Jaarverslag 2015 Maatschappelijke en financiële verslaglegging
Wij creëren plekken
waar mensen willen zijn
2015
Voorzijde
ORiGiNEEL
CONCREET
NiEUWSGiERiG
AMBiTiEUS
Onze kernwaarden
VERBiNDEND
Jaarverslag 2015 Maatschappelijke en financiële verslaglegging
2015
Over dit verslag 5
Jaarverslag 2015 Heembouw Holding 6
Wij creëren plekken waar mensen willen wonen 12
“Betaalbare huurwoningen” 14
Wij creëren plekken waar mensen willen wonen 16
Innovatie: ED Controls 20
Kengetallen 23
Personalia Bestuur van de Organisatie 24
Personalia Raad van Commissarissen 25
Bericht Raad van Commissarissen 27
Wij creëren plekken waar mensen willen ondernemen 28
Innovatie: Mobiliteitsscan 30
Wij creëren plekken waar mensen willen ondernemen 32
Innovatie: Locatiegenerator 36
Menselijk kapitaal 38
HR strategie
Personeelsbezetting en verloop
“Zorgen dat bewoners super tevreden zijn” 42
Menselijk kapitaal 44
Opleidingen, stagiaires, jubilea, pensioen
Innovatie: E-learning module 46
Menselijk kapitaal 48
Verzuim, ongevallen, werving & selectie
Innovatie: BIM-engineers 50
Inhoud
Duurzaam bouwen en milieu 52
Wij creëren plekken waar mensen willen werken 54
“Elk gebouw dezelfde prettige werkomgeving” 56
Wij creëren plekken waar mensen willen werken 58
Maatschappij 62
Verslag Gezamenlijke Ondernemingsraad 2015 64
Innovatie: Holland Contech 66
Nieuws en nog meer innovaties 68
NPS Heembouw 70
Wij creëren plekken waar mensen willen zijn 71
Jaarrekening 2015 74
Overige gegevens 95
Controleverklaring 96
GRI-G3 index toepassingsniveau C binnenzijde omslag
Maatschappelijke en financiële verslaglegging 2015
“Wij creëren plekken waar mensen willen zijn”
Over dit verslag
Om plekken te creëren waar mensen willen zijn, is onze sterke klantgerichte bedrijfscultuur onontbeerlijk.
Een cultuur die erop gericht is de verwachtingen van onze klanten te overtreffen. Door steeds te blijven
verbeteren en open te staan voor innovaties, kunnen we onze klanten blijven verrassen met onze toegevoegde
waarde. En dit wordt gewaardeerd. In 2015 konden we een flinke groei in omzet en resultaat noteren en ook
voor 2016 en de jaren daarna zijn de vooruitzichten gunstig.
We zetten onze strategie van klantfocus en veel aandacht voor onze innovatieve bedrijfscultuur dan ook
onverminderd voort. Zodat we plekken kunnen blijven creëren waar mensen willen zijn.
Namens de Holdingdirectie,
Peter Lammertink
Wij creëren plekken waar mensen willen zijn. Onze merkbelofte is het thema van
dit financiële en maatschappelijke verslaglegging. Dit is wat ons drijft en waar
we dagelijks vol enthousiasme en overtuiging mee bezig zijn.
5 Heembouw 2015
Heembouw in 2015
Waar de bouwproductie in 2015 toenam met 7%
(Verwachtingen bouwproductie en werkgelegenheid
2016, EIB januari 2016), presteert Heembouw beter
dan de markt. We zien dat deze trend zich komend
jaar doorzet. De voorspellingen voor de bouwproductie
voor 2016 gaan uit van een groei 4,5% (EIB,
januari 2016). Voor ons is deze positieve afwijking
een direct gevolg van het gegeven dat Heembouw
altijd is blijven investeren in de ontwikkeling van
toegevoegde waarde voor onze klanten. Met onze
klantgroepenstructuur is de organisatie hier volledig
op ingericht en daar zien we nu de resultaten van.
Het thema voor 2015 was: Blik vooruit. Kijken naar
de toekomst, de ontwikkelingen om ons heen en
de organisatie continu blijven ontwikkelen, vanuit
de overtuiging dat stilstand achteruitgang betekent.
2015 was voor Heembouw ook het jaar waarin onze
cultuur centraal stond. Wij hebben onze kernwaarden
herijkt en zijn hierover met de organisatie in gesprek
gegaan om het bewustzijn van wat ons als Heembouw
sterk maakt en bindt te vergroten.
Op steeds meer plekken in onze organisatie ontstaan
nieuwe ideeën en innovaties. In 2016 staat innovatie
centraal en ook in dit jaarverslag heeft innovatie een
prominente plek. Als onderdeel van onze core business
is innovatie essentieel voor de continuïteit van de
organisatie. Ook in de mindere jaren die achter ons
liggen, was er volop aandacht en ruimte voor innovatie.
Het positieve effect ervan is mede terug te zien in onze
resultaten.
Klantgroepen
Wonen
In 2014 zijn de krachten op het gebied van Wonen
gebundeld door de samenvoeging van de renovatie
unit uit Noordwijkerhout met de nieuwbouw unit uit
Roelofarendsveen. De klantgroep Wonen maakt sinds
die tijd een sterke groei door. De integrale benadering
van Heembouw, gericht op de uiteindelijke bewoners,
heeft geresulteerd in een aantal aansprekende
woningbouwprojecten en zorgt voor een duurzame
toename van het marktaandeel van Heembouw in
deze markt. Met een omzet in 2015 van meer dan
€ 38 miljoen, is de klantgroep Wonen een stevige
pijler van Heembouw geworden. Deze groei zien we
in alle disciplines: nieuwbouw, transformatie, groot
onderhoud en renovatie. Op het gebied van groot
onderhoud en renovatie zien we dat onze werkwijze
in bewoonde situaties veel toegevoegde waarde biedt.
Onze aandacht voor een goede communicatie met
de bewoners en een strakke planning zorgen voor
een vlot lopend proces. Hier komt onze kernwaarde
“verbinden” duidelijk naar voren.
Heembouw is tevreden over de prestaties in 2015. De opgaande lijn die zich eind 2014 aftekende,
is nadrukkelijk doorgezet en kondigt een nieuwe periode van groei van onze organisatie aan.
Deze groei manifesteert zich in meerdere opzichten. Niet alleen groeien de omzet en het resultaat,
ook de organisatie groeit in haar mogelijkheden om onze klanten nog beter te kunnen bedienen.
We zien dat onze focus op het continu blijven verbeteren van de organisatie en de dienstverlening
aan onze klanten zich uitbetaalt.
Onze omzet is met ruim 11% gegroeid van € 106 miljoen in 2014 naar € 118 miljoen in 2015.
Het resultaat nà belasting is ten opzichte van 2014 sterk verbeterd en komt voor 2015 uit op € 1,6 miljoen.
Jaarverslag 2015 Heembouw Holding
6 Heembouw 2015
S & O afdelingen, met een eigen plek binnen de
klantgroepen. Per klantgroep worden, in nauwe
samenwerking met onze leveranciers, service en
onderhoudspakketten ontwikkeld, die klanten tijdens
de gebruiksfase van hun gebouw toegevoegde waarde
bieden. We verwachten het aandeel service en onderhoud
de komende jaren nog verder uit te kunnen breiden.
Innovatie
Onze innovaties zijn uiteenlopend en variëren in omvang
en impact, maar hebben een gemeenschappelijke
noemer: ze leveren onze klanten toegevoegde waarde.
De mobiliteitsscan bijvoorbeeld geeft inzicht in de
invloed van mobiliteit op de totale operationele kosten.
In combinatie met onze gronddatabank bieden we met
name onze klanten uit de logistieke branche hiermee
extra toegevoegde waarde. De locatiegenerator maakt
het mogelijk verschillende data in kaartlagen te vatten,
waardoor snel een goed inzicht kan worden verkregen
in de potentie van een (woningbouw)locatie. Met de
woonconfigurator kunnen potentiële bewoners online
hun eigen woning ontwerpen. De keuzes die gemaakt
worden, zijn direct terug te zien op de plattegronden,
met een inzicht in de bijbehorende kosten. In de
uitvoering zijn we ED Controls gaan gebruiken voor
de opleveringen en kwaliteitscontrole op de bouw.
Deze app maakt het vastleggen van opleverpunten
en andere aandachtspunten gemakkelijk en eenduidig.
Verder hebben we een compleet vernieuwde website
gelanceerd, waar onze merkbelofte: ‘Wij creëren
plekken waar mensen willen zijn’ in tekst maar vooral
in (bewegend) beeld centraal staat.
Daarnaast hebben we de eerste stappen gezet op
het gebied van sociale innovatie. We zijn op andere
manieren met de organisatie in gesprek gegaan dan
de traditionele beoordelings- en eindejaargesprekken.
Met ontwikkelgesprekken, ronde tafel gesprekken
en het spelen van het speciaal door ons ontwikkelde
cultuurspel, is gericht invulling gegeven aan de
aandacht voor de dialoog met onze collega’s.
Dit, in combinatie met de mooie resultaten, zorgt voor
een positieve flow en een nieuw elan. Verderop in dit
jaarverslag staan we uitgebreider stil bij een aantal
van deze innovaties.
Bedrijfsruimten
De markt voor bedrijfsruimten had het afgelopen jaar
nog last van achterblijvende investeringen, wat, mede
gezien de grote concurrentie, nog druk legde op de
prijzen. Dit neemt niet weg dat Bedrijfsruimten ook het
afgelopen jaar weer een groot aantal mooie projecten
onder handen had. In totaal leverde deze klantgroep
afgelopen jaar bijna 92.000 m2 aan bedrijfsruimten op,
onder andere door optimaal te profiteren van de groei
in de logistieke branche. Onze turnkey aanpak heeft in
deze markt zijn sporen verdiend. Ruim 85% van onze
projecten in de bedrijfsruimtemarkt voerden wij in 2015
turnkey uit.
Het DC New Logic II dat Heembouw in opdracht van
Dok Vast realiseerde, kreeg in 2015 het BREEAM-
outstanding certificaat. Met een score van 91,18% is dit
distributiecentrum, waarin de Amerikaanse elektrische
autofabrikant Tesla gevestigd is, het meest duurzame DC
van Nederland. Habeon Architecten maakte het ontwerp.
Tesla is inmiddels genomineerd voor de internationale
award voor het meest duurzame gebouw ter wereld.
Kantoren
De klantgroep Kantoren heeft een aantal interessante
opdrachtgevers aan zich weten te binden, met name in de
beleggersmarkt. Hiervoor hebben we de afgelopen jaren
meerdere projecten naar volle tevredenheid uitgevoerd,
met name op het gebied van renovatie. De markt voor
nieuwbouw blijft lastig. Uitzondering hierop vormen de
Kantoorspecials: kantoren die op maat worden ontwikkeld
voor klanten met specifieke gebruikerswensen, zoals
bijvoorbeeld op het gebied van clean rooms. In dit
segment hebben we de afgelopen jaren een goed track
record opgebouwd en we verwachten hierin nog verder te
groeien. De prijzen blijven in de gehele kantorenmarkt nog
wel een aandachtspunt.
Service en Onderhoud
Met de implementatie van onze klantgroepenstructuur
zijn de units Service en Onderhoud het afgelopen jaar
verder ontwikkeld en uitgegroeid tot professionele
7 Heembouw 2015
Financieel beleid en risicobeheer
Het financieel beleid is erop gericht een goed
rendement op onze projecten te behalen, met een
verantwoord risico. We houden blijvende aandacht
voor het goed managen van ons werkkapitaal.
Dit zorgt voor een stabiele gezonde liquiditeitspositie.
We handhaven ons beleid om financiële risico’s ten
aanzien van rente en debiteuren niet af te dekken
met financiële instrumenten. De onderneming is
solide gefinancierd en beschikt over voldoende
financiële faciliteiten om te voorzien in haar
financieringsbehoefte. Goed risicobeheer is
essentieel om de operationele en financiële doelen
te kunnen realiseren. De interne risicobeheersings-
en kwaliteitssystemen worden jaarlijks getoetst als
onderdeel van bedrijfsbrede projectaudits.
De focus ligt op de beheersing van projectrisico’s
tijdens het gehele proces, van de verwerving- en
voorbereidingsfase tot en met de uitvoeringsfase en
nazorgfase.
Als belangrijkste bedrijfsrisico’s zien wij markt- en
kredietrisico’s. In de navolgende paragraaf wordt
verder inzicht gegeven in de vier voor Heembouw
belangrijkste mogelijke bedrijfsrisico’s en de wijze
waarop deze risico’s worden beheerst.
Risicoparagraaf
Hierin worden de vier belangrijkste mogelijke
bedrijfsrisico’s van Heembouw met haar
beheersingsmaatregelen en risicoprofiel per
bedrijfsrisico toegelicht.
De mogelijkheid is aanwezig, dat opdrachtgevers
of leveranciers contractuele verplichtingen niet
nakomen. Heembouw heeft hiervoor stringente
procedures opgesteld om de kredietwaardigheid
van haar opdrachtgevers en leveranciers te bepalen.
Ter beheersing van dit risico wordt gebruik gemaakt
van informatie van erkende instellingen die zich op
het leveren van kredietinformatie hebben toegelegd.
Continue bewaking van het kredietrisico vormt
onderdeel van het debiteurenbeheer. Tevens heeft
Heembouw richtlijnen opgesteld om de omvang van
het kredietrisico bij elke partij te beperken.
Bovendien bewaakt Heembouw voortdurend haar
vorderingen en hanteert Heembouw een strikte
aanmaningsprocedure. Afgelopen jaar hebben
zich geen bijzonderheden voorgedaan. Heembouw
beoordeelt dit financiële risico als laag. De mogelijke
financiële impact voor Heembouw is beheersbaar.
Er is een mogelijkheid dat de waardering van de
grondposities en voorraden gereed product lager
uitvallen. Daarbij is er een mogelijk verkooprisico op
de huidige voorraden. Gezien de huidige aantrekkende
markt, de omliggende prijzen van vergelijkbare locaties
en onderhanden projecten worden de waarderingen
van de huidige grond- en voorraadposities voldoende
gemonitord en tegen actuele waarden gewaardeerd.
Afgelopen jaar hebben zich geen noemenswaardige
afwaarderingen voorgedaan. De mogelijke financiële
impact voor Heembouw is beperkt. Heembouw
beoordeelt dit risico dan ook als laag.
Met de groei van onze organisatie worden ons vaker
complexe en risicovolle projecten aangeboden.
Juist met het oog op dit soort projecten, hebben
wij afgelopen jaar nogmaals onze processen ten
aanzien van contract- en projectbeheersing verder
aangescherpt en verankerd in de organisatie. Dit zorgt
ervoor dat op structurele wijze significante risico’s tijdig
worden gesignaleerd. Dit leidt tot een constructieve
dialoog, zodat er een nog betere afweging gemaakt
kan worden welke werken worden aangenomen en
onder welke voorwaarden. De mogelijke financiële
impact hiervan is daarbij beheersbaar. Dit risico wordt
zodoende als laag beoordeeld.
Er is een mogelijkheid tot prijsfluctuaties op
inkoop. De aantrekkende markt heeft invloed op
de inkoopprijzen. Onze leveranciers spelen een
belangrijke rol in de verkoop- en realisatiefase
van onze projecten. Heembouw werkt meer
met strategische partners en ook in 2015 heeft
Heembouw hieraan een vervolg gegeven, mede
door het organiseren van strategische partnerdagen.
Per klantgroep worden de vaste partners waarmee
gewerkt wordt, uitgenodigd om kennis te delen
en met ons en met elkaar open van gedachten te
wisselen over de manier van samenwerken. Door tijdig
afspraken te maken wordt een mogelijke prijsstijging
8 Heembouw 2015
mede gemitigeerd. Afgelopen jaar hebben zich geen
bijzonderheden voorgedaan. De financiële impact
op dit risico is beheersbaar. Gezien de aantrekkende
markt wordt dit risico als medium ingeschat.
Integriteit
Integriteit staat bij Heembouw in alle geledingen
hoog in het vaandel. Afgelopen jaar was het jaar van
de cultuur. Middels het spelen van ons cultuurspel,
kwamen ook dilemma’s op het gebied van integriteit
aan de orde. Het was een goede aanleiding om
onze normen en waarden weer met elkaar te delen.
De gedragsnormen die Heembouw hanteert zijn
vastgelegd in een bedrijfscode, die is geregistreerd
bij de Stichting Beoordeling Integriteit Bouwnijverheid
(nummer 04-01-0032). Deze is afgestemd op de
gedragscode, zoals ontwikkeld door het Algemeen
Verbond Bouwbedrijf (AVBB) en is voor alle
medewerkers leidend.
Het verslag dat de vertrouwenspersoon jaarlijks
maakt, wordt in de Holdingdirectie besproken en
geëvalueerd. De directies van de klantgroepen
bieden elk jaar hun verantwoordingsbrieven aan,
die met de financieel directeur worden besproken.
Cultuur is een vast agendapunt in het overleg met
de GroepsOndernemingsraad. Wanneer er aanleiding
voor is, wordt integriteit bij dit agendapunt besproken.
Er zijn geen bijzonderheden gemeld.
Human resources
Ons menselijk kapitaal is één van de belangrijkste
succesfactoren van Heembouw. Met onze
medewerkers behalen we onze resultaten en
successen. Het is belangrijk om veel tijd en aandacht
te blijven geven aan het welzijn, de ontwikkeling en
het werkplezier van onze medewerkers. Daarom
hebben we 12 belangrijke HR-thema’s vervat in een
richting gevend kader. Hierin is beschreven hoe we
de komende jaren invulling geven aan de verdere
ontwikkeling van ons menselijk kapitaal, in een sterk
groeiende organisatie als de onze. “De juiste mens
op de juiste plek” is essentieel om een goede
invulling aan onze groei ambities te kunnen geven.
Deze HR-thema’s worden gefaseerd aangepakt.
Ons ziekteverzuim was ook in 2015 weer lager dan
het jaar ervoor: 2,5%. Het verloop was met 9,9%
hoger dan voorgaande jaren. Een logisch gevolg
van een aantrekkende economie en beweging op de
arbeidsmarkt. Om de groei van onze organisatie waar
te maken, hebben we in 2015 maar liefst 45 vacatures
uitgezet. We zijn er goed in geslaagd deze in te vullen.
Ons werving- en selectiebeleid is gemoderniseerd en
aangescherpt en we hebben onze recruitement-functie
weer dedicated ingevuld. Onze nieuwe website, met
een prominente plek voor onze vacatures, speelt ook
een belangrijke rol in de personeelswerving.
Structuur
De organisatie is met de implementatie van de
klantgroepstructuur meer wendbaar geworden.
Alle klantgroepen, bedrijfsruimten, kantoren en wonen,
zijn sterk gegroeid. De keuze voor de volledige focus
op een klantgroep zorgt ervoor dat we nog beter
invulling geven aan het bieden van toegevoegde
waarde aan onze klanten, zodat we “een plek creëren
waar mensen willen zijn”.
Heembouw Ontwikkeling is het afgelopen jaar
volledig geïntegreerd in de klantgroepstructuur.
De afdeling is gesplitst in een deel Wonen en
een deel Bedrijfsruimten en de collega’s zijn in
deze klantgroepen opgenomen. De kennis van
projectontwikkeling wordt hierdoor naadloos
opgenomen in de oplossing die we onze klanten
bieden en zorgt voor nog meer toegevoegde waarde.
Hiermee zijn alle onderdelen van de Heembouw
organisatie volledig op de klantgroepen georganiseerd.
Klanttevredenheid en NPS
Wij creëren plekken waar mensen willen zijn. Of en
in welke mate we daarin slagen, meten we aan
de hand van klantonderzoeken. Sinds 2014 werkt
Heembouw hierin samen met tevreden.nl. Dit bureau
voor tevredenheidonderzoeken combineert continu
onderzoek met een transparante terugkoppeling van
de resultaten via digitale platforms.
9 Heembouw 2015
Klanten hebben direct inzicht in de ervaringen en
meningen van andere klanten over onze prestaties.
Heembouw is in Nederland het eerste bouwbedrijf
dat op deze manier de meningen en reviews van haar
klanten op deze open en transparante wijze deelt.
Hierbij sturen wij op de net promoter score (NPS): het
getal tussen de -100 en + 100 dat aangeeft in welke
mate klanten het bedrijf aan zouden bevelen aan hun
omgeving. Na meer dan 50 onderzoeken, is onze NPS
+33, met een gemiddeld rapportcijfer van 8,0. Een
mooie score, zeker wanneer je dit vergelijkt met de
NPS-scores in andere branches. Banken bijvoorbeeld
kennen een NPS van -27; bij telecomleveranciers ligt
dit op -32 en de dienstverlening door gemeenten kent
een NPS van -18 (NPS branchemeting februari 2015).
We merken dat steeds meer klanten voor ons kiezen
vanwege de extra toegevoegde waarde die we
kunnen bieden, in de vorm van kennis en ervaring
op specialistisch gebied. Voor Staay Food Group
bijvoorbeeld zetten we onze samenwerking, die
in Papendrecht is begonnen, in Dronten voort.
Hier is onze kennis en ervaring op het gebied van
logistiek, waardoor we een optimale indeling van
hun productiehal kunnen ontwerpen en realiseren,
gecombineerd met onze kennis van de foodsector,
doorslaggevend. Ditzelfde geldt voor Applied Medical.
Mede op basis van onze kennis en ervaring met
laboratoria en cleanrooms heeft deze wereldwijd
opererende producent en ontwikkelaar van medische
hulpmiddelen besloten om ook haar tweede kantoor in
Nederland met Habeon Architecten en Heembouw te
realiseren. In Delft zijn we direct na oplevering van de
eerste woontoren boven De Hoven Passage nu bezig
met de realisatie van een tweede woontoren voor
opdrachtgever Van der Vorm Vastgoed.
Bouw Informatie Model (BIM)
BIM wordt wel de meest ingrijpende innovatie in de
bouw van de laatste jaren genoemd. Hierbij wordt
in een 3-dimensionaal Bouw Informatie Model (BIM)
samengewerkt door verschillende disciplines in de
bouw. Habeon Architecten is al sinds 2010 bezig
met BIM en werkt inmiddels volledig samen in BIM.
De modellen worden gedeeld met onder andere
de installateurs, leveranciers en constructeurs en
gecontroleerd op volledigheid en juistheid. Samen met
onze klanten bespreken we de projecten en maakt
Habeon Architecten in het model wijzigingen visueel.
In 2015 zijn via training-on-the-job drie collega’s
opgeleid tot BIM-engineer. Elke klantgroep heeft
een eigen BIM engineer. Dit is de spil in het
voorbereidingstraject en bouwt, net als een uitvoerder,
gezamenlijk met alle betrokkenen het gebouw, maar
dan in een virtuele 3D omgeving. Hiermee kan digitaal
een prototype van het gebouw worden gemaakt en
kunnen vooraf de eventuele knelpunten opgelost worden.
Marketing en social media
In de bouwbranche wordt Heembouw gezien als
een van de koplopers op het gebied van online
marketing. Via social media wordt onze kennis en
ervaring actief met de markt gedeeld. Daarnaast zijn
steeds meer collega’s actief aan het bloggen, worden
digitale nieuwsbrieven verstuurd en wordt veel nieuws
gedeeld via onze website. Met positieve gevolgen.
Het aantal bezoekers van onze website is in 2015
toegenomen tot 103.000. Heembouw is met
ruim 150 medewerkers actief op LinkedIn en de
bedrijfspagina heeft bijna 4.000 volgers.
De corporate twitter account van Heembouw heeft
ruim 6.300 volgers. Elke week worden de belangrijkste
activiteiten op het gebeid van online marketing en
social media met de organisatie gedeeld met behulp
van een infographic; dit zorgt voor betrokkenheid en
continue aandacht.
Strategische partners
Onze partners spelen een belangrijke rol in de
verkoop- en realisatiefase van onze projecten.
Een goede samenwerking met onze leveranciers
levert meer waarde voor de klant, leidt tot nieuwe
ideeën en een efficiënt proces. In 2015 zijn we gestart
met de organisatie van strategische partnerdagen.
Per klantgroep worden de vaste partners waarmee
gewerkt wordt uitgenodigd om kennis te delen
en met ons en met elkaar open van gedachten te
10 Heembouw 2015
wisselen over de manier van samenwerken. Aan deze
uitnodiging werd enthousiast gehoor gegeven.
De strategische partnerdag vormt een goed platform
om projectoverstijgende onderwerpen met elkaar
te bespreken en leverde waardevolle informatie en
inzichten op. Deze sessies zullen voortaan jaarlijks
georganiseerd worden.
Vooruitzichten 2016
Volgens de voorspellingen zet het herstel van de
bouwproductie, die in 2015 is gestart, zich door.
Het EIB voorspelt een groei van 3% en is daarmee
wat voorzichtiger in zijn prognose dan bijvoorbeeld
de ING, die een groei van 4% voorspelt.
Wij verwachten ook voor 2016 een mooie groei in
omzet en resultaat, ondanks de behoudendheid
binnen de branche over de verwachtingen voor 2016.
Onze organisatiestructuur, gericht op klantgroepen,
is wendbaar en kan door haar schaalgrootte snel
schakelen. Wij zien volop kansen in een aantrekkende
markt, waarin toegevoegde waarde het verschil maakt.
We zijn in het afgelopen jaar al gestart met het verder
versterken van onze organisatie, waardoor we onze
slagkracht verder kunnen vergroten. Met een goed
gevulde orderportefeuille verwachten we dat onze
omzet in 2016 substantieel zal groeien. Hierbij wordt
verwacht dat het resultaat ruim boven het niveau van
2015 zal uitkomen.
Heembouw is klaar voor een volgende periode van
groei. We bedanken onze medewerkers voor hun niet
aflatende inzet de afgelopen jaren en kijken er naar uit
met hen samen deze nieuwe bloeiperiode in te gaan.
Onze klanten bedanken wij voor hun vertrouwen in
onze onderneming.
Roelofarendsveen, 10 maart 2016
Holdingdirectie Heembouw:
Peter Lammertink
Roland van Oostrom
11 Heembouw 2015
De Oevers van Roelofarendsveen
Nieuwsgierig
Bij Heembouw willen we graag weten hoe
mensen willen wonen. Bij de ontwikkeling van
De Oevers konden de toekomstige bewoners
meedenken over het ontwerp en inrichting van
de openbare ruimte. En hebben kopers veel
keuzemogelijkheden om hun woning een eigen,
unieke identiteit te geven.
12 Heembouw 2015
Wonen
Wij creëren plekken
waar mensen willen wonen
13 Heembouw 2015
Wonen
Actuele MArKtvrAAg ingevuld Met betAAlbAre HuurwOningen
Grote foto: Rinze van Veen (links) en Lex Scholten (rechts)
Wonen
14 Heembouw 2015
Lex Scholten, wethouder wonen en ruimtelijke
ontwikkeling, schetst kort de situatie: “In 2008/2009
hebben we het besluit genomen een nieuwe brede
school te gaan bouwen: Noorderbreedte. Twee
bestaande basisscholen in Diemen Noord werden in
die nieuwe brede school gehuisvest; daarmee zouden
twee schoolgebouwen, aan de Rietgors en de Schouw,
leeg achter gelaten worden. Voor ons als gemeente
was het belangrijk dat de leegstand van beide scholen
zo kort mogelijk zou duren. Aan de ene kant vanwege
de leefbaarheid van de buurt (een leegstaande school
is vandalisme gevoelig) maar ook omdat we bij een
snelle verkoop van de locaties ook snel opbrengsten
zouden hebben. We hebben met verschillende partijen
gesprekken gevoerd. Op een gegeven moment kwam
daar een nieuwe partij bij: een combinatie van een
ontwikkelende bouwer, Heembouw en een belegger,
MN. Op dat moment was al duidelijk dat de locaties voor
woningbouw ontwikkeld zouden worden. Heembouw
en MN schakelden snel en hebben goed met ons
meegedacht welke oplossing het beste zou zijn.”
Minimaliseren risico en snel trajectRinze van Veen, coördinator team projecten
Diemen, vult aan: “Er is een plan uitgekomen met
60 grondgebonden woningen, waarvan 53 voor de vrije
sector huur en 7 koopwoningen. MN heeft de locaties
van de gemeente aangekocht en met Heembouw is
“Begrip voor elkaars belangen en de wil om mee te denken”Veel gemeenten in Nederland hebben te maken met een tekort aan huurwoningen.
Er is onvoldoende aanbod voor het groeiend aantal kleine en eenpersoonshuishoudens.
Daarnaast is er weinig doorstroming van ‘scheefhuurders’ naar een duurdere sociale
huurwoning of vrije sector. Heembouw biedt gemeenten een oplossing door gericht
op de actuele lokale marktvraag woningen te ontwikkelen en realiseren, die aansluiten
op de wensen en behoeften die er lokaal zijn. Hierin wordt samengewerkt met andere
marktpartijen, waardoor er een totaaloplossing geboden wordt, inclusief afnamegarantie.
Een goed voorbeeld hoe dit in de praktijk werkt, vinden we in Diemen.
wethouder lex Scholten en coördinator team projecten
rinze van veen, gemeente diemen
een overeenkomst gesloten voor de sloop van de
beide oude scholen en de realisatie van de woningen.
We hebben in samenwerking met Heembouw en
MN de buurt geïnformeerd, presentaties gegeven,
inloopavonden georganiseerd. Op de gebruikelijke
bezwaren met betrekking tot parkeren na zijn de
plannen goed ontvangen.”
Lex Scholten: “Voor ons als gemeente was het
belangrijk dat we het risico konden minimaliseren:
we waren de grond in een keer kwijt en daarna is
het traject snel gegaan: we waren eind 2013 met
Heembouw en MN in gesprek gekomen, een jaar
later was de transport van de grond en daarna heeft
Heembouw de woningen snel gerealiseerd: in de herfst
van 2015 was de oplevering. Het zijn knappe woningen
geworden, die voor de oplevering allemaal verhuurd en
verkocht waren.”
Lex Scholten en Rinze van Veen kijken tevreden terug
op de samenwerking met Heembouw en MN. “Van alle
kanten is er snel geschakeld, dat kon ook omdat het
project al helemaal voorbereid was. Het hele traject
tussen het eerste gesprek dat we met Heembouw en
MN voerden en de oplevering heeft nog geen 2,5 jaar
geduurd. Als er begrip is voor elkaars belangen en de
wil om mee te denken, dan kan het heel snel gaan.
En dat is hier gebeurd.”
15 Heembouw 2015
Wonen
Klantcijfer
9.0
Ontwikkeling en
realisatie 46 vrije
sector huurwoningen
Hoge Weide Utrecht.
Plaats: Roelofarendsveen Opdrachtgever: Centrumplan Roelofarendsveen VOF Stedenbouwkundig ontwerp en architectuur: KK Architecten en
Mulleners + Mulleners
In het centrum van Roelofarendsveen, omringd door water, is een nieuw woon- en winkelgebied in wording: De Oevers van Roelofarendsveen.
Hier worden totaal circa 300 woningen en een uitbreiding van het winkelgebied gerealiseerd. Door de vele keuzemogelijkheden die er zijn, kunnen
de kopers echt hun eigen, unieke droomhuis samenstellen. Zo hebben de bewoners bijvoorbeeld de mogelijkheid hun eigen gevel te kiezen.
16 Heembouw 2015
Wonen
Transformatie kantoorpand tot 4 luxe appartementen
In de Haagse Archipelbuurt transformeert Heembouw een kantoorpand tot
4 luxe loft- appartementen, waaronder een penthouse. De appartementen,
die alle 4 zijn verkocht, worden naar verwachting in het 4e kwartaal van 2016
opgeleverd.
Plaats: Den Haag Opdrachtgever: Gemini Development
Architect: Kroeze Ruys architecten
Transformatie
De nieuwe situatie
De bestaande situatie
17 Heembouw 2015
Wonen
Plaats: Leiden Opdrachtgever: woningcorporatie de Sleutels
Architect: Habeon Architecten
In de Leidse Merenwijk voert Heembouw als één van de vaste ketenpartners van
de Sleutels groot onderhoud uit aan 77 huurwoningen. Dit gebeurt in bewoonde
toestand. Een strakke planning, heldere communicatie en een goede uitvoering
zorgt ervoor dat de bewoners tevreden zijn met het resultaat.
Klanttevredenheid
8.8
Groot onderhoud 77 huurwoningen
18 Heembouw 2015
Wonen
Op twee voormalige schoollocaties in
Diemen realiseerde Heembouw
53 vrije sector huur- en 17 koopwoningen.
Plaats: Delft Opdrachtgever: Van der Vorm Vastgoed Architect: Habeon Architecten
Boven winkelcentrum De Hoven Passage in Delft ontwikkelden en realiseerden Heembouw en Van der Vorm Vastgoed een woontoren van
12 verdiepingen. Alle 70 huur- en 13 koopappartementen waren ruim voor de feestelijke opening van de woontoren op 4 november 2015,
verhuurd en verkocht. Inmiddels is Heembouw gestart met de realisatie van een tweede woontoren boven De Hoven Passage.
Klanttevredenheid
9.0
19 Heembouw 2015
Wonen
De Oevers van Roelofarendsveen
nOg geen Opleverpunt per wOning
20 Heembouw 2015
Innovatie
ED Controls is een iPad toepassing die gebruik
maakt van gedigitaliseerde plattegronden en foto’s,
in combinatie met een workflowsysteem. Zie je
een afwijking, dan markeer je die op de digitale
plattegrond, met een foto en/of werkopdracht erbij;
dit wordt automatisch gemaild aan degene die de
afwijking op kan lossen. Via mail en ED Controls is
de status van deze meldingen te volgen. Alle info
wordt in de cloud opgeslagen en is direct toegankelijk.
René Lem: “We zijn begonnen met ED Controls
voor de opleveringen. Elke uitvoerder deed de
opleveringen op zijn eigen manier, met veel tekst om
een opleverpunt te omschrijven. 3, 4 jaar geleden
ging ik op zoek naar een manier om dit handiger te
doen en kwam bij ED Controls uit. Door de crisis is de
implementatie van ED Controls tijdelijk on hold gezet,
maar nu werken we er alweer een tijdje naar volle
tevredenheid mee. Het wordt nu ook over de andere
klantgroepen uitgerold. Het is ook een goede tool om
kwaliteitsafwijkingen tijdens de bouw vast te leggen en
te bewaken. Alles wat ik zie wanneer ik over de bouw
loop, leg ik direct vast en koppel ik aan de persoon
die er iets mee moet doen; zo kan ik niets vergeten.
Zolang een punt niet is afgehandeld blijft het in het
systeem. De leverancier krijgt per mail, en dat gebeurt
zo’n 3 keer per dag, een melding dat er nieuwe punten
voor hem in het systeem staan. Zijn we ook van die
excell bestanden af.”
KopersoptiesSr. werkvoorbereider Stef Kuipers gebruikt ED
Controls voor controle van de kopers opties: “Ik loop
“ED Controls maakt opleveren tot een feestje”De digitalisering rukt op, ook op de bouw. Nieuwe apps doen hun intrede om de
papierwinkel op de bouw te beperken. Een daarvan is ED Controls: deze app wordt onder
andere op ons woningbouwproject De Oevers van Roelofarendsveen gebruikt voor een
effectieve registratie en communicatie van opleverpunten. Bouwplaatsmanager René Lem
en sr. werkvoorbereider Stef Kuipers zijn er blij mee. Zij zetten ED Controls breed in als
kwaliteitscontroletool.
bouwplaatsmanager rené lem en senior werkvoorbereider Stef Kuipers
door de woningen en kijk of alle overeengekomen
opties zijn uitgevoerd; gaan we richting oplevering,
dan controleer ik met ED Controls of de afwerking is
zoals afgesproken. Zo niet, dan maak ik een foto met
de iPad, markeer wat er aan de hand is en zet het
direct door naar de betrokken leverancier. Het werkt
geweldig; er wordt snel gereageerd en het is voor alle
partijen duidelijk wat er moet gebeuren.”
Leveranciers kunnen snel en gemakkelijk gebruik
maken van de app; die hoeven zich alleen aan te
melden en via internet in te loggen. René: “Niet elke
leverancier staat direct te springen om mee te doen;
maar als je ze meeneemt in het verhaal en je laat
zien welke voordelen het ook voor hen heeft, werken
ze er graag mee. Het geeft ze direct inzicht in de
kwaliteit die geleverd is; ze zien hoe een werk wordt
achtergelaten en wat er eventueel te verbeteren is.”
ED Controls is ook voor de kopers een handige
tool. Stef: “Bij de oplevering gebruiken we
de mogelijkheden van ED Controls volop.
De verbeterpunten die we bij de vooroplevering zien
en voor de eindoplevering moeten oplossen, printen
we voor de koper, zodat hij ook het totaallijstje
heeft. Bij de eindoplevering lopen we samen met
de kopers de punten van de vooropleverlijst af. Dat
werkt heel goed; bij de oplevering van de laatste fase
van 13 woningen hadden we nog geen opleverpunt
per woning. Kopers zijn blij en verrast dat we ze de
vooropnamelijst op deze manier verstrekken; open
en transparant. Opleveren wordt op deze manier een
feestje en daar gaat het om.”
21 Heembouw 2015
Innovatie
2015 2014 2013 2012 2011
Omzet (x € 1 miljoen)
Som der bedrijfsopbrengsten 117,9 105,7 107,2 114,8 110,0
Resultaat (x € 1000)
Resultaat voor belasting 2.153 542 -1.695 1.065 2.139
Resultaat na belasting 1.611 396 -1.295 797 1.601
Resultaat in percentage van de omzet
Resultaat voor belasting 1,8% 0,5 % -1,5 % 0,9 % 1,9 %
Balansverhoudingen
Current ratio 1,5 1,6 1,4 1,6 1,6
Solvabiliteit 40,0% 41,9 % 38,8 % 40,8 % 41,4 %
Rendement eigen vermogen (na belastingen) 9,7% 2,5 % -8,1 % 4,8 % 10,1 %
Personeel
Aantal personeelsleden per 31/12 221 215 223 251 256
Aantal personeelsleden in FTE’s per 31/12 209 205 212 238 244
Ziekteverzuim 2,5% 3,1 % 3,0 % 3,7 % 3,9 %
Personeelsverloop 9,9% 5,6 % 11,8 % 5,8 % 8,6 %
Productiviteit (x € 1000)
Omzet per gem. aantal FTE 569 507 476 475 442
Kengetallen
23 Heembouw 2015
Bestuur van de organisatie personalia
Ing. P.J. (Peter) Lammertink (1954), voorzitter
Directeur Heembouw Holding
Nederlandse nationaliteit
Benoemd tot lid van de holding directie in 1993.
Werkzaam bij Heembouw Groep sinds 1984.
Heeft het algemeen beleid, marketing, sales,
projectmanagement, projectontwikkeling en
Habeon Architecten als specifieke aandachtspunten.
Belangrijkste nevenfunctie:
Bestuurder Stichting Administratiekantoor Mahegro.
R.P.M. (Roland) van Oostrom RC (1972)
Financieel directeur Heembouw Holding
Nederlandse nationaliteit
Benoemd tot lid van de holding directie in 2013.
Werkzaam bij Heembouw Groep sinds 2009.
Heeft finance & control, personeel & organisatie,
legal, Lean en ICT als specifieke aandachtspunten.
Belangrijkste nevenfunctie:
Bestuurder Stichting Administratiekantoor Mahegro.
V.l.n.r. Roland van Oostrom en Peter Lammertink
24 Heembouw 2015
Raad van Commissarissen
R. (Ruud) van Berkel (1942)
Nederlandse nationaliteit
Benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen van
Heembouw Holding in 1998, na beëindiging van zijn
loopbaan als directeur Heembouw Holding (1973-1998).
Belangrijkste nevenfuncties:
Directeur Heembouw Beheer B.V.;
Directeur Habejo Holding B.V. en
dochterondernemingen; Directeur Hestaro B.V.
Drs. J.G. (Jaap) Blokhuis (1958), voorzitter
Nederlandse nationaliteit
CEO/Chairman bij Multi Corporation.
Benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen
van Heembouw Holding in 2013.
V.l.n.r. Ruud van Berkel, Marlon Huysmans, Jaap Blokhuis en Gerrit Witzel
Ir. G.A. (Gerrit) Witzel (1951)
Nederlandse nationaliteit
Benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen
van Heembouw Holding in 2015.
Belangrijkste nevenfuncties:
Voorzitter Raad van Toezicht St. Anna Zorggroep
Geldrop; Voorzitter Raad van Commissarissen
G. Wijma & Zn NV Kampen; Voormalig voorzitter
Raad van Bestuur Heijmans NV.
Ir. M.A.P. (Marlon) Huysmans (1976)
Nederlandse nationaliteit
Bestuurder SoBuildings BV,
Management Consultant MH Projects
Benoemd tot lid van de Raad van Commissarissen
van Heembouw Holding in 2015.
Belangrijkste nevenfuncties:
Lid Raad van Commissarissen WonenBreburg;
Lid Raad van Toezicht Woonwenz;
Lid Raad van Advies Deerns Nederland.
25 Heembouw 2015
Hierbij bieden wij u het jaarverslag 2015 van Heembouw Holding B.V. aan. De jaarrekening
is opgesteld door de Directie, gecontroleerd door Ernst & Young Accountants LLP en door
hen voorzien van een goedkeurende accountantsverklaring.
De Raad van Commissarissen (RvC) adviseert de aandeelhouders de jaarrekening vast te
stellen conform de huidige opstelling en adviseert tevens het dividendvoorstel over te
nemen. Daarnaast adviseren wij de AvA om decharge te verlenen aan de Directie voor het
gevoerde beleid en aan de RvC voor het gehouden toezicht gedurende het boekjaar 2015.
Verslag over 2015
Het jaar 2015 was een goed jaar voor Heembouw. In een voorzichtig
aantrekkende markt wist de onderneming relatief sterk te presteren,
zoals blijkt uit een gezonde groei van de orderportefeuille en een
substantiële margeverbetering. In deze positieve ontwikkelingen is
het fundament zichtbaar dat in de voorgaande crisisjaren gelegd
werd, toen ondanks uitdagende marktomstandigheden verder is
geïnvesteerd in het versterken van de onderneming. Het management
heeft zich hierbij ingezet om de sterke bedrijfscultuur van Heembouw
te bewaken.
Als gevolg van deze ontwikkelingen is het bedrijfsresultaat in 2015
aanzienlijk verbeterd en zijn de vooruitzichten voor de komende jaren
goed.
De RvC, die geen subcommissies kent, bestond per 1 januari 2015
uit de volgende leden: mevrouw Marlon Huysmans en de heren Ruud
van Berkel (voorzitter), Henk Breukink, Gerrit Witzel en Jaap Blokhuis.
Per 18 maart 2015 trad de heer Henk Breukink af en per 1 april 2015
nam de heer Jaap Blokhuis het voorzitterschap over van de heer van
Berkel. De RvC is Henk Breukink zeer erkentelijk voor zijn bestuurlijke
bijdrage aan de ontwikkeling van Heembouw gedurende een periode
van zeven jaar.
De heer Ruud van Berkel was namens de RvC aanwezig bij de
vergadering van de OR waar de jaarresultaten werden besproken.
In het afgelopen boekjaar vergaderde de RvC zeven maal; zes maal
een reguliere vergadering en daarnaast werd er in augustus 2015
een Strategie bijeenkomst gehouden. In deze brainstormsessie
Bericht van de Raad van Commissarissen over 2015
werden de sterk wijzigende marktomstandigheden, innovatie op het
gebied van producten en processen, de langere termijn groei ambitie
en de bijbehorende strategie van Heembouw besproken. Dit heeft
geresulteerd in een Strategisch Document dat als basis dient voor
toekomstige Ondernemingsplannen.
In de reguliere vergaderingen, waarbij eenmaal EY aanwezig was,
is gesproken over de kwartaalcijfers, het financieel jaarverslag,
het accountantsverslag en de management letter. Daarnaast is
uitgebreid stilgestaan bij de assets op de balans van de onderneming
en de belangrijkste bouwprojecten; de liquiditeitspositie van
Heembouw en het beschikbare werkkapitaal mede in het kader van
projectontwikkelingsactiviteiten; verder successieplanning en de
daaruit voortvloeiende versterking van de managementstructuur,
beloningsbeleid en bedrijfscultuur. Ook werd stilgestaan bij de
naamsbekendheid en de innovatieve kracht van de onderneming.
Wij hebben groot respect voor de prestaties van de directie van
Heembouw en haar medewerkers in het afgelopen jaar. Door hun
passie en toewijding mag verwacht worden dat de onderneming ook in
2016 weer in staat zal zijn om hoge kwaliteit te leveren en daarmee het
bestaande uitzonderlijke niveau van klanttevredenheid vast te houden.
Roelofarendsveen, 10 maart 2016
Ruud van Berkel
Jaap Blokhuis
Marlon Huysmans
Gerrit Witzel
preadvies aan de Algemene vergadering van Aandeelhouders (AvA)
27 Heembouw 2015
Bericht RvC
Bedrijfspand voor Mennens
Verbindend
Verbindend is een van de belangrijkste
kernwaarden van Heembouw. Wij stimuleren
samenwerking, zowel in- als extern. Aan de
Deltaweg/Heliniumweg in Vlaardingen zijn de
gebr. Van Adrichem bezig met een grootscheepse
ontwikkeling van circa 11 hectare voor haven
gerelateerde bedrijvigheid met kadefaciliteiten.
Een prima locatie voor Mennens, marktleider in
staalkabel, hijs- en heftechniek, dat zich hier als
één van de eerste partijen heeft kunnen vestigen.
28 Heembouw 2015
Bedrijfsruimten
29 Heembouw 2015
Bedrijfsruimten
Wij creëren plekken
waar mensen willen
ondernemen
“De Mobiliteitsscan helpt onze klanten de meest optimale locatie te kiezen”
commercieel manager Suzan buter en rob Schuurbiers
Flyer Mobiliteitsscan
30 Heembouw 2015
Innovatie
Vanuit een jarenlange ervaring met de verwerking
van data, onder andere bij CMG en TomTom, richtten
Rob Schuurbiers en zijn compagnon Felix Faassen
eind 2013 Simacan op. “We zien een toenemende
behoefte aan geografische data; er komt ook steeds
meer data beschikbaar. Aan de andere kant zien we
ook dat het lastig is voor bedrijven om goed met deze
data te kunnen werken. Het kost veel tijd en geld
om data bruikbaar te maken. Voor Felix en mij geldt
dat we altijd al bezig zijn geweest om geodata zo
gebruikersvriendelijk mogelijk aan te bieden; daar zijn
wij met Simacan ingestapt. Onze eerste klant was de
ANWB; die wilde lokale verkeersinformatie verrijken met
meer informatie, zodat lokale radiostations real time
kunnen berichten over de actuele stand van zaken op
de lokale wegen. Inmiddels is Simacan verantwoordelijk
voor de verwerking van alle geodata van de ANWB.“
Showcase ANWB vormde een mooie opstap naar de
logistieke sector, “maar we hebben klanten in veel
verschillende branches.” Simacan is inmiddels een
organisatie met 22 medewerkers en nam in 2014 zijn
intrek in het pand waar ook Heembouw Amersfoort is
gevestigd. Dit zorgde voor het contact met Heembouw.
logistica als stroomversnellerSuzan Buter: “Wat Simacan doet is super interessant
voor onze klanten, vooral in de logistieke branche. We
zijn met elkaar in gesprek gegaan over de mogelijkheden
en daar is het idee van de Mobiliteitsscan uitgekomen.
Hiermee krijgt een klant die op zoek is naar een
vestgingslocatie inzicht wat de beste plek voor hem is,
op basis van de gegevens die van belang zijn voor zijn
bedrijfsvoering. Stel, een klant zoekt een locatie voor een
nieuw DC. Wat is dan de beste plek? Dat hangt van veel
factoren af: waar zijn producten vandaan komen, hoe
die worden vervoerd, waar zijn personeel woont, waar
de meeste leveringen naar toe gaan. We vragen de klant
ons deze data te leveren en aan te geven wat voor hem
het meest belangrijk is. Dit wordt verwerkt en gematched
met de verschillende locaties die uit de gronddatabank
komen. Daar komt dan de meest optimale locatie uit.”
Simacan en Heembouw werken sinds de bouwvak van
2015 samen aan de ontwikkeling van de Mobiliteits-
scan. ”Door de Logistica in november is het in een
stroomversnelling geraakt,” vertelt Rob. “Deze beurs
voor de logistiek branche was een mooi moment
om bij de juiste doelgroep de Mobiliteitsscan te
introduceren. We hadden een prominente plek op de
beursstand van Heembouw met een demonstratie en
Suzan en ik hebben elke dag een lunchpresentatie
gehouden. Dat sloeg enorm aan. Het was heel leuk om
te doen en er was veel belangstelling voor ons verhaal.
Daar zijn enkele mooie leads uitgekomen.”
intelligente dc’sRob en Suzan zien nog meer mogelijkheden voor
verdere samenwerking. Suzan: “Als Heembouw
bedrijfsruimten zijn we veel in gesprek met
logistieke partijen. Voor hen is het belangrijk dat
hun vrachtwagens zo kort mogelijk stil staan en
direct weten bij welk dock ze moeten aan docken.
We bekijken met Simacan hoe DC’s meer intelligent
kunnen worden gemaakt.” Rob: “We werken nu samen
voor bedrijfsruimten, maar Heembouw doet ook veel
met geodata in de woningbouw. Daar zien we ook
aanknopingspunten. Het is leuk om elkaar op deze
manier te versterken.”
Onder veel belangstelling lanceerden Heembouw en Simacan tijdens de beurs Logistica
de Mobiliteitsscan. Deze tool helpt klanten bij het maken van de keuze voor een nieuwe
vestigingslocatie en is een waardevolle aanvulling op de Heembouw gronddatabank.
Rob Schuurbiers, mede oprichter van Simacan en commercieel manager Heembouw
Suzan Buter, hebben de Mobiliteitsscan de afgelopen periode bij verschillende klanten
geïntroduceerd en zijn enthousiast over de positieve reacties.
er komt steeds meer data beschikbaar, maar die bruikbaar maken is de uitdaging
31 Heembouw 2015
Innovatie
Hypsos
Soesterberg
Klantcijfer
9.0
Plaats: Soesterberg Opdrachtgever: WDP Gebruiker: Hypsos BV Architect: Habeon Architecten
Plaats: Tilburg Architect: Arec Ingenieursgroep
Bierens machinefabrieken
Plaats: Bleiswijk Architect: Casteo
Bureau voor bouwkunde en architectuur
Bakkerij Hoogvliet
Nieuwe huisvesting Hypsos, internationaal design- en productiebedrijf, gericht op creatieve concepten
voor live communicatie; gerealiseerd in opdracht van eindinvesteerder WDP.
Bedrijfsruimten
32 Heembouw 2015
Plaats: Delft Opdrachtgever: HANOS Architect: Habeon Architecten
Plaats: Tilburg Gebruiker: Tesla Opdrachtgever: Dok Vast Architect: Habeon Architecten
Nieuwe vestiging horecagroothandel HANOS op bedrijventerrein Ypenburgse Poort in
Delft. Deze zelfbedieningsgroothandel werd in iets meer dan 7 maanden gerealiseerd en
omvat 25.000 m2, met een verdiepingsvloer van 7.500 m2 en een parkeerdek van 4.650 m2.
Genomineerd voor
meest duurzame gebouw ter wereld.
Nieuwe vestiging
horecagroothandel HANOS
Klantcijfer
9.0
Bedrijfsruimten
33 Heembouw 2015
Bedrijvencomplex Harbour Village
wordt ontwikkeld i.s.m. Industrieschap
de Plaspoelpolder (IPP) en de
gemeente Rijswijk. Een aantrekkelijke
en waterrijke nieuwe bedrijvenlocatie,
speciaal gericht op kleinschalige
bedrijfsruimten, dienstverlening en
horeca. De 27 units die in de eerste
twee fasen zijn gerealiseerd zijn
allemaal in gebruik; de verkoop van
fase drie is eind februari 2016 gestart.
Plaats: Vlaardingen Opdrachtgever: Gebr. Van Adrichem Gebruiker: Mennens
Architect: Habeon Architecten
Plaats: Rijswijk Opdrachtgever: Heembouw Ontwikkeling Bedrijfsruimten
Architect: Habeon Architecten
Een aantrekkelijke
en waterrijke nieuwe
bedrijvenlocatie
Bedrijfspand voor Mennens
Specialist op het gebied van staalkabel, hijs- en heftechniek, aan de Deltaweg/
Heliniumweg in Vlaardingen. De nieuwe huisvesting bestaat uit 2.500 m2 hal en
800 m2 kantoor.
Klantcijfer
9.0
34 Heembouw 2015
Bedrijfsruimten
Plaats: Den Haag Opdrachtgever: Duynstede Beheer
Architect: EGM Architecten
Plaats: Rijnsburg Architect: Royal Haskoning
Plaats: Papendrecht Opdrachtgever: WDP Gebruiker: Staay-Hispa
Architect: Habeon Architecten Adviseur en directievoering: BOAG advies en management
Op bedrijventerrein Nieuwland Parc in Papendrecht
realiseerde Heembouw een state-of-the-art warehouse
voor Staay-Hispa, dat bestaat uit 7.500 m2 hal met
koelcellen en circa 2.100 m2 kantoor. Het nieuwe
bedrijfspand ligt tegenover het al bestaande pand van
Staay Export, gelegen in Alblasserdam. Dit bestaat uit
ruim 6.500 m2 hal, inclusief entresol en circa 1.500 m2
kantoor. Beide bedrijven behoren tot de Staay Food
Group, dat onder het motto “De wereld is onze tuin”
wereldwijd kwalitatief hoogwaardige en betrouwbare
groenten en fruit uit eigen bron levert.
Hittech Multin Heemskerk fresh & easy
Coca Cola Plaats: Dongen
35 Heembouw 2015
Bedrijfsruimten
“De locatiegenerator is hét middel om kansen te beoordelen en nieuwe aan te boren”
Hoofd commercie Heembouw wonen wout grote en commercieel medewerker djoerd van velzen
36 Heembouw 2015
Innovatie
Djoerd: ‘We willen de komende jaren flink gaan
groeien. Dat kan alleen wanneer je in staat bent een
blue ocean te vinden. Blue ocean kan je zien als een
strategie waarin je je eigen marktruimte creëert. Dit in
plaats van de strijd aan te gaan in concurrentie; ook
wel red ocean wordt genoemd.”
‘’Onze blue ocean begint nu gestalte te krijgen in de
vorm van de Locatiegenerator. Het is een geografisch
informatie systeem dat ons in staat stelt door middel
van geodata binnen no-time ongekende inzichten te
bieden door data slim te combineren. Het kan locaties
objectief beoordelen op aspecten als bereikbaarheid,
voorzieningenniveau, doelgroepen en woningmarkt.
In Zeist werd ons een locatie traditioneel aangeboden
via het makelaarscircuit, met de vraag of de locatie
interessant is voor senioren appartementen. Zeist
staat bekend om zijn chique wijken, maar kent ook
een groot aandeel sociale huurwoningen. Uit analyses
bleek vrij snel dat er juist vraag was naar vrije sector
huurappartementen voor middeninkomens en een
doelgroep met de leeftijd van 25 t/m 40 jaar. Onze
locatie kan perfect op deze behoefte inspelen en sluit
bovendien aan op de omgeving: een gebied dat op de
grens ligt van chic Zeist en buurten met groot aandeel
sociale huurwoningen.”
Wout: “Met name voor onze opdrachtgevers wordt
deze manier van werken interessant. De grootste
kracht van het systeem zit ‘m met name in het
pro-actief spotten van kansen waar niemand mee
bezig is. Dat gaat ons komende jaren veel opleveren.
Ontwikkelaars en beleggers zijn op zoek naar plekken
die nu goed renderen of in de toekomst veel geld gaan
opleveren. Hun besluitvorming kunnen wij nu middels
deze analyses ondersteunen. Ook kunnen wij op basis
van hun specifieke wensen perfect locaties in kaart
brengen die passen bij hun zoekprofiel in plaats
“Voor ons als commerciëlen is het belangrijkste doel: het creëren en verzilveren van kansen.
Dat begint met het vinden van locaties die geschikt zijn voor woningbouw.
Via netwerkrelaties komen er weliswaar wekelijks talloze locaties voorbij, maar welke is
de beste en waar ga je je op focussen? Hoe groot is de kans op exclusiviteit? Hoe verkrijg je
objectieve inzichten die ervoor zorgen dat je de concurrentie voorblijft?” Een interessante
puzzel, waar Wout Grote en planoloog Djoerd van Velzen dagelijks mee bezig zijn.
van locaties aan te bieden die iedereen al kent. Deze
manier van data analyse is uniek binnen de branche.
Er komt steeds meer geodata beschikbaar, maar het
is de kunst om uit deze brij van data de gegevens te
filteren die ervoor zorgen dat je je bedrijfsvoering kunt
optimaliseren.”
Wout: “Op basis van samenhangende informatie
zijn we een goed ingevoerde gesprekspartner voor
onze opdrachtgever. We komen in een vroegtijdig
stadium aan tafel en is de locatie geschikt, dan gaan
we verder om uiteindelijk samen de locatie verder
te kunnen ontwikkelen.” Djoerd: “Het is prachtig om
te zien dat de Locatiegenerator in nog geen jaar tijd
zo gewaardeerd wordt. Het is begonnen als word
document van twee van onze commerciële collega’s,
die datastromen wilden gaan combineren en daar is dit
uitgekomen: dé manier om kansen te beoordelen en
nieuwe aan te boren.”
we zijn een goed ingevoerde gesprekspartner voor onze klanten
Met de locatiegenerator proactief spotten van kansen
37 Heembouw 2015
Innovatie
2015 was een enerverend en dynamisch jaar. De groei zette weer in en we hebben dan
ook een groot aantal nieuwe collega’s verwelkomd. Samen met een aantrekkende
arbeidsmarkt vroeg dit om aantrekkelijk werkgeverschap en aandacht voor de drijfveer
achter ons HR beleid: ‘de juiste medewerker op de juiste plek’. In het zogenoemde
‘Richtinggevend kader HR 2015-2017’ hebben we per HR aspect in grote lijnen
de richting voor de komende jaren beschreven.
Met de toenemende instroom en groeiende behoefte
aan nieuwe collega’s is de aanzet gedaan tot het
opzetten van een strategische personeelsplanning
en het opnieuw onder de loep nemen van ons
aannamebeleid. De ontwikkelde e-learningmodule
als onderdeel van ons introductieprogramma is
hiervan een mooi voorbeeld.
Juist in tijden van groei is een sterke cultuur van
belang. 2015 werd dan ook het Heembouw Cultuurjaar.
Bewust van het belang en het onderscheidend
vermogen van onze sterke cultuur zijn we, samen met
een externe partij, intensief in gesprek gegaan over
de toekomst. Vragen als ‘waar staan we nu’, ‘waar
willen we naar toe’, ‘wat maakt onze huidige cultuur
sterk’ en ‘wat willen we loslaten of toevoegen’ werden
beantwoord. Een inspirerende zoektocht naar het
HR Strategie
verder bouwen aan een cultuur die duurzame groei
ondersteunt en waarin mens en resultaat samen gaan.
We hebben onze cultuur verwoord in 5 mooie
eigentijdse kernwaarden en geladen met
richtinggevende principes. Onze kernwaarden:
nieuwsgierig, origineel, verbindend, ambitieus, concreet.
Cultuurspel
Vol enthousiasme hebben we met het speciaal
ontwikkelde Heembouw Cultuurspel op een
interactieve manier de nieuwe kernwaarden met de
collega’s gedeeld. Met een echt Heembouw spelbord
met toepasselijke vragen en verschillende speelvelden
is het cultuurspel in alle klantgroepen en stafafdelingen
gespeeld. Ons bewustzijn over de (nieuwe) waarden
en het gedrag is hiermee vergroot, en zorgde voor
verbinding met onze cultuur en kernwaarden en
daarmee de visie van Heembouw. Ook in 2016
blijven we aandacht besteden aan het versterken
en behouden van onze cultuur.
De huidige tijd waarin veranderingen zich snel
opvolgen en we een verdergaande flexibilisering in
arbeidsrelaties zien, heeft geleid tot een verdiepende
dialoog over flexibel werken. Daarbij hebben we
verschillende bedrijven bezocht om te ervaren hoe
zij met flexibel werken omgaan. Zo konden we een
zorgvuldige afweging maken over welke flexibele
arbeidsomgeving bij Heembouw past. Met als eerste
resultaat het werken met flexibele arbeidstijden per
1 januari 2016.E-learning module
38 Heembouw 2015
Menselijk kapitaal
Nieuwsgierig1 Wij willen ècht weten wat de ander drijft.
2 Wij vragen door om de context echt te begrijpen.
3 Wij zijn leergierig, onderzoekend en continu bezig
met het ontwikkelen van kennis en het verbeteren
van onszelf.
Origineel1 Wij onderscheiden ons door een oorspronkelijke
en authentieke aanpak.
2 Wij zijn creatief en innovatief in het bedenken van
de beste oplossing.
3 Wij verrassen de klant op positieve wijze.
Verbindend 1 Wij luisteren naar de ander en geven oprechte
feedback.
2 Wij stellen ons kwetsbaar en transparant op en
geven elkaar de ruimte om optimaal te presteren.
3 Wij stimuleren samenwerking, waarbij iedereen
zijn verantwoordelijkheid neemt.
Ambitieus1 Wij creëren de hoogste klantwaarde door het
beste uit onszelf en onze omgeving te halen.
2 Wij halen motivatie en inspiratie uit behaalde
resultaten.
3 Het is onze overtuiging dat we ons steeds kunnen
blijven verbeteren.
Concreet1 Wij communiceren duidelijk en benoemen
de feiten.
2 Wij begrijpen de vraag en realiseren
de beste oplossing.
3 Wij maken het waar!
Bij flexibele tijden en een toenemend aantal collega’s hoort ook
de aandacht voor een innovatieve werkomgeving. De in 2015
opgerichte stuurgroep verdiepte zich in de optimale workflow en het
werkplekconcept dat hieruit tot stand komt. Met als doel optimale
samenwerking en innovatie te stimuleren. Met andere woorden:
plekken creëren waar mensen willen zijn. Dit werkplekconcept
wordt als eerste in Roelofarendsveen ingevoerd.
Onze kernwaarden en principes
Egelprincipe ontwikkelgesprekken
Heembouw cultuurspel
Ontwikkelgesprekken
Onze communicatiecyclus was ook aan een nieuwe opzet
toe. Ter vervanging van de functioneringsronde zijn na onze
structuurwijziging in 2014 eenmalig de ‘kop koffie gesprekken’
gehouden: twee tot drie persoonlijke gesprekken met elke
medewerker. Mede door deze persoonlijke aandacht hebben de
medewerkers hun plek in de nieuwe organisatie kunnen hervinden.
WAT IS JE
PASSIE
WAT IS JE
TALENT
GELUKKIG MAAR ARM
HET BLIJFT EEN
DROOM
RIJK MAAR
VERVEELD
WAT LEVERT HET OP
WIN-WIN
39 Heembouw 2015
People
Vanaf 2015 voeren we ontwikkelgesprekken met
elkaar. Kern van deze gesprekken is de dialoog over
de passie, het talent en de toegevoegde waarde van
de medewerker en het bepalen van de wensen en
mogelijkheden voor de toekomst.
In het kader van de ontwikkeling en het versterken
van onze commerciële slagkracht hebben al onze
commerciële mensen een uitgebreide commerciële
training gevolgd en de geleerde vaardigheden in de
praktijk leren toepassen.
Veranderingen golden ook voor ons architectenbureau
Habeon Architecten. Mede door de komst van
BIM en een andere wijze van werken, was het
functiehuis Habeon Architecten aan vernieuwing
toe. Gesprekken met een ingestelde werkgroep en
externe expertise leidden tot nieuwe functie-inhoud en
functiebenamingen.
Tegelijkertijd hebben we een beloningsbenchmark
gehouden en op basis van de uitslag ook de
beloningssystematiek hierop aangepast.
De komst van BIM vergrootte ook onze behoefte aan
BIM engineers. Twee uitvoerders zijn in 2015 opgeleid
tot BIM engineer. Met de al aanwezige BIM engineer
beschikt nu elke klantgroep over een BIM engineer
(zie ook pagina 50-51).
Wijzigingen van wetten en regelgeving vragen
altijd veel aandacht en leiden tot aanpassingen.
Begin 2015 hadden we te maken met een complexe
pensioenwijziging en eind 2015 vergde de
implementatie van de nieuwe Bouw-cao veel overleg
en tijd.
In het kader van duurzaamheid hebben we in 2015
aan onze bestaande leasenormen een maximale
CO2-norm toegevoegd. Deze maximale CO2-norm
hebben we voor de langere termijn vastgesteld, zodat
we de komende jaren als organisatie onze
CO2-uitstoot verlagen.
Van alle bedrijfsbussen verlangt de fiscus een
gedetailleerde rittenadministratie. Onze huidig
rittenadministratiesysteem was aan vervanging toe
en rond de bouwvak zijn alle bussen voorzien van
een nieuw systeem. Dit nieuwe systeem is niet alleen
gebruiksvriendelijker voor de berijder, maar vergt
ook veel minder handelingen van de administratieve
ondersteuning. Met gelijkblijvende kosten is dit een
mooie efficiencyslag.
BIM engineers
Iedere klantgroep een
eigen BIM engineer
De klantgroep Bedrijfsruimten speelt het cultuurspel
40 Heembouw 2015
Menselijk kapitaal
personeelsbezetting en verloop
Het aantal medewerkers van Heembouw Groep
is gestegen, van 215 in 2014 naar 221 op
31 december 2015. De man-vrouw verhouding was op
dat moment als volgt: 173 mannelijke personeelsleden
(78%) en 48 vrouwelijke personeelsleden (22%).
De leden van het bestuur van de organisatie horen
allen tot het mannelijk geslacht. Deze functies staan
evenwel, net als andere functies in de organisatie,
open voor geschikte kandidaten van beide geslachten.
De Raad van Commissarissen bestaat uit vier leden:
drie mannelijke leden en een vrouwelijk lid.
Onderstaande tabel geeft de personeelsbezetting
en verlooppercentages weer van de verschillende
organisatieonderdelen en de totaaltelling voor de
Heembouw Groep.
Aantallen Kla
ntg
roep
en
Hee
mb
ouw
Ont
wik
kelin
g
Hab
eon
Arc
hite
cten
Hee
mb
ouw
Ho
ldin
g
Hee
mb
ouw
Gro
ep
Bouwplaatsmedewerkers
Bezetting per 01-01-2015 45 0 45
Bezetting per 31-12-2015 44 0 44
UTA-uitvoerder
Bezetting per 01-01-2015 28 0 28
Bezetting per 31-12-2015 26 0 26
UTA-kantoormedewerkers / Habeon Architecten
Bezetting per 01-01-2015 101 41 142
Bezetting per 31-12-2015 108 43 151
Totaal:
Bezetting per 01-01-2015 174 41 215
Bezetting per 31-12-2015 178 43 221
Personeelsverloop in fte % 9,7% 10,6% 9,9%
Alle medewerkers van Heembouw vallen onder de CAO voor de Bouwnijverheid; de medewerkers van Habeon Architecten onder de architecten CAO.
Personeelsbezetting
Aantal medewerkers
2014: 215
221medewerkers
173 48
41 Heembouw 2015
People
“Goed uitleggen wat je gaat doen, doen wat je afspreekt en zorgen dat de bewoners super tevreden zijn”
Assistent uitvoerder richard guldemond
42 Heembouw 2015
Menselijk kapitaal
Richard: “Ik zit mijn hele werkzame leven al bij
Heembouw. Voor ik 21 jaar geleden in dienst
kwam als leerling timmerman was ik via het
samenwerkingsverband van school al vier jaar bij
Heembouw aan de slag. Op zich wel grappig: Nico
Pieterse, die ik hier als uitvoerder assisteer, was mijn
leermeester op de leerlingbouwplaats aan de Grundel.”
In de jaren daarna groeide Richard door naar de functie
van voorman. “Dat beviel prima; een goede combinatie
van lichamelijk aan de slag zijn, lekker meewerken
maar ook het nodige geestelijke werk. Tot ik 2012 een
ongeluk kreeg, had ik er nooit over nagedacht om de
overstap naar assistent uitvoerder te maken.”
terug naar de schoolbankenVier jaar geleden kwam Richard tijdens de uitvoering
van het project Haganum onder een stapel
houtskeletbouwwanden, met de nodige gevolgen.
“Ruggenwervels gebroken, knie kapot. De onderste
rugwervels zijn vastgezet, de voorste kruisband van
mijn knie is vervangen en er is een stuk meniscus
weggehaald. Ik functioneer nu weer goed, maar
lichamelijk werk lang achter elkaar valt hierdoor zwaar,
dus mijn werk als voorman kon ik hierdoor niet meer
doen.” Na bijna twee jaar revalidatie is Richard twee
jaar geleden gestart met de MBO opleiding uitvoerder 4.
“Het was best wel pittig om weer in de schoolbanken te
zitten. In overleg met Heembouw hebben we gekeken
voor welke onderdelen ik certificaten moest behalen
om het werk als uitvoerder te kunnen doen. Inmiddels
heb ik alles met mooie cijfers afgerond en ben ik sinds
1 januari officieel assistent uitvoerder.”
Het project in de Merenwijk is niet zijn eerste klus in
deze functie. “Ik ben er een beetje ingerold; heb eerst
in Utrecht bij een nieuwbouwproject het oplevertraject
gedaan en daarna bij een nieuwbouwproject in Diemen.”
In de Merenwijk loopt Richard het hele project als
In de Merenwijk in Leiden is Heembouw bezig met een omvangrijk groot onderhoudsproject.
Richard Guldemond is hier als assistent uitvoerder aan het werk. Samen met projectleider
Fred Verlaan, werkvoorbereider Michel van Breugel en uitvoerder Nico Pieterse vormt hij
de spil van het team dat ervoor zorgt dat de werkzaamheden, die voor de bewoners erg
ingrijpend zijn, zo goed en vlot mogelijk worden uitgevoerd. En met succes, gezien een
gemiddelde bewonerstevredenheid tot nu toe van 8.8. Richard Guldemond is in het project
als assistent uitvoerder goed op zijn plek, maar de weg daar naartoe was een bijzondere.
assistent uitvoerder mee. In opdracht van corporatie de
Sleutels, waarvoor Heembouw een vaste ketenpartner
is, krijgen 77 huurwoningen nieuwe kunststofkozijnen,
wordt enkel glas vervangen door dubbel glas, wordt het
voegwerk gedeeltelijk vernieuwd en worden de daken
beter geïsoleerd. Door de verbetering van de isolatie in
de schil gaan de woningen van energielabel D/E naar
label B. Alle woningen krijgen mechanische ventilatie en
de elektrische installatie wordt gemoderniseerd. In circa
75% van de woningen komt een nieuwe badkamer,
keuken en/of toilet. Verder is er asbestsanering
uitgevoerd. Naast de 77 huurwoningen kunnen ook
de eigenaren van 104 koopwoningen in deze buurt
meedoen aan het groot onderhoudstraject.
bewoners meenemen in het procesWerkzaamheden die voor de bewoners aardig
ingrijpend zijn. Richard: “Ik heb ook als voorman
veel projecten in bewoonde situatie gedaan. Het is
belangrijk om goed te communiceren. Tijdens de
vooropname moet je goed uitleggen wat je gaat
doen. Er komt herrie en stof, dan is het belangrijk om
de bewoners goed door het proces mee te nemen.
De meterkastlijsten helpen daarbij; daarop staat
omschreven wat er wanneer in de woning gebeurt.
Alle afspraken staan erop, met foto’s van de gekozen
tegels, kleur etc. De reacties uit de wijk zijn overigens
positief. De bewoners zijn blij dat het achterstallige
onderhoud wordt aangepakt. Er gebeurt wel heel
veel in korte tijd in hun woning; daar zijn bewoners
soms wat onzeker over, maar dan is het aan ons om
dat goed uit te leggen. We hebben 17 dagen per
woning ingepland; tot nu toe hebben we elke woning
binnen 15 dagen opgeleverd met gemiddeld twee
opleverpunten per woning. En de bewoners
en opdrachtgever zijn blij met het eindresultaat;
daarbij streven we naar een klanttevredenheid
van minstens een 9.”
Gemiddelde
bewoners-
tevredenheid
8.8
goed communiceren en uitleggen wat je gaat doen
43 Heembouw 2015
People
OpleidingenMiddels diverse opleidingen en workshops zijn
we actief bezig geweest met het ontwikkelen van
kennis en het verbeteren van onszelf. Naast de vaste
trainingen om de Veiligheid en Breeam Certificeringen
te borgen op onze projecten, is middels de inzet van
Teamlifo’s en Insights Discovery aandacht besteed
aan het effectiever communiceren en het verder
verbeteren van de samenwerking binnen een aantal
teams. Daarnaast hebben de commerciële teams van
alle klantgroepen een op maat gemaakte sales training
gevolgd, gericht op het vergroten van de effectiviteit bij
de acquisitie van nieuwe projecten.
Opleidingsdagen
Doelstelling Bouw
Doelstelling UTA/UTA-U
Bouw UTA-U UTA
Gemiddelde opleidingsdagen per medewerker Heembouw Groep
2011 2012 2013 2014 2015
6
5
4
3
2
1
0
1,52,0
1,81,3 1,3 1,2 1,3
2,31,3
2,7
0,7
1,5 1,62,0 2,1
Stagiaires
In 2015 hebben we flink ingezet op het vergroten
van het aantal stageplaatsen binnen Heembouw
om zo meer kennisuitwisseling tussen stagiaires en
werknemers te laten plaatsvinden. Dit heeft ervoor
gezorgd dat het aantal stageplaatsen is gestegen van
11 naar 17.
Een aantal collega’s heeft deelgenomen aan het
Loopbaantraject Bouw om uiteindelijk door te kunnen
stromen naar een andere functie. Met succes hebben
inmiddels 4 collega’s dit traject in 2015 weten af
te sluiten.
Via de persoonlijke ontwikkelgesprekken hebben we
daar waar nodig trainingen en opleidingen individueel
opgepakt om eenieder optimaal te laten presteren.
Mede door de focus op projecten ligt het aantal
opleidingsdagen nog onder onze doelstelling.
23
2011
21
2012
21
2013
11
2014
17
2015
44 Heembouw 2015
Menselijk kapitaal
Werknemer Pensioendatum Functie Klantgroep
Ad Verwijmeren 31-03-15 Timmerman II Bedrijfsruimten
Werknemer Functie Jubileum Klantgroep/organisatieonderdeel
Frans Olierook Projectleider 25 Wonen
Ronald van Diemen Bouwplaatsmanager 25 Bedrijfsruimten
Geert van Amerongen Timmerman II 12,5 Wonen
Jos Baak Timmerman II 25 Bedrijfsruimten
Birgite Kasten-Lips P&O Adviseur 12,5 Staf
Frenk van der Ham Timmerman I 25 Wonen
Koos Rietbroek Projectleider 40 Wonen
Frans van Veen Service coördinator 40 Wonen
Gert uit de Bosch Planontwikkelaar 12,5 Bedrijfsruimten
JubileaOok dit jaar vierden we 12,5 jarige, 25 jarige en
zelfs weer 40 jarig jubilea! Alle jubilarissen zijn,
zoals gebruikelijk, goed in het zonnetje gezet met
een huldiging en een feestelijke bijeenkomst.
pensioenIn 2015 ging één medewerker met pensioen,
met 33 jaren dienstverband.
Wij bedanken onze pensionaris voor zijn jarenlange
inzet en wensen hem een goede welverdiende
pensioentijd.
Heembouw 2015
2014 : 2.174 volgers 3.488LinkedIn volgers
45 Heembouw 2015
People
“E-learning module is echt iets om vrolijk van te worden”
recruiter Mariëlle van der weijden en grietje de boer
E-learning module
Sinds 1 december 2015
Live
46 Heembouw 2015
Innovatie
Mariëlle: “Toen we vorig jaar weer meer mensen
gingen aannemen, hebben we kritisch naar ons
introductieprogramma voor nieuwe medewerkers
gekeken. Een onderdeel daarvan was de introductie
workshop: een middag met alle nieuwe collega’s
die we met een uitgebreide presentatie alles over
Heembouw probeerden te vertellen: de geschiedenis,
de cultuur, BIM, Lean, hoe de klantgroepen werken.
Een middag waarin we vooral veel informatie aan
het zenden waren en waar weinig interactie was.
We merkten dat de informatie niet echt goed
bleef hangen; het was ook heel veel wat we in
korte tijd wilden vertellen. Dat wilden we anders
doen. We wisten dat er bij de bouwopleiding BOB
gebruik werd gemaakt van e-learning modules,
en het leek ons wel wat dat als alternatief voor
de introductieworkshop te gebruiken.”
tekst, filmpjes en vragenOpleidingsdeskundige Grietje de Boer is met haar
bureau Grietje training & coaching al een tijdje bezig
met het ontwikkelen van e-learning modules en maakte
de module voor Heembouw. “We hebben nu een
module waarmee nieuwe medewerkers kennis kunnen
maken met de basis informatie over Heembouw en
Habeon Architecten. Collega’s kunnen de module zelf
vanachter hun computer, smartphone of tablet volgen,
op het moment waarop het hen uitkomt. Het is een
combinatie van tekst, filmpjes en vragen. De module
is een leuke manier om door de basis informatie over
Heembouw heen te lopen.”
Grietje: “De module bestaat uit een aantal hoofd-
stukken: geschiedenis van Heembouw, klantgroepen,
kernwaarden en cultuur, de locaties, BIM, Lean.
Elk onderdeel start met een stuk tekst over het
onderwerp, met filmpjes of andere beelden.
Daarna volgt een aantal vragen; die moet je
beantwoorden en dan zie je of het antwoord goed of
fout hebt. Je kan niet verder in de module voor je alle
Met het aantrekken van de markt, gebeurt er ook weer het nodige op het gebied van
personeelswerving. Voor Heembouw een goed moment om het hele proces van werving en
de eerste periode daarna kritisch te bekijken. Dit leidde tot de ontwikkeling van een e-learning
module voor de introductieperiode. Heembouw recruiter Mariëlle van der Weijden en de
ontwikkelaar van de e-learning module, Grietje de Boer zijn enthousiast over het resultaat.
vragen juist beantwoord hebt; zo blijft de info beter
hangen. Je kan de tekst terug lezen en de vragen
opnieuw invullen. Het doorlopen van de hele module
duurt ongeveer 45 minuten. Dat kan je in je eigen
tempo doen; na elk onderdeel kan je stoppen en later
weer doorgaan daar waar je was gebleven.”
Medewerkers enthousiastElke nieuwe medewerker doorloopt de e-learning
module in de eerste werkweek. Mariëlle: “Dat
controleren we niet, maar tijdens de wekelijkse
gesprekken die we voeren met nieuwe medewerkers
vragen we wel of de module gevolgd is. Het blijft een
eigen verantwoordelijkheid van de medewerker, we
doen geen test om te zien of iedereen alle vragen goed
heeft. De module is sinds 1 december 2015 live, en de
eerste reacties zijn enthousiast, niet alleen van nieuwe
collega’s maar ook van de bestaande.
Via intranet hebben we een linkje verspreid om de
module zelf te volgen en daar is druk gebruik van
gemaakt. Ik ben ook echt blij met het eindresultaat;
je wordt er echt vrolijk van als je het ziet en leest en de
module doorloopt, vooral de filmpjes slaan echt aan.”
Grietje: “Dat is fijn om te horen. Ik ben er ook blij
mee, het is echt mooi geworden. En we kunnen
er in de toekomst verder mee, we kunnen zaken
aanpassen of uitbreiden met nieuwe modules. Als het
gaat om overbrengen en toetsen van kennis zijn de
mogelijkheden van e-learning echt ongekend.”
47 Heembouw 2015
Innovatie
voor overbrengen van kennis zijn de mogelijkheden van elearning ongekend
verzuimHieronder zijn de verzuimpercentages weergegeven
van de verschillende organisatieonderdelen en het
totaalpercentage voor de Heembouw Groep.
Het verzuimresultaat voor Heembouw Groep is voor
2015 uitgekomen op het historisch lage niveau van
2,5%. Dit betekent een daling van 0,6% ten opzichte
Kla
ntg
roep
en
Hee
mb
ouw
Ont
wik
kelin
g
Hab
eon
Arc
hite
cten
Hee
mb
ouw
Ho
ldin
g
Hee
mb
ouw
Gro
ep
2013 Bouw 5,5% 5,5%
UTA/Habeon Architecten 2,3% 1,8% 2,2%
Totaal 2013 3,3% 1,8% 3,0%
2014 Bouw 7,9% 7,9%
UTA/Habeon Architecten 1,5% 2,6% 1,7%
Totaal 2014 3,3% 2,6% 3,1%
2015 Bouw 6,4% 6,4%
UTA/Habeon Architecten 1,2% 1,1% 1,1%
Totaal 2015 2,7% 1,1% 2,5%
van 2014. Ons verzuim ligt hiermee nog verder onder
het branchegemiddelde (2014: 5,0% bron EIB) dan
voorgaande jaren. Deze daling is met name het
resultaat van onze aanhoudende gerichte aandacht
voor het verzuim.
De verzuimfrequentie is in 2015 onveranderd gebleven
ten opzichte van het voorgaande jaar.
Verzuimhistorie
Heembouw Groep
2011: 3,9% | 2012: 3,7%
2013: 3,0% | 2014: 3,1%
2,5%verzuim 2015
0,8 0,7
2,4
3,9
0,70,4
1,9
3,0
0,60,5
1,5
2,3 2,5
3,1
0,9 0,7
2,1
3,7
Kort: 0 tot 6 dagen
Middel: 6 tot 31 dagen
Lang: 31 dagen of langer
Totaal verzuim
2011 2012 2013 2014 2015
5,0%
4,0%
3,0%
2,0%
1,0%
0,0% 0,40,3
Verzuimhistorie Heembouw
48 Heembouw 2015
Menselijk kapitaal
werving en selectieDe groei van de organisatie geeft een toename van het
aantal vacatures. Daarom is onze recruiter medio 2015
weer voor 100% ingezet op recruitment. We hebben dit
jaar 29 nieuwe collega’s mogen verwelkomen, waarbij
het zwaartepunt in de tweede helft van 2015 lag.
OngevallenHet aantal ongevallen in 2015 bedraagt 21.
De aandacht voor ongevallen met verzuim verhoogde
de bewustwording en resulteerde in een daling van
deze ongevallen.
2,5%verzuim 2015
Aantal ongevallen
Aantal verzuimgevallen t.g.v. ongeval
Ongevallen Heembouw Groep30
25
20
15
10
5
02011 2012 2013 2014 2015
5
1
5
1
23 2321
27
19
8
In dienst
Heembouw Groep
2015
Heembouw Bedrijfsruimten
Heembouw Kantoren
Heembouw Wonen
Habeon Architecten
Staf
49 Heembouw 2015
People
“BIM is straks gewoon de standaard”
biMengineers piet Stokkel, berry van dalsum en wilfred Hulst
Grote foto: Wilfred Hulst, Piet Stokkel en Berry van Dalsum
50 Heembouw 2015
Innovatie
Wat doet een BIM-engineer eigenlijk? “Voor een
gebouw echt gebouwd wordt, wordt virtueel een
prototype gebouwd. Als BIM-engineers zijn wij
verantwoordelijk voor het BIM-model, het daarin
samenvoegen van de modellen van de leveranciers
en het elimineren van clashes.”
Samenwerkingsdagen met leveranciersBerry en Piet maakten de stap naar BIM-engineer
als (assistent) uitvoerder; Wilfred als projectleider,
hoewel ook hij eerder als uitvoerder werkzaam was.
Wilfred: “Heembouw heeft bewust de keuze gemaakt
om oud-uitvoerders te vragen voor deze functie.
Op de samenwerkingsdagen waarop je met elkaar
een prototype bouwt, ben je een virtuele uitvoerder.
Je neemt dan beslissingen die onomkeerbaar zijn, en
dan is het wel zaak dat je weet waar je het over hebt.
Vanuit onze ervaring als uitvoerder heb je extra inzicht
in de maakbaarheid van het ontwerp.”
De samenwerkingsdagen zijn afgelopen jaar
geïntroduceerd. Wilfred: “Voor ons project Applied
Medical zitten we een hele dag per week samen met
de modelleurs van onze leveranciers in een ruimte, hier
op kantoor. Dan houden we de clashsessies, stemmen
de modellen op elkaar af, houden de wekelijkse
werkbespreking, volgen de planning. In eerste instantie
vroegen we ons af of we dit commitment wel mochten
vragen aan de leveranciers, maar nu ziet iedereen
overduidelijk de meerwaarde; dit werkt gewoon.”
werktekeningen straks verleden tijdDe 3 BIM-engineers zijn blij met de overstap die
ze gemaakt hebben. Berry: “Ik vind het een mooie
uitdaging, ik heb altijd al interesse in automatisering
en ik vind het werken in een 3D-model helemaal
geweldig. Je kan door het gebouw heen lopen, alles
BIM (Bouw Informatie Model) wordt wel de meest ingrijpend innovatie in de bouw van
de afgelopen jaren genoemd. Het werken met 3-dimensionale modellen zorgt niet
alleen voor een andere manier van samenwerken, het leidt ook tot het ontstaan van
nieuwe functies. Zo telt Habeon Architecten inmiddels een groot aantal BIM modelleurs
en heeft elke klantgroep een BIM-engineer in de gelederen. Piet Stokkel en Berry van
Dalsum zijn 1 januari 2015 aan het (interne) opleidingstraject voor deze nieuwe functie
begonnen bij respectievelijk wonen en bedrijfsruimten; Wilfred Hulst vervult deze rol
bij kantoren al wat langer.
al zien vóór het echt gebouwd is. Je weet precies hoe
het er allemaal uit gaat zien.” Piet: “Dat betekent niet
dat we al helemaal volleerd zijn als BIM-engineer; er is
nog heel veel te leren en vooral het samenvoegen van
alle informatie van de leveranciers heeft best wel wat
voeten in aarde. Maar we maken enorme stappen.”
Wilfred: “Steeds meer leveranciers gaan mee in het
modelleren in 3D, ook zij zien hun eigen voordelen
van een 3D model en kunnen hieruit ook produceren.
Het gaat net zo als met Lean: bij Heembouw werken
we Lean, dat zijn andere partijen ook gaan doen en
dat zal voor BIM ook zo zijn: wij doen alle projecten
van Habeon Architecten zowieso in BIM en gaan ook
steeds meer in BIM werken met externe architecten.
BIM is straks gewoon de standaard.”
Hoewel de mannen soms nog hun weg moeten vinden
in hun nieuwe rol “het is af en toe een beetje pionieren”,
vinden ze hun nieuwe functie helemaal top. Piet:
“Het is heel divers, in het model ben je over alles aan
het nadenken en wordt zichtbaar wat je bedacht hebt.”
Berry: “Voor de klant heeft dit ook veel toegevoegde
waarde; je neemt de klant mee in het model, die ziet
hoe zijn gebouw wordt. Dat maakt het leuk.” Wilfred:
“Wat ik heel belangrijk vind is dat je echt samen iets
maakt; je werkt samen aan een doel, dat is leuk.
En dit is de toekomst, straks werken we allemaal met
een model en zijn de werktekeningen verleden tijd.”
51 Heembouw 2015
Innovatie
wij zijn feitelijkvirtuele uitvoerders
Reductie CO2 uitstoot Op het gebied van de reductie van CO2 hebben wij in
2012 de volgende doelstelling geformuleerd: “In 2022
produceren we 25% minder CO2-uitstoot per miljoen
omzet (na inflatiecorrectie) dan in 2012”. De afgelopen
jaren hebben wij daar al een aantal stappen in gezet.
Onze CO2-uitstoot was in 2014 1.048,36 ton, wat
omgerekend naar omzet neerkwam op 9,51 ton per
miljoen omzet.
In 2015 is de CO2-uitstoot verder verlaagd.
De totale uitstoot was 981,3 ton. Bij een omzet,
inclusief deelnemingen, van € 122,2 miljoen komt dit
neer op 8,03 ton per miljoen omzet. Een daling ten
opzicht van vorig jaar met maar liefst 15,6%.
Heembouw is, naast ISO 9001:2008 en VCA**
2008/5.1., ook ISO 14001 gecertificeerd. ISO 14001 is
een internationaal geaccepteerde norm die aangeeft
waaraan een goed milieumanagementsysteem moet
voldoen. Ook in 2015 zijn alle klantgroepen van
Heembouw weer met goed gevolg geauditeerd.
Afvalscheiding op de bouw
Bouw- en sloopafval vormt in Nederland één van
de grootste afvalstromen. In tonnages zelfs ruim
tweemaal zoveel als huishoudelijk afval. Het scheiden
en recyclen van bouw- en sloopafval voorkomt dat het
materiaal moet worden gestort. Het meest efficiënt is
afvalscheiding direct aan de bron.
Ruim 95% van het bouw- en sloopafval kan worden
recycled. Sinds 2010 is Heembouw bezig bouw- en
sloopafval op de bouwplaats te scheiden. Onze stip op
de horizon was toen: “40% van ons bouwafval verlaat
de bouwplaats gescheiden.” In 2014 werd maar liefst
46% van het afvalvolume van Heembouw gescheiden
afgevoerd. In 2015 lag dit percentage op 41%. Hiermee
hebben we ons oorspronkelijke doel weliswaar gehaald,
maar deze daling t.o.v. vorig jaar vraagt om blijvende
aandacht voor de afvalscheiding.
Belangrijk hulpmiddel is het zogenaamde afvalportaal;
door hierop in te loggen kan gemonitored worden
hoe Heembouw presteert. Dit kan bekeken worden
op klantgroepniveau, op bouwdiscipline of op
projectniveau. We zien dat de alle klantgroepen beter
presteren op afvalscheiding en dat is een goede
ontwikkeling.
Laadpunten elektrische en hybride auto’s Er wordt steeds meer gebruik gemaakt elektrische
en hybride auto’s. We vinden het belangrijk om het
gebruik van elektriciteit als brandstof te stimuleren
in het kader van CO2-reductie en het werken aan
duurzaamheid in het algemeen.
Daarom beschikt elke Heembouw vestiging over
laadpunten voor de elektrische en hybride auto’s
van zowel onze collega’s als klanten. Alle laadpunten,
zowel de bestickerde laadzuilen voor onze klanten op
de bezoekersparkeerplaatsen, als de laadpalen voor
de collega’s, zijn vrij te gebruiken.
In totaal beschikken we nu over 14 laadpalen,
verdeeld over onze vestigingen.
Afvalscheiding op de bouw
52 Heembouw 2015
Duurzaamheid
Verduurzamen pand Roelofarendsveen
DC Tesla genomineerd voor meest duurzame gebouw ter wereld
Heembouw groeit. Niet alleen in omzet en resultaat,
maar ook in het aantal medewerkers. Met het oog
hierop werken we aan de ontwikkeling van een nieuw
innovatief huisvestingsconcept, die de medewerkers
optimaal faciliteert en verbindt en waar nog meer
ruimte is voor samenwerking: met elkaar maar ook met
onze strategische partners en leveranciers. Daarbij is
het ons uitgangspunt om de groei van de organisatie
op te vangen in onze bestaande panden.
Een andere manier van werken implementeren in onze
panden en tevens ruimte creëren voor groei van onze
organisatie betekent dat we onze gebouwen mogelijk
moeten gaan aanpassen. Daarnaast zullen we onze
panden waar dat kan verder gaan verduurzamen om
het energieverbruik verder terug brengen. Renovatie
van bestaande bouw is natuurlijk sowieso duurzaam.
Immers, er wordt maximaal gebruik gemaakt van de
bestaande constructie, de hoeveelheid afval is beperkt
en je kan materialen hergebruiken.
Meten is weten
Om te weten hoe het gesteld is met de
warmteweerstand van de buitenschil is in december
een luchtdoorlatendheidtest uitgevoerd in ons pand
in Roelofarendsveen. Leverancier Aero-Dynamiek
heeft daarvoor het gebouw onder druk gezet met
behulp van twee ventilatoren die het gehele pand, met
uitzondering van de werkplaats, vol hebben geperst
met lucht. Door het gebouw op druk te houden,
wordt duidelijk hoeveel lucht er wegvloeit. Wanneer
het gebouw onder druk staat, kan je tevens zien hoe
het staat met thermische lekkages. Daarom is er ook
een thermische foto gemaakt, die aan de hand van
kleurverschillen laat zien waar warmte weglekt en waar
koudebruggen zitten. Verder is er een zogenaamde
PMV meting uitgevoerd (predictive mean vote), wat iets
zegt over het huidige comfortniveau van het klimaat
in ons gebouw. Deze meting is in feite het vertrekpunt
voor de verdere verduurzaming van ons pand.
Het duurzame gebouw van Tesla is een van de
genomineerden voor de internationale BREEAM
Awards 2016, voor de meest duurzame gebouwen ter
wereld. De nominatie voor Tesla is ook een beetje een
nominatie voor Heembouw en Habeon Architecten.
Het DC in Tilburg waarin Tesla is gehuisvest, werd in
opdracht van Dok Vast door Heembouw gerealiseerd,
naar een ontwerp van Habeon Architecten. Dit DC
werd in augustus 2015 beoordeeld met de kwalificatie
BREEAM outstanding en is het meest duurzame DC
van Nederland.
BREEAM is mondiaal het meest gebruikte duurzaam-
heidskeurmerk voor gebouwen. Meer dan een half
miljoen gebouwen zijn voorzien van dit keurmerk. Ieder
jaar wordt het meest aansprekende BREEAM-gebouw
bekroond met de BREEAM Award. Het is de eerste
keer dat ook Nederlandse gebouwen zijn genomineerd.
Luchtdoorlatendheidtest
53 Heembouw 2015
Planet
Kantoor met laboratorium Koppert
Ambitieus
Bij Heembouw willen we het beste voor de klant
en het beste uit onszelf halen. We zijn er trots op
dat medewerkers en klanten de uitbreiding van
de bestaande huisvesting van Koppert Biological
Systems als minstens zo’n fijne werkplek ervaren
als het ernaast gelegen hoofdkantoor, dat
Heembouw eerder realiseerde.
54 Heembouw 2015
Kantoren
55 Heembouw 2015
Kantoren
Wij creëren plekken
waar mensen willen werken
Martijn glas, senior architect | Habeon architecten
“Goed om te horen dat deze werkomgeving even prettig is als die van de andere gebouwen”
de eenHeid Met de Andere gebOuwen iS duideliJK AAnwezig
56 Heembouw 2015
Kantoren
door bestaande gebouwen en moest daar goed op
aansluiten. Het gebouw is helemaal in BIM als prototype
gebouwd, ook met het oog op de grote hoeveelheid
installaties onder het plafond. Dat heeft voor een
goed verlopen uitvoering gezorgd. De hoogtes van de
verschillende gebouwen sluiten goed aan, een kwestie
van centimeterwerk, maar het past precies.”
Met de komst van het nieuwe kantoor C, moesten
afdelingen gaan verhuizen vanuit het hoofdkantoor.
Martijn: “Het hoofdkantoor, gebouw A, is echt de blik
op de wereld. Dit is het wereldwijde hoofdkantoor
en hier worden regelmatig grote delegaties uit het
buitenland ontvangen. Daar leent dit gebouw zich ook
voor. Het is een mooi compliment wanneer je dan hoort
dat mensen dit gebouw, 6 jaar na oplevering, ervaren
als gloednieuw. Toch is het verhuizen van A naar C
voor niemand een probleem gebleken. Dat komt omdat
Koppert al haar medewerkers een goede werkplek wil
bieden, met dezelfde hoge kwaliteit als in de andere
gebouwen. De werkomgeving wordt in de verschillende
gebouwen als even prettig ervaren.” Martijn heeft veel
lof voor de visie van opdrachtgever Koppert. “Dit is een
heel mooi bedrijf, dat steeds verder groeit. Berkel en
Rodenrijs is echt de basis, hier is het hoofdkantoor,
dat is goed voor de regio en voor de mensen die
hier vandaan komen. Men geeft om de mensen en
dat zie je terug in de kwaliteit die hier nagestreefd is.
De panden worden ook ontzettend goed onderhouden;
uitgangspunt is een goede kwaliteit, en die moet ook
goed blijven. Dat vind ik mooi om te ervaren.”
Koppert Biological Systems, wereldmarktleider
in biologische gewasbescherming en natuurlijke
bestuiving, heeft zijn wortels in Berkel en Rodenrijs.
Dit succesvolle familiebedrijf is sinds jaar en dag
gevestigd aan de Veilingweg in Berkel, waar het
verschillende naast elkaar gelegen panden in gebruik
heeft. Een van deze panden is het blikvangende
hoofdkantoor, dat Heembouw in 2010 opleverde,
en waarvoor Marijn Glas ook het ontwerp maakte.
Naar volle tevredenheid van de opdrachtgever, die
graag wilde dat Habeon Architecten ook dit kantoor
zou ontwerpen. “Eis hierbij was dat dit gebouw,
wat bij Koppert bekend staat als gebouw C, een
duidelijke eenheid zou vormen met het aangrenzende
hoofdkantoor en erachter gelegen laboratorium, oftewel
gebouw A en B. Geen gemakkelijke opgave, ook
omdat in de loop van de tijd de klantvraag veranderde.
Eerst ging het om een productiehal met kantoor ervoor.
Onder invloed van de voortdurende groei van het
bedrijf, ontstond de wens om meer kantoor te creëren,
met laboratoria en kweekcellen. Wat oorspronkelijk als
een vrij donker gebouw bedacht was, ingeklemd tussen
twee andere gebouwen van Koppert, met daglicht van
de voor- en zijkant, is een ruimtelijk kantoor met mooie
lichthof geworden.”
de gebouwen geven hetzelfde gevoel van eenheid en kwaliteit De eenheid met de andere gebouwen is duidelijk
aanwezig. Martijn: “Hier is het strakke ritme van
de gevel van gebouw B doorgezet. Verder wilde
opdrachtgever Paul Koppert, directeur en mede-
eigenaar, het interieur hier doorzetten: hetzelfde tapijt,
hetzelfde meubilair etc., tot en met de toiletpotten
aan toe. Interieurarchitect Sprank, die ook bij
A en B de inrichting heeft verzorgd, is daar goed in
geslaagd. De gebouwen geven hetzelfde gevoel van
eenheid en kwaliteit, terwijl ze toch heel verschillend
zijn. Gebouw C was aan drie kanten omsloten
“Dat blijft toch het leukste: als je ziet hoe mensen werken in het gebouw dat jij ontworpen
hebt en dat het werkt, zoals het is bedacht. En dan is het helemaal mooi om te horen dat
mensen het een prettige werkomgeving vinden en het fijn vinden om er te zijn.” Martijn Glas,
senior architect bij Habeon Architecten, is trots op het kantoor met laboratorium dat
Habeon Architecten en Heembouw turnkey voor Koppert Biological Systems realiseerden.
Men geeft om de mensen en dat zie je terug in de kwaliteit die hier nagestreefd is
57 Heembouw 2015
Kantoren
Plaats: Berkel en Rodenrijs Opdrachtgever: Koppert Biological Systems
Architect: Habeon Architecten
Plaats: Leiden Opdrachtgever: Auma Benelux
Architect: Habeon Architecten
Kantoor van 3.600 m2 bvo, inclusief entomologisch
laboratorium. Het is een uitbreiding van de bestaande
huisvesting van Koppert Biological Systems aan de
Veilingweg in Berkel en Rodenrijs. Hiermee wordt de groei
opgevangen die deze wereldwijde marktleider op het
gebied van biologische gewasbescherming en natuurlijke
bestuiving voor professionele telers, al jaren doormaakt.
Het nieuwe pand is met een glazen corridor verbonden
met het ernaast gelegen hoofdkantoor, dat ook door
Heembouw werd gerealiseerd en in 2010 is opgeleverd.
Uitbreiding en facelift kantoor Auma Benelux.
Het complex is opgetopt met een nieuwe
verdieping en er is een nieuwe entree gecreëerd.
Verder heeft het exterieur van zowel het
kantoor als de bedrijfshal een nieuwe uitstraling
gekregen en is het interieur op de bestaande
twee verdiepingen gerestyled.
Auma Benelux
Kantoor Koppert
inclusief
entomologisch
laboratorium
58 Heembouw 2015
Kantoren
Renovatie
hoofdkantoor
Staedion
Plaats: Den Haag Opdrachtgever: Corporatie Staedion
Renovatie hoofdkantoor Staedion (9.400 m2) aan
het Koningin Julianaplein in Den Haag. Een van de
uitgangspunten voor de renovatie was de centralisatie
van kantoren, van drie bezoekerslocaties naar één.
Tijdens de renovatie is het pand in gebruik gebleven.
CBS Newsroom
Plaats: Leidschenveen
59 Heembouw 2015
Kantoren
Klantcijfer
8.0
Klantcijfer
9.0
Kantoorruimte
De Sfinx
Renovatie terwijl
business huurders doorgaat
Plaats: Rijswijk
Plaats: Scheveningen Opdrachtgever: Dunea Duin & Water Architect: Zenber interieur | architectuur
Transformatie bezoekerscentrum “Waterrand” in het kader van herstructurering vastgoedportefeuille Dunea. Deze renovatie is in hernieuwde
samenwerking tussen Heembouw, Zenber en Dunea uitgevoerd; eerder werkten deze partijen samen bij de duurzame renovatie van
het hoofdkantoor van Dunea in Zoetermeer, waarbij van twee verouderde panden één modern kantoor is gemaakt.
Transformatie
bezoekerscentrum
“Waterrand”
Plaats:
Amsterdam - Schiphol
Opdrachtgever:
World Trade Center
Schiphol AirportIn WTC Schiphol (65.000m2) zijn vele ambitieuze,
internationale georiënteerde bedrijven gevestigd.
Heembouw werkt i.s.m. WTC Schiphol aan een upgrade
van het complex. In 2014 is Heembouw gestart met een
1e showfloor voor de “look&feel”. Nu voert Heembouw
gefaseerd de werkzaamheden uit over de verdiepingen
die verdeeld zijn over 8 kantoortorens en staan ook voor
2016 de nodige werkzaamheden gepland.
60 Heembouw 2015
Kantoren
Nieuwe productieruimte met kantoor Applied Medical Europe
Nieuwe productielocatie met kantoor voor Applied Medical Europe op
bedrijventerrein de Wieken in Amersfoort. Applied Medical Europe is een
wereldwijd opererende ontwikkelaar en producent van medische hulpmiddelen,
en wil met de nieuwe locatie haar groeiambities op de Europese markt verder
vormgeven. Het nieuwe kantoor met productielocatie komt vlakbij het huidige
hoofdkantoor van Applied Medical, dat Heembouw in 2012 heeft gerealiseerd
De nieuwe vestiging van Applied Medical bestaat uit een ruime “state-of-the-art”
cleanroom, een productieruimte en magazijn en 8.700 m² kantoor, in totaal
27.000 m² vloeroppervlak.
Plaats: Amersfoort Opdrachtgever: Applied Medical Europe
Architect: Habeon Architecten
Kantoorspecial
61 Heembouw 2015
Kantoren
Stichting Mont ventoux
Bij groot onderhoud of renovatie in een bewoonde
situatie moeten bewoners zo min mogelijk hinder
ondervinden van de werkzaamheden om hen heen,
zodat het dagelijks leven gewoon door kan gaan.
Dat vraagt om een uitstekende voorbereiding en een
goede en heldere communicatie. Nu zorgen groot
onderhoud of renovatiewerkzaamheden onvermijdelijk
voor overlast. Dan is het belangrijk om bewoners
Maatschappij
Onder het motto “Grootverzettegenkanker”
beklommen 3 en 4 september 500 fietsers, handbikers,
wandelaars en hardlopers de Mont Ventoux in
Frankrijk. Een pittige tocht, die wordt georganiseerd
door de Stichting Mont Ventoux. Hiermee halen de
sporters geld op voor de strijd tegen kanker en een
goed doel, dat de sporters zelf mogen kiezen. Een
aantal collega’s van Heembouw nam op de fiets deel
aan de beklimming van de Mont Ventoux. Onder hen
Stef Kuipers, die zijn grootste sponsoren een muzikale
beloning in het vooruitzicht stelde. Als tegenprestatie
voor de bijdrage van zijn collega’s van Heembouw
Wonen, traden Stef en zijn zus Sabine, ondersteund
door collega Marco Heemskerk, op tijdens de jaarlijkse
Heembouw kerstborrel.
In totaal werd er € 580.190,00 voor de Stichting Mont
Ventoux bij elkaar gesport, waarvan 60% bestemd is
voor het KWF. De overige 40% wordt verdeeld over de
zelf gekozen goede doelen van de deelnemers.
als het ware mee te nemen in het proces en goed te
informeren over wat hen te wachten staat. Dit gebeurt
in bijeenkomsten en wordt bevestigd in persoonlijke
brieven. In elke woning komt een bewonerswensenlijst
te hangen; daarop staat omschreven wat er wanneer
in de woning gebeurt. Alle afspraken staan erop, met
foto’s van de gekozen tegels, kleur etc.
Verder zorgen we voor een herkenbaar, centraal
informatiepunt tussen de te renoveren woningen.
Dit kan een ingerichte modelwoning zijn, maar bij de
grotere projecten is het bewonersinformatiecentrum
onderdeel van het ketenpark. Hier vinden de bewoners
de bewonersbegeleider, waar ze voor alle vragen
terecht kunt. Verder richten we hier een ‘showroom’
in, waar ze kunnen zien wat er verandert in en aan de
woningen. En is er iets aan de hand? De bewoners
vinden hier ook de uitvoerder. Maar ook voor een
bak koffie of om rustig een krantje te lezen, is het
bewonersinformatiecentrum dé plek waar bewoners
willen zijn.
bewonersinformatie centrum: plek waar bewoners willen zijn
Bewonersinformatiecentrum project renovatie 223 woningen Holy Zuid
i Bewoners informatiecentrum
62 Heembouw 2015
Maatschappij
Kledinginzamelingsactie Azc Katwijk Na een oproep op intranet
kwamen de collega’s van
Heembouw in actie om
winterkleding in te zamelen
voor de bewoners van het
AZC in Katwijk.
Stapels heren-, dames- en
kinderjassen vonden hun weg
naar de vluchtelingen.
Strategische partnerdagen in teken van kennisdelen en samenwerken
Het belang en de invloed van onze partners in de verkoop- en de
realisatiefase van projecten wordt steeds groter. Bij onze partners
is veel kennis en ervaring die ons in staat stelt om samen de
klantwens nog beter te vertalen. Door onze krachten te bundelen,
kunnen we tot optimale oplossingen komen.
Afgelopen jaar hebben we voor elke klantgroep strategische
partnerdagen georganiseerd: een sessie met de vaste partners
waar mee we samenwerken. Doel: delen van kennis en verder
verbeteren van de samenwerking. Dit soort bijeenkomsten biedt
de mogelijkheid om projectoverstijgend met elkaar van gedachten
te wisselen. Zowel onze partners als wijzelf zijn enthousiast over
de opzet en het verloop van de sessies. Belangrijk onderwerp van
gesprek was onze gezamenlijke klant, de eindgebruiker: door je
druk te maken over elkaars problemen kan je met elkaar de kwaliteit
leveren die afgesproken is. Op deze manier werken we met elkaar
aan het verbeteren van de klantbeleving en geven we invulling
aan onze drijfveer: Wij creëren plekken waar mensen willen zijn.
Deze strategische partnerdagen zullen minstens een keer per jaar
plaatsvinden.
10 jaar sponsor huttenbouw
De Stichting Vakantiespelen Alkemade kan weer terug kijken op een
mooie zomer. De vele activiteiten die de vrijwilligers voor de jeugd
van de gemeente Kaag en Braassem tijdens de zomervakantie
organiseren, konden weer op veel belangstelling rekenen.
Absolute topper is elk jaar weer de huttenbouw. Kinderen kunnen
in alle vrijheid een mooie hut in elkaar timmeren, waar dan ook
nog eens een nachtje in geslapen mag worden. Het werk van
de Stichting Vakantiespelen wordt voor een belangrijk deel
mogelijk gemaakt door de hoofdsponsors Meer Wonen (voorheen
woningstichting Alkemade Wonen) en Heembouw. Heembouw stopt
met deze sponsoring nà de huttenbouw van 2016. In 2007 liep
Stichting Vak tamelijk onverwacht tegen een grote extra kostenpost
op, toen door nieuwe regelgeving het hout na de huttenbouw
niet meer verbrand mocht worden, maar volgens de regels moest
worden afgevoerd. Bij Heembouw hoorden we dit en wilden graag
helpen. Veel van onze collega’s hebben mooie herinneringen aan
de huttenbouw, hun kinderen zijn ermee opgegroeid en het zou
jammer zijn deze mooie traditie te zien verdwijnen. Daarom besloot
Heembouw bijna 10 jaar geleden de Stichting Vakantiespelen te
steunen. Het is goed te zien dat de Stichting Vak alles weer goed
op de rit heeft.
In 2016 hebben we het mede-hoofdsponsorschap voor 10 jaar
vervuld. Een mooi moment om te stoppen. We hopen dat een ander
enthousiast bedrijf het stokje overneemt.
63 Heembouw 2015
Profit
De Gemeenschappelijke Ondernemingsraad in 2015
2015 was een dynamisch jaar met veel ontwikkelingen waarbij de ondernemingsraad actief
betrokken is geweest. Reeds aan het begin van 2015 werden wij geconfronteerd met het
vertrek van 2 GOR-leden, waaronder onze voorzitter. Vanuit de aanmeldingen van de vorige
OR-verkiezing in 2014 zijn beide GOR-functies ingevuld en onder de GOR-leden is er een
nieuwe voorzitter verkozen.
De gezamenlijke ondernemingsraad heeft in 2015
vier keer een overleg gehad met de holding directie.
Bij één van deze overleggen was de heer
R. van Berkel (lid Raad van Commissarissen)
aanwezig voor het bespreken van de financiële
cijfers van 2015. De heer Van Berkel dankte alle
collega’s voor de inzet het afgelopen jaar. Mede door
deze inzet ontwikkelt de organisatie zich positief.
Gedurende het jaar is de ondernemingsraad onder
andere betrokken geweest bij de flexibilisering van
de arbeidstijden, het bespreken van werkdrukbeleving
bij de klantgroepen, de wijzigingen binnen de nieuwe
Bouw CAO, het opzetten van een interne vacaturebank
en vele andere zaken in relatie tot onze bedrijfscultuur.
Na een succesvolle kick-off met de complete
ondernemingsraad (GOR + OC-leden) aan het einde
van 2014 hebben we in 2015 deze overlegvorm
voortgezet. Eind september zijn we een ochtend bij
elkaar gekomen om met elkaar de lopende zaken
en acties voor de komende periode te bespreken.
Daar hebben we onder andere met elkaar een
visie gevormd op de, inmiddels van kracht zijnde,
flexibele arbeidstijden en met elkaar gesproken
over acties omtrent de cultuur bij de verschillende
klantgroepen. Wat vooral mooi was om tijdens
deze ochtend te ervaren is dat, ondanks de nieuwe
klantgroepenstructuur, er bij alle klantgroepen een
zelfde bedrijfscultuur heerst.
Traditiegetrouw hebben wij tijdens de presentatie
van de Heembouw jaarcijfers in mei een leuke quiz
gehouden met de collega’s over onderwerpen uit het
jaarverslag. Uiteraard kijken wij nu al weer uit naar
de presentatie van dit jaar en alle mooie zaken die
er komen gaan in 2016.
Namens de GOR,
Jordy de Jong, voorzitter
Rene Lem, secretaris
64 Heembouw 2015
Medezeggenschap HeembouwSamenstelling ondernemingsraad 20142017:
Klantgroep Wonen
Ilse de Jong (OR)
René Lem (OR, secretaris)
Quirien van Berkel (OC)
Victor Nieboer (OC)
Erik van Doorn (OC)
Rick van der Post (OC)
Habeon Architecten
Jordy de Jong (OR, voorzitter)
Richard Günthardt* (OC)
Sander Dekker (OC)
OR = ondernemingsraad
OC = onderdeelscommissie
* = nieuwe leden!
Klantgroep Bedrijfsruimten
Jan van der Geest (OR)
Arthur Straathof (OR)
Koos Spitters (OR)
Martin van Straten (OC)
Rolf Verdel (OC)
Klantgroep Kantoren
Jeffry Jacobs (OR)
Peter de Stigter* (OR)
Koen de Bruin* (OC)
Johan ter Horst (OC)
Anneke Verbakel (OC)
De leden van De Gemeenschappelijke Ondernemingsraad: v.l.n.r.: René Lem, Peter de Stigter, Jordy de Jong,
Quirien van Berkel, Koos Spitters, Jeffry Jacobs, Ilse de Jong, Jan van der Geest, Arthur Straathof
65 Heembouw 2015
Holland contech verbindt startups in de bouw met ‘grownups’
“Er gebeuren prachtige dingen in de bouw, die moeten we uitdragen”
Innovatie
66 Heembouw 2015
Sabine en Wouter waren allebei voor ze met Holland
ConTech startten werkzaam in de bouw; Sabine als
directeur in bouw en vastgoed, Wouter als business
developer in met name de Infra en Openbare Ruimte.
Een min of meer toevallige ontmoeting bracht een
gezamenlijke passie voor innovatie in de bouw aan
het licht en leidde vrij snel daarna tot het ontstaan
van Holland ConTech. Wouter: “De bouw is altijd
wat traditioneel geweest, en het was lastig om met
innovatie en vernieuwing aan de slag te gaan en
geld te verdienen. Met Holland ConTech brengen we
inspiratie van buiten naar de organisaties toe.” Sabine:
“Bestaande bedrijven zijn als tankers; het duurt lang
voor een koersverandering is doorgevoerd. Startups
zijn als speedbootjes, die langs komen razen en het
water in beweging brengen. Als Holland ConTech
brengen wij de kruisbestuiving en samenwerking
tussen beiden tot stand.” Peter Lammertink: “Als
bestaande organisatie moet je ervoor waken geen
logge tanker te zijn, maar te zorgen dat je strategisch
wendbaar bent en blijft. Wat mij aanspreekt in Holland
ConTech is dat jullie snel, verfrissend en oorspronkelijk
zijn. Jullie laten iets gebeuren, op het juiste moment nu
de bouw weer de opgaande lijn te pakken heeft.”
Sabine Schoorl en Wouter Truffino zijn de bevlogen oprichters van Holland ConTech,
hét netwerk voor startups en grownups in de bouw. Sinds de start op 27 mei 2015, is
Holland ConTech in korte tijd uitgegroeid tot een organisatie met 30 leden, zowel startups
als grownups. Heembouw is een van de aangesloten grownups. Algemeen directeur
Peter Lammertink is blij met initiatieven zoals Holland ConTech: “Het is belangrijk om als
innovatief bedrijf nieuwe ontwikkelingen van nabij te volgen en het zorgt voor inspiratie.” Dat is
het ook waar het Sabine en Wouter om te doen is. “Met Holland ConTech willen we verbinden;
we maken startups zichtbaar bij gevestigde organisaties en brengen ze met elkaar in contact.”
zichtbaar zijn bij de juiste mensenHolland ConTech biedt startups een podium. Sabine:
“We hebben nu een kleine 200 startups in beeld; die
benaderen we rechtstreeks of via social media en
bieden ons netwerk aan. Elke maand organiseren we
meetups met onze leden, startups en grownups, waar
de startups hun innovaties pitchen aan de aanwezigen.
Tijdens de netwerkborrel daarna kunnen ze direct in
contact komen met klanten, partners of investeerders.
We helpen onze leden continu; vragen wat ze nodig
hebben voor een volgende stap en zorgen voor een
match met andere partijen. Wat ik zelf als marketeer
belangrijk vind: we helpen ze met marketing en
zichtbaarheid. Veel startups zijn begonnen vanuit de
techniek, en de grootste hobbel die ze tegen komen is
te zorgen voor een product – markt fit. Wij helpen hen
om zichtbaar te zijn bij de juiste mensen.”
Peter was bij een van de laatste meetups en is
enthousiast over de opzet. “Tijdens de pitches heb ik
veel gehoord waar wij als Heembouw iets mee kunnen;
inmiddels hebben we met verschillende partijen die
daar waren een vervolgafspraak gehad. Er gebeuren
prachtige dingen in de bouw, maar dat dragen we
onvoldoende uit. Dat is wat Holland ConTech goed
doet: ze vertellen erover, treden ermee naar buiten en
zorgen voor succes.” Wouter: “Het is onze uitdaging
startups met grownups te verbinden en ambitieuze
leiders met vernieuwende technologie samen te
brengen. Dit zorgt voor verbetering en vernieuwing
van de hele sector en meer rendement. Als Holland
ConTech willen we daar een positieve boost aan
geven, de sector weer laten bloeien.”
Startups zijn als speedbootjes, die langs komen razen en het water in beweging brengen
67 Heembouw 2015
Innovatie
Succesvolle deelname beurs Logistica
Van dinsdag 10 tot en met vrijdag 13 november vond de Logistica
plaats, dé vakbeurs voor de logistiek in de Benelux. Plaats van
handeling: Jaarbeurs Utrecht. Evenals voorgaande edities was
Heembouw ook in 2015 één van de deelnemende exposanten.
Op onze stand, ontworpen door Horizon Creative en gerealiseerd
door Hypsos, konden bezoekers kennismaken met enkele van
onze laatste innovaties.
Zo is tijdens de Logistica de Mobiliteitsscan
geïntroduceerd. Een nieuwe tool, in samenwerking met
Simacan ontwikkeld, waarmee we onze klanten nog
beter kunnen adviseren over de juiste locatie voor hun
bedrijfspand. Zie ook pagina 30-31.
Op de stand konden bezoekers een demo zien van de
Mobiliteitsscan en werd dagelijks een lunchpresentatie
gegeven.
Op onze stand verder aandacht voor BIM:
Bouw Informatie Model. Onze architecten van
Habeon Architecten waren op de stand aanwezig
om tekst en uitleg te geven aan de hand van enkele
modellen en BIM manager Yvonne Hoogenboom gaf
elke dag een lunchpresentatie. “Wat levert BIM op voor
de klant?” was de centrale vraag in haar verhaal.
Twitterwall
De Twitterwall op onze stand trok veel bekijks.
Wij zijn enthousiast over het gebruik van Social Media
en delen veelvuldig nieuws en foto’s via Twitter en
LinkedIn.
We kijken terug op een succesvolle beurs.
Het complete commercieel team van bedrijfsruimten
was aanwezig om veel bestaande maar ook de
nodige nieuwe relaties op de stand te ontvangen.
De lunchpresentaties die dagelijks gehouden
werden trokken veel aandacht en de interesse in
de Mobiliteitsscan was groot. De Twitterwall bleek
een ware eye catcher. We konden gedurende de
hele beursperiode veel bezoekers op onze stand
verwelkomen, die een aantal mooie leads opleverden.
Social Media
Heembouw 2015
2014 : 5.3104 volgers 6.259volgers op Twitter
68 Heembouw 2015
Nieuws
uniek bij Harbour village
Zelf je eigen bedrijfsunit mee ontwerpen
Bij woningbouwproject De Oevers, dat Hoorne
Vastgoed en Heembouw samen in het centrum van
Roelofarendsveen realiseren, hebben de kopers veel
keuzemogelijkheden om hun woning echt tot hun
droomhuis te maken: welk woningtype, wel of geen
dakkapel of topgevel, de keuze van het geveltype,
kleur metselwerk, wel of geen uitbreiding met een
uitbouw en/of een andere indeling van de woning.
De woonconfigurator is in dit keuzeproces een
welkom hulpmiddel.
Bij bedrijfsruimten is een dergelijke tool nog geen
gemeengoed, sterker: we denken dat we bij
Harbour Village de primeur hebben. Dit bijzondere
bedrijvencomplex, gelegen aan de Nijverheidsstraat
in Rijswijk, is een aantrekkelijke en waterrijke nieuwe
bedrijvenlocatie, speciaal gericht op kleinschalige
bedrijfsruimten, dienstverlening en horeca. Harbour
Village wordt in fasen ontwikkeld. In fase 1 en 2 zijn
in totaal 27 units gerealiseerd, die allemaal verkocht
zijn. Omdat alle units uit fase 1 en 2 snel waren
verkocht, is eind februari 2016 de verkoop van fase 3
gestart. De kopers kunnen via een speciaal online
ontwerpprogramma op een eenvoudige manier zelf
mee ontwerpen en zo hun eigen stempel drukken op
hun unit. Op deze manier kan elke ondernemer hier
zijn eigen unieke bedrijfsruimte realiseren.
Woonconfigurator
De Oevers geeft
direct inzicht in het
effect van de vele
keuzemogelijkheden
Bij bedrijvencomplex Harbour Village Rijswijk kan de koper zijn eigen unieke bedrijfsruimte samenstellen
In de woningbouw zie je het wel vaker: zelf online je woning
op maat samenstellen met behulp van een woonconfigurator.
De keuzes die je op je tablet of tablet aanklikt, zijn direct
terug te zien op de plattegronden, met een inzicht in de
bijbehorende kosten.
69 Heembouw 2015
Innovatie
NPS maakt klantbeleving concreet
“Wij creëren plekken waar mensen willen zijn.”
Om te meten of we dit daadwerkelijk doen en in welke
mate, vragen we naar de mening van onze klanten.
Sinds 2014 werkt Heembouw hierin samen met
tevreden.nl. Dit bureau voor tevredenheidonderzoeken
combineert continu onderzoek met een transparante
terugkoppeling van de resultaten via digitale
platforms. Als eerste bouwbedrijf in Nederland
deelt Heembouw op open en transparante wijze de
meningen en reviews van klanten. Hierbij sturen wij
op de Net Promoter Score (NPS). De NPS is een breed
ingeburgerde indicator van de klantrelatie en de wijze
waarop klanten hun leveranciers beleven. De NPS
wordt als volgt bepaald. Klanten van een organisatie
geven - op een schaal van 0 tot 10 - aan in hoeverre
zij de betreffende leverancier aan zouden bevelen.
In de filosofie van NPS wordt een klant als Promoter
beschouwd als deze een 9 of 10 als antwoord
geeft. Detractors zijn klanten die een 6 of lager
geven. De NPS-score krijg je door het percentage
Detractors af te trekken van het percentage Promoters.
Theoretisch kan de NPS variëren tussen -100 en +100.
Na ruim 50 klantonderzoeken, ligt de NPS van
Heembouw op +33. Onze klanten waarderen ons
gemiddeld met het rapportcijfer “8”.
Om een indruk te geven wat dit getal van +31
betekent: TNS Nipo en SpotONvision hebben in
maart 2015 de resultaten van onderzoek naar de
NPS van 10 branches in de zakelijke dienstverlening
gepresenteerd. De B2B kenmerkt zich
- in vergelijking met consumentenmarkten - door een
lage NPS. Gemiddeld bedraagt deze -30 (voor de
10 onderzochte branches). Uitzendbureaus (NPS: -14)
en afvalverwerkingsbedrijven (NPS: -15)
onderscheiden zich in positieve zin met een veel beter
dan gemiddelde NPS. Banken (in hun hoedanigheid
als zakelijke kredietverleners) scoren een NPS van -50;
accountantskantoren een NPS van -37.
Na Heembouw laat ook Hercuton de klantbeoordelingen
via het platform van tevreden.nl zien. Wij zouden
het toejuichen wanneer meer bouwbedrijven open
en transparant hun klantbeoordelingen zouden
delen.
Gemiddelde
Klanttevredenheid
8.0
NPS
+33
Het gaat erom of klanten je zullen aanbevelen
0
Net Promoter Score % Promotors= – % Criticasters
1 2 3
CRITICASTERSPASSIEF
TEVREDEN PROMOTORS
4 5 6 7 8 9 10
Website
Heembouw 2015
2014 : 83.740 bezoekers 103.000website bezoekers
70 Heembouw 2015
Nieuws
71 Heembouw 2015
Wij creëren plekken
waar mensen willen zijn
Jaarrekening
Activa 31-12-2015 31-12-2014
Immateriële vaste activa
Software 1 347.052 225.082
347.052 225.082
Materiële vaste activa 2
Aanpassingen bedrijfsgebouwen 710.236 898.609
Machines en transportmiddelen 25.370 18.478
Gereedschappen en inventaris 444.396 416.358
1.180.002 1.333.445
Financiële vaste activa
Deelnemingen 3 2.035.158 924.997
Lening u/g derden 4 - 40.674
2.035.158 965.671
Voorraden
Grond 5.344.710 5.344.710
Gereed product 5 2.515.198 2.654.198
Onderhanden werk 6 2.925.510 2.525.405
Grond- en hulpstoffen 7 26.751 35.334
10.812.169 10.559.647
Vorderingen en vooruitbetaalde kosten
Debiteuren 16.702.012 12.667.747
Gelieerde maatschappijen 8 6.051.070 7.552.608
Belastingen en premies sociale verzekeringen 9 455 -
Overige vorderingen en overlopende activa 10 252.420 256.606
23.005.957 20.476.961
Liquide middelen 6.144.523 4.072.179
43.524.861 37.632.985
Geconsolideerde balans per 31 december 2015 (voor resultaatbestemming)
Heembouw Holding B.V. te Roelofarendsveen (bedragen in €)
74 Heembouw 2015
Passiva 31-12-2015 31-12-2014
Eigen vermogen
Aandelenkapitaal 441.000 441.000
Agioreserve 4.779.670 4.779.670
Wettelijke reserve 2.017.158 906.997
Algemene reserve 8.539.683 9.253.685
Resultaat lopend boekjaar 1.611.298 396.160
17.388.809 15.777.512
Voorzieningen
Voorziening voor jubileumuitkeringen 11 101.506 162.579
101.506 162.579
Schulden op korte termijn
Onderhanden projecten 12 7.045.461 3.486.420
Crediteuren 12.918.128 13.651.907
Gelieerde maatschappijen 960 -
Belastingen en premies sociale verzekeringen 13 4.659.707 3.301.554
Pensioenen - 43.909
Overige schulden en overlopende passiva 14 1.410.290 1.209.104
26.034.546 21.692.894
43.524.861 37.632.985
75 Heembouw 2015
Geconsolideerde winst- en verliesrekening 2015Heembouw Holding B.V. te Roelofarendsveen (bedragen in €)
2015 2014
Netto omzet 121.001.377 107.882.719
Wijziging in voorraad onderhanden werk en onderhanden projecten -/- 3.158.936 -/- 2.220.751
Geactiveerde productie voor het eigen bedrijf 20.320 22.436
Overige bedrijfsopbrengsten - 750
Som der bedrijfsopbrengsten 15 117.862.761 105.685.154
Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten 97.249.301 87.756.174
Lonen en salarissen 16 12.038.494 11.886.878
Sociale lasten (incl. pensioenlasten) 3.253.530 3.340.105
Afschrijvingen op materiële vaste activa 527.635 519.940
Overige bedrijfskosten 17 4.048.270 3.719.819
Som der bedrijfslasten 117.117.230 107.222.916
Bedrijfsresultaat 745.531 -/- 1.537.762
Rentebaten en soortgelijke opbrengsten 18 351.036 282.306
Rentelasten en soortgelijke lasten 19 -/- 54.728 -/- 103.043
296.308 179.263
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belasting 1.041.839 -/- 1.358.499
Belasting resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 20 540.702 144.396
Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen 1.110.161 1.899.055
Resultaat na belastingen 1.611.298 396.160
76 Heembouw 2015
2015 2014
Netto-liquiditeiten per 1 januari 4.072.179 2.714.917
Kasstroom uit operationele activiteiten
Bedrijfsresultaat 745.531 -/- 1.537.762
Aanpassingen voor:
Afschrijvingen 1, 2 527.635 519.940
Mutaties van voorzieningen 11 -/- 61.073 3.188
Mutatie (niet) gerealiseerde waardeveranderingen -/- 151.381 -/- 52.500
315.181 470.628
Veranderingen in werkkapitaal:
Toename handelsvorderingen -/- 4.160.092 2.122.459
Toename overlopende activa 8, 10 232.266 403.092
Toename voorraden en onderhanden projecten 5, 6, 7, 12 3.306.519 1.086.831
Toename handelsschulden -/- 733.779 -/- 4.198.415
Toename schuld belastingen en sociale premies 9,13 1.181.997 -/- 115.529
Toename overlopende passiva 14 158.237 -/- 67.153
-/- 14.852 -/- 768.715
Kasstroom uit bedrijfsoperaties 1.045.860 -/- 1.835.849
Ontvangen interest 10, 18 351.036 295.626
Ontvangen dividend 3 - 1.602.781
Betaalde interest 14, 19 -/- 54.728 -/- 103.043
Betaalde winstbelasting 9, 13, 20 -/- 365.000 258.785
-/- 68.692 2.054.149
Kasstroom uit operationele activiteiten 977.168 218.300
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Leningen aan gelieerde maatschappijen 1.424.838 1.307.171
Investeringen in immateriële vaste activa 1 -/- 229.576 -/- 95.663
Investeringen in materiële vaste activa 2 -/- 266.586 -/- 223.546
Kasstroom uit investeringsactiviteiten 928.676 987.962
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
Afgifte lening u/g 4 - - -
Aflossen lening u/g 4, 10 166.500 151.000
Betaald dividend aan aandeelhouders - - -
Kasstroom uit financieringsactiviteiten 166.500 151.000
Netto kasstroom 2.072.344 1.357.262
Netto-liquiditeiten per 31 december 6.144.523 4.072.179
Geconsolideerd kasstroomoverzicht(Bedragen in €)
77 Heembouw 2015
De enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening zijn opgemaakt
volgens de voorschriften van Titel 9 Boek 2 BW. De jaarrekening
is opgesteld in euro’s. Activa en passiva worden in het algemeen
gewaardeerd tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Indien
geen specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering
plaats tegen de nominale waarde. De jaarrekening is opgemaakt op
10 maart 2016.
Naam van de vennootschap Zetel Kapitaalbelang
Heembouw Roelofarendsveen B.V. Roelofarendsveen 100%
Heembouw Rotterdam B.V. Roelofarendsveen 100%
Heembouw Amersfoort B.V. Roelofarendsveen 100%
Heembouw Wonen B.V. Roelofarendsveen 100%
Heembouw Breda B.V. Roelofarendsveen 100%
Heembouw Ontwikkeling Wonen B.V. Roelofarendsveen 100%
Heembouw Ontwikkeling Bedrijfsruimten B.V. Roelofarendsveen 100%
Habeon Architecten B.V. Roelofarendsveen 100%
Heegro 3 B.V. Roelofarendsveen 100%
West-End B.V. Roelofarendsveen 100%
Heembouw Deelnemingen B.V. Roelofarendsveen 100%
Heembouw Centrumplan B.V. Roelofarendsveen 100%
Hepark B.V. Roelofarendsveen 100%
Tripolis Amersfoort B.V. Harderwijk 50% (1)
Cityblob Zuid Oost B.V. Amsterdam 50% (1)
Centrumplan Roelofarendsveen V.O.F. Roelofarendsveen 50% (2)
V.O.F. Tuinstadwijk Rotterdam 50% (3)
(1) Heembouw Ontwikkeling Bedrijfsruimten B.V. heeft een belang van 50% in genoemde B.V. en een aandeel in het resultaat van 50%.
(2) Heembouw Centrumplan B.V. heeft een belang van 50% in genoemde V.O.F. en een aandeel in het resultaat van 50%.
(3) Heembouw Wonen B.V. heeft een belang van 50% in genoemde V.O.F. en een aandeel in het resultaat van 50%.
In 2015 heeft een wijziging tenaamstelling plaatsgevonden: Heembouw Ontwikkeling B.V. is gewijzigd in Heembouw Ontwikkeling Wonen
B.V.; Heegro 1 B.V. is gewijzigd in Heembouw Ontwikkeling Bedrijfsruimten B.V.
Ten behoeve van bovenstaande groepsmaatschappijen (de 100% belangen), met uitzondering van Heembouw Deelnemingen B.V.,
Heembouw Centrumplan B.V. en Hepark B.V., zijn aansprakelijkheidsverklaringen als bedoeld in artikel 403 lid 1 sub f Boek 2 BW bij
het Handelsregister van de betreffende Kamers van Koophandel gedeponeerd.
In verband met de herrubricering van software van materiële vaste activa naar immateriële vaste activa zijn de vergelijkende cijfers van
2014 aangepast. Deze herrubricering heeft geen invloed op het vermogen en resultaat.
Algemeen
Heembouw Holding B.V. te Roelofarendsveen vormt als hoofd
van de Groep samen met haar groeps- en werkmaatschappijen
Heembouw Groep. Het doel van de Groep is het ontwikkelen,
ontwerpen, aannemen en uitvoeren van bouwkundige werken.
Heembouw Holding B.V. is een 100% deelneming van
Heembouw Beheer B.V. Tot Heembouw Groep behoren de
volgende vennootschappen:
Grondslagen voor de consolidatie, de waardering en de bepaling van het resultaat
78 Heembouw 2015
Consolidatie
In de geconsolideerde jaarrekening worden opgenomen
de financiële gegevens van de vennootschap en haar
groepsmaatschappijen per 31 december van het boekjaar.
Groepsmaatschappijen zijn rechtspersonen en vennootschappen
waarin beslissende zeggenschap wordt uitgeoefend.
Deelnemingen in samenwerkingsverbanden waarin de
aandeelhouders gezamenlijke zeggenschap hebben, worden
niet proportioneel geconsolideerd. In de geconsolideerde
jaarrekening zijn de onderlinge schulden, vorderingen en
transacties geëlimineerd evenals de binnen de Groep
gemaakte winsten.
De vennootschappelijke jaarrekening is overeenkomstig
artikel 402 Titel 9 Boek 2 BW opgesteld.
Salderen
Een actief en een post van het vreemd vermogen worden
gesaldeerd in de jaarrekening opgenomen uitsluitend indien en
voor zover:
• een deugdelijk juridisch instrument beschikbaar is om het
actief en de post van het vreemd vermogen gesaldeerd en
simultaan af te wikkelen; en
• het stellige voornemen bestaat om het saldo als zodanig of
beide posten simultaan af te wikkelen.
Belangrijkste schattingen en beoordelingen
in de jaarrekening
Schattingen en beoordelingen worden voortdurend
geëvalueerd en zijn gebaseerd op in het verleden opgedane
ervaring en andere factoren, waaronder verwachtingen ten
aanzien van toekomstige gebeurtenissen die zich gelet op de
omstandigheden redelijkerwijs kunnen voordoen. Heembouw
maakt schattingen en doet veronderstellingen ten aanzien van
de toekomst. De werkelijkheid kan afwijken van de gemaakte
schattingen.
Onderhanden-projectresultaat
Projectopbrengsten en –kosten worden naar rato van de
voortgang van de projecten verantwoord voor zover deze
op een verantwoorde wijze kunnen worden vastgesteld.
Verliesvoorzieningen op projecten worden genomen op het
moment dat duidelijk is dat de kosten de opbrengsten van een
project overstijgen. Per project wordt dit periodiek beoordeeld
door de projectverantwoordelijke en het management van de
betreffende werkmaatschappij. Deze beoordeling gebeurt met
name op basis van de projectadministratie en kennis en ervaring
van betrokkenen. Inherent aan dit proces is dat inschattingen
worden gemaakt.
Voorzieningen
Een voorziening wordt gevormd indien de Groep op balansdatum
een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting heeft waarvan
het waarschijnlijk is, dat voor de afwikkeling een uitstroom van
middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang betrouwbaar is
te schatten. De omvang van de voorziening wordt bepaald door
de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de
desbetreffende verplichtingen per balansdatum af te wikkelen.
Tenzij anders vermeld, worden voorzieningen gewaardeerd tegen
nominale waarde.
Kasstroomoverzicht
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte
methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan
uit de liquide middelen.
Waardering
Algemeen
Voor zover niet anders vermeld, worden de op de balans
voorkomende posten gewaardeerd tegen de nominale waarde.
(Im)materiële vaste activa
Aanpassingen bedrijfsgebouwen worden gewaardeerd tegen de
aanschaffingsprijs c.q. de vervaardigingsprijs verminderd met
lineaire afschrijvingen. De afschrijvingen zijn gebaseerd op de
verwachte economische levensduur.
De overige (im)materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen
oorspronkelijke aanschaffingswaarde verminderd met lineaire
afschrijvingen die gebaseerd zijn op de verwachte levensduur en
berekend zijn over de aanschaffingswaarde. Op investeringen
die in de loop van het boekjaar zijn gedaan, wordt tijdsevenredig
afgeschreven.
De afschrijvingstermijn ligt voor:
• software op 5 jaar
• aanpassingen bedrijfsgebouwen tussen 5 jaar en 25 jaar
• machines en transportmiddelen tussen 5 en 10 jaar
• gereedschappen en inventaris op 5 jaar
79 Heembouw 2015
Financiële vaste activa
Deelnemingen
Deelnemingen waarin de vennootschap invloed van betekenis
uitoefent op het zakelijke en financiële beleid worden tegen
de vermogensmutatiemethode gewaardeerd. Overeenkomstig
deze methode worden de deelnemingen in de balans
opgenomen tegen het aandeel van de vennootschap in de
nettovermogenswaarde vermeerderd met haar aandeel in
de resultaten van de deelnemingen vanaf het moment van
verwerving, bepaald volgens de grondslagen van de Groep. In de
winst- en verliesrekening wordt het aandeel van de vennootschap
in het resultaat van de deelnemingen opgenomen. Indien en
voor zover de vennootschap niet zonder beperking uitkering
van de positieve resultaten aan haar kan bewerkstelligen,
worden de resultaten in een wettelijke reserve opgenomen.
Haar aandeel in de rechtstreekse vermogensvermeerderingen en
–verminderingen van de deelnemingen wordt ook in de wettelijke
reserve opgenomen. Voor deelnemingen met een negatief eigen
vermogen wordt, indien nodig en daarvoor aansprakelijkheid
bestaat, een voorziening getroffen.
Lening u/g derden
Verstrekte leningen zijn primaire financiële activa met vaste
of bepaalbare betalingen die niet op een actieve markt zijn
genoteerd. Deze leningen worden na de eerste verwerking
gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs volgens de
effectieve-rentemethode.
Voorraden
Grond
De waardering van de voorraad grond geschiedt tegen kostprijs
of lagere marktwaarde.
Gereed product
De waardering van de voorraad gereed product geschiedt tegen
kostprijs of lagere marktwaarde.
Onderhanden werk
Dit betreft werken voor eigen risico. De post onderhanden werk
is gewaardeerd tegen bestede materiaalkosten, kosten van werk
door derden en manuren.
Grond- en hulpstoffen
De waardering van de voorraden grond- en hulpstoffen geschiedt
tegen historische inkoopprijzen of lagere marktwaarde.
Onderhanden projecten
Dit betreft onderhanden projecten in opdracht van derden.
De onderhanden projecten worden gewaardeerd tegen
bestede materiaalkosten, kosten van werk door derden
en manuren, vermeerderd met een opslag voor algemene
kosten, de ten behoeve van het ontwikkelproject betaalde
rente en resultaat naar rato van de voortgang van het project.
Winst wordt genomen vanaf start bouw voor zover projecten
of delen hiervan zijn verkocht en voor zover de winst met
voldoende mate van zekerheid bepaalbaar is. Voor projecten
die naar verwachting zullen worden afgesloten met een
negatief resultaat wordt een voorziening getroffen. Op de
post onderhanden projecten zijn de gefactureerde termijnen
in mindering gebracht.
Vorderingen en vooruitbetaalde kosten
Bij de initiële verwerking van vorderingen en vooruitbetaalde
kosten worden deze opgenomen tegen reële waarde
vermeerderd met de direct daaraan toe te rekenen
transactiekosten. Alle transacties worden opgenomen op
het moment waarop de Groep de bindende overeenkomst
aangaat. De vorderingen worden na de initiële verwerking
gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs volgens
de effectieve-rentemethode. Baten en lasten worden in de
winst- en verliesrekening verwerkt zodra deze aan een derde
worden overgedragen of een bijzondere waardevermindering
ondergaan, alsmede via het amortisatieproces.
De Groep beoordeelt op elke balansdatum of een vordering
een bijzondere waardevermindering heeft ondergaan.
Het verlies wordt bepaald als het verschil tussen de
boekwaarde van het actief en de best mogelijke schatting
van de toekomstige kasstromen, contant gemaakt tegen
de effectieve rentevoet van het financiële actief zoals die is
bepaald bij de eerste verwerking. De boekwaarde van de
vorderingen wordt verlaagd met gebruikmaking van een
voorziening wegens oninbaarheid.
Liquide middelen
Onder liquide middelen worden verstaan kasmiddelen,
de tegoeden op bankrekeningen en wissels en cheques.
Liquide middelen die (naar verwachting) langer dan
twaalf maanden niet ter beschikking staan van de Groep,
worden als financiële vaste activa gerubriceerd. De liquide
middelen staan, met uitzondering van de G-rekening, vrij ter
beschikking van de Groep.
80 Heembouw 2015
Schulden op korte termijn
Bij de initiële opname van schulden op korte termijn worden
deze opgenomen tegen reële waarde verminderd met de direct
daaraan toe te rekenen transactiekosten. De schulden op korte
termijn worden na de initiële waardering gewaardeerd tegen de
geamortiseerde kostprijs volgens de effectieve-rentemethode.
Winst of verlies worden in de winst-en verliesrekening
opgenomen zodra de verplichtingen niet langer op de balans
worden opgenomen, alsmede via het amortisatieproces.
Voorzieningen
Voorziening voor jubileumuitkering
Betreft een voorziening gevormd voor uitkeringen bij jubilea.
De voorziening is in 2015 (actuarieel) herrekend.
Resultaatbepaling
Algemeen
De baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop
zij betrekking hebben.
Som der bedrijfsopbrengsten
Bedrijfsopbrengsten vormen het saldo van de productie van
enig jaar tegen opbrengstwaarde, inclusief aan werken in
uitvoering toegerekende winsten, naar rato van de voortgang
van de verrichte prestatie, en/of getroffen verliesvoorzieningen.
Kosten
De kosten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor
reeds vermelde grondslagen van waardering en toegerekend
aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.
Pensioenen
De vennootschap heeft een pensioenregeling bij het
Bedrijfstakpensioenfonds voor de Bouwnijverheid.
In het geval van een tekort bij het Bedrijfstakpensioenfonds,
heeft de vennootschap geen verplichting tot het voldoen van
aanvullende bijdragen, anders dan het voldoen van toekomstige
premies. Evenmin kunnen de groepsmaatschappijen
rechten doen gelden op eventuele overschotten in de
fondsen. Het voorgaande is ook van toepassing op de bij de
verzekeringsmaatschappij ondergebrachte pensioenregeling.
Op basis van boven staande karakteristieken is het uitgangspunt
dat in de verslagperiode de te verwerken pensioenlast gelijk is
aan de over die periode aan het pensioenfonds respectievelijk
verzekeringsmaatschappij verschuldigde pensioenpremies.
De geschatte dekkingsgraad van het Bedrijfstakpensioenfonds
voor de Bouwnijverheid per 31 december 2015 bedraagt 108,9%
(31-12-14: 114,5%).
Leasing
De Groep heeft enkel contracten die kwalificeren als operationele
lease en daarom worden de leasebetalingen lineair over de
leaseperiode ten laste van de winst-en verliesrekening gebracht.
Renteopbrengsten
Renteopbrengsten worden tijdsevenredig in de winst- en
verliesrekening verwerkt, rekening houdend met de effectieve
rentevoet van de desbetreffende actiefpost, indien hun bedrag
bepaalbaar is en hun ontvangst waarschijnlijk.
Belastingen
De verantwoorde belastingen zijn gebaseerd op het geldende
tarief rekening houdend met fiscale faciliteiten en verschillen
tussen de commerciële en fiscale waardering van activa
en passiva. Voor 2015 is een tarief van 25,0% gehanteerd over
het fiscaal resultaat 2015.
81 Heembouw 2015
Activazijde 31-12-2015 31-12-2014
Immateriële vaste activa (1)
Boekwaarde per 1 januari Investeringen Afschrijvingen Boekwaarde Boekwaarde
Software 225.082 229.576 107.606 347.052 225.082
Cumulatieve Cumulatieve aanschaffingsprijs afschrijvingen Boekwaarde Boekwaarde
Software 857.957 510.905 347.052 225.082
Materiële vaste activa (2)
Boekwaarde per 1 januari Investeringen Afschrijvingen Boekwaarde Boekwaarde
Aanpassingen bedrijfsgebouwen 898.609 58.480 246.853 710.236 898.609
Machines en transportmiddelen 18.478 13.624 6.732 25.370 18.478
Gereedschappen en inventaris 416.358 194.482 166.444 444.396 416.358
1.333.445 266.586 420.029 1.180.002 1.333.445
Cumulatieve Cumulatieve aanschaffingsprijs afschrijvingen Boekwaarde Boekwaarde
Aanpassingen bedrijfsgebouwen 2.438.506 1.728.270 710.236 898.609
Machines en transportmiddelen 87.115 61.745 25.370 18.478
Gereedschappen en inventaris 1.842.194 1.397.798 444.396 416.358
4.367.815 3.187.813 1.180.002 1.333.445
Toelichting geconsolideerde balans(Bedragen in e)
Financiële vaste activa
Deelnemingen (3)
Netto-vermogenswaarde per 1 januari 924.997 628.723
Uitkering dividend - -/- 1.602.781
924.997 -/- 974.058
Resultaat deelnemingen 1.110.161 1.899.055
Netto-vermogenswaarde per 31 december 2.035.158 924.997
Lening u/g derden (4)
Saldo per 1 januari (incl. kortlopend) 280.920 431.920
Verstrekkingen gedurende boekjaar - -
Onttrekkingen gedurende boekjaar -/- 166.500 -/- 151.000
114.420 280.920
Aflossingsverplichting komend boekjaar -/- 114.420 -/- 240.246
Saldo per 31 december - 40.674
De aflossingsverplichting komend boekjaar is opgenomen onder de debiteuren.
82 Heembouw 2015
31-12-2015 31-12-2014
Voorraden
Gereed product (5)
Betreft de aanwezige onverkochte voorraad van reeds opgeleverde projecten. 2.515.198 2.654.198
Onderhanden werk (6)
Bestede kosten minus voorziening 2.925.510 2.525.405
Grond- en hulpstoffen (7)
Betreft de per 31 december aanwezige voorraad hout, plaatmateriaal,
hang- en sluitwerk, metalen platen en profielen. 26.751 35.334
Vorderingen en vooruitbetaalde kosten
Gelieerde maatschappijen (8)
Dit betreft de financiering van samenwerkingsverbanden en deze vorderingen
hebben een kortlopend karakter. 6.051.070 7.552.608
Belastingen en premies sociale verzekeringen (9)
Sociale verzekeringen 455 -
455 -
Overige vorderingen en overlopende activa (10)
Licenties/onderhoudscontracten software 93.149 79.034
Inkoopbonussen 66.579 88.100
Verzekeringen 1.906 1.906
Leasebedragen 1.264 31.431
Diverse transitorische posten 89.522 56.135
252.420 256.606
83 Heembouw 2015
Passivazijde 31-12-2015 31-12-2014
Eigen Vermogen
De specificatie en het verloopoverzicht van het eigen vermogen zijn opgenomen in de toelichting op de vennootschappelijke balans.
Voorzieningen
Voorziening voor jubileumuitkeringen (11)
Saldo per 1 januari 162.579 159.391
Dotatie/vrijval lopend boekjaar -/- 61.073 3.188
Saldo per 31 december 101.506 162.579
De voorziening wordt om de vijf jaar actuarieel berekend. In 2015 is dit weer gedaan.
De overige jaren wordt er een indexatie toegepast. In 2015 is op basis van deze nieuwe berekening een vrijval geboekt van € 61.073.
Schulden op korte temijn
Onderhanden projecten (12)
Bestede kosten, geactiveerde marge minus voorziening -/- 35.140.569 -/- 49.692.131
Gefactureerd op onderhanden projecten 42.186.030 53.178.551
7.045.461 3.486.420
In de onderhanden projecten per 31 december 2015 is geen rente geactiveerd (2014: € 2.769).
De positie Onderhanden projecten per 31 december 2015 bestaat uit projecten met een debetstand van € 525.278
(2014: € 1.338.774) en projecten met een creditstand van € 7.570.739 (2014: € 4.825.194).
84 Heembouw 2015
31-12-2015 31-12-2014
Belastingen en premies sociale verzekeringen (13)
Omzetbelasting 3.861.697 2.636.337
Loonbelasting en premieheffing 621.676 655.771
Vennootschapsbelasting 176.334 633
Sociale verzekeringen - 8.813
4.659.707 3.301.554
Overige schulden en overlopende passiva (14)
Reservering personeelsgerelateerde kosten 1.025.420 974.491
Reservering kosten klachten 178.802 88.500
Accountants- en advieskosten 40.000 40.650
Verzekeringen 64.557 17.734
Rente 6.659 16.068
Diverse transitorische posten 94.852 71.661
1.410.290 1.209.104
85 Heembouw 2015
Niet in de balans opgenomen regelingen en verplichtingen
31-12-2015 31-12-2014
Verstrekte bankgaranties 7.689.234 8.358.969
Verstrekte concerngaranties 15.130.000 17.790.619
Leaseverplichtingen voor wagenpark en printers
Leaseverplichting voor komend boekjaar 1.118.982 984.605
Leaseverplichting over 2e tot en met 5e jaar na balansdatum 2.147.147 1.320.950
Huurverplichtingen voor huisvesting
Huurverplichting voor komend boekjaar 713.763 822.831
Huurverplichting over 2e tot en met 5e jaar na balansdatum 348.245 552.924
Licenties voor programmatuur
De verplichting tbv licenties voor komend boekjaar bedraagt 110.749 158.155
Voorwaardelijke verplichtingen
Huurverplichting - 80.000
Grondafnameverplichting 694.857 641.940
De vennootschap is hoofdelijk aansprakelijk voor de afdracht van vennootschapsbelasting van Heembouw Roelofarendsveen B.V.,
Heembouw Amersfoort B.V., Heembouw Breda B.V., Heembouw Wonen B.V., Hepark B.V., Heembouw Rotterdam B.V., Heembouw
Ontwikkeling Wonen B.V., Heembouw Ontwikkeling Bedrijfsruimten B.V., Heegro 3 B.V., West-End B.V., Heembouw Deelnemingen B.V.,
Heembouw Centrumplan B.V. en Habeon Architecten B.V.
De vennootschap is hoofdelijk aansprakelijk voor de afdracht van omzetbelasting van Heembouw Roelofarendsveen B.V., Heembouw
Amersfoort B.V., Heembouw Breda B.V., Heembouw Wonen B.V., Hepark B.V., Heembouw Rotterdam B.V., Heembouw Ontwikkeling
Wonen B.V., Heembouw Ontwikkeling Bedrijfsruimten B.V., Heegro 3 B.V., West-End B.V. en Habeon Architecten B.V.
De vennootschap is hoofdelijk aansprakelijk voor schulden van Heembouw Roelofarendsveen B.V., Heembouw Amersfoort B.V.,
Heembouw Breda B.V., Heembouw Wonen B.V., Heembouw Ontwikkeling Wonen B.V., Heembouw Rotterdam B.V., Heembouw
Ontwikkeling Bedrijfsruimten B.V., Heegro 3 B.V., West-End B.V. en Habeon Architecten B.V. In het kader van deze 403 verklaringen zijn
deze B.V.’s vrijgesteld van het opmaken van een eigen jaarrekening.
De vennootschap is hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden met betrekking tot de vennootschappen onder firma waarin zij
deelneemt (V.O.F. Tuinstadwijk). Bij Centrumplan Roelofarendsveen V.O.F. geldt dit voor Heembouw Centrumplan B.V.
In 2015 is de kredietfaciliteit omgezet in een gecommitteerde rekening-courant krediet met ongewijzigde limiet. Voor bancaire krediet- en
garantiefaciliteiten zijn de volgden zekerheden gesteld: een hypotheek op een deel van de grondposities, verpanding bedrijfsuitrusting,
voorraden, boekvorderingen en vorderingen uit aannemingsovereenkomsten.
Heembouw Groep is betrokken bij enkele procedures die worden betwist. Momenteel wordt niet verwacht dat hier substantiële bedragen
uit voortkomen.
86 Heembouw 2015
Risicobeheer en financiële instrumenten
Algemeen
De primaire financiële instrumenten van de Groep dienen ter financiering van de operationele activiteiten van de Groep of vloeien direct
uit deze activiteiten voort. Het beleid van de Groep is niet te handelen in financiële instrumenten. De Groep heeft geen valutarisico
en een minimaal renterisico. De relevante risico’s betreffen het marktrisico en het kredietrisico.
Marktrisico
De financiële prestaties van de Groep zijn mede afhankelijk van de conjuncturele omstandigheden. De afhankelijkheid van deze
omstandigheden wordt beperkt door de verschillende soorten bouwsegmenten waar de vennootschap opereert zoals
bedrijfsruimten, kantoren, woningcorporaties en zorginstellingen en woningen.
Kredietrisico
Kredietrisico is het risico van financieel verlies indien een afnemer de aangegane contractuele verplichting niet nakomt. Kredietrisico’s
vloeien met name voort uit vorderingen op klanten. De Groep heeft stringente procedures opgesteld om de kredietwaardigheid van
haar relaties te bepalen. Tevens heeft de Groep richtlijnen opgesteld om de omvang van het kredietrisico bij elke partij te beperken.
Bovendien bewaakt de Groep voortdurend haar vorderingen en hanteert de Groep een strikte aanmaningsprocedure. Door de
bovenstaande maatregelen en contractuele regelingen is het kredietrisico voor de Groep beheersbaar. Ter beheersing van dit risico
wordt gebruik gemaakt van informatie van erkende instellingen die zich op het leveren van kredietinformatie hebben toegelegd.
Continue bewaking van het kredietrisico vormt onderdeel van het debiteurenbeheer.
Gelieerde partijen
Met de gelieerde partijen Heembouw Beheer B.V., Heevas B.V., Heembouw Visie B.V., Cityblob Zuid Oost B.V., Centrumplan
Roelofarendsveen V.O.F. en V.O.F. Tuinstadwijk hebben in het boekjaar transacties plaatsgevonden. Dit bestaat uit levering diensten en
levering goederen. De transacties zijn gebaseerd op cost-plus methode met uitzondering van de doorbelasting kosten. Deze worden
tegen werkelijke kosten doorbelast.
31-12-2015 31-12-2014 Door gelieerde partijen aan Heembouw Groep:
Levering diensten 994.482 1.032.426
Door Heembouw Groep aan gelieerde partijen:
Levering diensten 613.778 966.098
Levering goederen 425.537 2.935.328
87 Heembouw 2015
Som der bedrijfsopbrengsten* (15) 2015 2014
Bedrijfsruimten 56.604.000 54.798.000
Kantoren 22.076.000 14.626.000
Woningcorporaties en zorginstellingen 10.378.000 5.547.000
Woningen 27.190.000 23.815.000
Overig 1.615.000 6.898.000
Geproduceerde omzet 117.863.000 105.684.000
Overige opbrengsten - 1.000
Totaal som der bedrijfsopbrengsten 117.863.000 105.685.000
De omzet is geheel in Nederland gerealiseerd.
* afgerond op duizenden euro’s
Som der bedrijfslasten
Lonen en sociale lasten (16)
Lonen en salarissen 12.038.494 11.886.878
Sociale lasten 2.023.476 2.047.621
Pensioenlasten 1.230.053 1.292.484
15.292.023 15.226.983
De personeelsbezetting uitgedrukt in FTE’s
bedroeg per 31-12-2015: 209 (31-12-2014: 205)
De samenstelling was als volgt:
Bouwplaatsmedewerkers, inclusief uitvoerders 70 75
Kantoormedewerkers 139 130
209 205
Toelichting geconsolideerde winst- en verliesrekeningHeembouw Holding B.V. te Roelofarendsveen (bedragen in €)
88 Heembouw 2015
2015 2014
Overige bedrijfskosten (17)
Huisvestings-/kantoorkosten* 1.876.886 1.920.436
Autokosten 578.385 636.341
Overige personeelskosten 870.648 799.099
Overige kosten 722.351 363.943
4.048.270 3.719.819
Rentebaten en soortgelijke opbrengsten (18)
Debiteuren 21.057 -
Rente op vordering op gelieerde maatschappij 304.129 278.600
Belastingdienst 2.855 -
Overig 22.995 3.706
351.036 282.306
Rentelasten en soortgelijke lasten (19)
Bankrente -/- 54.013 -/- 90.449
Overig -/- 715 -/- 12.594
-/- 54.728 -/- 103.043
2015 2014
Belastingdruk (20) in € in % in € in %
Nominale belastingdruk 527.452 24,5 133.151 25,0
Effect fiscaal niet-aftrekbare kosten 13.518 0,6 13.305 2,5
Overige effecten -/- 268 0,0 -/- 2.061 -/- 0,4
Effectieve belastingdruk 540.702 25,2 144.395 27,1
Bezoldiging Bestuurders en Commissarissen
In het verslagjaar bedragen de vergoedingen aan bestuurders in totaal € 615.447
(in 2014 € 845.794) en aan commissarissen in totaal € 100.812 (in 2014 € 68.441).
Per 18 maart 2015 maakt dhr. H.W. Breukink geen deel meer uit van de Raad van Commissarissen.
Hij is derhalve pro rata in de opgaaf omtrent bezoldiging opgenomen.
*in de kantoorkosten is in 2015 een bedrag van € 66.000 (2014: € 61.150) aan accountantskosten voor onderzoek van de jaarrekening opgenomen en € 16.503 aan kosten voor adviesdiensten op fiscaal gebied uitgevoerd door verschillende partijen (2014: € 11.693).
89 Heembouw 2015
Activa 31-12-2015 31-12-2014
Immateriële vaste activa
Software 347.052 225.082
347.052 225.082
Materiële vaste activa
Aanpassingen bedrijfsgebouwen 352.785 485.896
Gereedschappen en inventaris 362.854 287.464
715.638 773.360
Financiële vaste activa
Deelnemingen 1 2.144.609 2.332.558
2.144.609 2.332.558
Vorderingen en vooruitbetaalde kosten
Debiteuren - 81
Groepsmaatschappijen 3.058.910 4.481.345
Gelieerde maatschappijen 10.890 4.240
Belastingen en premies sociale verzekeringen 106.978 121.031
Pensioenen - -
Overige vorderingen en overlopende activa 328.655 334.627
3.505.433 4.941.324
Liquide middelen 12.352.029 10.884.176
19.064.761 19.156.500
Vennootschappelijke balans per 31 december 2015 (voor resultaatbestemming)
Heembouw Holding B.V. te Roelofarendsveen (bedragen in €)
90 Heembouw 2015
Passiva 31-12-2015 31-12-2014
Eigen vermogen
Aandelenkapitaal 2 441.000 441.000
Agioreserve 3 4.779.670 4.779.670
Wettelijke reserve 4 2.017.158 906.997
Algemene reserve 5 8.539.683 9.253.685
Resultaat lopend boekjaar 1.611.298 396.160
17.388.809 15.777.512
Voorzieningen
Jubileumuitkeringen 101.506 162.579
Negatieve waarde deelnemingen 6 330.438 1.932.348
431.944 2.094.927
Schulden op korte termijn
Onderhanden projecten 399.155 253.584
Crediteuren 191.719 155.742
Groepsmaatschappijen 276.513 737.707
Gelieerde maatschappijen 70.633 70.832
Belastingen en premies sociale verzekeringen 176.714 1.013
Overige schulden en overlopende passiva 129.274 65.183
1.244.008 1.284.061
19.064.761 19.156.500
91 Heembouw 2015
De vennootschappelijke waarderingsgrondslagen zijn gelijk aan de geconsolideerde waarderingsgrondslagen. Voor de toelichting op
de vennootschappelijke balans en winst- en verliesrekening wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en
winst- en verliesrekening. Aanvullend volgen hier nog enkele specificaties.
Activazijde 31-12-2015 31-12-2014
Financiële vaste activa
Deelnemingen (1)
Netto-vermogenswaarde per 1 januari 2.332.558 748.215
Uitkering dividend -/- 182.210 1.216.371
2.150.348 1.964.586
Resultaat deelnemingen 1.596.171 182.210
Mutatie voorziening in verband met negatief eigen vermogen -/- 1.601.910 185.762
Netto-vermogenswaarde per 31 december 2.144.609 2.332.558
2015 2014
Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen 1.596.171 182.210
Overige baten en lasten na belastingen 15.127 213.950
Resultaat na belasting 1.611.298 396.160
Vennootschappelijke winst- en verliesrekening 2015Heembouw Holding B.V. te Roelofarendsveen (bedragen in €)
Toelichting vennootschappelijke balans(Bedragen in €)
92 Heembouw 2015
Voorzieningen
Voorziening negatieve waarde deelnemingen (6)
Saldo per 1 januari 1.932.348 1.746.586
Toevoegingen 330.438 1.932.348
Vermogensstortingen -/- 1.932.348 -/- 1.746.586
Saldo per 31 december 330.438 1.932.348
De voorziening negatieve waarde deelnemingen heeft betrekking op de negatieve netto vermogenswaarde van deelnemingen voor zover
de vennootschap hoofdelijk aansprakelijk is voor de schulden van de betreffende deelnemingen.
De vennootschap heeft geen werknemers in dienst.
Eigen Vermogen
Aandelenkapitaal (2)
Maatschappelijk kapitaal 2.000.000 2.000.000
waarvan niet geplaatst -/- 1.559.000 -/- 1.559.000
Het geplaatste kapitaal bestaat uit 882 gewone aandelen à € 500. 441.000 441.000
Agioreserve (3)
Saldo per 31 december 4.779.670 4.779.670
Betreft het boven de nominale waarde gestorte bedrag op het aandelenkapitaal.
Wettelijke reserve (4)
Saldo per 1 januari 906.997 600.723
Resultaat deelnemingen 1.110.161 1.899.054
Uitgekeerd dividend - -/- 1.592.780
Saldo per 31 december 2.017.158 906.997
De wettelijke reserve heeft betrekking op de onverdeelde winst van de deelnemingen waar Heembouw geen meerderheidsbelang
in heeft en daardoor niet zonder beperkingen uitkeringen van dit vermogen kan bewerkstelligen.
Algemene reserve (5)
Saldo per 1 januari 9.253.685 10.854.481
Uitkering slotdividend vorig boekjaar - -
Mutatie wettelijke reserve ingehouden winst deelnemingen -/- 1.110.162 -/- 306.274
Toevoeging winst vorig boekjaar 396.160 -/- 1.294.522
Saldo per 31 december 8.539.683 9.253.685
Passivazijde 31-12-2015 31-12-2014
93 Heembouw 2015
94 Heembouw 2015
Statutaire bepaling omtrent winstbestemming
Artikel 25 van de statuten vermeldt:
De vennootschap kan aan de aandeelhouders en andere gerechtigden tot de voor uitkering vatbare winst slechts
uitkeringen doen, voor zover het eigen vermogen van de vennootschap groter is dan het bedrag van het gestorte
kapitaal van de vennootschap, vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden.
De winst, blijkende uit de vastgestelde winst- en verliesrekening, staat ter beschikking van de algemene
vergadering van aandeelhouders.
Resultaatbestemming
Het resultaat over het boekjaar 2015 ad € 1.611.298 staat overeenkomstig de bepalingen van de statuten
ter beschikking van de algemene vergadering van aandeelhouders.
De directie stelt voor om het resultaat boekjaar van € 1.611.298 toe te voegen aan de algemene reserve.
Tevens stelt de directie voor om een dividend uit te keren van € 483.000.
Gebeurtenissen na balansdatum
Er hebben geen belangrijke gebeurtenissen na het einde van het boekjaar plaatsgevonden.
Overige gegevens
95 Heembouw 2015
Verklaring betreffende de jaarrekening
Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2015 van Heembouw Holding B.V. te Roelofarendsveen gecontroleerd.
Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2015 en de geconsolideerde en
enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2015 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde
grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.
Verantwoordelijkheid van het bestuur
Het bestuur van de entiteit is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient
weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland
geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk
acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
Verantwoordelijkheid van de accountant
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle
verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de
voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid
wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat.
Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de
jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip
van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.
Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken
van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de
omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van
de interne beheersing van de entiteit. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor
financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de entiteit gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie
van het algehele beeld van de jaarrekening.
Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel
te bieden.
Oordeel betreffende de jaarrekening
Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van
Heembouw Holding B.V. per 31 december 2015 en van het resultaat over 2015 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.
Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen
Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek
of het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid
1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij dat kunnen
beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.
Utrecht, 10 maart 2016
Ernst & Young Accountants LLP
w.g. drs. W.H. Kerst RA
Controleverklaring van de onafhankelijke accountantAan: de aandeelhouders, de commissarissen en de directie van Heembouw Holding B.V.
96 Heembouw 2015
De Lasso-Zuid 22 Postbus 30 2370 AA Roelofarendsveen heembouw.nl