrond
veel onwetendheid is. Wist je bijvoorbeeld dat de eerste tekenen van de
menopauze zich al 10 jaar eerder – rond je 40ste – aandienen? En wat
gebeurt er nu eigenlijk in je lichaam? Welk effect hebben de hormoon-
schommelingen op je gevoels- en seksleven? Krijgen alle vrouwen klach-
ten? En wat kan je zèlf doen om deze klachten aan te pakken?
In deze verhelderende lezing voor rijpere én jongere vrouwen toont
verpleegkundig menopauzeconsulent en holistisch therapeut Eva
Leens wat de menopauze voor jou kan betekenen en hoe je gezond en
veerkrachtig aan deze tweede fase van je leven kan beginnen. Want de
nazomer van je leven staat niet synoniem voor uitgebloeid zijn!
Extra: Eva heeft ook een lezing ‘55+, gezond en vitaal leven’, speciaal
voor rijpere dames die na de menopauze veerkrachtig en vitaal ouder
willen worden en/of blijven.
PRAKTISCH:
• [email protected] of T 0474 25 10 29
• www.indemenopauze.be
• 1u30 – 2u
• € 175 + € 0,19/km
• Beschikbaar in straal van max. 75 km < Boom
BLOZEN MAG
Begin jij ook spontaan te blozen van
de menopauze? Misschien omdat je
last hebt van opvliegers? Of omdat
dit onderwerp je in verlegenheid
brengt door het taboe dat er nog
vaak op rust? In elk geval kan je
terecht bij zussen Eveline en Virgi-
nie Colpaert, beiden menopauze-
consulent en oprichters van Bloos
voor Vrouwen. Met Bloos organise-
ren ze workshops over de menopauze
waarbij de focus niet alleen ligt op het
combineren van theorie met handige tips &
tricks, maar ook op het samenbrengen van vrouwen. Want sharing is
caring.
Gezellig samen dingen doen met andere vrouwen, lekker en gezond
eten, veel en natuurlijk bewegen en zoveel mogelijk stress verminderen:
dit zijn voor hen de bouwstenen om jouw veerkracht te vergroten zodat
je sterk, gelukkig en gezond van je leven kunt genieten. Kortom, een fijne
workshop waarop elke vrouw van harte welkom is: ook als je denkt dat
je er nog te jong voor bent of als je de menopauze al achter de rug hebt.
PRAKTISCH:
• [email protected] of
• www.bloosvoorvrouwen.be
• Max. 15 p.
• Prijs afhankelijk van aantal deelnemers. Er is ook de mogelijk-
heid om een lezing te boeken aan € 300 incl. vervoersonkosten
• Beschikbaar in Oost- en West-Vlaanderen
BEWEEGATELIER
Uit een grootschalige gezondheidsenquête op initiatief van de Federale
Overheidsdienst Volksgezondheid (2013) blijkt dat slechts 36% van de
Belgische bevolking minstens 30 minuten per dag besteedt aan (matig
intensieve) lichaamsbeweging, waarbij het percentage mannen (48%)
twee keer zo hoog is als het percentage vrouwen (24%)! Lichaamsbewe-
ging is nochtans heel belangrijk, voor jong en oud, man en vrouw. Wie
te weinig beweegt, loopt meer risico op welvaartsziektes zoals hart- en
vaatziektes, kanker of diabetes.
Je hebt vast wel al gehoord dat we best minstens een half uur per dag
(matig intensief) sporten zoals fietsen, joggen of wandelen aan een
stevig tempo. Maar eigenlijk levert dit geen gezondheidsvoordeel op
indien je de rest van de dag bij wijze spreken niet van jouw stoel komt.
Geregeld in beweging zijn én blijven is de boodschap. Maar tijdsgebrek,
afnemende motivatie en huiselijke beslommeringen maken het vaak
moeilijk om fysiek actiever te worden en te blijven. Dus hoe begin je
hieraan? En vooral, hoe houd je dit vol?
Beginnen bij het begin geeft doorgaans meer kans op succes. Daarom
krijg je in dit beweegatelier eenvoudige én haalbare tips om meer
beweging in je dagelijkse leven te brengen.
Een Beweegatelier bestaat uit 2 workshops van telkens 2 uur. Per
workshop reikt een beweegcoach van Sportwerk Vlaanderen handvat-
ten aan om op een eenvoudige manier meer beweging in je dagelijkse
leven in te bouwen.
• sessie 1: de beweegcoach verweeft op interactieve wijze theorie
met enkele oefeningen.
• sessie 2: de deelnemers blikken terug op hun ervaringen met het
beweegplan en krijgen extra tips en tricks van de beweegcoach.
PRAKTISCH:
• De lesgever vraag je aan via www.sportwerk.be/
aanvraag-sportwerker
• Het lesmateriaal (ppt-presentatie, doe-boekje en oefenfiches)
vraag je (min. 2 weken op voorhand!) aan via www.formdesk.
com/cm/materiaal-beweegatelier
• Min. 8 – max. 12 p.
• 2 x 2u
• € 150 voor beide workshops samen
• Voorzie een locatie met ruimte voor de theoretische uiteenzet-
ting en eventueel wat extra ruimte voor de oefeningen. Matjes
voor de uitvoering van de oefeningen zijn handig maar geen
must. Een gezond drankje en/of hapje voor de deelnemers kan
fijn zijn.
Het Beweegatelier is een samenwerkingsproject
van CM, femma, KVLV en Markant.
44
HOU JE GEZICHT FIT
We willen allemaal fit en gezond
blijven én er ook zo uitzien.
Maar gek genoeg denken
we daarbij aan gezond
eten, voldoende slapen en
(met mate) trainen van onze
lichaamsspieren. Onze ge-
zichtsspieren worden hierbij
vaak letterlijk en figuurlijk over het
hoofd gezien. Gelaatsoefeningen zijn
nochtans een logisch onderdeel van het
werken aan een gezond en stevig lichaam, voor jong én oud. Het verster-
ken van de gezichtsspieren zorgt voor een betere bloedcirculatie, een
vitale uitstraling en frissere teint, en als kers op de taart een strakkere
huid. En veel heb je hier niet eens voor nodig: je handen zijn het perfecte
instrument om op een eenvoudige en natuurlijke manier de tonus van je
gezichtsspieren te verbeteren.
Aan de hand van oefeningen uit haar boek ‘Hou je gezicht fit’ leert
Anne Roggen je tijdens deze workshop gelaatstraining alvast de nodige
kneepjes van het vak. Een avondje me-time dat alle kopzorgen als
sneeuw voor de zon doet verdwijnen.
PRAKTISCH:
• www.facebuilding.be
• 2u
• Min. 10 p.
• € 12,50 p.p. (incl. boek) + vervoersonkosten (< Antwerpen)
REDDER IN NOOD
Iedere dag krijgen maar liefst 30 mensen
in België een hartstilstand. Slechts
10% daarvan kan gered worden
onder meer omdat nog te weinig
mensen de symptomen voldoen-
de snel herkennen, niet weten
hoe ze moeten reanimeren of
schrik hebben om iets fout te
doen. Hierdoor gaan er in afwach-
ting van de ambulance crucia-
le minuten verloren (de eerste 6
minuten zijn letterlijk van levensbelang).
Reden genoeg om de reanimatietechniek
eindelijk onder de knie te krijgen of op te frissen
zodat je voortaan over de juiste reflexen beschikt om een leven te kunnen
redden. Deze praktische opleiding van Het Vlaamse Kruis (erkende
landelijke vormingsinstelling) voorziet eerst voldoende tijd om te overlo-
pen wat een plotseling hartfalen kan veroorzaken, hoe je de symptomen
vroegtijdig kan herkennen en vooral ook hoe het hart - een feitelijke spier
die de motor van ons lichaam is - werkt. Nadien leer je de juiste reani-
matiemethode aan en word je stap voor stap door het hele reanima-
tieproces geleid. Zo worden al jouw mogelijke twijfels weggenomen en
word ook jij een toekomstige redder in nood!
PRAKTISCH:
• [email protected], vermeld bij je aanvraag welke sessie je
wenst, 3 voorkeursdata met startuur, adres leslocatie, contact-
persoon en facturatiegegevens
• www.hvk.be
• Max. 15 p.
• € 200 + vervoersonkosten
Extra: je kan via Het Vlaamse Kruis ook een sessie EHBO in
het gezin boeken. Hierin verneem je wat je kan/moet doen bij
kleine ongevallen in en rondom het huis zoals kleine snijwonden,
kneuzingen, ...
TIP: samen bewegen is ook goed voor je veerkracht,
écht waar! Tijdens een wandeling of fietstocht kan
je fijne gesprekken hebben zodat je zorgen even
van de baan zijn en je er weer tegenaan kunt.
Op www.samenveerkrachtig.be vind je enkele
routes voor een ‘Te Gekke Veertocht’ én kan je een
‘veertochtboekje’ downloaden met oa. tips voor
extra veerkracht.
DRAAG ZORG VOOR JE LICHAAM,
HET IS DE ENIGE PLAATS DIE JE
HEBT OM IN TE WONEN.
- Jim Rohn
45
46
MARKANTE WERKINGWEGWIJS IN MARKANT
Markant vzw zet zich in voor een solidai-
re samenleving waarin àlle vrouwen
gerespecteerd worden, waarin zij
zich voluit kunnen realiseren – op
het terrein dat zij voor zichzelf
hebben uitgestippeld. Zonder
onze talrijke vrijwilligers zou
onze organisatie dit echter nooit
kunnen realiseren. Voor ons ben jij
dus echt een onmisbare schakel in
de werking van Markant vzw.
Als vrijwilliger bij Markant speel je een
belangrijke rol in de verschillende mechanis-
men, processen en structuren die er achter de schermen voor zorgen dat
het niet vierkant draait bij Markant. Maar er is meer. Je bent ook één
van onze ambassadeurs. Daarom vinden we het belangrijk dat al onze
vrijwilligers voldoende op de hoogte zijn van het reilen en zeilen binnen
onze organisatie.
Alle noodzakelijke info is gebundeld in de brochure ‘Wegwijs in Markant.
Een blik achter de schermen voor (nieuwe) voorzitters en teamleden’.
Deze infobundel is beschikbaar op het vrijwilligersnet (rubriek Teamwerk).
Heb je na het doornemen van deze informatie nog vragen over bepaal-
de zaken, dan kan je uiteraard altijd terecht bij jouw regiomanager, in het
algemeen secretariaat of op ons vrijwilligersnet.
Extra: er is ook een vormingssessie uitgewerkt om (nieuwe) teamleden
op interactieve wijze wegwijs te maken in Markant. Informeer bij jouw
regiomanager naar de mogelijkheden om deze onthaalsessie in jullie
regio te laten organiseren.
VRIJWILLIGERSACADEMIE
Binnen elke regio krijg je als teamlid jaarlijks de kans om tijdens een
vrijwilligersacademie jouw kennis en/of vaardigheden rond een relevant
onderwerp of thema (digitaal communiceren, efficiënter organiseren,
(team)leden werven enz.) bij te spijkeren. Tegelijk geeft dit jou de kans
om teamleden van andere afdelingen te ontmoeten, ervaringen uit te
wisselen en van elkaar te leren.
Informeer bij jouw regiomanager naar de mogelijkheden en plannen.
IN BLIJDE VERWACHTING – EEN NIEUWE VERSIE VAN MADYNA
Goed nieuws: er is een nieuwe
versie van onze portaalsite
Madyna op komst! Jullie
ledenadministratie opvolgen en
jullie activiteiten registreren en
beheren (zoals het opvolgen van
inschrijvingen of verslaggeving van
een afgelopen activiteit) zal voortaan
nog veel eenvoudiger en gemakkelijker
worden.
Popel je al van ongeduld om ermee aan de slag te gaan? We doen ons
uiterste best om de nieuwe portaalsite uiterlijk tegen de zomer volle-
dig operationeel te hebben. Natuurlijk informeren we jullie tijdig over de
exacte timing mét de nodige tekst en uitleg.
En er is meer! We maken meteen ook gebruik van de gelegenheid om
onze website www.markantvzw.be in een nieuw kleedje te steken. Dit is
nu nog work in progress, maar we houden jullie op de hoogte via Schakel
en andere kanalen.
TIP: heeft jouw team plannen om in het werkjaar
2019 – 2020 op vlak van aanbod, communicatie
& promotie of ledenwerving (verdere) stappen
te zetten richting meer culturele diversiteit? Stel
je dan zeker vóór 31 mei 2019 kandidaat voor de
projectoproep ‘Iedereen Markant’. Markant stelt 5
teams een budget van 300 euro ter beschikking
om hun diversiteitsidee te helpen uitwerken!
Meer info op blz. 35 en het vrijwilligersnet
(rubriek Organiseren < Subsidies).
47
MARKANTE EN ANDERE SUBSIDIES & PREMIES
F I N A N C I Ë L E O N D E R S T E U N I N G D O O R
M A R K A N T V Z W
‘Koken kost geld’ luidt het spreekwoord. Omdat er aan de organisatie
van kwaliteitsvolle activiteiten een prijskaartje verbonden zit, ontvangen
lokale netwerken jaarlijks een bedrag van Markant ter ondersteuning.
Voor het werkjaar 2019-2020 blijft het principe van betoelaging van
voorgaand jaar behouden.
De werkingsmiddelen die je netwerk ontvangt, vallen dus uiteen in
drie blokken:
• een vaste basistoelage van € 550 voor elke afdeling die voldoet
aan de vereisten van het decreet,
• een premie per lid,
• een aanmoedigingspremie van maximaal € 200, op voorwaarde
dat je afdeling beantwoordt aan de vooropgestelde criteria,
• alle info vind je terug op het vrijwilligersnet of kan je opvragen bij je
regiomanager.
Naast de financiële ondersteuning vanuit Markant kan je terugvallen op
enkele andere bronnen van inkomsten. Meer info vind je op het vrijwilli-
gersnet (‘administratie’ -> ‘subsidies en premies buiten Markant’), maar
hieronder vind je al wat info in een notendop.
C M -S U B S I D I E S VO O R G E Z O N D H E I D S B E VO R D E R E N D E AC T I V I -
T E I T E N
CM voorziet subsidies voor activiteiten die gericht zijn op ziektepreventie
of op het bevorderen van een gezonde levensstijl (bv. slapen, gezonde
voeding, mentale fitheid, lichaamsbeweging, …)
De activiteiten ‘Beweegatelier’ (blz. 43) en ‘Druk druk druk’ (blz. 25)
komen bijvoorbeeld in aanmerking voor een subsidie.
PRAKTISCH:
• Jouw aanvraag moet minstens 4 weken vóór aanvang van de
activiteit ingediend worden bij [email protected]
• Alle nodige info en documenten vind je op het vrijwilligersnet
(rubriek Organiseren < Subsidies)
LO K A L E ( = G E M E E N T E L I J K E /S T E D E L I J K E ) S U B S I D I E
Informeer zeker eens bij je stad of gemeente of zij subsidies voor jullie
werking verlenen.
AU T E U R S L E Z I N G E N
Sinds januari 2013 subsidieert het Vlaams Fonds voor de Letteren
auteurslezingen. Op de website www.auteurslezingen.be kan je terecht
voor aanvragen en vind je het volledige reglement en de criteria voor de
auteurslijst.
GDPR NATUURLIJK NIET VERGETEN!
Sinds 25 mei 2018 is de GDPR (General
Data Protection Regulation), de
nieuwe Europese regelgeving in
verband met de verwerking van
persoonsgegevens, van kracht.
De GDPR is dus ook van toepas-
sing op het lokale verenigingsle-
ven. Wie de nieuwe regelgeving
niet respecteert, riskeert in de
toekomst fikse boetes.
Maar het zijn niet zozeer die boetes
die ons motiveren om de nieuwe
regels op te volgen. De bescherming van
persoonsgegevens vinden wij sowieso een belangrijk gegeven, iets waar
we als vereniging niet laks of slordig in willen zijn. Leden en niet-leden
vertrouwen ons en jullie, onze vrijwilligers, bepaalde gegevens toe. Het
is onze gezamenlijke plicht om die als een ‘hoog en kostbaar goed’ te
behandelen.
Kort gezegd zijn dit de richtlijnen:
• Kom nooit in de verleiding om gegevens van leden, ex-leden,
‘prospecten’ (= niet-leden met interesse, potentiële leden dus) of
andere vrijwilligers door te sturen/te geven aan derden of onder-
ling;
• Zorg ervoor dat e-mailadressen van anderen niet zichtbaar zijn
voor de personen naar wie je een e-mail stuurt;
• Het afsluiten en betalen van een lidmaatschap geldt als toelating
van onze leden om met hen te communiceren (= uitvoering van
een overeenkomst). Let echter goed op dat alle communicatie die
je aan leden stuurt rechtstreeks verband houdt met de werking
van je afdeling, regio of bovenlokale werking;
• Prospecten die voor 25 mei 2018 werden bijgehouden, mogen
aangeschreven worden op basis van de rechtsgrond ‘gerechtvaar-
digd belang in kader van direct marketing doeleinden’. Nieuwe
prospecten dienen een actieve toestemming te geven. Respecteer
zowel naar prospecten als ex-leden de bepalingen van de priva-
cywet;
• Voorzie bij elke communicatie de mogelijkheid tot ‘uitschrijven’;
• Bescherm je eigen persoonsgegevens;
• Wees heel voorzichtig met foto’s en filmpjes die je publiceert;
• Aanvaard de bepalingen in het Charter met richtlijnen dat Markant
heeft opgesteld;
• Meld een ‘datalek’.
Op het vrijwilligersnet (rubriek Teamwerk) vind je meer informatie alsook
handige formulering en om te gebruiken bij uitnodigingen, mailings etc.
48
1, 2, 3 … START?! CHECKLIST VOOR MARKANTE PROGRAMMA’S
min. 25 % nieuwe – max. 75 % vertrouwde activiteiten
niet te veel en niet te weinig
goede mix van energievreters en -savers
voor elke leeftijd wat wils
betrokkenheid van leden
iets (willen) bereiken
alle regeltjes volgen
ontdekken, beleven en genieten
Kunnen jullie na de samenstelling van jullie programma alle
vakjes van deze checklist afvinken? Dan zijn jullie helemaal klaar
voor een fantastisch nieuw markant werkjaar.
Proficiat en veel succes!
ZORG VOOR EEN GOEDE BALANS TUSSEN VERTROUWDE EN NIEUWE ACTIVITEITEN.
Een veilige en zich herhalende programmatie houdt het risico in dat de
opkomst elk jaar een beetje vermindert. Ruimte voorzien voor experiment
en vernieuwing is aangewezen. Wanneer je 25%, dus gemiddeld 2 tot 3
nieuwe activiteiten per jaar vastlegt én deze gelijkmatig verdeelt over
het werkjaar, heb je een ideale balans met ‘gewone’, meer vertrouwde
activiteiten.
Vertrouwde activiteiten zijn activiteiten binnen jullie comfortzone,
herkenbaar qua aanpak en/of inhoud voor de leden. Dit betekent
natuurlijk niet dat je niet kan proberen om ook hier wat kleine nieuwe
elementen binnen te smokkelen: de zaal anders inrichten, een verrassend
intermezzo, een ludieke introductie, de uitnodiging origineler maken, …
details waarmee je sowieso wint aan impact.
Nieuwe activiteiten zijn activiteiten buiten jullie comfortzone, qua
aanpak en/of inhoud minder of niet vertrouwd voor de leden (en jezelf).
Denk hierbij aan een uitzonderlijke locatie, een heel nieuw thema, een
zeer originele aanpak van een gekend thema. Je kan hierbij gerust
eens over het muurtje kijken naar wat andere Markant-afdelingen vorig
werkjaar organiseerden, of inspiratie halen uit deze brochure natuurlijk.
En ja, een nieuwe activiteit houdt het risico in dat ze flopt. Even goed kan
het een ongekend succes zijn.
OVERPLAN JE NIET
Zorg voor een mooi gevuld programma dat jouw leden ‘waar voor hun
geld geeft’, maar overdrijf ook niet. Het moet allemaal voor jullie nog
realiseerbaar zijn én het moet haalbaar blijven voor de leden om het
merendeel van de activiteiten te kunnen bijwonen. Voor een middelgrote
afdeling kan je als stelregel nemen dat het beter is 8 sterke activiteiten
in te plannen dan 11 middelmatige.
Het helpt ook indien je zorgt voor een goede mix van activiteiten die
wat meer tijd en energie vragen om voor te bereiden en uit voeren
enerzijds en activiteiten die ‘low maintenance’ zijn anderzijds. Na een
lifestylebeurs of markante winkelroute bijvoorbeeld is het verstandig
om een ‘eenvoudige’ filmvoorstelling of voordracht in het programma
te voorzien.
VAN 25 TOT 99 JAAR?
Het kan best dat een bepaalde activiteit alle leeftijden weet te boeien.
Maar dat is geen evidentie én ook geen must. Het is nu eenmaal een
feit dat elke leeftijdscategorie haar eigen voorkeursactiviteiten heeft. In
een ideale programmering zorg je er dan ook voor dat alle leeftijden aan
bod komen in relatie tot hun vertegenwoordiging in je ledenaantal. Zo
voelt iedereen zich in de programmatie ergens geraakt, begrepen en
aangesproken. Hou hierbij rekening met het onderwerp of soort activiteit,
maar ook met het tijdstip. Varieer en experimenteer zodat niemand uit
de boot valt.
Opgelet: een valkuil waarin men soms trapt is het onbewust afstemmen
van het programma op de voorkeuren van het Markantteam. Is jullie
team een representatieve mix van de verschillende leeftijden (en
interesses) bij jullie leden, dan is dat natuurlijk geen probleem.
MAAK HET EENVOUDIG. MAAK HET
MEMORABEL. MAAK HET UITNODI-
GEND OM NAAR TE KIJKEN. MAAK
HET LEUK OM TE LEZEN.
– Leo Burnett
IK HEB HET NOG NOOIT GEDAAN,
DUS IK DENK DAT IK HET WEL KAN.
- Pippi Langkous
Tip: Now? How? Wow?
Na een brainstorm hou je meestal een lange lijst met ideeën
over, waaruit je de beste ideeën moet zien te selecteren.
Een handig hulpmiddel daarvoor is de COCD-box van het
Centrum voor de Ontwikkeling van het Creatief Denken. Op
basis daarvan kom je tot 3 soorten ideeën:
NOW-ideeën: eenvoudige ideeën waarmee je
meteen aan de slag kunt
•WOW-ideeën: originele ideeën waaraan je snel kunt beginnen
•HOW-ideeën: creatieve ideeën waarin je echt wel zin hebt,
maar die nog verder onderzoek vergen om ze te realiseren
Meer info: www.ikinnoveer.be/cocd
WITTEIDEEËN
BLAUWEIDEEËN
GELEIDEEËN
RODEIDEEËN
Niet realiseerbaar en niet origineel. Op deze ideeën
hoef je dus niet te stemmen.
Makkelijk door te voeren Voorbeelden beschikbaar
Weinig inspanningWeinig risico
Veel draagvlak
Innovatieve ideeënPatroonbrekend
Opwindende ideeënGeven energie
Ideeën voor de toekomst. Uitdagingen, dromen
Richtinggevend
HOW?
WOW!NOW!
GEWONE IDEEËN ORIGINELE IDEEËN
RE
ALI
SE
ER
BA
AR
(NO
G) N
IET
RE
ALI
SE
ER
BA
AR
ONS KENT ONS
Speel jullie troef van netwerkorganisatie uit en geef een (team)lid met
een bepaald talent een kans. Het is voor iedereen een win-win: je biedt
het lid de mogelijkheid om haar passie en kennis te delen, het zorgt
voor meer draagvlak en verbondenheid bij je leden, door de persoonlijke
band en benadering heb je een unieke, op en top markante activiteit en
doorgaans kan dit ook voor een vriendenprijsje geregeld worden.
De markante winkelroute met Markante Zaken is hier alvast een heel
mooi voorbeeld van.
WIL JE IETS BEREIKEN?
Markant vzw is als organisatie voor sociaal-cultureel volwassenenwerk
erkend door de Vlaamse overheid en wordt hiervoor gesubsidieerd.
Dit betekent dat Markant (en dus ook haar afdelingen) aan enkele
voorwaarden moeten voldoen. Eén voorwaarde in het nieuwe decreet
voor sociaal-cultureel volwassenwerk stelt dat ons aanbod bij Markant
erop gericht moet zijn om te bereiken dat:
1. de leden iets bijleren (= de leerfunctie);
2. het groepsgevoel bij de leden wordt versterkt (= de
gemeenschapsvormende functie);
3. de leden cultuur beleven of creëren (= de cultuurfunctie);
4. het sociaal-maatschappelijk besef en engagement van de
leden wordt bevorderd of versterkt (= de maatschappelijke
bewegingsfunctie).
Natuurlijk moet niet elke activiteit beantwoorden aan alle 4 criteria
tegelijk. Wel moeten voldoende activiteiten de hoofdfocus leggen op één
van de 4 functies én mag de balans niet overhellen naar één van de 4.
GOED GEREGELD!
Denk eraan dat je in veel gevallen auteursrechten moet betalen
als je gebruik maakt van het creatieve werk van mensen in de
publieke ruimte. Deze auteursrechten worden beheerd door
verschillende auteursrechtenverenigingen. Klop zeker tijdig aan bij
de bevoegde instanties om het auteursrecht te regelen. Aan welke
auteursrechtenvereniging je moet betalen, hangt af van welk creatief
werk je gebruikt.
In de meeste gevallen zal het om werk van muzikanten, schrijvers,
filmmakers enz. gaan en moet je hiervoor een vergoeding betalen aan
SABAM. Meer info: www.sabam.be
Hou hierbij ook rekening dat er naast ‘sabam’ voor de auteur of
componist soms bijkomend nog de billijke vergoeding, een compensatie
voor uitvoerders en producenten moet betaald worden. Deze is van
toepassing indien je opgenomen muziek (denk aan: radio, cd, iPod, …)
gebruikt tijdens bv. tijdens een feest, een dansles enz. en de uitbater van
de zaal deze billijke vergoeding nog niet geregeld heeft. Meer info: www.
debillijkevergoeding.be
Pluk zeker ook niet zomaar een foto of beeld van het internet om jouw
activiteit te promoten. Niet alleen geldt er doorgaans auteursrecht
(van de fotograaf), er berust ook nog steeds portretrecht op een portret
van een persoon. Dit geeft geportretteerde personen onder bepaalde
voorwaarden het recht zich te verzetten tegen publicatie van hun portret.
Meer info: www.overheid.vlaanderen.be/communicatie-portretrecht
ONTDEK, BELEEF EN GENIET
Het is de baseline van Markant én van een goed jaarprogramma. Indien
er voor de leden voldoende nieuws te ontdekken valt, ze vanalles mogen
beleven en ervoor gezorgd wordt dat ze voluit kunnen genieten, kan je
met een gerust gemoed starten aan een nieuw markant werkjaar.
En vergeet hierbij zeker niet om zelf ook te ontdekken, te beleven en te
genieten!
Bron: Walter Van Wouwe, Vrijwilligersbinding. Hoe vrijwilligers behouden
en blijvend motiveren?
50
KALENDER2019-2020
S E P T E M B E R
• 6: vertrek nationale reis naar Puglia
(t.e.m. 14 september)
• 16: start Week van de Mobiliteit
(t.e.m. 22 september)
• 16: vertrek nationale reis naar Plovdiv
en Centraal Bulgarije
(t.e.m. 24 september)
• 30: Algemene Vergadering
Markant vzw
O K TO B E R
• 3: Voorbij het tastbare
(nationaal event Zin & Spirit, Leuven)
• 8: Markante Midweek in Ter Helme
(t.e.m. 11 oktober)
• 10: Werelddag Geestelijke Gezondheid
• 11: Internationale Dag van het Meisje
• 13: start Week van het Bos
(t.e.m. 20 oktober)
• 15: Lofzang op Mechelen -
Nationale Cultuurdag
N OV E M B E R
• 8: vertrek nationale reis naar Cuba
(t.e.m. 19 november)
• midden november: start Week
van de Smaak
• 25: Internationale Dag voor de uitban-
ning van geweld tegen vrouwen
D E C E M B E R
• 5: Internationale Vrijwilligersdag
J A N UA R I
• 22: vertrek nationale reis naar
Zuid-Afrika (t.e.m. 5 februari)
• 30: Gedichtendag
F E B R UA R I
( TO U R N É E M I N E R A L E )
• 7: vertrek nationale reis naar
Zuid-Afrika (t.e.m. 21 februari)
• 16: vertrek nationale reis naar Lapland
(t.e.m. 20 februari)
M A A RT
• 1: Internationale Complimentendag
• 4: WOMED Award
• 8: Internationale Vrouwendag
• 16 – 20: Maartse kriebels – Markant
tekenfestival
• 20: Internationale Dag van Geluk
• 24: Algemene Vergadering
Markant vzw
A P R I L
• 11: Slow Art Day
M E I ( M E I P L A S T I C V R I J )
• 11: o.v. vertrek busreis Markante
Midweek (t.e.m. 15 mei)
• 16: start Week van de Opvoeding
(t.e.m. 23 mei)
• 17: ontmoetingsdag voor Pelgrims:
20 jaar tochten!
• 21: Internationale dag van de
Culturele Diversiteit
• 22: Internationale Dag van de Biodi-
versiteit
• 30: uiterste indiendatum projecto-
proep Iedereen Markant
J U N I
• 20: vertrek nationale reis naar Galway
en Centraal-Ierland (t.e.m. 30 juni)
• n.t.b.: Global Sharing Week
J U L I
• 5: vertrek pelgrimstocht Stappen
langs de Franse Jacobsroute
(t.e.m. 16 juli)
• 30: Internationale Dag van de Vriend-
schap
AU G U S T U S
• 12: Internationale Dag van de Jeugd
E N V E R D E R
• 6 < 11 september 2020: pelgrimstocht
Krakau: de lange weg naar vrede
• 24 september < 5 oktober 2020 &
9 oktober < 20 oktober 2020:
nationale reis naar Iran
51
COLOFON
Deze brochure kwam tot stand met medewerking van:
Rosine Deprez, Diane Devriendt, Rebecca Schoeters,
Anouk Van den Driessche, Gudrun Verschuere.
Met dank aan: De leden van de nationale werkgroepen
Kunst en Cultuur, Markant-Trias en Zin & Spirit en de
verantwoordelijken voor de Pelgrimstochten.
© 2019
Programmaverantwoordelijke en redactie: Rebecca Schoeters
Eindredactie: Rosine Deprez
Vormgeving: Anouk Van den Driessche
Drukwerk: zwartopwit.be
Verantwoordelijke uitgever: Diane Devriendt, Markant vzw
Met dank aan onze structurele partners
52
Markant vzwHendrik I-lei 296 - 1800 Vilvoorde - t 02 286 93 30 - f 02 286 93 69
[email protected] - www.markantvzw.be