JABATAN PERANGKAAN MALAYSIA, NEGERI SABAHDEPARTMENT OF STATISTICS MALAYSIA, SABAH
Disember 2015December 2015
i
KATA PENGANTAR Buku Tahunan Perangkaan ini memberikan maklumat yang komprehensif dan terkini tentang ciri-ciri sosial dan ekonomi bagi Negeri Sabah. Penerbitan ini mempersembahkan perangkaan yang luas meliputi pelbagai topik termasuk penduduk, guna tenaga, pendidikan, kesihatan, perdagangan luar negeri, harga, akaun negara, alam sekitar dan juga data bagi pelbagai sektor ekonomi.
Beberapa penunjuk utama dipersembahkan pada permulaan penerbitan ini bagi membolehkan pengguna memahami secara sepintas lalu arah aliran asas ekonomi.
Buku Tahunan Perangkaan menyediakan rujukan yang berguna dan mudah tentang situasi sosio ekonomi negeri ini. Maklumat yang lebih terperinci boleh diperoleh dalam penerbitan lain Jabatan yang lebih khusus.
Sebarang cadangan dan pandangan ke arah memperbaiki lagi penerbitan ini pada masa hadapan amat dihargai. Jabatan merakamkan setinggi-tinggi penghargaan di atas kerjasama semua pihak yang telah membekalkan maklumat untuk penerbitan ini.
PREFACE
The Statistical Yearbook provides comprehensive and up-to-date information on social and economic characteristics of the State of Sabah. The publication presents statistics on a wide array of topics which include population, employment, education, health, prices, external trade, national accounts, environment as well as data for the various sectors of the economy.
Some key indicators are presented at the beginning of the publication to provide users with a quick understanding of the basic trends of the economy.
The Statistical Yearbook serves as a useful and convenient reference on the socio-economic situation of the State. Detailed statistics can be obtained in other specialised publications of the Department. Comments and suggestions towards improving future publications would be greatly appreciated. The Department gratefully acknowledges the co-operation of all parties concerned in providing information for this publication.
DATUK DR. HAJI ABDUL RAHMAN BIN HASAN Ketua Perangkawan Malaysia Chief Statistician Malaysia
Disember 2015 December 2015
KATA PENGANTAR PREFACE
tidak ada niltidak diperoleh not availablevolum kurang daripada 50 tan metrik/meter paduvolume less than 50 tonnes/cubic metresnilai kurang daripada RM500value less than RM500sementara / permulaan provisional / preliminary anggaranestimateramalanforecast pindaan revisedtidak terkelas di mana-mana / tidak disebut di tempat lainnot elsewhere classified / not elsewhere specifieddan lain-lainet ceteracost, insurance and freightfree on boardRinggit Malaysiawith effect from Tan Bersih BerdaftarNet Registered TonnagePiawaian Klasifikasi Industri MalaysiaMalaysian Standard Industrial ClassificationPiawaian Klasifikasi Pekerjaan MalaysiaMalaysian Standard Classification of Occupation
1.
2.
3.
4.Figures for previous years have been revised where necessary .
due to rounding.
Nama agensi yang membekalkan data ditunjukkan di bawah setiap jadual kecuali yang mana Jabatan Perangkaan adalah sumber tunggal data itu. The name of the agencies providing the data are indicated below each table except where theDepartment of Statistics is the sole source of the data.
Angka-angka bagi tahun-tahun lalu telah dipinda di mana perlu.
The sum of the component figures not add up to the sub–total or total figures
T.B.B.N.R.T MSIC
MASCO
NOTA/NOTE :
Data yang terdapat dalam jadual-jadual adalah bagi Sabah yang tidak termasuk Wilayah Persekutuan Labuan kecuali dinyatakan sebaliknya.Data in the tables is for Sabah excluding Wilayah Persekutuan Labuan unlessotherwise specified.
Jumlah angka-angka komponen mungkin tidak bersamaan dengan angka jumlah kecilatau jumlah besar disebabkan pembundaran.
w.e.f.
*
p
e
f
r
t.k.m. / t.s.t.l.
dlle.t.c.c.i.f.f.o.b.RM
+
SIMBOL DAN SINGKATAN YANG DIGUNAKAN SYMBOLS AND ABBREVIATIONS USED
-
..
ii
iii
SENARAI JADUAL MENGIKUT SEKSYEN MUKASURATLIST OF TABLE BY SECTION PAGE
Data Penting dan Carta-CartaKey Data and Charts xix - xxviii
1.1 Luas Kawasan mengikut Daerah Pentadbiran, Sabah dan Wilayah Persekutuan Labuan, 2014Area by Administrative District, Sabah and Wilayah Persekutuan Labuan, 2014 1
2.1 Iklim, Sabah dan Wilayah Persekutuan LabuanClimate, Sabah and Wilayah Persekutuan Labuan 3
3.1 Kepadatan Penduduk, Sabah dan Wilayah Persekutuan LabuanPopulation Density, Sabah and Wilayah Persekutuan Labuan 5
3.2 Jumlah Penduduk dan Purata Kadar Pertumbuhan Purata Tahunan (Peratus) mengikut Daerah Pentadbiran, Sabah dan Wilayah Persekutuan Labuan 2000 - 2010.Total Population and Average Annual Growth Rate (Percent) by Administrative District, Sabah and Wilayah Pesekutuan Labuan 2000 - 2010. 6
3.3 Jumlah Penduduk mengikut Kumpulan Etnik, Jantina dan Daerah Pentadbiran, Sabah dan Wilayah Persekutuan Labuan, 2010Total Population by Ethnic Group, Sex and Administrative District, Sabah andWilayah Persekutuan Labuan, 2010 7-10
3.4 Jumlah Penduduk mengikut Kumpulan Umur dan Kumpulan Etnik Sabah dan Wilayah Persekutuan Labuan, 2010Total Population by Age Group and Ethnic Group Sabah and Wilayah Persekutuan 11Labuan, 2010
3.5 Jumlah Penduduk mengikut Kumpulan Etnik dan Agama, Sabah dan Wilayah Persekutuan Labuan, 2010Total Population by Ethnic Group and Religion, Sabah and Wilayah Persekutuan Labuan, 2010 12
3.6 Jumlah Penduduk mengikut Kumpulan Etnik dan Kawasan Pihak Berkuasa Tempatan, Sabah dan Wilayah Persekutuan Labuan, 2010Total Population by Ethnic Group and Local Authority Area, Sabah and Wilayah Persekutuan Labuan, 2010 13 - 15
3.7 Jumlah Penduduk mengikut Kumpulan Umur dan Daerah Pentadbiran, Sabah dan Wilayah Persekutuan Labuan, 2010Total Population by Age Group and Administrative District, Sabahand Wilayah Persekutuan Labuan, 2010 16 -17
3.8 Jumlah Penduduk mengikut Kumpulan Umur, Jantina dan Strata Pada Tahun Banci 2000 dan 2010, SabahTotal Population by Age Group, Sex and Stratum On Census Year 2000 and 2010, Sabah 18
POPULATION, MARRIAGES AND DIVORCES
LUAS KAWASANAREA
IKLIMCLIMATE
PENDUDUK, PERKAHWINAN DAN PERCERAIAN
iv
MUKASURATPAGE
3.9 Penduduk Mengikut Daerah Pentadbiran dan Kumpulan Etnik, Sabah Sabah dan Wilayah Persekutuan Labuan, 2010Population by Administrative District, Ethnic Group, Sabah dan WilayahPersekutuan Labuan, 2010 19
3.10 Penduduk mengikut Kumpulan Umur dan Jantina, Sabah Population by Age Group and Sex, Sabah 20
3.11 Penduduk mengikut Kumpulan Etnik dan Jantina, Sabah Population by Ethnic Group and Sex, Sabah 21
3.12 Penduduk mengikut Taraf Perkahwinan, Kumpulan Umur dan Jantina, Sabah, 2010Population by Marital Status, Age Group and Sex, Sabah 2010 22
3.13 Jumlah Penduduk mengikut Kehadiran Sekolah dan Kumpulan Umur,Sabah dan Wilayah Persekutuan Labuan, 2010Total Population by School Attendance and Age Group, Sabah andWilayah Persekutuan Labuan, 2010 23
3.14 Penduduk yang Pernah Bersekolah mengikut Pendidikan yang Tertinggi Dicapai dan Kumpulan Umur, Sabah dan Wilayah Persekutuan Labuan, 2010Population Ever Been to School by Highest Level of Education Attained and Age Group, Sabah and Wilayah Persekutuan Labuan, 2010 24
3.15 Penduduk Berumur 10 Tahun dan Lebih mengikut Sijil / Diploma /Ijazah Tertinggi yang Diperoleh dan Kumpulan Umur, Sabah danWilayah Persekutuan Labuan, 2010Population Aged 10 Years and Over by Highest Certificate / Diploma / DegreeObtained and Age Group, Sabah and Wilayah Persekutuan Labuan, 2010 25 - 26
3.16 Bilangan Perkahwinan dan Perceraian Orang Islam dan Orang Bukan Islam yang Didaftarkan, SabahNumber of Registered Muslim and Non- Muslim Marriages and Divorces, Sabah 27
4.1 Perangkaan Utama Tenaga Buruh, SabahPrincipal Statistics of Labour Force, Sabah 29
4.2 Bilangan Penduduk Bekerja mengikut Industri, SabahNumber of Employed Persons by Industry, Sabah 30
4.3 Bilangan Penduduk Bekerja mengikut Pekerjaan, SabahNumber of Employed Persons by Occupation, Sabah 31
4.4 Bilangan Penduduk Bekerja mengikut Pencapaian Pendidikan, SabahNumber of Employed Persons by Educational Attainment, Sabah 32
4.5 Bilangan Penduduk Bekerja mengikut Kumpulan Umur, SabahNumber of Employed Persons by Age Group, Sabah 33
4.6 Taburan Peratus Penduduk Bekerja mengikut Industri, SabahPercentage Distribution of Employed Persons by Industry, Sabah 34
4.7 Taburan Peratus Penduduk Bekerja mengikut Pekerjaan, SabahPercentage Distribution of Employed Persons by Occupation, Sabah 35
PERANGKAAN TENAGA BURUHLABOUR FORCE STATISTICS
v
MUKASURATPAGE
4.8 Taburan Peratus Penduduk Bekerja mengikut Pencapaian Pendidikan, SabahPercentage Distribution of Employed Persons by Educational Attainment, Sabah 36
4.9 Taburan Peratus Penduduk Bekerja mengikut Kumpulan Umur, SabahPercentage Distribution of Employed Persons by Age Group, Sabah 37
4.10 Taburan Peratus Penganggur mengikut Pencapaian Pendidikan, SabahPercentage Distribution of Unemployed Persons by Educational Attainment, Sabah 38
4.11 Taburan Peratus Penganggur mengikut Kumpulan Umur, SabahPercentage Distribution of Unemployed Persons by Age Group, Sabah 39
4.12 Kekosongan Baru yang Dilaporkan Mengikut Pekerjaan, SabahNew Vacancies Reported by Occupation, Sabah 40
4.13 Kekosongan Baru yang Dilaporkan Mengikut Industri, SabahNew Vacancies Reported by Industry, Sabah 41
5.1 Bilangan Sekolah Rendah dan Menengah, Sabah dan WilayahPersekutuan LabuanNumber of Primary and Secondary Schools, Sabah and Wilayah Persekutuan Labuan 43
5.2 Bilangan Sekolah Rendah dan Menengah mengikut DaerahPendidikan, Sabah dan Wilayah Persekutuan Labuan, 2014Number of Primary and Secondary Schools by Education District, Sabahand Wilayah Persekutuan Labuan, 2014 44
5.3 Bilangan Pelajar di Sekolah Rendah dan Menengah, Sabahdan Wilayah Persekutuan LabuanNumber of Students in Primary and Secondary Schools, Sabah andWilayah Persekutuan Labuan 45
5.4 Bilangan Pelajar di Sekolah Rendah dan Menengah mengikut DaerahPendidikan, Sabah dan Wilayah Persekutuan Labuan, 2014Number of Students in Primary and Secondary Schools by EducationDistrict, Sabah and Wilayah Persekutuan Labuan, 2014 46
5.5 Bilangan Guru di Sekolah Rendah dan Menengah, Sabah danWilayah Persekutuan LabuanNumber of Teachers in Primary and Secondary Schools, Sabah andWilayah Persekutuan Labuan 47
5.6 Bilangan Guru di Sekolah Rendah dan Menengah mengikut DaerahPendidikan, Sabah dan Wilayah Persekutuan Labuan, 2014Number of Teachers in Primary and Secondary Schools by Education District, Sabah and Wilayah Persekutuan Labuan, 2014 48
5.7 Bilangan Sekolah, Pelajar dan Guru di Sekolah Rendah dan Menengah Swasta, SabahNumber of School, Student and Teacher in Private Primary and Secondary Schools, Sabah 49
5.8 Bilangan Institut Pendidikan Guru, Pensyarah dan Pelatih, SabahNumber of Teachers Training Institute, Lecturers and Trainees, Sabah 50
PENDIDIKANEDUCATION
vi
MUKASURATPAGE
5.9 Keputusan Peperiksaan Sijil Pelajaran Malaysia (SPM), Sabahdan Wilayah Persekutuan LabuanExamination Results of Malaysia Certificate of Education, Sabahand Wilayah Persekutuan Labuan 51
5.10 Keputusan Peperiksaan Sijil Tinggi Persekolahan Malaysia (STPM), Sabahdan Wilayah Persekutuan LabuanExamination Results of Malaysia Higher School Certificate, Sabahand Wilayah Persekutuan Labuan 52
6.1 Institusi Kebajikan Kerajaan, SabahGovernment Welfare Service Institutions, Sabah 53
6.2 Bilangan Pesalah Juvana mengikut Daerah Pentadbiran, Sabah danWilayah Persekutuan Labuan, 2014Number of Juvenile Offenders by Administrative District, Sabah and WilayahPersekutuan Labuan, 2014 54
6.3 Bilangan Penagih Dadah yang Dirawat Di Pusat Pemulihan Dadah, SabahNumber of Drug Addicts Under Treatment At Drug Rehabilitation Centre, Sabah 55
6.4 Bilangan Penagih Dadah mengikut Daerah Pentadbiran, SabahNumber of Known Drug Dependents by Administrative District, Sabah 56
6.5 Bilangan Pencarum kepada Kumpulan Wang Simpanan Pekerja (KWSP)mengikut Kumpulan Umur, SabahNumber of Contributors to Employees' Provident Fund (EPF) by Age-Group, Sabah 57
6.6 Perangkaan Pertubuhan Keselamatan Sosial (Perkeso)Statistics on Social Security Organisation (Socso) 58
6.7 Bilangan Penerima Faedah Pertubuhan Keselamatan Sosial (Perkeso)Number of Beneficiaries of The Social Security Organisation (Socso) 59
7.1 Bilangan Hospital dan Klinik Kerajaan, SabahNumber of Government Hospitals and Clinics, Sabah 61
7.2 Bilangan Hospital dan Klinik Kerajaan mengikut Daerah Pentadbiran, Sabah 2014Number of Government Hospitals and Clinics by Administrative District, Sabah 2014 62
7.3 Bilangan Katil di Hospital Kerajaan, SabahNumber of Beds in Government Hospitals, Sabah 63
7.4 Bilangan Kakitangan Perubatan yang Berdaftar, SabahNumber of Registered Medical Personnel, Sabah 64
7.5 Bilangan Kakitangan Perubatan yang Berdaftar mengikut Daerah Pentadbiran,Sabah, 2014Number of Registered Medical Personnel by Administrative District, Sabah, 2014 65
HEALTH
PERKHIDMATAN KEBAJIKANWELFARE SERVICES
KESIHATAN
vii
MUKASURATPAGE
7.6 Bilangan Pesakit yang Dirawat di Hospital Kerajaan mengikut Jenis Penyakit, SabahNumber of Patients Treated at Government Hospitals by Type of Illness, Sabah 66
7.7 Bilangan Kematian di Hospital Kerajaan mengikut Jenis Penyakit, SabahNumber of Deaths in Government Hospitals by Type of Illness, Sabah 67
7.8 Diagnosis Kemasukan Pesakit kerana Gangguan Mental, SabahDiagnosis of Admissions for Mental Disorders, Sabah 68
7.9 Perkhidmatan Utama di Klinik Pergigian, SabahPrincipal Services at Dental Clinics, Sabah 69
7.10 Bilangan Pesakit Luar Dirujuk mengikut Daerah Pentadbiran, SabahNumber of Out-patients Attended by Administrative District, Sabah 70
7.11 Bilangan Discaj di Hospital Kerajaan dan Instutusi Perubatan Khas, DisebabkanPenyakit Kanser, Kencing Manis, Sakit Jiwa dan Jantung, Sabah 71Number of Discharges in Government Hospitals and Special Medical Institutions Caused by Cancer, Diabetes, Mental Illness and Heart Diseases, Sabah
8.1 Jenayah yang Dilaporkan Kepada Polis mengikut Jenis Kesalahan, Sabah 73Crime Reported to The Police by Nature of Offence, Sabah
8.2 Perangkaan Mahkamah, Sabah 74Court Statistics, Sabah
8.3 Perangkaan Penjara, Sabah 75Prison Statistics, Sabah
8.4 Kemalangan Jalan Raya, Sabah 76Road Accidents, Sabah
8.5 Bilangan Kemalangan Jalan Raya yang Dilaporkan mengikut DaerahPentadbiran, Sabah, 2014 77Number of Road Accidents Reported by Administrative District, Sabah, 2014
8.6 Kebakaran mengikut Jenis, Sabah dan Wilayah Persekutuan Labuan 78Fire Breakout by Type, Sabah and Wilayah Persekutuan Labuan
8.7 Kebakaran mengikut Punca, Sabah dan Wilayah Persekutuan Labuan 79Fire Breakout by Source, Sabah and Wilayah Persekutuan Labuan
9.1 Indeks Harga Pengguna dan Perubahan Peratus bagi Kumpulan Utama,Sabah Termasuk Wilayah Persekutuan LabuanConsumer Price Index and Percentage Change for Main Groups, Sabah Include Wilayah Persekutuan Labuan 81
9.2 Indeks Harga Pengguna dan Perubahan Peratus bagi Subkumpulan Makanan,Sabah Termasuk Wilayah Persekutuan LabuanConsumer Price Index and Percentage Change for Sub-Groups of Food,Sabah Include Wilayah Persekutuan Labuan 82
HARGA-HARGAPRICES
KESELAMATAN AWAMPUBLIC SAFETY
viii
MUKASURATPAGE
9.3 Indeks Harga Pengguna dan Perubahan Peratus bagi Barang Tahan Lama, Semi Tahan Lama, Tidak Tahan Lama dan Perkhidmatan, Sabah TermasukSabah Termasuk Wilayah Persekutuan LabuanConsumer Price Index and Percentage Change for Durable, Semi-Durable and Non-Durable Goods and Services, Sabah Include Wilayah Persekutuan Labuan 83
9.4 Harga Purata bagi Biji Koko Kering di Tawau dan TenomAverage Price of Dried Cocoa Beans at Tawau and Tenom 84
10.1 Taburan Peratus Isi Rumah dan Agihan Pendapatan mengikut Kelas Pendapatan Isi Rumah Bulanan, Sabah 2014Percentage Distribution of Housholds and Income Share by Monthly Household Income Class, Sabah 2014 85
10.2 Pendapatan Isi Rumah Purata Bulanan dan Kadar PertumbuhanTahunan Purata, SabahMean Monthly Household Income and Average Annual Growth Rate, Sabah 85
10.3 Insiden Kemiskinan dan Kemiskinan Tegar, SabahIncidence of Poverty and Hardcore Poverty, Sabah 85
10.4 Perbelanjaan Bulanan Purata Setiap Isi Rumah mengikut Strata Sabah, 2004/05 dan 2009/10Average Monthly Expenditure Per Household by Strata,Sabah, 2004/05 and 2009/10 86 - 87
11.1 Import, Eksport dan Imbangan Perdagangan SabahImports, Exports and Balance of Trade, Sabah 89
11.2 Import mengikut Seksyen Barangan, SabahImports by Commodity Sections, Sabah 90
11.3 Eksport mengikut Seksyen Barangan, SabahExports by Commodity Sections, Sabah 91
11.4 Import mengikut Kumpulan Negara/Negara, SabahImports by Country Grouping/Country, Sabah 92 - 94
11.5 Eksport mengikut Kumpulan Negara/Negara, SabahExports by Country Grouping/Country, Sabah 95 - 97
11.6 Eksport Barangan-Barangan Utama, SabahExports of Major Commodities, Sabah 98 - 99
11.7 Import Beras mengikut Negara-Negara Utama, SabahImports of Rice by Major Countries, Sabah 100
11.8 Import Rokok mengikut Negara-Negara Utama, Sabah Imports of Cigarettes by Major Countries, Sabah 100
11.9 Import Baja yang Dikilangkan mengikut Negara-Negara Utama, SabahImports of Fertilizers, Manufactured by Major Countries, Sabah 101
PERBELANJAAN ISI RUMAHHOUSEHOLD EXPENDITURE
PERDAGANGAN LUAR NEGERIEXTERNAL TRADE
ix
MUKASURATPAGE
11.10 Import Produk Petroleum mengikut Negara-Negara Utama, SabahImports of Petroleum Products by Major Countries, Sabah 102
11.11 Import Motokar, Sudah Dipasang, (Termasuk Baru dan Terpakai)mengikut Negara-Negara Utama, SabahImports of Motor Cars, Completely Built-Up (Include New and Used)by Major Countries, Sabah 102
11.12 Import Pacuan Empat Roda, Sudah Dipasang, (Termasuk Baru dan Terpakai) mengikut Negara-Negara Utama, SabahImports of Four Wheel Drive Vehicles, Completely Built-Up, (IncludeNew and Used) by Major Countries, Sabah 103
11.13 Import Lain-lain Kenderaan Penumpang Bermotor, Sudah Dipasang(Termasuk Baru dan Terpakai) Mengikut Negara-Negara Utama, SabahImports of Other Passengers Motor Vehicles Completely Built-Up,(Include New and Used) by Major Countries, Sabah 103
11.14 Import Jentera Penggali, Perata, Penolak, dll. Mengikut Negara-Negara Utama, SabahImports of Excavators, Levellers, Bulldozers etc. By Major Countries, Sabah 104
11.15 Eksport Udang, Segar, Disejukbekukan mengikut Negara-Negara Utama, SabahExports of Fresh, Frozen Prawns by Major Countries, Sabah 105
11.16 Eksport Biji Koko (Mentah atau Disalai) mengikut Negara-Negara Utama, SabahExports of Cocoa Beans (Raw or Roasted) by Major Countries, Sabah 106
11.17 Eksport Minyak Isirong Kelapa Sawit mengikut Negara-Negara Utama, SabahExports of Palm Kernels Oil by Major Countries, Sabah 106
11.18 Eksport Getah mengikut Negara-Negara Utama, SabahExports of Rubber by Major Countries, Sabah 107
11.19 Eksport Balak Gergaji (Termasuk Konifer) mengikut Negara-Negara Utama, SabahExports of Saw Logs (Include Conifer) by Major Countries, Sabah 108
11.20 Eksport Kayu Gergaji (Termasuk Konifer) mengikut Negara-Negara Utama, SabahExports of Sawn Timber (Include Conifer) by Major Countries, Sabah 109
11.21 Eksport Petroleum Mentah mengikut Negara-Negara Utama SabahExports of Crude Petroleum by Major Countries, Sabah 110
11.22 Eksport Minyak Kelapa Sawit mengikut Negara-Negara Utama SabahExports of Palm Oil by Major Countries, Sabah 111
11.23 Eksport Methanol mengikut Negara-Negara Utama, SabahExports of Methanol by Major Countries, Sabah 112
11.24 Eksport Kepingan Venir mengikut Negara-Negara Utama, SabahExports of Veneer Sheets by Major Countries, Sabah 113
MUKASURATPAGE
11.25 Eksport Papan Lapis Biasa mengikut Negara-Negara Utama, SabahExports of Plywood Plain by Major Countries, Sabah 114
11.26 Eksport Besi Brikuet Panas mengikut Negara-Negara Utama, SabahExports of Hot Briquetted Iron by Major Countries, Sabah 115
11.27 Eksport Getah mengikut Gred, SabahExports of Rubber by Grade, Sabah 116
11.28 Eksport Balak Gergaji (Termasuk Konifer) mengikut Jenis SabahExports of Saw Logs (Include Conifer) by Type, Sabah 117
11.29 Eksport Kayu Gergaji (Termasuk Konifer) mengikut Jenis, SabahExports of Sawn Timber (Include Conifer) by Type, Sabah 118
12.1 Keluasan Bertanam bagi Tanaman-Tanaman Utama, SabahPlanted Area of Main Crops, Sabah 119
12.2 Keluasan Bertanam bagi Tanaman-Tanaman Utama mengikutBahagian dan Daerah Pertanian, Sabah, 2014Planted Area of Main Crops by Division and Agricultural District, Sabah, 2014 120
12.3 Keluasan Bertanam bagi Tanaman-Tanaman Lain, SabahPlanted Area of Other Crops, Sabah 121
12.4 Keluasan bagi Getah dalam Estet-Estet dan Kebun Kecil, SabahArea of Rubber Estates and Smallholdings, Sabah 122
12.5 Estet dan Skim Tanah Kelapa Sawit - Bilangan, Keluasan Bertanam,Pengeluaran dan Hasil, SabahOil Palm Estates and Land Schemes - Number, Planted Area,Production and Yield, Sabah 123
12.6 Keluasan Bertanam Kelapa Sawit mengikut Kategori, SabahPlanted Area of Oil Palm by Category, Sabah 124
12.7 Estet Kelapa - Keluasan Bertanam, Pengeluaran dan Hasil, SabahCoconut Estates - Planted Area, Production and Yield, Sabah 125
12.8 Estet Koko - Bilangan, Keluasan Bertanam, Pengeluaran dan Hasil, SabahCocoa Estates - Number, Planted Area, Production and Yield, Sabah 126
12.9 Keluasan Bertanam, Pengeluaran dan Hasil Padi, SabahPlanted Area, Production and Yield of Paddy, Sabah 127 - 128
12.10 Koperasi Pembangunan Tanah mengikut Daerah Pentadbiran Sabah, 2014Cooperative Land Development Societies by Administrative District, Sabah, 2014 129
12.11 Koperasi Pembangunan Tanah mengikut Tanaman Utama, Sabah, 2014Cooperative Land Development Societies by Main Crops, Sabah, 2014 130
12.12 Tanah Simpanan yang Diwartakan (Selain Daripada HutanSimpanan) dan Tanah Pindah Milik, SabahGazetted Reserves (Other Than Forest Reserves) and Alienated Land, Sabah 131
PERTANIANAGRICULTURE
xi
MUKASURATPAGE
12.13 Permohonan untuk Tanah Negeri, SabahApplication for State Land, Sabah 131
12.14 Geran Tanah yang Dipegang, SabahLand Titles Held, Sabah 132
12.15 Geran Tanah yang Berdaftar mengikut Bahagian dan DaerahPentadbiran, Sabah, 2014Registered Land Titles by Division and Administrative District, Sabah, 2014 133 - 134
12.16 Penyembelihan Ternakan yang Direkodkan, Sabah danWilayah Persekutuan LabuanRecorded Livestock Slaughter, Sabah and Wilayah Persekutuan Labuan 135
12.17 Bilangan Ternakan, SabahLivestock Population, Sabah 136
12.18 Pengeluaran Hasil Ternakan, Sabah 137Output of Livestock Product, Sabah
12.19 Kawasan di Bawah Hutan dan Tanah Lain, SabahArea Under Forest and Other Land, Sabah 138
12.20 Penjenisan Hutan, SabahClassification of the Forest, Sabah 138
12.21 Hutan Simpanan mengikut Daerah Perhutanan, Sabah, 2014Forest Reserves by Forest District, Sabah, 2014 139
12.22 Pengeluaran Kayu-Kayan terpilih, SabahProduction of Selected Timber Products, Sabah 140
12.23 Pengeluaran Kilang Papan, SabahOut-Turn of Sawmills, Sabah 141
12.24 Pengeluaran Balak Gergaji mengikut Jenis Lesen, SabahSaw Logs Production by Type of Licence, Sabah 142
12.25 Bilangan Nelayan dan Vesel Menangkap Ikan yang Dilesenkan, SabahNumber of Fishermen and Licensed Fishing Vessels, Sabah 143
12.26 Bilangan Peralatan Menangkap Ikan Berlesen, SabahNumber of Licensed Fishing Gears, Sabah 144
12.27 Pendaratan Ikan Laut mengikut Kumpulan Perkakas, SabahLandings of Marine Fish by Gear Group, Sabah 145
12.28 Bilangan dan Keluasan Kolam Ikan Air Tawar mengikut Bahagiandan Pembahagian Benih Ikan Air Tawar, SabahNumber and Area of Freshwater Fish Ponds by Division andDistribution of Freshwater Fish Fry, Sabah 146
12.29 Bilangan Pukat Tunda Udang yang Berlesen, SabahNumber of Licensed Prawn Trawl Nets, Sabah 147
12.30 Pendaratan Udang oleh Kapal Tunda, SabahLandings of Prawns by Trawlers, Sabah 148
xii
MUKASURATPAGE
12.31 Anggaran Pengeluaran Ikan Air Tawar, SabahEstimated Freshwater Fish Production, Sabah 149
12.32 Anggaran Pengeluaran Ternakan Air Payau, SabahEstimated Production of Brackishwater Culture, Sabah 150
12.33 Pendaratan Ikan Laut, SabahLanding of Marine Fish, Sabah 151
12.34 Anggaran Pengeluaran Rumpai Laut, SabahEstimated Production of Seaweed, Sabah 152
13.1 Perangkaan Utama Industri Pembuatan mengikut Kumpulan Utama, Sabah 2012Principal Statistics of Manufacturing Industries by Major Group, Sabah, 2012 153 - 156
13.2 Perangkaan Utama Industri Pembinaan, SabahPrincipal Statistics of Construction Industries, Sabah 157
13.3 Perangkaan Utama Industri Pembinaan mengikut Jenis Binaan, SabahPrincipal Statistics of Construction Industries by Type of Construction, Sabah 158
13.4 Perangkaan Utama Pengkuarian Batu, SabahPrincipal Statistics of Stone Quarrying, Sabah 159
13.5 Ringkasan Operasi Elektrik, SabahOperations Summary of Electricity, Sabah 160
13.6 Penggunaan Elektrik mengikut Jenis Pengguna, Sabah danWilayah Persekutuan LabuanConsumption of Electricity by Type of Consumers, Sabah andWilayah Persekutuan Labuan 161
13.7 Kapasiti dan Penggunaan Tenaga Elektrik mengikut Stesen,Sabah dan Wilayah Persekutuan LabuanCapacity and Consumption of Electricity by Stations, Sabah andWilayah Persekutuan Labuan 162
13.8 Ringkasan Bekalan Air, SabahSummary of Water Supply, Sabah 163
13.9 Bekalan Air mengikut Stesen, Sabah, 2014Water Supply by Station, Sabah, 2014 164 - 165
PERKHIDMATANSERVICES
14.1 Perangkaan Utama Perkhidmatan Perdagangan Edaran, Sabah Principal Statistics of Distributive Trade Services, Sabah 167
14.2 Perangkaan Utama Perkhidmatan Lain-Lain Aktiviti SokonganPengangkutan, SabahPrincipal Statistics of Other Support Activities for Transportation Services, Sabah 167
PEMBUATAN, PEMBINAAN, PENGGALIAN BATU, ELEKTRIK DAN AIRMANUFACTURING, CONSTRUCTION, STONE QUARRYING, ELECTRICITY AND WATER
xiii
MUKASURATPAGE
14.3 Perangkaan Utama Perkhidmatan Bas, Sabah Principal Statistics of Bus Services, Sabah 168
14.4 Perangkaan Utama Perkhidmatan Pengangkutan Muatan Melalui Jalan Raya, SabahPrincipal Statistics of Freight Transport by Road, Sabah 169
14.5 Perangkaan Utama Perkhidmatan Teksi dan Kereta Sewa, Sabah Principal Statistics of Taxis and Rental of Cars , Sabah 170
14.6 Perangkaan Utama Perkhidmatan Pengangkutan Darat Lain, Sabah Principal Statistics of Other Land Transport, Sabah 170
14.7 Perangkaan Utama Perkhidmatan Pengangkutan Laut dan Persisir Pantai, Sabah Principal Statistics of Sea Coastal Water Transport Services, Sabah 171
14.8 Perangkaan Utama Perkhidmatan Tempat Letak Kereta, SabahPrincipal Statistics of Parking Services, Sabah 172
14.9 Perangkaan Utama Perkhidmatan Pengendalian Kargo / Pemunggahan, Sabah Principal Statistics of Cargo Handling / Stevedoring Services, Sabah 173
14.10 Perangkaan Utama Perkhidmatan Agensi Perkapalan dan Penghantaran, Sabah Principal Statistics of Shipping and Forwarding Agencies Services, Sabah 174
14.11 Perangkaan Utama Perkhidmatan Pos dan Kurier, SabahPrincipal Statistics of Post and Courier Services, Sabah 175
14.12 Perangkaan Utama Perkhidmatan Penginapan, Sabah Principal Statistics of Accommodation Services, Sabah 176
14.13 Perangkaan Utama Perkhidmatan Makanan dan Minuman, Sabah Principal Statistics of Food and Beverage Services, Sabah 177
14.14 Perangkaan Utama Aktiviti Penerbitan Wayang Gambar, Video dan Program Televisyen, Sabah Principal Statistics of Motion Picture, Video and Television Programme Activities, Sabah 177
14.15 Perangkaan Utama Perkhidmatan Hartanah, Sabah Principal Statistics of Real Estate Services, Sabah 178
14.16 Perangkaan Utama Perkhidmatan Guaman, SabahPrincipal Statistics of Legal Services, Sabah 179
14.17 Perangkaan Utama Perkhidmatan Perakaunan, Sabah Principal Statistics of Accounting Services, Sabah 180
14.18 Perangkaan Utama Perkhidmatan Arkitek, Sabah Principal Statistics of Architectural Services, Sabah 181
14.19 Perangkaan Utama Perkhidmatan Kejuruteraan, Sabah Principal Statistics of Engineering Services, Sabah 182
14.20 Perangkaan Utama Perkhidmatan Juruukur, SabahPrincipal Statistics of Surveying Services, Sabah 183
14.21 Perangkaan Utama Perkhidmatan Pakar Runding Pengurusan dan Penyelidikan Pasaran, Sabah Principal Statistics of Management Consultancy and Market Research Services, Sabah 184
xiv
MUKASURATPAGE
14.22 Perangkaan Utama Perkhidmatan Profesional, Saintifik dan Teknikal Lain, Sabah Principal Statistics of Other Professional, Scientific and Technical Services, Sabah 184
14.23 Perangkaan Utama Perkhidmatan Veterinar, Sabah Principal Statistics of Veterinary Services, Sabah 185
14.24 Perangkaan Utama Perkhidmatan Pentadbiran dan Khidmat Sokongan, Sabah Principal Statistics of Administrative and Support Services, Sabah 186
14.25 Perangkaan Utama Sekolah Persendirian, Sabah Principal Statistics of Private Schools, Sabah 187
14.26 Perangkaan Utama Sekolah Memandu, SabahPrincipal Statistics of Driving Schools, Sabah 188
14.27 Perangkaan Utama Perkhidmatan Pergigian, Sabah Principal Statistics of Dental Services, Sabah 189
14.28 Perangkaan Utama Perkhidmatan Perubatan, Sabah Principal Statistics of Medical Services, Sabah 190
14.29 Perangkaan Utama Hospital dan Rumah Bersalin Persendirian, SabahPrincipal Statistics of Private Hospitals and Maternity Homes, Sabah 191
14.30 Perangkaan Utama perkhidmatan Kerja Sosial, SabahPrincipal Statistics of Social Work Services, Sabah 192
14.31 Perangkaan Utama Perkhidmatan Penjagaan Harian Kanak-Kanak, Sabah Principal Statistics of Child Day-Care Services, Sabah 192
14.32 Perangkaan Utama Perkhidmatan Kesihatan Lain, Sabah Principal Statistics of Other Health Services, Sabah 193
14.33 Perangkaan Utama Aktiviti Kesenian, Hiburan dan Rekreasi, Sabah Principal Statistics of Arts, Entertainment and Recreation Activities, Sabah 194
14.34 Perangkaan Utama Aktiviti Keahlian Organisasi, Sabah Principal Statistics of Membership Organisations Activities, Sabah 194
14.35 Perangkaan Utama Perkhidmatan Pembaikan Komputer dan BaranganPersendirian dan Isi Rumah, SabahPrincipal Statistics of Repair of Computers and Personal and Households Goods Services, Sabah 195
14.36 Perangkaan Utama Aktiviti Perkhidmatan Lain, Sabah Principal Statistics of Other Services Activities, Sabah 195
15.1 Panjang Jalan Raya mengikut Jenis Jalan Raya dan Bidang Kuasa, SabahRoads Mileage by Type of Road and Jurisdiction, Sabah 197
15.2 Kenderaan Bermotor yang Berdaftar, Sabah dan WilayahPersekutuan LabuanMotor Vehicles Registered, Sabah and Wilayah Persekutuan Labuan 198
PENGANGKUTAN DAN KOMUNIKASITRANSPORT AND COMMUNICATIONS
xv
MUKASURATPAGE
15.3 Pendaftaran Baru Kenderaan Bermotor mengikut KawasanPendaftaran, Sabah dan Wilayah Persekutuan Labuan, 2014New Registration of Motor Vehicles by Registration Area, Sabahand Wilayah Persekutuan Labuan, 2014 199
15.4 Perangkaan Kereta Api, SabahRailway Statistics, Sabah 200
15.5 Pengerakan Pesawat di Lapangan Terbang, Sabah dan WilayahPersekutuan LabuanAircraft Movements at Airports, Sabah and Wilayah Persekutuan Labuan 201
15.6 Trafik Penumpang di Lapangan Terbang, Sabah dan WilayahPersekutuan LabuanPassenger Traffic at Airports, Sabah and Wilayah Persekutuan Labuan 202
15.7 Muatan yang Diuruskan di Lapangan Terbang, Sabah dan WilayahPersekutuan LabuanCargo Handled at Airports, Sabah and Wilayah Persekutuan Labuan 203
15.8 Mel yang Diuruskan di Lapangan Terbang, Sabah danWilayah Persekutuan LabuanMail Handled at Airports, Sabah and Wilayah Persekutuan Labuan 204
15.09 Ketibaan dan Pelayaran Kapal-Kapal yang Terlibat dalam PerdaganganAntarabangsa di Pelabuhan, Sabah dan Wilayah Persekutuan LabuanArrivals and Departures of Ocean Going Vessels Engaged in InternationalTrade at Ports, Sabah and Wilayah Persekutuan Labuan 205 - 206
15.10 Kargo yang Dikendalikan di Pelabuhan, Sabah dan WilayahPersekutuan LabuanCargo Throughput at Ports, Sabah and Wilayah Persekutuan Labuan 207
15.11 Perangkaan Pos, SabahPostal Statistics, Sabah 208
15.12 Perangkaan Telekomunikasi, SabahTelecommunications Statistics, Sabah 209
15.13 Bilangan Langganan Jalur Lebar, SabahNumber of Broadband Subscriptions, Sabah 209
15.14 Purata Edaran Akhbar Harian, Sabah 210Average Daily Circulation of Newspaper, Sabah
16.1 Hasil Kerajaan Negeri, SabahState Government Revenue, Sabah 211
16.2 Ringkasan Perbelanjaan Kerajaan Negeri (Sebenar), SabahSummary of State Government Expenditure (Actual), Sabah 212 - 213
16.3 Hasil Pembangunan Negeri (Sebenar), SabahState Development Revenue (Actual), Sabah 214
KEWANGANFINANCE
xvi
MUKASURATPAGE
16.4 Perbelanjaan Pembangunan Negeri (Sebenar), SabahState Development Expenditure (Actual), Sabah 215
16.5 Harta Dipegang oleh Kerajaan, SabahAssets Held by Government, Sabah 216
16.6 Anggaran Pendapatan Pihak Berkuasa Tempatan, SabahEstimates of Local Authority Revenue, Sabah 217
16.7 Anggaran Perbelanjaan Pihak Berkuasa Tempatan, SabahEstimates of Local Authority Expenditure, Sabah 218
16.8 Perangkaan Kumpulan Wang Simpanan Pekerja, SabahEmployees' Provident Fund Statistics, Sabah 219
16.9 Bilangan Keahlian dan Koperasi Didaftarkan, SabahNumber of Membership and Registered Cooperative Societies, Sabah. 220
16.10 Koperasi Sabah, 2014Cooperative Sabah, 2014 221
17.1 Keluaran Dalam Negeri Kasar mengikut Jenis Aktiviti Ekonomi pada Harga Malar 2010, SabahGross Domestic Product By Kind of Economic Activity at Constant 2010 Prices, Sabah 223
17.2 Keluaran Dalam Negeri Kasar mengikut Jenis Aktiviti Ekonomi pada Harga Malar 2010 - Perubahan Peratusan Tahunan & Pembahagian Peratus KDNK Sabah Gross Domestic Product by Kind of Economic Activity at Constant 2010 Prices, - Annual Percentage Change & Percentage Share of GDP Sabah 224
17.3 KDNK Pada Harga Semasa dan KDNK Per Kapita pada Harga Semasa, SabahGDP Per Capita at Current Prices and GDP at Current Prices, Sabah 224
18.1 Ketibaan Pelawat mengikut Kewarganegaraan, SabahVisitor Arrivals by Citizenship, Sabah 225
18.2 Ketibaan Pelawat mengikut Tempat Masuk, SabahVisitor Arrivals by Point of Entry, Sabah 225
18.3 Bilangan Pendaftaran Syarikat-Syarikat, SabahNumber of Registered Company , Sabah 226
18.4 Bilangan Perpustakaan Awam mengikut Jenis Perpustakaan, SabahNumber of Public Libraries by Type of Library, Sabah 227
MISCELLANEOUS
NATIONAL ACCOUNTSAKAUN NEGARA
PELBAGAI
xvii
MUKASURAT
18.5 Bilangan Kumulatif Keahlian Di Perpustakaan Awam mengikut Jenis Perpustakaan, SabahNumber of Cummulative Memberships In Public Libraries by Type of Library, Sabah 228
18.6 Bilangan Kumulatif Koleksi di Perpustakaan Awam mengikut Jenis Perpustakaan, SabahNumber of Cumulative Collections In Public Libraries by Type of Library, Sabah 229
18.7 Bilangan Pengundi Berdaftar, Sabah, 2014Number of Registered Voters, Sabah, 2014 230 - 231
GLOSARI 233GLOSSARY
LUAS KAWASAN 2014 (km. persegi)AREA 2014 (sq. km)
Malaysia
2011 2012 2013 2014p
PENDUDUK (Juta)(a) 29.06 29.51 30.21 30.60POPULATION (Million)
PERANGKAAN PENTING VITAL STATISTICS
Kadar Kelahiran Kasar (setiap 1,000 penduduk) 17.2 17.6 17.8 16.3Crude Birth Rate (per 1,000 population)
Kadar Kematian Kasar (setiap 1,000 penduduk) 4.6 4.7 4.7 4.7Crude Death Rate (per 1,000 population)
Kadar Pertambahan Semula Jadi Kasar 12.6 12.9 13.1 11.6(setiap 1,000 penduduk)Crude Rate of Natural Increase (per 1,000 population)
Kadar Mortaliti Bayi 6.7 6.5 6.2 6.5(setiap 1,000 kelahiran hidup)Infant Mortality Rate (per 1,000 live births)
JANGKAAN HAYAT KETIKA LAHIR (bilangan tahun)LIFE EXPECTANCY AT BIRTH (number of years)
Lelaki/Male 72.1 72.3 72.5 72.5Perempuan/Female 76.8 77.0 77.1 77.2
GUNA TENAGAEMPLOYMENT
Jumlah Tenaga Buruh ('000) 12,675.8 13,119.6 13,634.6 13,931.6Total Labour Force ('000)
Bekerja ('000) 12,284.4 12,723.2 13,210.0 13,532.1Employed ('000)
Menganggur ('000) 391.4 396.3 424.6 399.5Unemployed ('000)
Kadar Pengangguran (%) 3.1 3.0 3.1 2.9Unemployment Rate (%)
Kadar Penyertaan Tenaga Buruh (%) 64.4 65.5 67.0 67.5Labour Force Participation Rates (%)
2010 2011
2011 2012p 2013e
DATA PENTING – MALAYSIA KEY DATA – MALAYSIA
330,396
2014e
xix
2011 2012 2013 2014
2012 2013p
(a) Anggaran Penduduk Pertengahan Tahun berasaskan data Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia 2010 yang disesuaikan.Mid-Year Population Estimates based on the adjusted Population and Housing Census of Malaysia 2010.
INDEKS HARGA PENGGUNA (% perubahan)CONSUMER PRICE INDEX (% change)
MALAYSIA 2.1 3.2
Semenanjung Malaysia/Peninsular Malaysia 2.1 3.3
Sabah dan W.P. Labuan 2.2 2.0
Sarawak 1.9 2.8
INDEKS HARGA PENGELUAR (% perubahan)PRODUCER PRICE INDEX (% change)
Ekonomi Domestik -1.7 1.4Domestic Economy
Pengeluaran Tempatan -2.7 1.5Local Production
Import 0.5 1.0 Imports
INDEKS PENGELUARAN PERINDUSTRIAN (% perubahan) INDEX OF INDUSTRIAL PRODUCTION (% change)
Indeks Keseluruhan 3.4 5.1Overall Index
Perlombongan 0.9 2.6Mining
Pembuatan 4.2 6.1Manufacturing
Elektrik 5.4 4.7Electricity
PERDAGANGAN LUAR NEGERI (RM Juta)EXTERNAL TRADE (RM Million)
Jumlah Eksport 697,862 702,641 719,992 765,417Total Exports
Jumlah Import 573,626 606,677 648,695 682,937Total Imports
Imbangan Perdagangan 124,236 95,964 71,298 82,480Balance of Trade
2013/2012
2013/2012 2014/2013
2014/20132013/2012
2014/2013
DATA PENTING – MALAYSIA (SAMB.)
2013
KEY DATA – MALAYSIA (CONT'D.)
201420122011
xx
EKSPORT UTAMA (RM Juta)MAJOR EXPORTS (RM Million)
Barangan Elektrik dan Elektronik (b) 237,261 231,280 236,982 256,145Electrical and Electronic Products
Minyak Kelapa Sawit dan Hasil Keluaran 83,257 73,159 63,147 66,104Berasaskan Minyak Kelapa SawitPalm Oil and Palm -Based Products
Kayu dan Hasil Keluaran Kayu (b) 20,008 19,905 19,296 20,355Timber and Timber-Based Products
Gas Asli Cecair 52,049 56,129 59,567 63,750 Liquefied Natural Gas
Petroleum Mentah 32,452 31,951 31,643 33,790Crude Petroleum
Keluaran Petroleum 33,038 47,633 61,280 60,415Petroleum Products
Pakaian dan Kelengkapan Pakaian (b) 13,975 14,087 14,444 15,596Articles of Apparel and Clothing Accessories
Getah Asli 13,481 7,864 7,018 4,566Natural Rubber
Barang-Barang dan Alat-Alat 101,182 103,086 106,240 111,041Keluaran Kilang yang lain(b)
Other Manufactured Goods and Articles
PENGELUARANPRODUCTION
Kayu Balak ('000 meter padu) 16,000 15,897 14,400r 14,911p
Logs ('000 cubic metres)
Kayu Gergaji ('000 meter padu) 3,966 4,200 3,649 3,460p
Sawn Timber ('000 cubic metres)
Padi ('000 tan metrik) 2,579 2,599 2,604 2,845Paddy ('000 tonnes)
Getah ('000 tan metrik) 996 923 826 669Rubber ('000 tonnes)Minyak Sawit Mentah ('000 tan metrik) 18,911 18,785 19,216 19,667Crude Palm Oil ('000 tonnes)
Minyak Mentah ('000 tong) 207,969 214,318 214,696 222,655Crude Oil ('000 barrels)
Gas Asli Cecair ('000 tan metrik) 25,822 23,986 25,957 26,777Liquefied Natural Gas ('000 tonnes)
2014
DATA PENTING – MALAYSIA (SAMB.)
20132011
xxi
2011 2012 2013 2014
2012
KEY DATA – MALAYSIA (CONT'D.)
(b) Barangan ini tidak termasuk transaksi bernilai bawah RM 5,000.These commodities exclude transactions valued below RM 5,000.
KELUARAN DALAM NEGERI KASAR (KDNK)/ PENDAPATAN NEGARA KASAR (PNK)GROSS DOMESTIC PRODUCT (GDP)/ GROSS NATIONAL INCOME (GNI)
KDNK pada Harga Semasa (RM Juta) 911,733 971,252 1,018,821 1,106,580GDP at Current Prices (RM Million)KDNK pada Harga Malar 2010 (RM Juta) 864,920 912,261 955,260 1,012,506GDP at Constant 2010 Prices (RM Million)Peratus Perubahan Tahunan KDNK 5.3 5.5 4.7 6.0pada Harga Malar 2010 (%)GDP Annual Percentage Changes at Constant 2010 Prices (%)PNK pada Harga Semasa (RM Juta) 890,133 935,410 984,846 1,069,258GNI at Current Prices (RM Million)PNK per kapita pada Harga Semasa (RM) 30,629 31,698 32,921 35,334Per capita GNI at Current Prices (RM)
IMBANGAN PEMBAYARAN (RM Juta)BALANCE OF PAYMENTS (RM Million)
Akaun Semasa 99,324 50,177 35,485 47,317Current AccountAkaun Modal -133 241 -15 272Capital AccountAkaun Kewangan 23,265 -23,014 -20,216 -81,597Financial AccountAset Rizab -94,682 -3,873 -14,649 36,507Reserve Assets
KADAR PERTUKARANEXCHANGE RATES 2011 2012 2013 2014
RM Bagi Seunit Mata Wang Asing:RM Per Unit of Foreign Currency :
Dolar A.S. 3.0600 3.0890 3.1510 3.2729U.S. DollarEuro 4.2556 3.9715 4.1856 4.3489EuroPaun Sterling 4.9043 4.8949 4.9303 5.3915Pound SterlingDolar Singapura 2.4329 2.4720 2.5179 2.5827Singapore Dollar
RM Bagi 100 Unit Mata Wang Asing:RM Per 100 Units of Foreign Currency :
Yen Jepun 3.8401 3.8720 3.2326 3.0976Japanese YenBaht Thai 10.0348 9.9355 10.2546 10.0731Thai BahtPeso Filipina 7.0646 7.3162 7.4219 7.3702Philippine Peso
2012 2013e
DATA PENTING – MALAYSIA (SAMB.)
2014r
KEY DATA – MALAYSIA (CONT'D.)
2011
xxii
2011 2012 2013r
Purata bagi Tempoh/Average for Period
2014p
xxiii
Bilangan OrangNumber of Persons('000)
Kadar PengangguranUnemployment Rate
(%)
CARTA 1 : JUMLAH TENAGA BURUH, PENDUDUK BEKERJA DAN KADAR PENGANGGURAN, SABAH
CHART 1 : TOTAL LABOUR FORCE, EMPLOYED PERSON AND UNEMPLOYMENT RATE, SABAH
4.2
4.4
4.6
4.8
5.0
5.2
5.4
5.6
5.8
0.0
200.0
400.0
600.0
800.0
1,000.0
1,200.0
1,400.0
1,600.0
1,800.0
2010 2011 2012 2013 2014
5.5%5.6%
5.4%
5.2%
4.7%
1,703.91,480.7 1,538.8 1,579.8
1,669.4 1,624.4
1,398.6 1,452.7
1,494.51,583.4
Kadar PengangguranUnemployment Rate
Jumlah Tenaga BuruhTotal Labour Force
Penduduk BekerjaEmployed Person
CARTA 2 : GUNA TENAGA MENGIKUT INDUSTRI, SABAH, 2014CHART 2 : EMPLOYMENT BY INDUSTRY, SABAH, 2014
Perdagangan Borong danRuncit, Pembaikan KenderaanBermotor dan MotosikalWholesale and Retail Trade; Repair of Motor Vehicle and Motorcycles
Pertanian, Perhutanan dan PerikananAgriculture, Forestry and Fishing
33.6%
Pentadbiran Awam dan Pertahanan; Aktiviti Keselamatan Sosial WajibPublic Administration and Defence; Compulsory Social Security Activities
PendidikanEducation
Penginapan dan Aktiviti Perkhidmatan Makanan dan MinumanAccommodation and Food & beverageService Activities
PembinaanConstruction
PembuatanManufacturing
Sektor-Sektor LainOther sectors
4.7%
5.0%
6.5%
7.5%
9.4%16.0%
17.2%
xxiv
Makanan dan minuman bukan alkoholFood and non-alcoholic beveragesPerumahan, Air, Elektrik, Gas dan Bahan api lainHousing, Water, Electricity, Gas and Other FuelsKesihatanHealth PengangkutanTransport KomunikasiCommunicationPendidikanEducation
201320122011
Indeks/Index
2010112.4
106.5
114.5
110.0
99.0
107.0
2014
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
100.0
104.7
101.4
103.7
103.2
100.1
101.6
107.5
102.9
106.6
103.9
99.8
103.3
110.7
104.1
111.7
106.5
99.4
105.2
% Perubahan/Change
Makanan dan minuman bukan alkoholFood and non-alcoholic beveragesPerumahan, Air, Elektrik, Gas dan Bahan api lainHousing, Water, Electricity, Gas and Other FuelsKesihatanHealth
PengangkutanTransport KomunikasiCommunicationPendidikanEducation
CARTA 3 : INDEKS HARGA PENGGUNA (IHP), SABAH TERMASUK W.P.LABUANCHART 3 : CONSUMER PRICE INDEX (CPI), SABAH INCLUDES W.P.LABUAN
(2010=100)
90.0
95.0
100.0
105.0
110.0
115.0
120.0
2010 2011 2012 2013 2014
CARTA 4 : IHP - PERUBAHAN PERATUS TAHUNAN, SABAH TERMASUK W.P. LABUANCHART 4 : CPI - ANNUAL PERCENTAGE CHANGE, SABAH INCLUDES W.P.LABUAN
-1
0
1
2
3
4
5
6
0.1
- 0.3 - 0.4 - 0.42011 / 2010 2012 / 2011 2013 / 2012 2014 / 2013
1.4 1.5 1.2
2.31.6
1.7 1.8 1.7
3.2
0.7
2.53.3
4.7
2.7 3.0
1.5
3.7
2.8
4.8
2.5
IMPORT, EKSPORT DAN IMBANGAN PERDAGANGAN SABAH SABAH IMPORTS, EXPORTS AND TRADE BALANCE
0.0
10.0
20.0
30.0
40.0
50.0
60.0
2009 2010 2011 2012 2013 2014
RM
Bili
on/B
illion
EKSPORT BARANGAN UTAMA SABAH, 2014 SABAH MAJOR EXPORT COMMODITIES, 2014
PETROLEUM MENTAH/ Crude Petroleum
RM18,695.4 Juta/Mil. (39.4%)
MINYAK KELAPA SAWIT/ Palm Oil
RM14,874.1 Juta/Mil. (31.4%)
MINYAK ISIRUNG SAWIT/ Palm Kernel Oil
RM2,147.9 Juta/Mil. (4.5%)
LAIN-LAIN/ Others
RM10,099.6 Juta/Mil.(21.3%)
METANOL/ Methanol
RM1,589.4 Juta/Mil.(3.4%)
JUMLAH EKSPORT/ Total Exports
RM47,406.5 Juta/Mil.
IMPORT / ImportsEKSPORT / Exports
IMBANGAN PERDAGANGAN / Trade Balance
IMPORT, EKSPORT DAN IMBANGAN PERDAGANGAN SABAH SABAH IMPORTS, EXPORTS AND TRADE BALANCEIMPORT, EKSPORT DAN IMBANGAN PERDAGANGAN SABAH SABAH IMPORTS, EXPORTS AND TRADE BALANCE
CARTA 5 : CHART 5 :
EKSPORT BARANGAN UTAMA SABAH, 2014 SABAH MAJOR EXPORT COMMODITIES, 2014 EKSPORT BARANGAN UTAMA SABAH, 2014 SABAH MAJOR EXPORT COMMODITIES, 2014
CARTA 6 : CHART 6 :
xxv
JENTERA & KELENGKAPAN
PENGANGKUTAN Machinery &
Transport Equipment
BAHAN API GALIAN, PELINCIR,
DLL Mineral
Fuels, lubricants,etc
BARANGAN KELUARAN
KILANG Manufactured
Goods
MAKANAN Food
KIMIA Chemicals
LAIN-LAIN Others
IMPORT SABAH MENGIKUT SEKSYEN BARANGAN, 2014 SABAH IMPORTS BY COMMODITY SECTIONS, 2014
RM4,612.4 Juta/ Million (13.1%)
RM11,330.8 Juta/ Million (32.0% )
RM7,483.4 Juta/ Million (21.1%)
RM4,528.3Juta/ Million (12.7% )
RM4,091.5Juta/Million (11.6% )
RM3,414.1 Juta/ Million (9.6%)
18,373.4
445.7
2,075.7
4,928.9
300.0
1,252.4
1,629.0
981.7
1,120.5
269.6
7,102.3
8,700.0
4,860.2
1,338.4
4,434.8
3,427.6
1,747.8
1,735.6
1,237.1
2,069.5
0 5,000 10,000 15,000 20,000
MALAYSIA, PENINSULAR
INDIA
CHINA, PEOPLE'S …
SINGAPORE, REPUBLIC …
AUSTRALIA
EUROPEAN UNION (EU)
UNITED STATES OF …
JAPAN
THAILAND
MALAYSIA, SARAWAK
RM JUTA/million
RAKAN DAGANGAN UTAMA SABAH, 2014 SABAH MAJOR TRADING PARTNERS, 2014
EKSPORT/Exports
IMPORT/Imports
IMPORT SABAH MENGIKUT SEKSYEN BARANGAN, 2014 SABAH IMPORTS BY COMMODITY SECTIONS, 2014IMPORT SABAH MENGIKUT SEKSYEN BARANGAN, 2014 SABAH IMPORTS BY COMMODITY SECTIONS, 2014
CARTA 7 : CHART 7 :
RAKAN DAGANGAN UTAMA SABAH, 2014 SABAH MAJOR TRADING PARTNERS, 2014RAKAN DAGANGAN UTAMA SABAH, 2014 SABAH MAJOR TRADING PARTNERS, 2014
CARTA 8 : CHART 8 :
xxvi
EKSPORT / Exports
IMPORT / Imports
xxvii
Hektar ('000)Hectare ('000)
JumlahTotal
Skim TanahLand SchemeKebun KecilSmallholding
EstetEstate
CARTA 9 : KELUASAN BERTANAM KELAPA SAWIT MENGIKUT KATEGORI, SABAHCHART 9 : OIL PALM PLANTED AREA BY CATEGORY, SABAH
0
200
400
600
800
1,000
1,200
1,400
1,600
1,800
2010 2011 2012 2013 2014
1,414.6 1,447.0 1,451.8
1,521.1 1,536.2
1,145.4 1,170.5 1,169.4 1,178.7 1,183.8
158.8 158.9 161.8 158.7 167.9
110.5 117.6 120.6 183.8 184.5
CARTA 10 : KELUASAN BERTANAM BAGI TANAMAN-TANAMAN UTAMA SABAH, 2014 (HEKTAR)
CHART 10 : PLANTED AREA OF MAIN CROPS SABAH, 2014 (HECTARE)
Getah / Rubber131,241
Padi / Paddy41,019
Kelapa / Coconut16,785
Kelapa Sawit / Oil Palm1,536,221
xxviii
Jumlah (RM Juta)Total (RM Million)
Perubahan peratusPercentage change
Perubahan Peratus (%)Percentage Change (%)
KELUARAN DALAM NEGERI KASAR (KDNK) PADA HARGA MALAR 2010 (RM JUTA) DAN KADAR PERTUMBUHAN TAHUNAN, SABAHGROSS DOMESTIC PRODUCT (GDP) AT CONSTANT 2010 PRICES(RM MILLION) AND ANNUAL GROWTH RATE, SABAH
CARTA 11 :
CHART 11 :
0
1
2
3
4
5
6
54,000
56,000
58,000
60,000
62,000
64,000
66,000
68,000
2011 2012 2013e 2014p
59,339
61,22363,150
66,283
2.1
3.2 3.1
5.0
KDNK pada harga malar 2010GDP at constant 2010 prices
KDNK PADA HARGA MALAR 2010 MENGIKUT JENIS AKTIVITIEKONOMI 2014P, SABAHSABAH GDP AT CONSTANT PRICES 2010 BY KIND OF ECONOMIC ACTIVITY 2014P, SABAH
CARTA 12 :
CHART 12 :
PerkhidmatanServices
RM 27,116 Juta/Million(40.9%)
Perlombongan& Pengkuarian
Mining & Quarrying RM 14,433 Juta/Million
(21.8%)
PembuatanManufacturing
RM 5,721 Juta/Million(8.6%) Pembinaan
Construction RM 2,046 Juta/Million
(3.1%)
Duti ImportImport Duties
RM 169 Juta/Million(0.3%)
PertanianAgriculture
RM 16,797 Juta/Million(25.3%)
Perdagangan Borong dan Runcit,Penginapan dan Restoran Wholesale and Retail Trade, Accommodation and Restaurants
RM 6,267 Juta/Million(23.1%)
Perkhidmatan Kerajaan Government Services
Kewangan dan Insurans, Hartanah dan Perkhidmatan Perniagaan Finance and Insurance, Real Estate and Business Services
Utiliti, Pengangkutan, Penyimpanan dan Komunikasi Utilities, Transport, Storage and Communication
RM 9,261 Juta/Million(34.2%)
RM 5,129 Juta/Million(18.9%)
JUMLAH KDNK RM66,283 JutaTOTAL GDP RM66,283 Million
Perkhidmatan-perkhidmatan Lain Other Services
RM 4,463 Juta/Million(16.5%)
(7.4 %)RM 1,996 Juta/Million
1
LUAS KAWASANAREA
1.1 LUAS KAWASAN MENGIKUT DAERAH PENTADBIRAN, SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2014 AREA BY ADMINISTRATIVE DISTRICT, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2014
Daerah Pentadbiran Luas Kawasan Taburan PeratusanAdministrative District (Km. Persegi) Percentage Distribution
Area(Sq. Km.)
SABAH (a) 73,620 100.0
Tongod 10,054 13.7
Labuk Sugut 7,709 10.5
Lahad Datu 7,444 10.1
Kinabatangan 6,604 9.0
Tawau 6,125 8.3
Pensiangan 6,089 8.3
Ranau 3,608 4.9
Keningau 3,533 4.8
Sipitang 2,732 3.7
Tenom 2,409 3.3
Sandakan 2,266 3.1
Kota Marudu 1,917 2.6
Beaufort 1,735 2.4
Pitas 1,419 1.9
Kota Belud 1,386 1.9
Tambunan 1,347 1.8
Kudat 1,287 1.7
Papar 1,243 1.7
Tuaran 1,165 1.6
Semporna 1,145 1.6
Kunak 1,134 1.5
Kuala Penyu 453 0.6
Penampang 425 0.6
Kota Kinabalu 351 0.5
Putatan 40 0.1
WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN (b) 92 100.0
Sumber: (a) Jabatan Tanah dan Ukur, Sabah Source: Lands and Surveys Department, Sabah
(b) Jabatan Ukur dan Pemetaan Malaysia Department of Survey and Mapping Malaysia
3
IKLIM
CLIMATE
2.1 IKLIM, SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUANCLIMATE, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
Stesen Ketinggian Tahun Suhu udara dalam ºC Min HujanKajicuaca dari Year Air temperature in ºC kelem- Rainfall Meteorological purata bapanStation paras laut relatif
Height Min Mutlak Mean Jumlah Bil. hariabove Mean Absolute relative Total No. ofmean humidity days
sea-level Maksimum Minimum Maksimum MinimumMaximum Minimum tertinggi terendah
Highest Lowest
maximum minimum
(Meter)Metres (%) (mm)
SABAH
Kota Kinabalu 2 2010 32.4 24.3 34.5 21.5 81.5 3,394.6 200
2011 32.1 24.2 35.1 22.3 81.1 2,782.2 216
2012 32.4 24.1 35.0 22.3 81.5 2,543.4 195
2013 32.4 24.1 35.6 22.0 80.9 3,112.7 200
2014 32.5 24.1 36.4 19.5 81.3 3,102.7 167
Sandakan 10 2010 31.7 24.6 35.5 22.3 80.9 2,178.4 167
2011 31.1 24.2 34.8 21.9 84.5 5,403.4 239
2012 31.6 24.3 35.2 21.7 84.4 3,792.4 217
2013 31.8 24.6 35.4 21.1 83.2 2,854.2 202
2014 31.5 24.4 35.9 20.7 82.9 3,221.4 186
Tawau 17 2010 31.9 23.9 35.5 20.9 80.5 1,674.6 160
2011 31.3 23.7 34.4 21.6 82.3 2,239.0 201
2012 31.4 23.6 33.8 21.4 80.3 2,421.2 199
2013 31.5 23.5 34.1 21.3 82.5 2,306.5 196
2014 31.8 23.4 35.2 20.1 80.0 1,677.1 154
Kudat 3 2010 31.4 24.4 35.4 21.4 82.2 1,830.6 165
2011 30.6 23.8 34.1 21.7 84.0 4,221.1 233
2012 31.1 24.0 34.2 21.1 83.3 2,666.5 212
2013 31.0 23.9 34.6 21.0 83.4 1,958.0 194
2014 31.1 23.8 34.5 19.1 83.1 2,438.1 171
WILAYAH
PERSEKUTUAN
LABUAN
Labuan 29 2010 31.3 25.0 34.5 22.1 83.8 4,628.6 218
2011 30.9 24.7 33.6 22.0 82.9 3,410.8 218
2012 31.7 24.9 34.5 21.7 83.6 3,323.4 191
2013 31.2 24.9 34.6 21.9 83.3 3,114.2 209
2014 31.1 25.1 35.5 22.3 81.0 3,054.8 193
Sumber : Jabatan Meteorologi MalaysiaSource : Malaysian Meteorological Department
5
PENDUDUK
POPULATION
3.1 KEPADATAN PENDUDUK, SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUANPOPULATION DENSITY, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
Negeri Penduduk Bilangan penduduk sekilometer persegi
State Population Number of persons per square kilometre
SABAH
653,604 * 9 *
1,011,046 * 14 *
1,808,848 25
2,603,485 35
2010 e
3,206,742 44
WILAYAH
PERSEKUTUAN
LABUAN
54,811 602
76,067 827
2010 e
86,908 945
Angka di atas telah disesuaikan Sumber: Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia
kepada kadar kurang penghitungan. 1970, 1980, 1991, 2000 dan 2010
Note: The above figures had been adjusted Source: Population and Housing Census of Malaysia
for under-enumeration. 1970, 1980, 1991, 2000 and 2010
* Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
a Hari Banci adalah merujuk kepada 24/25 Ogos 1970.
Census Day refers to 24/25 August 1970.
b Hari Banci adalah merujuk kepada 10/11 Jun 1980.
Census Day refers to 10/11 June 1980.
c Hari Banci adalah merujuk kepada 14 Ogos 1991.
Census Day refers to 14 August 1991.
d Hari Banci adalah merujuk kepada 05 Julai 2000.
Census Day refers to 05 July 2000.
e Hari Banci adalah merujuk kepada 6 Julai 2010.
Census Day refers to 6 July 2010.
2000 d
Nota:
2000 d
1991 c
1970 a
1980 b
1991 c
6
PENDUDUKPOPULATION
3.2 JUMLAH PENDUDUK DAN PURATA KADAR PERTUMBUHAN PENDUDUK TAHUNAN (%) MENGIKUT
DAERAH PENTADBIRAN, SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN TAHUN 2000 - 2010
TOTAL POPULATION AND AVERAGE ANNUAL GROWTH RATE (%) BY ADMINISTRATIVE
DISTRICT, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN FOR YEAR 2000 - 2010
Purata kadar pertumbuhan penduduk
SABAH 2,603,485 3,206,742 2.1
Tawau 322,705 412,375 2.5
Lahad Datu 166,011 206,861 2.2
Semporna 114,989 137,868 1.8
Sandakan 368,916 409,056 1.0
Kinabatangan 96,986 150,327 4.4
Beluran 80,532 106,632 2.8
Kota Kinabalu 372,047 462,963 2.2
Ranau 74,456 95,800 2.5
Kota Belud 75,568 93,180 2.1
Tuaran 84,974 105,435 2.2
Penampang 137,002 125,913 -
Papar 92,451 128,434 3.3
Kudat 73,349 85,404 1.5
Kota Marudu 61,642 68,289 1.0
Pitas 33,910 38,764 1.3
Beaufort 64,756 66,406 0.3
Kuala Penyu 17,228 19,426 1.2
Sipitang 30,653 35,764 1.5
Tenom 48,353 56,597 1.6
Nabawan 25,285 32,309 2.5
Keningau 155,069 177,735 1.4
Tambunan 29,294 36,297 2.1
Kunak 52,271 62,851 1.8
Tongod 25,038 36,192 3.7
Putatan - 55,864 -
WILAYAH
PERSEKUTUAN 76,067 86,908 1.3
LABUAN
Nota : Angka di atas telah disesuaikan kepada Sumber: Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia,
kadar kurang penghitungan. 2000 dan 2010
Note : The above figures had been adjusted for under- Source: Population and Housing Census of Malaysia,
enumeration. 2000 and 2010
* Termasuk Daerah Putatan.
Include Putatan District.
2000 - 2010
Average annual population growth rate (%)tahunan (%)Daerah Pentadbiran
Administrative District
2000 2010
PendudukPopulation
*
7
PENDUDUK
POPULATION
3.3 JUMLAH PENDUDUK MENGIKUT KUMPULAN ETNIK, JANTINA DAN DAERAH PENTADBIRAN, SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010TOTAL POPULATION BY ETHNIC GROUP, SEX AND ADMINISTRATIVE DISTRICT, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010
Jumlah Warganegara MalaysiaTotal Malaysian Citizens
Jumlah Jumlah BumiputeraTotal Total Bumiputera
SABAH 3,206,742 1,658,231 1,548,511 2,316,963 1,174,841 1,142,122 1,965,309 992,735 972,574
Tawau 412,375 211,074 201,301 240,966 121,837 119,129 192,178 96,809 95,369
Lahad Datu 206,861 106,226 100,635 129,858 66,335 63,523 113,101 57,605 55,496
Semporna 137,868 69,063 68,805 96,146 47,853 48,293 93,709 46,570 47,139
Sandakan 409,056 215,046 194,010 260,618 132,322 128,296 184,310 92,724 91,586
Kinabatangan 150,327 84,332 65,995 32,638 17,269 15,369 28,790 15,315 13,475
Beluran 106,632 59,561 47,071 60,741 32,062 28,679 58,684 30,864 27,820
Kota Kinabalu 462,963 235,431 227,532 350,818 175,801 175,017 246,050 122,697 123,353
Ranau 95,800 49,260 46,540 90,061 46,110 43,951 87,670 44,786 42,884
Kota Belud 93,180 47,620 45,560 87,210 43,439 43,771 85,508 42,529 42,979
Tuaran 105,435 53,545 51,890 100,192 50,706 49,486 93,941 47,347 46,594
Penampang 125,913 63,817 62,096 105,059 52,500 52,559 73,686 36,155 37,531
Papar 128,434 67,122 61,312 106,934 54,379 52,555 99,032 50,380 48,652
Kudat 85,404 43,315 42,089 76,910 38,935 37,975 71,345 35,945 35,400
Kota Marudu 68,289 34,910 33,379 66,344 33,755 32,589 63,951 32,385 31,566
Pitas 38,764 19,494 19,270 37,479 18,726 18,753 36,844 18,370 18,474
Beaufort 66,406 33,843 32,563 62,383 31,561 30,822 57,060 28,743 28,317
Kuala Penyu 19,426 9,850 9,576 18,526 9,337 9,189 18,064 9,080 8,984
Sipitang 35,764 18,090 17,674 32,008 16,149 15,859 29,265 14,716 14,549
Tenom 56,597 29,145 27,452 52,088 26,733 25,355 46,629 23,771 22,858
Nabawan 32,309 16,843 15,466 27,729 14,209 13,520 27,131 13,847 13,284
Keningau 177,735 91,511 86,224 137,706 70,515 67,191 123,035 62,651 60,384
Tambunan 36,297 18,186 18,111 34,160 17,072 17,088 33,598 16,755 16,843
Kunak 62,851 32,158 30,693 31,649 15,929 15,720 29,022 14,596 14,426
Tongod 36,192 19,514 16,678 26,557 13,847 12,710 25,774 13,395 12,379
Putatan 55,864 29,275 26,589 52,183 27,460 24,723 46,932 24,700 22,232
WILAYAH PERSEKUTUAN 86,908 44,830 42,078 74,764 38,637 36,127 62,594 32,344 30,250LABUAN
Daerah
Pentadbiran
Administrative
DistrictJumlah
Total
Lelaki
Male
Perempuan
Female
Jumlah
Total
Lelaki
Male
Perempuan
Female
Jumlah
Total
Lelaki
Male
Perempuan
Female
8
PENDUDUK
POPULATION
3.3 JUMLAH PENDUDUK MENGIKUT KUMPULAN ETNIK, JANTINA DAN DAERAH PENTADBIRAN, SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010 - (SAMB.)TOTAL POPULATION BY ETHNIC GROUP, SEX AND ADMINISTRATIVE DISTRICT, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010 - (CONT'D)
Warganegara Malaysia
Malaysian Citizens
Melayu Kadazan / Dusun BajauMalay
SABAH 184,197 94,261 89,936 568,575 286,550 282,025 450,279 227,659 222,620
Tawau 12,149 6,407 5,742 6,575 3,411 3,164 31,616 16,289 15,327
Lahad Datu 8,584 4,561 4,023 10,199 5,301 4,898 40,146 20,264 19,882
Semporna 2,595 1,395 1,200 854 553 301 78,550 38,678 39,872
Sandakan 23,169 12,218 10,951 17,161 8,596 8,565 40,288 20,222 20,066
Kinabatangan 1,315 714 601 2,572 1,445 1,127 1,932 1,078 854
Beluran 2,339 1,237 1,102 20,889 11,101 9,788 4,779 2,503 2,276
Kota Kinabalu 36,918 18,135 18,783 71,335 35,332 36,003 74,731 37,764 36,967
Ranau 988 551 437 81,592 41,574 40,018 1,108 602 506
Kota Belud 1,408 711 697 38,708 19,282 19,426 32,338 16,025 16,313
Tuaran 4,483 2,309 2,174 45,175 22,773 22,402 35,738 17,929 17,809
Penampang 6,004 3,044 2,960 43,742 21,292 22,450 9,422 4,756 4,666
Papar 34,113 16,882 17,231 29,062 14,603 14,459 22,536 12,011 10,525
Kudat 2,575 1,343 1,232 3,770 1,864 1,906 18,227 9,160 9,067
Kota Marudu 1,305 657 648 42,443 21,507 20,936 10,450 5,273 5,177
Pitas 681 345 336 5,830 2,963 2,867 4,055 2,080 1,975
Beaufort 14,080 7,069 7,011 11,372 5,797 5,575 3,443 1,770 1,673
Kuala Penyu 4,130 2,054 2,076 6,183 3,106 3,077 1,927 1,023 904
Sipitang 5,756 2,889 2,867 3,988 1,998 1,990 972 523 449
Tenom 2,141 1,101 1,040 6,625 3,315 3,310 1,285 668 617
Nabawan 258 124 134 813 441 372 299 179 120
Keningau 4,634 2,448 2,186 70,400 35,595 34,805 5,588 3,009 2,579
Tambunan 436 219 217 31,043 15,448 15,595 439 230 209
Kunak 1,345 668 677 1,081 545 536 13,572 6,759 6,813
Tongod 407 258 149 8,615 4,496 4,119 849 459 390
Putatan 12,384 6,922 5,462 8,548 4,212 4,336 15,989 8,405 7,584
WILAYAH PERSEKUTUAN 30,001 15,565 14,436 7,380 3,658 3,722 6,300 3,267 3,033
LABUAN
Daerah
Pentadbiran
Administrative
District
Lelaki
Male
Perempuan
Female
Jumlah
Total
Perempuan
Female
Jumlah
Total
Lelaki
Male
Perempuan
Female
Jumlah
Total
Lelaki
Male
9
PENDUDUK
POPULATION
3.3 JUMLAH PENDUDUK MENGIKUT KUMPULAN ETNIK, JANTINA DAN DAERAH PENTADBIRAN, SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010 - (SAMB.) TOTAL POPULATION BY ETHNIC GROUP, SEX AND ADMINISTRATIVE DISTRICT, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010 - (CONT'D)
Warganegara MalaysiaMalaysian Citizens
Murut Bumiputera lain Cina
Other Bumiputera Chinese
SABAH 102,393 51,453 659,865 332,812 327,053 295,674 153,249 142,425
Tawau 2,811 1,372 139,027 69,330 69,697 41,567 21,471 20,096
Lahad Datu 326 157 53,846 27,322 26,524 12,649 6,609 6,040
Semporna 42 23 11,668 5,921 5,747 1,096 573 523
Sandakan 528 254 103,164 51,434 51,730 66,233 34,207 32,026
Kinabatangan 173 85 22,798 11,993 10,805 520 349 171
Beluran 241 129 30,436 15,894 14,542 902 560 342
Kota Kinabalu 2,554 1,191 60,512 30,275 30,237 96,852 49,101 47,751
Ranau 143 70 3,839 1,989 1,850 1,582 878 704
Kota Belud 176 93 12,878 6,418 6,460 1,207 641 566
Tuaran 400 197 8,145 4,139 4,006 4,645 2,516 2,129
Penampang 1,429 650 13,089 6,413 6,676 28,636 14,868 13,768
Papar 712 346 12,609 6,538 6,071 6,649 3,375 3,274
Kudat 157 66 46,616 23,512 23,104 5,132 2,752 2,380
Kota Marudu 93 43 9,660 4,905 4,755 1,795 1,050 745
Pitas 101 51 26,177 12,931 13,246 350 194 156
Beaufort 1,696 787 26,469 13,320 13,149 3,820 2,074 1,746
Kuala Penyu 90 38 5,734 2,859 2,875 279 168 111
Sipitang 4,825 2,388 13,724 6,918 6,806 1,265 672 593
Tenom 29,169 14,878 7,409 3,809 3,600 4,860 2,634 2,226
Nabawan 25,096 12,748 665 355 310 294 160 134
Keningau 29,682 14,907 12,731 6,692 6,039 11,001 6,006 4,995
Tambunan 446 209 1,234 649 585 390 221 169
Kunak 82 36 12,942 6,588 6,354 564 300 264
Tongod 658 360 15,245 7,822 7,423 408 272 136
Putatan 763 375 9,248 4,786 4,462 2,978 1,598 1,380
WILAYAH PERSEKUTUAN 701 355 18,212 9,499 8,713 10,014 5,181 4,833 LABUAN
12,348
346
14,775
237
46
298
388
909
52
2,437
14,291
366
91
50
50
73
83
203
779
50,940
88
112
1,363
19
274
Perempua
n Female
Lelaki
Male
Jumlah
Total
Jumlah
Total
Lelaki
Male
Perempuan
Female
Lelaki
Male
Perempuan
Female
169
1,439
Daerah
Pentadbiran
Administrative
District
Jumlah
Total
10
PENDUDUK
POPULATION
3.3 JUMLAH PENDUDUK MENGIKUT KUMPULAN ETNIK, JANTINA DAN DAERAH PENTADBIRAN,
SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010 - (SAMB.)
TOTAL POPULATION BY ETHNIC GROUP, SEX AND ADMINISTRATIVE DISTRICT, SABAH AND
WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010 - (CONT'D)
Warganegara Malaysia Bukan Warganegara Malaysia
Malaysian Citizens Non-Malaysian Citizens
India Lain-lainIndians Others
SABAH 7,453 4,093 3,360 48,527 24,764 23,763 889,779 483,390 406,389
Tawau 865 455 410 6,356 3,102 3,254 171,409 89,237 82,172
Lahad Datu 477 271 206 3,631 1,850 1,781 77,003 39,891 37,112
Semporna 77 51 26 1,264 659 605 41,722 21,210 20,512
Sandakan 1,014 552 462 9,061 4,839 4,222 148,438 82,724 65,714
Kinabatangan 137 90 47 3,191 1,515 1,676 117,689 67,063 50,626
Beluran 93 55 38 1,062 583 479 45,891 27,499 18,392
Kota Kinabalu 2,291 1,181 1,110 5,625 2,822 2,803 112,145 59,630 52,515
Ranau 62 46 16 747 400 347 5,739 3,150 2,589
Kota Belud 75 48 27 420 221 199 5,970 4,181 1,789
Tuaran 183 101 82 1,423 742 681 5,243 2,839 2,404
Penampang 652 390 262 2,085 1,087 998 20,854 11,317 9,537
Papar 220 132 88 1,033 492 541 21,500 12,743 8,757
Kudat 67 43 24 366 195 171 8,494 4,380 4,114
Kota Marudu 71 31 40 527 289 238 1,945 1,155 790
Pitas 28 19 9 257 143 114 1,285 768 517
Beaufort 145 78 67 1,358 666 692 4,023 2,282 1,741
Kuala Penyu 64 36 28 119 53 66 900 513 387
Sipitang 59 32 27 1,419 729 690 3,756 1,941 1,815
Tenom 40 27 13 559 301 258 4,509 2,412 2,097
Nabawan 7 3 4 297 199 98 4,580 2,634 1,946
Keningau 388 190 198 3,282 1,668 1,614 40,029 20,996 19,033
Tambunan 12 7 5 160 89 71 2,137 1,114 1,023
Kunak 71 43 28 1,992 990 1,002 31,202 16,229 14,973
Tongod 24 14 10 351 166 185 9,635 5,667 3,968
Putatan 331 198 133 1,942 964 978 3,681 1,815 1,866
WILAYAH
PERSEKUTUAN 641 348 293 1,515 764 751 12,144 6,193 5,951
LABUAN
Nota : Hari Banci adalah merujuk kepada 6 Julai 2010.
Note : Census Day refers to 6 July 2010.
Angka di atas telah disesuaikan kepada kadar kurang penghitungan.
The above figures had been adjusted for under-enumeration.
Perempuan
Female
Perempuan
Female
Daerah
Pentadbiran
Administrative
DistrictLelaki
Male
Jumlah
Total
Jumlah
Total
Lelaki
Male
Jumlah
Total
Lelaki
Male
Perempuan
Female
Sumber : Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia, 2010
Source : Population and Housing Census of Malaysia, 2010
11
PENDUDUK
POPULATION
WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010
Jumlah Bukan
Total
Melayu
Malay
Kadazan/
Dusun
Bajau Murut Bumiputera
lain
Other
Bumiputera
SABAH 3,206,742 2,316,963 1,965,309 184,197 568,575 450,279 102,393 659,865 295,674 7,453 48,527 889,779
0 - 4 335,943 251,806 223,939 20,745 63,369 53,316 12,118 74,391 21,367 632 5,868 84,137
5 - 9 346,884 253,819 224,358 18,836 63,035 54,681 12,416 75,390 22,739 736 5,986 93,065
10 - 14 343,334 264,388 231,625 18,246 66,856 56,405 13,244 76,874 25,957 807 5,999 78,946
15 - 19 381,958 269,370 233,655 19,397 66,834 55,716 12,175 79,533 28,081 784 6,850 112,588
20 - 24 350,940 231,809 198,858 21,306 55,644 44,734 10,196 66,978 26,801 883 5,267 119,131
25 - 29 358,740 221,334 187,380 21,768 50,711 40,395 9,189 65,317 27,532 736 5,686 137,406
30 - 34 238,314 157,769 132,044 14,975 36,569 28,815 6,532 45,153 22,392 454 2,879 80,545
35 - 39 204,942 140,082 116,813 12,144 33,697 25,564 6,110 39,298 20,423 440 2,406 64,860
40 - 44 174,024 128,200 105,964 9,627 32,462 23,481 5,281 35,113 19,754 424 2,058 45,824
45 - 49 145,478 116,190 94,057 8,911 29,655 21,233 4,779 29,479 19,926 491 1,716 29,288
50 - 54 113,714 95,234 75,192 6,752 22,398 16,975 3,547 25,520 18,364 407 1,271 18,480
55 - 59 74,085 64,082 48,566 4,349 15,409 9,997 1,910 16,901 14,240 235 1,041 10,003
60 - 64 47,425 41,689 30,819 2,652 9,908 6,643 1,295 10,321 10,235 156 479 5,736
65 - 69 36,956 32,654 25,018 1,941 8,630 5,007 1,301 8,139 7,058 111 467 4,302
70 - 74 25,037 22,783 17,412 1,254 5,950 3,645 1,007 5,556 5,064 69 238 2,254
75 + 28,968 25,754 19,609 1,294 7,448 3,672 1,293 5,902 5,741 88 316 3,214
WILAYAH
PERSEKUTUAN
LABUAN 86,908 74,764 62,594 30,001 7,380 6,300 701 18,212 10,014 641 1,515 12,144
0 - 4 9,140 7,837 6,851 3,196 792 880 87 1,896 762 54 170 1,303
5 - 9 8,078 6,830 5,936 2,691 686 736 67 1,756 738 25 131 1,248
10 - 14 7,846 6,786 5,819 2,764 612 663 76 1,704 780 53 134 1,060
15 - 19 8,418 7,217 6,257 2,521 700 926 87 2,023 746 50 164 1,201
20 - 24 9,405 8,106 6,680 3,098 958 674 84 1,866 984 147 295 1,299
25 - 29 12,024 10,506 9,338 4,714 1,163 803 113 2,545 922 76 170 1,518
30 - 34 6,864 5,856 4,966 2,524 610 453 60 1,319 748 46 96 1,008
35 - 39 5,887 4,877 4,135 2,072 520 326 57 1,160 648 18 76 1,010
40 - 44 5,205 4,351 3,559 1,744 445 248 23 1,099 684 38 70 854
45 - 49 4,714 3,992 3,088 1,542 382 202 30 932 772 40 92 722
50 - 54 3,532 3,119 2,367 1,173 240 181 12 761 678 28 46 413
55 - 59 2,312 2,083 1,473 793 128 103 3 446 552 28 30 229
60 - 64 1,398 1,259 847 446 69 61 - 271 380 18 14 139
65 - 69 887 816 565 320 36 23 - 186 236 9 6 71
70 - 74 539 504 302 166 18 12 - 106 187 5 10 35
75 + 659 625 411 237 21 9 2 142 197 6 11 34
Nota : Angka di atas telah disesuaikan kepada kadar kurang
penghitungan.
Note : The above figures had been adjusted for under-
enumeration.
3.4 JUMLAH PENDUDUK MENGIKUT KUMPULAN UMUR DAN KUMPULAN ETNIK, SABAH DAN
TOTAL POPULATION BY AGE GROUP AND ETHNIC GROUP, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010
Warganegara Malaysia
Malaysian Citizens
Cina
Chinese
Lain-lain
Others
Jumlah
Total
Jumlah
Total
Bumiputera India
Indians
Kumpulan
Umur
Age Group
Warga-
negara
Malaysia
Non-
Malaysian
Citizens
Sumber: Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia, 2010Source : Population and Housing Census of Malaysia, 2010
12
PENDUDUK
POPULATION
Jumlah Bukan
Total
Melayu
Malay
Kadazan/
Dusun
Bajau Murut Bumiputera
lain
Other
Bumiputera
SABAH 3,206,742 2,316,963 1,965,309 184,197 568,575 450,279 102,393 659,865 295,674 7,453 48,527 889,779
Islam 2,096,153 1,343,210 1,290,239 184,197 128,939 428,928 18,473 529,702 9,591 3,164 40,216 752,943
Kristian 853,726 730,202 624,933 - 425,310 2,350 82,105 115,168 96,422 1,328 7,519 123,524
Christianity
Buddha 194,428 192,881 7,827 - 3,371 336 196 3,924 184,533 274 247 1,547
Buddhism
Hindu 3,037 2,479 86 - 23 10 2 51 117 2,260 16 558
Hinduism
Konfusianisme, Tao dan 2,495 2,426 306 - 44 - 1 261 2,110 4 6 69
puak/suku/folk/agama
tradisi lain orang cina
Confucianism, Taoism and
Tribal / folk/other traditional
Chinese religion
Lain-lain agama 3,467 2,320 1,387 - 457 17 15 898 417 410 106 1,147
Other religion
Tiada Agama 9,850 8,559 6,028 - 3,328 137 297 2,266 2,484 13 34 1,291
No religion
Tidak diketahui 43,586 34,886 34,503 - 7,103 18,501 1,304 7,595 - - 383 8,700
Unknown
WILAYAH
PERSEKUTUAN
LABUAN 86,908 74,764 62,594 30,001 7,380 6,300 701 18,212 10,014 641 1,515 12,144
Islam 66,065 56,036 54,084 30,001 2,482 6,113 282 15,206 522 195 1,235 10,029
Kristian 10,788 9,086 6,585 - 4,055 40 407 2,083 2,167 83 251 1,702
Christianity
Buddha 7,795 7,703 446 - 325 2 6 113 7,242 8 7 92
Buddhism
Hindu 357 324 7 - 5 1 - 1 4 313 - 33
Hinduism
Konfusianisme, Tao dan 30 30 1 - - - - 1 28 - 1 -
puak/suku/folk/agama
tradisi lain orang cina
Confucianism, Taoism and
Tribal / folk/other tradisional
Chinese religion
Lain-lain agama 83 59 5 - - - - 5 12 42 - 24
Other religion
Tiada Agama 111 51 12 - 4 - - 8 39 - - 60
No religion
Tidak diketahui 1,679 1,475 1,454 - 509 144 6 795 - - 21 204
Unknown
Nota : Angka di atas telah disesuaikan kepada kadar kurang penghitungan.
Note : The above figures had been adjusted for under-enumeration.
Jumlah Total Cina
Chinese
India
Indians
Lain-lain
Others
3.5 JUMLAH PENDUDUK MENGIKUT KUMPULAN ETNIK DAN AGAMA, SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010
TOTAL POPULATION BY ETHNIC GROUP AND RELIGION, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010
Warganegara Malaysia
Malaysian Citizens
Agama
Religion
Bumiputera
Jumlah Total
Warga-
negara
Malaysia
Non-
Malaysian
Citizens
Sumber: Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia, 2010Source : Population and Housing Census of Malaysia, 2010
13
PENDUDUK
POPULATION
JUMLAH PENDUDUK MENGIKUT KUMPULAN ETNIK DAN KAWASAN PIHAK BERKUASA TEMPATAN, SABAH DAN WILAYAH
PERSEKUTUAN LABUAN, 2010
TOTAL POPULATION BY ETHNIC GROUP AND LOCAL AUTHORITY AREA, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010
Warganegara Malaysia Bukan
Malaysian Citizens
Bumiputera
Bumiputera
lain
Other
Bumiputera
SABAH 3,117,405 2,250,215 1,911,943 178,029 555,647 436,672 100,631 640,964 284,049 7,171 47,052 867,190
TAWAUMP Tawau 397,673 232,944 185,897 11,683 6,436 30,558 2,764 134,456 40,061 833 6,153 164,729
Tawau 113,809 84,509 54,690 3,638 1,962 12,478 295 36,317 27,564 410 1,845 29,300Kawasan selebih MP 283,864 148,435 131,207 8,045 4,474 18,080 2,469 98,139 12,497 423 4,308 135,429Remainder of MP
LAHAD DATUMD Lahad Datu 199,830 125,453 109,410 8,254 9,950 38,807 322 52,077 12,078 459 3,506 74,377
Lahad Datu 27,887 17,600 13,023 614 440 4,244 30 7,695 3,984 138 455 10,287Tungku 1,085 930 884 60 16 415 4 389 30 2 14 155Kawasan selebih MD 170,858 106,923 95,503 7,580 9,494 34,148 288 43,993 8,064 319 3,037 63,935Remainder of MD
SEMPORNAMD Semporna 133,164 92,996 90,632 2,521 842 75,889 42 11,338 1,060 74 1,230 40,168
Semporna 35,301 30,139 29,499 949 284 24,006 24 4,236 337 39 264 5,162Kawasan selebih MD 97,863 62,857 61,133 1,572 558 51,883 18 7,102 723 35 966 35,006Remainder of MD
SANDAKANMP Sandakan 396,290 251,450 178,521 22,244 16,616 38,897 519 100,245 63,201 974 8,754 144,840
Sandakan 157,330 96,255 71,593 6,668 3,873 21,852 162 39,038 20,497 446 3,719 61,075Kawasan selebih MP 238,960 155,195 106,928 15,576 12,743 17,045 357 61,207 42,704 528 5,035 83,765Remainder of MP
KINABATANGANMD Kinabatangan + 146,987 31,603 27,882 1,265 2,508 1,861 170 22,078 498 132 3,091 115,384
Kota Kinabatangan 10,256 5,792 5,337 443 452 411 36 3,995 57 53 345 4,464Kawasan selebih MD 136,731 25,811 22,545 822 2,056 1,450 134 18,083 441 79 2,746 110,920Remainder of MD
BELURANMD Beluran 104,484 59,239 57,241 2,272 20,455 4,668 237 29,609 875 90 1,033 45,245
Beluran 3,132 3,021 2,853 116 1,090 158 8 1,481 36 2 130 111Telupid 3,237 2,736 2,614 98 1,955 109 1 451 66 1 55 501Kawasan selebih MD 98,115 53,482 51,774 2,058 17,410 4,401 228 27,677 773 87 848 44,633Remainder of MD
KOTA KINABALUDB Kota Kinabalu 452,058 341,502 240,384 35,835 69,993 72,931 2,518 59,107 93,429 2,207 5,482 110,556
Inanam 3,604 3,289 2,557 258 676 773 39 811 530 47 155 315Kota Kinabalu 199,742 160,632 91,127 14,250 25,400 24,471 1,311 25,695 65,997 1,222 2,286 39,110Menggatal 3,868 3,623 1,910 316 647 561 19 367 1,670 5 38 245Telipok 432 279 202 8 90 41 - 63 73 - 4 153Kawasan selebih DB 244,412 173,679 144,588 21,003 43,180 47,085 1,149 32,171 25,159 933 2,999 70,733Remainder of DB
RANAUMD Ranau 94,092 88,435 86,135 960 80,192 1,089 141 3,753 1,521 59 720 5,657
Kundasang 5,008 4,152 3,942 129 3,475 143 7 188 133 3 74 856Ranau 8,970 8,682 7,890 352 6,487 250 37 764 670 24 98 288Kawasan selebih MD 80,114 75,601 74,303 479 70,230 696 97 2,801 718 32 548 4,513Remainder of MD
KOTA BELUDMD Kota Belud 91,272 85,405 83,755 1,369 38,097 31,506 173 12,610 1,171 72 407 5,867
Kota Belud 8,392 6,854 5,983 265 729 4,047 27 915 781 19 71 1,538Kawasan selebih MD 82,880 78,551 77,772 1,104 37,368 27,459 146 11,695 390 53 336 4,329Remainder of MD
Nota : Angka di atas tidak disesuaikan kepada kadar kurang penghitungan. 425,273 213,894 4,900 30,376 706,823Note : The above figures had not been adjusted for under-enumeration.
+ MD Kinabatangan meliputi daerah pentadbiran Kinabatangan dan Tongod.
MD Kinabatangan covers Kinabatangan and Tongod administrative districts.
Melayu
Malay
Kadazan/
Dusun
Bajau Murut
Warganegara
Malaysia
Non-
Malaysian
Citizens
Cina
Chinese
India
Indians
Lain-lain
Others
Jumlah
Total
Daerah Pentadbiran/
Kawasan Pihak
Berkuasa Tempatan
Administrative District/
Local Authority Area
3.6
Jumlah
Total
Jumlah
Total
14
PENDUDUK
POPULATION
JUMLAH PENDUDUK MENGIKUT KUMPULAN ETNIK DAN KAWASAN PIHAK BERKUASA TEMPATAN, SABAH DAN
WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010 (SAMB.)TOTAL POPULATION BY ETHNIC GROUP AND LOCAL AUTHORITY AREA, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010 (CONT'D)
Warganegara Malaysia Bukan
Malaysian Citizens
Bumiputera
Bumiputera
lain
Other
Bumiputera
TUARAN
MD Tuaran 102,411 97,243 91,268 4,309 44,030 34,637 392 7,900 4,418 177 1,380 5,168
Kiulu 342 334 319 4 290 6 2 17 8 - 7 8
Tamparuli 1,402 1,314 860 72 650 51 21 66 388 11 55 88
Tenghilan 203 192 184 7 149 9 - 19 8 - - 11
Tuaran 3,253 3,165 2,316 367 1,070 494 21 364 784 15 50 88Kawasan selebih MD 97,211 92,238 87,589 3,859 41,871 34,077 348 7,434 3,230 151 1,268 4,973
Remainder of MD
PENAMPANG +
MD Penampang 121,934 101,378 71,389 5,803 42,378 9,133 1,409 12,666 27,346 624 2,019 20,556
Donggongon 1,397 1,179 967 32 338 222 56 319 170 11 31 218
Kasigui 1,133 1,013 805 26 574 51 18 136 203 4 1 120
Kepayan 25,788 19,268 13,158 2,152 6,589 1,429 327 2,661 5,663 213 234 6,520
Kawasan selebih MD 93,616 79,918 56,459 3,593 34,877 7,431 1,008 9,550 21,310 396 1,753 13,698
Remainder of MD
PAPAR
MD Papar 124,420 103,315 95,719 33,033 28,105 21,714 698 12,169 6,382 210 1,004 21,105
Bongawan 253 250 145 91 6 46 - 2 105 - - 3
Kimanis 1,759 1,717 1,655 843 169 224 22 397 32 4 26 42
Kinarut 18,029 13,242 12,426 2,727 2,065 5,039 116 2,479 603 38 175 4,787
Papar 5,984 5,816 4,163 1,635 1,433 561 10 524 1,569 43 41 168
Kawasan selebih MD 98,395 82,290 77,330 27,737 24,432 15,844 550 8,767 4,073 125 762 16,105
Remainder of MD
KUDAT
LB Kudat 83,140 74,780 69,432 2,489 3,674 17,695 154 45,420 4,928 65 355 8,360
Kudat 29,025 26,660 23,489 1,626 1,193 10,287 80 10,303 3,005 37 129 2,365
Sikuati 29 28 27 13 3 1 - 10 - - 1 1
Kawasan selebih LB 54,086 48,092 45,916 850 2,478 7,407 74 35,107 1,923 28 225 5,994
Remainder of LB
KOTA MARUDU
MD Kota Marudu/Pitas ++ 66,374 64,488 62,165 1,268 41,329 10,139 91 9,338 1,742 69 512 1,886
Kota Marudu 8,716 8,090 6,865 695 3,022 1,214 23 1,911 1,063 51 111 626
Tandek 221 217 211 2 33 140 - 36 5 - 1 4
Kawasan selebih MD 57,437 56,181 55,089 571 38,274 8,785 68 7,391 674 18 400 1,256
Remainder of MD
PITAS
MD Kota Marudu/Pitas ++ 37,808 36,551 35,934 662 5,739 3,972 99 25,462 339 27 251 1,257
Pitas 895 886 878 47 139 88 4 600 7 - 1 9
Kawasan selebih MD 36,913 35,665 35,056 615 5,600 3,884 95 24,862 332 27 250 1,248Remainder of MD
BEAUFORT
MD Beaufort 64,350 60,402 55,265 13,425 11,060 3,346 1,660 25,774 3,671 138 1,328 3,948
Beaufort 12,742 12,031 9,797 2,357 1,642 1,581 346 3,871 1,761 88 385 711
Bukau 50 45 34 14 4 - - 16 10 - 1 5
Gadong 11 11 11 - - - - 11 - - - -
Kota Klias 203 203 196 186 6 - - 4 7 - - -
Limbawang 1 1 1 - - - - 1 - - - -
Lingkungan 13 13 13 - - - - 13 - - - -
Membakut 516 500 384 111 163 13 9 88 108 2 6 16
Padas Damit 125 125 121 6 1 3 - 111 4 - - -
Weston 334 332 315 243 23 11 5 33 16 1 - 2
Kawasan selebih MD 50,355 47,141 44,393 10,508 9,221 1,738 1,300 21,626 1,765 47 936 3,214Remainder of MD
Nota : Angka di atas tidak disesuaikan kepada kadar kurang penghitungan. 138,729 48,826 1,310 6,849 62,280Note : The above figures had not been adjusted for under-enumeration.
+ MD Penampang meliputi daerah pentadbiran Penampang dan Putatan.
MD Penampang covers Penampang and Putatan administrative districts.
++ MD Kota Marudu/Pitas meliputi daerah pentadbiran Kota Marudu dan Pitas.
MD Kota Marudu/Pitas covers Kota Marudu and Pitas administrative districts.
Jumlah
Total
3.6
Jumlah
Total
Daerah Pentadbiran /
Kawasan Pihak
Berkuasa Tempatan
Administrative District/
Local Authority Area
Jumlah
Total Warganegara
Malaysia
Non-
Malaysian
Citizens
India
Indians
Lain-
lain
Others
Cina
ChineseMelayu
Malay
Kadazan/
Dusun
Bajau Murut
15
PENDUDUK
POPULATION
JUMLAH PENDUDUK MENGIKUT KUMPULAN ETNIK DAN KAWASAN PIHAK BERKUASA TEMPATAN, SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010 (SAMB.)
TOTAL POPULATION BY ETHNIC GROUP AND LOCAL AUTHORITY AREA, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010 (CONT'D)
Warganegara Malaysia Bukan
Malaysian Citizens
Bumiputera
Bumiputera
lain
Other
Bumiputera
KUALA PENYUMD Kuala Penyu 18,958 18,074 17,628 4,013 6,040 1,882 88 5,605 269 61 116 884Kuala Penyu 659 611 524 230 128 40 6 120 84 1 2 48Menumbuk 81 81 81 51 9 1 - 20 - - - -Kawasan selebih MD 18,218 17,382 17,023 3,732 5,903 1,841 82 5,465 185 60 114 836Remainder of MD
SIPITANGMD Sipitang 34,862 31,144 28,478 5,534 3,874 942 4,709 13,419 1,225 57 1,384 3,718Malaman 32 31 30 - 6 - 8 16 1 - - 1Mesapol 888 828 583 125 101 28 24 305 192 3 50 60Sindumin 115 108 74 45 - 8 1 20 33 - 1 7Sipitang 4,298 3,515 3,063 1,820 202 246 82 713 213 21 218 783Kawasan selebih MD 29,529 26,662 24,728 3,544 3,565 660 4,594 12,365 786 33 1,115 2,867Remainder of MD
TENOMMD Tenom 55,553 51,106 45,836 2,080 6,519 1,255 28,745 7,237 4,686 38 546 4,447Kemabong 266 264 260 5 4 - 234 17 4 - - 2Tenom 5,148 4,349 3,048 529 711 366 891 551 1,208 16 77 799Kawasan selebih MD 50,139 46,493 42,528 1,546 5,804 889 27,620 6,669 3,474 22 469 3,646Remainder of MD
NABAWANMD Nabawan 31,807 27,291 26,711 253 799 295 24,714 650 283 7 290 4,516Nabawan 576 572 561 17 78 9 437 20 9 - 2 4Pensiangan 307 307 307 - - - 307 - - - - -Sepulut 318 318 315 9 26 - 268 12 3 - - -Kawasan selebih MD 30,606 26,094 25,528 227 695 286 23,702 618 271 7 288 4,512Remainder of MD
KENINGAUMD Keningau 173,103 134,234 120,030 4,485 68,627 5,403 29,070 12,445 10,661 374 3,169 38,869Apin-Apin 10 10 10 - 10 - - - - - -Bingkur 51 42 35 - 32 1 1 1 7 - - 9Keningau 5,565 4,986 4,001 327 1,827 659 669 519 723 67 195 579Kawasan selebih MD 167,477 129,196 115,984 4,158 66,758 4,743 28,400 11,925 9,931 307 2,974 38,281Remainder of MD
TAMBUNANMD Tambunan 35,667 33,572 33,028 424 30,529 429 440 1,206 376 12 156 2,095Tambunan 2,553 2,162 2,057 121 1,516 114 71 235 96 - 9 391Kawasan selebih MD 33,114 31,410 30,971 303 29,013 315 369 971 280 12 147 1,704Remainder of MD
KUNAKMD Kunak 61,094 30,645 28,099 1,301 1,057 13,123 80 12,538 544 69 1,933 30,449Kunak 13,823 10,096 9,369 691 229 4,770 15 3,664 285 19 423 3,727Kawasan selebih MD 47,271 20,549 18,730 610 828 8,353 65 8,874 259 50 1,510 26,722Remainder of MD
TONGOD
MD Kinabatangan + 35,341 25,842 25,081 395 8,423 826 648 14,789 398 24 339 9,499
Kawasan selebih MD 35,341 25,842 25,081 395 8,423 826 648 14,789 398 24 339 9,499
Remainder of MD
PUTATANMD Penampang ++ 54,733 51,123 46,023 12,152 8,375 15,675 748 9,073 2,887 319 1,894 3,610Putatan 1,306 1,150 874 159 182 326 9 198 218 28 30 156Kawasan selebih MD 53,427 49,973 45,149 11,993 8,193 15,349 739 8,875 2,669 291 1,864 3,454Remainder of MD
WILAYAHPERSEKUTUAN 83,920 72,140 60,419 28,953 7,108 6,090 675 17,593 9,639 620 1,462 11,780LABUAN
Nota : Angka di atas tidak disesuaikan kepada kadar kurang penghitungan.Note : The above figures had not been adjusted for under-enumeration.
+ MD Kinabatangan meliputi daerah pentadbiran Kinabatangan dan Tongod.
MD Kinabatangan covers Kinabatangan and Tongod administrative districts.
++ MD Penampang meliputi daerah pentadbiran Penampang dan Putatan.
MD Penampang covers Penampang and Putatan administrative districts.
Warganegara
Malaysia
Non-
Malaysian
Citizens
3.6
Daerah Pentadbiran /
Kawasan Pihak
Berkuasa Tempatan
Administrative District/
Local Authority Area
Jumlah
Total
Jumlah
TotalJumlah
Total
Cina
Chinese
India
Indians
Lain-
lain
OthersMelayu
Malay
Kadazan/
Dusun
Bajau Murut
Sumber : Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia, 2010
Source : Population and Housing Census of Malaysia, 2010
16
PENDUDUK
POPULATION
3.7 JUMLAH PENDUDUK MENGIKUT KUMPULAN UMUR DAN DAERAH PENTADBIRAN, SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010
TOTAL POPULATION BY AGE GROUP AND ADMINISTRATIVE DISTRICT, SABAH ANDWILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010
SABAH 3,117,405 326,989 336,969 334,043 372,371 340,627 347,778 232,046 198,661
Tawau 397,673 39,965 48,271 41,386 43,618 40,241 45,372 33,020 27,462
Lahad Datu 199,830 24,194 23,593 23,996 23,164 20,200 23,136 14,445 12,740
Semporna 133,164 17,773 19,271 17,229 16,908 11,417 11,095 7,698 7,759
Sandakan 396,290 33,088 36,857 40,899 44,044 47,666 53,997 34,164 26,730
Kinabatangan 146,987 15,464 14,205 10,042 15,182 21,639 27,668 13,809 11,521
Beluran 104,484 12,589 10,908 12,262 12,004 12,550 14,328 7,780 6,366
Kota Kinabalu 452,058 44,838 43,734 38,714 69,137 63,811 46,504 32,690 24,567
Ranau 94,092 13,330 11,560 11,944 10,599 8,311 7,807 5,689 4,986
Kota Belud 91,272 9,041 10,350 11,453 11,023 7,892 7,506 5,055 5,739
Tuaran 102,411 10,169 10,864 10,553 11,393 9,838 9,468 6,829 6,688
Penampang 121,934 12,012 10,217 10,412 10,905 12,180 13,456 12,305 9,555
Papar 124,420 10,303 11,647 12,945 19,617 13,283 12,414 8,046 7,684
Kudat 83,140 9,118 10,752 11,921 9,541 6,450 7,136 5,182 4,819
Kota Marudu 66,374 7,614 8,290 9,028 7,918 5,846 5,553 4,065 3,674
Pitas 37,808 4,719 4,574 4,390 3,954 2,960 3,665 2,551 2,293
Beaufort 64,350 7,137 6,015 6,711 6,249 5,631 5,538 4,295 4,385
Kuala Penyu 18,958 1,589 1,631 1,800 2,061 1,587 1,820 1,302 1,177
Sipitang 34,862 3,084 3,607 3,944 3,870 3,165 3,607 2,551 2,413
Tenom 55,553 5,456 5,740 6,690 5,812 4,955 5,049 3,786 3,677
Nabawan 31,807 3,633 3,991 4,884 3,815 3,310 3,292 1,997 1,630
Keningau 173,103 20,970 19,541 21,372 20,189 18,006 17,937 11,685 11,129
Tambunan 35,667 3,966 4,707 5,529 4,728 3,014 2,521 1,673 1,658
Kunak 61,094 5,989 5,806 6,167 7,401 7,705 8,871 4,784 4,027
Tongod 35,341 5,182 5,241 4,082 3,589 3,172 4,102 2,461 2,101
Putatan 54,733 5,766 5,597 5,690 5,650 5,798 5,936 4,184 3,881
WILAYAHPERSEKUTUAN 83,920 8,819 7,808 7,591 8,126 9,089 11,564 6,626 5,689LABUAN
35 - 39
Kumpulan Umur
Age Group
30 - 34Jumlah
Total
Daerah
Pentadbiran
Administrative
District 5 - 90 - 4 25 - 2920 - 2415 - 1910 - 14
17
PENDUDUKPOPULATION
3.7 JUMLAH PENDUDUK MENGIKUT KUMPULAN UMUR DAN DAERAH PENTADBIRAN,SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010 (SAMB.)TOTAL POPULATION BY AGE GROUP AND ADMINISTRATIVE DISTRICT, SABAH AND
WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010 (CONT'D.)
SABAH 169,057 141,161 110,629 72,117 46,210 36,033 24,426 28,288
Tawau 22,639 17,047 14,068 8,939 5,486 4,652 2,597 2,910
Lahad Datu 10,826 8,087 6,005 3,591 2,324 1,583 957 989
Semporna 6,457 5,216 4,546 2,559 1,749 1,374 955 1,158
Sandakan 21,786 17,092 14,150 9,337 6,191 4,194 2,915 3,180
Kinabatangan 7,568 4,524 2,021 1,445 687 431 233 548
Beluran 4,721 3,558 2,885 1,422 1,103 879 523 606
Kota Kinabalu 23,132 20,008 16,593 10,884 6,577 4,686 2,877 3,306
Ranau 5,011 4,195 3,222 2,284 1,435 1,499 988 1,232
Kota Belud 5,182 4,534 3,770 2,565 2,090 1,924 1,410 1,738
Tuaran 6,279 6,325 4,613 3,073 1,988 1,684 1,208 1,439
Penampang 7,921 7,783 5,446 3,611 2,408 1,506 1,103 1,114
Papar 6,514 7,172 5,332 3,460 2,072 1,651 1,018 1,262
Kudat 4,015 3,497 3,187 2,367 1,615 1,287 1,036 1,217
Kota Marudu 3,516 2,783 2,561 1,773 1,347 901 694 811
Pitas 1,889 1,473 1,611 1,195 693 619 748 474
Beaufort 4,164 3,742 3,135 2,296 1,622 1,343 964 1,123
Kuala Penyu 1,168 1,232 998 734 556 528 340 435
Sipitang 2,377 2,035 1,557 850 536 513 351 402
Tenom 3,474 3,087 2,574 1,423 972 1,076 759 1,023
Nabawan 1,501 1,201 851 535 313 263 277 314
Keningau 9,113 8,123 5,438 3,401 2,025 1,600 1,163 1,411
Tambunan 1,836 1,763 1,293 932 588 501 419 539
Kunak 3,156 2,539 1,831 1,037 627 451 287 416
Tongod 1,631 1,003 797 797 357 353 158 315
Putatan 3,181 3,142 2,145 1,607 849 535 446 326
WILAYAHPERSEKUTUAN 5,028 4,552 3,415 2,236 1,355 859 523 640LABUAN
Nota : Angka di atas tidak disesuaikan kepada kadar kurang penghitungan.
Note : The above figures had not been adjusted for
under-enumeration.
70 -74
Daerah Pentadbiran
Administrative District45 - 4940 - 44 50 - 54 55 - 59 60 - 64 65 - 69 75 +
Kumpulan Umur
Age Group
Sumber: Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia, 2010
Source : Population and Housing Census of Malaysia, 2010
18
PENDUDUK
POPULATION
JUMLAH 2,603,485 3,206,742 1,248,711 1,731,806 1,354,774 1,474,936
TOTAL
0 - 4 337,711 335,943 154,455 169,913 183,256 166,030
5 - 9 349,258 346,884 161,155 177,677 188,103 169,207
10 - 14 313,436 343,334 142,924 178,633 170,512 164,701
15 - 19 294,287 381,958 141,042 207,269 153,245 174,689
20 - 24 241,499 350,940 118,966 197,554 122,533 153,386
25 - 29 223,354 358,740 107,437 193,443 115,917 165,297
30 - 34 200,376 238,314 98,275 135,467 102,101 102,847
35 - 39 182,196 204,942 93,731 112,152 88,465 92,790
40 - 44 145,869 174,024 76,652 96,422 69,217 77,602
45 - 49 99,381 145,478 52,269 83,124 47,112 62,354
50 - 54 67,834 113,714 35,592 66,087 32,242 47,627
55 - 59 48,116 74,085 22,584 42,901 25,532 31,184
60 - 64 39,537 47,425 17,336 26,895 22,201 20,530
65 - 69 25,610 36,956 10,385 18,476 15,225 18,480
70 - 74 17,130 25,037 7,672 12,279 9,458 12,758
75 + 17,891 28,968 8,236 13,514 9,655 15,454
LELAKI 1,345,537 1,658,231 630,082 884,497 715,455 773,734
MALE
0 - 4 174,193 171,731 79,453 87,306 94,740 84,425
5 - 9 179,949 179,283 82,661 92,984 97,288 86,299
10 - 14 160,307 177,747 72,176 91,931 88,131 85,816
15 - 19 149,022 196,754 70,069 104,876 78,953 91,878
20 - 24 119,322 176,367 54,113 94,761 65,209 81,606
25 - 29 112,563 184,820 51,133 97,295 61,430 87,525
30 - 34 102,329 125,539 47,519 69,722 54,810 55,817
35 - 39 95,225 105,162 47,199 55,725 48,026 49,437
40 - 44 80,175 91,032 41,317 49,029 38,858 42,003
45 - 49 55,001 77,877 29,074 44,376 25,927 33,501
50 - 54 37,815 61,810 20,063 36,536 17,752 25,274
55 - 59 26,998 39,922 12,766 22,953 14,232 16,969
60 - 64 20,857 24,497 9,456 14,143 11,401 10,354
65 - 69 13,540 18,982 5,388 10,053 8,152 8,929
70 - 74 9,081 12,452 3,798 6,118 5,283 6,334
75 + 9,160 14,256 3,897 6,689 5,263 7,567
PEREMPUAN 1,257,948 1,548,511 618,629 847,309 639,319 701,202
FEMALE
0 - 4 163,518 164,212 75,002 82,607 88,516 81,605
5 - 9 169,309 167,601 78,494 84,693 90,815 82,908
10 - 14 153,129 165,587 70,748 86,702 82,381 78,885
15 - 19 145,265 185,204 70,973 102,393 74,292 82,811
20 - 24 122,177 174,573 64,853 102,793 57,324 71,780
25 - 29 110,791 173,920 56,304 96,148 54,487 77,772
30 - 34 98,047 112,775 50,756 65,745 47,291 47,030
35 - 39 86,971 99,780 46,532 56,427 40,439 43,353
40 - 44 65,694 82,992 35,335 47,393 30,359 35,599
45 - 49 44,380 67,601 23,195 38,748 21,185 28,853
50 - 54 30,019 51,904 15,529 29,551 14,490 22,353
55 - 59 21,118 34,163 9,818 19,948 11,300 14,215
60 - 64 18,680 22,928 7,880 12,752 10,800 10,176
65 - 69 12,070 17,974 4,997 8,423 7,073 9,551
70 - 74 8,049 12,585 3,874 6,161 4,175 6,424
75 + 8,731 14,712 4,339 6,825 4,392 7,887
Nota : Angka di atas telah disesuaikan kepada kadar kurang Sumber: Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia, 2000 dan 2010
penghitungan. Source : Population and Housing Census of Malaysia, 2000 and 2010
Note : The above figures had been adjusted for under-
enumeration.
3.8 JUMLAH PENDUDUK MENGIKUT KUMPULAN UMUR, JANTINA DAN STRATA PADA TAHUN
Jantina dan
Kumpulan Umur
Sex and age Group
Jumlah
Total
2000 2010
BANCI 2000 DAN 2010, SABAH TOTAL POPULATION BY AGE GROUP, SEX AND STRATUM ON CENSUS YEAR 2000 AND 2010, SABAH
Bandar
Urban
2000 2010
Luar Bandar
Rural
2000 2010
19
PENDUDUK
POPULATION
3.9 PENDUDUK MENGIKUT DAERAH PENTADBIRAN DAN KUMPULAN ETNIK, SABAH DAN WILAYAH
PERSEKUTUAN LABUAN, 2010
POPULATION BY ADMINISTRATIVE DISTRICT AND ETHNIC GROUP, SABAH AND WILAYAH
PERSEKUTUAN LABUAN, 2010
Warganegara Malaysia
Malaysian Citizens
Jumlah
Warga-
negara
Malaysia
Jumlah
Bumiputera Melayu
Kadazan/
Dusun Bajau Murut
Bumi-
putera
Lain Cina India
Lain-
lain
Total
Malaysian
Citizens
Total
Bumiputera
Malay Other
Bumi-
putera
Chinese Indians Others
SABAH 3,206,742 2,316,963 1,965,309 184,197 568,575 450,279 102,393 659,865 295,674 7,453 48,527 889,779
Tawau 412,375 240,966 192,178 12,149 6,575 31,616 2,811 139,027 41,567 865 6,356 171,409
Lahad Datu 206,861 129,858 113,101 8,584 10,199 40,146 326 53,846 12,649 477 3,631 77,003
Semporna 137,868 96,146 93,709 2,595 854 78,550 42 11,668 1,096 77 1,264 41,722
Sandakan 409,056 260,618 184,310 23,169 17,161 40,288 528 103,164 66,233 1,014 9,061 148,438
Kinabatangan 150,327 32,638 28,790 1,315 2,572 1,932 173 22,798 520 137 3,191 117,689
Beluran 106,632 60,741 58,684 2,339 20,889 4,779 241 30,436 902 93 1,062 45,891
Kota Kinabalu 462,963 350,818 246,050 36,918 71,335 74,731 2,554 60,512 96,852 2,291 5,625 112,145
Ranau 95,800 90,061 87,670 988 81,592 1,108 143 3,839 1,582 62 747 5,739
Kota Belud 93,180 87,210 85,508 1,408 38,708 32,338 176 12,878 1,207 75 420 5,970
Tuaran 105,435 100,192 93,941 4,483 45,175 35,738 400 8,145 4,645 183 1,423 5,243
Penampang 125,913 105,059 73,686 6,004 43,742 9,422 1,429 13,089 28,636 652 2,085 20,854
Papar 128,434 106,934 99,032 34,113 29,062 22,536 712 12,609 6,649 220 1,033 21,500
Kudat 85,404 76,910 71,345 2,575 3,770 18,227 157 46,616 5,132 67 366 8,494
Kota Marudu 68,289 66,344 63,951 1,305 42,443 10,450 93 9,660 1,795 71 527 1,945
Pitas 38,764 37,479 36,844 681 5,830 4,055 101 26,177 350 28 257 1,285
Beaufort 66,406 62,383 57,060 14,080 11,372 3,443 1,696 26,469 3,820 145 1,358 4,023
Kuala Penyu 19,426 18,526 18,064 4,130 6,183 1,927 90 5,734 279 64 119 900
Sipitang 35,764 32,008 29,265 5,756 3,988 972 4,825 13,724 1,265 59 1,419 3,756
Tenom 56,597 52,088 46,629 2,141 6,625 1,285 29,169 7,409 4,860 40 559 4,509
Nabawan 32,309 27,729 27,131 258 813 299 25,096 665 294 7 297 4,580
Keningau 177,735 137,706 123,035 4,634 70,400 5,588 29,682 12,731 11,001 388 3,282 40,029
Tambunan 36,297 34,160 33,598 436 31,043 439 446 1,234 390 12 160 2,137
Kunak 62,851 31,649 29,022 1,345 1,081 13,572 82 12,942 564 71 1,992 31,202
Tongod 36,192 26,557 25,774 407 8,615 849 658 15,245 408 24 351 9,635
Putatan 55,864 52,183 46,932 12,384 8,548 15,989 763 9,248 2,978 331 1,942 3,681
W.P. LABUAN 86,908 74,764 62,594 30,001 7,380 6,300 701 18,212 10,014 641 1,515 12,144
Nota : Angka di atas telah disesuaikan kepada kadar kurang penghitungan.
Note : The above figures had been adjusted for under-enumeration.
Jumlah/
Total
Bukan
Warga-
negara
Malaysia
Non-
Malaysian
Citizens
Daerah
Pentadbiran/
Administrative
District
Sumber: Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia, 2010
Source : Population and Housing Census of Malaysia, 2010
20
PENDUDUK
POPULATION
3.10 PENDUDUK MENGIKUT KUMPULAN UMUR DAN JANTINA, SABAH POPULATION BY AGE GROUP AND SEX, SABAH
Jumlah Lelaki Perempuan Jumlah Lelaki Perempuan Jumlah Lelaki Perempuan
Total Male Female Total Male Female Total Male Female
Semua Umur 3,611.5 1,889.0 1,722.5 3,673.5 1,920.0 1,753.5 3,736.2 1,951.3 1,784.9
All Ages
0 - 4 309.7 159.0 150.7 308.1 158.7 149.4 305.4 157.9 147.5
5 - 9 314.8 161.7 153.1 315.7 161.8 153.9 318.0 162.1 155.9
10 - 14 309.8 158.3 151.6 311.1 160.2 150.9 315.0 162.4 152.6
15 - 19 427.2 223.8 203.4 426.7 222.8 204.0 426.0 222.8 203.2
20 - 24 447.2 230.3 216.9 458.4 236.8 221.6 465.5 240.8 224.6
25 - 29 445.6 232.6 213.1 448.5 232.9 215.6 453.5 235.7 217.9
30 - 34 330.8 177.9 152.9 347.3 185.9 161.4 359.1 191.1 168.0
35 - 39 246.7 130.7 116.0 252.5 134.3 118.2 261.6 139.0 122.7
40 - 44 206.3 108.9 97.4 209.5 110.0 99.5 212.6 111.5 101.2
45 - 49 168.8 90.8 78.0 171.3 91.8 79.5 174.1 92.7 81.4
50 - 54 137.1 74.9 62.1 140.7 76.4 64.2 144.4 78.0 66.4
55 - 59 97.8 52.7 45.1 104.4 56.0 48.4 110.3 59.0 51.3
60 - 64 61.3 32.9 28.4 66.0 35.6 30.4 71.5 38.6 32.8
65 - 69 42.1 21.2 20.8 43.7 22.0 21.7 46.0 23.2 22.8
70 - 74 29.9 15.3 14.5 31.1 15.9 15.1 32.3 16.5 15.8
75 - 79 18.5 9.1 9.4 19.6 9.6 10.0 20.5 10.1 10.5
80 - 84 10.0 4.9 5.1 10.4 5.0 5.4 11.1 5.3 5.8
85 + 7.8 3.8 4.0 8.5 4.2 4.3 9.3 4.6 4.7
Nota: 1. Anggaran Penduduk Pertengahan Tahun berasaskan data Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia 2010 yang disesuaikan.
Notes: Mid-Year Population Estimates based on the adjusted Population and Housing Census of Malaysia 2010.
2. Hasil tambah mungkin berbeza kerana pembundaran.
The added total may differ due to rounding.
3. P Angka Permulaan.
Preliminary Figures.
4. e Anggaran.
Estimates.
Kumpulan
Umur
Age Group
2013 2014P
2015e
'000
21
PENDUDUK
POPULATION
3.11 PENDUDUK MENGIKUT KUMPULAN ETNIK DAN JANTINA, SABAH POPULATION BY ETHNIC GROUP AND SEX, SABAH
Jumlah Lelaki Perempuan Jumlah Lelaki Perempuan Jumlah Lelaki Perempuan
Total Male Female Total Male Female Total Male Female
JUMLAH 3,611.5 1,889.0 1,722.5 3,673.5 1,920.0 1,753.5 3,736.2 1,951.3 1,784.9
TOTAL
Warganegara 2,540.0 1,288.0 1,252.0 2,588.3 1,311.6 1,276.7 2,637.5 1,335.5 1,301.9
Malaysia
Malaysian Citizens
Bumiputera 2,116.1 1,068.8 1,047.3 2,159.4 1,089.5 1,069.8 2,203.5 1,110.6 1,092.8
Cina 301.5 156.4 145.1 302.6 157.3 145.3 303.8 158.1 145.7
Chinese
India 12.2 6.7 5.5 13.3 7.4 5.9 14.4 8.1 6.3
Indians
Lain-lain 110.2 56.2 54.1 113.0 57.4 55.6 115.8 58.7 57.1
Others
Bukan 1,071.5 601.0 470.5 1,085.3 608.4 476.9 1,098.8 615.8 483.0
Warganegara
Malaysia
Non-Malaysian
Citizens
Nota: 1. Anggaran Penduduk Pertengahan Tahun berasaskan data Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia 2010 yang disesuaikan.
Notes: Mid-Year Population Estimates based on the adjusted Population and Housing Census of Malaysia 2010.
2. Hasil tambah mungkin berbeza kerana pembundaran.
The added total may differ due to rounding.
3. P Angka Permulaan.
Preliminary Figures.
4. e Anggaran.
Estimates.
Kumpulan
Etnik dan
Jantina
Ethnic
Group
and Sex
2014 p
2015 e
2013
'000
22
PENDUDUK
POPULATION
DAN JANTINA, SABAH 2010
Jumlah Belum pernah Berkahwin Balu / Duda Bercerai /Total berkahwin Married Widowed Berpisah tetap
Never married Divorced /Permanentlyseparated
SABAH 3,206,742 1,856,280 1,263,364 66,767 20,331
0 - 4 335,943 335,943 - - -
5 - 9 346,884 346,884 - - -
10 - 14 343,334 343,334 - - -
15 - 19 381,958 353,795 27,800 137 226
20 - 24 350,940 217,185 132,586 313 856
25 - 29 358,740 144,615 210,975 831 2,319
30 - 34 238,314 52,463 181,264 1,644 2,943
35 - 39 204,942 25,802 173,475 2,341 3,324
40 - 44 174,024 14,355 152,426 4,133 3,110
45 - 49 145,478 8,402 129,261 5,194 2,621
50 - 54 113,714 5,010 99,203 7,456 2,045
55 - 59 74,085 2,782 62,523 7,564 1,216
60 - 64 47,425 1,965 36,443 8,350 667
65 - 69 36,956 1,442 26,587 8,490 437
70 - 74 25,037 768 15,905 8,072 292
75 + 28,968 1,535 14,916 12,242 275
LELAKI 1,658,231 987,750 645,100 17,870 7,511
MALE
0 - 4 171,731 171,731 - - -
5 - 9 179,283 179,283 - - -
10 - 14 177,747 177,747 - - -
15 - 19 196,754 185,613 11,026 49 66
20 - 24 176,367 119,355 56,641 124 247
25 - 29 184,820 86,098 97,473 349 900
30 - 34 125,539 32,614 91,106 641 1,178
35 - 39 105,162 15,574 87,581 792 1,215
40 - 44 91,032 8,553 80,187 1,159 1,133
45 - 49 77,877 4,638 70,965 1,351 923
50 - 54 61,810 2,523 56,713 1,876 698
55 - 59 39,922 1,281 36,350 1,838 453
60 - 64 24,497 888 21,474 1,886 249
65 - 69 18,982 635 15,932 2,221 194
70 - 74 12,452 430 9,863 2,014 145
75 + 14,256 787 9,789 3,570 110
PEREMPUAN 1,548,511 868,530 618,264 48,897 12,820
FEMALE
0 - 4 164,212 164,212 - - -
5 - 9 167,601 167,601 - - -
10 - 14 165,587 165,587 - - -
15 - 19 185,204 168,182 16,774 88 160
20 - 24 174,573 97,830 75,945 189 609
25 - 29 173,920 58,517 113,502 482 1,419
30 - 34 112,775 19,849 90,158 1,003 1,765
35 - 39 99,780 10,228 85,894 1,549 2,109
40 - 44 82,992 5,802 72,239 2,974 1,977
45 - 49 67,601 3,764 58,296 3,843 1,698
50 - 54 51,904 2,487 42,490 5,580 1,347
55 - 59 34,163 1,501 26,173 5,726 763
60 - 64 22,928 1,077 14,969 6,464 418
65 - 69 17,974 807 10,655 6,269 243
70 - 74 12,585 338 6,042 6,058 147
75 + 14,712 748 5,127 8,672 165
Nota : Angka di atas telah disesuaikan
kepada kadar kurang penghitungan.
Note : The above figures had been adjusted for
under-enumeration.
3.12 PENDUDUK MENGIKUT TARAF PERKAHWINAN, KUMPULAN UMUR
POPULATION BY MARITAL STATUS, AGE GROUP AND SEX, SABAH 2010
Kumpulan
Umur
Age Group
Taraf perkahwinan
Marital status
Sumber : Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia, 2010
Source : Population and Housing Census of Malaysia, 2010
23
PENDUDUK
POPULATION
DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010
WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010
Jumlah
Total
SABAH 3,117,405 2,449,211 840,561 1,608,650 342,290 325,904
0 - 4 326,989 27,609 27,609 - 299,380 -
5 - 9 336,969 276,039 274,479 1,560 42,910 18,020
10 - 14 334,043 313,005 279,609 33,396 - 21,038
15 - 19 372,371 350,012 231,884 118,128 - 22,359
20 - 24 340,627 318,948 19,979 298,969 - 21,679
25 - 29 347,778 320,529 2,788 317,741 - 27,249
30 - 34 232,046 207,298 1,738 205,560 - 24,748
35 - 39 198,661 172,510 797 171,713 - 26,151
40 - 44 169,057 142,201 503 141,698 - 26,856
45 - 49 141,161 117,115 245 116,870 - 24,046
50 - 54 110,629 87,186 179 87,007 - 23,443
55 - 59 72,117 54,297 90 54,207 - 17,820
60 - 64 46,210 25,592 205 25,387 - 20,618
65 - 69 36,033 17,352 213 17,139 - 18,681
70 - 74 24,426 9,318 34 9,284 - 15,108
75 + 28,288 10,200 209 9,991 - 18,088
83,920 67,031 20,055 46,976 9,580 7,309
0 - 4 8,819 405 405 - 8,414 -
5 - 9 7,808 6,049 5,992 57 1,166 593
10 - 14 7,591 6,896 6,540 356 - 695
15 - 19 8,126 7,392 5,114 2,278 - 734
20 - 24 9,089 8,514 1,862 6,652 - 575
25 - 29 11,564 10,963 71 10,892 - 601
30 - 34 6,626 6,222 25 6,197 - 404
35 - 39 5,689 5,291 18 5,273 - 398
40 - 44 5,028 4,577 15 4,562 - 451
45 - 49 4,552 4,034 3 4,031 - 518
50 - 54 3,415 2,994 6 2,988 - 421
55 - 59 2,236 1,842 - 1,842 - 394
60 - 64 1,355 895 1 894 - 460
65 - 69 859 431 1 430 - 428
70 - 74 523 269 - 269 - 254
75 + 640 257 2 255 - 383
Nota : Angka di atas tidak disesuaikan kepada
kadar kurang penghitungan.
Note : The above figures had not been adjusted
for under-enumeration.
WILAYAH
3.13 JUMLAH PENDUDUK MENGIKUT KEHADIRAN SEKOLAH DAN KUMPULAN UMUR, SABAH
TOTAL POPULATION BY SCHOOL ATTENDANCE AND AGE GROUP, SABAH AND
Kehadiran sekolah
School attendance
Pernah bersekolah
Ever been to school
Masih
bersekolah
Currently
schooling
Tidak pernah
bersekolah
Never attended
school
Belum
bersekolah
Not yet
schooling
Jumlah
Total
Tamat
persekolahan
Completed
schooling
Kumpulan
Umur
Age Group
Sumber: Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia, 2010
Source : Population and Housing Census of Malaysia, 2010
24
PENDUDUK
POPULATION
DAN KUMPULAN UMUR, SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010
ATTAINED AND AGE GROUP, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010
Jumlah Pra Sekolah Menengah Menengah Pra Program sijil Tertiari Tertiari Tidak
Total sekolah rendah rendah atas universiti kemahiran (sijil/ (ijazah/ diketahui
Pre Primary Lower Upper Pre- khusus diploma) diploma Unknown
Primary school secondary secondary University dan teknikal Tertiary lanjutan dan
Certificate (certificate/ ke atas)
programmes in diploma Tertiary
specific trades level) (degree/
and technical advance
skill diploma and
above
SABAH 2,449,211 124,434 599,601 385,496 471,723 97,396 4,286 56,452 52,015 657,808
0 - 4 27,609 27,609 - - - - - - - -
5 - 9 276,039 96,825 179,214 - - - - - - -
10 - 14 313,005 - 186,769 126,236 - - - - - -
15 - 19 350,012 - 18,949 99,191 147,226 53,510 1,300 9,406 2,039 18,391
20 - 24 318,948 - 25,385 20,265 72,537 17,077 1,299 14,574 12,039 155,772
25 - 29 320,529 - 28,593 22,685 67,775 8,089 536 10,400 11,217 171,234
30 - 34 207,298 - 26,289 22,693 49,990 5,577 328 6,943 8,220 87,258
35 - 39 172,510 - 25,200 23,465 42,372 4,188 250 4,977 6,010 66,048
40 - 44 142,201 - 25,669 21,742 33,040 3,175 184 3,607 4,700 50,084
45 - 49 117,115 - 24,684 18,871 24,733 2,141 139 2,593 3,194 40,760
50 - 54 87,186 - 22,471 14,134 16,341 1,359 110 1,740 2,151 28,880
55 - 59 54,297 - 15,042 8,303 9,337 844 65 1,142 1,210 18,354
60 - 64 25,592 - 8,877 3,871 4,136 654 31 569 578 6,876
65 - 69 17,352 - 6,066 2,056 2,167 336 17 268 363 6,079
70 - 74 9,318 - 3,431 1,050 1,041 210 17 126 153 3,290
75 + 10,200 - 2,962 934 1,028 236 10 107 141 4,782
WILAYAH
LABUAN 67,031 2,236 15,519 11,265 18,246 2,525 335 2,882 4,063 9,960
0 - 4 405 405 - - - - - - - -
5 - 9 6,049 1,831 4,218 - - - - - - -
10 - 14 6,896 - 3,889 3,007 - - - - - -
15 - 19 7,392 - 514 1,628 3,589 1,224 59 139 203 36
20 - 24 8,514 - 721 641 2,985 355 113 634 1,549 1,516
25 - 29 10,963 - 700 880 3,210 319 81 843 764 4,166
30 - 34 6,222 - 598 869 2,434 189 27 476 560 1,069
35 - 39 5,291 - 664 910 1,919 146 22 283 339 1,008
40 - 44 4,577 - 865 980 1,514 121 14 186 251 646
45 - 49 4,034 - 909 972 1,199 78 11 142 180 543
50 - 54 2,994 - 887 657 742 52 5 92 123 436
55 - 59 1,842 - 628 415 380 20 3 50 50 296
60 - 64 895 - 397 169 164 10 - 23 24 108
65 - 69 431 - 221 71 55 6 - 6 7 65
70 - 74 269 - 159 34 29 2 - 4 6 35
75 + 257 - 149 32 26 3 - 4 7 36
Nota : Angka di atas tidak disesuaikan kepada kadar kurang penghitungan.
Note : The above figures had not been adjusted for under-enumeration.
PERSEKUTUAN
3.14 PENDUDUK YANG PERNAH BERSEKOLAH MENGIKUT PENDIDIKAN TERTINGGI YANG DICAPAI
POPULATION EVER BEEN TO SCHOOL BY HIGHEST LEVEL OF EDUCATION
Pendidikan tertinggi yang dicapai
Highest level of education attained
Kumpulan
Umur
Age Group
Sumber: Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia, 2010
Source : Population and Housing Census of Malaysia, 2010
25
PENDUDUK
POPULATION
TELAH DIPEROLEH DAN KUMPULAN UMUR, SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010
OBTAINED AND AGE GROUP, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010
Jumlah Tiada UPSR/UPSRA
atau setaraf
PMR/SRP/LCE
/SRA atau
setaraf
SPM atau
setaraf
STPM atau
setaraf
Sijil
kemahiran
kursus atau
teknikal
Total None UPSR/UPSRA
or equivalentPMR / SRP
/LCE/SRA or
equivalent
SPM or
equivalent
STPM or
equivalent
SABAH 2,453,447 591,606 375,183 250,225 432,460 57,692 2,815
10 - 14 334,043 195,728 137,466 849 - - -
15 - 19 372,371 31,975 81,398 118,859 112,884 6,034 385
20 - 24 340,627 33,881 20,761 15,668 74,808 23,319 860
25 - 29 347,778 41,057 22,196 17,591 66,074 8,930 488
30 - 34 232,046 37,236 20,260 17,891 48,549 5,863 313
35 - 39 198,661 37,849 18,906 19,419 41,172 4,386 240
40 - 44 169,057 38,562 18,506 18,267 32,070 3,288 171
45 - 49 141,161 34,919 17,381 16,100 24,021 2,158 124
50 - 54 110,629 33,108 15,487 11,998 15,838 1,393 102
55 - 59 72,117 24,312 10,188 7,006 9,025 842 62
60 - 64 46,210 24,678 5,657 3,183 3,998 662 31
65 - 69 36,033 21,724 3,480 1,764 2,040 353 16
70 - 74 24,426 16,880 1,889 871 997 218 16
75 + 28,288 19,697 1,608 759 984 246 7
WILAYAH
LABUAN 67,293 13,469 10,192 8,180 16,973 2,696 307
10 - 14 7,591 4,234 3,273 84 - - -
15 - 19 8,126 1,081 1,364 2,487 2,745 263 47
20 - 24 9,089 972 564 507 2,919 1,464 107
25 - 29 11,564 950 654 676 3,124 332 77
30 - 34 6,626 671 539 745 2,357 188 24
35 - 39 5,689 678 563 785 1,871 149 20
40 - 44 5,028 801 692 850 1,469 125 14
45 - 49 4,552 835 748 857 1,160 79 11
50 - 54 3,415 722 690 591 706 54 4
55 - 59 2,236 602 490 359 367 19 3
60 - 64 1,355 599 295 142 154 11 -
65 - 69 859 528 146 50 51 7 -
70 - 74 523 325 99 26 26 2 -
75 + 640 471 75 21 24 3 -
PERSEKUTUAN
3.15 PENDUDUK BERUMUR 10 TAHUN DAN LEBIH MENGIKUT SIJIL / DIPLOMA / IJAZAH TERTINGGI YANG
POPULATION AGED 10 YEARS AND OVER BY HIGHEST CERTIFICATE / DIPLOMA / DEGREE
Sijil / Diploma / Ijazah tertinggi yang telah diperoleh
Highest certificate / Diploma / Degree obtained
Kumpulan
Umur
Age Group
Certificate in
specific
trades/technical
26
TELAH DIPEROLEH DAN KUMPULAN UMUR, SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010 (SAMB.)
OBTAINED AND AGE GROUP, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2010 (CONT'D)
Tidak diketahui
Unknown
SABAH 14,990 8,586 24,165 37,917 657,808
10 - 14 - - - - -
15 - 19 911 311 961 262 18,391
20 - 24 3,898 1,965 4,953 4,742 155,772
25 - 29 3,263 2,110 5,534 9,301 171,234
30 - 34 2,057 1,415 4,026 7,178 87,258
35 - 39 1,508 909 2,938 5,286 66,048
40 - 44 1,155 616 2,172 4,166 50,084
45 - 49 829 475 1,521 2,873 40,760
50 - 54 583 347 943 1,950 28,880
55 - 59 393 224 618 1,093 18,354
60 - 64 211 113 286 515 6,876
65 - 69 88 55 126 308 6,079
70 - 74 60 23 48 134 3,290
75 + 34 23 39 109 4,782
LABUAN 863 518 1,581 2,554 9,960
10 - 14 - - - - -
15 - 19 57 7 27 12 36
20 - 24 242 91 317 390 1,516
25 - 29 243 167 480 695 4,166
30 - 34 111 91 294 537 1,069
35 - 39 78 53 169 315 1,008
40 - 44 62 36 95 238 646
45 - 49 30 29 93 167 543
50 - 54 20 22 58 112 436
55 - 59 12 10 29 49 296
60 - 64 4 9 11 22 108
65 - 69 2 2 3 5 65
70 - 74 2 - 2 6 35
75 + - 1 3 6 36
Nota : Angka-angka di atas tidak disesuaikan kepada
kadar kurang penghitungan.
Note : The above figures had not been adjusted for
under enumeration.
Kumpulan
Umur
Age Group
Sijil politeknik
/universiti/badan-
badan yang memberi
pengiktirafan atau
setaraf
Certificate from
polytechnic / university
/authoritative bodies or
equivalent
3.15 PENDUDUK BERUMUR 10 TAHUN DAN LEBIH MENGIKUT SIJIL / DIPLOMA / IJAZAH TERTINGGI YANG
POPULATION AGED 10 YEARS AND OVER BY HIGHEST CERTIFICATE / DIPLOMA / DEGREE
Diploma/ Diploma
lanjutan dalam
kemahiran khusus
atau teknikal
Diploma /
Advanced Diploma
in specific trades or
technical skills
Diploma
Politeknik /
universiti atau
setaraf
Diploma from
polytechnic /
university or
equivalent
Ijazah /
Diploma
lanjutan atau
lebih
Degree /
Advanced
diploma or
higher
PENDUDUK
POPULATION
WILAYAH
PERSEKUTUAN
Sijil / Diploma / Ijazah tertinggi yang diperoleh
Highest certificate / Diploma / Degree obtained
Sumber: Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia, 2010
Source : Population and Housing Census of Malaysia, 2010
27
PERKAHWINAN DAN PERCERAIAN
MARRIAGES AND DIVORCES
3.16 BILANGAN PERKAHWINAN DAN PERCERAIAN ORANG ISLAM DAN
ORANG BUKAN ISLAM YANG DIDAFTARKAN, SABAH
NUMBER OF REGISTERED MUSLIM AND NON-MUSLIM MARRIAGES AND DIVORCES, SABAH
Tahun
Year
Perkahwinan Perceraian Perkahwinan Perceraian
Marriage Divorce Marriage Divorce
2010 11,118 2,023 3,363 227
2011 11,729 1,203 3,738 288
2012 12,711 1,456 3,695 330
2013 12,647 1,144 3,412 318
2014 12,953 1,800 3,404 366
Sumber : a) Jabatan Kemajuan Islam, Malaysia (JAKIM)
Source : Islamic Development Department, Malaysia
b) Jabatan Pendaftaran Negara
National Registration Department
Orang Islam (a)
Muslim
Orang Bukan Islam (b)
Non - Muslim
GUNA TENAGAEMPLOYMENT
4.1 PERANGKAAN UTAMA TENAGA BURUH, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF LABOUR FORCE, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
Tenaga buruh ( '000 ) 1,480.7 1,538.8 1,579.8 1,669.4 1,703.9
Labour force
Bekerja ( '000 ) 1,398.6 1,452.7 1,494.5 1,583.4 1,624.4
Employed
Menganggur ( '000 ) 82.1 86.1 85.3 86.0 79.5
Unemployed
Kadar pengangguran (%) 5.5 5.6 5.4 5.2 4.7
Unemployment rate (%)
Kadar penyertaan tenaga buruh (%) 65.9 67.0 67.4 69.9 70.0
Labour force participation rate (%)
Kadar penyertaan tenaga buruh lelaki (%) 84.9 85.8 85.4 86.1 85.5
Male labour force participation rate (%)
Kadar penyertaan tenaga buruh perempuan (%) 44.9 46.2 47.6 52.0 53.0
Female labour force participation rate (%)
Nota: (1)
Note:
Data Penyiasatan Tenaga Buruh tahun 2010 dan 2011 telah dianggarkan semula berdasarkan
anggaran penduduk terkini berasaskan data Banci Penduduk & Perumahan 2010 yang telah
disesuaikan kepada kadar kurang penghitungan.
The Labour Force Survey data in 2010 and 2011 has been revised based on the latest population
estimates from the Census of Population and Housing 2010, which was adjusted for under-enumeration.
(1)(1)
29
GUNA TENAGA
EMPLOYMENT
4.2 BILANGAN PENDUDUK BEKERJA MENGIKUT INDUSTRI, SABAH NUMBER OF EMPLOYED PERSONS BY INDUSTRY, SABAH
2011 2012 2013 2014
'000
1,452.7 1,494.5 1,583.4 1,624.4
Pertanian, perhutanan dan perikanan 378.5 391.9 421.7 546.5
Agriculture, forestry and fishing
Perlombongan dan pengkuarian 5.1 12.0 9.5 7.9
Mining and quarrying
Pembuatan 163.0 157.9 154.1 152.4
Manufacturing
Bekalan elektrik, gas, wap dan pendingin udara 5.2 4.4 6.0 3.9
Electricity, gas, steam and air conditioning supply
4.8 8.1 6.0 5.9
Pembinaan 136.6 139.3 149.9 122.5
Construction
253.7 272.5 302.9 279.5
59.6 60.0 66.9 58.6
93.0 104.8 91.2 105.0
9.6 5.8 5.6 5.1
18.0 15.9 16.2 13.7
Financial and insurance/takaful activities
6.5 3.8 5.6 4.5
Real estate activities
Aktiviti profesional, saintifik dan teknikal 19.9 17.1 19.2 18.1
Professional, scientific and technical activities
Aktiviti pentadbiran dan khidmat sokongan 48.3 49.1 50.2 50.2
71.4 72.8 88.1 76.8
Pendidikan 79.2 79.3 88.2 81.1
Education
Aktiviti kesihatan kemanusiaan dan kerja sosial 26.7 30.0 36.5 36.0
Human Health and social work activities
Kesenian dan hiburan 11.1 11.7 10.4 10.5
Arts, entertainment and recreation
Aktiviti perkhidmatan lain 20.2 20.9 21.9 19.3
Other services activities
42.1 36.9 32.9 27.0
Aktivtiti badan dan pertubuhan luar wilayah 0.3 0.5 0.4 0.2
Activities of extraterritorial organisations and bodies
Nota : (1)
Note :
(2) Industri dikelaskan mengikut 'Piawaian Klasifikasi Industri Malaysia (MSIC) 2008'.
Industry is classified according to 'Malaysia Standard Industrial Classifications (MSIC) 2008'.
(3)
Labour Force Survey does not classify the subsistence goods-and services-producing activities of households as persons who are economically
active. Therefore, the classification of industry by MSIC 2008 for 'Activities of households as employers; undifferentiated goods-and services-
producing activities of households for own use' only accounted for 'Activities of households as employers'.
Activities of households as employer
Bekalan air; pembentungan, pengurusan sisa dan aktiviti pemulihan
Water supply; sewerage, waste management and remediation activities
Aktiviti hartanah
Administrative and support service activities
Pentadbiran awam dan pertahanan; aktiviti keselamatan sosial wajib
Perdagangan borong dan runcit, pembaikan kenderaan bermotor dan
motosikal
Wholesale and retail trade; repair of motor vehicles and motorcycles
Transportation and storage
Pengangkutan dan penyimpanan
Penginapan dan aktiviti perkhidmatan makanan dan minuman
Accommodation and food & beverage service activities
Maklumat dan komunikasi
Information and communication
Aktiviti kewangan dan insuran/takaful
Public administration and defence; compulsory social security activities
Aktiviti isi rumah sebagai majikan (3)
The Labour Force Survey data in 2011 has been revised based on the latest population estimates from the Census of Population and Housing 2010,
which was adjusted for under-enumeration.
Penyiasatan Tenaga Buruh tidak mengelaskan aktiviti pengeluaran barangan dan perkhidmatan sara hidup untuk kegunaan isi rumah
sendiri sebagai penduduk yang aktif dalam ekonomi. Oleh itu, klasifikasi MSIC 2008 bagi industri 'Aktiviti isi rumah sebagai majikan;
aktiviti mengeluarkan barangan dan perkhidmatan yang tidak dapat dibezakan oleh isi rumah untuk kegunaan sendiri' hanya mengambil
kira 'Aktiviti isi rumah sebagai majikan'.
Data Penyiasatan Tenaga Buruh tahun 2011 telah dianggarkan semula berdasarkan anggaran penduduk terkini berasaskan data Banci
Penduduk & Perumahan 2010 yang telah disesuaikan kepada kadar kurang penghitungan.
IndustriIndustry
Jumlah Total
(1)(2)
30
GUNA TENAGAEMPLOYMENT
4.3 BILANGAN PENDUDUK BEKERJA MENGIKUT PEKERJAAN, SABAHNUMBER OF EMPLOYED PERSONS BY OCCUPATION, SABAH
2011 2012 2013 2014
'000
1,452.7 1,494.5 1,583.4 1,624.4
Total
Pengurus 65.4 54.6 53.2 55.0
Managers
Profesional 91.9 91.4 95.9 92.2
Professionals
Juruteknik dan profesional bersekutu 79.1 71.6 80.8 81.9
Technicians and associate professionals
Pekerja sokongan perkeranian 103.2 100.9 115.7 118.2
Clerical support workers
265.5 293.6 322.5 313.3
239.4 271.1 259.1 238.1
160.3 185.2 172.6 155.7
Craft and related trades workers
138.6 141.5 160.4 171.8
Pekerjaan asas 309.5 284.8 323.3 398.2
Elementary occupations
Nota: (1)
Note:
(2)
Pekerjaan(2)
Occupation
Jumlah
Pekerjaan dikelaskan mengikut 'Piawaian Pengelasan Pekerjaan Malaysia (MASCO) 2008'.
Occupation is classified according to 'Malaysia Standard Classifications of Occupation (MASCO) 2008'.
Pekerja perkhidmatan dan jualan
Service and sales workers
Pekerja mahir pertanian, perhutanan dan perikanan
Skilled agricultural, forestry and fishery workers
Pekerja kemahiran dan pekerja pertukangan yang
berkaitan
Operator loji dan mesin serta pemasang
Plant and machine operators and assemblers
Data Penyiasatan Tenaga Buruh tahun 2011 telah dianggarkan semula berdasarkan anggaran penduduk terkini
berasaskan data Banci Penduduk & Perumahan 2010 yang telah disesuaikan kepada kadar kurang
penghitungan.The Labour Force Survey data in 2011 has been revised based on the latest population estimates from the Census of
Population and Housing 2010, which was adjusted for under-enumeration.
(1)
31
GUNA TENAGAEMPLOYMENT
4.4 BILANGAN PENDUDUK BEKERJA MENGIKUT PENCAPAIAN
PENDIDIKAN, SABAH
NUMBER OF EMPLOYED PERSONS BY EDUCATIONAL ATTAINMENT, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
'000
Jumlah 1,398.6 1,452.7 1,494.5 1,583.4 1,624.4
Total
Tiada pendidikan rasmi 151.0 150.8 131.2 135.2 130.4
No formal education
Rendah 454.2 438.1 448.1 470.2 494.2
Primary
Menengah 596.7 632.5 690.6 729.3 727.8
Secondary
Tertiari 196.6 231.3 224.7 248.7 272.0
Tertiary
Nota: (1)
Note:
Pencapaian pendidikan
Educational attainment
Data tahun 2010 dan 2011 telah disemak semula berdasarkan semakan semula anggaran
penduduk yang mengambil kira tren terkini kesuburan dan migrasi.
2010 and 2011 data has been revised based on revised population estimates that take into account on
recent trends of fertility and migration.
(1) (1)
32
GUNA TENAGA
EMPLOYMENT
4.5 BILANGAN PENDUDUK BEKERJA MENGIKUT KUMPULAN UMUR, SABAH
NUMBER OF EMPLOYED PERSONS BY AGE GROUP, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
'000
15 - 64 1,398.6 1,452.7 1,494.5 1,583.4 1,624.4
15 - 19 116.0 114.4 104.8 97.3 95.4
20 - 24 237.8 238.3 233.4 248.6 247.3
25 - 29 290.7 285.7 287.9 285.3 282.5
30 - 34 191.8 211.6 227.8 266.1 290.7
Kumpulan Umur
Age Group
(1)(1)
30 - 34 191.8 211.6 227.8 266.1 290.7
35 - 39 165.7 172.5 176.2 186.0 195.2
40 - 44 135.4 148.0 154.3 162.8 166.8
45 - 49 114.8 120.2 128.0 135.3 137.6
50 - 54 82.8 90.8 96.5 103.9 108.8
55 - 59 43.0 49.5 58.0 65.3 70.1
60 - 64 20.7 21.6 27.5 32.7 29.9
Nota: (1)
Note:
Data Penyiasatan Tenaga Buruh tahun 2010 dan 2011 telah dianggarkan semula
berdasarkan anggaran penduduk terkini berasaskan data Banci Penduduk & Perumahan
2010 yang telah disesuaikan kepada kadar kurang penghitungan.The Labour Force Survey data in 2010 and 2011 has been revised based on the latest
population estimates from the Census of Population and Housing 2010, which was adjusted for
under-enumeration.
33
GUNA TENAGA
EMPLOYMENT
4.6 TABURAN PERATUS PENDUDUK BEKERJA MENGIKUT INDUSTRI, SABAHPERCENTAGE DISTRIBUTION OF EMPLOYED PERSONS BY INDUSTRY, SABAH
2011 2012 2013 2014
100.0 100.0 100.0 100.0
Pertanian, perhutanan dan perikanan 26.1 26.2 26.6 33.6
Agriculture, forestry and fishing
Perlombongan dan pengkuarian 0.4 0.8 0.6 0.5
Mining and quarrying
Pembuatan 11.2 10.6 9.7 9.4
Manufacturing
Bekalan elektrik, gas, wap dan pendingin udara 0.4 0.3 0.4 0.2
Electricity, gas, steam and air conditioning supply
0.3 0.5 0.4 0.4
Pembinaan 9.4 9.3 9.5 7.5
Construction
17.5 18.2 19.1 17.2
4.1 4.0 4.2 3.6
6.4 7.0 5.8 6.5
0.7 0.4 0.4 0.3
1.2 1.1 1.0 0.8
Financial and insurance/ takaful activities
0.4 0.3 0.4 0.3
Real estate activities
Aktiviti profesional, saintifik dan teknikal 1.4 1.1 1.2 1.1
Professional, scientific and technical activities
Aktiviti pentadbiran dan khidmat sokongan 3.3 3.3 3.2 3.1
4.9 4.9 5.6 4.7
Pendidikan 5.5 5.3 5.6 5.0
Education
Aktiviti kesihatan kemanusiaan dan kerja sosial 1.8 2.0 2.3 2.2
Human Health and social work activities
Keseniaan dan hiburan 0.8 0.8 0.7 0.6
Arts, entertainment and recreation
Aktiviti dan perkhidmatan lain 1.4 1.4 1.4 1.2
Other services activities
2.9 2.5 2.1 1.7
Aktivtiti badan dan pertubuhan luar wilayah 0.0 0.0 0.0 0.0
Activities of extraterritorial organisations and bodies
Nota : (1)
Note :
(2) Industri dikelaskan mengikut 'Piawaian Klasifikasi Industri Malaysia (MSIC) 2008'.
Industry is classified according to 'Malaysia Standard Industrial Classifications (MSIC) 2008'.
(3)
Data Penyiasatan Tenaga Buruh tahun 2011 telah dianggarkan semula berdasarkan anggaran penduduk terkini berasaskan data Banci
Penduduk & Perumahan 2010 yang telah disesuaikan kepada kadar kurang penghitungan.
The Labour Force Survey data in 2011 has been revised based on the latest population estimates from the Census of Population and Housing
2010, which was adjusted for under-enumeration.
Penyiasatan Tenaga Buruh tidak mengelaskan aktiviti pengeluaran barangan dan perkhidmatan sara hidup untuk kegunaan isi rumah
sendiri sebagai penduduk yang aktif dalam ekonomi. Oleh itu, klasifikasi MSIC 2008 bagi industri 'Aktiviti isi rumah sebagai majikan;
aktiviti mengeluarkan barangan dan perkhidmatan yang tidak dapat dibezakan oleh isi rumah untuk kegunaan sendiri' hanya
mengambil kira 'Aktiviti isi rumah sebagai majikan'.
Labour Force Survey does not classify the subsistence goods-and services-producing activities of households as persons who are economically
active. Therefore, the classification of industry by MSIC 2008 for 'Activities of households as employers; undifferentiated goods-and services-
producing activities of households for own use' only accounted for 'Activities of households as employers'.
Aktiviti kewangan dan insuran/ takaful
Activities of households as employer
Public administration and defence; compulsory social security activities
Aktiviti isi rumah sebagai majikan(3)
Bekalan air; pembentungan, pengurusan sisa dan aktiviti pemulihan
Water supply; sewerage, waste management and remediation activities
Aktiviti hartanah
Administrative and support services activities
Pentadbiran awam dan pertahanan; aktiviti keselamatan sosial wajib
Perdagangan borong dan runcit, pembaikan kenderaan bermotor dan
motosikal
Information and communication
Wholesale and retail trade; repair of motor vehicle and motorcycles
Transportation and storage
Pengangkutan dan penyimpanan
Penginapan dan aktiviti perkhidmatan makanan dan minuman
Accommodation and food & beverage service activities
Maklumat dan komunikasi
IndustriIndustry
Jumlah Total
(1)(2)
34
GUNA TENAGAEMPLOYMENT
4.7 TABURAN PERATUS PENDUDUK BEKERJA MENGIKUT PEKERJAAN, SABAHPERCENTAGE DISTRIBUTION OF EMPLOYED PERSONS BY OCCUPATION, SABAH
Pekerjaan
Occupation
100.0 100.0 100.0 100.0
Total
4.5 3.7 3.4 3.4
6.3 6.1 6.1 5.7
5.4 4.8 5.1 5.0
7.1 6.7 7.3 7.3
18.3 19.6 20.4 19.3
16.5 18.1 16.4 14.7
11.0 12.4 10.9 9.6
9.5 9.5 10.1 10.6
21.3 19.1 20.4 24.5
Nota: Pekerjaan dikelaskan mengikut 'Piawaian Pengelasan Pekerjaan Malaysia (MASCO) 2008'.
Note: Occupation is classified according to 'Malaysia Standard Classifications of Occupation (MASCO) 2008'.
201420132011
Pengurus
Pekerja kemahiran dan pekerja pertukangan yang berkaitan
Managers
Pekerja perkhidmatan dan jualan
Service and sales workers
Pekerja mahir pertanian, perhutanan dan perikanan
Skilled agricultural, forestry and fishery workers
Jumlah
Profesional
Professionals
Juruteknik dan profesional bersekutu
Technicians and associate professionals
Pekerja sokongan perkeranian
2012
Elementary occupations
Clerical support workers
Craft and related trades workers
Operator loji dan mesin serta pemasang
Plant and machine operators and assemblers
Pekerjaan asas
35
GUNA TENAGAEMPLOYMENT
4.8 TABURAN PERATUS PENDUDUK BEKERJA MENGIKUT PENCAPAIAN PENDIDIKAN, SABAH
PERCENTAGE DISTRIBUTION OF EMPLOYED PERSONS BY EDUCATIONAL
ATTAINMENT, SABAH
Pencapaian PendidikanEducational Attainment
Jumlah 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
Total
Tiada pendidikan
rasmi 10.8 10.4 8.8 8.5 8.0
No formal
education
2010 2011 2012 2013 2014(1)(1)
36
education
Rendah 32.5 30.2 30.0 29.7 30.4
Primary
Menengah 42.7 43.5 46.2 46.1 44.8
Secondary
Tertiari 14.1 15.9 15.0 15.7 16.7
Tertiary
Nota: (1)
Note:
Data Penyiasatan Tenaga Buruh tahun 2010 dan 2011 telah dianggarkan semula berdasarkan
anggaran penduduk terkini berasaskan data Banci Penduduk & Perumahan 2010 yang telah
disesuaikan kepada kadar kurang penghitungan.
The Labour Force Survey data in 2010 and 2011 has been revised based on the latest population
estimates from the Census of Population and Housing 2010, which had been adjusted for under-
enumeration.
36
GUNA TENAGAEMPLOYMENT
4.9 TABURAN PERATUS PENDUDUK BEKERJA MENGIKUT KUMPULAN UMUR, SABAH
PERCENTAGE DISTRIBUTION OF EMPLOYED PERSONS BY AGE GROUP, SABAH
Kumpulan UmurAge Group
15 - 64 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
15 - 19 8.3 7.9 7.0 6.1 5.9
20 - 24 17.0 16.4 15.6 15.8 15.2
25 - 29 20.8 19.7 19.3 18.0 17.4
20142010 2011 2012 2013(1)(1)
30 - 34 13.7 14.6 15.2 16.8 17.9
35 - 39 11.8 11.9 11.8 11.7 12.0
40 - 44 9.7 10.2 10.3 10.3 10.3
45 - 49 8.2 8.3 8.6 8.5 8.5
50 - 54 5.9 6.3 6.5 6.6 6.7
55 - 59 3.1 3.4 3.9 4.1 4.3
60 - 64 1.5 1.5 1.8 2.1 1.8
Nota: (1)
Note:
Data Penyiasatan Tenaga Buruh tahun 2010 dan 2011 telah dianggarkan semula berdasarkan
anggaran penduduk terkini berasaskan data Banci Penduduk & Perumahan 2010 yang telah
disesuaikan kepada kadar kurang penghitungan.
The Labour Force Survey data in 2010 and 2011 has been revised based on the latest population estimates
from the Census of Population and Housing 2010, which had been adjusted for under-enumeration.37
GUNA TENAGA
EMPLOYMENT
4.10 TABURAN PERATUS PENGANGGUR MENGIKUT PENCAPAIAN PENDIDIKAN, SABAH
PERCENTAGE DISTRIBUTION OF UNEMPLOYED PERSONS BY EDUCATIONAL
ATTAINMENT, SABAH
Pencapaian Pendidikan 2010 2011 2012 2013 2014Educational Attainment
Jumlah 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
Total
Tiada pendidikan
rasmi 10.4 9.6 9.8 9.6 7.2
No formal
education
(1)(1)
38
Rendah 20.6 18.7 16.9 16.1 14.1
Primary
Menengah 50.1 51.1 49.0 52.4 54.6
Secondary
Tertiari 18.9 20.6 24.2 21.9 24.0
Tertiary
Nota: (1)
Note:
Data Penyiasatan Tenaga Buruh tahun 2010 dan 2011 telah dianggarkan semula berdasarkan
anggaran penduduk terkini berasaskan data Banci Penduduk & Perumahan 2010 yang telah
disesuaikan kepada kadar kurang penghitungan.
The Labour Force Survey data in 2010 and 2011 has been revised based on the latest population
estimates from the Census of Population and Housing 2010, which had been adjusted for under-
enumeration.
38
GUNA TENAGA
EMPLOYMENT
4.11 TABURAN PERATUS PENGANGGUR MENGIKUT KUMPULAN UMUR, SABAH
PERCENTAGE DISTRIBUTION OF UNEMPLOYED PERSONS BY AGE GROUP, SABAH
Kumpulan UmurAge Group
15 - 64 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
15 - 19 31.2 27.8 29.4 24.3 24.1
20 - 24 33.2 35.9 37.5 40.5 42.0
25 - 29 15.4 16.0 16.7 20.0 18.7
30 - 34 7.5 8.7 7.5 7.8 8.0
2010 2011 2012 2013 2014(1)(1)
39
35 - 39 2.7 3.4 3.3 2.9 2.2
40 - 44 2.8 2.6 1.9 1.8 1.9
45 - 49 2.2 1.9 1.0 0.5 1.6
50 - 54 2.7 1.7 1.7 1.1 1.0
55 - 59 1.2 0.9 0.5 0.5 0.3
60 - 64 1.1 1.1 0.5 0.6 0.2
Nota: (1)
Note:
Data Penyiasatan Tenaga Buruh tahun 2010 dan 2011 telah dianggarkan semula
berdasarkan anggaran penduduk terkini berasaskan data Banci Penduduk & Perumahan
2010 yang telah disesuaikan kepada kadar kurang penghitungan.
The Labour Force Survey data in 2010 and 2011 has been revised based on the latest
population estimates from the Census of Population and Housing 2010, which had been
adjusted for under-enumeration.
39
GUNA TENAGAEMPLOYMENT
4.12 KEKOSONGAN BARU YANG DILAPORKAN MENGIKUT PEKERJAAN (1)(2)
, SABAH
NEW VACANCIES REPORTED BY OCCUPATION, SABAH
Pekerjaan 2011 2012 2013 2014
Occupation
Jumlah 206,153 190,307 137,707 141,324
Total
509 591 542 788
7,396 5,869 2,801 2,170
731 1,181 733 1,198
772 539 777 584
Clerical support workers
Technicians and associate professionals
Pekerja sokongan perkeranian
Pengurus
Managers
Profesional
Professionals
Juruteknik dan profesional bersekutu
40
Clerical support workers
3,588 3,220 2,467 3,595
Service and sales workers
36,187 53,032 4,061 1,755
Skilled agricultural, forestry and fishery workers
1,322 895 1,193 2,611
594 456 780 1,099
155,054 124,524 124,353 127,524
Elementary occupations
Nota : 1. Pengkelasan kumpulan perkerjaan adalah mengikut JobsMalaysia,
Piawaian Pengelasan Pekerjaan Malaysia (MASCO) 2008. Kementerian Sumber Manusia
Note: Classification of occupational group is based on the JobsMalaysia,
Malaysia Standard Classification of Occupation (MASCO) 2008. Ministry of Human Resources
2. Merujuk kepada kekosongan baru yang dilaporkan
oleh majikan melalui Bursa Buruh Elektronik.
Refers to the new vacancies reported by employers
through Electronic Labour Exchange (ELX).
Pekerja perkhidmatan dan jualan
Pekerja mahir pertanian, perhutanan dan perikanan
Pekerjaan asas
Pekerja kemahiran dan pekerja pertukangan yang berkaitan
Craft and related trades workers
Operator loji dan mesin dan pemasang
Plant and machine-operators and assemblers
�������
�����������
40
GUNA TENAGAEMPLOYMENT
4.13 KEKOSONGAN BARU YANG DILAPORKAN MENGIKUT INDUSTRI (1)(2)
, SABAH
NEW VACANCIES REPORTED BY INDUSTRY, SABAH
Industri 2011 2012 2013 2014
Industry
Jumlah 206,153 190,307 137,707 141,324
Total
������������������� ���������� 144,406 143,657 94,246 96,069
������������ �����������������
������������ ������������ 417 303 530 1,066
��������������������
��������� 21,795 11,358 10,322 11,398
�������������
���������������������� ���� ������ ��� 119 88 262 373
����������������������������� ����� �����������
����������������������������������� ������������������ 54 39 242 70
�������������������������������������������� �����������
��������� 21,497 19,532 17,916 16,463
� �������� �
��� ������������� �������������������� �������������
����������� 2,002 3,652 2,788 2,661
�� ��������������������������� ��� � �������������� � ������
������������ ����������� 1,374 391 402 302
������ ����� �������� ����
��������� ��������������� ������������ ��������� 1,268 2,783 2,561 3,057
��� �� ���� ������� ���� ���������������������
�������� ������������ 79 56 133 74
!�� ����� ������� ��������� �
���������������� ����������������� 7,387 1,762 2,596 1,497
"���������������������#��$��������������
���������������� 253 262 9 45
%�����������������
���������������������������� ���������� 682 1,075 212 1,498
&� ���� ������������������������������������
������������ ����� ����� ����������� 1,117 222 358 701
���������������������� �������������������
����� ��������� ������������������������������������������ 112 81 77 369
&� ���������������� ������������� ����� ���� �����������������������
��� � ���� 305 255 207 121
������� �
���������������������������� ������������� 90 24 51 95
'���������������� ������ �$����������
��������������� ���������� 18 18 9 54
�������������������������� ��
������������� ��������� 3,135 4,648 4,291 5,241
(��������������������
������������������������������ 18 101 492 170
���������� ��� ��� ���������� ���
���������� �� ���������������������� 25 0 3 0
���������� ��)�������� ����� �����*��� ������� ���
Nota : 1. Sumber :
Note: Source :
2. Merujuk kepada kekosongan baru yang dilaporkan
oleh majikan melalui Bursa Buruh Elektronik.
Refers to the new vacancies reported by employers
through Electronic Labour Exchange (ELX).
Classification of industrial group is based on the Malaysia
Standard Industrial Classification 2008 (MSIC 2008).
JobsMalaysia
Kementerian Sumber Manusia
JobsMalaysia,
Ministry of Human Resources
Pengkelasan kumpulan perusahaan berdasarkan Klasifikasi
Standard Perindustrian Malaysia (MSIC 2008).
41
PENDIDIKAN
EDUCATION
5.1 BILANGAN SEKOLAH RENDAH DAN MENENGAH, SABAH DAN WILAYAHPERSEKUTUAN LABUAN NUMBER OF PRIMARY AND SECONDARY SCHOOLS, SABAH AND WILAYAH
PERSEKUTUAN LABUAN
Sekolah Rendah Sekolah Menengah
Primary School Secondary School
Jumlah Kerajaan Bantuan Jumlah Kerajaan Bantuan Teknik Vokasional
Total Government Assisted Total Government Assisted Technical Vocational
SABAH 2010 1,277 1,069 922 147 208 166 35 7 -
2011 1,276 1,070 923 147 206 171 35 7 -
2012 1,279 1,070 923 147 209 174 35 7 -
2013 1,288 1,070 923 147 218 176 35 - 7
2014 1,293 1,072 924 148 221 179 35 - 7
WILAYAH
PERSEKUTUAN
LABUAN 2010 26 17 14 3 9 6 2 1 -
2011 26 17 14 3 9 6 2 1 -
2012 26 17 14 3 9 6 2 1 -
2013 26 17 14 3 9 6 2 - 1
2014 26 17 14 3 9 6 2 - 1
Sumber: Jabatan Pelajaran Negeri Sabah
Source: Department of Education, Sabah
Jabatan Pelajaran Wilayah
Persekutuan Labuan
Department of Education, Wilayah
Persekutuan Labuan
Tahun
Year
Wilayah
Region
Jumlah
Total
43
PENDIDIKANEDUCATION
5.2 BILANGAN SEKOLAH RENDAH DAN MENENGAH MENGIKUT DAERAH PENDIDIKAN, SABAH
DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2014NUMBER OF PRIMARY AND SECONDARY SCHOOLS BY EDUCATION DISTRICT, SABAH
AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2014
Sekolah Rendah Sekolah MenengahPrimary School Secondary School
Jumlah Kerajaan Bantuan Jumlah Kerajaan Bantuan VokasionalTotal Government Assisted Total Government Assisted Vocational
SABAH 1,293 1,072 924 148 221 179 35 7
Beaufort 66 54 48 6 12 8 3 1
Beluran 52 46 44 2 6 6 - -
Keningau 85 72 68 4 13 10 2 1
Kinabatangan 36 32 29 3 4 4 - -
Kota Belud 66 57 55 2 9 9 - -
Kota Kinabalu 82 57 40 17 25 16 8 1
Kota Marudu 39 33 32 1 6 6 - -
Kuala Penyu 30 26 20 6 4 3 1 -
Kudat 70 58 43 15 12 9 2 1
Kunak 18 15 14 1 3 3 - -
Lahad Datu 53 43 34 9 10 8 1 1
Nabawan 30 27 27 - 3 3 - -
Papar 62 51 38 13 11 9 2 -
Penampang 34 28 21 7 6 5 1 -
Pitas 37 31 31 - 6 6 - -
Ranau 82 71 68 3 11 10 1 -
Sandakan 87 66 51 15 21 15 5 1
Semporna 50 41 38 3 9 9 - -
Sipitang 29 25 22 3 4 4 - -
Tambunan 33 29 26 3 4 3 1 -
Tawau 80 59 45 14 21 16 4 1
Tenom 52 46 34 12 6 4 2 -
Tongod 36 31 31 - 5 5 - -
Tuaran 84 74 65 9 10 8 2 -
Daerah Pendidikan
Education District
Jumlah
Total
44
WILAYAH
PERSEKUTUAN 26 17 14 3 9 6 2 1
LABUAN
Sumber : Jabatan Pelajaran Negeri Sabah
Source : Department of Education, Sabah
Jabatan Pelajaran Wilayah
Persekutuan Labuan
Department of Education, Wilayah
Persekutuan Labuan
44
PENDIDIKAN
EDUCATION
5.3 BILANGAN PELAJAR DI SEKOLAH RENDAH DAN MENENGAH, SABAH DAN WILAYAHPERSEKUTUAN LABUAN NUMBER OF STUDENTS IN PRIMARY AND SECONDARY SCHOOLS, SABAH AND WILAYAH
PERSEKUTUAN LABUAN
Sekolah Rendah Sekolah Menengah
Primary School Secondary School
Jumlah Kerajaan Bantuan Jumlah Kerajaan Bantuan Teknik Vokasional
Total Government Assisted Total Government Assisted Technical Vocational
SABAH 2010 498,407 293,700 235,560 58,140 204,707 168,830 32,171 3,706 -
2011 499,205 294,649 236,533 58,116 204,556 168,378 32,225 3,953 -
2012 503,227 294,867 236,994 57,873 208,360 172,725 31,677 3,958 -
2013 501,624 293,108 236,089 57,019 208,516 172,867 31,658 - 3,991
2014 499,158 292,071 234,872 57,199 207,087 172,344 31,006 - 3,737
WILAYAH
PERSEKUTUAN
LABUAN 2010 14,591 8,387 6,740 1,647 6,204 4,937 786 481 -
2011 14,443 8,456 6,770 1,686 5,987 4,837 740 410 -
2012 14,657 8,428 6,702 1,726 6,229 5,093 730 - 406
2013 14,783 8,535 6,754 1,781 6,248 5,122 727 - 399
2014 14,696 8,778 6,984 1,794 5,918 4,561 739 - 618
Sumber : Jabatan Pelajaran Negeri Sabah
Source : Department of Education, Sabah
Jabatan Pelajaran Wilayah
Persekutuan LabuanDepartment of Education, Wilayah
Persekutuan Labuan
Tahun
Year
Wilayah
Region
Jumlah
Total
45
PENDIDIKANEDUCATION
5.4 BILANGAN PELAJAR DI SEKOLAH RENDAH DAN MENENGAH MENGIKUT DAERAH PENDIDIKAN,
SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2014
NUMBER OF STUDENTS IN PRIMARY AND SECONDARY SCHOOLS BY EDUCATION DISTRICT,
SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2014
Sekolah Rendah Sekolah MenengahPrimary School Secondary School
Jumlah Kerajaan Bantuan Jumlah Kerajaan Bantuan Vokasional
Total Government Assisted Total Government Assisted Vocational
SABAH 499,158 292,071 234,872 57,199 207,087 172,344 31,006 3,737
Beaufort 14,729 8,182 6,657 1,525 6,547 4,569 1,340 638
Beluran 10,798 7,043 6,848 195 3,755 3,755 - -
Keningau 32,192 18,127 15,072 3,055 14,065 11,056 2,345 664
Kinabatangan 9,008 5,863 5,693 170 3,145 3,145 - -
Kota Belud 20,958 11,781 11,046 735 9,177 9,177 - -
Kota Kinabalu 64,225 37,596 22,845 14,751 26,629 16,073 10,105 451
Kota Marudu 16,738 9,698 9,049 649 7,040 7,040 - -
Kuala Penyu 4,478 2,628 1,995 633 1,850 1,427 423 -
Kudat 19,369 11,151 7,984 3,167 8,218 6,576 1,108 534
Kunak 8,757 5,293 5,120 173 3,464 3,464 - -
Lahad Datu 29,189 17,325 13,895 3,430 11,864 10,435 1,011 418
Nabawan 7,558 4,718 4,718 - 2,840 2,840 - -
Papar 22,409 12,705 10,221 2,484 9,704 7,792 1,912 -
Penampang 21,969 13,307 9,480 3,827 8,662 7,823 839 -
Pitas 10,561 6,128 6,128 - 4,433 4,433 - -
Ranau 20,280 11,408 10,413 995 8,872 8,731 141 -
Sandakan 49,450 28,441 20,588 7,853 21,009 15,010 5,720 279
Semporna 27,518 16,754 16,139 615 10,764 10,764 - -
Sipitang 6,826 4,061 3,606 455 2,765 2,765 - -
Tambunan 7,867 4,143 3,074 1,069 3,724 2,961 763 -
Tawau 49,796 28,886 22,001 6,885 20,910 16,819 3,338 753
Tenom 11,730 6,961 5,324 1,637 4,769 3,788 981 -
Tongod 9,747 5,977 5,977 - 3,770 3,770 - -
Tuaran 23,006 13,895 10,999 2,896 9,111 8,131 980 -
WILAYAH
PERSEKUTUAN 14,696 8,778 6,984 1,794 5,918 4,561 739 618
LABUAN
Sumber : Jabatan Pelajaran Negeri Sabah
Source : Department of Education, Sabah
Daerah Pendidikan
Education District
Jumlah
Total
46
Source : Department of Education, Sabah
Jabatan Pelajaran Wilayah
Persekutuan Labuan
Department of Education, Wilayah
Persekutuan Labuan46
PENDIDIKAN
EDUCATION
5.5 BILANGAN GURU DI SEKOLAH RENDAH DAN MENENGAH, SABAH DANWILAYAH PERSEKUTUAN LABUANNUMBER OF TEACHERS IN PRIMARY AND SECONDARY SCHOOLS, SABAH AND WILAYAH
PERSEKUTUAN LABUAN
Sekolah Rendah Sekolah Menengah
Primary School Secondary School
Jumlah Kerajaan Bantuan Jumlah Kerajaan Bantuan Teknik Vokasional
Total Government Assisted Total Government Assisted Technical Vocational
SABAH 2010 40,760 24,867 20,879 3,988 15,893 13,115 2,085 693 -
2011 40,175 25,226 21,219 4,007 14,949 12,227 2,024 698 -
2012 40,648 25,453 21,420 4,033 15,195 12,517 1,986 692 -
2013 41,244 25,929 21,854 4,075 15,315 12,617 1,996 - 702
2014 41,774 25,684 21,654 4,030 16,090 13,360 2,064 - 666
WILAYAH
PERSEKUTUAN
LABUAN 2010 1,254 688 586 102 566 424 61 81 -
2011 1,268 695 588 107 573 434 57 82 -
2012 1,311 713 602 111 598 464 57 77 -
2013 1,337 726 612 114 611 473 57 - 81
2014 1,369 756 637 119 613 464 66 - 83
Sumber :Jabatan Pelajaran Negeri Sabah
Source : Department of Education, Sabah
Jabatan Pelajaran Wilayah
Persekutuan LabuanDepartment of Education, Wilayah
Persekutuan Labuan
Tahun
Year
Wilayah
Region
Jumlah
Total
47
PENDIDIKANEDUCATION
5.6 BILANGAN GURU DI SEKOLAH RENDAH DAN MENENGAH MENGIKUT DAERAHPENDIDIKAN, SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2014
NUMBER OF TEACHERS IN PRIMARY AND SECONDARY SCHOOLS BY EDUCATION DISTRICT,
SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2014
Sekolah Rendah Sekolah Menengah
Primary School Secondary School
Jumlah Kerajaan Bantuan Jumlah Kerajaan Bantuan Vokasional
Total Government Assisted Total Government Assisted Vocational
SABAH 41,774 25,684 21,654 4,030 16,090 13,360 2,064 666
Beaufort 1,723 1,060 909 151 663 473 114 76
Beluran 958 672 650 22 286 286 - -
Keningau 2,769 1,678 1,490 188 1,091 808 147 136
Kinabatangan 852 623 594 29 229 229 - -
Kota Belud 1,950 1,218 1,170 48 732 732 - -
Kota Kinabalu 4,262 2,343 1,579 764 1,919 1,215 597 107
Kota Marudu 1,358 860 824 36 498 498 - -
Kuala Penyu 628 430 343 87 198 160 38 -
Kudat 1,795 1,077 795 282 718 543 89 86
Kunak 707 436 422 14 271 271 - -
Lahad Datu 2,159 1,241 1,007 234 918 775 71 72
Nabawan 656 460 460 - 196 196 - -
Papar 2,079 1,293 1,050 243 786 666 120 -
Penampang 1,684 1,044 804 240 640 574 66 -
Pitas 921 583 583 - 338 338 - -
Ranau 2,003 1,247 1,170 77 756 736 20 -
Sandakan 3,564 2,042 1,522 520 1,522 1,092 379 51
Semporna 1,997 1,224 1,147 77 773 773 - -
Sipitang 766 502 453 49 264 264 - -
Tambunan 875 580 483 97 295 241 54 -
Tawau 3,846 2,248 1,766 482 1,598 1,251 209 138
Tenom 1,170 804 618 186 366 287 79 -
Tongod 811 526 526 - 285 285 - -
Tuaran 2,241 1,493 1,289 204 748 667 81 -
WILAYAH
PERSEKUTUAN 1,369 756 637 119 613 464 66 83
Daerah
Pendidikan
Education
District
Jumlah
Total
48
PERSEKUTUAN 1,369 756 637 119 613 464 66 83 LABUAN
Sumber : Jabatan Pelajaran Negeri Sabah
Source : Department of Education, Sabah
Jabatan Pelajaran Wilayah
Persekutuan Labuan
Department of Education, Wilayah
Persekutuan Labuan
48
PENDIDIKAN
EDUCATION
5.7 BILANGAN SEKOLAH, PELAJAR DAN GURU DI SEKOLAH RENDAH DAN
MENENGAH SWASTA, SABAH
NUMBER OF SCHOOL, STUDENT AND TEACHER IN PRIVATE PRIMARY AND SECONDARY SCHOOL, SABAH
Sekolah Rendah Swasta
Private Primary School
Akademik Jumlah Akademik MP Cina
Academic Total Academic PC Sec
Sekolah
School
2010 17 17 8 9
2011 16 16 7 9
2012 16 16 7 9
2013 16 16 7 9
2014 16 16 7 9
Pelajar
Student
2010 1,413 9,849 1,547 8,302
2011 2,495 7,857 1,401 6,456
2012 2,427 8,065 1,646 6,419
2013 2,122 8,304 1,698 6,606
2014 2,392 8,071 1,565 6,506
Guru
Teacher
2010 128 555 144 411
2011 162 346 19 327
2012 183 494 148 346
2013 217 630 162 468
2014 202 478 128 350
Nota: MP Cina - Menengah Persendirian Cina. Sumber : Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM)
Note: PC Sec - Private Chinese Secondary. Source : Ministry of Education, Malaysia (MOE)
Termasuk Wilayah Persekutuan Labuan
Includes Wilayah Persekutuan Labuan
Tahun
Year
Sekolah Menengah SwastaPrivate Secondary School
49
PENDIDIKAN
EDUCATION
BILANGAN INSTITUT PENDIDIKAN GURU, PENSYARAH DAN PELATIH, SABAHNUMBER OF TEACHERS TRAINING INSTITUTE, LECTURERS AND TRAINEES, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
Jumlah Institut Pendidikan Guru 4 4 4 4 4
Total Teachers Training Institute
Jumlah Pensyarah 358 335 337 360 358
Total Lecturers
Lelaki 217 213 215 231 231
Male
Perempuan 141 122 122 131 127
Female
Jumlah Pengambilan Pelatih 2,185 3,110 2,857 2,078 1,768
Total Trainees Intake
Lelaki 790 1,057 946 733 587
Male
Perempuan 1,395 2,053 1,911 1,345 1,181
Female
Sumber : Institut Pendidikan Guru di Sabah
Source : Teachers Training Institute in Sabah
5.8
50
PENDIDIKANEDUCATION
5.9 KEPUTUSAN PEPERIKSAAN SIJIL PELAJARAN MALAYSIA (SPM), SABAH
DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUANEXAMINATION RESULTS OF MALAYSIA CERTIFICATE OF EDUCATION, SABAH
AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
Keputusan
Results
Layak Tidak Layak
Mendapat Sijil Mendapat Sijil
Qualify to Not Qualify to
Obtain Certificate Obtain Certificate
SABAH
2010 Calon Sekolah 32,818 31,135 2,248 94.9
School Candidates
2011 Calon Sekolah 32,777 30,827 1,950 94.1
School Candidates
2012 Calon Sekolah 33,535 31,626 1,909 94.3
School Candidates
2013 Calon Sekolah 34,036 29,677 4,359 87.2
School Candidates
2014 Calon Sekolah 32,197 28,298 3,899 87.9
School Candidates
WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
2010 Calon Sekolah 1,116 1,071 45 96.0
School Candidates
2011 Calon Sekolah 1,053 1,009 44 95.8
School Candidates
2012 Calon Sekolah 1,089 1,022 67 93.9
School Candidates
2013 Calon Sekolah 960 807 153 84.1
School Candidates
2014 Calon Sekolah 889 764 125 85.9
School Candidates
Sumber :Jabatan Pelajaran Negeri Sabah
Source : Department of Education, Sabah
Jabatan Pelajaran WilayahPersekutuan Labuan
Department of Education, Wilayah
Persekutuan Labuan
% Layak
% Qualify
Tahun
Year
Bilangan
Menduduki
Number Sat
51
PENDIDIKANEDUCATION
5.10 KEPUTUSAN PEPERIKSAAN SIJIL TINGGI PERSEKOLAHAN MALAYSIA (STPM),
SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUANEXAMINATION RESULTS OF MALAYSIA HIGHER SCHOOL CERTIFICATE, SABAH
AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
WILAYAH
Butir-butir SABAH PERSEKUTUAN
Particulars LABUAN
2010 2011 2012 2013 2014 2010 2011 2012 2013 2014
Bilangan Menduduki
Number Sat
Jumlah 6,567 6,960 6,721 7,636 6,128 122 106 118 119 112
Total
Calon Sekolah 5,899 6,385 6,013 7,518 6,069 107 94 98 119 112
School Candidates
Calon Persendirian 629 526 662 86 35 15 12 20 - -
Private Candidates
Calon Sekolah Swasta 39 49 46 32 24 - - - - -
Private School Candidates
Keputusan/Lulus (a)
Results/Pass
Jumlah 5,583 5,996 5,802 7,291 5,940 99 87 93 115 109
Total
Calon Sekolah 5,221 5,664 5,376 7,213 5,903 91 84 84 115 109
School Candidates
Calon Persendirian 337 296 393 55 24 8 3 9 - -
Private Candidates
Calon Sekolah Swasta 25 36 33 23 13 - - - - -
Private School Candidates
% Dapat Sijil
% Obtained Certificate
Jumlah 85.0 86.1 86.3 95.5 96.9 81.1 82.1 78.8 96.6 97.3
Total
Calon Sekolah 88.5 88.7 89.4 95.9 97.3 85.0 89.4 85.7 96.6 97.3
School Candidates
Calon Persendirian 53.6 56.3 59.4 64.0 68.6 53.3 25.0 45.0 - -
Private Candidates
Calon Sekolah Swasta 64.1 73.5 71.7 71.9 54.2 - - - - -
Private School Candidates
(a) Lulus sekurang-kurangnya satu subjek penuh. Sumber : Jabatan Pelajaran Negeri Sabah
Passed at least one full subject. Source : Department of Education, Sabah
Jabatan Pelajaran Wilayah
Persekutuan LabuanDepartment of Education, Wilayah
Persekutuan Labuan52
PERKHIDMATAN KEBAJIKAN
WELFARE SERVICES
6.1 INSTITUSI KEBAJIKAN KERAJAAN, SABAH GOVERNMENT WELFARE SERVICE INSTITUTIONS, SABAH
Institusi Kebajikan Penghuni
Jenis Perkhidmatan Welfare Service Institutions Inmates
Type of Service
2010 2011 2012 2010 2011 2012
Jumlah 11 11 11 11 11 437 469 485 523 549
Total
Institusi Kanak - Kanak 1 1 1 1 1 69 91 103 109 125
Children Institutions
Perkhidmatan Pemulihan
Akhlak
Reformatory Services
Sekolah Tunas Bakti 1 1 1 1 1 64 81 66 62 75
( Lelaki / Male )
Rumah Tahanan
Sementara / 2 2 2 2 2 10 9 11 9 9
Asrama Akhlak
Remand Homes /
Probation Hostel
Taman Seri Puteri 1 1 1 1 1 33 10 12 28 18
( Perempuan / Female )
Institusi Orang Kurang Upaya 5 5 5 5 5 117 126 137 148 152
Disabled Institutions
Institusi Warga Emas
Senior Citizen Institutions 3 3 3 3 3 144 152 156 167 170
Sumber: Jabatan Perkhidmatan Kebajikan Am, SabahSource: Welfare Services Department, Sabah
20142013 20132014
53
PERKHIDMATAN KEBAJIKAN WELFARE SERVICES
6.2 BILANGAN PESALAH JUVANA MENGIKUT DAERAH PENTADBIRAN, SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN, SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2014
NUMBER OF JUVENILE OFFENDERS BY ADMINISTRATIVE DISTRICT, SABAH AND WILAYAH PERSABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN, 2014
Kesalahan Kesalahan
Daerah Pentadbiran Jumlah Pertama Berulang
Administrative District Total First Repeated
Offence Offence
SABAH 486 465 21
Tawau 45 42 3
Lahad Datu 15 15 -
Kunak 32 32 -
Semporna 18 18 -
Sandakan (a)
50 48 2
Kinabatangan 15 15 -
Beluran 12 12 -
Kota Kinabalu (b)
41 37 4
Ranau 9 9 -
Kota Belud 14 12 2
Tuaran 9 9 - -
Penampang 14 14 - -
Papar 15 15 - -
Kudat 29 25 4 -
Kota Marudu 20 20 - -
Pitas 14 14 - -
Beaufort 34 32 2 -
Kuala Penyu 18 18 - -
Sipitang 14 14 - -
Tenom 15 15 - -
Nabawan 14 14 - -
Keningau 30 26 4 -
Tambunan 9 9 -
WILAYAH PERSEKUTUAN 47 46 1
LABUAN
Nota : (a) Termasuk Daerah Tongod. Sumber: Jabatan Perkhidmatan Kebajikan Am, Sabah
Note : (a) Include Tongod District. Source: Welfare Services Department, Sabah
Nota : (b) Termasuk Daerah Putatan. Jabatan Kebajikan Masyarakat, Wilayah Note : (b) Include Putatan District. Persekutuan Labuan
Social Welfare Department, Wilayah PersekutuanLabuan54
PERKHIDMATAN KEBAJIKAN
WELFARE SERVICES
6.3 BILANGAN PENAGIH DADAH YANG DIRAWAT DI PUSAT
PEMULIHAN DADAH, SABAH
NUMBER OF DRUG ADDICTS UNDER TREATMENT AT DRUG REHABILITATION
CENTRE, SABAH
Tahun
Year
2010 217 198 19
2011 137 135 2
2012 78 78 -
2013 225 225 -
2014 293 293 -
Nota : Dirawat di Pusat Pemulihan Agensi Antidadah Kebangsaan
Note : Narkotik Bachok, Kelantan. Negeri, Sabah
Treated at Narcotics Rehabilitation National Anti-Drugs Agency of Sabah
Centre Bachok, Kelantan.
Jumlah
Total
Lelaki Perempuan
Male Female
*
* Sumber:
Source:
55
PERKHIDMATAN KEBAJIKAN
WELFARE SERVICES
6.4 BILANGAN PENAGIH DADAH MENGIKUT DAERAH PENTADBIRAN, SABAHNUMBER OF KNOWN DRUG DEPENDENTS BY ADMINISTRATIVE DISTRICT, SABAH
Daerah Pentadbiran 2010 2011 2012 2013 2014Administrative District
SABAH 166 595 714 590 877
Tawau 98 92 127 186 183
Lahad Datu 7 1 1 11 -
Semporna 8 5 5 4 5
Sandakan - 173 128 - 162
Kinabatangan 1 - - - -
Beluran - - - - -
Kota Kinabalu 30 71 63 150 100
Ranau 1 - 45 40 20
Kota Belud 2 38 2 7 16
Tuaran 1 20 31 18 44
Penampang 3 16 8 28 94
Papar 11 50 73 4 22
Kudat 1 - 100 31 33
Kota Marudu - - 9 8 16
Pitas - - - - -
Beaufort 2 46 40 43 96
Kuala Penyu 1 - - - -
Sipitang - 35 19 2 8
Tenom - 10 7 14 1
Nabawan - - - - -
Keningau - 32 45 30 42
Tambunan - 1 2 3 1
Kunak - - - - -
Tongod - - - - -
Putatan - 5 9 11 34
Nota : Bilangan penagih yang didaftarkan Agensi Antidadah Kebangsaan
adalah di bawah seksyen 3(1) APD 1983 dan Negeri, Sabah seksyen (38B) ADB 1952. National Anti-Drugs Agency of Sabah
Note : Number of registered addicts are under
section 3 (1) APD 1983 and section (38D) ADB 1952.
Sumber:
Source:
56
PERKHIDMATAN KEBAJIKANWELFARE SERVICES
6.5 BILANGAN PENCARUM KEPADA KUMPULAN WANG SIMPANANPEKERJA (KWSP) MENGIKUT KUMPULAN UMUR, SABAH NUMBER OF CONTRIBUTORS TO EMPLOYEES' PROVIDENT FUND (EPF) BY AGE-GROUP, SABAH
Kumpulan
Umur 2010 2011 2012 2013 2014
Age-Group
Jumlah 343,164 352,293 362,045 370,016 380,345
Total
16 - 25 97,979 101,991 103,182 103,069 105,067
26 - 30 69,977 72,273 73,997 75,416 78,206
31 - 35 47,055 48,746 50,889 52,215 54,113
36 - 40 37,933 36,557 37,514 38,392 39,581
41 - 45 33,232 32,297 32,524 33,088 33,054
46 - 50 27,161 27,130 27,823 27,952 28,768
51 - 55 19,199 20,771 21,568 22,712 22,714
> 55 10,628 12,528 14,548 17,172 18,842
Nota: Data termasuk Wilayah Sumber: Kumpulan Wang Simpanan
Persekutuan Labuan. Pekerja Malaysia, Kuala Lumpur
Note: Data include Wilayah Source: Employees' Provident Fund
Persekutuan Labuan. Malaysia, Kuala Lumpur
57
PERKHIDMATAN KEBAJIKANWELFARE SERVICES
6.6 PERANGKAAN PERTUBUHAN KESELAMATAN SOSIAL (PERKESO)STATISTICS ON SOCIAL SECURITY ORGANISATION (SOCSO)
Tahun Bilangan Bilangan Bilangan
majikan pekerja kemalangan
berdaftar berdaftar yang
dilaporkan
Year Number of Number of Number of
registered registered accidents
employers employees reported
Rawatan Melibatkan
perubatan faedah tunai
sahaja hilang upaya
sementara
Medical Cash benefits
treatment for temporary
only disablement
2010 52,515 774,106 1,388 161 1,026
2011 56,929 813,037 1,464 196 1,095
2012 60,624 844,004 1,406 178 1,134
2013 64,210 881,239 1,471 167 1,248
2014 67,378 906,525 1,432 161 1,159
Nota: Data termasuk Wilayah Sumber: Pertubuhan Keselamatan Sosial (PERKESO)
Persekutuan Labuan. Source: Sosial Security Organisation (SOCSO)Note: Data include Wilayah
Persekutuan Labuan.
benefits
Bilangan kes kemalangan
yang menerima faedah
perubatan
Number of accident cases
receiving medical
58
PERKHIDMATAN KEBAJIKANWELFARE SERVICES
6.7 BILANGAN PENERIMA FAEDAH PERTUBUHAN KESELAMATAN SOSIAL (PERKESO)
NUMBER OF BENEFICIARIES OF THE SOCIAL SECURITY ORGANISATION (SOCSO)
Jenis Faedah
Type of Benefits
Jumlah 13,616 14,405 15,839 16,987 17,692
Total
Faedah hilang upaya sementara 1,026 1,095 1,134 1,248 1,159
Temporary disablement benefit
Faedah hilang upaya kekal 1,136 1,122 1,197 1,190 1,206
Permanent disablement benefit
Faedah orang tanggungan 2,241 2,223 2,380 2,453 2,381
Dependents' benefit
Faedah perubatan 161 196 178 167 161
Medical benefit
Faedah pengurusan mayat 474 464 558 608 623
Funeral benefit
Faedah layanan sentiasa 179 191 233 263 304
Constant attendance allowance
Pencen ilat dan bantuan ilat 667 746 868 1,013 1,150
Invalidity pension and invalidity grant
Pencen penakat 7,644 8,087 8,952 9,721 10,400
Survivors' pension
Faedah pemulihan 88 281 339 324 308
Rehabilitation benefit
Nota: Data termasuk Wilayah Sumber: Pertubuhan Keselamatan Sosial (PERKESO)
Persekutuan Labuan. Source: Sosial Security Organisation (SOCSO)Note: Data include Wilayah
Persekutuan Labuan.
2010 2011 2012 2013 2014
59
KESIHATANHEALTH
7.1 BILANGAN HOSPITAL DAN KLINIK KERAJAAN, SABAH
NUMBER OF GOVERNMENT HOSPITALS AND CLINICS, SABAH
Hospital Klinik Klinik Klinik Klinik Klinik
Hospital Kesihatan Bergerak Desa Kesihatan 1 Malaysia
Ibu dan
Jumlah Hospital Hospital Institusi Anak
Pakar Tanpa Pakar Perubatan Health Mobile Maternal Maternal 1 Malaysia
Khas (a)
Clinic Clinic Community and Child Clinic
Total Hospital Hospital Special Health Health
with without Medical Clinic
Specialist Specialist Institutions
2010 23 6 16 1 77 15 - 23 4
2011 23 6 16 1 77 15 - 23 6
2012 24 7 16 1 87 20 - 23 19
2013 24 7 16 1 100 20 168 23 29
2014 24 7 16 1 101 23 167 23 36
Nota : (a) Hospital Sakit Jiwa. Sumber: Jabatan Kesihatan Negeri Sabah
Note: Mental Hospital. Source: Department of Health, Sabah
TahunYear
61
KESIHATAN
HEALTH
7.2 BILANGAN HOSPITAL DAN KLINIK KERAJAAN MENGIKUT DAERAH PENTADBIRAN, SABAH 2014
NUMBER OF GOVERNMENT HOSPITALS AND CLINICS BY ADMINISTRATIVE DISTRICT, SABAH 2014
Hospital Klinik Klinik Klinik Klinik Klinik
Hospital Kesihatan Bergerak Desa Kesihatan 1 Malaysia
Ibu dan
Jumlah Hospital Hospital Institusi Anak
Pakar Tanpa Pakar Perubatan Health Mobile Maternal Maternal 1 Malaysia
Khas (a)
Clinic Clinic Community and Child Clinic
Total Hospital Hospital Special Health Health
with without Medical Clinic
Specialist Specialist Institutions
SABAH 24 7 16 1 101 23 167 23 36
Kota Kinabalu 4 3 - 1 5 - 5 2 9
Papar 1 - 1 - 4 1 8 1 1
Kota Belud 1 - 1 - 2 - 14 1 1
Tuaran 1 - 1 - 4 - 14 1 1
Kudat 1 - 1 - 8 2 5 1 1
Ranau 1 - 1 - 7 2 10 1 -
Sandakan 1 1 - - 7 3 8 1 5
Beluran 1 - 1 - 11 3 3 1 -
Kinabatangan 1 - 1 - 4 1 - 1 1
Tawau 1 1 - - 4 2 6 3 3
Lahad Datu 1 1 - - 6 - 12 - 2
Semporna 1 - 1 - 2 - 8 - 1
Keningau 1 1 - - 5 1 13 1 1
Tambunan 1 - 1 - 2 1 8 1 1
Nabawan - - - - 4 - 2 - -
Tenom 1 - 1 - 3 1 8 1 -
Beaufort 1 - 1 - 4 - 11 1 2
Kuala Penyu 1 - 1 - 2 1 2 1 -
Sipitang 1 - 1 - 4 1 4 1 -
Penampang - - - - 1 1 5 - 2
Putatan - - - - 1 - 1 - 2
Kota Marudu 1 - 1 - 2 1 10 1 2
Pitas 1 - 1 - 4 - 7 1 1
Kunak 1 - 1 - - - 2 2 -
Tongod - - - - 5 2 1 - -
Nota : (a) Hospital Sakit Jiwa. Sumber: Jabatan Kesihatan Negeri Sabah
Note: Mental Hospital. Source: Department of Health, Sabah
DaerahPentadbiranAdministrative District
62
KESIHATAN
HEALTH
7.3 BILANGAN KATIL DI HOSPITAL KERAJAAN, SABAH
NUMBER OF BEDS IN GOVERNMENT HOSPITALS, SABAH
Tahun Jumlah Hospital Hospital Institusi
Year Total Pakar Tanpa Pakar Perubatan
Hospital Hospital Khas (a)
with without Special
Specialist Specialist Medical
Institutions
2010 4,136 2,374 1,460 302
2011 4,155 2,384 1,479 302
2012 4,446 2,665 1,479 302
2013 4,555 2,774 1,479 302
2014 4,631 3,049 1,280 302
Nota :(a)
Hospital Sakit Jiwa. Sumber: Jabatan Kesihatan Negeri Sabah
Note: Mental Hospital. Source: Department of Health, Sabah
63
KESIHATAN
HEALTH
7.4 BILANGAN KAKITANGAN PERUBATAN YANG BERDAFTAR, SABAHNUMBER OF REGISTERED MEDICAL PERSONNEL, SABAH
Tahun 2010 2011 2012 2013 2014Year
Doktor yang Berdaftar 1,684 1,778 1,851 2,302 2,463
Registered Doctors
Kerajaan 1,329 1,446 1,519 1,957 2,047
Government
Swasta 355 332 332 345 416
Private
Doktor Gigi (a)
183 231 298 328 332
Dentist
Kerajaan 100 138 202 230 230
Government
Swasta 83 93 96 98 102
Private
Doktor Gigi yang Berdaftar (b)
12 12 12 12 10
Registered Dentists
Ahli Farmasi 504 566 651 748 754
Pharmacist
Kerajaan 351 387 468 552 547
Government
Swasta 153 179 183 196 207
Private
Jururawat Terlatih (SRN & SCM) 3,975 5,861 6,394 6,707 7,098
Trained Nurses (SRN & SCM)
Jururawat Terlatih (SRN) 2,983 4,449 5,205 5,510 5,609
Trained Nurses (SRN)
Pembantu Perubatan Terlatih 931 1,053 1,264 1,299 1,430
Trained Medical Assistants
Penolong Jururawat Terlatih (c)
520 468 49 46 40
Trained Assistant Nurses
Jururawat Masyarakat 2,722 2,712 3,527 3,631 3,753
Community Health Nurses
Jururawat Pergigian Terlatih 328 339 344 361 363
Trained Dental Nurses
Pembantu Pembedahan Pergigian Terlatih 279 302 327 330 331
Trained Dental Surgery Assistant
Nota: SRN - Jururawat Berdaftar. Sumber: Jabatan Kesihatan Negeri SabahNote: - State Registered Nurse. Source : Department of Health, Sabah
SCM - Bidan Berdaftar. - State Certified Midwife.
(a) Bahagian I.Division I.
(b) Merujuk kepada Perkhidmatan Swasta (Bahagian II).Refers to Private Practitioners (Division II).
(c) Termasuk kakitangan latihan semasa sekolah.Includes the training school days staff.
64
KESIHATAN
HEALTH
7.5 BILANGAN KAKITANGAN PERUBATAN YANG BERDAFTAR MENGIKUT DAERAH
PENTADBIRAN, SABAH 2014NUMBER OF REGISTERED MEDICAL PERSONNEL BY ADMINISTRATIVE DISTRICT, SABAH 2014
Kerajaan Swasta Kerajaan Swasta Kerajaan Swasta
Government Private Government Private Government Private
SABAH 2,047 416 230 102 10 547 207
Kota Kinabalu 1,170 180 122 42 1 223 111
Papar 22 12 4 3 1 9 2
Kota Belud 11 5 7 1 - 8 1
Tuaran 38 6 5 2 - 12 2
Kudat 21 3 8 1 - 9 -
Ranau 19 3 6 2 - 7 -
Sandakan 213 47 8 12 5 69 29
Beluran 19 10 2 - - 6 -
Kinabatangan 19 6 5 - - 6 -
Tawau 194 48 10 10 1 55 22
Lahad Datu 79 23 8 6 - 32 5
Semporna 15 6 4 - - 7 -
Keningau 101 14 7 3 - 41 2
Tambunan 12 1 4 - - 5 -
Nabawan 1 - - - - 2 -
Tenom 14 2 2 - 1 4 -
Beaufort 18 6 6 3 1 14 1
Kuala Penyu 7 - 1 - - 5 -
Sipitang 10 4 2 1 - 5 1
Penampang 28 26 6 11 - 4 23
Putatan - 8 4 4 - 5 7
Kota Marudu 16 4 2 1 - 8 -
Pitas 7 - 2 - - 5 -
Kunak 9 2 3 - - 5 1
Tongod 4 - 2 - - 1 -
Nota: (a) Bahagian I. Sumber: Jabatan Kesihatan Negeri Sabah Note: Division I. Source : Department of Health, Sabah
(b) Merujuk kepada Perkhidmatan Swasta (Bahagian II).
Refers to Private Practitioners (Division II).
Ahli Farmasi
Pharmacist
Doktor Gigi (a)
Dentists
Doktor yang
Berdaftar
Registered
Doctors
Daerah
Pentadbiran
Administrative
District
Doktor Gigi yang
Berdaftar (b)
Registered
Dentists
Swasta
Private
65
KESIHATANHEALTH
7.6 BILANGAN PESAKIT YANG DIRAWAT DI HOSPITAL KERAJAAN MENGIKUT JENIS PENYAKIT, SABAHNUMBER OF PATIENTS TREATED AT GOVERNMENT HOSPITALS BY TYPE OF ILLNESS, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
198,805 210,062 220,489 231,856 241,122
Jenis Penyakit
Type of Illness
Certain Infectious and Parasitic Diseases 14,721 14,599 14,912 15,233 18,802
Neoplasms 9,584 7,911 8,283 8,673 11,514
Diseases of the Blood and Blood Forming Organs and Certain DisordersInvolving the Immune Mechanism 10,742 11,468 11,601 11,736 12,190
Endocrine Nutritional and Metabolic Diseases 4,178 4,545 4,760 4,985 5,557
Mental and Behavioural Disorders 1,040 1,907 2,121 2,359 1,886
Diseases of the Nervous System 2,207 2,321 2,398 2,478 2,579
Diseases of the Eye and Adnexa 2,024 2,473 2,485 2,497 2,791
Diseases of the ear and Mastoid Process 243 321 348 378 361
Diseases of the Circulatory System 9,059 10,199 10,473 10,754 11,692
Diseases of the Respiratory System 13,762 14,709 15,537 16,411 23,373
Diseases of the Digestive System 9,096 9,759 9,903 10,050 10,785
Diseases of the Skin and Subcutaneous Tissue 3,086 3,311 3,409 3,511 4,386
Diseases of Musculoskeletal 1,989 1,967 2,003 2,040 2,570System and Connective Tissue
Diseases of the Genito Urinary System 8,182 8,261 8,368 8,476 8,557
Pregnancy, Childbirth and the Puerperium 72,982 75,970 79,950 84,138 75,021
Certain Condition Originatingin the Perinatal Period 12,709 13,525 14,574 15,704 17,023
Congenital Malformations, Deformations andChromosomal Abnormalities 1,605 1,641 1,665 1,690 1,836
Symptoms, Signs and Abnormal Clinical andLaboratory Findings not elsewhere Classified 4,846 4,797 4,898 5,002 5,012
Injury, Poisoning Certain Other Consequences 12,149 11,937 12,295 12,664 11,973of External Causes
Others 4,601 8,441 10,506 13,077 13,214
Sumber: Jabatan Kesihatan Negeri SabahSource: Department of Health, Sabah
Jumlah Pesakit Dalam DirawatTotal In Patients Treated
r r
66
KESIHATANHEALTH
7.7 BILANGAN KEMATIAN DI HOSPITAL KERAJAAN MENGIKUT JENIS PENYAKIT, SABAH
NUMBER OF DEATHS IN GOVERNMENT HOSPITALS BY TYPE OF ILLNESS, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
4,331 4,569 3,034 3,888 4,371
Jenis Penyakit
Type of Illness
Certain Infectious and Parasitic Diseases 806 848 564 834 948
Neoplasms 579 621 479 542 624
Diseases of the Blood and Blood Forming Organs
and Certain Disorders Involving the Immune Mechanism 31 33 21 17 32
Endocrine Nutritional and Metabolic Diseases 78 68 45 34 58
Diseases of the Nervous System 157 168 80 144 108
Diseases of the Circulatory System 967 1,022 633 821 831
Diseases of the Respiratory System 666 747 468 705 752
Diseases of the Digestive System 175 200 154 170 166
Diseases of Musculoskeletal 16 26 26 11 21
System and Connective Tissue
Diseases of the Genito Urinary System 164 158 136 126 148
Pregnancy, Childbirth aand the Puerperium 26 17 13 3 12
Certain Condition Originating
in the Perinatal Period 337 324 159 199 262
Congenital Malformations, Deformations and
Chromosomal Abnormalities 91 77 71 67 89
Symptoms, Signs and Abnormal Clinical and
Laboratory Findings not elsewhere Classified 82 100 61 94 174
Injury, Poisoning and Certain Other Consequences
of External Causes 156 160 124 121 146
Sumber: Jabatan Kesihatan Negeri Sabah
Source: Department of Health, Sabah
Jumlah Kematian
Total Deaths
67
KESIHATANHEALTH
7.8 DIAGNOSIS KEMASUKAN PESAKIT KERANA GANGGUAN MENTAL, SABAH
DIAGNOSIS OF ADMISSIONS FOR MENTAL DISORDERS, SABAH
Diagnosis (a)
2010 2011 2012 2013 2014
Diagnosis
Jumlah Kemasukan 868 827 589 656 719
Total Admission
Organic, including symptomatic,
mental disorders (F00 - F09) 36 11 5 28 21
Mental and behavioural disorders due
to psychoactive substance use (F10 - F19) 20 43 24 50 69
Schizophrenia,schizotypal and
delusional disorders (F20 - F29) 666 652 444 431 442
Mood [affective] disorders (F30 - F39) 105 84 78 104 133
Neurotic,stress - related and
somatoform disorders (F40 - F48) 11 11 10 6 14
Mental retardation (F70 - F79) 21 23 26 24 24
Remainder of mental and
behavioural disorders (F50 - F69, F80 - F99) 9 3 2 13 16
Nota : (a) Adapted from the Tenth (2010) Revision of Sumber: Jabatan Kesihatan Negeri Sabah
Note: the International Statistical Classification Source: Department of Health, Sabah
of Diseases and Related Health Problems.
68
KESIHATANHEALTH
7.9 PERKHIDMATAN UTAMA DI KLINIK PERGIGIAN, SABAH PRINCIPAL SERVICES AT DENTAL CLINICS, SABAH
Butir-butir 2010 2011 2012 2013 2014
Particulars
Bilangan Rawatan 804,335 861,176 907,639 898,180 1,022,206
Number of Attendances
Cabutan Gigi (a)
206,015 205,774 219,607 216,536 240,344
Extractions
Tampalan 370,052 382,032 401,606 394,874 409,209
Fillings
Gigi palsu, termasuk
pembaikan 9,701 8,657 14,362 15,346 11,618
Dentures, including repairs
Pembedahan Lain (b)
16,783 19,954 23,478 29,169 12,577
Other Operations
Sinar X 4,315 5,124 5,837 5,163 9,894
X - Rays
Nota: (a) Termasuk gigi sementara dan kekal. Sumber: Jabatan Kesihatan Negeri SabahNote: Includes temporary and permanent teeth. Source: Department of Health, Sabah
(b) Termasuk tampalan sementara, alat orthodontic,bidai dan kes pembedahan.Includes temporary filling, orthodontic appliances,splints and surgical cases.
(c) Termasuk yang dibuat oleh Pegawai Pergigian Biasa.Includes cases undertaken by Dental Officers.
(c)
69
KESIHATAN
HEALTH
7.10 BILANGAN PESAKIT LUAR MENGIKUT DAERAH PENTADBIRAN, SABAH
NUMBER OF OUT-PATIENTS BY ADMINISTRATIVE DISTRICT, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
SABAH 4,325,520 4,425,771 4,448,532 4,698,321 4,910,794
Kota Kinabalu 710,403 740,518 842,214 830,896 925,979
Papar 145,382 157,769 147,942 155,597 159,599
Kota Belud 154,290 158,744 166,610 168,195 179,321
Tuaran 208,448 197,263 191,545 208,107 214,943
Kudat 199,311 210,660 207,149 261,099 246,207
Ranau 147,910 145,652 159,127 166,015 176,340
Sandakan 377,027 366,464 328,244 354,961 375,240
Beluran 124,150 112,495 124,644 120,646 125,442
Kinabatangan 68,265 69,520 72,117 78,164 77,831
Tawau 418,813 443,569 457,452 477,276 452,541
Lahad Datu 220,337 219,401 226,051 255,506 300,948
Semporna 111,163 107,189 137,855 151,780 144,022
Keningau 344,233 337,994 334,448 306,423 306,839
Tambunan 76,657 81,206 73,045 75,116 82,430
Nabawan 79,368 92,906 84,899 82,378 93,525
Tenom 115,929 123,958 116,577 125,116 128,333
Beaufort 139,218 148,488 136,533 136,088 152,497
Kuala Penyu 68,814 64,807 65,774 70,513 75,806
Sipitang 77,164 81,421 82,445 84,785 83,863
Penampang 65,051 59,038 45,181 74,962 78,392
Putatan 89,514 110,795 89,240 100,694 109,577
Kota Marudu 183,557 181,700 156,960 199,846 196,463
Pitas 77,525 85,668 86,991 95,608 102,445
Kunak 62,277 64,025 65,533 67,839 67,023
Tongod 60,714 64,521 49,956 50,711 55,188
Nota : Merujuk kepada Hospital dan Klinik Kesihatan. Sumber: Jabatan Kesihatan Negeri Sabah
Note : Refers to Hospitals and Health Clinic. Source: Department of Health, Sabah
DaerahPentadbiranAdministrative District
70
KESIHATAN
HEALTH
7.11 BILANGAN PESAKIT DISCAJ DI HOSPITAL KERAJAAN DAN INSTITUSI PERUBATAN KHAS
DISEBABKAN PENYAKIT KANSER, KENCING MANIS, SAKIT JIWA DAN JANTUNG, SABAH
NUMBER OF PATIENT DISCHARGES IN GOVERNMENT HOSPITALS AND SPECIAL MEDICAL INSTITUTIONS
CAUSED BY CANCER, DIABETES, MENTAL ILLNESS AND HEART DISEASES, SABAH
Tahun
Year
Kanser Jantung Kencing Manis Sakit Jiwa Jumlah
Cancer Heart Diabetes Mental Illness Total
Diseases
2010 9,584 6,242 1,820 1,040 18,686
2011 7,911 7,470 1,948 1,907 19,236
2012 7,477 5,361 1,179 1,129 15,146
2013 11,230 8,835 1,827 1,487 23,379
2014 11,827 7,717 1,909 1,886 23,339
Sumber: Jabatan Kesihatan Negeri Sabah
Source: Department of Health, Sabah
Bilangan Discaj
Number of Discharges
71
Total Cases On Fire
KESELAMATAN AWAM
PUBLIC SAFETY
8.1 JENAYAH YANG DILAPORKAN KEPADA POLIS MENGIKUT JENIS KESALAHAN, SABAH CRIME REPORTED TO THE POLICE BY NATURE OF OFFENCE, SABAH
Kesalahan Terhadap Manusia 687 795 989 903 822
Against the Person
Bunuh dan cuba bunuh diri 10 44 47 62 52
Murder and attempted suicide
Samun dan peras ugut 319 370 360 359 318
Robbery and extortion
Mendatangkan cedera 223 107 358 266 232
Grevious harm
Rogol 62 68 224 216 220
Rape
Merusuh 22 74 .. .. ..
Riot
Mencabul kehormatan 51 132 .. .. ..
Molest
Jenayah harta benda 3,093 2,311 5,043 4,644 4,388
Crime on property
Pecah rumah dan curi 877 615 1,717 1,599 1,377
House break-in and theft
Kecurian kenderaan 627 529 1,528 1,635 1,707
Vehicles theft
Curi lori dan van 55 48 192 158 240
Lorry and van theft
Curi motokar 238 240 472 522 327
Car theft
Curi motosikal 334 241 864 955 1,140
Motorcycle theft
Ragut 98 60 103 53 68Snatch theft
Lain-lain kecurian 1,491 1,107 1,695 1,357 1,236
Other theft
Jenayah komersil 1,254 1,191 1,143 980 870
Commercial crime
Nota : Termasuk Wilayah Sumber : Polis Diraja Malaysia, Bukit Aman
Persekutuan Labuan. Source : The Royal Malaysia Police, Bukit Aman
Note : Including Wilayah Persekutuan Jabatan Siasatan Jenayah Komersil
Labuan. Kontinjen Sabah
Commercial Crime Investigation Department,
Sabah Contingent
20142010 2011 2012 2013Jenis KesalahanType of Offence
73
KESELAMATAN AWAM
PUBLIC SAFETY
8.2 PERANGKAAN MAHKAMAH, SABAHCOURT STATISTICS, SABAH
Butir-butir 2010 2011 2012 2013 2014
Particulars
Jumlah Kes 4,415 4,301 4,500 4,580 4,108
Total Cases
Kes-kes Sivil 4,034 3,860 4,027 4,221 3,818
Civil Cases
Guaman Sivil (a)
1,366 1,123 1,201 1,031 444
Civil Suit
Surat Waris dan Pentadbiran 557 535 565 596 641
Probate and Administration
Rayuan Sivil 106 100 76 65 107
Civil Appeal
Petisyen Peguambela 19 14 56 145 66
Advocates Petition
Petisyen Penceraian (b)
476 483 443 483 413
Divorce Petition
Pelaksanaan Hukuman 25 42 62 49 42
Execution
Petisyen Kebangkrapan 520 474 569 428 987
Bankruptcy Petition
Notis Kebangkrapan 779 708 965 1,330 1,039
Bankruptcy Notice
Penggulungan Syarikat 186 381 90 94 79
Companies Winding-Up
Kes-kes Jenayah 381 441 473 359 290
Criminal Cases
Perbicaraan Jenayah (c)
43 26 52 52 18
Criminal Trial
Rayuan Jenayah (d)
338 415 421 307 272
Criminal Appeal
Nota: Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan. Sumber: Mahkamah Tinggi, SabahNote: Data include Wilayah Persekutuan Labuan. Source: High Court, Sabah
(a) Termasuk Saman Pemula dan Usul Pemula. Includes Originating Summons and Originating Motion.
(b) Termasuk Permohonan Pengangkatan. Includes Adoption Application.
(c) Termasuk Pelbagai Jenayah. Includes Miscellaneous Criminal.
(d) Termasuk Pemeriksaan Jenayah. Includes Criminal Revision.
74
KESELAMATAN AWAMPUBLIC SAFETY
8.3 PERANGKAAN PENJARA, SABAH
PRISON STATISTICS, SABAH
Butir-butir 2010 2011 2012 2013 2014Particulars
Jumlah 13,927 16,961 17,388 18,659 20,789Total
Untuk Kurungan Keselamatan 5,766 6,674 7,208 9,190 8,847
For Safe Custody
Untuk Menjalani Hukuman Penjara mengikut Lama Masa 8,161 10,287 10,180 9,469 11,942
For imprisonment by Length of Sentence
Hukuman Mati 16 9 8 26 15
Death Sentence
Tahanan Limpah Tuan Yang Terutama 2 2 2 1 1
Detention under The Tuan Yang Terutama
Hukuman penjara seumur hidup 9 11 3 1 -
Life sentence
18 bulan dan ke atas 329 416 571 577 1,814
18 months and above
12 bulan, tetapi kurang daripada 18 bulan 369 333 522 862 1,851
12 months, but less than 18 months
6 bulan, tetapi kurang dari 12 bulan 2,004 1,656 1,185 1,619 3,201
6 months, but less than 12 months
3 bulan, tetapi kurang dari 6 bulan 3,215 4,963 6,204 5,081 3,302
3 months, but less than 6 months
1 bulan, tetapi kurang dari 3 bulan 1,595 2,334 1,305 895 980
1 month, but less than 3 months
Di bawah 1 bulan 622 563 380 407 778
Under 1 month
Di Sekolah Henry Gurney Keningau 192 64 85 62 101
At Henry Gurney School Keningau
Di Sekolah Henry Gurney Wanita Kota Kinabalu 5 6 7 30 37
At Henry Gurney Women School Kota Kinabalu
Sabitan-sabitan masa lalu
Previous Convictions
Sekali 6,677 8,343 8,675 7,824 9,840
Once
Dua kali 809 1,136 786 889 1,145
Twice
Tiga kali 236 262 260 402 662
Thrice
Empat kali dan lebih 439 546 459 354 295
Fourth time and over
Purata Harian dalam Penjara 23.44 28.41 28.12 26.00 33.09
Daily Average in Prisons
Nota : Mulai tahun 2013 data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan. Sumber: Jabatan Penjara Malaysia, Sabah
Note: Effective year 2013 data include Wilayah Persekutuan Labuan. Source: Prison Department Malaysia, Sabah
75
KESELAMATAN AWAM
PUBLIC SAFETY
8.4 KEMALANGAN JALAN RAYA, SABAH
ROAD ACCIDENTS, SABAH
Bilangan Bilangan Bilangan BilanganKemalangan Kematian Cedera Parah Cedera Ringan
Tahun Jalan Raya Number of Number of Number of
Year Number Deaths Seriously Minor Injuries
of Road InjuredAccidents
2010 15,545 433 680 741
2011 15,883 381 518 776
2012 16,686 435 638 759
2013 16,684 409 555 546
2014 16,862 408 573 579
Sumber : Polis DiRaja Malaysia
Source: The Royal Malaysian Police
76
KESELAMATAN AWAM
PUBLIC SAFETY
8.5 BILANGAN KEMALANGAN JALAN RAYA YANG DILAPORKAN MENGIKUT DAERAH
PENTADBIRAN - SABAH, 2014
NUMBER OF ROAD ACCIDENTS REPORTED BY ADMINISTRATIVE DISTRICT - SABAH, 2014
Tahun Bilangan Bilangan Bilangan BilanganYear Kemalangan Kematian Cedera Parah Cedera Ringan
Jalan Raya Number of Number of Number of
Number of Deaths Seriously Minor Injuries
Road Accidents Injured
SABAH 16,862 408 573 579
Tawau 1,658 53 13 31
Lahad Datu 777 31 48 24
Semporna 234 15 21 4
Sandakan 1,963 39 70 12
Kinabatangan 333 17 27 9
Beluran 339 16 22 14
Kota Kinabalu 5,884 59 96 146
Ranau 370 13 7 19
Kota Belud 341 12 36 40
Tuaran 644 16 17 32
Penampang 1,356 18 49 52
Papar 687 19 27 35
Kudat 163 6 18 15
Kota Marudu 517 17 18 19
Pitas - - - -
Beaufort 389 17 23 6
Kuala Penyu - - - -
Sipitang 119 4 17 -
Tenom 144 7 13 14
Nabawan - - - -
Keningau 744 32 33 89
Tambunan
Kunak 200 17 18 18
Tongod - - - -
Putatan - - - -
Sumber : Polis DiRaja Malaysia
Source: The Royal Malaysian Police
77
KESELAMATAN AWAMPUBLIC SAFETY
8.6 KEBAKARAN MENGIKUT JENIS, SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUANFIRE BREAKOUT BY TYPE, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
SABAH WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
2010 2011 2012 2013 2014 2010 2011 2012 2013 2014
Jumlah 2,204 1,140 1,521 1,646 2,544 295 139 180 201 217Total
Kedai/Perniagaan
lain (a)
36 28 54 60 47 6 2 3 8 1 Shops/ Other businesspremises
Kilang 14 21 19 17 10 - 2 - - - Factory
Rumah kediaman/
Pangsa 243 312 284 304 317 10 7 10 16 18 Housing units/Flats
Setinggan 10 17 14 11 24 - - 1 1 4 Squatters
Stor 15 15 13 20 23 - - 1 2 - Store
Bengkel 3 6 5 4 5 - - - - - Workshop
Hotel 2 4 - 7 6 - 1 - - - Hotel
Pejabat 9 10 10 10 9 - 1 1 1 3 Offices
Bangunan lain dan
isinya (b)
43 48 72 65 73 8 - 14 3 4
Other buildings and itscontents
Kenderaan 93 95 90 133 123 4 4 5 7 6 Vehicles
Mesin dan peralatan lain 20 30 40 22 38 - 5 5 - 3 Machinery and other equipment
Petrol dan Kimia 1 3 4 1 1 1 - - - - Petrol and Chemical
Gas 31 33 30 49 42 1 5 1 - 3 Gas
Kebun/hutan/lalang/
belukar 1,535 374 715 634 1,401 250 89 124 148 152 Plantation/jungle/weed/bush
Gerai 7 11 9 9 13 1 3 1 - 1 Stalls
Lain-lain 142 133 162 300 412 14 20 14 15 22 Others
(a) Termasuk pusat membeli belah dan restoran. Sumber: Jabatan Bomba dan Penyelamat, Sabah/
Including shopping centres and restaurants. Wilayah Persekutuan Labuan
(b) Termasuk gudang. Source: Fire and Rescue Department Sabah/
Including godowns. Wilayah Persekutuan Labuan
JenisType
78
KESELAMATAN AWAMPUBLIC SAFETY
8.7 KEBAKARAN MENGIKUT PUNCA, SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUANFIRE BREAKOUT BY SOURCE, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
SABAH WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
2010 2011 2012 2013 2014 2010 2011 2012 2013 2014
Jumlah 2,204 1,140 1,521 1,646 2,544 295 139 180 201 217 Total
Kuasa Elektrik 192 322 260 274 113 10 16 11 4 15
Electricity
Puntung rokok 111 45 24 9 10 - - - - 3
Cigarette butts
Percikan api 82 30 26 14 8 2 1 4 1 -
Sparks of fire
Mercun/Bunga api 3 1 3 2 - - - - 1 -
Fire-crackers/Fireworks
Ubat nyamuk/Lilin/
Colok 21 30 20 12 9 - 1 - 2 1
Mosquito coil/Candle/
Joss-Stick
Dapur Gas/Minyak 77 111 96 98 21 3 2 3 5 10
Gas/Kerosene Stove
Reaksi spontan 98 18 20 45 17 15 - - 1 1
Spontaneous reaction
Dibakar dengan
niat jahat 301 31 35 22 6 8 16 54 53 1
Incendiary intention
Sengaja dibakar 420 145 198 94 51 76 18 2 8 4
Arson
Tindak balas kimia 1 1 - 1 - - - - - -
Chemical reaction
Budak bermain
mancis/api 29 25 10 11 6 - - 1 - 1
Children playing with
matches/fire
Lain-lain 302 118 122 571 1,817 10 4 12 9 173
Others
Punca tidak diketahui 567 263 707 493 486 171 81 93 117 8
Source Unknown
Sumber : Jabatan Bomba dan Penyelamat Sabah/Wilayah Persekutuan Labuan
Source : Fire and Rescue Department Sabah/ Wilayah Persekutuan Labuan
PuncaSource
79
HARGA-HARGA
PRICES
9.1 INDEKS HARGA PENGGUNA DAN PERUBAHAN PERATUS BAGI KUMPULAN UTAMASABAH TERMASUK WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
CONSUMER PRICE INDEX AND PERCENTAGE CHANGE FOR MAIN GROUPS, SABAH INCLUDE
WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
(2010=100)
% Perubahan
% Change
2014 / 2013
Jumlah 100.0 100.0 102.9 104.7 107.0 109.1 2.0
Total
Makanan dan minuman bukan alkohol 32.1 100.0 104.7 107.5 110.7 112.4 1.5
Food and non-alcoholic beverages
Minuman alkohol dan tembakau 1.5 100.0 104.8 105.5 112.3 126.0 12.2
Alcoholic beverages and tobacco
Pakaian dan kasut 3.9 100.0 99.6 98.6 97.9 96.9 - 1.0
Clothing and footwear
Perumahan, air, elektrik, gas 25.6 100.0 101.4 102.9 104.1 106.5 2.3
dan bahan api lain
Housing, water, electricity, gas
and other fuels
Hiasan perkakasan dan 3.4 100.0 102.0 105.9 108.5 108.7 0.2
penyelenggaraan isirumah
Furnishings, household
equipment and routine
household maintenance
Kesihatan 1.0 100.0 103.7 106.6 111.7 114.5 2.5
Health
Pengangkutan 15.0 100.0 103.2 103.9 106.5 110.0 3.3
Transport
Komunikasi 4.8 100.0 100.1 99.8 99.4 99.0 - 0.4
Communication
Perkhidmatan rekreasi dan kebudayaan 3.6 100.0 103.9 106.7 106.9 109.9 2.8
Recreation services and culture
Pendidikan 0.9 100.0 101.6 103.3 105.2 107.0 1.7
Education
Restoran dan hotel 2.1 100.0 105.4 108.8 113.7 118.9 4.6
Restaurants and hotels
Pelbagai barangan dan perkhidmatan 6.1 100.0 102.1 104.2 106.9 107.5 0.6
Miscellaneous goods and services
Kumpulan
Group 20142012 2013Wajaran
Weight 2010 2011
81
HARGA-HARGA
PRICES
9.2 INDEKS HARGA PENGGUNA DAN PERUBAHAN PERATUS BAGI SUBKUMPULAN MAKANAN, SABAH
TERMASUK WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN CONSUMER PRICE INDEX AND PERCENTAGE CHANGE FOR SUB-GROUPS OF FOOD, SABAHINCLUDE WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
(2010=100)
% Perubahan
2010 2011 2012 % Change
2014 / 2013
Makanan dan minuman 32.1 100.0 104.7 107.5 110.7 112.4 1.5Bukan alkohol
Food and non-alcoholic beverages
Makanan 30.0 100.0 104.9 107.7 111.1 112.9 1.6Food
Makanan di rumah 23.9 100.0 105.2 107.6 110.4 111.8 1.3Food at home
Beras, roti dan bijirin lain 7.3 100.0 100.6 100.8 102.5 103.0 0.5Rice, bread and other cereals
Daging 2.7 100.0 102.8 105.0 105.2 107.0 1.7Meat
Ikan dan makanan laut 5.2 100.0 109.7 114.8 120.5 121.5 0.8Fish and seafood
Susu dan telur 2.8 100.0 105.2 110.5 112.3 114.2 1.7
Milk and eggs
Minyak dan lemak 0.8 100.0 100.4 100.7 98.7 98.1 - 0.6
Oils and fats
Buah-buahan 1.1 100.0 104.2 105.6 108.1 107.3 - 0.7
Fruits
Sayur-sayuran 2.3 100.0 110.8 110.3 115.9 118.4 2.2
Vegetables
Gula, jem, madu, coklat dan manisan 0.8 100.0 113.4 117.2 122.6 130.8 6.7
Sugar, jam, honey, chocolate and
confectionery
Keluaran makanan yang tidak 0.9 100.0 104.3 110.4 112.2 113.0 0.7
dikelaskan di mana-mana
Food products n.e.c
Makanan di luar rumah 6.1 100.0 103.8 108.0 113.5 117.2 3.3
Food away from home
Kopi, teh, koko dan minuman bukan alkohol 2.1 100.0 102.3 105.1 105.8 106.3 0.5
Coffee, tea, cocoa and non-alcoholic beverages
Kumpulan
Group2014
Wajaran
Weight2013
82
HARGA-HARGA
PRICES
9.3 INDEKS HARGA PENGGUNA DAN PERUBAHAN PERATUS BAGI BARANG TAHAN LAMA, SEMI TAHAN LAMA, TIDAK TAHAN LAMA DAN PERKHIDMATAN, SABAH TERMASUK WILAYAH PERSEKUTUAN LABUANCONSUMER PRICE INDEX AND PERCENTAGE CHANGE FOR DURABLE, SEMI-DURABLE AND
NON-DURABLE GOODS AND SERVICES, SABAH INCLUDE WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
(2010=100)
% Perubahan
% Change2014 / 2013
Jumlah 100.0 100.0 102.9 104.7 107.0 109.1 2.0
Total
Barang Tahan Lama 6.9 100.0 100.8 100.9 99.8 97.9 - 1.9
Durable Goods
Barang Semi Tahan Lama 4.6 100.0 99.8 99.0 98.4 97.4 - 1.0
Semi-Durable Goods
Barang Tidak Tahan Lama 45.5 100.0 104.3 106.3 108.7 111.7 2.8
Non-Durable Goods
Perkhidmatan 43.0 100.0 102.2 104.4 107.2 109.4 2.1
Services
Kumpulan
Group
Wajaran
Weight20142012 20132010 2011
83
HARGA-HARGA
PRICES
9.4 HARGA PURATA BAGI BIJI KOKO KERING DI TAWAU DAN TENOM
AVERAGE PRICE OF DRIED COCOA BEANS IN TAWAU AND TENOM
Tawau Tenom
Tahun
Year SMC SMC SMC SMC
1 2 2 3
RM / Tan Metrik
RM / Tonne
2010 8,591 8,466 7,000 6,800
2011 8,282 8,081 6,881 -
2012 6,594 6,511 5,011 -
2013 6,388 6,314 5,269 -
2014 8,615 8,535 5,492 -
Sumber: Lembaga Koko Malaysia
Source: Malaysian Cocoa Board84
Pendapatan Isi Rumah Household Income
18.7%Kelas Pendapatan RM1,999 dan ke bawah
adalah tertinggi pada tahun 2014Income Class RM 1,999 and below
is the highest in 2014
85
PENDAPATANINCOME
10.1 PERATUSAN ISI RUMAH DAN AGIHAN PENDAPATAN MENGIKUT KELAS PENDAPATAN KASAR ISI RUMAH BULANAN, SABAH 2014PERCENTAGE DISTRIBUTION OF HOUSEHOLDS AND INCOME SHARE BY MONTHLY HOUSEHOLD GROSS INCOME CLASS, SABAH 2014
Percentage DistributionIsi Rumah Agihan PendapatanHousehold Income Share
JumlahTotal1,999 dan ke bawah1,999 and below2,000 - 2,999 17.8 9.03,000 - 3,999 17.2 12.24,000 - 4,999 11.5 10.55,000 - 5,999 8.8 9.96,000 - 6,999 6.8 9.07,000 - 7,999 4.7 7.28,000 - 8,999 3.3 5.79,000 - 9,999 2.5 4.810,000 - 10,999 2.2 4.711,000 - 11,999 1.4 3.412,000 - 12,999 1.2 3.013,000 - 13,999 1.0 2.714,000 - 14,999 0.6 1.915,000 dan ke atas15,000 and above
10.2 PENDAPATAN ISI RUMAH BULANAN PENENGAH, PURATA DAN KADAR PERTUMBUHANTAHUNAN, SABAH
Kadar pertumbuhantahunan
Annual growth rateTahun 2009 2012 2014 2012 - 2014Year (%)
2,066 2,860 3,745 13.5
3,102 4,013 4,879 9.8
10.3 INSIDEN KEMISKINAN, SABAHINCIDENCE OF POVERTY, SABAH
TahunYear
Miskin 16.4 19.7 8.1 4.0Poor
100.0 100.0
Kelas Pendapatan Income Class (RM)
Taburan Peratus
18.7 5.5
MEDIAN AND MEAN MONTHLY HOUSEHOLD INCOME AND ANNUAL GROWTH RATE, SABAH
2007 2012 2014
2.3
2009
10.5
Penengah/ Median
Purata/ Mean
Nota : Merujuk kepada warganegara Malaysia.Note : Refer to Malaysian citizens.
Nota : Merujuk kepada warganegara Malaysia. Note : Refer to Malaysian citizens.
Nota : Merujuk kepada warganegara Malaysia.Note : Refer to Malaysian citizens.
PERBELANJAAN
EXPENDITURE
PERBELANJAAN BULANAN PURATA SETIAP ISI RUMAH MENGIKUT STRATA, SABAH, 2004/05 DAN 2009/10
AVERAGE MONTHLY EXPENDITURE PER HOUSEHOLD BY STRATA,
SABAH, 2004/05 AND 2009/10
Kumpulan Perbelanjaan
Expenditure Group
2004/05 2009/10 2004/05 2009/10 2004/05 2009/10
(RM)
01 Makanan dan minuman bukan alkohol 365 398 389 438 341 352
Food and non-alcoholic beverages
Beras 59 61 55 58 64 65
Rice
Roti dan bijirin lain 43 51 44 55 41 45
Bread and other cereals
Daging 40 41 49 58 30 22
Meat
Ikan dan makanan laut 63 80 70 86 56 72
Fish and seafood
Susu, keju dan telur 27 42 30 44 25 40
Milk, cheese and eggs
Minyak dan lemak 11 12 12 13 10 12
Oils and fats
Buah-buahan 18 16 21 21 16 11
Fruits
Sayur-sayuran 41 35 41 41 41 29
Vegetables
Gula, jem, madu, coklat dan manisan 13 13 12 13 14 14
Sugar, jam, honey, chocolate and confectionery
Keluaran makanan yang tidak dikelaskan 23 14 29 15 18 13
di mana-mana
Food products N. E. C
Kopi, teh, koko dan minuman bukan alkohol 26 32 26 35 27 28
Coffee, tea, cocoa and non-alcoholic beverages
02 Minuman alkohol dan tembakau 19 23 19 22 19 23
Alcoholic beverages and tobacco
03 Pakaian dan kasut 41 60 50 63 33 57
Clothing and footwear
04 Perumahan, air, elektrik, gas dan bahan api lain 349 388 474 501 221 259
Housing, water, electricity, gas and other fuels
Luar Bandar
Rural
10.4
Bandar
Urban
Jumlah
Total
86
PERBELANJAAN
EXPENDITURE
10.4 PERBELANJAAN BULANAN PURATA SETIAP ISI RUMAH MENGIKUT STRATA SABAH, 2004/05 DAN 2009/10 (SAMB.)
AVERAGE MONTHLY EXPENDITURE PER HOUSEHOLD BY STRATA,
SABAH, 2004/05 AND 2009/10 (CONT'D)
Kumpulan Perbelanjaan
Expenditure Group
2004/05 2009/10 2004/05 2009/10 2004/05 2009/10
(RM)
05 Hiasan, perkakasan dan
penyelenggaraan Isi rumah 46 52 60 69 33 34
Furnishings, household equipment
and routine household maintenance
06 Kesihatan 12 15 16 21 7 8
Health
07 Pengangkutan 155 230 201 287 108 165
Transport
08 Komunikasi 48 72 71 100 25 41
Communication
09 Perkhidmatan rekreasi dan kebudayaan 51 53 73 72 30 32
Recreation services and culture
10 Pendidikan 29 14 50 22 8 4
Education
11 Restoran dan hotel 110 97 146 153 73 33
Restaurants and hotels
Perbelanjaan makanan di luar rumah 85 79 119 124 51 27
Expenditure on food away from home
Perbelanjaan minuman di luar rumah 22 16 24 25 21 6
Expenditure on beverages away from home
Perkhidmatan penginapan dan lain-lain 2 3 2 4 2 1
Accommodation services and others
12 Pelbagai barang dan perkhidmatan 92 123 132 154 52 86
Miscellaneous goods and services
Perbelanjaan Bulanan Purata
Setiap Isi Rumah ( 01-12 ) 1,318 1,526 1,681 1,904 949 1,095
Average Monthly Expenditure
Per Household ( 01-12 )
Luar Bandar
Rural
Bandar
Urban
Jumlah
Total
87
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.1 IMPORT, EKSPORT DAN IMBANGAN PERDAGANGAN, SABAH
IMPORTS, EXPORTS AND BALANCE OF TRADE, SABAH
Import Eksport Imbangan
Tahun Imports Exports Perdagangan
Year (c.i.f.) (f.o.b.) Balance of Trade
RM (`000)
2009 25,998,789 37,157,941 11,159,151
2010 27,913,263 43,613,741 15,700,479
2011 32,772,124 49,395,180 16,623,056
2012 37,427,114 47,684,774 10,257,661
2013 36,759,408 45,307,773 8,548,365
2014 35,460,532 47,406,467 11,945,934
89
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.2 IMPORT MENGIKUT SEKSYEN BARANGAN, SABAH
IMPORTS BY COMMODITY SECTIONS, SABAH
Seksyen Barangan 2010 2011 2012 2013 2014
Commodity Section
RM (`000)
Jumlah
Total
0 Makanan 2,735,155 3,313,197 3,747,127 3,772,306 4,091,507
Food
1 Minuman dan tembakau 634,037 698,665 822,930 828,992 827,843
Beverages and tobacco
2 Bahan-bahan mentah, 809,935 1,067,299 972,602 971,055 879,536
tidak boleh dimakan
Crude materials, inedible
3 Bahan api galian, pelincir, dll. 5,615,837 6,966,920 6,705,546 8,573,856 7,483,413
Minerals fuels, lubricants, etc.
4 Minyak dan lemak binatang 827,943 865,278 882,191 241,740 290,744
dan sayur-sayuran
Animal and vegetable oils
and fats
5 Bahan kimia 3,005,172 3,665,009 3,624,326 3,536,635 3,414,060
Chemicals
6 Barang-barang keluaran 3,660,321 4,644,413 6,463,997 4,686,514 4,528,292
kilang
Manufactured goods
7 Jentera & kelengkapan 8,529,721 9,292,957 11,761,939 11,533,804 11,330,795
pengangkutan
Machinery and transport
equipment
8 Pelbagai barang keluaran 1,849,385 2,095,349 2,309,440 2,433,066 2,469,866
kilang
Miscellaneous manufactured
articles
9 Pelbagai urusniaga dan 245,757 163,038 137,015 181,443 144,476
barangan
Miscellaneous transactions
and commodities
35,460,53227,913,263 36,759,40832,772,124 37,427,114
90
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.3 EKSPORT MENGIKUT SEKSYEN BARANGAN, SABAH
EXPORTS BY COMMODITY SECTIONS, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
RM (`000)
Jumlah
Total
0 Makanan 1,091,675 1,170,207 1,210,351 1,329,016 1,413,722
Food
1 Minuman dan tembakau 46,053 71,590 70,321 82,418 99,138
Beverages and tobacco
2 Bahan-bahan mentah, 2,066,643 2,062,031 1,680,333 1,537,640 1,378,935
tidak boleh dimakan
Crude materials, inedible
3 Bahan api galian, pelincir, dll. 16,468,221 17,671,844 20,060,465 19,110,343 19,931,275
Minerals fuels, lubricants, etc.
4 Minyak dan lemak binatang 17,191,767 21,925,614 18,498,659 15,592,699 16,485,625
dan sayur-sayuran
Animal and vegetable oils
and fats
5 Bahan kimia 1,335,011 1,666,543 1,784,549 2,308,875 2,658,432
Chemicals
6 Barang-barang keluaran 3,617,108 3,209,490 2,730,886 2,716,233 2,794,279
kilang
Manufactured goods
7 Jentera & kelengkapan 1,403,617 1,299,896 1,290,080 2,102,529 1,886,329
pengangkutan
Machinery and transport
equipment
8 Pelbagai barang keluaran 317,266 261,510 288,750 425,386 485,060
kilang
Miscellaneous manufactured
articles
9 Pelbagai urusniaga dan 76,380 56,454 70,381 102,633 273,673
barangan
Miscellaneous transactions
and commodities
Seksyen Barangan
Commodity Section
47,406,46743,613,741 49,395,180 45,307,77347,684,774
91
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.4 IMPORT MENGIKUT KUMPULAN NEGARA/NEGARA, SABAH
IMPORTS BY COUNTRY GROUPING/COUNTRY, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
RM `000
AFRIKA
AFRICA
Afrika Utara
North Africa
Algeria * - 14 - -
Egypt 64,953 50,197 67,614 59,618 52,598
Morocco 45 158 2,213 1,558 335
Tunisia 2,967 59 3,340 1,070 715
Lain-lain/Others 28 - 29 16 -
Jumlah bagi Afrika Utara 67,993 50,413 73,210 62,262 53,649
Total for North Africa
Negara-Negara Lain di Afrika
Other Countries in Africa
Cote D'voire * - 218 - 3
Ghana 7 - 50 117 *
Nigeria 10 2,260 17,551 127 7
South Africa, Rep. of 9,021 11,984 12,585 16,312 17,435
Swaziland 5 27 17 * 25
Lain-lain/Others 554 2,805 4,168 3,444 12,494
Jumlah bagi Negara-Negara
Lain di Afrika 9,596 17,077 34,589 20,000 29,964
Total for Other Countries in Africa
Jumlah bagi Afrika
Total for Africa
AMERIKA TENGAH DAN SELATAN
CENTRAL AND SOUTH AMERICA
Argentina 130,522 129,423 184,410 208,402 233,734
Brazil 517,661 710,457 518,624 529,880 449,214
Chile 1,282 1,976 1,978 2,163 2,307
Mexico 13,459 7,150 10,146 15,034 19,015
Panama 34 220 * - 175
Venezuela 413 129 122 5 30
Lain-Lain/Others 26,356 20,737 46,152 27,913 17,182
Jumlah bagi Amerika Tengah
dan Selatan 689,727 870,091 761,433 783,396 721,655
Total for Central and South America
AMERIKA UTARA
NORTH AMERICA
Canada 274,935 393,785 300,254 360,484 301,755
U.S.A. 1,690,631 1,611,976 1,757,482 1,645,603 1,629,006
Lain-Lain/Others - - - - -
Jumlah bagi Amerika Utara
Total for North America
Kumpulan Negara/Negara
Country Grouping/Country
107,800 83,612 82,262 77,589 67,490
1,965,565 2,005,761 2,057,736 1,930,762 2,006,087
92
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.4 IMPORT MENGIKUT KUMPULAN NEGARA/NEGARA, SABAH (SAMB.)
IMPORTS BY COUNTRY GROUPING/COUNTRY, SABAH (CONT'D)
2010 2011 2012 2013 2014
RM `000
ASIA BARAT
WEST ASIA
Bahrain 1,116 4,731 2,962 16 304
Iran, Islamic Rep. of 1,944 11,959 7,594 1,518 4,447
Jordan 98,151 186,996 66,575 73,013 122,290
Kuwait - 23 10 * *
Oman 48 241 400 3,064 1,013
Qatar 101 378 10,743 652 17
Saudi Arabia 19,677 49,700 23,713 12,834 19,535
United Arab Emirates 13,729 21,590 41,322 28,597 57,699
Lain-Lain/Others * 2 71 407 178
Jumlah bagi Asia Barat
Total for West Asia
ASIA TENGGARA
SOUTH EAST ASIA
Brunei Darussalam 18,450 23,808 13,954 17,416 24,114
Indonesia, Rep. of 1,308,716 1,265,349 1,297,325 849,435 831,847
Philippines 274,532 210,501 227,972 283,863 188,353
Singapore, Rep. of 3,265,320 4,473,459 4,535,857 4,834,657 4,928,859
Thailand 923,589 813,218 840,994 1,017,313 1,120,523
Vietnam, Soc. Rep. of 347,955 399,604 458,838 364,382 429,387
Malaysia
Malaysia, Peninsula 13,544,762 15,752,292 18,634,432 19,219,274 18,373,434
Malaysia, Sabah - - 199 - -
Malaysia, Sarawak 296,145 303,008 335,890 296,541 269,633
Lain-Lain/Others 4,321 8,253 13,844 16,403 17,908
Jumlah bagi Asia Tenggara
Total for South East Asia
Negara-Negara Lain di Asia
Other Countries in Asia
Bangladesh 269 456 478 261 1,172
China, People's Rep. of 1,612,815 1,702,220 2,051,083 2,198,703 2,075,662
Hong Kong, SAR 30,855 49,974 25,174 30,024 49,444
India 210,870 404,874 418,749 443,845 445,669
Japan 871,027 1,087,980 1,451,800 1,080,664 981,662
Korea, Rep. of 220,043 298,604 730,420 332,057 234,745
Pakistan 14,009 20,480 15,621 31,938 38,341
Sri Lanka, Rep. of 299 59 270 366 489
Taiwan 535,092 721,329 514,307 430,327 395,575
Lain-Lain/Others 226 3,542 120 64 1,727
Jumlah bagi Negara-Negara
Lain di Asia 3,495,506 4,289,518 5,208,023 4,548,249 4,224,486
Total for Other Countries in Asia
26,899,284 26,184,058
Kumpulan Negara/Negara
Country Grouping/Country
275,620 153,390 205,483 120,100 134,766
19,983,790 23,249,490 26,359,303
93
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.4 IMPORT MENGIKUT KUMPULAN NEGARA/NEGARA, SABAH (SAMB.)
IMPORTS BY COUNTRY GROUPING/COUNTRY, SABAH (CONT'D)
2010 2011 2012 2013 2014
RM `000
KESATUAN EROPAH
EROPEAN UNION
Austria 12,863 19,173 14,187 28,618 35,192
Belgium 88,367 36,780 476,576 41,331 61,810
Bulgaria 276 79 1,188 36 513
Cyprus 516 664 666 1,135 752
Czech Republic 2,375 12,206 4,667 9,577 5,420
Denmark 40,944 23,970 32,193 59,507 47,070
Finland 2,679 13,160 26,489 32,550 13,693
France 78,083 127,699 393,536 134,759 161,519
Germany, Fed. Rep. of 286,067 297,571 358,585 281,540 320,709
Greece 2,130 1,146 636 241 136
Ireland 1,259 9,146 5,075 4,909 3,642
Italy 41,462 156,242 117,338 297,473 128,800
Netherlands 66,392 77,420 71,361 79,746 65,193
Poland 1,654 2,852 2,918 4,288 3,663
Portugal 95 722 474 1,427 935
Spain 12,798 17,028 99,924 99,321 32,345
Sweden 27,732 24,687 27,609 41,639 23,861
United Kingdom 210,754 294,993 375,687 435,694 317,248
Lain-Lain/Others 3,422 43,311 59,791 83,323 29,948
Jumlah bagi Kesatuan Eropah
Total for European Union
NEGARA-NEGARA LAIN DI EROPAH
OTHER EUROPE
Norway 18,195 29,902 35,946 53,424 42,653
Switzerland 24,191 30,403 46,129 40,250 61,541
Turkey 9,045 7,954 8,983 9,212 22,348
Lain-Lain/Others 560 288 1,747 51 189
Jumlah bagi Negara-NegaraLain di Eropah
Total for Other Europe
KOMANWEL NEGARA-NEGARA MERDEKA
COMMONWEALTH OF INDEPENDENT STATES
Belarus 68,423 7,964 10,116 69,906 62,406
Georgia 484 580 399 263 1,421
Russian Federation 149,051 220,074 116,677 62,744 173,527
Ukraine 64,793 59,046 15,823 6,509 8,271
Lain-Lain/Others 1 570 11,916 540 -
Jumlah bagi Komanwel Negara-Negara Merdeka
Total for Commonwealth of
Independent States
OCEANIA
Australia 201,602 269,081 246,992 214,874 300,047
Christmas Island 11,629 13,952 39,177 30,123 13,450
New Zealand 129,077 170,507 157,070 181,033 151,115
Lain-Lain/Others 9,403 44,729 19,537 13,980 21,062
Jumlah bagi Oceania
Total for Oceania
Negara-Negara Lain, t.s.t.l.
Other Countries, n.e.s.
Jumlah Besar/Grand Total 27,913,263 32,772,124 37,427,114 36,759,408 35,460,532
1,158,850
Kumpulan Negara/Negara
Country Grouping/Country
51,990
351,711
879,867
68,548
498,269
282,752 288,235
2,068,902 1,252,447 1,637,114
126,731
485,674 462,776
92,805 102,937
440,010
154,932 139,962 245,625
- -253 14 7
94
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.5 EKSPORT MENGIKUT KUMPULAN NEGARA/NEGARA, SABAH
EXPORTS BY COUNTRY GROUPING/COUNTRY, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
RM `000
AFRIKA
AFRICA
Afrika Utara
North Africa
Algeria 15 10,838 4,154 3,685 4
Egypt 290,326 384,201 54,026 227,176 55,581
Sudan 1,247 685 - 204 13
Tunisia 21,876 74 * 328 19
Lain-Lain/Others 37 - 5 751 -
Jumlah bagi Afrika Utara 313,502 395,799 58,185 232,144 55,617
Total for North Africa
Negara-Negara Lain di Afrika
Other Countries in Africa
Ethiopia - - - - 187
Ghana 906 87 26,220 9,969 2,567
Mauritius 20,378 12,577 10,297 10,129 11,307
Nigeria 39,579 86,881 19,607 104,306 71,160
South Africa, Rep. of 90,264 63,507 40,712 43,561 34,997
Lain-Lain/Others 22,702 6,627 63,582 66,988 94,900
Jumlah bagi Negara-Negara
Lain di Afrika 173,829 169,679 160,418 234,954 215,118
Total for Other Countries in Africa
Jumlah bagi Afrika
Total for Africa
AMERIKA TENGAH DAN SELATAN
CENTRAL AND SOUTH AMERICA
Brazil 102,144 62,239 17,372 20,358 15,704
Chile 165 836 3,715 700 231
Costa Rica 11,064 1,934 12,968 14,854 7,848
Mexico 244,516 165,377 123,805 105,879 78,811
Panama 1,268 397 1,165 3,035 5,798
Venezuela 47 21 28 19 47
Lain-Lain/Others 227,576 92,825 1,541 39,833 36,203
Jumlah bagi Amerika Tengah dan
Selatan 586,782 323,630 160,595 184,678 144,643
Total for Central and South America
AMERIKA UTARA
NORTH AMERICA
Canada 10,107 7,952 9,928 11,457 17,953
U.S.A. 1,359,919 1,816,352 1,292,847 1,342,334 1,747,760
Lain-Lain/Others - - - - -
Jumlah bagi Amerika Utara
Total for North America1,370,027
565,478
1,824,304
Kumpulan Negara/Negara
Country Grouping/Country
487,332 270,735
1,302,774 1,353,791 1,765,714
218,604 467,098
95
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.5 EKSPORT MENGIKUT KUMPULAN NEGARA/NEGARA, SABAH (SAMB.)
EXPORTS BY COUNTRY GROUPING/COUNTRY, SABAH (CONT'D)
2010 2011 2012 2013 2014
RM `000
ASIA BARAT
WEST ASIA
Bahrain 2,425 1,200 1,346 1,529 2,181
Iran, Islamic Rep. of 58,614 127,691 19,159 2,462 50,113
Jordan 46,951 31,148 21,922 35,446 3,472
Kuwait 12,491 7,229 3,913 5,342 4,284
Oman 4,206 989 3,061 920 4,933
Qatar 924 448 940 1,626 292,555
Saudi Arabia 38,992 38,658 18,612 10,089 63,681
Syrian Arab Rep. 874 5,727 * 1,006 3,374
United Arab Emirates 62,297 129,404 16,038 18,030 16,163
Yemen, Rep. of 4,736 1,325 1,375 1,005 7,255
Lain-Lain/Others 651 1,230 2,202 12,082 18,225
Jumlah bagi Asia Barat
Total for West Asia
ASIA TENGGARA
SOUTH EAST ASIA
Brunei Darussalam 252,160 294,535 561,764 396,751 840,437
Indonesia, Rep. of 1,316,347 851,639 607,646 471,063 1,037,324
Philippines 1,641,110 2,115,509 1,473,512 704,888 1,754,866
Singapore, Rep. of 674,653 1,132,862 1,187,347 1,186,897 1,338,406
Thailand 2,822,717 2,474,351 2,209,132 1,763,587 1,237,130
Vietnam, Soc. Rep. of 641,609 712,558 610,379 1,191,467 1,138,885
Malaysia
Malaysia, Peninsula 4,994,218 5,790,743 6,018,245 6,638,015 7,102,268
Malaysia, Sabah - - - - -
Malaysia, Sarawak 2,192,386 2,399,842 2,087,442 2,642,336 2,069,498
Lain-Lain/Others 831 18,564 6,144 11,565 14,458
Jumlah bagi Asia Tenggara
Total for South East Asia
Negara-Negara Lain di Asia
Other Countries in Asia
Bangladesh 60,495 52,150 38,680 39,521 3,038
China, People's Rep. of 7,846,415 10,914,751 8,683,591 5,989,357 4,860,199
Hong Kong, SAR 165,421 130,570 129,146 112,050 122,962
India 3,273,027 3,889,579 4,764,312 6,659,139 8,699,959
Japan 1,926,715 2,703,456 2,648,140 1,922,510 1,735,569
Korea, Rep. of 1,898,499 2,732,990 1,795,030 1,335,561 1,582,175
Maldives 27,575 26,235 28,292 11,247 19,278
Pakistan 2,173,151 1,744,471 1,175,849 907,568 427,330
Taiwan 776,950 729,007 600,682 586,729 780,456
Lain-Lain/Others 11,805 3,489 8,599 17,853 26,375
Jumlah bagi Negara-Negara
Lain di Asia 18,160,055 22,926,697 19,872,321 17,581,534 18,257,341
Total for Other Countries in Asia
Kumpulan Negara/Negara
Country Grouping/Country
233,160 466,236 88,567 89,538
16,533,272
345,049
14,536,030 15,790,602 14,761,611 15,006,569
96
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.5 EKSPORT MENGIKUT KUMPULAN NEGARA/NEGARA, SABAH (SAMB.)
EXPORTS BY COUNTRY GROUPING/COUNTRY, SABAH (CONT'D)
2010 2011 2012 2013 2014
RM `000
KESATUAN EROPAH
EROPEAN UNION
Austria 3 237 753 2,389 1,847
Belgium 36,889 27,898 18,833 16,278 9,576
Bulgaria - 79 - - 272
Cyprus 1,412 202 426 * 3,349
Czech Republic 3,385 4,537 44 99 279
Denmark 1,923 1,831 968 4,446 4,761
Estonia 29 61 348 1 1
Finland 540,795 205,157 47,803 4 25
France 46,676 26,913 16,942 15,936 17,175
Germany, Fed. Rep. of 100,452 42,683 47,728 76,983 17,735
Greece 11,619 2,252 1,125 11,414 411
Ireland 118 198 1,193 63 897
Italy 213,607 20,501 128,202 97,511 187,348
Netherlands 1,651,844 2,088,553 2,269,117 2,199,171 2,819,852
Poland 12,901 10,605 9,375 7,866 7,221
Portugal 5,411 3 1 127 181
Spain 48,743 44,107 130,480 41,436 217,779
Sweden 7,782 40,679 2,776 6,854 1,826
United Kingdom 127,269 142,717 136,632 136,762 109,806
Lain-Lain/Others 1,420 41 1,943 2,481 27,217
Jumlah bagi Kesatuan Eropah
Total for European Union
NEGARA-NEGARA LAIN DI EROPAH
OTHER EUROPE
Norway 5,858 3,115 3,367 3,268 22,165
Switzerland 18 214 162 66 2,938
Turkey 922 6,090 15,228 71,348 16,280
Lain-Lain/Others 111 216 1 - -
Jumlah bagi Negara-NegaraLain di Eropah
Total for Other Europe
KOMANWEL NEGARA-NEGARA MERDEKA
COMMONWEALTH OF INDEPENDENT STATES
Belarus - 4,217 1,766 1,826 -
Russian Federation 33,635 577 1,142 2,675 2,648
Ukraine 20,376 - 61,076 341 2,406
Lain-Lain/Others 4,951 931 1,186 3,496 450
Jumlah bagi Komanwel Negara-Negara Merdeka
Total for Commonwealth of
Independent States
OCEANIA
Australia 4,718,629 4,201,001 6,975,788 6,068,367 4,434,790
New Zealand 633,698 703,799 1,379,268 1,835,749 2,018,445
Papua New Guinea 4,814 28,293 15,856 10,075 5,425
Lain-Lain/Others 3,081 10,778 10,774 6,275 33,311
Jumlah bagi Oceania
Total for Oceania
Negara-Negara Lain, t.s.t.l.
Other Countries, n.e.s.
Jumlah Besar/Grand Total 43,613,741 49,395,180 47,684,774 45,307,773 47,406,468
2,109 1,985 936 - 1,257
8,337 5,506
5,360,222 4,943,872 8,381,686 7,920,466 6,491,971
58,963 5,725 65,170
Kumpulan Negara/Negara Country
Grouping/Country
3,427,558
6,908 9,634 18,757 74,683 41,383
2,812,279 2,659,253 2,814,688 2,619,823
97
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.6 EKSPORT BARANGAN-BARANGAN UTAMA, SABAH
EXPORTS OF MAJOR COMMODITIES, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
RM (`000)
Hasil-Hasil Utama Pertanian
Primary Agricultural Products
Minyak Kelapa Sawit @
Palm Oil
Kuantiti Eksport (Tan Metrik) 5,843,630 5,865,896 5,692,258 6,065,657 6,010,584
Export Volume (Tonne)
Nilai Eksport 15,123,444 19,162,811 16,692,451 14,436,421 14,874,133
Export Value
Minyak Isirong Kelapa Sawit
(Mentah dan Diproses)
Palm Kernel Oil (Crude and Processed)
Kuantiti Eksport (Tan Metrik) 582,102 565,251 509,693 661,833 599,476
Export Volume (Tonne)
Nilai Eksport 2,046,666 2,734,756 1,793,192 1,697,874 2,147,901
Export Value
Getah
Rubber
Kuantiti Eksport (Tan Metrik) 55,088 51,348 59,681 56,408 37,581
Export Volume (Tonne)
Nilai Eksport 532,233 655,654 559,429 428,661 217,699
Export Value
Biji Koko (Mentah/Disalai)
Cocoa Beans (Raw/Roasted)
Kuantiti Eksport (Tan Metrik) 4,477 1,828 1,742 1,213 924
Export Volume (Tonne)
Nilai Eksport 41,434 16,197 12,655 8,969 8,988
Export Value
Logam Dan Galian
Metals And Minerals
Petroleum Mentah
Crude Petroleum
Kuantiti Eksport ('000 Tan Metrik) 8,305 6,439 6,983 6,876 7,279
Export Volume ('000 Tonne)
Nilai Eksport 15,421,991 16,240,557 18,497,253 18,249,115 18,695,444
Export Value
Hasil-Hasil Perhutanan
Forestry Products
Balak Gergaji (Termasuk Konifer)
Sawlogs (Include Coniferous)
Kuantiti Eksport ('000 Meter Padu) 440 267 193 247 278
Export Volume ('000 Cubic Metre)
Nilai Eksport 216,678 137,517 118,647 132,260 141,604
Export Value
Kayu Bergergaji (Termasuk Konifer)
Sawn Timber (Include Coniferous)
Kuantiti Eksport ('000 Meter Padu)Kuantiti Eksport ('000 Meter Padu) 463 363 245 242 259
Export Volume ('000 Cubic Metre)
Nilai Eksport 705,196 551,538 395,845 359,302 395,107
Export Value
Hasil-Hasil Laut
Marine Products
Udang, Segar Disejukbekukan
Prawn, Fresh, Frozen
Kuantiti Eksport (Tan Metrik) 9,379 13,109 12,278 13,116 12,614
Export Volume (Tonne)
Nilai Eksport 197,462 292,849 278,550 318,441 362,247
Export Value
@ Termasuk minyak kelapa sawit mentah dan diproses, stearin mentah dan diproses dan palm fatty acid .
Include crude and processed palm oil, crude and processed palm stearin and palm fatty acid.
98
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.6 EKSPORT BARANGAN-BARANGAN UTAMA, SABAH (SAMB.)
EXPORTS OF MAJOR COMMODITIES, SABAH (CONT'D)
2010 2011 2012 2013 2014
RM (`000)
Bahan Kimia Organik
Organic Chemicals
Metanol
Methanol
Kuantiti Eksport (Tan Metrik) 1,267,413 1,258,051 1,429,874 1,122,768 1,350,237
Export Volume (Tonne)
Nilai Eksport 1,055,499 1,319,232 1,516,270 1,293,162 1,589,389
Export Value
Barang-barang Keluaran Kilang Terpilih
Selected Manufactured Products
Kertas Cetak Dan Kertas Tulis, Tidak Bersalut
Uncoated Printing And Writing Paper
Kuantiti Eksport (Tan Metrik) 123,945 104,483 120,350 113,921 106,933Export Volume (Tonne)
Nilai Eksport (RM `000) 338,356 281,826 300,267 270,633 268,277
Export Value
Besi Brikuet Panas
Hot Briquetted Iron
Kuantiti Eksport (Tan Metrik) 775,278 719,368 680,865 475,098 702,270
Export Volume (Tonne)
Nilai Eksport 1,069,653 982,787 840,122 503,528 811,113
Export Value
Kepingan Venir - Tebalnya Tidak Melebihi 6 mm
Veneer Sheets - N. E. 6 mm Thick
Kuantiti Eksport (Meter padu) 146,773 73,530 46,396 52,643 66,254
Export Volume (Cubic Metre)
Nilai Eksport 180,762 102,632 73,336 74,421 97,078
Export Value
Kayu Lapis Biasa - Tebalnya Tidak Melebihi 6mm
Plywood, Plain - N. E. 6mm Thick
Kuantiti Eksport (Meter Padu) 910,536 764,980 642,500 645,514 592,776
Export Volume (Cubic Metre)
Nilai Eksport 1,281,137 1,196,495 1,016,755 1,037,652 979,242
Export Value
Kepingan Kayu Lapis
Laminated Wood
Kuantiti Eksport (Meter Padu) 66,194 54,127 49,145 51,794 48,815
Export Volume (Cubic Metre)
Nilai Eksport 92,988 84,039 81,388 84,094 81,536
Export Value
Kumai Kayu
Wooden Mouldings
Kuantiti Eksport (Meter padu) 54,042 39,886 30,216 18,539 12,754
Export Volume (Cubic Metre)
Nilai Eksport 161,880 129,635 98,180 63,577 48,692
Export Value
Jumlah Eksport Barangan Utama
Dan Terpilih 38,465,380 43,888,526 42,274,339 38,958,111 40,718,452
Total Exports of Major and Selected
Commodities
Eksport Transaksi Bawah RM2,000, t.s.t.l. 29,368 13,569 10,678 15,379 12,616
Exports of Transactions Below
RM2,000, n.e.s.
Eksport-Eksport Lain
Other Exports
Jumlah Eksport
Total Exports43,613,741
5,493,085
49,395,180
Keterangan
Description
5,118,993 6,675,399
45,307,77347,684,774 47,406,468
6,334,2835,399,757
99
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.7 IMPORT BERAS MENGIKUT NEGARA-NEGARA UTAMA, SABAH
IMPORTS OF RICE BY MAJOR COUNTRIES, SABAH
Kuantiti (`000 Tan Metrik) Nilai (RM `000)
Quantity (`000 Tonne) Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
Cambodia 0.4 2.1 3.5 3.5 897 6,556 10,501 10,063
India 0.2 0.2 1.6 0.5 884 992 3,104 1,950
Malaysia, Peninsula 4.1 6.5 5.4 2.2 7,113 11,552 9,911 4,954
Rep. of Union of Myanmar 0.7 - - - 979 - - -
Pakistan 4.1 7.1 20.0 23.2 6,348 11,158 29,261 35,846 -
Thailand 26.6 10.7 19.6 111.4 48,541 34,733 44,998 169,316 -
Vietnam, Soc. Rep. of 183.9 216.4 158.4 110.4 305,411 360,682 232,994 172,087
Negara-Negara Lain + + 0.1 + 136 117 229 123
Other Countries
+ Kurang dari 50 Tan Metrik
Less than 50 Tonnes
11.8 IMPORT ROKOK MENGIKUT NEGARA-NEGARA UTAMA, SABAH
IMPORTS OF CIGARETTES BY MAJOR COUNTRIES, SABAH
Kuantiti (Kilogram) Nilai (RM `000)
Quantity Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
Hong Kong - - 300.0 615.0 - - 26 55
Indonesia, Rep. of 66,913.5 143,649.8 219,692.2 153,305.5 6,744 9,645 8,600 8,336
Japan 196.0 858.0 1,903.0 4,832.0 31 115 274 773
Malaysia, Peninsula 473,314.8 495,097.3 511,636.1 416,368.1 186,120 187,689 164,209 146,490
Philippines 1,540.0 19,080.0 27,271.6 22,674.4 93 370 902 4,349
Singapore, Rep. of 5,986.0 1,330.0 - - 169 142 - -
Switzerland - 22,769.2 30,404.9 37,470.7 - 3,875 4,939 6,448
Thailand - - 2,290.0 - - - 723 -
U.S.A. 3,386.2 27,079.2 44,561.7 57,008.6 606 3,601 5,731 13,953
Vietnam, Soc. Rep. of 77,666.0 132,614.0 136,140.0 174,605.0 2,652 4,012 3,266 4,344
Negara-Negara Lain 583.9 3,017.2 3,268.5 1,692.0 107 70 771 613
Other Countries
629,586.4 845,494.6 977,468.0 189,440 185,359
394,341 330,999 251.2 370,309
868,571.4 196,520 209,518
425,792
Negara-Negara
Utama
Major Countries
Negara-Negara
Utama
Major Countries
220.0 243.1 208.6
100
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.9 IMPORT BAJA YANG DIKILANGKAN MENGIKUT NEGARA-NEGARA UTAMA, SABAH
IMPORTS OF FERTILIZERS, MANUFACTURED BY MAJOR COUNTRIES, SABAH
Kuantiti (Tan Metrik) Nilai (RM `000)
Quantity (Tonne) Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
Australia 2,832 2,312 861 1,096 4,358 3,750 1,043 1,473
Belarus 6,073 6,500 50,170 61,114 7,964 10,116 69,906 62,406
Belgium 5,610 19,679 10,533 15,403 10,795 34,843 19,697 26,788
Canada 227,979 132,507 172,285 200,176 324,950 221,376 246,432 209,255
China, People's Rep. of 155,562 178,925 149,200 270,625 136,061 196,550 138,975 202,972
Finland - 6,306 12,568 4,431 - 12,535 21,311 6,433
France 1,040 1,229 473 718 1,961 2,517 943 1,368
Germany, Fed. Rep. of 64,094 73,799 38,986 35,178 88,566 113,282 54,291 40,411
Indonesia, Rep. of 30,518 33,336 55,921 41,106 47,458 47,720 73,201 46,318
Japan 51,423 56,539 74,518 46,111 34,971 43,503 38,959 20,581
Jordan 110,885 37,838 43,998 88,040 162,814 63,784 62,794 100,392
Korea, Rep. of 67,790 47,512 49,156 32,746 68,025 43,877 38,025 16,538
Malaysia, Peninsula 94,046 97,471 65,240 48,601 170,180 177,446 141,867 108,360
Malaysia, Sarawak 29,830 36,776 25,075 21,025 32,709 42,931 27,883 21,691
Norway 3,947 1,183 13,431 3,200 6,106 2,061 21,560 5,088
Russian Federation 167,587 73,650 45,994 163,121 218,252 115,555 60,768 169,907
Singapore, Rep. of 278 840 135 151 2,322 3,858 3,274 503
Taiwan 48,915 60,621 67,119 30,830 35,031 48,341 36,241 16,012
U.S.A. 14,085 785 678 27 19,688 1,687 1,400 185
Vietnam, Soc. Rep. of 25,798 7,292 12,136 12,131 39,944 11,888 14,772 14,093
Negara-Negara Lain 87,732 120,867 93,725 48,329 127,279 199,282 114,973 42,807
Other Countries
1,188,316 1,113,583 1,396,900
Negara-Negara
Utama
Major Countries
1,196,023 995,968 982,203 1,124,158 1,539,434
101
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.10 IMPORT PRODUK PETROLEUM MENGIKUT NEGARA-NEGARA
UTAMA, SABAH
IMPORTS OF PETROLEUM PRODUCTS BY MAJOR COUNTRIES, SABAH
Kuantiti (`000 Tan Metrik) Nilai (RM `000)
Quantity (`000 Tonne) Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
Japan 0.3 0.3 0.4 0.3 2,620 2,504 2,949 2,771
Malaysia, Peninsula 838.7 778.0 1,351.9 1,065.2 2,342,579 2,468,345 3,941,925 3,107,565
Philippines 23.9 29.2 28.9 17.6 54,505 69,227 70,135 37,087
Singapore, Rep. of 1,295.0 1,283.6 1,353.9 1,392.4 3,686,866 3,853,912 4,127,309 4,142,586
Thailand 39.4 0.8 0.8 0.4 132,049 4,657 4,702 2,839
United Kingdom 0.2 0.2 0.3 0.2 1,747 2,110 2,703 1,874
U.S.A. 1.5 1.3 2.0 0.9 12,294 14,530 15,326 10,501
Negara-Negara Lain 117.7 0.3 0.6 0.6 394,904 2,474 5,228 5,621
Other Countries
11.11 IMPORT MOTOKAR, SUDAH DIPASANG (TERMASUK BAHARU DAN TERPAKAI) MENGIKUT
NEGARA-NEGARA UTAMA, SABAH
IMPORTS OF MOTOR CARS, COMPLETELY BUILT-UP (INCLUDE NEW AND USED)
BY MAJOR COUNTRIES, SABAH
Kuantiti (Unit) Nilai (RM `000)
Quantity Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
Germany, Fed. Rep. of 304 316 337 270 29,788 24,629 27,080 28,218
Italy 3 10 5 4 677 3,853 4,178 3,402
Japan 731 777 811 546 50,767 57,325 55,203 52,451
Korea, Rep. of 59 121 120 83 4,379 7,961 8,555 7,624
Malaysia, Peninsula 24,713 24,490 28,686 30,771 1,073,368 1,118,659 1,306,376 1,300,497
Thailand 468 362 575 828 28,424 24,409 41,123 62,325
United Kingdom 22 43 66 37 4,525 8,264 10,348 10,519
Negara-Negara Lain 109 181 266 141 6,777 13,547 14,336 7,510
Other Countries
Negara-Negara
Utama
Major Countries
2,316.8 2,738.7
1,198,705
Negara-Negara
Utama
Major Countries
26,409 26,300 1,472,547
2,093.7 6,417,760 2,477.4 7,310,844
1,258,648 32,680 1,467,200
6,627,564 8,170,276
30,866
102
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.12 IMPORT PACUAN EMPAT RODA, SUDAH DIPASANG (TERMASUK BAHARU DAN TERPAKAI)
MENGIKUT NEGARA-NEGARA UTAMA, SABAH
IMPORTS OF FOUR WHEEL DRIVE VEHICLES, COMPLETELY BUILT-UP,
(INCLUDE NEW AND USED) BY MAJOR COUNTRIES, SABAH
Kuantiti (Unit) Nilai (RM `000)
Quantity Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
Germany, Fed. Rep. of 66 106 78 66 13,312 14,081 8,509 5,329
Indonesia, Rep. of 497 230 271 89 20,280 9,232 10,677 3,465
Japan 1,438 1,066 700 659 74,858 47,308 28,745 24,405
Korea, Rep. of 97 128 73 111 9,222 13,493 8,160 13,443
Malaysia, Peninsula 1,268 1,417 1,172 1,303 116,236 120,168 108,286 126,016
Thailand 196 265 84 114 22,148 33,311 13,640 16,095
United Kingdom 90 125 118 48 12,060 27,833 28,396 15,005
Negara-Negara Lain 28 68 54 96 6,280 11,064 8,145 13,937
Other Countries
11.13 IMPORT LAIN-LAIN KENDERAAN PENUMPANG BERMOTOR, SUDAH DIPASANG
(TERMASUK BAHARU DAN TERPAKAI) MENGIKUT NEGARA-NEGARA UTAMA, SABAH
IMPORTS OF OTHER PASSENGERS MOTOR VEHICLES COMPLETELY BUILT-UP,
(INCLUDE NEW AND USED) BY MAJOR COUNTRIES, SABAH
Kuantiti (Unit) Nilai (RM `000)
Quantity Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
Germany, Fed. Rep. of 2 18 19 5 74 2,889 3,143 1,272
Indonesia, Rep. of 9.00 176 769 858 904.59 7,074 27,671 29,568
Japan 546 490 499 423 22,407 20,868 22,494 20,423
Korea, Rep. of 35 47 35 66 4,004 4,317 4,598 8,883
Malaysia, Peninsula 5,143 6,136 5,650 5,628 301,385 362,399 355,369 365,500
Thailand 1 1 116 84 85 46 10,875 5,947
Negara-Negara Lain 12 13 217 139 1,092 1,141 5,113 3,855
Other Countries
435,447
274,397 276,490 214,559 217,696
329,952 398,733 429,263 7,203
Negara-Negara
Utama
Major Countries
Negara-Negara
Utama
Major Countries
3,680 3,405 2,550 2,486
5,748 6,881 7,305
103
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.14 IMPORT JENTERA PENGGALI, PERATA, PENOLAK, DLL.
MENGIKUT NEGARA-NEGARA UTAMA, SABAH
IMPORTS OF EXCAVATORS, LEVELLERS, BULLDOZERS, ETC.
BY MAJOR COUNTRIES, SABAH
Kuantiti (Unit) Nilai (RM `000)
Quantity Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
China, People's Rep. of 86 108 143 94 24,240 28,964 23,775 19,136
India 5 2 6 12 2,054 490 1,351 2,560
Indonesia, Rep. of 81 87 125 108 23,891 22,700 32,801 26,910
Japan 1,219 1,378 852 517 148,871 201,450 115,613 60,826
Korea, Rep. of 62 19 26 21 17,313 6,099 11,971 9,556
Malaysia, Peninsula 541 768 3,511 279 82,528 73,386 131,670 39,576
Singapore, Rep. of 39 41 27 10 7,404 12,582 6,439 2,621
Thailand 74 109 69 87 25,365 37,215 23,699 28,586
United Kingdom 74 101 23 16 12,673 18,307 4,429 2,623
U.S.A. 307 396 211 105 52,770 72,621 29,437 16,866
Negara-Negara Lain 58 41 55 26 12,745 7,825 23,265 4,619
Other Countries
5,048
Negara-Negara
Utama
Major Countries
2,546 3,050 1,275 409,854 213,879 481,638 404,452
104
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.15 EKSPORT UDANG, SEGAR, DISEJUKBEKUKAN MENGIKUT
NEGARA-NEGARA UTAMA, SABAH
EXPORTS OF FRESH, FROZEN PRAWNS BY MAJOR COUNTRIES, SABAH
Kuantiti (Tan Metrik) Nilai (RM `000)
Negara yang Dituju Quantity (Tonne) Value
Country of Destination
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
Australia 450 962 639 1,006 18,412 30,345 21,267 39,294
Brunei Darussalam 41 39 17 30 1,164 1,333 252 322
China, People's Rep. of 291 12 71 195 10,376 222 2,948 6,885
Egypt - 19 - - - 834 - -
France 44 62 24 - 1,450 1,880 822 -
Hong Kong 802 870 636 439 19,714 22,528 17,474 15,648
Italy 24 3 30 - 883 101 826 -
Japan 5,201 4,137 3,432 2,229 126,391 106,797 101,654 81,076
Korea, Rep. of 1,176 731 1,317 1,282 19,686 13,146 28,306 34,622
Malaysia, Peninsula 3,084 2,977 3,288 3,902 53,915 52,195 57,431 80,794
Malaysia, Sarawak 23 40 265 23 358 661 4,741 475
Singapore, Rep. of 22 135 874 985 350 2,750 23,243 29,704
Taiwan 668 720 1,400 1,054 10,387 12,579 37,049 27,468
Thailand 2 - 39 - 108 - 1,112 -
United Kingdom - 23 8 - - 430 175 -
U.S.A. 429 228 67 807 12,563 5,905 2,131 24,464
Vietnam, Soc. Rep. of 843 1,320 1,008 664 16,887 26,842 19,010 21,492
Negara-Negara Lain 10 - + + 204 - * 4
Other Countries
+ Kurang dari 500 Kilogram
Less than 500 Kilogram
13,109 12,278 13,116 12,614 362,247 292,849 278,550 318,441
105
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.16 EKSPORT BIJI KOKO (MENTAH ATAU DISALAI) MENGIKUT NEGARA-NEGARA UTAMA, SABAH
EXPORTS OF COCOA BEANS (RAW OR ROASTED) BY MAJOR COUNTRIES, SABAH
Kuantiti (Tan Metrik) Nilai (RM `000)
Quantity (Tonne) Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
Estonia - 59 - - - 304 - -
Malaysia, Peninsula 1,828 1,674 1,213 924 16,197 12,262 8,969 8,988
Negara-Negara Lain - 10 - - - 90 - -
Other Countries
11.17 EKSPORT MINYAK ISIRONG KELAPA SAWIT@
MENGIKUT NEGARA-NEGARA UTAMA, SABAH
EXPORTS OF PALM KERNEL OIL@
BY MAJOR COUNTRIES, SABAH
Kuantiti (Tan Metrik) Nilai (RM `000)
Quantity (Tonne) Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
Brazil 3,480 - - - 23,403 - - -
China, People's Rep. of 107,333 129,723 191,829 85,120 502,682 406,976 487,676 286,145
Egypt 3,499 - 2,727 - 18,581 - 7,051 -
India 1,999 5,999 11,997 19,494 7,931 17,692 30,109 66,477
Japan 47,334 51,058 36,057 30,663 269,526 199,478 97,930 115,897
Korea, Rep. of 6,899 8,493 5,647 8,791 35,547 33,295 15,310 34,667
Malaysia, Peninsula 264,619 234,315 254,396 234,801 1,229,013 814,353 596,704 829,912
Netherlands 31,685 42,973 85,799 125,473 157,232 165,164 247,067 443,820
Philippines 4,530 - 2,674 1,699 17,357 - 7,043 6,300
Sri Lanka, Rep. of - - 2,039 1,020 - - 5,405 3,037
Taiwan - 204 203 245 - 582 555 1,053
U.S.A. 89,410 36,928 68,464 91,776 447,243 155,653 203,024 359,802
Vietnam, Soc. Rep. of - - - 393 - - - 791
Negara-Negara Lain 4,464 - + - 26,240 - * -
Other Countries
@ Termasuk minyak isirong kelapa sawit mentah dan diproses.
Include crude and processed palm kernel oil.
599,476 1,697,874 2,147,901 2,734,756 1,793,192
Negara yang Dituju
Country of Destination
565,251 509,693 661,833
1,213 924
Negara yang Dituju
Country of Destination
1,828 1,742 8,969 8,988 16,197 12,655
106
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.18 EKSPORT GETAH MENGIKUT NEGARA-NEGARA UTAMA, SABAH
EXPORTS OF RUBBER BY MAJOR COUNTRIES, SABAH
Kuantiti (Tan Metrik) Nilai (RM `000)
Quantity (Tonne) Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
Australia 74 45 2 32 1,075 525 22 281
Belarus 302 202 202 - 4,217 1,766 1,826 -
Brazil 2,742 1,653 2,535 2,662 38,804 16,858 20,020 15,271
China, People's Rep. of 25,532 37,661 34,449 19,995 340,123 360,526 269,702 121,068
Costa Rica 141 1,348 1,890 1,304 1,934 12,930 14,813 7,687
Germany, Fed. Rep. of 224 404 337 298 3,155 4,663 3,353 2,681
India 1,149 101 504 383 16,480 1,048 3,616 2,132
Japan 68 46 47 109 999 581 506 997
Malaysia, Peninsula 14,652 12,485 11,703 8,273 160,714 102,365 75,499 38,807
Mexico 1,351 2,601 2,863 2,560 17,620 25,442 22,851 14,686
Netherlands 120 79 80 208 1,741 914 839 1,970
New Zealand 256 240 192 192 3,819 2,886 1,937 1,765
South Africa, Rep. of 383 403 383 145 5,906 3,519 3,073 741
Turkey 162 665 565 444 1,913 6,925 4,643 2,639
United Kingdom 626 459 121 40 8,139 5,044 1,047 310
U.S.A. 1,516 237 190 233 19,923 3,054 2,014 2,218
Negara-Negara Lain 2,049 1,051 346 702 29,091 10,383 2,900 4,446
Other Countries
Negara yang Dituju
Country of Destination
51,348 59,681 56,408 217,699 37,581 655,654 559,429 428,661
107
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.19 EKSPORT BALAK GERGAJI (TERMASUK KONIFER) MENGIKUT
NEGARA-NEGARA UTAMA, SABAH
EXPORTS OF SAWLOGS (INCLUDE CONIFEROUS) BY MAJOR COUNTRIES, SABAH
Kuantiti (`000 Meter Padu) Nilai (RM `000)
Quantity ('000 Cubic Metre) Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
Bangladesh - 0.1 - 0.3 - 68 - 73
China, People's Rep. of 89.2 58.7 85.7 68.9 47,436 39,002 48,369 40,748
Hong Kong - 0.1 + - - 28 13 -
India 49.3 36.9 21.7 21.1 27,278 24,005 13,073 10,815
Japan 99.1 65.0 99.9 97.2 53,065 41,992 55,690 54,458
Korea, Rep. of - 0.07 - 0.3 - 11 - 169
Malaysia, Peninsula 0.1 4.9 - - 43 2,808 - -
Philippines 24.2 9.2 31.3 45.8 7,988 2,514 11,151 17,794
Taiwan - 0.3 0.4 0.8 - 99 255 341
Thailand - 7.3 2.3 3.6 - 4,937 2,044 1,702
Vietnam, Soc. Rep. of 4.9 10.7 2.5 32.2 1,707 3,093 979 11,550
Negara-Negara Lain - 0.2 3.2 7.7 - 91 686 3,955
Other Countries
+ Kurang dari 50 Meter Padu / Less than 50 Cubic Metre
Negara yang Dituju
Country of Destination
266.9 193.4 247.0 141,604 278.1 137,517 118,647 132,260
108
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.20 EKSPORT KAYU DIGERGAJI (TERMASUK KONIFER) MENGIKUT NEGARA-NEGARA
UTAMA, SABAH
EXPORTS OF SAWN TIMBER (INCLUDE CONIFER) BY MAJOR COUNTRIES, SABAH
Kuantiti ('000 Meter Padu) Nilai (RM `000)
Quantity ('000 Cubic Metre) Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
Belgium 7.7 5.7 5.4 3.2 19,565 14,553 13,066 8,566
China, People's Rep. of 44.7 32.6 39.3 55.3 80,671 58,122 59,140 89,124
Hong Kong 6.1 4.5 3.1 2.4 8,836 7,717 5,519 4,594
Japan 28.4 26.4 21.5 23.1 53,445 52,895 42,230 48,332
Korea, Rep. of 7.3 4.2 3.0 2.5 8,412 5,795 3,334 3,615
Malaysia, Peninsula 17.4 10.5 10.8 7.3 24,990 15,613 14,161 10,219
Mauritius 5.7 4.7 4.1 4.0 10,593 8,302 7,863 9,935
Netherlands 17.8 6.9 4.7 8.4 42,916 16,845 12,965 21,742
Philippines 1.7 1.9 18.5 25.2 4,361 4,967 13,703 13,504
Singapore, Rep. of 2.8 1.3 1.3 0.3 5,788 2,545 2,454 724
South Africa, Rep. of 40.4 22.6 20.1 20.0 53,964 35,886 32,204 31,849
Taiwan 48.3 28.8 31.1 40.7 55,118 36,060 41,437 57,173
Thailand 100.2 73.5 55.7 42.7 121,261 96,885 70,549 51,446
United Kingdom 3.6 1.5 2.3 2.3 8,468 3,506 5,515 5,311
Negara-Negara Lain 31.2 19.7 21.2 22.0 53,149 36,152 35,161 38,972
Other Countries
Negara yang Dituju
Country of Destination
363.2 244.8 242.2 395,107 259.4 551,538 395,845 359,302
109
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.21 EKSPORT PETROLEUM MENTAH MENGIKUT NEGARA-NEGARA UTAMA, SABAH
EXPORTS OF CRUDE PETROLEUM BY MAJOR COUNTRIES, SABAH
Kuantiti (Tan Metrik) Nilai (RM `000)
Quantity (Tonne) Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
Australia 1,569,635 2,589,195 2,226,986 1,634,916 4,121,416 6,900,088 5,985,089 4,302,511
China, People's Rep. of 555,047 351,888 116,579 - 1,321,694 995,580 320,263 -
India 1,201,477 1,093,972 1,607,852 2,284,801 2,997,282 2,847,552 4,174,497 5,843,223
Indonesia, Rep. of 153,305 76,058 - 233,693 411,823 212,821 - 537,546
Japan 83,218 162,843 118,744 39,976 221,277 465,260 313,769 114,668
Korea, Rep. of 296,776 - - - 707,941 - - -
Malaysia, Peninsula 849,555 1,183,141 1,418,382 1,631,507 2,123,130 3,063,188 3,761,249 4,049,040
New Zealand 262,911 518,441 651,789 684,698 635,974 1,347,356 1,752,500 1,881,412
Philippines 253,338 248,199 - 194,103 574,555 658,851 - 515,487
Singapore, Rep. of 126,604 39,608 83,077 165,475 331,782 105,503 231,033 441,511
Thailand 837,609 719,215 576,812 410,042 2,172,787 1,901,054 1,503,813 1,010,046
Vietnam, Soc. Rep. of 249,511 - 75,806 - 620,896 - 206,902 -
Negara-Negara Lain - - - - - - - -
Other Countries
Negara yang Dituju
Country of Destination
6,438,987 6,982,560 6,876,027 18,695,444 7,279,212 16,240,557 18,497,253 18,249,115
110
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.22 EKSPORT MINYAK KELAPA SAWIT@
MENGIKUT NEGARA-NEGARA UTAMA, SABAH
EXPORTS OF PALM OIL@
BY MAJOR COUNTRIES, SABAH
Kuantiti (Tan Metrik) Nilai (RM `000)
Quantity (Tonne) Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
Bangladesh 14,728 8,200 16,300 - 51,993 28,473 39,392 -
China, People's Rep. of 2,392,491 2,042,306 1,798,704 1,481,758 7,950,091 6,048,520 4,270,679 3,732,248
Egypt 86,994 - 59,773.78 - 285,921 - 150,896 -
Germany, F. Rep. of - - 15,998.86 - - - 36,403 -
India 261,385 628,423 934,156 1,060,006 813,481 1,737,106 2,228,050 2,597,650
Indonesia, Rep. of 690 381 32,803 79 3,389 1,736 72,867 255
Iran, Islamic Rep. of 30,957 - - 20,953 102,992 - - 49,853
Italy - 37,985 28,826 71,265 - 105,778 67,818 177,742
Japan 333,377 360,848 286,138 302,691 1,146,667 1,111,678 722,734 767,031
Korea, Rep. of 332,117 325,285 281,091 302,569 1,034,895 937,779 634,398 748,169
Malaysia, Peninsula 63,951 18,239 85,974 31,963 198,051 46,980 190,242 81,670
Netherlands 594,241 708,640 819,587 916,131 1,859,832 2,060,522 1,902,311 2,261,691
Nigeria 25,189 - 34,000 17,097 73,312 - 77,001 36,115
Pakistan 526,977 392,938 374,045 176,118 1,733,306 1,167,879 898,544 414,666
Philippines 372,787 188,812 117,695 365,470 1,272,601 593,927 299,091 907,381
Singapore, Rep. of 98,768 188,630 161,972 70,284 315,033 548,150 388,316 167,195
Spain 7,400 32,329 15,624 82,076 21,818 107,868 32,810 209,841
Taiwan 129,330 126,447 148,595 193,911 433,519 390,711 362,494 483,281
United Kingdom 28,509 39,521 50,565 34,322 76,395 104,358 99,128 70,819
U.S.A. 384,376 345,948 416,304 449,666 1,238,980 1,017,571 1,001,939 1,123,422
Vietnam, Soc. Rep. of - 173,548 325,568 372,248 - 485,447 817,788 932,426
Negara-Negara Lain 181,628 73,778 61,937 61,976 550,534 197,966 143,521 112,678
Other Countries
@ Termasuk minyak kelapa sawit mentah dan diproses, stearin mentah dan diproses dan palm fatty acid .
Include crude and processed palm oil, crude and processed palm stearin and palm fatty acid.
Negara yang Dituju
Country of Destination
5,865,896 5,692,258 6,065,657 14,874,133 6,010,584 19,162,811 16,692,451 14,436,421
111
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.23 EKSPORT METHANOL MENGIKUT NEGARA-NEGARA UTAMA, SABAH
EXPORTS OF METHANOL BY MAJOR COUNTRIES, SABAH
Kuantiti (Tan Metrik) Nilai (RM `000)
Quantity (Tonne) Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
China, People's Rep. of 306,947 458,487 238,233 354,271 325,184 485,250 262,028 373,605
India 4,496 - - - 4,778 - - -
Indonesia, Rep. of 150,878 173,977 146,803 139,305 160,923 184,140 174,432 167,662
Japan 272,131 274,506 194,208 122,416 274,070 284,482 212,269 142,856
Korea, Rep. of 105,824 98,462 113,673 75,638 107,377 104,445 126,585 89,386
Malaysia, Peninsula 146,106 131,154 146,488 151,654 156,912 138,545 179,619 187,466
Malaysia, Sarawak 71,770 72,798 72,888 77,563 79,152 81,903 89,075 108,582
Netherlands - - - 76,410 - - - 86,144
Philippines 37,547 62,504 37,599 38,513 39,372 67,655 44,345 53,608
Singapore, Rep. of 49,709 9,468 27,287 25,879 53,651 10,260 31,560 33,885
Slovenia - - - 18,031 - - - 23,079
Taiwan 23,796 15,150 4,768 75,241 24,332 15,803 4,792 79,203
Thailand 78,417 107,072 97,488 79,385 82,406 115,660 117,650 98,730
U.S.A. - - - 76,918 - - - 96,989
Vietnam, S. Rep. Of 10,430 26,296 43,333 39,014 11,076 28,125 50,807 48,194
Negara-Negara Lain - - - - - - - -
Other Countries
Negara yang Dituju
Country of Destination
1,258,051 1,429,874 1,589,3891,122,768 1,319,232 1,516,270 1,293,1621,350,237
112
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.24 EKSPORT KEPINGAN VENIR MENGIKUT NEGARA-NEGARA UTAMA, SABAH
EXPORTS OF VENEER SHEETS BY MAJOR COUNTRIES, SABAH
Kuantiti (Meter Padu) Nilai (RM '000)
Quantity (Cubic Metre) Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
Australia 944.4 349.2 71.7 591.0 2,124 902 117 1,572
Canada - - 37.2 - - - 98 -
China, People's Rep. of 1,476.1 36.7 80.0 865.7 2,239 105 95 888
Hong Kong, SAR 564.5 691.0 261.7 807.1 595 706 261 844
India 15.3 - - - 51 - - -
Indonesia, Rep. of 93.8 231.8 370.2 290.4 176 664 991 928
Japan 9,905.5 9,103.5 5,465.4 6,343.8 20,408 21,537 12,892 17,256
Korea, Rep. of 16,488.0 17,420.2 17,417.8 21,731.8 21,422 26,234 20,242 26,816
Malaysia, Peninsula 2,943.6 797.3 328.3 836.1 4,305 1,214 427 1,331
Malaysia, Sarawak 13,522.7 7,371.1 14,971.2 5,270.4 15,658 7,533 18,476 7,874
Netherlands - - - 50.5 - - - 171
Philippines 357.2 128.6 445.8 1,520.7 158 161 177 1,786
Sri Lanka, Rep. of 62.3 44.3 - - 85 80 - -
Taiwan 26,950.7 9,913.4 13,031.7 26,098.0 34,915 13,668 20,211 34,002
U.S.A. 205.8 306.7 162.2 1,811.0 495 529 434 3,552
Vietnam, Soc. Rep. of - - - 37.2 - - - 59
Negara-Negara Lain - 1.7 - - - 3 - -
Other Countries
Negara yang Dituju
Country of Destination
73,529.7 46,395.6 97,078 52,643.2 102,632 73,336 74,421 66,253.7
113
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.25 EKSPORT PAPAN LAPIS BIASA MENGIKUT NEGARA-NEGARA UTAMA, SABAH
EXPORTS OF PLYWOOD PLAIN BY MAJOR COUNTRIES, SABAH
Kuantiti (`000 Meter Padu) Nilai (RM `000)
Quantity ('000 Cubic Metre) Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
Bahrain - 0.7 - 0.6 - 866.29 - 954.06
Belgium - 0.1 - 0.1 - 182.18 - 183.47
Canada 1.1 1.6 3.0 2.3 1,949 2,893 5,422 4,038
China, People's Rep. of 3.8 4.2 2.7 2.3 7,728 9,933 6,612 5,639
Egypt 60.0 36.8 51.5 40.3 74,635 52,687 68,322 55,296
Hong Kong, SAR 10.0 9.5 7.3 9.1 13,976 14,097 9,991 12,667
India 9.9 7.0 6.8 8.7 16,322 11,913 12,648 17,723
Japan 201.3 135.9 127.2 121.8 355,279 245,590 236,684 228,749
Korea, Rep. of 89.7 62.2 76.5 78.4 121,752 78,334 95,116 102,535
Malaysia, Peninsula 108.9 117.2 109.0 101.8 166,136 175,105 167,822 163,601
Malaysia, Sarawak + 0.2 2.2 1.2 7 103 2,471 1,590
Mexico 46.3 61.8 49.2 36.9 74,350 97,746 82,191 63,985
Philippines 31.2 27.9 36.1 36.0 59,471 55,362 69,329 71,807
Saudi Arabia 3.2 3.6 4.1 4.2 4,464 5,062 5,842 6,389
Singapore, Rep. of 8.1 7.0 6.7 6.3 10,951 9,391 8,302 10,312
Taiwan 79.5 47.4 32.7 25.1 114,507 69,733 49,466 39,234
Thailand 22.4 27.6 25.4 34.9 30,339 38,947 37,103 47,778
United Kingdom 4.9 4.6 5.3 5.9 9,130 9,689 11,210 13,158
U.S.A. 37.6 54.5 56.7 50.2 70,724 93,087 105,126 94,557
Yemen, Rep. of 0.7 - - 5.1 1,010 - - 6,505
Negara-Negara Lain 46.5 32.6 43.0 21.6 63,765 46,035 63,995 32,541
Other Countries
+ Kurang dari 50 Meter Padu / Less than 50 Cubic Metres
Negara yang Dituju
Country of Destination
765.0 642.5 645.5 979,242 592.8 1,196,495 1,016,755 1,037,652
114
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.26 EKSPORT BESI BRIKUET PANAS MENGIKUT NEGARA-NEGARA UTAMA, SABAH
EXPORTS OF HOT BRIQUETTED IRON BY MAJOR COUNTRIES, SABAH
Kuantiti (Tan Metrik) Nilai (RM `000)
Quantity (Tonne) Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
Bangladesh - 7,402 - - - 8,900 - -
China, People's Rep. of 178,500 156,769 117,201 29,700 214,485 175,665 100,719 31,761
India - 41,603 43,975 - - 45,964 50,609 -
Indonesia, Rep. of - - - 20,255 - - - 22,946
Japan 29,076 - - 25,026 44,123 - - 28,378
Korea, Rep. of 358,562 327,594 211,633 326,847 497,167 410,711 237,666 379,674
Malaysia, Peninsula 119,146 105,276 93,083 - 176,285 148,192 104,504 -
Qatar - - - 252,148 - - - 291,346
Saudi Arabia - - - 43,299 - - - 51,161
Singapore, Rep. of 34,084 32,989 - - 50,727 37,800 - -
Taiwan - 9,231 9,206 - - 12,890 10,030 -
Vietnam, Soc. Rep. of - - - 4,995 - - - 5,847
Negara-Negara Lain - - - - - - - -
Other Countries
Negara yang Dituju Country
of Destination
719,368 680,865 475,098 811,113 702,270 982,787 840,122 503,528
115
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.27 EKSPORT GETAH MENGIKUT GRED, SABAH
EXPORTS OF RUBBER BY GRADE, SABAH
Kuantiti (Tan Metrik) Nilai (RM `000)
Quantity (Tonne) Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
RSS Gred 1 - 72.0 18.0 - - 433 98 -
RSS Grade 1
RSS Gred 2 - - - - - - - -
RSS Grade 2
RSS Gred 3 - - - - - - - -
RSS Grade 3
RSS Lain 18.0 6.0 - 20.0 130 87 - 82
RSS Other
TSNR L 525.4 509.0 337.7 20.2 7,442 5,760 2,949 100
TSNR 5 882.0 1,426.3 544.3 665.3 11,354 14,228 4,768 4,032
TSNR 10 9,835.6 8,302.1 9,445.0 9,208.1 135,182 81,011 74,364 53,258
TSNR 20 33,709.3 44,760.0 41,455.4 23,637.6 449,461 424,612 322,363 138,986
TSNR Lain - 141.1 - - - 1,107 - -
TSNR Other
Scrap and Cup Lump 1,243.5 693.3 2,087.7 2,301.3 7,154 3,363 6,771 6,460
Lain-lain 5,133.7 3,771.0 2,520.1 1,728.3 44,932 28,827 17,348 14,781
Others
(a) Pindaan kepada keterangan Gred Getah mulai Januari 2013.
Changes in description on Grade of Rubber w.e.f. January 2013.
1. G.A.B. (R.S.S.) kepada RSS Gred / G.A.B. (R.S.S.) to RSS Grade
2. G.P. (S.M.R.) kepada TSNR / G.P. (S.M.R.) to TSNR
559,429 428,661 217,699
Gred Getah(a)
Grade of Rubber
51,347.5 59,680.9 56,408.2 37,580.6 655,654
116
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.28 EKSPORT KAYU BALAK (TERMASUK KONIFER) MENGIKUT JENIS, SABAH
EXPORTS OF SAWLOGS (INCLUDE CONIFEROUS) BY TYPE, SABAH
Kuantiti (`000 Meter Padu) Nilai (RM `000)
Quantity ('000 Cubic Metre) Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
57.4 47.3 26.5 20.7 36,026 33,527 18,704 13,045
Merawan (Gagil) 0.3 0.2 0.5 0.7 79 62 231 291
Kapur 34.7 29.0 31.9 19.7 18,091 19,510 18,911 11,354
Keruing 24.2 14.6 16.2 24.2 12,322 9,038 8,695 13,421
Nyatoh & Nyatoh Kuning 1.0 0.3 0.6 0.3 499 175 301 165
Light Red Meranti 47.2 22.9 45.5 53.7 23,751 13,310 21,826 26,959
(Red Seraya)
Dark Red Meranti 0.7 0.1 1.0 1.9 348 60 407 1,159
(Obar Suluk)
Belian 1.5 4.6 8.8 10.6 1,337 6,988 8,737 9,354
Keranji 3.8 1.5 1.3 2.9 1,465 658 600 1,306
Resak 1.5 1.2 1.7 2.3 617 474 813 1,008
Tualang 11.8 3.8 5.1 5.5 5,755 2,044 2,414 2,601
Lain-lain 82.8 68.1 107.9 135.5 37,227 32,800 50,621 60,941
Others
Balau (Selangan Batu) &
Red Balau (Selangan
Batu Merah)
Jenis Kayu
Type of Timber
266.9 193.4 247.0 141,604 278.1 137,517 118,647 132,260
117
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
EXTERNAL TRADE
11.29 EKSPORT KAYU GERGAJI (TERMASUK KONIFER) MENGIKUT JENIS, SABAH
EXPORTS OF SAWN TIMBER (INCLUDE CONIFEROUS) BY TYPE, SABAH
Kuantiti (`000 Meter Padu) Nilai (RM `000)
Quantity ('000 Cubic Metre) Value
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
Dark Red Meranti, Light 120.5 66.8 68.7 64.7 189,675 113,626 112,065 112,879
Red Meranti & Meranti
Bakau
White Lauan, White 24.5 18.2 17.0 17.2 33,081 27,424 24,370 25,024
Meranti, White Seraya,
Yellow Meranti & Alan
Keruing, Ramin, Kapur, 105.4 72.6 68.3 71.6 158,737 111,570 108,155 114,144
Teak, Jelutong, Kempas,
Mengkulang & Balau
(Selangan Batu)
Tualang (Menggaris) 8.4 3.2 1.9 1.3 8,329 3,564 2,201 1,895
Resak 0.3 0.1 0.2 0.4 222 182 174 283
Bintangor 2.3 2.5 1.1 0.3 2,680 3,157 1,556 478
Damar Minyak 2.9 4.9 2.4 1.8 4,637 10,419 5,016 5,073
Belian 25.0 16.9 22.0 13.1 49,678 33,470 33,073 20,937
Melunak + 0.1 0.3 0.1 27 222 454 191
Keranji 2.9 2.1 4.9 3.9 3,527 2,660 6,066 4,619
Binuang 0.1 - 1.0 - 85 - 826 -
Kayu Malam 7.7 4.1 4.7 10.7 25,362 13,887 15,425 35,647
Lain-Lain 63.2 53.3 49.7 74.3 75,499 75,664 49,921 73,936
Others
+ Kurang dari 50 Meter Padu / Less than 50 Cubic Metres
551,538 359,302 395,107 395,845 259.4
Jenis Kayu
Type of Timber
363.2 242.2 244.8
118
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.1 KELUASAN BERTANAM BAGI TANAMAN-TANAMAN UTAMA, SABAH
PLANTED AREA OF MAIN CROPS, SABAH
HektarHectare
2010 2011 2012 2013 2014
Getah Jumlah 87,028 108,083 115,306 109,975 131,241
Rubber Total
Estet - 20,488 20,488 32,237 39,137
Estate
Skim Tanah - 1,922 2,136 2,136 15,724
Land Scheme
Kebun Kecil 87,028 85,673 92,682 75,602 76,380
Smallholding
Kelapa Sawit Jumlah 1,414,625 1,447,024 1,451,764 1,521,103 1,536,221 Oil Palm Total
Estet 1,145,393 1,170,534 1,169,389 1,178,653 1,183,847
EstateSkim Tanah 158,777 158,856 161,758 158,685 167,857
Land SchemeKebun Kecil 110,455 117,634 120,617 183,765 184,517
Smallholding
Kelapa Jumlah 18,083 16,713 16,756 17,286 16,785
Coconut TotalEstet 151 151 151 151 151
EstateSkim Tanah 207 206 206 206 193
Land SchemeKebun Kecil 17,725 16,356 16,399 16,929 16,441
Smallholding
Koko Jumlah 6,936 6,486 4,133 5,063 6,272
Cocoa TotalEstet 990 856 - - - EstateSkim Tanah 321 321 316 316 325
Land SchemeKebun Kecil 5,625 5,309 3,817 4,747 5,947
Smallholding
Padi Jumlah 43,168 45,275 39,621 38,484 41,019 Paddy Total
Sawah (a)
36,458 38,349 33,667 32,050 34,914
Wetland (a)
Huma 6,710 6,926 5,954 6,434 6,105
Dryland
Nota: (a) Termasuk Padi Luar Musim. Sumber : Jabatan Pertanian, Sabah
Sektor
Sector
Tanaman
Crop p
119
Note: Includes Off-Season Paddy. Source: Department of Agriculture, Sabah
Musim Utama ditakrifkan sebagai tempoh padi ditanam
yang mana tarikh mula ditanam jatuh antara 1 Ogos hingga
28/29 Februari tahun berikutnya.
Main Season is defined as the period when paddy is planted in which the commence date of planting
falls between 1 August to 28/29 February of the following year.
Luar Musim ditakrifkan sebagai tempoh bila padi ditanam yang mana tarikh mula ditanam
jatuh antara 1 Mac hingga 31 Julai dalam tahun berkenaan.
Off Season is defined as the period when paddy is planted in which the commence date of planting
falls between 1 Mac to 31 July of the year.
119
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.2 KELUASAN BERTANAM BAGI TANAMAN-TANAMAN UTAMA MENGIKUT
BAHAGIAN DAN DAERAH PERTANIAN, SABAH, 2014P
PLANTED AREA OF MAIN CROPS BY DIVISION AND AGRICULTURAL DISTRICT, SABAH, 2014P
Padi Padi Kelapa
Sawah (a)
Huma (b)
Getah Koko Kelapa Sawit
Wetland Dry Paddy Rubber Cocoa Coconut Oil Palm
Paddy
HektarHectare
SABAH 34,914 6,105 131,241 6,272 16,785 1,536,221
Bahagian Tawau 160 - 4,406 1,367 4,863 615,356
Tawau Division
Tawau 160 - 3,942 1,055 1,003 182,661
Semporna - - 173 96 2,132 49,742
Lahad Datu - - 264 24 1,710 303,428
Kunak - - 27 192 18 79,525
Bahagian Sandakan 726 744 15,798 280 572 808,499
Sandakan Division
Sandakan - - 2,213 13 507 131,794
Kinabatangan - 40 449 222 2 356,026
Beluran 671 8 10,088 14 55 221,584
Tongod 55 455 1,519 19 2 33,338
Telupid - 241 1,529 12 6 65,757
Bahagian Kudat 8,940 1,769 21,443 437 9,788 29,583
Kudat Division
Kudat 569 356 5,563 26 3,536 6,054
Pitas 1,690 910 8,022 3 3,434 12,381
Kota Marudu 6,403 203 7,858 360 1,708 8,565
Matunggong 278 300 - 48 1,110 2,583
Bahagian Pantai Barat 16,990 1,929 30,740 2,100 623 9,493
West Coast Division
Kota Belud 11,442 42 6,845 303 276 1,249
Ranau 858 1,675 5,726 1,523 50 3,098
Tuaran 1,821 41 7,854 156 76 431
Kota Kinabalu 85 118 369 10 8 -
Penampang 251 53 3,449 105 8 38
Putatan - - - - - -
Papar 2,533 - 6,497 3 205 4,677
Bahagian Pedalaman 8,098 1,663 58,854 2,088 939 73,290
Interior Division
Beaufort 179 - 4,713 - 347 22,589
Sipitang 535 152 5,327 193 212 565
Kuala Penyu 14 6 2,798 1 342 2,122
Tenom 937 379 11,536 840 - 6,082
Keningau 3,319 - 5,668 201 37 12,201
Tambunan 1,862 156 3,171 325 - 415
Nabawan 699 500 3,247 245 1 4,823
Sook 553 470 22,394 283 - 24,493
Nota: (a) Termasuk Padi Luar Musim. : Jabatan Pertanian, Sabah
Note : Includes Off-Season Paddy. : Department of Agriculture, Sabah
(b) Termasuk Padi Bukit dan Padi Kendinga.
Includes Hill Paddy and Kendinga Paddy.
Bahagian/Daerah
Pertanian
Division/Agricultural District
Sumber
Source
120
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.3 KELUASAN BERTANAM DAN PENGELUARAN BAGI TANAMAN-TANAMAN LAIN, SABAH
PLANTED AREA AND PRODUCTION OF OTHER CROPS, SABAH
2009 2010 2011 2012 2013 2014
KELUASAN BERTANAM (HEKTAR)
PLANTED AREA (HECTARE)
Jumlah 27,549 27,395 28,105 27,625 27,350 26,630
Total
Kopi 2,595 2,582 2,550 2,368 2,390 2,174
Coffee
Tebu 36 73 78 49 44 48
Sugar Cane
Teh 362 362 365 414 414 414
Tea
Tembakau 177 183 136 121 127 107
Tobacco
Buah-buahan 17,726 17,815 17,546 17,674 17,087 16,644
Fruits
Sayur-sayuran 2,921 2,945 4,224 3,911 4,058 3,935
Vegetables
Tanaman Kontan 1,862 1,900 1,713 1,603 1,755 1,797
Cash Crops
Rempah 770 540 498 490 480 516
Spices
Lain-lain * 1,100 995 995 995 995 995
Others
PENGELUARAN (TAN METRIK)
PRODUCTION (TONNE)
Jumlah 223,345 226,271 231,495 201,985 183,933 203,065
Total
Kopi 2,595 2,582 2,550 2,368 2,390 2,174
Coffee
Buah-buahan 162,200 165,406 165,439 146,058 122,462 139,409
Tanaman
Crop
P
121
Buah-buahan 162,200 165,406 165,439 146,058 122,462 139,409
Fruits
Sayur-sayuran 38,468 40,244 50,318 41,452 44,295 46,060
Vegetables
Tanaman Kontan 13,863 14,450 10,937 9,076 11,891 11,922
Cash Crops
Rempah 6,219 3,589 2,251 3,031 2,895 3,500
Spices
Nota: Sumber : Jabatan Pertanian, Sabah
Note: Source: Department of Agriculture, Sabah
* Termasuk Jering, Petai dan Sagu.
Includes Jering, Petai and Sago.
121
PERTANIANAGRICULTURE
12.4 KELUASAN BAGI GETAH DALAM ESTET-ESTET DAN KEBUN KECIL, SABAHAREA OF RUBBER ESTATES AND SMALLHOLDINGS, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
Estet-Estet (Hektar)
Estates (Hectare)
Jumlah Keluasan Bertanam
Getah di bawah Hasil Tinggi
bagi Matang dan Belum Matang 87 87 87 87 87
Total Rubber Planted Area under
High Yielding Material for Mature
and Immature
Kebun Kecil (Hektar)
Smallholdings (Hectare)
Jumlah Keluasan Bertanam Getah
di bawah Bahan Hasil Tinggi (a)
69,572 69,572 74,399 77,737 104,041
Total Rubber Planted Area under
HighYielding Material
Matang 37,728 39,258 42,271 46,148 49,992
Mature
Belum Matang 31,844 30,314 32,128 31,589 54,049
Immature
Pengeluaran (Tan Metrik)
Production ( Tonne )
Kandungan Getah Kering (KGK) 41,561 37,226 43,250 38,403 38,199
Unit Pengurusan Perhutanan (Hektar)
Forest Management Unit (Hectare)
Jumlah Keluasan Bertanam
Getah di bawah Hasil Tinggi
bagi Matang dan Belum Matang 10,990 20,403 20,488 32,237 32,237
Total Rubber Planted Area under
High Yielding Material for Mature
and Immature
(a) Termasuk Rancangan Penempatan Getah dan Sumber : Lembaga Industri Getah, Sabah
berdasarkan keluasan yang disemak semula. Source: Sabah Rubber Industry Board
Includes Rubber Settlement Schemes and based
on revised hectarage.
122
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.5 ESTET DAN SKIM TANAH KELAPA SAWIT - BILANGAN, KELUASAN BERTANAM,
PENGELUARAN DAN HASIL, SABAH
OIL PALM ESTATES AND LAND SCHEMES - NUMBER, PLANTED AREA, PRODUCTION AND YIELD, SABAH
Keluasan Bertanam
Planted Area
Jumlah Matang Belum
Total Mature Matang
Immature
Hektar Tan metrikHectare Tonne
Estet (a)
Estate
2010 1,372 1,027,423 909,754 117,669 909,754 18,813,713 20.68
2011 1,386 1,045,856 932,254 113,602 932,254 21,199,456 22.74
2012 1,413 1,055,090 950,318 104,772 950,318 19,605,060 20.63
2013 1,430 1,076,916 975,286 101,630 975,286 20,490,759 21.01
2014 1,579 1,091,223 1,145,890 150,802 1,145,890 24,819,977 21.66
Skim Tanah (b)
Land Scheme
2010 144 216,614 192,279 24,335 192,279 3,455,254 17.97
2011 141 209,048 181,124 27,924 181,124 3,656,894 20.19
2012 137 206,543 174,443 32,100 174,443 3,230,684 18.52
2013 134 199,560 168,189 31,371 168,189 3,257,260 19.37
2014 137 205,469 167,927 37,542 167,927 3,188,374 18.99
(a) Estet swasta sahaja. Sumber: Lembaga Minyak Sawit Malaysia
Private estate only. Source: Malaysian Palm Oil Board (MPOB)
(b) Termasuk FELDA, FELCRA dan Agensi Kerajaan Negeri.Includes FELDA, FELCRA and State Government Agency.
TahunYear
BilanganNumber
PengeluaranRumpunBuahSegar (a)
Productionof Fresh FruitBunches
HasilSehektarYield PerHectare
KeluasanPengeluaranArea inProduction
123 123
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.6 KELUASAN BERTANAM KELAPA SAWIT MENGIKUT KATEGORI, SABAH
PLANTED AREA OF OIL PALM BY CATEGORY, SABAH
2010 1,409,676 1,027,423 216,614 165,639
2011 1,431,762 1,045,856 209,048 176,858
2012 1,442,588 1,055,090 206,543 180,955
2013 1,475,108 1,076,916 199,560 198,632
2014 1,511,510 1,091,223 205,469 214,818
Sumber: Lembaga Minyak Sawit MalaysiaSource : Malaysian Palm Oil Board (MPOB)
Tahun
Year
Estet
Estate
Skim Tanah
Land Scheme
Kebun Kecil
Smallholding
Jumlah
Total
Hektar
Hectare
124
PERTANIANAGRICULTURE
12.7 ESTET KELAPA - KELUASAN BERTANAM, PENGELUARAN DAN HASIL, SABAH
COCONUT ESTATES - PLANTED AREA, PRODUCTION AND YIELD, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
Keluasan Bertanam (Hektar) 18,083 16,713 16,756 17,286 16,785
Planted Area (Hectare)
Estet 151 151 151 151 151
Estate
Skim Tanah 207 206 206 206 193
Land Scheme
Kebun Kecil 17,725 16,356 16,399 16,929 16,441
Smallholding
Bilangan Buah Dipungut (a)
(`000) 54,249 50,139 50,268 51,858 50,355
Number of Nuts
Harvested
Kelapa Kering yang
Dikeluarkan (b)
(Tan metrik) 6,944 6,418 6,434 6,638 6,445
Copra Produced (Tonne)
Nota: (a) Anggaran pengeluaran 3,000 biji buah Sumber: Jabatan Pertanian, Sabah
Note: kelapa sehektar. Source : Department of Agriculture, Sabah
Estimated production of 3,000 nuts per hectare.
(b) Anggaran pertukaran bagi kelapa kering 320 gram sebiji.
Estimated conversion on copra of 320 gram per nut.
P
125
PERTANIANAGRICULTURE
12.8 ESTET KOKO - BILANGAN, KELUASAN BERTANAM, PENGELUARAN DAN HASIL, SABAH
COCOA ESTATES - NUMBER, PLANTED AREA, PRODUCTION AND YIELD, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014(p)
Bilangan Estet 18 17 5 4 4
Number of Estates
Estet Swasta 14 13 2 1 1
Private Estates
Estet di bawah agensi kerajaan 4 4 3 3 3
Estates under government agency
Keluasan Bertanam (Hektar)
Planted Area (Hectare)
Jumlah 1,289 904 303 312 313
Total
Estet Swasta 990 605 48 28 28
Private Estates
Estet di bawah agensi kerajaan 299 299 255 284 285
Estates under government agency
Matang 1,179 793 192 307 307
Mature
Estet Swasta 990 605 48 28 28
Private Estates
Estet di bawah agensi kerajaan 189 189 144 279 279
Estates under government agency
Muda 110 110 110 5 6
Immature
Estet Swasta - - - - -
Private Estates
Estet di bawah agensi kerajaan 110 110 110 5 6
Estates under government agency
Jumlah Keluasan Dipetik (Hektar) 907 539 175 219 219
Total Harvested Area (Hectare)
Estet Swasta 759 405 48 28 28
Private Estates
Estet di bawah agensi kerajaan 148 134 127 191 191
Estates under government agency
Pengeluaran Biji Koko Kering (Tan metrik) 281 117 30 15 13
Production of Dry Cocoa Beans (Tonne)
Estet Swasta 265 112 24 7 5
Private Estates
Estet di bawah agensi kerajaan 16 5 5 8 8
Estates under government agency
Hasil Sehektar (Tan metrik) 0.31 0.22 0.17 0.07 0.06
Yield Per Hectare (Tonne)
Sumber: Lembaga Koko MalaysiaSource : Malaysian Cocoa Board
126
PERTANIANAGRICULTURE
KELUASAN BERTANAM, PENGELUARAN DAN HASIL PADI, SABAH PLANTED AREA, PRODUCTION AND YIELD OF PADDY, SABAH
MusimSeason
2010 2011 2012 2013 2014
Jumlah Total
Keluasan Bertanam (Hektar) 42,496 43,331 44,903 38,614 41,463
Planted Area (Hectare)
Pengeluaran (Tan metrik)Production (Tonne)
Padi/PaddyPadi 135,591 132,243 126,758 116,079 140,519
Paddy
Beras/RiceBeras 85,422 83,313 79,858 73,130 88,527
Rice
Purata Hasil Padi (Kg./Hektar) 3,191 3,052 2,823 3,006 3,389
Average Yield of Paddy(Kg./Hectare)
Padi Sawah (Musim Utama) Wetland Paddy (Main Season)
Keluasan Bertanam (Hektar) 23,439 25,391 27,119 22,809 22,199
Planted Area (Hectare)
Pengeluaran (Tan metrik)
12.9
�
127
Pengeluaran (Tan metrik)
Production (Tonne)
Padi/PaddyPadi 78,260 83,357 81,601 76,354 77,969
Paddy
Beras/RiceBeras 49,304 52,515 51,408 48,103 49,121
Rice
Purata Hasil Padi
(Kg./Hektar) 3,339 3,283 3,009 3,348 3,512
Average Yield of Paddy(Kg./Hectare)
MusimSeason
2010 2011 2012 2013 2014
Padi Sawah (Luar Musim) Wetland Paddy (Off-Season)
Keluasan Bertanam (Hektar) 11,067 11,230 10,858 9,851 12,830
Planted Area (Hectare)
Pengeluaran (Tan metrik)Production (Tonne)
Padi/PaddyPadi 38,366 33,558 32,015 26,171 44,779
Paddy
Beras/RiceBeras 24,170 21,142 20,169 16,488 28,211
Rice
Purata Hasil Padi
(Kg./Hektar) 3,467 2,988 2,949 2,657 3,490
Average Yield of Paddy (Kg./Hectare)
�
127
PERTANIAN AGRICULTURE
12.9 KELUASAN BERTANAM, PENGELUARAN DAN HASIL PADI, SABAH (SAMB.)PLANTED AREA, PRODUCTION AND YIELD OF PADDY, SABAH (CONT'D)
MusimSeason
2010 2011 2012 2013 2014
Padi Huma
Dryland Paddy
Keluasan Bertanam (Hektar) 7,990 6,710 6,926 5,954 6,434
Planted Area (Hectare)
Pengeluaran (Tan metrik)
Production (Tonne)
Padi/PaddyPadi 18,965 15,328 13,142 13,554 17,771
Paddy
Beras/RiceBeras 11,948 9,657 8,279 8,539 11,196
Rice
�
128
Rice
Purata Hasil Padi (Kg./Hektar) 2,374 2,285 1,897 2,277 2,762
Average Yield of Paddy
(Kg./Hectare)
Nota : 1. Pengeluaran Padi = Keluasan Bertanam X Purata Hasil
1,000
Note : Paddy Production = Planted Area X Average Yield
1,000
2. Pengeluaran beras adalah 63% daripada pengeluaran padi.
Rice Production is 63% of Paddy Production.
3. Purata Hasil = Jumlah Pengeluaran Padi X 1,000 Kg./Hektar Jumlah Keluasan Bertanam
Average Yield = Total Paddy Production X 1,000 Kg./Hectare Total Planted Area
Data tahunan padi merujuk kepada data yang dilaporkan untuk kedua-dua musim, iaitu
Musim Utama (termasuk padi huma) dan Luar Musim. Contoh, data untuk tahun 2013
merujuk kepada Musim Utama 2012/2013 dan Luar Musim 2013. Konsep ini digunakan
untuk purata hasil padi, keluasan bertanam dan anggaran pengeluaran padi.
Yearly data for paddy refers to data reported in both seasons, i.e., the Main Season (including
dryland paddy) and the Off Season. For example, data for 2013 refers to the Main Season
2012/2013 and the Off Season 2013. This concept applies to average yield of paddy, area
planted and estimate of paddy production.
Sumber : Jabatan Pertanian,Sabah
Source : Department ofAgriculture, Sabah
128
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.10 KOPERASI PEMBANGUNAN TANAH MENGIKUT DAERAH PENTADBIRAN, SABAH, 2014
CO-OPERATIVE LAND DEVELOPMENT SOCIETIES BY ADMINISTRATIVE DISTRICT, SABAH, 2014
Keluasan Bertanam
Planted Area
Jumlah Getah Kelapa Koko
Total Rubber Sawit Cocoa
Oil Palm
Hektar
Hectare
SABAH 309 28,144 20,913 15,220 860 14,348 12
Sandakan 44 7,785 6,352 5,839 - 5,839 -
Beluran 20 3,945 4,064 2,837 - 2,837 -
Kudat 14 87 87 87 - 87 -
Kota Marudu 19 1,242 1,242 661 661 - -
Lahad Datu 18 684 1,060 939 199 740 -
Tawau 28 2,398 5,533 2,796 - 2,796 -
Semporna 10 90 90 90 - 79 12
Beaufort 14 761 1,755 1,679 - 1,679 -
Sipitang 9 458 458 101 - 101 -
Keningau 39 3,230 272 192 - 192 -
Penampang 11 327 - - - - -
Kota Belud 20 1,049 - - - - -
Ranau 7 419 - - - - -
Kota Kinabalu 31 4,681 - - - - -
Tuaran 13 357 - - - - -
Papar 12 631 - - - - -
Nota : Jumlah mungkin berbeza kerana pembundaran. Sumber : Suruhanjaya Koperasi
Note: Total may differ due to rounding. Malaysia, Negeri Sabah
Source : Malaysian Co-operative
Commission Sabah
Daerah
Pentadbiran
Administrative
District
BilanganAnggotaNumber ofMembers
JumlahKeluasanPindahMilikTotalAlienatedArea
BilanganKoperasiNumber ofCo-operativeSocieties
129
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.11 KOPERASI PEMBANGUNAN TANAH MENGIKUT TANAMAN UTAMA, SABAH, 2014
COOPERATIVE LAND DEVELOPMENT SOCIETIES BY MAIN CROPS, SABAH, 2014
Bilangan Bilangan Jumlah Keluasan
Koperasi Anggota Keluasan Bertanam
Tanaman Utama Number of Number of Pindah Milik Planted
Main Crop Cooperative Members Total Alienated Area
Area
Hektar
Hectare
Jumlah 47 (a) 5,308 20,913 15,494
Total
Getah 3 112 1,441 860
Rubber
Kelapa Sawit 37 4,433 15,965 14,348
Oil Palm
Koko 1 18 12 12
Cocoa
Tidak Dipastikan 6 745 3,495 274
Undecided
Nota : (a) Tidak termasuk 231 buah Koperasi
Note : Pembangunan Tanah dengan
8,821 ahli yang tidak/belum memiliki tanah.
Excludes 231 Cooperative Land Koperasi Pembangunan Tanah denganDevelopment Societies with 8,821 606 ahli yang tidak memiliki tanahmembers who do not/not yet possess land.
CommissionSocieties with 606 Jumlah mungkin berbeza kerana pembundaran.
members who do not possess land.Total may differ due to rounding.
Sumber : Suruhanjaya KoperasiMalaysia, Negeri Sabah
Source : Malaysian Cooperative Commission Sabah
130
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.12 TANAH SIMPANAN YANG DIWARTAKAN (SELAIN DARIPADA HUTAN SIMPANAN)
DAN TANAH PINDAH MILIK, SABAH GAZETTED RESERVES (OTHER THAN FOREST RESERVES) AND ALIENATED LAND, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
Kilometer PersegiSquare Kilometre
Simpanan (Selain Daripada
Hutan Simpanan) 24,733 24,760 24,742 24,746 24,758
Reserves (Other Than Forest
Reserves)
Tanah Berhakmilik 19,560 20,010 21,128 22,158 22,501
Alienated Land
Sumber: Jabatan Tanah dan Ukur, Sabah Source: Lands and Surveys Department,
Sabah
12.13 PERMOHONAN UNTUK TANAH NEGERI, SABAH
APPLICATION FOR STATE LAND, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
Permohonan 3,852 3,134 3,244 3,785 4,413
Application
Bilangan yang diuruskan
dalam setahun 2,912 4,133 4,888 3,765 4,287
Number dealt during
the year
Bilangan yang belum
diuruskan pada hujung
tahun 14,666 13,667 12,023 12,043 12,169
Number outstanding at end
of year
Nota: (a) Angka-angka dipetik dari Laporan Juruukur Sumber: Jabatan Tanah dan Ukur, Sabah dan akan berubah dari semasa ke semasa. Source: Lands and Surveys Department,
Note: Figures extracted from Surveyor's report and Sabahwill have alteration from time to time.
131
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.14 GERAN TANAH YANG DIPEGANG, SABAH LAND TITLES HELD, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
Jumlah
Total
Bilangan 344,877 351,896 358,010 369,801 376,276Number
Hektar 1,956,033 2,000,950 2,112,769 2,215,800 2,250,121Hectare
Town Leases
Bilangan 19,796 20,080 20,113 20,581 20,903Number
Hektar 3,140 3,161 3,216 3,284 3,229Hectare
Country Leases
Bilangan 129,815 134,450 138,712 144,623 148,293Number
Hektar 1,277,365 1,293,266 1,317,359 1,361,905 1,373,208Hectare
Provisional Leases
Bilangan 6,074 6,079 6,085 6,193 6,196Number
Hektar 194,677 194,720 194,743 197,793 197,480Hectare
Native Titles
Bilangan 172,289 174,274 176,028 181,083 183,488Number
Hektar 437,220 461,149 548,642 591,781 612,454Hectare
Field Registers
Bilangan 16,903 17,013 17,072 17,321 17,396Number
Hektar 43,631 48,654 48,810 61,037 63,749Hectare
Nota : Jumlah mungkin berbeza kerana pembundaran. Sumber: Jabatan Tanah dan Ukur, Sabah
Note : Total may differ due to rounding. Source: Lands and Surveys Department,
Sabah
Geran TanahLand Titles
132
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.15 GERAN TANAH YANG BERDAFTAR MENGIKUT BAHAGIAN DAN DAERAH PENTADBIRAN, SABAH, 2014REGISTERED LAND TITLES BY DIVISION AND ADMINISTRATIVE DISTRICT, SABAH, 2014
Jumlah Total Town Leases Country Leases
Bilangan Hektar Bilangan Hektar Bilangan HektarNumber Hectare Number Hectare Number Hectare
SABAH 376,276 2,250,121 20,903 3,229 148,293 1,373,208
Bahagian Pantai Barat (S) 97,079 97,925 5,504 950 52,096 33,199
West Coast (S) Division
Kota Kinabalu 42,834 23,953 4,764 860 32,765 14,015
Papar 28,755 60,036 487 70 6,271 16,470
Penampang 25,490 13,936 253 21 13,060 2,714
Bahagian Pantai Barat (U) 67,395 338,460 1,662 225 12,870 45,791
West Coast (N) Division
Kota Belud 15,040 115,542 253 15 866 3,144
Tuaran 20,071 38,776 599 30 4,040 9,171
Kudat 11,732 38,636 338 60 4,729 15,791
Ranau 10,971 100,221 400 54 1,326 6,281
Bahagian dan Daerah PentadbiranDivision and Administrative District
133
Kota Marudu 7,178 28,925 71 40 1,676 7,959
Pitas 2,403 16,360 1 27 233 3,446
Bahagian Sandakan 63,132 833,154 7,170 1,212 27,839 659,597
Sandakan Division
Sandakan 35,879 168,972 7,078 1,198 22,276 125,835
Labuk/ Sugut 15,369 240,635 51 12 2,678 174,098
Kinabatangan 9,357 367,571 41 3 2,399 318,941
Tongod 2,527 55,976 - - 486 40,723
Bahagian Tawau 38,574 279,083 4,189 355 26,714 231,808
Tawau Division
Tawau 31,406 217,027 3,389 274 24,088 198,287
Semporna 7,168 62,056 800 81 2,626 33,521
Bahagian Lahad Datu 21,634 374,491 972 275 13,131 316,130
Lahad Datu Division
Lahad Datu 18,615 293,744 832 253 11,199 253,523
Kunak 3,019 80,747 140 22 1,932 62,607
Bahagian Keningau 43,829 193,154 740 56 10,414 43,423
Keningau Division
Keningau 23,194 89,004 289 21 7,293 27,365
Tambunan 10,040 32,972 87 14 176 1,589
Nabawan 2,052 16,371 9 4 30 3,084
Tenom 8,543 54,807 355 17 2,915 11,385
Bahagian Beaufort 44,633 133,854 666 155 5,229 43,261
Beaufort Division
Beaufort 25,146 82,535 376 21 4,244 27,528
Kuala Penyu 9,959 17,849 45 4 242 1,186
Sipitang 9,528 33,470 245 130 743 14,547
133
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.15 GERAN TANAH YANG BERDAFTAR MENGIKUT BAHAGIAN DAN DAERAH
PENTADBIRAN SABAH, 2014 (SAMB.)
REGISTERED LAND TITLES BY DIVISION AND ADMINISTRATIVE DISTRICT,
SABAH, 2014 (CONT'D)
Provisional Leases Native Titles Field Registers
Bilangan Hektar Bilangan Hektar Bilangan Hektar
Number Hectare Number Hectare Number Hectare
SABAH 6,196 197,480 183,488 612,454 17,396 63,749
Bahagian Pantai Barat (S) 597 2,235 35,900 55,682 2,982 5,858
West Coast (S) DivisionKota Kinabalu 199 782 4,760 7,424 346 872
Papar 306 1,170 19,530 38,259 2,161 4,067
Penampang 92 283 11,610 9,999 475 919
Bahagian Pantai Barat (U) 1,441 92,285 45,876 183,936 5,546 16,222
West Coast (N) DivisionKota Belud 69 8,683 12,500 101,382 1,352 2,317
Tuaran 280 1,410 13,950 25,706 1,202 2,460
Kudat 640 4,000 5,013 15,590 1,012 3,195
Ranau 110 71,917 8,690 19,560 445 2,411
Kota Marudu 278 4,900 4,080 11,477 1,073 4,549
Pitas 64 1,376 1,643 10,222 462 1,290
Bahagian Sandakan 862 44,633 25,924 116,682 1,337 11,031
Bahagian dan Daerah PentadbiranDivision and Administrative District
Bahagian Sandakan 862 44,633 25,924 116,682 1,337 11,031
Sandakan Division
Sandakan 686 15,310 5,268 25,126 571 1,503
Labuk/ Sugut 76 9,607 12,109 55,454 455 1,464
Kinabatangan 69 18,782 6,540 28,708 308 1,137
Tongod 31 934 2,007 7,393 3 6,926
Bahagian Tawau 712 14,130 5,566 28,180 1,393 4,610
Tawau Division
Tawau 636 7,827 2,977 9,686 316 953
Semporna 76 6,303 2,589 18,494 1,077 3,658
Bahagian Lahad Datu 724 26,645 6,579 30,708 228 733
Lahad Datu Division
Lahad Datu 608 14,826 5,763 24,449 213 693
Kunak 116 11,819 816 6,259 15 40
Bahagian Keningau 1,245 11,417 28,797 119,570 2,633 18,688
Keningau Division
Keningau 826 4,347 13,625 50,907 1,161 6,364
Tambunan 64 195 8,545 27,132 1,168 4,042
Pensiangan 4 4 1,956 9,398 53 3,881
Tenom 351 6,870 4,671 32,132 251 4,402
Bahagian Beaufort 615 6,134 34,846 77,696 3,277 6,607
Beaufort Division
Beaufort 404 4,864 18,416 47,069 1,706 3,053
Kuala Penyu 57 475 8,712 14,476 903 1,708
Sipitang 154 795 7,718 16,151 668 1,846
Nota: Jumlah mungkin berbeza kerana pembundaran. Sumber: Jabatan Tanah dan Ukur, SabahNote: Total may differ due to rounding. Source: Lands and Surveys Department, Sabah
134
PERTANIAN AGRICULTURE
12.16 PENYEMBELIHAN TERNAKAN YANG DIREKODKAN, SABAH DAN WILAYAHPERSEKUTUAN LABUANRECORDED LIVESTOCK SLAUGHTER, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
Wilayah
Tahun Sabah Persekutuan
Year Labuan
Kerbau 2010 100 13
Buffaloes 2011 73 8
2012 419 7
2013 454 5
2014 383 9
Lembu 2010 1,727 81
Cattle 2011 1,321 91
2012 1,189 141
2013 1,245 166
2014 1,391 175
Kambing 2010 63 ..
Goat 2011 48 ..
2012 179 5
2013 93 41
2014 965 16
Khinzir 2010 115,303 2,971
Swine 2011 113,325 2,969
2012 124,634 3,610
2013 123,725 3,661
2014 125,227 3,684
Sumber: Jabatan Perkhidmatan Haiwan dan
Perusahaan Ternak, Sabah
Source: Department of Veterinary Services and
Animal Industry, Sabah
Jabatan Perkhidmatan Haiwan, Wilayah
Persekutuan Labuan
Department of Veterinary Services, Wilayah
Persekutuan Labuan
PenyembelihanTernakanLivestockSlaughter
135
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.17 BILANGAN TERNAKAN, SABAH LIVESTOCK POPULATION, SABAH
Tahun Lembu Kerbau Khinzir (a)
Kambing Bebiri
Year Cattle Buffaloes Swine Goats Sheep
BilanganNumber
2010 52,350 48,620 86,812 49,880 2,030
2011 * 43,093 18,158 96,916 59,714 899
2012 44,500 18,000 100,000 65,000 950
2013 45,830 17,844 100,000 70,750 1,004
2014 (p)
60,139 19,207 100,000 84,370 1,029
Nota: (a) Bardasarkan SPP (Standing Pig Population ). Sumber : Jabatan Perkhidmatan Haiwan
Note: (a) Based on SPP (Standing Pig Population). dan Perusahaan Ternak, Sabah
Source : Department of Veterinary Services
* Merujuk kepada banci. and Animal Industry, Sabah
(a) Refer to census.
136
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.18 PENGELUARAN HASIL TERNAKAN, SABAH OUTPUT OF LIVESTOCK PRODUCT, SABAH
Tahun Daging Daging Daging Daging Telur Susu Segar
Kerbau Lembu Khinzir Ayam/Itik Ayam/Itik
Year Buffaloes Beef Pork Poultry Chicken/ Fresh Milk
Meat Meat Duck Egg
Tan Metrik Juta Biji Juta LiterTonnes Million Eggs Million Litre
2000 267.00 550.00 6,653.00 42,170.00 524.22 4.99
2001 227.00 555.00 6,114.15 48,729.05 523.37 4.88
2002 205.00 387.00 5,680.56 34,801.92 490.56 5.31
2003 446.59 363.80 5,570.00 39,926.86 492.00 5.82
2004 121.80 234.94 8,593.36 44,473.13 474.20 5.88
2005 114.20 232.90 9,173.74 40,250.00 373.85 6.92
2006 58.20 192.10 6,258.68 41,528.50 469.92 8.37
2007 37.75 237.60 8,383.32 45,412.58 423.27 7.82
2008 54.60 283.75 9,107.33 45,289.64 479.60 6.89
2009 28.00 347.48 7,863.24 38,099.98 507.69 7.04
2010 35.00 483.56 8,071.21 41,405.27 543.12 8.20
2011 38.50 490.00 8,050.00 29,562.75 607.95 9.61
2012 146.65 332.36 8,670.13 38,440.32 578.37 9.96
2013 188.97 294.84 8,666.56 41,755.89 584.70 8.53
2014 172.73 359.24 8,763.72 65,250.00 752.95 9.64
Sumber : Jabatan Perkhidmatan Haiwandan Perusahaan Ternak, Sabah
Source : Department of Veterinary Servicesand Animal Industry, Sabah 137
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.19 KAWASAN DI BAWAH HUTAN DAN TANAH LAIN, SABAH AREA UNDER FOREST AND OTHER LAND, SABAH
He
KawasanArea
2010 2011 2012 2013 2014
'000 Hektar Hectares
Jumlah * 4,435 4,435 4,435 4,435 4,435Total
Hutan Simpanan di bawah Hutan 3,606 3,606 3,609 3,614 3,615
Reserved Forest under Forest
Hutan Kerajaan Lain di bawah Hutan ** 555 555 552 547 546
Other State Forest under Forest
Tanah Lain *** 274 274 274 274 274
Other Land
Nota: * Luas Hutan Simpanan di bawah hutan bertambah berikutan pewartaan tanah kerajaan sebagai Hutan Simpan
Note: dan penambahan kawasan menggaya/ditanam semula.
Reserved forest under forest increase upon gazettement of stateland area as Forest Reserves and Increment of enrichment area.
** 1. Termasuk Jisim Air (Jisim air di dalam Tanah Kerajaan dianggarkan seluas 30,000 hektar).
Includes Waterbodies (A total area of waterbodies in Stateland is 30,000 hectare.)
2. Termasuk Kawasan Berhutan di dalam Kawasan Perladangan Hutan.
Includes Forest Plantation Area under Forest.
*** Kawasan berhutan di Taman Negara dan Hidupan Liar.
National Parks and Wildlife Area under Forest.
Sumber: Jabatan Perhutanan, SabahSource: Forestry Department, Sabah
12.20 PENJENISAN HUTAN, SABAH CLASSIFICATION OF THE FOREST, SABAH
He
KawasanArea
2010 2011 2012 2013 2014
'000 Hektar Hectares
Jumlah 4,435 4,435 4,435 4,435 4,435Total
Bakau 341 341 341 341 341
Mangrove
Peralihan Pantai dan Paya Air Tawar 120 120 120 120 120
Transitional Beach and Fresh Water Swamps
Hutan Rimba **** 100 100 100 100 100
Undisturbed High Forest
Bukit 716 716 716 716 716
Hill
Hutan Lain (muda dan telah diteroka) 2,941 2,928 2,916 2,919 2,909
Other Forest (immature and disturbed)
Penanaman Hutan 217 230 242 239 249
Plantation Forest
**** Hutan Belum diteroka. Sumber: Jabatan Perhutanan, Sabah
Butir-butirParticulars
Butir-butirParticulars
**** Hutan Belum diteroka. Sumber: Jabatan Perhutanan, Sabah
Undisturbed High Forest. Source: Forestry Department, Sabah
138
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.21 HUTAN SIMPANAN MENGIKUT DAERAH PERHUTANAN, SABAH, 2014 (e)
FOREST RESERVES BY FOREST DISTRICT, SABAH, 2014 (e)
Jenis Hutan Simpanan (b)
Type of Forest Reserves (b)
Jumlah Perlin- Berhasil Domestik Lipur Bakau Dara Hidupan
dungan Liar
(Kelas I) (Kelas II) (Kelas III) (Kelas IV) (Kelas V) (Kelas VI) (Kelas VII)
Total Protection Commercial Domestic Amenity Mangrove Virgin Wildlife
Jungle
(Class I) (Class II) (Class III) (Class IV) (Class V) (Class VI) (Class VII)
Hektar
Hectare
SABAH (a)
7,362,000 245,172 3,615,066 1,038,890 2,033,183 4,673 12,409 281,375 106,801 137,735
Wilayah Kudat 609,549 43,477 275,545 34,325 169,434 3,174 - 64,876 3,735 -
Kudat Region
Kudat 144,669 - 29,168 23,661 - - - 4,512 995 -
Pitas 139,550 - 206,442 5,330 147,171 1,582 - 49,622 2,737 -
Kota Marudu 188,758 19,386 37,012 3,808 22,263 1,592 - 9,346 3 -
Kota Belud 136,572 24,091 2,922 1,526 - - - 1,396 - -
Wilayah
Kota Kinabalu 1,158,477 100,027 372,432 42,979 295,629 1,499 10,279 8,345 13,701 -
Kota Kinabalu
Region
Kota Kinabalu/Papar/
Penampang/Tuaran 319,006 57,652 9,153 1,611 - 1,499 - 2,635 3,408 -
Ranau 354,740 32,015 95,211 13,870 81,341 - - - - -
Beaufort/ -
Kuala Penyu 216,074 10,360 72,362 27,168 28,400 - 10,279 5,710 805 -
Sipitang 268,657 - 195,706 330 185,888 - - - 9,488 -
Wilayah
Keningau 1,315,297 72,434 872,195 187,032 676,478 - 930 - 7,755 -
Keningau
Region
Keningau 347,346 35,473 77,404 60,912 16,492 - - - - -
Wilayah danDaerahPerhutanan
Region andForest District
TamanNegaraNationalPark
JumlahKeluasanTotalArea
139
Tambunan 132,421 15,475 27,677 26,348 973 - - - 356 -
Tenom 236,831 21,486 131,208 20,104 110,904 - - - 200 -
Nabawan/Pensiangan 598,699 - 238,141 - 238,103 - 38 - - -
Sook - - 129,898 5,945 118,093 - 742 - 5,118 -
Tibow - 267,867 73,723 191,913 - 150 - 2,081 -
Wilayah
Sandakan 2,720,444 15 1,013,278 217,809 588,424 - 389 129,726 51,166 25,764
Sandakan
Region
Sandakan 302,879 15 112,482 721 57,240 - 389 43,716 10,417 -
Beluran 779,691 - 270,822 29,614 184,899 - - 56,309 - -
Tongod * 988,500 - 263,944 72,966 172,655 - - - 18,323 -
Telupid - - 50,343 48,857 - - - - 1,486 -
Deramakot - - 105,590 48,139 57,159 - - - 292 -
Kinabatangan ** 649,374 - 210,097 17,512 116,471 - - 29,701 20,649 25,764
Wilayah Tawau 1,558,233 29,219 1,081,617 556,746 303,218 - 812 78,428 30,443 111,971
Tawau Region
Tawau *** 602,258 28,056 49,419 18,930 66 - - 29,460 964 -
Kalabakan - - 371,077 126,845 234,526 - - - 9,706 -
Serudong - - 82,536 13,910 68,626 - - - - -
Kunak 111,538 - 74,500 58,873 - - - 4,983 10,644 -
Lahad Datu **** 731,877 - 177,025 34,038 - - 62 25,812 5,142 111,971
Ulu Segama Malua - - 284,259 280,625 - - - - 3,634 -
Semporna 112,560 1,164 42,801 23,525 - - 750 18,173 353 -
Nota: (a) Data Jabatan Tanah dan Ukur Sabah (Termasuk Pulau). Sumber: Jabatan Perhutanan, Sabah
Note: Data of Sabah Land and Survey department (Includes Islands). Source: Forestry Department, Sabah
(b) Berdasarkan Sempadan Pentadbiran Daerah Perhutanan.
Based on Forest District Administration Boundary.* Tongod digabungkan dengan Telupid dan Deramakot.
Tongod merged with Telupid and Deramakot.** Kawasan Simpanan Riparian.
Riparian Reserve in Stateland.*** Tawau digabungkan dengan Tibow, Kalabakan & Serudong.
Tawau merged with Tibow, Kalabakan & Serudong.
**** Lahad Datu digabungkan dengan Ulu Segama Malua.
Lahad Datu merged with Ulu Segama Malua.
139
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.22 PENGELUARAN KAYU-KAYAN TERPILIH, SABAHPRODUCTION OF SELECTED TIMBER PRODUCTS, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014(p)
Meter paduCubic metre
Balak Gergaji (a)
3,483,928 2,212,466 1,965,671 2,101,143 2,078,595
Saw Logs
Kayu Gergaji 515,023 355,649 325,671 271,114 260,850
Sawn Timber
Kepingan Venir 130,728 138,481 106,687 114,976 156,992
Veneer Sheets
Papan Lapis 1,020,924 776,461 713,599 690,601 653,984
Plywood
Papan Cantum 33,491 34,420 33,222 32,892 27,582
Blockboard
Ukiran Kayu 166,036 123,372 99,532 80,626 59,836
Timber Mouldings
Nota : (a) Balak daripada 'Natural Forest' sahaja. Sumber: Jabatan Perhutanan, SabahNote : Logs from Natural Forest only. Source: Forestry Department, Sabah
Butir-butirParticulars
140
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.23 PENGELUARAN KILANG PAPAN, SABAH
OUT-TURN OF SAWMILLS, SABAH
Bilangan Kilang Papan Bilangan Mesin Gergaji Kayu Kayu Kadar
Number of Sawmills Number of Sawbenches Balak Gergaji Perolehan
yang yang (%) (a)
Wilayah Tahun digunakan dikeluarkan Recovery
Perhutanan Year Jumlah Sedang Tidak Jumlah Sedang Tidak (Meter (Meter Rate (%)
Forest ber- ber- ber- ber- padu) padu)
Region operasi operasi operasi operasi Log Sawn
Total In Not in Total In Not in Used Timber
operation operation operation operation (Cubic metre) Produced
(Cubic metre)
Jumlah 2010 176 103 73 1,551 1,019 532 1,079,479 515,023 48
Total 2011 165 94 71 1,548 1,028 520 741,537 355,649 48
2012 154 95 59 1,466 897 569 732,133 325,671 44
2013 142 90 52 1,370 848 522 607,375 271,114 44
2014 141 83 58 1,314 733 581 614,119 260,850 42
Sandakan 2010 30 20 10 271 199 72 238,375 118,445 50
2011 31 21 10 266 191 75 189,789 99,071 52
2012 27 18 9 259 185 74 167,782 77,619 46
2013 24 13 11 252 141 111 114,332 54,465 47
2014 25 10 15 196 103 93 88,404 45,057 51
Tawau 2010 64 36 28 679 453 226 426,266 210,530 49
2011 62 37 25 705 453 252 263,413 133,996 51
2012 53 30 23 609 369 240 244,518 119,348 49
2013 50 28 22 554 338 216 217,356 105,968 48
2014 50 30 20 563 275 288 212,730 100,885 47
2010 27 13 14 153 113 40 130,266 63,406 49
2011 23 9 14 153 83 70 81,714 39,247 48
2012 24 14 10 232 100 132 79,118 35,580 45
2013 25 16 9 217 131 86 94,766 39,457 41
2014 26 15 11 208 136 72 101,466 32,572 32
Keningau 2010 41 29 12 347 224 123 255,381 112,177 44
2011 33 21 12 319 269 50 176,218 71,168 40
2012 34 25 9 318 207 111 183,001 73,651 40
Kota Kinabalu
141
2012 34 25 9 318 207 111 183,001 73,651 40
2013 33 25 8 296 199 97 131,410 57,156 43
2014 31 22 9 282 168 114 137,950 61,619 45
Kudat 2010 14 5 9 101 30 71 29,192 10,465 36
2011 16 6 10 105 32 73 30,403 12,167 40
2012 16 8 8 48 36 12 57,714 19,473 34
2013 10 8 2 51 39 12 49,511 14,068 28
2014 9 6 3 65 51 14 73,570 20,717 28
(a) Pengeluaran kayu gergaji ditunjukkan sebagai Sumber: Jabatan Perhutanan, Sabahperatus kayu balak yang digunakan. Source: Forestry Department, SabahThe production of sawn timber expressed as percentage of logs used.
141
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.24 PENGELUARAN BALAK GERGAJI MENGIKUT JENIS LESEN, SABAH SAW LOGS PRODUCTION BY TYPE OF LICENCE, SABAH
Jenis LesenType of Licence
Meter paduCubic metre
Jumlah Pemegang Lesen LesenKonsesi Borang I Borang IIB
Total Concessionaires Form I Form IIBLicences Licences
2010 3,483,928 2,897,089 241,000 345,839
2011 2,212,466 1,604,728 220,993 386,745
2012 1,965,671 1,364,143 274,022 327,507
2013 2,101,143 1,656,937 228,919 215,287
2014 2,060,511 1,670,289 80,400 309,822
Sumber: Jabatan Perhutanan, Sabah
Source: Forestry Department, Sabah
TahunYear
142
PERTANIANAGRICULTURE
12.25 BILANGAN NELAYAN DAN VESEL MENANGKAP IKAN YANG DILESENKAN, SABAH NUMBER OF FISHERMEN AND LICENSED FISHING VESSELS, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
Bilangan Nelayan 25,107 28,554 29,043 29,440 29,602
Number of Fishermen
Vesel Menangkap Ikan 12,172 15,217 15,706 16,103 16,265
Fishing Boats
Tiada Berjentera 2,886 2,916 2,922 2,942 2,954
Non-Powered
���
143
Berjentera:
Powered:
Berjentera Sangkut 6,134 9,057 9,503 9,880 10,030
Outboard-powered
Berjentera Dalam 3,152 3,244 3,281 3,281 3,281
Inboard-powered
Sumber: Jabatan Perikanan, Sabah
Source: Department of Fisheries, Sabah
143
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.26 BILANGAN PERALATAN MENANGKAP IKAN BERLESEN, SABAH NUMBER OF LICENSED FISHING GEARS, SABAH
Jenis Perkakas
Types of Gear
Jumlah 14,200 14,423 14,620 13,958 13,958
Total
Pukat Tunda 1,107 1,310 1,232 1,111 1,111
Trawl Nets
Pukat Tarik 464 450 458 499 499
Seine Nets
Pukat Hanyut 6,100 6,121 6,366 6,683 6,683
Drift/Gill Nets
2010 2011 2012 2013 2014 ���
144
Drift/Gill Nets
Pancing 3,708 4,008 4,050 3,489 3,489
Hooks and Lines
Belat-Belat 88 103 131 48 48
Stakes
Bubu/Perangkap 1,532 1,559 1,582 1,306 1,306
Portable Traps
Pukat Surung/Tangguk 860 497 481 447 447
Push/Scoop/Lift Nets
Lain-lain 341 375 320 375 375
Others
Sumber: Jabatan Perikanan, Sabah Source: Department of Fisheries, Sabah
144
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.27 PENDARATAN IKAN LAUT MENGIKUT KUMPULAN PERKAKAS, SABAH LANDINGS OF MARINE FISH BY GEAR GROUP, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
Tan Metrik
Tonne
Jumlah (a)
174,579 176,945 178,063 196,522 214,676
Total
Pukat Tunda 64,043 60,130 68,013 71,712 90,895
Trawl Nets
Pukat Tarik 56,577 60,919 56,645 65,588 57,270
Seine Nets
Pukat Hanyut 24,189 24,280 19,804 26,337 25,480
Drift/Gill Nets
Pancing 14,684 14,581 15,814 16,696 20,836
Hooks and Lines
Perangkap (b)
2,862 3,082 4,045 3,465 4,752
Traps
Pukat Surung/Tangguk 9,967 11,701 11,561 9,704 10,168
Push/Scoop Lift Nets
Pemungutan Siput 228 240 242 517 2,631
Shellfish Collection
Pukat Rentang 208 216 276 337 271
Barrier Nets
Lain-lain 1,821 1,796 1,663 2,166 2,373
Others
Nota : (a) Termasuk Krustasia dan Moluska. Sumber: Jabatan Perikanan, SabahNote: Includes Crustaceans and Molluscs. Source : Department of Fisheries, Sabah
(b) Termasuk belat-belat dan bubu.
Includes fishing stakes and traps.
Kumpulan PerkakasGear Group
p
145
PERTANIAN AGRICULTURE
12.28 BILANGAN DAN KELUASAN KOLAM IKAN AIR TAWAR MENGIKUTBAHAGIAN DAN PEMBAHAGIAN BENIH IKAN AIR TAWAR, SABAH NUMBER AND AREA OF FRESHWATER FISH PONDS BY DIVISION AND DISTRIBUTION OF FRESHWATER FISH FRY, SABAH
Butir-butir 2010 2011 2012 2013 2014Particulars
Kolam Ikan Air Tawar
Freshwater Fish Ponds
Bilangan 20,658 21,192 21,577 22,294 24,336
Number
Hektar 1,715 1,738 1,755 1,780 1,887
Hectare
Pantai Barat dan Kudat
West Coast and Kudat
Bilangan 9,796 10,012 10,113 10,571 12,290
Number
Hektar 822 833 836 848 942
Hectare
Sandakan
Bilangan 2,068 2,154 2,205 2,240 2,256
Number
Hektar 238 242 242 244 246
Hectare
Tawau
Bilangan 567 591 612 614 716
Number
Hektar 148 149 151 153 158
Hectare
Pedalaman
Interior
Bilangan 8,227 8,435 8,647 8,869 9,074
Number
Hektar 507 515 526 534 541
Hectare
Pembahagian
Benih Ikan ('000) 4,519 4,555 1,972 1,067 1,885
Distribution of
Fish Fry ('000)
Nota: Jumlah mungkin berbeza kerana pembundaran. Sumber: Jabatan Perikanan, SabahNote: Total may differ due to rounding. Source : Department of Fisheries, Sabah
146
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.29 BILANGAN PUKAT TUNDA UDANG YANG BERLESEN, SABAH
NUMBER OF LICENSED PRAWN TRAWL NETS, SABAH
DaerahDistrict
Jumlah 1,107 1,310 1,232 1,111 1,111
Total
Sandakan 455 489 493 419 419
Tawau 114 131 133 134 134
Kudat 111 140 121 113 113
Kota Kinabalu 198 261 214 217 217
Semporna 83 87 91 74 74
Lahad Datu 55 45 56 41 41
Beluran 74 79 69 67 67
Beaufort 3 - - - -
Papar - 1 3 1 1
Kota Belud 5 5 4 3 3
Kuala Penyu 4 64 42 35 35
Sipitang 5 6 4 5 5
Kunak - 2 2 2 2
Sumber : Jabatan Perikanan Sabah
Source : Department of Fisheries, Sabah
201420132010 2011 2012P
147
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.30 PENDARATAN UDANG OLEH KAPAL TUNDA, SABAH LANDINGS OF PRAWNS BY TRAWLERS, SABAH
Bahagian 2010 2011 2012 2013 2014Division
Tan Metrik
Tonne
Jumlah 5,408 7,958 6,433 6,318 8,077
Total
Bahagian Tawau 1,571 4,139 2,165 2,376 2,954
Tawau Division
Tawau
Semporna
Lahad Datu
Kunak
Bahagisn Sandakan 2,631 2,438 2,441 2,590 2,359
���
148
Bahagisn Sandakan 2,631 2,438 2,441 2,590 2,359
Sandakan Division
Sandakan
Beluran
Bahagian Pantai Barat Utara 688 371 1,000 622 1,774
West Coast North Division
Kudat
Kota Marudu
Pitas
Kota Belud
Bahagian Pantai Barat Selatan 518 1,010 827 730 990
West Coast Sourt Division
Kota Kinabalu
Papar
Beaufort
Kuala Penyu
Sipitang
Sumber : Jabatan Perikanan, Sabah
Source : Department of Fisheries, Sabah
148
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.31 ANGGARAN PENGELUARAN IKAN AIR TAWAR, SABAH ESTIMATED FRESHWATER FISH PRODUCTION, SABAH
Tahun Pengeluaran (Tan Metrik) Kuantiti Nilai BorongYear Production (Tonne) Quantity Wholesale Value
Kolam Air Tawar Tan Metrik RM'000
Freshwater Ponds Tonne
2010 4,743 128 4,871 58,433
2011 3,966 116 4,082 48,927
2012 3,878 93 3,971 47,615
2013 3,780 88 3,868 46,402
2014 3,907 107 4,015 47,999
Nota: * Tangki Simen dan Sangkar Air Tawar. Sumber : Jabatan Perikanan, Sabah
Note : Cement Tanks and Freshwater Cages. Source : Department of Fisheries, Sabah
Lain-lain * Others
149
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.32 ANGGARAN PENGELUARAN TERNAKAN AIR PAYAU, SABAH ESTIMATED PRODUCTION OF BRACKISHWATER CULTURE, SABAH
Tahun Ikan Udang Harimau Udang Putih
YearFish Tiger Prawn (Penaeus Monodon) Prawn (Penaeus Vannamei)
Pengeluaran Nilai Borong Pengeluaran Nilai Borong Pengeluaran Nilai BorongProduction Wholesale Value Production Wholesale Value Production Wholesale Value
Tan Metrik (RM '000) Tan Metrik (RM '000) Tan Metrik (RM '000)
Tonne Tonne Tonne
2010 22,012 332,544 1,091 26,182 13,054 156,650
2011 17,146 278,844 764 18,336 14,028 168,335
2012 14,543 236,712 382 9,172 11,688 140,259
2013 14,244 243,118 187 4,477 11,696 187,140
2014 21,483 385,866 5 116 18,887 321,086
Sumber : Jabatan Perikanan, SabahSource : Department of Fisheries, Sabah
150
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.33 PENDARATAN IKAN LAUT, SABAH
LANDING OF MARINE FISH, SABAH
Tahun Pendaratan Ikan Laut Nilai BorongYear Landing of Marine Fish Wholesale Value
Tan Metrik (RM '000)
Tonne
2010 174,579 720,446
2011 176,945 753,360
2012 178,063 801,361
2013 196,522 903,358
2014 214,676 1,043,053
.
Sumber : Jabatan Perikanan, SabahSource : Department of Fisheries, Sabah
P P
151
PERTANIAN
AGRICULTURE
12.34 ANGGARAN PENGELUARAN RUMPAI LAUT, SABAH
ESTIMATED PRODUCTION OF SEAWEED, SABAH
Tahun Pengeluaran (a)
Nilai BorongYear Production Wholesale Value
Tan Metrik (RM '000)
Tonne
2010 207,850 62,355
2011 239,405 66,177
2012 331,470 72,613
2013 269,431 80,055
2014 245,332 81,460
Nota: (a) Pengeluaran rumpai laut adalah Sumber : Jabatan Perikanan, Sabah
dalam berat basah. Source : Department of Fisheries, Sabah
Note : (a) Seaweed production are in wet weight.
152
PEMBUATAN
MANUFACTURING
13.1 PERANGKAAN UTAMA INDUSTRI PEMBUATAN MENGIKUT KUMPULAN UTAMA, SABAH, 2012 PRINCIPAL STATISTICS OF MANUFACTURING INDUSTRIES BY MAJOR GROUP, SABAH, 2012
Kumpulan Utama Nilai Nilai input Nilai Bilangan pekerja Gaji dan Nilai harta
Major Group output perantaraan ditambah pada akhir tahun upah tetap yang
kasar (RM juta) (RM juta) No. of persons yang di- dimiliki
(RM juta) Value of Value engaged as at end bayar pada akhir
Value of intermediate added of year (RM juta) tahun
gross input (RM million) Jumlah Pekerja Salaries and (RM juta)
output (RM million) Total bergaji wages paid Value of fixed
(RM million) Paid (RM million) assets owned
employees as at end of
year
(RM million)
Jumlah 33,086.5 27,952.1 5,134.4 74,930 73,672 1,317.3 6,097.7
Total
Pemprosesan dan 545.0 439.1 105.9 3,682 3,677 50.0 208.8
pengawetan daging,
Pemprosesan dan
pengawetan ikan,
krustasea dan moluska
Processing and preserving
of meat; Processing and
preserving of fish, crustaceans
and molluscs
Pemprosesan dan 25,754.5 22,171.6 3,582.9 18,770 18,765 314.9 2,056.1
pengawetan buah-buahan
dan sayur-sayuran;
Pembuatan minyak dan
lemak daripada sayuran
dan haiwan
Processing and preserving
of fruit and vegetables;
Manufacture of vegetable
and animal oils and fats
Pembuatan produk tenusu 73.1 51.7 21.4 480 478 11.1 128.1
Manufacture of dairy products
Pembuatan produk bijian, 152.8 127.3 25.5 623 562 11.5 44.6
kanji dan produk kanji
Manufacture of grain
mill products, starches
and starch products
Pembuatan produk 386.3 279.3 107.0 5,811 5,655 73.9 159.2
makanan lain
Manufacture of other
food products
Pembuatan makanan 386.6 339.3 47.2 778 778 21.1 39.1
haiwan tersedia
Pembuatan minuman 49.9 35.6 14.3 719 719 9.5 22.4
ringan
Manufacture of beverages
Pemintalan, penenunan 24.7 15.6 9.1 342 303 5.7 4.6
dan penyiapan tekstil;
Pembuatan tekstil lain
Spinning, weaving and
finishing of textiles;
manufacture of other textiles
Manufacture of prepared
animal feeds
153
PEMBUATAN MANUFACTURING
13.1 PERANGKAAN UTAMA INDUSTRI PEMBUATAN MENGIKUT KUMPULAN UTAMA, SABAH, 2012 (SAMB.)PRINCIPAL STATISTICS OF MANUFACTURING INDUSTRIES BY MAJOR GROUP, SABAH, 2012 (CONT'D)
Kumpulan Utama Nilai Nilai input Nilai Bilangan pekerja Gaji dan Nilai harta
Major Group output perantaraan ditambah pada akhir tahun upah tetap yang
kasar (RM juta) (RM juta) No. of persons yang di- dimiliki
(RM juta) Value of Value engaged as at end bayar pada akhir
Value of intermediate added of year (RM juta) tahun
gross input (RM million) Jumlah Pekerja Salaries and (RM juta)
output (RM million) Total bergaji wages paid Value of fixed
(RM million) Paid (RM million) assets owned
employees as at end of
year
(RM million)
Pembuatan pakaian kecuali pakaian 58.5 33.8 24.7 1,668 1,126 11.6 13.1
Manufacture of wearing
apparel except fur apparel
Manufacture of footwear
Pengilangan dan pengetaman kayu 413.2 329.5 83.7 4,546 4,536 66.4 251.5
Sawmilling and planing of wood
Pembuatan produk daripada kayu, 1,678.1 1,413.9 264.2 13,150 13,138 251.6 756.2
gabus, jerami dan bahan jalinan lain
Manufacture of products of wood, cork,
straw and plaiting materials
Pembuatan kertas dan produk kertas 434.5 309.5 125.0 3,331 3,330 98.4 1,361.7
Manufacture of paper and
paper products
Percetakan dan aktiviti perkhidmatan 61.4 36.4 24.9 1,730 1,705 31.3 28.1
berkaitan percetakan
Printing and service activities
related to printing
275.9 186.4 89.5 1,291 1,291 26.9 59.7
Pembuatan kimia asas, baja dan
sebatian nitrogen, plastik dan getah
sintetik dalam bentuk primer
Manufacture of basic chemicals,
fertilizer and nitrogen compounds,
plastic and synthetic rubber
in primary forms
Pembuatan produk kimia lain 258.7 217.5 41.2 640 640 16.5 50.3
Manufacture of other chemical products
Pembuatan produk getah 281.4 237.6 43.8 1,248 1,247 18.7 69.5
Manufacture of rubber products
Pembuatan produk plastik 165.6 122.7 42.9 1,666 1,660 26.3 94.6
Manufacture of plastic products
Pembuatan kaca dan produk kaca 23.6 15.0 8.6 379 358 6.2 15.9
Manufacture of glass and glass products
Pembuatan pengeluaran 913.4 704.8 208.7 3,933 3,919 82.1 295.9
galian bukan logam t.t.t.l.
Manufacture of non-metallic
mineral products n.e.c.
Pembuatan produk petroleum
bertapis;
Manufacture of refined petroleum
products;
Tanning and dressing of leather;
manufacture of luggage, handbags,
saddlery and harness; dressing and
dyeing of fur
bulu. Penyamakan dan pembersihan
kulit, pembuatan bagasi, beg
tangan, pelana dan abah-abah
pembersihan dan pewarnaan bulu;
Pembuatan kasut
154
PEMBUATAN MANUFACTURING
13.1 PERANGKAAN UTAMA INDUSTRI PEMBUATAN MENGIKUT KUMPULAN UTAMA, SABAH, 2012 (SAMB.)PRINCIPAL STATISTICS OF MANUFACTURING INDUSTRIES BY MAJOR GROUP, SABAH, 2012 (CONT'D)
Kumpulan Utama Nilai Nilai input Nilai Bilangan pekerja Gaji dan Nilai harta
Major Group output perantaraan ditambah pada akhir tahun upah tetap yang
kasar (RM juta) (RM juta) No. of persons yang di- dimiliki
(RM juta) Value of Value engaged as at end bayar pada akhir
Value of intermediate added of year (RM juta) tahun
gross input (RM million) Jumlah Pekerja Salaries and (RM juta)
output (RM million) Total bergaji wages paid Value of fixed
(RM million) Paid (RM million) assets owned
employees as at end of
year
(RM million)
Pembuatan besi dan keluli 197.4 178.1 19.3 567 566 13.3 58.1
asas, pembuatan logam
asas berharga dan logam
bukan ferus lain
Manufacture of basic iron and
steel, manufacture of basic
precious and other non-
ferrous metals
Penuangan logam; 157.7 108.8 48.9 2,552 2,399 39.1 86.6
Pembuatan produk
struktur logam, tangki,
takungan dan penjana wap
Casting of metals;
Manufacture of structural
metal products, tanks,
reservoirs and steam generators
Pembuatan produk lain yang 405.7 332.9 72.9 1,676 1,660 35.8 132.6
direka daripada logam; aktiviti
perkhidmatan kerja logam
Manufacture of other fabricated
metal products; metal working
service activities
Pembuatan motor elektrik, 17.3 11.5 5.9 245 239 4.6 6.2
penjana, transformer dan
perkakasan pengagihan
dan pengawalan elektrik,
pembuatan perkakasan
domestik, pembuatan
kelengkapan elektrik lain
Manufacture of electric motors,
generators, transformers and
electricity distribution and
control apparatus, manufacture
of domestic appliances,
manufacture of other electrical
equipment
Pembuatan jentera kegunaan umum 5.6 3.4 2.2 104 95 1.5 3.8
Manufacture of general
purpose machinery
Pembuatan jentera kegunaan khas 4.1 2.2 1.9 82 72 1.2 0.8
Manufacture of special
purpose machinery
Pembuatan kerangka (coachwork) 36.3 27.8 8.5 222 220 6.8 20.3
untuk kenderaan bermotor;
pembuatan treler dan
semi treler
Manufacture of bodies (coachwork)
for motor vehicles; manufacture of
trailers and semi-trailers
155
PEMBUATAN
MANUFACTURING
13.1 PERANGKAAN UTAMA INDUSTRI PEMBUATAN MENGIKUT KUMPULAN UTAMA, SABAH, 2012 (SAMB.)PRINCIPAL STATISTICS OF MANUFACTURING INDUSTRIES BY MAJOR GROUP, SABAH, 2012 (CONT'D)
Kumpulan Utama Nilai Nilai input Nilai Bilangan pekerja Gaji dan Nilai harta
Major Group output perantaraan ditambah pada akhir tahun upah tetap yang
kasar (RM juta) (RM juta) No. of persons yang di- dimiliki
(RM juta) Value of Value engaged as at end bayar pada akhir
Value of intermediate added of year (RM juta) tahun
gross input (RM million) Jumlah Pekerja Salaries and (RM juta)
output (RM million) Total bergaji wages paid Value of fixed
(RM million) Paid (RM million) assets owned
employees as at end of
year
(RM million)
Pembuatan alat ganti 5.7 4.2 1.5 122 122 1.5 9.7
dan aksesori untuk
kenderaan bermotor
Manufacture of parts
and accessories for
motor vehicles
Pembinaan kapal dan bot; 77.5 49.6 27.9 865 855 18.0 60.3
Building of ships and boats;
Pembuatan perabot 152.1 113.0 39.1 2,302 2,218 31.1 38.2
Manufacture of furniture
Pembuatan bekalan dan 21.5 13.7 7.9 394 346 5.3 8.5
instrumen pergigian
dan perubatan,
Pembuatan lain t.t.t.l.
Manufacture of medical
and dental instruments
and supplies, Other manufacturing n.e.c.
Pembaikan pemasangan 68.3 40.3 28.1 1,014 995 25.5 13.2
Repair of fabricated metal
products, machinery and
equipment
Pembuatan kelengkapan
pengangkutan t.t.t.l.
Manufacture of transport
equipment n.e.c.
produk logam, jentera
dan kelengkapan
156
PEMBINAAN
CONSTRUCTION
13.2 PERANGKAAN UTAMA INDUSTRI PEMBINAAN, SABAHPRINCIPAL STATISTICS OF CONSTRUCTION INDUSTRIES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
Number of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2005(b)
652 2,061 1,360 700 32,548 32,008 460 418
engaged as at end
of year
RM Juta / Million Bilangan pekerja RM Juta / Million
pada akhir tahun
No. of persons
rr
157
2007(a)
287 2,008 1,359 649 25,375 25,219 397 372
2009(a)
437 3,723 2,525 1,198 43,398 43,168 731 646
2010(b)
1,387 7,677 5,116 2,561 92,388 91,345 1,607 1,093
2012(c)
- 9,250 6,292 2,958 97,451 96,414 1,817 1,062
2013 - 8,004 5,538 2,466 77,297 75,927 1,453 968
rr
rr
Nota: Tiada penyiasatan dijalankan untuk tahun 2006, 2008 dan 2011.
Note: No survey was canvassed in 2006, 2008 and 2011.
(a) Merujuk kepada pertubuhan pembinaan dengan nilai kerja pembinaan melebihi RM500,000.
Refers to construction establishments with the value of construction work done RM500,000 and above.
(b) Merujuk kepada banci ekonomi. Liputan kepada semua pertubuhan pembinaan yang aktif.
Refers to economic census. Coverage includes all active contruction establishments.
(c) Data bagi tahun 2012 adalah menggunakan kaedah pensampelan berkebarangkalian di peringkat
nasional dan tidak dapat dipecahkan mengikut subsektor mengikut negeri.
Data for year 2012 are using the probability sampling method at national level and cannot be split by
sub-sector by state.
r Subsektor bagi tahun 2005, dan 2007 telah diklasifikasikan semula berdasarkan MSIC 2008.
The 2005 and 2007 data has been reclassified according to MSIC 2008.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
157
PEMBINAAN
CONSTRUCTION
13.3 PERANGKAAN UTAMA INDUSTRI PEMBINAAN MENGIKUT JENIS BINAAN, SABAHPRINCIPAL STATISTICS OF CONSTRUCTION INDUSTRIES BY TYPE OF CONSTRUCTION, SABAH
Jenis Tahun Bilangan
Binaan Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai hartaType of Number of output input ditambah upah yang tetap yang
Construction establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki
Value of Value of added dalam pada akhirgross intermediate Jumlah Pekerja tahun tahunoutput input Total bergaji Salaries Value of
Paid and wages fixed assetsemployees paid during owned as
the year at end of year
2005 652 2,061 1,360 700 32,548 32,008 460 418
2007 287 2,008 1,359 649 25,375 25,219 397 372
2009 437 3,723 2,525 1,198 43,398 43,168 731 646
RM Juta / Million Bilangan pekerja pada
akhir tahun
RM Juta / Million
Number of persons
engaged as at end of
year
JumlahTotal
158
2010 1,387 7,677 5,116 2,561 92,388 91,345 1,607 1,093
2012 - 9,250 6,292 2,958 97,451 96,414 1,817 1,062
2013 - 8,004 5,538 2,466 77,297 75,927 1,453 968
2005 84 434 292 141 7,221 7,169 104 90
2007 50 439 288 152 5,911 5,896 97 70
2009 84 758 519 239 10,404 10,367 175 111
2010 298 1,471 967 503 18,199 17,961 300 149
2013 - 1,063 687 376 10,487 10,196 198 94
2005 120 522 361 160 7,977 7,895 119 79
2007 63 568 390 178 8,316 8,289 127 85
2009 108 1,059 714 345 14,119 14,069 192 180
2010 305 2,349 1,632 717 29,654 29,457 461 373
2013 - 1,725 1,138 587 18,484 18,126 326 285
2005 268 886 568 318 13,370 13,151 189 208
PembinaantempatkediamanResidentialconstruction
PembinaanbukantempatKediamanNon-residentialconstruction
Pembinaankejuru-teraan
2007 98 746 509 237 7,602 7,551 121 173
2009 148 1,527 1,033 494 15,000 14,932 293 289
2010 487 3,028 1,990 1,038 33,444 33,053 671 402
2013 - 4,481 3,248 1,232 39,041 38,585 760 425
2005 180 220 139 81 3,980 3,793 48 40
2007 76 255 172 83 3,546 3,483 51 44
2009 97 379 260 119 3,875 3,800 71 67
2010 297 829 526 302 11,091 10,874 176 169
2013 - 736 465 272 9,285 9,020 168 164
Nota:
Note:
Pembinaankejuru-teraanawamCivilengineeringconstruction
PembinaanpertukangankhasSpecialtradeconstruction
1) Tiada penyiasatan dijalankan untuk tahun 2006, 2008 dan 2011. Maklumat untuk tahun 2005 dan 2010 berdasarkan keputusan banci.No survey was conducted for years 2006, 2008 and 2011 . Information for year 2005 and 2010 are based on census result.
2) Subsektor bagi tahun 2005, dan 2007 telah diklasifikasikan semula berdasarkan MSIC 2008.The 2005 and 2007 data has been reclassified according to MSIC 2008.
3) Data bagi tahun 2012 adalah menggunakan kaedah pensampelan berkebarangkalian i peringkat nasional dan tidak dapat dipecahkan mengikut subsektor mengikut negeri. Data for year 2012 are using the probability sampling method at national level and cannot be splitted by sub-sector by states.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
158
PENGKUARIAN BATUSTONE QUARRYING
13.4
Tahun Bilangan Bilangan pekerja
Year pertubuhan pada akhir tahun
No. of No. of persons
establish- engaged as at end
ments of year
Jumlah Pekerja
Total bergaji
Paid
employees
1995 28 58,385 26,599 31,986 1,231 1,228 10,796 61,820
1998 22 63,576 28,811 34,765 997 995 10,763 60,843
PERANGKAAN UTAMA - PENGKUARIAN BATU, SABAH
Gaji dan
upah yang
dibayar
dalam
tahun
Salaries
and wages
paid during
the year
(RM '000)
Nilai harta
tetap yang
dimiliki pada
akhir tahun
Value of fixed
assets owned
as at end of
year
(RM '000)
Hasil
Output
kasar
Value of
gross
output
(RM'000)
Nilai
tambah
Value
added
(RM'000)
Hasil input
perantaraa
n
Value of
intermediat
e input
(RM'000)
PRINCIPAL STATISTICS - STONE QUARRYING, SABAH
2000 24 65,045 33,098 31,946 980 980 11,577 88,827
2005 (a)
20 86,231 52,403 33,828 872 872 11,120 73,994
2010 (a)
34 350,361 223,518 126,844 1,392 1,385 23,268 205,103
Nota: Tiada banci/penyiasatan dijalankan untuk tahun - tahun selain dinyatakan.
Note: No census/survey was canvassed for years not stated above.
(a) Merujuk kepada banci ekonomi. Liputan kepada semua pertubuhan yang aktif sahaja.
Refers to economic census. Coverage includes all active establishments only.
159
ELEKTRIKELECTRICITY
13.5 RINGKASAN OPERASI ELEKTRIK, SABAH OPERATIONS SUMMARY OF ELECTRICITY, SABAH
Butir-butir 2010 2011 2012 2013 2014
Particulars
Kapasiti yang
dipasang (Kilowatt) 1,165,472 1,327,032 1,295,695 1,321,470 1,127,725
Installed capacity
(Kilowatts)
Unit dijanakan (a)
4,834,296 5,105,465 5,349,000 5,553,568 5,717,910
Units generated
(`000 KWH)
Unit digunakan 4,083,929 4,206,304 4,409,173 4,675,756 5,007,780
Units consumed
(`000 KWH)
Bilangan pengguna 434,162 456,406 477,842 510,217 545,209
Number of consumers
Bilangan bandar
yang dibekalkan 29 29 29 29 29
Number of towns
served
Bilangan kawasan
luar bandar yang
dibekalkan 137 ** 194 ** 150** 136 ** 149 **
Number of rural
areas served
Nota : Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan. Sumber: Note : Data include Wilayah Persekutuan Labuan. Source:
(a) Termasuk pembelian elektrik. Includes purchase of electricity.
** Berdasarkan jumlah kampung.Refers to number of kampung.
Data merujuk kepada tahun kewangan.Data refers to financial year.
Sabah Electricity Sdn. Bhd.
160
ELEKTRIK
ELECTRICITY
13.6 PENGGUNAAN ELEKTRIK MENGIKUT JENIS PENGGUNA - SABAH DAN WILAYAH
PERSEKUTUAN LABUAN
CONSUMPTION OF ELECTRICITY BY TYPE OF CONSUMERS - SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
Butir-butir SABAH Wilayah Persekutuan Labuan
Particulars
2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014
Unit digunakan
Units consumed
(`000 KWH)
Jumlah 3,842,255 4,049,812 4,313,161 4,639,255 364,049 359,361 362,596 368,525
Total
Kediaman 1,230,125 1,318,425 1,435,869 1,516,147 80,265 86,392 95,047 84,504
Domestic
Perniagaan 1,517,891 1,749,522 1,860,737 1,997,216 139,387 152,946 160,067 178,780
Commercial
Perindustrian 1,045,577 930,099 963,135 1,068,449 138,539 113,665 100,854 98,617
Industrial
Lampu awam 48,662 51,766 53,419 57,443 5,858 6,358 6,628 6,624
Public lighting
Jenis pengguna
Type of consumers
Jumlah 437,064 457,929 489,494 523,376 19,342 19,913 20,723 21,833
Total
Kediaman 362,752 380,204 406,679 435,295 15,105 15,659 16,285 17,174
Domestic
Perniagaan 67,642 70,717 75,369 80,356 3,645 3,660 3,819 4,053
Commercial
Perindustrian 2,727 2,755 2,804 2,716 137 132 133 111
Industrial
Lampu awam 3,943 4,253 4,642 5,009 455 462 486 495
Public lighting
Data merujuk kepada tahun kewangan Sumber :
Data refers to financial year Source:
WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
Sabah Electricity Sdn. Bhd.
161
ELEKTRIKELECTRICITY
13.7 KAPASITI DAN PENGGUNAAN TENAGA ELEKTRIK MENGIKUT STESEN, SABAH DAN
WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
CAPACITY AND CONSUMPTION OF ELECTRICITY BY STATIONS, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
Kapasiti Dipasang (MW) * Bilangan Pengguna Penggunaan (`000 KWH)
Installed Capacity (MW) Number of Consumers Consumption (`000 KWH)
2012 2013 2014 2012 2013 2014 2012 2013 2014
SABAH 413.56 480.03 427.18 457,929 489,494 523,376 4,049,811 4,313,161 4,639,255
Kota Kinabalu - - - 186,744 146,077 154,239 2,008,190 1,790,448 1,893,647
Papar - - - - 26,118 28,259 - 158,461 172,823
Sandakan 45.00 45.00 35.00 49,917 52,825 56,936 557,104 581,886 636,885
Beluran - - - 3,433 3,683 4,031 12,577 13,393 16,217
Telupid 7.46 6.80 6.80 4,531 5,706 6,534 13,323 16,557 20,627
Tawau 64.00 64.00 64.00 47,256 49,621 52,586 467,483 496,416 522,552
Semporna 6.00 6.00 - 10,504 10,921 11,370 61,631 67,604 71,273
Kudat 2.00 2.00 - 11,507 12,165 13,816 57,104 66,200 74,402
Kota Marudu 2.00 2.00 - 11,920 13,117 14,607 45,584 47,758 53,048
Pitas - - - 4,956 5,332 5,789 16,397 17,369 18,866
Lahad Datu 21.50 21.50 - 21,003 22,832 24,653 227,138 249,527 285,063
Kunak - - - 4,784 5,179 5,484 66,217 70,630 74,563
Kinabatangan - - - 5,648 6,054 6,485 44,501 48,975 54,117
Keningau - - - 24,792 26,923 28,792 163,475 174,610 175,023
Tenom - - - 9,971 10,556 11,141 39,591 42,907 45,335
Tambunan - - - 6,077 6,427 6,896 15,097 16,247 17,862
Beaufort - - - 14,562 15,563 16,472 88,038 98,999 112,768
Sipitang - - - 6,058 6,571 7,214 45,815 46,061 53,708
Kuala Penyu - - - 5,515 5,947 6,274 21,644 23,207 25,498
Kota Belud 1.00 1.00 - 17,257 18,324 19,466 61,778 68,989 75,396
Ranau 12.88 12.38 12.88 11,494 12,357 13,326 37,124 41,222 56,998
Tuaran - - - - 27,196 29,006 - 175,695 182,584
Bongawan - - - - - - - - -
Membakut - - - - - - - - -
Menumbok - - - - - - - - -
Nabawan - - - - - - - - -
Kundasang - - - - - - - - -
Weston - - - - - - - - -
Melawa 44.00 44.00 44.00 - - - - - -
Hidro Tenom Pangi 66.00 66.00 66.00 - - - - - -
Mini Hidro Kemabong - - - - - - - - -
Mini Hidro Merotai 1.10 1.10 1.10 - - - - - -
Mini Hidro Carabau 2.00 2.00 2.00 - - - - - -
Mini Hidro Melangkap 1.00 1.00 1.00 - - - - - -
Mini Hidro Sayap 1.00 1.00 1.00 - - - - - -
Mini Hidro Kiau 0.35 0.35 0.35 - - - - - -
Mini Hidro Bombalai 1.10 1.10 1.10 - - - - - -
Mini Hidro Naradau 1.76 1.76 1.76 - - - - - -
Pasir Putih Canopy 20.40 20.40 20.40 - - - - - -
POIC Canopy 20.00 20.00 20.00 - - - - - -
Sim-Sim Canopy 18.40 18.40 18.40 - - - - - -
Labuk Canopy 8.80 8.80 8.80 - - - - - -
Melawa Canopy 10.00 10.00 10.00 - - - - - -
Kobuta - 64.00 64.00 - - - - - -
Gantisan 38.00 38.00 38.00 - - - - - -
Seguntor 9.40 9.40 - - - - - - -
Stesen Lain 7.41 10.14 10.14 - - - - - -
Other Stations
WILAYAH PERSEKUTUAN
LABUAN 112.00 112.00 112.00 19,913 20,723 21,833 359,361 362,596 368,525
( Patau-Patau )
Nota:Data merujuk kepada tahun kewangan. Sumber:
Stesen
Station
Nota:Data merujuk kepada tahun kewangan. Sumber:
Note: Data refers to financial year. Source:
( * ) Kapasiti yang dipasang tidak termasuk stesen janakuasa bebas.
Installed capacity excluding the independant power plant.
( - ) Kapasiti dipasang kawasan kecil diletakkan di bawah pengurusan kawasan besar.
Installed capacity minor stations are under the management of major stations.
Sabah Electricity Sdn. Bhd.
162
AirWater
13.8 RINGKASAN BEKALAN AIR, SABAHSUMMARY OF WATER SUPPLY, SABAH
Bekalan Air 2010 2011 2012 2013 2014
Water Supply
Bilangan bandar
yang dibekalkan 30 30 30 30 30
No. of towns served
Jumlah kuantiti
yang dibekalkan 339,882 360,999 385,404 413,176 436,366
(Juta Liter)
Total quantity supplied
(Million Litres)
Bilangan penyambungan 236,921 248,664 262,525 275,645 289,287
kepada pengguna berdaftar
Number of connections
to registered consumer
Anggaran penduduk 2,484,562 2,552,856 2,662,247 2,874,165 3,060,292
yang dibekalkan
Estimated population
served
Kapasiti penyimpanan
(Juta Liter) 536 604 728 807 1,484
Storage capacity
(Million Litres)
Kapasiti dirancangkan
Harian (Juta Liter) 1,107 1,107 1,231 1,281 1,304
Design daily capacity
(Million Litres)
Purata dikeluarkan harian (a)
931 989 1,053 1,132 1,196
(Juta Liter)
Average daily supply
(Million Litres)
Nota : (a) Termasuk graviti dan dipam. Sumber: Jabatan Air, Sabah
Note: Includes gravity and pumped. Source: Water Department, Sabah
163
AirWater
13.9 BEKALAN AIR MENGIKUT STESEN, SABAH, 2014
WATER SUPPLY BY STATION, SABAH, 2014
Jumlah 436,366 289,287 3,060,292Total
Kota Kinabalu (a)
136,715 87,294 675,590
Papar 10,860 10,848 127,891
Tuaran 15,543 11,598 97,542
Sandakan 52,680 42,105 405,267
Kinabatangan (b)
4,397 2,183 140,514
Beluran 3,725 2,264 75,572
Telupid 2,087 1,401 8,394
Tawau 56,729 37,072 417,747
Merotai 3,647 1,860 _
Sebatik 252 590 _
Lahad Datu 25,080 14,523 202,903
Semporna 11,539 6,792 125,965
Kunak 5,390 2,526 56,142
Keningau 14,449 13,941 144,831
Tambunan 5,303 3,498 32,380
Tenom 4,363 2,796 33,457
Kemabong 1,920 971 11,573
Nabawan 2,789 627 23,819
Sook 1,990 1,206 14,940
Beaufort 11,812 9,197 46,314
Kuala Penyu 4,137 3,628 17,833
Sipitang 9,016 3,749 33,909
Membakut 6,129 4,475 12,873
Kudat 14,638 7,298 80,133
Kota Marudu (c)
10,047 5,555 55,811
Pitas 1,872 1,381 25,834
Kota Belud 13,942 5,825 86,070
Ranau 4,715 3,535 92,211
Tongod 560 430 13,986
Pinangah 37 119 791
Nota: * Termasuk Merotai, Sebatik dan Kalabakan.
Note: Includes Merotai, Sebatik and Kalabakan.
Jumlah kuantiti
yang dibekalkan
Total quantity
supplied (ML)
Bilangan penyambungan
kepada pengguna
berdaftar
Number of connections to
registered consumer
Anggaran penduduk
yang dibekalkan
Estimated population
served
Stesen
Station
*
164
AirWater
13.9 BEKALAN AIR MENGIKUT STESEN, SABAH, 2014 (SAMB.)
WATER SUPPLY BY STATION, SABAH, 2014 (CONT'D)
Jumlah 1,483.77 1,303.80 1,195.52Total
Kota Kinabalu (a)
254.37 270.00 374.56
Papar 4.68 62.00 29.75
Tuaran 24.40 96.00 42.58
Sandakan 64.60 155.00 144.33
Kinabatangan (b)
6.00 67.00 12.05
Beluran 12.20 17.00 10.21
Telupid 10.00 10.00 5.72
Tawau 69.13 154.00 155.42
Merotai 11.00 11.00 9.99
Sebatik 3.50 3.50 0.69
Lahad Datu 76.58 70.00 68.71
Semporna 32.30 27.00 31.61
Kunak 27.30 17.50 14.77
Keningau 19.63 43.00 39.59
Tambunan 6.40 10.00 14.53
Tenom 9.33 16.50 11.95
Kemabong 2.36 6.00 5.26
Nabawan 9.95 9.30 7.64
Sook 15.73 11.50 5.45
Beaufort 20.80 45.00 32.36
Kuala Penyu 5.96 - 11.33
Sipitang 18.24 19.00 24.70
Membakut 21.50 17.00 16.79
Kudat 706.33 64.50 40.10
Kota Marudu (c)
18.25 35.00 27.53
Pitas 4.35 8.00 5.13
Kota Belud 16.28 35.00 38.20
Ranau 8.04 19.00 12.92
Tongod 2.57 3.00 1.53
Pinangah 2.00 2.00 0.08
Nota : 1. Data untuk loji-loji penapis air beroperasi sahaja. Sumber: Jabatan Air, SabahNote: Date refers to water treatment plants in operation only. Source : Water Department, Sabah
2. Stesen Tungku & Pulau Bum-Bum tidak beroperasi kerana tiada pengguna berdaftar.Tungku & Pulau Bum-Bum stations not in operation due to no registered consumer.
3. Kota Kinabalu termasuk Daerah Penampang dan PutatanKota Kinabalu includes Penampang and Putatan District.
(a) 1.5 dan 6.0 ML/D air dibekalkan ke Daerah Papar dan Tuaran.1.5 and 6.0 ML/D water supplied to Papar and Tuaran District.
(b) 54.5 ML/D air dibekalkan ke Daerah Sandakan.54.5 ML/D water supplied to Sandakan District. ML - Juta Liter
(c) 14.7 ML/D air dibekalkan ke Daerah Kudat Million Litre14.7 ML/D water supplied to Kudat District. ML/D - Juta Liter Setiap Hari
Million Litre Per Day
Kapasiti penyimpanan
Storage capacity
(ML)
Kapasiti dirancang
Design capacity
(ML/D)
Stesen
Station
Purata bekalan harian
Average Daily supply
(ML/D)
165
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.1 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN PERDAGANGAN EDARAN, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF DISTRIBUTIVE TRADE SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2001 20,105 2,201.8 1,295.2 - 72,667 46,824 428.5 1,424.2
2008 19,640 7,544.0 2,733.0 4,811.0 91,093 68,563 887.2 1,764.0
2010 20,596 8,415.8 3,037.7 5,378.1 95,350 76,005 1,025.0 2,161.5
2013 25,398 10,623.0 3,949.0 6,674.0 101,442 70,563 1,636.0 2,751.0
Nota: Tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2002 - 2007, 2009, 2011 dan 2012.
Note: No census / survey was conducted for year 2002 -2007, 2009, 2011 and 2012.
Bagi tahun 2001, Nilai output kasar merujuk kepada Hasil sementara Nilai input perantaraan merujuk
kepada Perbelanjaan.
For year 2001, Value of gross output refer to Revenue while Value of intermediate input refer to Expenditure.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
14.2 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN LAIN-LAIN AKTIVITI SOKONGAN PENGANGKUTAN, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF OTHER SUPPORT ACTIVITIES FOR TRANSPORTATION SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2010 14 8.5 4.1 4.4 102 99 2.1 17.4
Nota: Pertama kali diliputi pada tahun 2010 dan tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2011, 2012 dan 2013.
Note: Covered for the first time in 2010 and no census / survey was conducted for year 2011, 2012 and 2013.
Perkhidmatan lain-lain aktiviti sokongan pengangkutan meliputi perkhidmatan tunda & bantuan tepi jalan
dan kren.
Other support activities for transoprtation services includes towing & road side assistance and crane services.
RM Juta / Million RM Juta / Million
RM Juta / Million RM Juta / Million
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
of year
Bilangan pekerja
167
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.3 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN BAS, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF BUS SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2004 75 33.1 15.0 18.1 1,194 1,128 9.9 13.5
2005 * 757 57.4 30.0 27.4 2,411 1,647 13.2 18.4
2006 * 133 30.2 15.8 14.4 877 755 8.1 10.7
2008 * 219 36.9 19.2 17.8 1,191 984 9.9 9.2
2010 * 3,304 193.4 100.4 93.1 6,068 2,612 29.9 43.5
Nota: Tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2007, 2009, 2011, 2012 dan 2013.
Note: No census / survey was conducted for year 2007, 2009, 2011, 2012 and 2013.
Data bagi tahun 2005 dan 2010 merujuk kepada banci, manakala data bagi tahun – tahun lain merujuk kepada
penyiasatan, di mana pertubuhan yang diliputi mempunyai hasil RM500,000 dan ke atas.
Data for 2005 and 2010 refer to census, while data for the other years refer to surveys where
establishments with revenue RM500,000 and above were covered.
* Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
RM Juta / Million RM Juta / Million
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
168
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.4 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN PENGANGKUTAN MUATAN MELALUI
JALAN RAYA, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF FREIGHT TRANSPORT BY ROAD, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2005 378 340.3 212.1 128.2 4,539 4,208 61.5 122.8
2006 142 328.4 216.3 112.1 3,804 3,681 60.5 123.3
2008 160 387.5 251.0 136.5 3,725 3,616 60.0 115.0
2009 147 333.6 217.9 115.7 3,411 3,301 53.3 118.9
2010 645 778.7 484.8 293.9 7,733 7,149 127.8 405.4
Nota: Tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2007, 2009, 2011, 2012 dan 2013.
Note: No census / survey was conducted for year 2007, 2009, 2011, 2012 and 2013.
Data bagi tahun 2005 dan 2010 merujuk kepada banci, manakala data bagi tahun – tahun lain merujuk kepada
penyiasatan, di mana pertubuhan yang diliputi mempunyai hasil RM500,000 dan ke atas.
Data for 2005 and 2010 refer to census, while data for the other years refer to surveys where
establishments with revenue RM500,000 and above were covered.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
RM Juta / Million RM Juta / Million
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
169
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.5 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN TEKSI DAN KERETA SEWA, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF TAXIS AND RENTAL OF CARS , SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2010 2,527 103.0 62.6 40.4 2,987 392 3.8 34.9
Nota: Pertama kali diliputi pada tahun 2010 dan tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2011,
2012 dan 2013.
Note: Covered for the first time in 2010 and no census / survey was conducted for year 2011, 2012 and 2013.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
14.6 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN PENGANGKUTAN DARAT LAIN, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF OTHER LAND TRANSPORT, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2010 23 3.2 1.6 1.6 60 36 0.5 0.3
Nota: Pertama kali diliputi pada tahun 2010 dan tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2011,
2012 dan 2013.
Note: Covered for the first time in 2010 and no census / survey was conducted for year 2011, 2012 and 2013.
Perkhidmatan pengangkutan darat lain meliputi trem bukit, perkhidmatan sewa khas, perantara
kapal terbang dan kereta kabel.
Other land transport services includes hill tramway, charter, excursion and other coach services and cable car.
RM Juta / Million RM Juta / Million
RM Juta / Million RM Juta / Million
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
of year
Bilangan pekerja
170
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.7 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN PENGANGKUTAN LAUT DAN PERSISIR PANTAI, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF SEA AND COASTAL WATER TRANSPORT SERVICES , SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2006 43 249.2 155.0 94.2 2,598 2,591 29.6 157.0
2007 37 289.5 198.9 90.6 2,684 2,678 33.1 157.3
2008 38 323.1 187.7 135.4 2,754 2,747 34.4 168.8
2009 45 294.2 182.4 111.9 2,437 2,429 34.5 162.8
2010 68 332.8 215.4 117.4 2,564 2,546 40.1 230.8
Nota : Tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2011, 2012 dan 2013.
Note : No census / survey was conducted for year 2011, 2012 and 2013.
Data bagi tahun 2007, 2008 dan 2009 hanya meliputi pengangkutan muatan oleh kapal laut dan
perkhidmatan tunda dan tolak.
Data for years 2007, 2008 and 2009 refer only to freight transportation by sea & towing and pushing services.
Data tahun 2010 merujuk kepada banci.
Data for year 2010 refer to census.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
RM Juta / Million RM Juta / Million
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
171
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.8 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN TEMPAT LETAK KERETA, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF PARKING SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2003 * 13 10.2 3.4 6.9 325 324 2.2 18.8
2004 * 13 11.6 3.6 8.1 436 434 4.0 18.3
2005 12 12.1 3.9 8.2 409 409 3.8 24.7
2006 12 12.1 3.1 9.0 409 407 4.0 24.0
2010 18 32.1 6.3 25.9 875 872 10.3 80.9
Nota : Tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2007 hingga 2009, 2011, 2012 dan 2013.
Note : No census / survey was conducted for year 2007 to 2009, 2011, 2012 and 2013.
* Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
RM Juta / Million RM Juta / Million
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
172
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.9 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN PENGENDALIAN KARGO /
PEMUNGGAHAN, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF CARGO HANDLING / STEVEDORING SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2004 17 29.3 10.1 19.3 1,411 1,395 14.9 6.5
2005 17 21.4 7.1 14.3 1,348 1,337 10.5 7.9
2006 16 24.2 7.9 16.3 1,032 1,023 11.9 7.0
2008 19 32.3 10.9 21.5 1,114 1,104 12.7 13.0
2010 36 82.0 55.0 27.0 1,073 1,062 15.9 31.0
Nota : Tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2007, 2009, 2011, 2012 dan 2013.
Note : No census / survey was conducted for year 2007, 2009, 2011, 2012 and 2013.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
RM Juta / Million RM Juta / Million
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
173
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.10 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN AGENSI PERKAPALAN DAN
PENGHANTARAN, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF SHIPPING AND FORWARDING AGENCIES SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2004 32 27.5 7.6 19.8 461 453 9.1 9.0
2005 31 33.3 11.0 22.3 393 386 9.0 11.6
2006 42 43.1 16.3 26.9 499 486 12.3 12.3
2008 53 52.8 21.8 31.0 682 670 16.0 17.8
2010 101 140.2 72.4 67.9 1,144 1,125 26.1 35.8
Nota : Tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2007, 2009, 2011, 2012 dan 2013.
Note : No census / survey was conducted for year 2007, 2009, 2011, 2012 and 2013.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
RM Juta / Million RM Juta / Million
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
174
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.11 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN POS DAN KURIER, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF POST AND COURIER SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2005 14 4.6 2.5 2.1 141 133 1.3 0.3
2006 14 4.3 2.4 1.9 122 111 1.1 0.7
2008 13 3.4 1.8 1.6 97 87 0.8 0.6
2009 11 7.2 3.3 3.9 155 147 1.7 4.5
2010 22 12.3 4.5 7.8 315 302 3.9 1.9
Nota : Tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2007, 2011, 2012 dan 2013.
Note : No census / survey was conducted for year 2007, 2011, 2012 and 2013.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
RM Juta / Million RM Juta / Million
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
175
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.12 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN PENGINAPAN, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF ACCOMMODATION SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2006 223 655.4 270.6 384.7 9,147 9,006 120.7 1,966.5
2007 230 749.4 293.0 456.4 9,626 8,768 126.5 1,969.7
2008 243 844.4 331.4 513.0 10,310 10,166 137.9 2,216.0
2009 264 879.5 345.8 533.7 10,949 10,815 151.0 2,430.1
2010 369 914.8 404.9 509.9 13,684 13,491 180.0 2,737.0
Nota : Tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2011, 2012 dan 2013.
Note : No census / survey was conducted for year 2011, 2012 and 2013.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
RM Juta / Million RM Juta / Million
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
176
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.13 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN MAKANAN DAN MINUMAN, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF FOOD AND BEVERAGE SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2001 4,587 654.8 543.8 - 24,250 17,269 74.7 101.2
2010 7,777 2,116.9 1,134.2 982.7 46,790 35,318 291.4 149.3
2012 - 2,303.5 1,195.7 1,107.8 53,891 - 387.5 219.0
Nota: Tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2002 hingga 2009, 2011 dan 2013.
Note: No census / survey was conducted for year 2002 to 2009, 2011 and 2013.
Bagi tahun 2001, Nilai output kasar merujuk kepada Hasil sementara Nilai input perantaraan merujuk
kepada Perbelanjaan.
For year 2001, Value of gross output refer to Revenue while Value of intermediate input refer to Expenditure.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
14.14 PERANGKAAN UTAMA AKTIVITI PENERBITAN WAYANG GAMBAR, VIDEO DAN PROGRAM
TELEVISYEN, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF MOTION PICTURE, VIDEO AND TELEVISION PROGRAMME ACTIVITIES,
SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2010 10 40.3 20.9 19.4 159 159 2.0 17.5
2011 10 33.4 23.9 9.5 209 166 3.1 18.5
2012 - 32.3 22.0 10.3 220 - 3.0 15.1
Nota: Pertama kali diliputi pada tahun 2010. Tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2013.
Note: Covered for the first time in 2010. No census / survey was conducted for year 2013.
RM Juta / Million RM Juta / Million
RM Juta / Million RM Juta / Million
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
of year
Bilangan pekerja
177
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.15 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN HARTANAH, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF REAL ESTATE SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2004 29 5.0 1.6 3.3 122 96 1.9 1.8
2005 31 5.4 1.9 3.5 151 124 2.2 4.4
2007 30 7.1 2.4 4.7 170 148 3.2 3.2
2010 * 502 642.7 223.1 419.7 3,858 3,818 92.3 2,017.3
2012 * - 636.0 229.1 406.9 3,248 - 78.1 2,177.8
Nota : Tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2006, 2008, 2009, 2011 dan 2013.
Note : No census / survey was conducted for year 2006, 2008, 2009, 2011 and 2013.
Data tahun 2010 meliputi aktiviti hartanah bagi harta milikan sendiri atau pajakan dan
aktiviti hartanah atas dasar bayaran atau kontrak.
Data for 2010 include real estate activities with own or leased property and real estate
activities on a fee or contract basis.
Data tahun 2012 hanya meliputi aktiviti hartanah bagi harta milikan sendiri atau pajakan sahaja.
Data for 2012 only covered real estate activities with own or leased property.
Pada tahun 2012, penyiasatan dilaksanakan menggunakan kaedah pensampelan berkebarangkalian.
Data bagi bilangan pertubuhan dan bilangan pekerja bergaji tidak diterbitkan.
In 2012, the survey was conducted by using probability sampling method. Data on number of establishments
and number of paid employees were not published.
* Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
RM Juta / Million RM Juta / Million
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
178
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.16 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN GUAMAN, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF LEGAL SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2005 94 62.3 13.3 49.1 1,110 936 18.6 13.3
2007 98 66.4 14.3 52.1 1,153 987 20.8 17.1
2009 61 71.4 13.6 57.8 918 813 22.0 14.5
2010 205 121.6 24.0 97.6 1,879 1,544 38.0 24.9
2012 - 137.2 29.2 107.9 1,908 - 43.7 23.9
Nota : Tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2006, 2008, 2011 dan 2013.
Note : No census / survey was conducted for year 2006, 2008, 2011 and 2013.
Data bagi tahun 2005, 2007 dan 2010 merujuk kepada banci. Data 2009 merujuk kepada
penyiasatan di mana pertubuhan yang diliputi secara kumulatif menyumbang 85% kepada hasil.
Data for years 2005, 2007 and 2010 refer to census. Data for 2009 refer to survey where
establishments which cumulatively contribute 85% of revenue were covered.
Pada tahun 2012, penyiasatan dilaksanakan menggunakan kaedah pensampelan berkebarangkalian.
Data bagi bilangan pertubuhan dan pekerja bergaji tidak diterbitkan.
In 2012, the survey was conducted by using probability sampling method. Data on number of establishments and
paid employees were not published.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
RM Juta / Million RM Juta / Million
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
179
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.17 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN PERAKAUNAN, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF ACCOUNTING SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2005 91 46.3 8.5 37.8 1,224 1,136 20.6 8.2
2007 92 42.9 9.1 33.8 1,015 940 19.1 11.0
2009 49 37.9 7.0 30.9 834 784 17.8 10.1
2010 145 76.6 22.7 53.8 1,701 1,574 37.8 12.9
2012 - 87.2 24.3 62.9 1,642 - 38.3 12.0
Nota : Tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2006, 2008, 2011 dan 2013.
Note : No census / survey was conducted for year 2006, 2008, 2011 and 2013.
Data bagi tahun 2005, 2007 dan 2010 merujuk kepada banci. Data 2009 merujuk kepada penyiasatan
di mana pertubuhan yang diliputi secara kumulatif menyumbang 85% kepada hasil.
Data for years 2005, 2007 and 2010 refer to census. Data for 2009 refer to survey where
establishments which cumulatively contribute 85% of revenue were covered.
Data bagi tahun 2005, 2007, 2009 dan 2010 termasuk perkhidmatan perundingan percukaian.
Data for years 2005, 2007,2009 and 2010 included tax consultancy services.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
paid employees were not published.
Pada tahun 2012, penyiasatan dilaksanakan menggunakan kaedah pensampelan berkebarangkalian
Data bagi bilangan pertubuhan dan pekerja bergaji tidak diterbitkan.
In 2012, the survey was conducted by using probability sampling method. Data on number of establishments and
of year
RM Juta / Million RM Juta / Million
180
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.18 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN ARKITEK, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF ARCHITECTURAL SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishmentskasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2005 42 28.4 9.9 18.5 412 377 9.1 10.0
2007 48 44.0 14.9 29.2 505 466 14.1 10.9
2009 23 42.4 15.3 27.2 404 385 13.3 9.8
2010 76 65.1 24.3 40.8 619 569 18.8 14.1
2012 - 65.6 24.6 41.1 625 - 20.0 15.3
Nota : Tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2006, 2008, 2011 dan 2013.
Note : No census / survey was conducted for year 2006, 2008, 2011 and 2013.
Data bagi tahun 2005, 2007 dan 2010 merujuk kepada banci. Data 2009 merujuk kepada
penyiasatan di mana pertubuhan yang diliputi secara kumulatif menyumbang 85% kepada hasil.
Data for years 2005, 2007 and 2010 refer to census. Data for 2009 refer to survey where
establishments which cumulatively contribute 85% of revenue were covered.
Data bagi tahun 2009 tidak meliputi perkhidmatan pelukis pelan.
Data for year 2009 excluded drafting services.
Pada tahun 2012, penyiasatan dilaksanakan menggunakan kaedah pensampelan berkebarangkalian.
Data bagi bilangan pertubuhan dan pekerja bergaji tidak diterbitkan
In 2012, the survey was conducted by using probability sampling method. Data on number of establishments
and paid employees were not published.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
engaged as at end
of year
RM Juta / Million RM Juta / MillionBilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
181
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.19 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN KEJURUTERAAN, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF ENGINEERING SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2005 36 64.5 29.5 35.0 604 583 20.0 11.1
2007 64 119.0 40.8 78.1 1,070 1,039 36.4 20.5
2009 28 112.8 42.5 70.3 897 892 39.5 18.6
2010 107 184.4 74.5 109.9 1,455 1,414 56.2 29.5
2012 - 191.4 74.5 116.9 1,521 - 56.6 39.4
Nota : Tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2006, 2008, 2011 dan 2013.
Note : No census / survey was conducted for year 2006, 2008, 2011 and 2013.
Data bagi tahun 2005, 2007 dan 2010 merujuk kepada banci. Data 2009 merujuk kepada
penyiasatan di mana pertubuhan yang diliputi secara kumulatif menyumbang 85% kepada hasil.
Data for years 2005, 2007 and 2010 refer to census. Data for 2009 refer to survey where
establishments which cumulatively contribute 85% of revenue were covered.
Pada tahun 2012, penyiasatan dilaksanakan menggunakan kaedah pensampelan berkebarangkalian.
Data bagi bilangan pertubuhan dan pekerja bergaji tidak diterbitkan
In 2012, the survey was conducted by using probability sampling method. Data on number of establishments
and paid employees were not published.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
RM Juta / Million RM Juta / Million
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
182
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.20 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN JURUUKUR, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF SURVEYING SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishmentskasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2003 31 29.5 10.9 18.6 478 453 10.5 5.5
2005 32 21.0 9.4 11.6 327 298 7.0 5.1
2007 45 40.8 17.0 23.9 484 460 13.0 7.4
2010 42 54.7 26.2 28.6 518 494 12.8 8.5
2012 - 58.3 28.4 30.0 531 - 12.8 11.2
Nota: Tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2004, 2006, 2008, 2009, 2011 dan 2013.
Note: No census / survey was conducted for year 2004, 2006, 2008, 2009, 2011 and 2013.
Pada tahun 2012, penyiasatan dilaksanakan menggunakan kaedah pensampelan berkebarangkalian.
Data bagi bilangan pertubuhan dan pekerja bergaji tidak diterbitkan
In 2012, the survey was conducted by using probability sampling method. Data on number of establishments
and paid employees were not published.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
RM Juta / Million RM Juta / Million
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
183
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.21 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN PAKAR RUNDING PENGURUSAN DAN PENYELIDIKAN
PASARAN, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF MANAGEMENT CONSULTANCY AND MARKET RESEARCH SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2010 20 5.5 1.9 3.6 101 94 2.6 1.1
2012 - 5.6 1.9 3.7 108 - 3.4 1.1
Nota: Pertama kali diliputi pada tahun 2010 dan tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2011 dan 2013.
Note: Covered for the first time in 2010 and no census / survey was conducted for year 2011 and 2013.
Data adalah meliputi perkhidmatan perundingan pengurusan perniagaan, perkhidmatan perundingan sumber manusia,
perkhidmatan perundingan perhubungan awam dan komunikasi, aktiviti perundingan pengurusan lain dan penyelidikan
pasaran dan tinjauan pendapat umum.
Data include business management consultancy services, human resource consultancy services, consultancy services in public
relation and communications, other management consultancy activities and market research and public opinion polling.
Pada tahun 2012, penyiasatan dilaksanakan menggunakan kaedah pensampelan berkebarangkalian. Data bagi bilangan
pertubuhan dan pekerja bergaji tidak diterbitkan
In 2012, the survey was conducted by using probability sampling method. Data on number of establishments and paid employees
were not published.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
14.22 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN PROFESIONAL, SAINTIFIK DAN TEKNIKAL LAIN, SABAH PRINCIPAL STATISTICS OF OTHER PROFESSIONAL, SCIENTIFIC AND TECHNICAL SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establish- kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
ments Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2010 108 68.1 35.3 32.8 803 699 14.7 25.6
Nota: Pertama kali diliputi pada tahun 2010 dan tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2011, 2012 dan 2013.
Note: Covered for the first time in 2010 and no census / survey was conducted for year 2011, 2012 and 2013..
Data adalah meliputi perkhidmatan penyelidikan dan pembangunan saintifik, aktiviti mereka bentuk khusus, aktiviti
perkhidmatan perundingan perhubunpenterjemahan dan pentafsiran, aktiviti broker perniagaan, perundingan keselamatan, aktiviti ibu pejabat dan aktiviti
pasaran dan tinjauan pendapat umuprofesional, saintifik dan teknikal tidak terkelas di tempat lain, ujian teknikal dan analisis dan aktiviti fotografi.
Data include scientific research and development, specialised design activities, translation and interpretation activities, business
relation and communications, other mbrokerage activities, security consulting, activities of head offices and any other professional, scientific and technical activities,
technical testing and analysis and photographic activities.
* Data termasuk Wilayah Persekutuan Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan LabuData include Wilayah Persekutuan Labuan.
RM Juta / Million RM Juta / Million
RM Juta / Million RM Juta / Million
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
of year
Bilangan pekerja
184
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.23 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN VETERINAR, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF VETERINARY SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2005 4 1.1 0.6 0.4 18 13 0.1 0.8
2007 5 1.5 0.9 0.6 32 28 0.3 1.4
2009 6 5.0 3.2 1.8 46 42 0.8 1.2
2010 6 2.6 1.4 1.2 42 37 0.5 1.8
2012 - 5.2 2.6 2.6 52 - 0.7 2.7
Nota: Tiada banci/penyiasatan dijalankan untuk tahun 2006, 2008, 2011 dan 2013.
Note: No Census/survey was conducted for year 2006, 2008, 2011 and 2013.
Pada tahun 2012, penyiasatan dilaksanakan menggunakan kaedah pensampelan
berkebarangkalian. Data bagi bilangan pertubuhan dan pekerja bergaji tidak diterbitkan
In 2012, the survey was conducted by using probability sampling method. Data on number of
establishments and paid employees were not published.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
RM Juta / Million RM Juta / Million
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
185
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.24 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN PENTADBIRAN DAN KHIDMAT SOKONGAN, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF ADMINISTRATIVE AND SUPPORT SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2010 451 620 377 243 6,820 6,683 109 215
2012 - 684 413 271 6,062 - 114 253
Nota : Pertama kali diliputi pada tahun 2010 dan tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2011 dan 2013.
Note : Covered for the first time in 2010 and no census / survey was conducted for year 2011 and 2013.
Pada tahun 2012, penyiasatan dilaksanakan menggunakan kaedah pensampelan berkebarangkalian.
Data bagi bilangan pertubuhan dan pekerja bergaji tidak diterbitkan.
In 2012, the survey was conducted by using probability sampling method.
Data on number of establishments and paid employees were not published.
Perkhidmatan pentadbiran dan khidmat sokongan meliputi aktiviti sewaan dan pajakan, pekerjaan,
pengembaraan, operator pelancongan, khidmat penempahan, keselamatan dan penyiasatan,
perkhidmatan bangunan dan lanskap, pengurusan pejabat, sokongan pejabat dan sokongan
perniagaan lain.
Administrative and support services include activities rental and leasing, employment, travel agency,
tour operator, reservation services, security and investigation, services to building and landscape, office
administrative, office support and other business support.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
engaged as at end
of year
RM Juta / Million RM Juta / MillionBilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
186
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.25 PERANGKAAN UTAMA SEKOLAH PERSENDIRIAN, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF PRIVATE SCHOOLS, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2003 109 51.5 20.5 31.0 2,102 2,078 30.7 83.5
2005 154 54.0 19.9 34.1 2,348 2,303 34.0 95.5
2007 161 82.9 31.9 51.1 2,567 2,516 38.3 93.4
2009 68 68.5 19.0 49.5 1,878 1,864 32.7 86.8
2010 221 247.9 88.8 159.1 3,856 3,771 73.7 199.4
Nota : Tiada banci/penyiasatan dijalankan untuk tahun 2004, 2006, 2008, 2011, 2012 dan 2013.
Note : No Census/survey was conducted for year 2004, 2006, 2008, 2011, 2012 and 2013.
Data tahun 2009 merujuk kepada banci (pendidikan menengah am dan pendidikan kolej & universiti),
manakala pendidikan pra-sekolah hanya meliputi pertubuhan yang secara kumulatif menyumbang
80 % dan ke atas dari segi hasil.
Data for year 2009 include general school secondary education and college and university education
services refer to census, while for pre-primary education, establishments which cumulatively accounted
for 80 % and above in terms of revenue were covered.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
RM Juta / Million RM Juta / Million
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
187
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.26 PERANGKAAN UTAMA SEKOLAH MEMANDU, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF DRIVING SCHOOLS, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2002 59 4.4 1.4 3.0 187 117 1.2 2.4
2003 44 7.0 2.0 5.1 358 299 2.7 5.0
2005 76 7.7 2.5 5.2 281 188 2.3 4.4
2007 59 15.3 3.6 11.7 339 281 4.1 9.1
2010 51 27.6 10.4 17.2 468 436 8.7 30.0
Nota : Tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2004, 2006, 2008, 2009, 2011, 2012 dan 2013.
Note : No census / survey was conducted for year 2004, 2006, 2008, 2009, 2011, 2012 and 2013.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
engaged as at end
of year
RM Juta / Million RM Juta / MillionBilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
188
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.27 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN PERGIGIAN, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF DENTAL SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2002 32 8.0 2.9 5.1 164 125 1.2 2.9
2003 33 9.8 3.7 6.1 169 131 1.7 3.4
2005 40 10.6 3.6 7.0 200 156 2.0 4.0
2007 41 13.8 4.4 9.4 201 158 2.4 3.3
2010 39 14.5 4.8 9.6 184 144 2.6 4.1
Nota: Tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2004, 2006, 2008, 2009, 2011, 2012 dan 2013.
Note: No census / survey was conducted for year 2004, 2006, 2008, 2009, 2011, 2012 and 2013.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
RM Juta / Million RM Juta / Million
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
189
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.28 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN PERUBATAN, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF MEDICAL SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2003 161 83.8 41.9 41.9 1,067 936 15.4 22.1
2005 170 94.3 48.1 46.2 1,167 1,028 16.3 41.8
2007 167 108.8 55.7 53.2 1,160 1,029 19.1 46.1
2009 76 84.6 43.0 41.6 772 724 17.3 30.2
2010 181 133.8 69.6 64.2 1,336 1,201 30.1 48.7
Nota : Tiada banci/penyiasatan dijalankan untuk tahun 2004, 2006, 2008, 2011, 2012 dan 2013.
Note : No Census/survey was conducted for year 2004, 2006, 2008, 2011, 2012 and 2013.
Data tahun 2009 hanya merujuk kepada penyiasatan perkhidmatan klinik perubatan am,
di mana pertubuhan yang diliputi secara kumulatif menyumbang 80 % dari jumlah hasil.
Data for year 2009 only refer to survey on general medical clinics services where establishments
which cumulatively contribute 80% of revenue were covered.
Perkhidmatan perubatan meliputi perkhidmatan perubatan am dan pakar.
Medical services includes general and specialised medical services.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
RM Juta / Million RM Juta / Million
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
190
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.29 PERANGKAAN UTAMA HOSPITAL DAN RUMAH BERSALIN PERSENDIRIAN, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF PRIVATE HOSPITALS AND MATERNITY HOMES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2003 12 46.5 27.8 18.7 636 635 10.7 20.6
2005 10 49.4 29.0 20.4 624 624 12.2 44.4
2007 7 70.3 48.5 21.8 584 584 11.1 50.4
2009 4 83.3 53.2 30.2 526 526 12.0 25.7
2010 5 83.8 51.1 32.6 537 537 14.1 21.1
Nota : Tiada banci/penyiasatan dijalankan untuk tahun 2004, 2006, 2008, 2011, 2012 dan 2013.
Note : No Census/survey was conducted for year 2004, 2006, 2008, 2011, 2012 and 2013.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
RM Juta / Million RM Juta / Million
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
191
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.30 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN KERJA SOSIAL, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF SOCIAL WORK SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2010 8 1.5 0.7 0.8 56 55 0.6 2.4
Nota: Pertama kali diliputi pada tahun 2010 dan tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2011, 2012 dan 2013.
Note: Covered for the first time in 2010 and no census / survey was conducted for year 2011, 2012 and 2013.
Perkhidmatan kerja sosial meliputi aktiviti rumah penjagaan dan aktiviti kerja sosial tanpa penginapan
Social work services includes residential care activities and social work activities without accommodation.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
14.31 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN PENJAGAAN HARIAN KANAK-KANAK, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF CHILD DAY-CARE SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2010 37 5.0 1.8 3.2 276 239 2.6 1.6
Nota: Pertama kali diliputi pada tahun 2010 dan tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2011, 2012 dan 2013.
Note: Covered for the first time in 2010 and no census / survey was conducted for year 2011, 2012 and 2013.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
RM Juta / Million RM Juta / Million
RM Juta / Million RM Juta / Million
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
of year
Bilangan pekerja
192
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.32 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN KESIHATAN LAIN, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF OTHER HEALTH SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2007 4 0.8 0.6 0.2 21 20 0.3 0.4
2010 16 5.8 2.5 3.3 93 86 1.9 3.1
Nota : Tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2008, 2009, 2011, 2012 dan 2013.
Note : No census / survey was conducted for year 2008, 2009, 2011, 2012 and 2013.
Perkhidmatan kesihatan lain meliputi pusat dialisis, makmal perubatan, pusat akupuntur,
ahli herba dan homeopati dan perkhidmatan kesihatan kemanusiaan lain.
Other health services includes dialysis centres, medical laboratories, acupuncture centres, herbalist
and other human health services.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
engaged as at end
of year
RM Juta / Million RM Juta / MillionBilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
193
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.33 PERANGKAAN UTAMA AKTIVITI KESENIAN, HIBURAN DAN REKREASI, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF ARTS, ENTERTAINMENT AND RECREATION ACTIVITIES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2010 564 333 236 98 3,781 3,252 48 309
2012 - 188 85 103 3,146 - 40 378
Nota: Pertama kali diliputi pada tahun 2010 dan tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2011 dan 2013.
Note: Covered for the first time in 2010 and no census / survey was conducted for year 2011 and 2013.
Pada tahun 2012, penyiasatan dilaksanakan menggunakan kaedah pensampelan berkebarangkalian.
Data bagi bilangan pertubuhan dan pekerja bergaji tidak diterbitkan.
In 2012, the survey was conducted by using probability sampling method. Data on number of establishments
and paid employees were not published.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
14.34 PERANGKAAN UTAMA AKTIVITI KEAHLIAN ORGANISASI, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF ACTIVITIES OF MEMBERSHIP ORGANISATIONS, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2010 689 29.9 18.4 11.5 487 - 8.5 42.7
Nota: Pertama kali diliputi pada tahun 2010 dan tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2011, 2012 dan 2013.
Note: Covered for the first time in 2010 and no census / survey was conducted for year 2011, 2012 dan 2013.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
RM Juta / Million RM Juta / Million
RM Juta / Million RM Juta / MillionBilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
of year
194
PERKHIDMATAN
SERVICES
14.35 PERANGKAAN UTAMA PERKHIDMATAN PEMBAIKAN KOMPUTER DAN BARANGAN
PERSENDIRIAN DAN ISI RUMAH, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF REPAIR OF COMPUTERS AND PERSONAL AND
HOUSEHOLDS GOODS SERVICES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2010 126 37.4 21.2 16.2 551 427 6.1 6.7
Nota: Pertama kali diliputi pada tahun 2010 dan tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2011, 2012 dan 2013.
Note: Covered for the first time in 2010 and no census / survey was conducted for year 2011, 2012 and 2013.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
14.36 PERANGKAAN UTAMA AKTIVITI PERKHIDMATAN LAIN, SABAH
PRINCIPAL STATISTICS OF OTHER SERVICES ACTIVITIES, SABAH
Tahun Bilangan
Year pertubuhan Nilai Nilai Nilai Gaji dan Nilai harta
No. of output input ditambah upah yang tetap yang
establishments kasar perantaraan Value dibayar dimiliki pada
Value of Value of added dalam akhir tahun
gross intermediate Jumlah Pekerja tahun Value of fixed
output input Total bergaji Salaries assets owned
Paid and wages as at end
employees paid during of year
the year
2010 725 103.5 45.3 58.3 3,253 2,453 26.2 44.3
Nota: Pertama kali diliputi pada tahun 2010 dan tiada banci / penyiasatan dijalankan untuk tahun 2011, 2012 dan 2013.
Note: Covered for the first time in 2010 and no census / survey was conducted for year 2011, 2012 and 2013.
Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Data include Wilayah Persekutuan Labuan.
RM Juta / Million RM Juta / Million
RM Juta / Million RM Juta / MillionBilangan pekerja
No. of persons
engaged as at end
of year
pada akhir tahun
No. of persons
engaged as at end
of year
Bilangan pekerja
pada akhir tahun
195
PENGANGKUTAN DAN KOMUNIKASI
TRANSPORT AND COMMUNICATIONS
PANJANG JALAN RAYA MENGIKUT JENIS JALAN RAYA DAN BIDANG KUASA, SABAH ROADS MILEAGE BY TYPE OF ROAD AND JURISDICTION, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
KilometerKilometre
Jumlah 20,136 20,799 21,136 21,606 21,607Total
Jalan Raya PersekutuanFederal Roads
Berturap 1,501 1,501 1,501 1,501 1,501Paved
Jalan Raya Negeri 18,635 19,298 19,635 20,105 20,106State Road
Jalan Raya Jabatan Kerja Raya 10,735 10,801 10,747 11,000 11,022Public Works Department Roads
Berturap 5,304 5,370 5,376 5,732 5,780Paved
Kerikil 5,057 5,043 4,983 4,890 4,863Gravel
Tanah 374 388 388 378 379Earth
Jalan Raya Pihak Berkuasa Tempatan 7,900 8,498 8,888 9,105 9,084
Local Authorities Roads
Jalan Majlis Perbandaran 2,447 2,490 3,084 3,093 3,093
Municipal Councils Road
Berturap 1,359 1,353 1,952 1,959 1,959
Paved
Kerikil 1,043 1,089 1,083 1,085 1,085
Gravel
Tanah 45 49 49 49 49
Earth
Jalan Majlis Daerah 5,454 6,008 5,805 6,012 5,991District Councils Road
Berturap 1,224 1,494 1,548 1,653 1,649Paved
Kerikil 4,054 4,285 4,035 4,161 4,143Gravel
Tanah 176 229 221 198 199Earth
Nota: Jalan Raya Persekutuan tidak mempunyai Sumber: MARRIS (Malaysia Road RecordsNote: Jalan Raya Kerikil dan Tanah. Source: Information System)
No Gravel and Earth Road for Federal Roads.
15.1
Jenis dan Bidang KuasaType and Jurisdiction
197
PENGANGKUTAN DAN KOMUNIKASI TRANSPORT AND COMMUNICATIONS
15.2 KENDERAAN BERMOTOR YANG BERDAFTAR, SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN MOTOR VEHICLES REGISTERED, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
SABAH WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
2010 2011 2012 2013 2014 2010 2011 2012 2013 2014
BilanganNumber
Jumlah 842,188 918,357 974,266 1,056,688 1,125,375 46,454 49,530 52,619 57,080 61,676Total
Motosikal 193,192 227,002 265,785 302,952 334,254 10,132 10,783 11,702 13,270 14,694Motorcycles
Motokar 305,570 324,298 326,998 347,074 403,844 25,381 26,912 28,057 29,838 36,278Motor Cars
Teksi dan Kereta Sewa 7,756 8,132 5,175 5,360 6,497 198 198 173 178 203
Taxis andHire Cars
Bas 4,138 4,362 6,408 6,708 3,232 152 155 225 225 103Buses
Lori dan Van 95,149 98,322 105,196 109,120 112,168 3,569 3,580 4,083 4,157 4,248Lorries and Vans
Pacuan
Empat Roda 85,752 94,617 168,791 181,657 118,688 2,489 2,524 4,525 5,030 1,150Four Wheel
Drive
Kenderaan
Lain (a)
140,008 149,817 73,346 80,356 138,415 4,433 5,277 3,763 4,291 4,915Other Vehicles
Treler dan 10,623 11,807 22,567 23,461 8,277 100 101 91 91 85semi treler
Trailers and semi trailers
(a) Termasuk kereta kerajaan dan Sumber: Jabatan Pengangkutan Jalan Malaysia kenderaan sekolah memandu. Source: Road Transport Department, Malaysia Including government motor cars and driving school vehicles. 198
PENGANGKUTAN DAN KOMUNIKASI
TRANSPORT AND COMMUNICATIONS
15.3 PENDAFTARAN BARU KENDERAAN BERMOTOR MENGIKUT KAWASANPENDAFTARAN, SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN - 2014NEW REGISTRATION OF MOTOR VEHICLES BY REGISTRATION AREA, SABAH AND WILAYAHPERSEKUTUAN LABUAN - 2014
SABAH Kota Sandakan Tawau Lahad Keningau Kudat Beaufort WILAYAH
Kinabalu Datu PERSEKUTUAN
LABUAN
BilanganNumber
Jumlah 68,716 31,800 11,387 10,899 7,207 3,090 936 3,397 4,597Total
Motosikal 31,301 10,797 5,669 6,280 4,948 1,957 367 1,283 1,427Motorcycles
Motokar 18,709 10,988 2,904 2,300 814 538 211 954 2,523
Motor Cars
Teksi dan Kereta Sewa 260 206 5 27 8 4 4 6 21 Taxis andHire Cars
Bas 38 31 - 3 1 - - 3 -Buses
Lori dan Van 3,452 2,013 526 412 196 64 24 217 93
Lorries and Vans
Pacuan
Empat Roda 11,602 5,607 1,748 1,543 1,030 503 320 851 409
Four Wheel
Drive
Kenderaan
Lain (a)
3,050 1,997 417 319 208 20 10 79 124
Other Vehicles
Treler dan 304 161 118 15 2 4 - 4 -semi treler
Trailers and
semi trailers
(a) Termasuk kereta kerajaan dan Sumber: Jabatan Pengangkutan Jalan Malaysia
kenderaan sekolah memandu. Source: Road Transport Department, Malaysia Including government motor cars and driving school vehicles.
199
PENGANGKUTAN DAN KOMUNIKASI
TRANSPORT DAN COMMUNICATIONS
15.4 PERANGKAAN KERETA API, SABAH
RAILWAY STATISTICS, SABAH
‘000 ‘000 ‘000
2010 169.5 3,243.7 99.6 109.3
2011 594.0 2,312.4 180.9 187.0
2012 599.2 16,770.8 45.6 110.8
2013 P
690.1 17,714.0 6.1 166.8
2014 P
585.4 19,701.8 13.3 212.5
Sumber : Jabatan Keretapi Negeri Sabah
Source: Sabah State Railway Department
‘000 tan metrik
tonne
Jumlah
tan kilometer
barang
Total freight
tonnage
kilometre
Jumlah tan
barang
Total
freight
tonnage
Bilangan
kilometer
penumpang
Number of
Passenger
kilometre
Tempoh
Period
Bilangan
perjalanan
penumpang
passenger
journeys
Number of
200
PENGANGKUTAN DAN KOMUNIKASITRANSPORT AND COMMUNICATIONS
15.5 PENGERAKAN PESAWAT DI LAPANGAN TERBANG, SABAH DAN WILAYAHPERSEKUTUAN LABUANAIRCRAFT MOVEMENTS AT AIRPORTS, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
SABAH Kota Sandakan Tawau LapanganKinabalu Terbang
Lain (a)
OtherAirports
BilanganNumber
2010 Pendaratan 41,686 27,597 6,968 5,441 1,680 6,052
Landings
Berlepas 41,709 27,621 6,989 5,431 1,668 5,567
Take-offs
2011 Pendaratan 42,040 29,580 5,666 5,100 1,694 6,063
Landings
Berlepas 41,954 29,537 5,650 5,088 1,679 6,055
Take-offs
2012 Pendaratan 40,699 28,989 5,170 4,829 1,711 4,832
Landings
Berlepas 40,704 28,993 5,169 4,829 1,713 4,824
Take-offs
2013 Pendaratan 45,463 32,484 5,217 5,850 1,912 5,588
Landings
Berlepas 45,652 32,674 5,217 5,851 1,910 5,584
Take-offs
2014 Pendaratan 48,619 34,388 5,857 6,416 1,958 7,767
Landings
Berlepas 48,619 34,388 5,858 6,416 1,957 7,766
Take-offs
(a) Data merujuk kepada lapangan Sumber:
terbang di Kudat dan Lahad Datu. Source:
Data refers to airports at Kudat and
Lahad Datu.
WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
Malaysia Airports Sdn. Bhd., Sabah.
201
PENGANGKUTAN DAN KOMUNIKASITRANSPORT AND COMMUNICATIONS
15.6 TRAFIK PENUMPANG DI LAPANGAN TERBANG, SABAH DAN WILAYAH
PERSEKUTUAN LABUAN
PASSENGER TRAFFIC AT AIRPORTS, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
SABAH Kota Sandakan Tawau LapanganKinabalu Terbang
Lain (a)
OtherAirports
Bilangan PenumpangNumber of Passengers
2010 Mendarat 3,425,509 2,550,758 373,686 443,508 57,557 237,115
Disembarked
Berlepas 3,472,534 2,587,059 373,307 454,340 57,828 226,760
Embarked
2011 Mendarat 3,791,771 2,874,299 395,734 453,689 68,049 295,583
Disembarked
WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
202
Berlepas 3,820,011 2,887,308 397,857 467,568 67,278 257,525
Embarked
2012 Mendarat 3,882,796 2,916,472 402,815 490,089 73,420 273,891
Disembarked
Berlepas 3,902,814 2,927,980 407,041 494,018 73,775 266,582
Embarked
2013 Mendarat 4,521,686 3,408,773 440,610 597,543 74,760 321,175
Disembarked
Source:
Berlepas 4,594,808 3,467,517 446,159 605,890 75,242 315,951
Embarked
2014 Mendarat 4,509,008 3,383,599 436,748 606,843 81,818 359,651
Disembarked
Berlepas 4,537,550 3,402,358 440,727 611,468 82,997 355,401
Embarked
(a) Data merujuk kepada lapangan Sumber:
terbang di Kudat dan Lahad Datu. Source:Data refers to airports at Kudat and Lahad Datu.
Malaysia Airports Sdn. Bhd., Sabah.
202
PENGANGKUTAN DAN KOMUNIKASITRANSPORT AND COMMUNICATIONS
15.7 MUATAN YANG DIURUSKAN DI LAPANGAN TERBANG, SABAH DANWILAYAH PERSEKUTUAN LABUANCARGO HANDLED AT AIRPORTS, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
SABAH Kota Sandakan Tawau Lapangan Kinabalu Terbang
Lain (a)
OtherAirports
KilogramKilogram
2010 Masuk 19,027,265 17,304,227 1,082,059 640,979 - 3,420,596
Incoming
Keluar 17,821,500 13,495,695 1,921,849 2,403,956 - 962,349
Outgoing
2011 Masuk 16,400,467 15,064,316 583,584 725,852 26,715 3,891,949
Incoming
Keluar 14,439,183 10,262,948 1,705,619 2,469,279 1,337 955,752
Outgoing
2012 Masuk 14,484,335 12,842,856 671,946 796,355 173,178 4,446,442
Incoming
Keluar 12,690,117 9,154,960 1,831,103 1,692,634 11,420 1,365,949
Outgoing
2013 Masuk 9,630,669 7,832,472 708,377 912,708 177,112 5,942,282
Incoming
Keluar 11,209,987 7,132,651 2,122,538 1,931,582 23,216 2,144,498
Outgoing
2014 Masuk 15,073,689 13,287,353 579,217 1,061,217 145,902 6,063,922
Incoming
Keluar 14,397,409 10,245,583 1,915,739 2,203,057 33,030 3,479,287
Outgoing
(a) Data merujuk kepada lapangan Sumber: terbang di Kudat dan Lahad Datu. Source:Data refers to airports at Kudat and Lahad Datu.
WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
Malaysia Airports Sdn. Bhd., Sabah.
203
PENGANGKUTAN DAN KOMUNIKASI TRANSPORT AND COMMUNICATIONS
15.8 MEL YANG DIURUSKAN DI LAPANGAN TERBANG,SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN MAIL HANDLED AT AIRPORTS, SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
SABAH Kota Sandakan Tawau Lapangan Kinabalu Terbang
Lain (a)
Other Airports
Kilogram Kilogram
2010 Turun 1,730,708 727,489 437,614 383,942 181,663 329,544
Discharged
Dihantar 878,650 759,005 38,558 55,534 25,553 48,434
Despatched
2011 Turun 1,739,000 758,500 395,280 398,451 186,769 347,249
Discharged
Dihantar 1,071,236 922,864 63,824 58,779 25,769 64,655
Despatched
2012 Turun 1,984,964 972,014 367,272 406,717 238,961 390,816
Discharged
Dihantar 1,450,209 1,274,062 50,323 89,959 35,865 84,849
Despatched
2013 Turun 1,414,218 702,985 241,469 333,216 136,548 419,087
Discharged
Dihantar 1,259,701 1,047,940 45,543 137,623 28,595 88,284
Despatched
2014 Turun 1,117,009 894,753 31,398 187,780 3,078 444,199
Discharged
Dihantar 504,869 491,091 4,552 9,204 22 74,927
Despatched
(a) Data merujuk kepada lapangan terbang Sumber:
di Kudat dan Lahad Datu. Source:
Data refers to airports at Kudat and Lahad Datu.
WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
Malaysia Airports Sdn. Bhd., Sabah.
204
PENGANGKUTAN DAN KOMUNIKASI TRANSPORT AND COMMUNICATIONS
15.9 KETIBAAN DAN PELAYARAN KAPAL LAUT YANG TERLIBAT DALAM PERDAGANGAN
ANTARABANGSA DI PELABUHAN, SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
ARRIVALS AND DEPARTURES OF OCEAN GOING VESSELS ENGAGED IN INTERNATIONAL TRADE AT PORTS,
SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
SABAH Kota Sandakan Tawau Lahad Sepanggar Sepanggar Pelabuhan
Kinabalu Datu Bay Bay Lain (a)
Oil Container Other Ports
Terminal Port (SBOT) (SBCP)
2010 Ketibaan
Arrivals
Bilangan 4,301 306 1,844 900 614 285 234 118 1,322
Number
'000 T.B.B. 11,704 1,404 3,782 1,766 2,452 872 817 611 8,830
'000 N.R.T.
Belayar
Departures
Bilangan 4,301 306 1,844 900 614 285 234 118 1,322
Number
'000 T.B.B. 11,704 1,404 3,782 1,766 2,452 872 817 611 8,830
'000 N.R.T.
2011 Ketibaan
Arrivals
Bilangan 4,159 325 1,729 683 556 288 234 344 1,368
Number
'000 T.B.B. 11,013 961 3,530 1,632 2,399 861 884 746 7,530
'000 N.R.T.
Belayar
Departures
Bilangan 4,159 325 1,729 683 556 288 234 344 1,368
Number
'000 T.B.B. 11,013 961 3,530 1,632 2,399 861 884 746 7,530
'000 N.R.T.
2012 Ketibaan
Arrivals
Bilangan 4,249 413 1,561 977 566 294 295 143 1,555
Number
'000 T.B.B. 12,079 1,332 3,440 1,557 2,683 922 1,373 772 12,397
'000 N.R.T.
Belayar
Departures
WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
205
Bilangan 4,249 413 1,561 977 566 294 295 143 1,555
Number
'000 T.B.B. 12,079 1,332 3,440 1,557 2,683 922 1,373 772 12,397
'000 N.R.T.
205
PENGANGKUTAN DAN KOMUNIKASITRANSPORT AND COMMUNICATIONS
15.9 KETIBAAN DAN PELAYARAN KAPAL LAUT YANG TERLIBAT DALAM PERDAGANGAN
ANTARABANGSA DI PELABUHAN, SABAH - (SAMB.)
ARRIVALS AND DEPARTURES OF OCEAN GOING VESSELS ENGAGED IN INTERNATIONAL TRADE AT PORTS,
SABAH - (CONT'D)
SABAH Kota Sandakan Tawau Lahad Sepanggar Sepanggar Pelabuhan
Kinabalu Datu Bay Bay Lain (a)
Oil Container Other Ports
Terminal Port
(SBOT) (SBCP)
2013 Ketibaan
Arrivals
Bilangan 4,530 422 1,543 975 575 305 339 371 -
Number
'000 T.B.B. 13,327 2,154 3,441 1,509 2,688 1,001 1,798 736 -
'000 N.R.T.
Belayar
Departures
Bilangan 4,530 422 1,543 975 575 305 339 371 -
Number
'000 T.B.B. 13,327 2,154 3,441 1,509 2,688 1,001 1,798 736 -
'000 N.R.T.
2014 Ketibaan
Arrivals
Bilangan 5,979 559 2,134 1,808 566 259 363 290 -
Number
'000 T.B.B. 15,390 4,209 3,402 1,507 2,770 950 1,905 647 -
'000 N.R.T.
Belayar
Departures
Bilangan 5,979 559 2,134 1,808 566 259 363 290 -
Number
'000 T.B.B. 15,390 4,209 3,402 1,507 2,770 950 1,905 647 -
'000 N.R.T.
Nota: Angka merujuk kepada semua jenis kapal Sumber : Sabah Ports Sdn. Bhd.
yang digunakan dalam Perdagangan Luar Source: Sabah Ports Sdn. Bhd.
Note: Figures refer to all types of vessels Jabatan Laut, Wilayah
engaged in Foreign Trade. Persekutuan Labuan
Marine Department, Wilayah
(a) Merujuk kepada Kudat dan Kunak. Persekutuan Labuan
Refers to Kudat and Kunak.
WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
206
T.B.B. = Tan Bersih Berdaftar.
N.R.T. = Net Registered Tonnage.
206
PENGANGKUTAN DAN KOMUNIKASITRANSPORT AND COMMUNICATIONS
15.10 KARGO YANG DIKENDALIKAN DI PELABUHAN SABAH DAN WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
CARGO THROUGHPUT AT PORTS OF SABAH AND WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
SABAH Kota Sandakan Tawau Lahad Sepanggar Sepanggar Pelabuhan
Kinabalu Datu Bay Bay Lain (a)
Oil Container Other Ports
Terminal Port
(SBOT) (SBCP)
`000 Tan Metrik (Freightweight) Tonnes
2010 Eksport 14,567 419 5,154 3,460 3,173 378 612 1,371 11,382
Exports
Import 13,823 1,366 4,219 1,893 1,543 1,986 2,620 196 1,999
Imports
2011 Eksport 14,603 473 4,653 3,737 3,033 363 739 1,605 10,449
Exports
Import 13,345 1,480 3,729 1,533 1,508 2,102 2,848 145 1,496
Imports
2012 Eksport 13,852 594 4,105 3,566 2,960 299 727 1,601 9,623
Exports
Import 13,851 1,800 3,450 1,525 1,617 2,226 3,036 197 1,833
Imports
2013 Eksport 14,007 564 4,410 3,312 3,115 383 667 1,556 -
Exports
Import 13,487 1,655 3,376 1,526 1,493 2,322 2,976 139 -
Imports
2014 Eksport 14,495 624 4,645 3,409 3,051 246 816 1,704 -
Exports
Import 14,144 1,639 3,504 1,641 1,647 2,281 3,223 209 -
Imports
Nota: (a) Merujuk kepada Kudat dan Kunak. Sumber : Sabah Ports Sdn. Bhd.
Note: Refers to Kudat and Kunak. Source: Jabatan Laut, Wilayah
Persekutuan Labuan
Marine Department, Wilayah
Persekutuan Labuan
WILAYAH PERSEKUTUAN LABUAN
207
PENGANGKUTAN DAN KOMUNIKASI
TRANSPORT AND COMMUNICATIONS
15.11 PERANGKAAN POS, SABAHPOSTAL STATISTICS, SABAH
Butiran 2010 2011 2012 2013 2014
Particulars
Hasil daripada penjualan
setem pos (RM `000) 2,606 2,918 2,539 2,618 2,360
Revenue from sales of postage
stamps
Jumlah bungkusan
yang diuruskan 66,257 75,960 68,306 69,855 93,348
Total parcels handled
Barangan bungkusan yang diterima
dari Sabah untuk pengeposan
ke luar negara 9,780 9,149 8,665 7,032 19,386
Postal items posted from
Sabah for overseas delivery
Barangan pos yang diposkan
dari Sabah untuk penyerahan
di Malaysia (termasuk Sabah) 56,477 66,811 59,641 62,823 73,962
Postal items posted in Sabah
for delivery in Malaysia (includes Sabah)
Nota : Termasuk Wilayah Persekutuan Labuan. Sumber:
Note : Includes Wilayah Persekutuan Labuan. Source:Pos Malaysia Berhad
208
PENGANGKUTAN DAN KOMUNIKASI
TRANSPORT AND COMMUNICATIONS
15.12 PERANGKAAN TELEKOMUNIKASI, SABAH
TELECOMMUNICATIONS STATISTICS, SABAH
Butiran 2010 2011 2012 2013 2014
Particulars '000
Bilangan pelanggan telefon
Number of telephone subscriptions
Kediaman 124 126 122 115 112
Residential
Perniagaan 102 106 102 91 89
Business
Awam 2 3 .. .. ..
Public
Selular ('000) 3,115 3,006 3,236 3,834 3,729
Cellular ('000)
Nota: Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan. Sumber: Suruhanjaya Komunikasi
Note: Data include Wilayah Persekutuan Labuan. dan Multimedia Malaysia
Source : Malaysian Communication
Pra bayar dan Pasca bayar. and Multimedia Commission
Prepaid and Postpaid.
15.13 BILANGAN LANGGANAN JALUR LEBAR, SABAH, 2014
NUMBER OF BROADBAND SUBSCRIPTIONS, SABAH, 2014
Butiran Jumlah
Particulars Total
Tetap ('000) * 107.8
Fixed ('000) *
Tanpa wayar ('000) ** 247.6
Wireless ('000) **
Lain-lain ('000) * 35.4
Others ('000) *
Nota: Termasuk ADSL, SDSL, VDSL, Fiber, Satelite dan Suruhanjaya Komunikasi
Note: Fixed Wireless. dan Multimedia Malaysia
Include ADSL, SDSL, VDSL, Fiber, Satelite and
-
Kediaman Bukan kediaman
Residential Non-residential
24.9
110.8
82.9
136.8
35.4
Sumber:
*
Source : Malaysian Communication
*
*
*
209
Include ADSL, SDSL, VDSL, Fiber, Satelite and
Fixed Wireless.Termasuk Mobile Broadband, Pay Per Use , Wimax dan Evdo.
Including Mobile Broadband, Pay Per Use, Wimax and Evdo.
Source : Malaysian Communication and Multimedia Commission
*
**
209
PENGANGKUTAN DAN KOMUNIKASI
TRANSPORT AND COMMUNICATIONS
15.14 PURATA EDARAN AKHBAR HARIAN, SABAH a
AVERAGE DAILY CIRCULATION OF NEWSPAPER, SABAH a
Jumlah Campuran * Bahasa
Total Bahasa Cina
Combination of Chinese
Languages Language
2010 152,146 77,333 74,813
2011 150,084 76,269 73,815
2012 154,905 77,730 77,175
2013 167,300 84,352 82,948
2014 169,755 83,493 86,262
Note : a Merujuk kepada akhbar yang diterbit di Sabah sahaja. Sumber: Pelbagai Syarikat Akhbar
Note : Refer to paper published in Sabah only. Source: Various Newspaper Companies
* Merujuk kepada Bahasa Melayu,
Inggeris dan Kadazan.
Refers to Malay, English and Kadazan Languages.
Tahun
Year
rr
210
KEWANGAN
FINANCE
16.1 HASIL KERAJAAN NEGERI, SABAHSTATE GOVERNMENT REVENUE, SABAH
2011 2012 2013 2014
RM `000
Hasil cukai 1,501,033 1,324,338 1,176,455 1,238,940
Tax revenue
Hasil bukan cukai 2,566,555 2,614,824 2,764,057 1,881,938
Non-tax revenue
Terimaan bukan hasil * 300,892 424,211 403,099 1,420,654
Non-revenue receipts
Jumlah Hasil 4,368,480 4,363,373 4,343,611 4,541,532
Total revenue
Nota : * Termasuk terimaan dan sumbangan Sumber: Jabatan Bendahari Negeri Sabah
dari kerajaan persekutuan. Source: Sabah State Treasury Department
Note : Include receipts and contributions
from federal government.
HasilRevenue
211
KEWANGANFINANCE
16.2 RINGKASAN PERBELANJAAN KERAJAAN NEGERI (SEBENAR), SABAH
SUMMARY OF STATE GOVERNMENT EXPENDITURE (ACTUAL), SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
RM `000
Jumlah 3,470,797 4,364,460 4,081,045 4,319,463 4,503,710
Total
Bayaran ke atas Akaun Hutang Awam 92,450 226,858 183,165 193,644 772,760Charges on Account of Public Debt
Pelbagai - 3,617 7,464 7,272 3,070Miscellaneous
Yang Di-Pertua Negeri 4,762 4,429 7,554 6,685 6,999Head of State
Dewan Undangan Negeri 11,319 13,473 12,253 12,135 12,328Legislative Assembly
Suruhanjaya Perkhidmatan Awam 2,559 2,741 3,059 3,388 3,691Public Service Commission
Jabatan Ketua Menteri 92,514 101,473 110,586 118,349 114,682Chief Minister Department
Jabatan Perkhidmatan Awam Negeri 41,197 44,023 42,158 46,767 48,936
Public Service Department
Pentadbiran Daerah 37,055 39,111 42,214 42,183 47,963District Administration
Percetakan 16,076 18,252 15,751 14,898 14,226Printing
Undang-Undang 3,231 3,550 3,795 3,598 4,190Legal
Kementerian Kewangan 50,641 49,537 53,945 54,331 54,901Ministry of Finance
Pencaruman kepada Kumpulan Wang Berkanun 730,000 918,000 670,000 503,420 844,871Contribution to Statutory Fund
Perkhidmatan Am Perbendaharaan 700,283 1,083,624 967,238 1,340,326 496,319Treasury General Services
Kementerian Pertanian dan Perikanan 47,990 51,088 81,886 58,996 54,864Ministry of Agriculture and Fishery
Pertanian 68,989 72,950 76,377 81,683 83,860Agriculture
Pengairan dan Saliran 118,592 133,890 109,349 139,424 118,647Drainage and Irrigation
Kementerian Perhubungandan Kerja Raya 4,894 5,262 6,095 5,630 5,925Ministry of Communication and Works
Pelabuhan dan Dermaga 16,817 16,751 15,978 17,232 17,443Ports and Harbours
Jabatan Kerja Raya 91,079 89,876 100,198 100,939 107,921Public Works Department
Kerja Raya Berulangan 86,908 133,464 141,774 91,506 80,782Public Works Recurrent
Keretapi Negeri Sabah 39,580 39,629 40,377 39,757 40,528Sabah State Railways
Jabatan Hal Ehwal Agama Islam Sabah 77,029 78,520 76,578 85,827 85,566Sabah State Islamic Religious Affairs
Jenis PerbelanjaanNature of Expenditure
212
KEWANGAN
FINANCE
16.2 RINGKASAN PERBELANJAAN KERAJAAN NEGERI (SEBENAR), SABAH - (SAMB.)
SUMMARY OF STATE GOVERNMENT EXPENDITURE (ACTUAL), SABAH - (CONT'D)
2010 2011 2012 2013 2014
RM `000 1,351,473 1,483,238
Kementerian Pembangunan Sumber
dan Perusahaan 51,276 61,556 69,489 66,239 69,151
Ministry of Industrial and Resources Development
Kementerian Kerajaan Tempatan
dan Perumahan 72,068 89,741 83,017 91,660 92,091
Ministry of Local Government and Housing
Kementerian Pelancongan dan
Pembangunan Alam Sekitar 87,283 84,803 89,365 86,974 88,171
Ministry of Tourism and
Jenis PerbelanjaanNature of Expenditure
213
Ministry of Tourism and
Environmental Development
Hutan 94,096 91,898 87,406 102,233 108,566
Forests
Tanah dan Ukur 76,982 79,791 83,448 81,078 88,696
Lands and Surveys
Kementerian Perkhidmatan Sosial 26,959 28,745 25,530 24,791 39,136
Ministry of Social Services
Perpustakaan, Muzium dan Arkib
Negeri Sabah 40,503 43,614 51,986 53,589 57,042
Libraries, Museum and Sabah
State Archives
Perkhidmatan Kebajikan Am 57,456 62,657 69,016 72,297 72,682
Welfare Services
Perikanan 16,319 18,068 18,714 20,389 21,308
Fisheries
Kementerian Kebudayaan,
Belia dan Sukan 40,438 55,982 56,705 59,423 63,493Belia dan Sukan 40,438 55,982 56,705 59,423 63,493
Ministry of Culture, Youth and Sports
Kementerian Pembangunan Perindustrian 5,017 7,201 5,201 5,450 5,664
Ministry of Industrial Development
Speaker Dewan Undangan Negeri 14,355 12,600 12,397 14,519 17,408
State Assembly Speaker
Kementerian Pembangunan Luar Bandar 15,810 18,100 20,921 18,431 18,231
Ministry of Rural Development
Pejabat Perhubungan Sabah 1,611 1,614 1,769 1,652 2,434
Sabah Government Liaison Unit
Perkhidmatan Haiwan dan Perusahaan Ternak 49,717 56,873 53,711 55,674 57,312
Veterinary Services and Livestock Industries
Jabatan Perhubungan Perindustrian
dan Penyelidikan 3,420 3,863 4,225 4,320 4,770
Industrial Development and
Research Department
Biro Pembangunan Sumber Manusia 13,382 11,672 13,149 16,182 15,865
Human Resources Development BureauHuman Resources Development Bureau
Jabatan Air 468,691 504,064 565,581 575,000 659,794
Water Department
Perkhidmatan Awam Negeri 833 863 976 929 996
State Public Services
Peruntukan Di-Raja 616 637 645 643 428
Civil List
Nota : Hasil tambah mungkin berbeza kerana pembundaran Sumber: Jabatan Bendahari Negeri Sabah
Note : The added total may differ due to rounding Source: Sabah State Treasury Department
213
KEWANGAN
FINANCE
16.3 HASIL PEMBANGUNAN NEGERI (SEBENAR), SABAH STATE DEVELOPMENT REVENUE (ACTUAL), SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
RM `000
Jumlah 1,002,372 788,319 633,679 666,816 1,183,279
Total
Peruntukan Daripada
Belanjawan Biasa 550,000 665,000 535,000 440,000 800,000
Appropriation fromOrdinary Budget
Kumpulan Wang
Pinjaman 299,820 53,029 21,068 146,225 313,319
Loan Funds
Pelbagai 92,531 52,854 50,552 47,375 48,086
Miscellaneous
Bantuan Kerajaan
Persekutuan 60,021 17,436 27,059 33,216 21,874
Federal Grants
Sumber: Jabatan Bendahari Negeri Sabah
Source: Sabah State Treasury Department
SumberSource
214
KEWANGAN
FINANCE
16.4 PERBELANJAAN PEMBANGUNAN NEGERI (SEBENAR), SABAHSTATE DEVELOPMENT EXPENDITURE (ACTUAL), SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
RM `000
Jumlah 1,173,318 758,416 955,811 1,073,912 1,014,985
Total
Ketua Menteri 183,229 132,477 191,520 220,981 167,812
Chief Minister
Kementerian Pembangunan Luar 72,173 92,342 94,774 92,668 83,572Bandar dan Keusahawanan
Ministry of Rural and Entrepreneural Development
Kementerian Kewangan 78,331 36,054 27,070 16,434 11,403
Ministry of Finance
Kementerian Pembangunan 256,460 124,699 145,987 175,387 148,248Pertanian dan Industri Pemakanan
Ministry of Agriculture and Food Industries
Kementerian Pembangunan 447,551 279,969 414,099 492,326 485,628
Infrastruktur
Ministry of Infrastructure Development
Kementerian Kerajaan Tempatan 33,135 17,917 18,085 14,089 16,939
dan Perumahan
Ministry of Local Government and Housing
Kementerian Pembangunan 14,960 10,732 4,324 4,598 3,910
Masyarakat dan Hal Ehwal
Pengguna
Ministry of Sosial Development and Consumer Affairs
Kementerian Pembangunan
Pelancongan Alam Sekitar Sains dan Teknologi 8,226 11,427 19,436 12,084 16,514
Ministry of Tourism Environment, Science and Technology
Kementerian Pembangunan 57,427 25,431 19,161 12,190 50,668
Perindustrian
Ministry of Industrial Development
Kementerian Pembangunan Belia, 21,046 24,244 18,746 28,243 25,218
Kebudayaan dan Kemajuan Sukan
Ministry of Youth, Culture and Sports Development
Kementerian Pembangunan Sumber
dan Kemajuan Teknologi Maklumat 780 3,124 2,609 4,912 5,073
Ministry of Resource and Information Technology Development
Sumber: Jabatan Bendahari Negeri SabahSource: Sabah State Treasury Department
Jenis PerbelanjaanNature of Expenditure
215
KEWANGAN
FINANCE
16.5 HARTA DIPEGANG OLEH KERAJAAN, SABAH ASSETS HELD BY GOVERNMENT, SABAH
Wang Tunai Pendapatan Pelaburan
dan Wang Pelaburan- Bagi Pihak
Tahun (a)
Jumlah Simpanan Pelaburan Kumpulan
Year (di Sabah) Am Wang Khas
Total Cash and General Investments
Imprest Revenue on Behalf of
(in Sabah) Investments Special Funds
RM `000
2010 2,820,697 78,469 2,742,224 4
2011 2,664,003 61,378 2,602,621 4
2012 2,544,859 67,230 2,477,624 5
2013 2,224,059 100,085 2,123,968 6
2014 2,326,014 197,840 2,128,168 6
Nota: (a) Seperti pada 31 Disember. Sumber: Jabatan Bendahari Negeri Sabah
As at 31st
December. Source: Sabah State Treasury Department
216
KEWANGAN
FINANCE
16.6 ANGGARAN PENDAPATAN PIHAK BERKUASA TEMPATAN, SABAHESTIMATES OF LOCAL AUTHORITY REVENUE, SABAH
2011 2012 2013 2014 2015
RM `000
Jumlah 286,528 310,740 329,376 349,758 366,584Total
Dewan Bandaraya 108,637 113,070 119,146 123,956 130,165
City Hall
Kota Kinabalu 108,637 113,070 119,146 123,956 130,165
Majlis Perbandaran 85,293 84,509 87,711 95,630 101,602
Municipal Councils
Sandakan 46,444 43,706 45,668 52,266 55,089
Tawau 38,849 40,803 42,043 43,364 46,513
Lembaga Perbandaran 6,080 6,542 6,631 6,763 6,774
Town Board
Kudat 6,080 6,542 6,631 6,763 6,774
Majlis Daerah 86,518 106,619 115,888 123,409 128,043
District Councils
Beaufort 4,752 4,752 4,827 4,828 4,833
Keningau 4,780 9,382 9,700 13,993 12,943
Kinabatangan 3,611 5,470 5,666 5,025 5,735
Kota Belud 1,912 3,733 3,703 3,646 4,837
Kota Marudu 3,452 4,473 4,892 5,029 5,256
Pitas 1,084 1,144 1,015 1,023 1,649
Kuala Penyu 2,448 2,286 2,217 2,380 2,464
Kunak 2,845 805 3,111 3,094 3,053
Beluran 2,166 2,110 3,712 3,611 3,249
Lahad Datu 14,589 16,724 17,961 18,224 18,924
Papar 6,317 7,406 7,641 8,262 8,722
Penampang 15,677 21,644 22,887 23,483 24,083
Nabawan 1,449 1,025 990 1,024 1,017
Ranau 2,914 3,526 3,467 3,814 3,952
Semporna 5,731 5,203 5,624 7,048 6,996
Sipitang 3,016 2,505 2,837 3,077 3,107
Tambunan 2,586 2,134 2,225 2,435 2,410
Tenom 3,156 2,918 3,235 3,235 3,665
Tuaran 4,033 9,379 10,178 10,178 11,148
Putatan 2,286 4,120 4,708 6,432 6,412
Sumber: (1) Anggaran Hasil dan Perbelanjaan Source : Dewan Bandaraya Kota Kinabalu
Estimated Revenue and Expenditure of Kota Kinabalu City Hall
(2) Anggaran Majlis-Majlis Perbandaran, Lembaga Perbandaran Kudat danMajlis-Majlis Daerah, SabahEstimates of Municipal Councils, Kudat Town Board and District Councils, Sabah
Pihak BerkuasaTempatanLocal Authority
217
KEWANGAN
FINANCE
16.7 ANGGARAN PERBELANJAAN PIHAK BERKUASA TEMPATAN, SABAH ESTIMATES OF LOCAL AUTHORITY EXPENDITURE, SABAH
2011 2012 2013 2014 2015
RM `000
Jumlah 287,406 310,250 327,471 350,897 373,886
Total
Dewan Bandaraya 108,594 112,998 118,900 123,854 131,965
City Hall
Kota Kinabalu 108,594 112,998 118,900 123,854 131,965
Majlis Perbandaran 83,557 86,511 92,284 100,052 105,581
Municipal Councils
Sandakan 42,979 45,822 48,731 52,044 57,443
Tawau 40,578 40,689 43,553 48,008 48,138
Lembaga Perbandaran 6,150 6,216 6,625 6,932 7,162
Town Board
Kudat 6,150 6,216 6,625 6,932 7,162
Majlis Daerah 89,105 104,525 109,662 120,059 129,178
District Councils
Beaufort 4,384 4,860 4,566 4,776 4,867
Keningau 4,947 8,541 9,458 12,508 12,837
Kinabatangan 3,071 5,444 5,489 5,236 4,679
Kota Belud 3,779 3,770 3,906 4,108 5,670
Kota Marudu 3,534 4,008 4,550 4,869 5,156
Pitas 669 946 1,043 1,187 1,327
Kuala Penyu 1,907 1,834 2,134 2,326 2,399
Kunak 663 1,287 1,505 1,827 2,765
Beluran 1,946 1,858 2,717 3,375 3,364
Lahad Datu 17,696 18,365 17,802 18,182 19,423
Papar 6,283 6,958 7,409 8,086 8,483
Penampang 18,553 21,379 22,533 23,858 24,806
Nabawan 1,495 1,232 1,194 1,469 1,553
Ranau 2,474 3,366 2,961 3,245 3,631
Semporna 3,999 4,156 3,909 4,652 6,566
Sipitang 3,170 2,633 3,265 3,522 3,819
Tambunan 2,249 1,949 2,181 2,284 2,404
Tenom 3,932 4,151 4,575 4,557 4,887
Tuaran 4,354 7,788 8,465 9,992 10,542
Putatan 1,555 3,595 4,421 5,387 5,779
Sumber: (1) Anggaran Hasil dan Perbelanjaan
Source : Dewan Bandaraya Kota KinabaluEstimated Revenue and Expenditure of Kota Kinabalu City Hall
(2) Anggaran Majlis-Majlis Perbandaran, Lembaga Perbandaran Kudat danMajlis-Majlis Daerah, SabahEstimates of Municipal Councils, Kudat Town Board and District Councils, Sabah
Pihak BerkuasaTempatanLocal Authority
218
KEWANGAN
FINANCE
16.8 PERANGKAAN KUMPULAN WANG SIMPANAN PEKERJA, SABAH EMPLOYEES' PROVIDENT FUND STATISTICS, SABAH
Tahun Bilangan Majikan Bilangan Jumlah
Year berdaftar pada Penyumbang Pengeluaran
akhir tahun berdaftar pada dibayar
Number of akhir tahun dalam tahun
Employers Number of Withdrawals
registered as Contributors amount paid
at end of year registered as during the year
at end of year (RM)
2010 33,505 343,164 .. ..
2011 35,233 352,293 1,380,137,305 1,105,538,009
2012 36,610 362,045 1,548,949,301 1,300,698,187
2013 37,223 370,016 1,698,177,834 1,265,384,000
2014 37,565 380,345 1,810,303,009 1,410,189,775
Nota: Data termasuk Wilayah Persekutuan Labuan. Sumber : Kumpulan Wang Simpanan
Note: Data include Wilayah Persekutuan Labuan. Pekerja Malaysia, Kuala Lumpur
Source: Employees' Provident Fund Malaysia,
Kuala Lumpur
year
(RM)
during the
Caruman
diterima
dalam tahun
Remittances
received
219
KEWANGAN FINANCE
16.9 BILANGAN KEAHLIAN DAN KOPERASI DIDAFTARKAN, SABAH
NUMBER OF MEMBERSHIP AND REGISTERED COOPERATIVE SOCIETIES, SABAH
2010 2011 2012 2013 2014
Keahlian 226,725 278,965 293,539 328,180 338,845
Membership
Bilangan Koperasi
yang didaftarkan
dalam tahun 105 126 140 108 91
Number of Cooperative
registered during
the year
Bilangan Koperasi yang
dibatalkan dalam tahun 11 10 9 - 3
Number of Cooperative
de-registered during the year
Bilangan Koperasi
berdaftar pada
akhir tahun 728 844 978 1,086 1,150
Number of registered
Cooperative as at
end of the year
Sumber : Suruhanjaya KoperasiMalaysia, Negeri Sabah
Source: Cooperative Commissionof Malaysia, Sabah
ButiranParticulars
220
KEWANGANFINANCE
16.10 KOPERASI SABAH, 2014
COOPERATIVE SABAH, 2014
Kelas Koperasi
Class of Cooperative
Pemasaran Kredit Pengguna Lain-LainMarketing Credit Consumer Others
Bilangan Koperasi 1,150 2 8 591 549
Number of Cooperative
Bilangan Ahli 338,845 3,879 14,518 223,028 97,420
Number of Members
Modal Saham yangterkumpul (RM'000) 69,733 4,529 12,284 13,275 39,645
Paid up share Capital
Simpanan Ahli (RM'000) 56,082 - 36,491 3,786 15,805
Members' Deposit
Kumpulan WangSimpanan (RM'000) 6,972 - 2,099 771 4,103
Reserve Fund
Nilai Pengeluaran yang dijual kepadaAhli (RM'000) 164,855 7,121 32,613 59,720 65,401
Value of Produce sold to Members
Nilai Perkhidmatan-Perkhidmatan yangDisediakan untuk Ahli (RM'000) 95,230 - - - 95,230
Value of Service Provided for Members
Pinjaman diberikepada Ahli (RM'000) 65,055 - 45,164 11,109 8,782
Loans Granted to Members
Pinjaman dibayar oleh Ahli (RM'000) 22,769 - 15,807 3,888 3,074
Loans repaid by Members
Sumber : Suruhanjaya KoperasiMalaysia, Negeri Sabah
Source: Cooperative Commissionof Malaysia, Sabah
ButiranParticulars
JumlahKoperasiBerdaftarTotal CooperativeRegistered
221
AKAUN NEGARANATIONAL ACCOUNTS
KDNK SABAH MENGIKUT JENIS AKTIVITI EKONOMI PADA HARGA MALAR 2010
GDP FOR SABAH BY KIND OF ECONOMIC ACTIVITY AT CONSTANT 2010 PRICES
2010 2011 2012 2013e
2014p
1. Pertanian 15,889 16,989 16,004 16,334 16,797
Agriculture
2. Perlombongan dan Pengkuarian 14,092 12,049 13,286 13,648 14,433
Mining and Quarrying
3. Pembuatan 4,823 5,147 5,091 5,328 5,721
Manufacturing
4. Pembinaan 1,870 2,009 2,271 1,963 2,046
Construction
5. Perkhidmatan 21,259 22,957 24,385 25,693 27,116
Services
5.1 Utiliti, Pengangkutan 4,113 4,423 4,580 4,862 5,129
dan Penyimpanan,
Maklumat dan Komunikasi
Utilities, Transportation and Storage,
Information and Communication
5.2 Perdagangan Borong dan Runcit, 7,410 8,011 8,315 8,649 9,261
Makanan & Minuman
dan Penginapan
Wholesale and Retail Trade, Food
& Beverage and Accommodation
5.3 Kewangan dan Insurans,
Hartanah dan 3,587 3,837 4,159 4,291 4,463
Perkhidmatan Perniagaan
Finance and Insurance, Real
Estate and Business Services
5.4 Perkhidmatan-perkhidmatan Lain 1,694 1,768 1,828 1,915 1,996
Other Services
5.5 Perkhidmatan Kerajaan 4,454 4,918 5,503 5,976 6,267
Government Services
6. campur: Duti Import 194 189 185 184 169
plus: Import Duties
KDNK pada Harga Pembeli
GDP at Purchasers' Prices
Nota : Hasil tambah mungkin berbeza kerana pembundaran.Note: The added total may differ due to rounding.
(e) Anggaran.
Estimate.
(p) Sementara. Provisional.
66,283 58,127 63,150 61,223 59,339
17.1
Jenis Aktiviti Ekonomi
Kind of Economic Activity
Nilai (RM Juta)
Value (RM Million)
223
AKAUN NEGARA
NATIONAL ACCOUNTS
KELUARAN DALAM NEGERI KASAR MENGIKUT JENIS AKTIVITI EKONOMI PADA HARGA MALAR 2010-
PERUBAHAN PERATUSAN TAHUNAN & SUMBANGAN PERATUSAN KEPADA KDNK SABAH
GROSS DOMESTIC PRODUCT BY KIND OF ECONOMIC ACTIVITY AT CONSTANT 2010 PRICES -
ANNUAL PERCENTAGE CHANGE & PERCENTAGE SHARE TO GDP SABAH
2011 2012 2013e
2014p
2010 2011 2012 2013e
2014p
1. Pertanian 6.9 -5.8 2.1 2.8 27.3 28.6 26.1 25.9 25.3
Agriculture
2. Perlombongan dan Pengkuarian -14.5 10.3 2.7 5.8 24.2 20.3 21.7 21.6 21.8
Mining and Quarrying
3. Pembuatan 6.7 -1.1 4.7 7.4 8.3 8.7 8.3 8.4 8.6
Manufacturing
4. Pembinaan 7.4 13.1 -13.6 4.2 3.2 3.4 3.7 3.1 3.1
Construction
5. Perkhidmatan 8.0 6.2 5.4 5.5 36.6 38.7 39.8 40.7 40.9
Services
5.1 Utiliti, Pengangkutan 7.5 3.5 6.2 5.5 7.1 7.5 7.5 7.5 7.7
dan Penyimpanan,
Maklumat dan Komunikasi
Utilities, Transportation and Storage,
Information and Communication
5.2 Perdagangan Borong dan Runcit, 8.1 3.8 4.0 7.1 12.7 13.5 13.6 13.7 14.0
Makanan & Minuman
dan Penginapan
Wholesale and Retail Trade, Food
& Beverage and Accommodation
5.3 Kewangan dan Insurans, 7.0 8.4 3.2 4.0 6.2 6.5 6.8 6.8 6.7
Hartanah dan
Perkhidmatan Perniagaan
Finance and Insurance, Real
Estate and Business Services
5.4 Perkhidmatan-perkhidmatan Lain 4.3 3.4 4.8 4.2 2.9 3.0 3.0 3.0 3.0
Other Services
5.5 Perkhidmatan Kerajaan 10.4 11.9 8.6 4.9 7.7 8.3 9.0 9.5 9.5
Government Services
6. campur: Duti Import -2.6 -1.7 -0.8 -8.0 0.3 0.3 0.3 0.3 0.3
plus: Import Duties
17.3 KDNK PADA HARGA SEMASA DAN KDNK PER KAPITA PADA HARGA SEMASA, SABAH
GDP PER CAPITA AT CURRENT PRICES AND GDP AT CURRENT PRICES, SABAH
2010 2011 2012 2013
e2014
p
58,127 65,733 66,896 67,343 72,267
17,831 19,648 19,487 18,647 19,672
17.2
Jenis Aktiviti Ekonomi
Kind of Economic Activity
Perubahan Peratusan Tahunan
KDNK pada Harga Pembeli
GDP at Purchasers' Prices
KDNK pada harga pembeli (RM Juta)
Tahun / Year
5.0 3.2
GDP at purchasers' prices (RM Million)
KDNK Per Kapita pada harga semasa, (Ringgit Malaysia)
GDP Per Capita at current prices, (Ringgit Malaysia)
Sumbangan Peratusan Kepada KDNK
Annual Percentage Change Percentage Share to GDP
2.1 3.1 100.0 100.0 100.1 100.0 100.0
224
Number of Static Library
PELBAGAI
MISCELLANEOUS
18.1 KETIBAAN PELAWAT MENGIKUT KEWARGANEGARAAN, SABAH
VISITOR ARRIVALS BY CITIZENSHIP, SABAH
Kewarganegaraan 2010 2011 2012 2013 2014
Citizenship
Jumlah 2,202,181 2,392,207 2,569,407 2,885,113 3,324,566 Total
Malaysia 1,406,093 1,542,925 1,632,661 1,795,672 2,315,892
Brunei Darussalam 109,348 115,812 82,499 99,122 85,259
India 2,603 3,900 6,398 6,636 8,664
Filipina 71,360 52,498 63,753 44,670 52,810 Philippines
Indonesia 222,962 251,239 259,814 210,120 182,346
Republik Singapura 31,648 24,800 27,778 28,861 26,378 Republic of Singapore
Hong Kong 3,642 1,328 371 1,545 38
China 93,366 132,418 192,547 358,608 304,820
Jepun 26,645 31,569 26,006 32,506 38,413 Japan
Taiwan 46,213 51,969 45,479 52,540 31,182
Thailand 2,150 2,293 3,688 3,694 4,868
Korea Selatan 57,826 63,780 80,363 106,213 114,195 South Korea
Australia &New Zealand 25,777 33,073 34,330 32,427 33,025
United Kingdom & Ireland 27,100 22,055 30,725 30,798 33,585
Amerika Syarikat 13,075 12,522 14,470 13,996 15,921 U.S.A
Kanada 6,335 6,906 7,677 8,058 7,730
Lain-lain 56,038 43,120 60,848 59,647 69,440 Others
18.2 KETIBAAN PELAWAT MENGIKUT TEMPAT MASUK, SABAHVISITOR ARRIVALS BY POINT OF ENTRY, SABAH
Tempat Masuk 2010 2011 2012 2013 2014Point of Entry
Jumlah 2,202,181 2,392,207 2,569,407 2,885,113 3,324,566
Total
Kota Kinabalu 1,172,279 1,348,635 1,563,426 1,867,516 2,354,581
Tawau 494,705 511,730 454,598 466,538 430,777
Sandakan 250,613 257,891 296,206 257,391 259,827
Sindumin 279,266 270,169 249,403 290,027 274,061
Sipitang - - - - -
CIQ Semporna 137 3,703 5,733 3,641 5,320
Menumbok 5,181 79 41 - -
Sumber: Jabatan Imigresen, Sabah
Source : Immigration Department, Sabah
225
PELBAGAI
MISCELLANEOUS
18.3 BILANGAN PENDAFTARAN SYARIKAT-SYARIKAT, SABAH NUMBER OF COMPANIES REGISTERED, SABAH
2009 2010 2011 2012 2013
Bilangan Syarikat Tempatan
dan Asing dalam Daftar
pada Akhir Tahun
Number of Local and Foreign Companies on Register at end of Year
Jumlah 41,812 43,262 44,758 46,296 49,270
Total
Syarikat Tempatan 41,573 43,023 44,519 46,057 49,031
Local Companies
Syarikat Asing 239 239 239 239 239
Foreign Companies
Bilangan Syarikat Tempatan dan
Asing yang Didaftarkan dalam Tahun
Number of Local and Foreign CompaniesRegistered During the Year
Jumlah 1,436 1,450 1,496 1,538 1,561
Total
Syarikat Tempatan 1,436 1,450 1,496 1,538 1,561
Local Companies
Syarikat Asing - - - - -
Foreign Companies
Sumber: Suruhanjaya Syarikat Malaysia, Sabah
Source: Companies Commission of Malaysia, Sabah
226
PELBAGAIMISCELLANEOUS
18.4 BILANGAN PERPUSTAKAAN AWAM MENGIKUT JENIS PERPUSTAKAAN, SABAH
NUMBER OF PUBLIC LIBRARIES BY TYPE OF LIBRARY, SABAH
Jenis Perpustakaan
Type of Libraries
Jumlah Tetap Bergerak
Total Static Mobile
2010 144 131 13
2011 166 145 21
2012 173 152 21
2013 168 155 13
2014 170 149 21
Sumber: Perpustakaan Negara Malaysia
Source: National Library Malaysia
Tahun
Year
227
PELBAGAIMISCELLANEOUS
18.5 BILANGAN KUMULATIF KEAHLIAN DI PERPUSTAKAAN AWAM MENGIKUT
JENIS PERPUSTAKAAN, SABAH
NUMBER OF CUMULATIVE MEMBERSHIPS IN PUBLIC LIBRARIES BY TYPE OF LIBRARY, SABAH
Tetap Bergerak
Static Mobile
Jumlah Kanak-kanak Dewasa Jumlah Kanak-kanak Dewasa
Total Children Adult Total Children Adult
2010 278,268 115,775 162,493 16,503 13,139 3,364
2011 182,583 79,755 102,828 17,002 14,949 2,053
2012 158,802 42,923 115,879 15,949 13,575 2,374
2013 264,778 96,058 168,720 13,107 9,712 3,395
2014 249,137 83,510 165,627 15,420 10,847 4,573
Sumber: Perpustakaan Negara Malaysia
Source: National Library Malaysia
Tahun
Year
228
PELBAGAIMISCELLANEOUS
18.6 BILANGAN KUMULATIF KOLEKSI DI PERPUSTAKAAN AWAM MENGIKUT
JENIS PERPUSTAKAAN, SABAH
NUMBER OF CUMULATIVE COLLECTIONS IN PUBLIC LIBRARIES BY TYPE OF LIBRARY, SABAH
Jenis Perpustakaan
Type of libraries
Jumlah Tetap Bergerak/e-Pustaka
Total Static Mobile/e-Library
2010 2,306,120 2,062,540 243,580
2011 2,527,536 2,266,987 260,549
2012 2,953,573 2,674,913 278,660
2013 3,084,033 2,809,823 274,210
2014 3,298,034 3,037,513 260,521
Sumber: Perpustakaan Negara Malaysia
Source: National Library Malaysia
Tahun
Year
229
PELBAGAIMISCELLANEOUS
18.7 BILANGAN PENGUNDI BERDAFTAR, SABAH 2014
NUMBER OF REGISTERED VOTERS, SABAH 2014
Bahagian Bilangan Daerah Bilangan Kedudukan Bilangan Pengundi
Pilihanraya Mengundi Tempat Mengundi Berdaftar
Constituency No. of Polling No. of Polling No. of Registered
Districts Stations Voters
SABAH 688 708 995,414
P. Kudat 48 48 47,619
N. 1 Banggi 19 19 9,971
N. 2 Tanjung Kapor 14 14 22,626
N. 3 Pitas 15 15 15,022
P. Kota Marudu 50 50 42,557
N. 4 Matunggong 25 25 20,214
N. 5 Tandek 25 25 22,343
P. Kota Belud 40 40 51,855
N. 6 Tempasuk 12 12 16,947
N. 7 Kadamaian 16 16 16,046
N. 8 Usukan 12 12 18,862
P. Tuaran 40 40 48,859
N. 9 Tamparuli 11 11 17,356
N. 10 Sulaman 12 12 20,035
N. 11 Kiulu 17 17 11,468
P. Sepanggar 23 25 54,711
N. 12 Karambunai 11 13 29,675
N. 13 Inanam 12 12 25,036
P. Kota Kinabalu 21 21 50,561
N. 14 Likas 8 8 15,288
N. 15 Api-Api 5 5 14,994
N. 16 Luyang 8 8 20,279
P. Putatan 15 15 37,910
N. 17 Tanjung Aru 9 9 22,301
N. 18 Petagas 6 6 15,609
P. 174 Penampang 21 21 45,184
N. 19 Kapayan 8 8 27,431
N. 20 Moyog 13 13 17,753
P. 175 Papar 17 17 38,971
N. 21 Kawang 9 9 20,076
N. 22 Pantai Manis 8 8 18,895
P. 176 Kimanis 19 19 26,898
N. 23 Bongawan 10 10 14,928
N. 24 Membakut 9 9 11,970
P. 177 Beaufort 23 24 30,272
N. 25 Klias 11 12 15,448
N. 26 Kuala Penyu 12 12 14,824
P. 178 Sipitang 28 28 29,426
N. 27 Lumadan 13 13 13,908
N. 28 Sindumin 15 15 15,518
P. 179 Ranau 43 52 39,515
N. 29 Kundasang 13 13 13,468
N. 30 Karanaan 15 17 12,517
N. 31 Paginatan 15 22 13,530
172
173
169
167
168
170
171
244230
PELBAGAIMISCELLANEOUS
18.7 BILANGAN PENGUNDI BERDAFTAR, SABAH 2014 (SAMB.)
NUMBER OF REGISTERED VOTERS, SABAH 2014 (CONT'D)
Bahagian Bilangan Daerah Bilangan Kedudukan Bilangan PengundiPilihanraya Mengundi Tempat Mengundi BerdaftarConstituency No. of Polling No. of Polling No. of Registered
Districts Stations Voters
P. 180 Keningau 36 37 44,542
N. 32 Tambunan 15 16 14,021
N. 33 Bingkor 11 11 16,112
N. 34 Liawan 10 10 14,409
P. 181 Tenom 21 22 25,493
N. 35 Melalap 9 10 12,157
N. 36 Kemabong 12 12 13,336
P. 182 Pensiangan 36 36 26,650
N. 37 Sook 21 21 16,700
N. 38 Nabawan 15 15 9,950
P. 183 Beluran 37 38 24,950
N. 39 Sugut 21 21 9,724
N. 40 Labuk 16 17 15,226
P. 184 Libaran 20 24 40,320
N. 41 Gum-Gum 10 11 11,809
N. 42 Sungai Sibuga 10 13 28,511
P. 185 Batu Sapi 12 13 30,473
N. 43 Sekong 6 7 14,598
N. 44 Karamunting 6 6 15,875
P. 186 Sandakan 15 15 37,783
N. 45 Elopura 8 8 23,072
N. 46 Tanjong Papat 7 7 14,711
P. 187 Kinabatangan 28 28 25,112
N. 47 Kuamut 16 16 15,189
N. 48 Sukau 12 12 9,923
P. 188 Silam 27 27 52,567
N. 49 Tungku 11 11 14,847
N. 50 Lahad Datu 10 10 25,517
N. 51 Kunak 6 6 12,203
P. 189 Semporna 29 29 42,228
N. 52 Sulabayan 12 12 12,791
N. 53 Senallang 9 9 13,282
N. 54 Bugaya 8 8 16,155
P. 190 Tawau 20 20 52,608
N. 55 Balung 5 5 14,013
N. 56 Apas 6 6 16,331
N. 57 Sri Tanjong 9 9 22,264
P. 191 Kalabakan 19 19 48,350
N. 58 Merotai 7 7 18,936
N. 59 Tanjong Batu 6 6 19,199
N. 60 Sebatik 6 6 10,215300 308 451,076
P. 166 WILAYAH PERSEKUTUAN
LABUAN 15 17 24,968
Nota: P - Bahagian Pilihanraya Parlimen. Sumber: Pejabat Pilihanraya Negeri Sabah
Note: Parliamentary Constituency. Source: State Election Office Sabah
N - Bahagian Pilihanraya Negeri. State Constituency.
231
233
LUAS KAWASAN
Sabah yang mempunyai keluasan
73,620 kilometer persegi dan terdiri
dari 25 daerah pentadbiran.
Tongod yang mempunyai keluasan
10,054 kilometer persegi merupakan
daerah pentadbiran yang terbesar
manakala Putatan yang mempunyai
keluasan 40 kilometer persegi adalah
daerah pentadbiran yang terkecil.
Wilayah Persekutuan Labuan
mempunyai keluasan 92 kilometer
persegi adalah sebuah pulau dan
diwartakan sebagai Wilayah
Persekutuan Labuan pada tahun 1984.
IKLIM
Cuaca adalah keadaan atmosfera
pada suatu masa dan tempat yang
tertentu.
Iklim adalah himpunan keadaan
cuaca harian dan musim bagi suatu
tempoh masa yang panjang biasanya
melebihi 30 tahun.
Hari Hujan ialah hari dimana
jumlah hujan yang direkod adalah
sama atau melebihi 0.1 mm.
AREA
Sabah covers with an area of 73,620
square kilometres and consists of 25
administrative districts.
Tongod with an area of 10,054 square
kilometres is the largest
administrative district in Sabah while
Putatan with an area of 40 square
kilometres is the smallest
administrative district.
Wilayah Persekutuan Labuan with an
area of 92 square kilometres is an
island and gazetted as a Federal
Teritory in 1984.
CLIMATE
Weather is the condition of
atmosphere at any particular time
and place.
Climate is the accumulation of daily
and seasonal weather events of a long
period of time such as over 30 years.
Rain day is a day with rainfall
amount equals to or exceeds 0.1 mm.
GLOSARI
GLOSSARY
234
PENDUDUK DAN PERANGKAAN
PENTING
Penduduk
Data tentang saiz, struktur, taburan dan
kepadatan penduduk bagi tahun 1970, 1980,
1991, 2000 dan 2010 adalah berdasarkan
maklumat Banci Penduduk dan Perumahan
yang telah disesuaikan untuk kurang
penghitungan.
Anggaran penduduk pertengahan tahun
adalah berasaskan data Banci Penduduk dan
Perumahan 2010. Kaedah yang digunakan
adalah Kaedah Komponen Kohort yang
mengambil kira kelahiran, kematian dan
migrasi.
Definisi Bandar
Banci 1991 dan 2000
Banci 1991 dan 2000(1)
telah
mendefinisikan kawasan bandar sebagai
kawasan yang diwartakan serta kawasan
tepubina yang bersempadan dengannya
dan gabungan kedua-dua kawasan ini
mempunyai penduduk seramai 10,000
atau lebih. Kawasan tepubina adalah
kawasan yang terletak bersebelahan
kawasan yang diwartakan dan
mempunyai sekurang-kurangnya 60
peratus penduduk (berumur 10 tahun
dan lebih) terlibat dalam aktiviti bukan
pertanian dan unit-unit perumahannya
mempunyai kemudahan tandas moden. �
�
�
[1]�Definisi kawasan bandar bagi Banci 2000 juga
mengambil kira kawasan pembangunan khusus iaitu
kawasan pembangunan yang tidak diwartakan dan
boleh dikenal pasti serta terpisah dari kawasan yang
diwartakan atau kawasan tepu bina melebihi 5 km
dan mempunyai penduduk sekurang-kurangnya
10,000 dengan 60 peratus penduduk (berumur 10
tahun dan lebih) terlibat dalam aktiviti bukan
pertanian dan unit-unit perumahannya mempunyai
kemudahan tandas moden.
POPULATION AND VITAL STATISTICS
Population
Data on population size, structure,
distribution and density for the years 1970,
1980, 1991, 2000 and 2010 are based on
Population and Housing Census which had
adjusted for under-enumeration.
Mid-year population estimates are based on
the 2010. The Cohort – component Method
takes into account on birth, death and
migration in its calculation.
Definition Urban
1991 and 2000 Census
Urban areas in Census 1991 and
2000(1) ,were defined as gazetted areas
with their adjoining built-up areas
which had a combined population of
10,000 or more. Built-up areas were
defined as areas contiguous to a
gazetted area and had at least 60 per
cent of their population (aged 10 years
and over) engaged in non-agricultural
activities as well as having modern
toilet facilities in their housing
units.and a population of at least
10,000 with 60 per cent of the
population (aged 15 years and over)
involved in non-agricultural activities.
(1) The definition of urban area for Census 2000 also
takes into account the special development area
namely the development area which is not gazetted
and can be identified and separated from the gazetted
area or built-up area of more than 5 km and a
population of at least 10,000 with 60 per cent of the
population (aged 10 years and over) involved in non-
agricultural
GLOSARI
GLOSSARY
235
Banci 2010
Banci 2010 pula telah mendefinisikan
kawasan bandar sebagai Kawasan yang
diwartakan serta kawasan tepubina yang
bersempadan dengannya dan gabungan
kedua-dua kawasan ini mempunyai
penduduk seramai 10,000 atau lebih.
Kawasan tepubina didefinisikan sebagai
kawasan yang terletak bersebelahan
kawasan yang diwartakan dan mempunyai
sekurang - kurangnya 60 peratus penduduk
(berumur 15 tahun dan lebih) yang terlibat
dalam aktiviti bukan pertanian.
Definisi kawasan bandar juga mengambil
kira kawasan pembangunan khusus iaitu
kawasan pembangunan yang tidak
diwartakan dan boleh dikenal pasti serta
terpisah dari kawasan yang diwartakan atau
kawasan tepubina melebihi 5 km
Perkahwinan dan Perceraian
Perangkaam perkahwinan dan perceraian
Orang Bukan Islam mempersembahkan
statistik perkahwinan dan perceraian mengikut
negeri pendaftaran. Statistik ini merujuk
kepada tahun kejadian yang diperoleh dari
Jabatan Pendaftaran Negara.
Bagi perkahwinan dan perceraian Orang Islam,
data adalah merujuk kepada tahun pendaftaran
yang diperoleh daripada Jabatan Kemajuan
Islam Malaysia
(JAKIM).
2010 Census Definition
Urban areas in Census 2010, were defined
as Gazetted areas with their adjoining
built-up areas which had a combined
population of 10,000 or more. Built-up
areas were defined as areas contiguous to
a gazetted area and had at least 60 per
cent of their population (aged 15 years
and over) engaged in non-agricultural
activities.
The definition of urban areas also takes
into account the special development area
namely the development area which is not
gazetted and can be identified and
separated from the gazetted area or built-
up area of more than 5 km
Marriage and Divorce
The Non-Muslim marriage and divorce
statistics presents marriage and divorce
statistics by state of registration. The
statistics are according to year of incidence
that are obtained from the National
Registration Department.
The Muslim marriages and divorces data
refers to the year of registration which
obtained from the Department Islamic
Development, Malaysia (JAKIM).
GLOSARI
GLOSSARY
236
GUNA TENAGA
Tenaga Buruh
Tenaga Buruh merujuk kepada mereka yang
berumur 15 hingga 64 tahun (dalam tahun genap
pada hari lahir terakhir) semasa minggu rujukan,
sama ada bekerja atau menganggur.
Kadar penyertaan tenaga buruh
Kadar penyertaan tenaga buruh ditakrifkan sebagai
perkadaran penduduk dalam tenaga buruh kepada
jumlah penduduk dalam umur bekerja (15-64
tahun) yang dipersembahkan dalam bentuk peratus.
Formulanya adalah seperti berikut:
Bilangan penduduk dalam
tenaga buruh mengikut
sesuatu kategori yang
tertentu
= X 100
Bilangan penduduk umur
bekerja (15-64 tahun)
dalam kategori yang sama
Bekerja
Semua orang yang bekerja sekurang-kurangnya
sejam semasa minggu rujukan untuk mendapatkan
upah, keuntungan atau keuntungan keluarga
(sebagai majikan, pekerja, bekerja sendiri atau
pekerja keluarga tanpa gaji).
�
Juga dianggap sebagai bekerja ialah mereka yang
tidak bekerja semasa minggu rujukan disebabkan
sakit, kecederaan, tiada upaya, cuaca buruk,
bercuti, pertelingkahan buruh dan sebab-sebab
sosial atau keagamaan tetapi mempunyai
pekerjaan,ladang, perusahaan atau perusahaan
keluarga lain untuk kembali bekerja. Termasuk
juga mereka yang tidak bekerja buat sementara
waktu tetapi bergaji dan pasti akan dipanggil
bekerja semula.
Mereka yang bekerja kurang dari 30 jam semasa
minggu rujukan disebabkan bentuk kerja atau
disebabkan kurang kerja dan berkeupayaan serta
sanggup menerima tambahan bilangan jam bekerja
dianggap sebagai guna tenaga tidak penuh dan
dimasukkan dalam kategori ‘bekerja’.
EMPLOYMENT
Labour Force
Labour Force refers to those who, during the
reference week, are in the 15 to 64 years (in
completed years at last birthday) and who are
either employed or unemployed.
Labour force participation rate
Labour force participation rate is defined as the
ratio of the labour force to the working age
population (15 to 64 years), expressed as
percentage. The formula is as follow:
The number of person
in the labour force in
the specified category
= X 100
The number of persons
in the working age
(15 to 64 years)in the
same category
Employed
All persons who, at any time during the reference
week worked at least one hour for pay, profit or
family gain (as an employer, employee, own-
account worker or unpaid family worker).
Also considered as employed are persons who did
not work during the reference week because of
illness, injury, disability, bad weather, leave,
labour dispute and social or religious reasons but
had a job, farm, enterprise or other family
enterprise to return to. Also included are those on
temporary lay-off with pay who would definitely be
called back to work.
Employed persons who had worked less than 30
hours during the reference week because of the
nature of their work or due to insufficient work and
are able and willing to accept additional hours of
work are considered underemployed, nevertheless
are included in the ‘employed’ category.
GLOSARI
GLOSSARY
Kadar
Penyertaan
Tenaga
buruh
Labour
Force
Participation
rate
237
Industri
Industri dikelaskan mengikut “Piawaian Klasifikasi
Industri Malaysia (MSIC) 2008”, yang berasaskan
kepada “International Standard Industrial
Classification of All Economic Activities (ISIC),
Revision 4”. Pengelasan industri seseorang merujuk
kepada yang berkaitan dengan pekerjaan utama.
Pekerjaan
Pekerjaan dikelaskan mengikut klasifikasi “Piawaian
Pengelasan Pekerjaan Malaysia (MASCO) 2008”
yang berasaskan kepada “International Standard
Classification of Occupations (ISCO-08)”.
Bagi seseorang yang mempunyai lebih daripada satu
pekerjaan, hanya pekerjaan yang mengambil masa
terbanyak semasa tempoh rujukan dianggap sebagai
pekerjaan utamanya. Jika masa bekerja bagi tiap-tiap
pekerjaan itu sama, maka pekerjaan yang
menghasilkan pendapatan yang tertinggi adalah
pekerjaan utamanya. Dalam kes di mana bilangan jam
bekerja dan pendapatannya adalah sama bagi setiap
pekerjaan, pekerjaan di mana dia telah bekerja paling
lama dianggap sebagai pekerjaan utamanya.
Menganggur
Kategori ini termasuk mereka yang menganggur
secara aktif dan tidak aktif. Penganggur aktif
termasuk mereka yang tidak bekerja semasa minggu
rujukan tetapi bersedia untuk bekerja dan aktif
mencari pekerjaan dalam minggu tersebut.
Penganggur tidak aktif adalah seperti berikut:
a. mereka yang tidak mencari pekerjaan
dalam minggu rujukan kerana percaya
tidak terdapat pekerjaan atau pun tidak
berkelayakan;
b. mereka yang mungkin mencari pekerjaan
jika tidak kerana sakit atau cuaca buruk;
c. mereka yang menunggu jawapan
permohonan pekerjaan; dan
d. mereka yang telah mencari pekerjaan
sebelum minggu rujukan.
Industry
Industry is classified according to the “Malaysia
Standard Industrial Classification, (MSIC) 2008”
based on the “International Standard Industrial
Classification of All Economic Activities (ISIC),
Revision 4”. A person’s industry classification refers
to that of his principal occupation.
Occupation
Occupation is classified according to “Malaysia
Standard Classification of Occupations (MASCO)
2008” based on the “International Standard
Classification of Occupations (ISCO)-08”.
For a person having more than one job, only the job
at which he worked for the longest number of hours
during the reference week is treated as his principal
occupation. Should the number of hours worked for
each job be the same, then the job with the highest
income is the principal occupation. In cases where
the number of hours worked and the income earned
from each job are the same, the job at which he was
working for the longest period of time is considered as
the principal occupation.
Unemployed
This includes both actively and inactively unemployed
persons. The actively unemployed include all persons
who did not work during the reference week but were
available for work and actively looking for work
during the reference week. Inactively unemployed
persons include the following categories:
a. persons who did not look for work because
they believed no work was available or that
they were not qualified;
b. persons who would have looked for work if
they had not been temporarily ill or had it
not been for bad weather;
c. persons who were waiting for result of job
applications; and
d. persons who had looked for work prior to
the reference week.
GLOSARI GLOSSARY
238
Kadar pengangguran
Kadar pengangguran ialah perkadaran penduduk
yang menganggur (tidak bekerja) kepada jumlah
penduduk di dalam tenaga buruh. Kadar ini
mengukur peratus penduduk di dalam tenaga buruh
yang tidak bekerja. Kadar pengangguran dikira
menggunakan formula berikut:
Bilangan penduduk
yang mengangur
mengikut sesuatu
kategori yang
tertentu
= X 100
Bilangan penduduk
Dalam tenaga buruh bagi
kategori yang sama
Unemployment rate
Unemployment rate is the proportion of
unemployed population to the total population in
labour force. This rate measures the percentage of
unemployed population in labour force.
Unemployment rate is computed by using the
formula below:
The number of persons
unemployment in the
specified category
= X 100
The number of persons
in the labour force in the
same category
GLOSARI
GLOSSARY
Kadar
Pengangguran
Unemployment
rate
239
PENDIDIKAN
Sekolah
Data tentang bilangan sekolah merujuk
kepada sekolah rendah dan menengah,
meliputi sekolah kerajaan dan bantuan
kerajaan. Mulai 1996, beberapa sekolah
vokasional telah dinaik taraf kepada
sekolah teknik. �
Pelajar
Pelajar sekolah terbahagi kepada pelajar
sekolah rendah dan menengah. Pelajaran
peringkat rendah biasanya bermula pada
peringkat umur sekurang-kurangnya tujuh
tahun dan mengambil masa selama enam
tahun bagi menamatkan pelajaran pada
peringkat tersebut. Pada pelajaran
peringkat menengah, kumpulan umur
adalah di antara 13 tahun hingga 17 tahun.
Manakala pelajar tingkatan enam termasuk
dalam peringkat pasca menengah.
Guru
Bilangan guru termasuk guru terlatih &
tidak terlatih serta guru tetap & sementara.
Guru dibahagikan kepada guru sekolah
rendah dan menengah.
EDUCATION
Schools
Data on the number of schools refer to
primary and secondary schools, covering
government and government-aided schools.
Beginning 1996, several vocational schools
have been upgraded to technical schools.
Students
School students are divided into primary
and secondary school. Primary education
normally starts at the age of about seven
years with a period of six years to complete
the education at that level. At the
secondary level, the age group is between
13 to 17 years. Meanwhile, form six
students are included in post secondary
level.
Teachers
The number of teachers includes trained &
untrained teachers as well as permanent &
temporary teachers. Teachers are classified
into primary and secondary school
teachers.
GLOSARI
GLOSSARY
240
PERKHIDMATAN KEBAJIKAN
Perkhidmatan Institusi Kanak-Kanak
Perkhidmatan ini adalah untuk menjamin
jagaan gantian yang menggalakkan
pertubuhan yang sihat dalam suasana yang
tenteram bagi golongan yang bergantung
kepada masyarakat untuk memenuhi segala
keperluan hidup.
(i) Rumah Kanak-Kanak :
Memberi jagaan gantian kepada kanak-
kanak dan menggalakkan pertumbuhan
dan perkembangan fizikal, emosi serta
mental yang sihat dalam suasana
kekeluargaan yang harmoni.
(ii) Sekolah Tunas Bakti :
Bertanggungjawab memulihkan pesalah
juvana yang memerlukan penjagaan serta
perlindungan dan juga bertujuan
membentuk peribadi mulia, harga diri
serta tanggungjawab supaya mereka
menjadi anggota masyarakat yang
berguna apabila dibebaskan.
(iii) Rumah Tahanan Sementara / Asrama
Akhlak :
Menyediakan perlindungan, pemulihan
dan jagaan kepada kanak-kanak yang
direman, dalam pemindahan ke Sekolah
Tunas Bakti dan mereka yang dalam
perintah Cubaan Akhlak.
(iv) Taman Seri Puteri :
Bertanggungjawab memulihkan dan
memberi perlindungan kepada kanak-
kanak khususnya perempuan yang
terdedah kepada bahaya moral untuk
menyesuaikan diri dengan nilai dan
norma masyarakat.
WELFARE SERVICES
Children Institutions Services
This services is to ensure substitute care that
encourages natural development and security
for the dependent segments of society in
fulfillment of societal responsibilities.
(i) Children Home :
Provides substitute care for children and
promotes the growth and development of
physical, emotional and mental health in
a harmonious family atmosphere.
(ii) Tunas Bakti School
Responsible to rehabilitate juvenile
offenders in need of care and protection.
It also aims to develop good personal
character, self-esteem and responsibility
in order to become useful members of the
society once released��
(iii) Remand Homes / Probation Hostels:
Provides care, shelter and guidance to
children under remand, in transit to
Tunas Bakti School and those who are
under Probationary Order.
(iv) Taman Seri Puteri :
Responsible to rehabilitate and provide
protection to children especially girls
who are exposed to moral danger to
adjust to culturally accepted norms of
behaviour.
GLOSARI
GLOSSARY
241
Perkhidmatan Institusi Orang Kelainan
Upaya (OKU)
Perkhidmatan ini bertujuan untuk menolong
anggota masyarakat yang kurang upaya
berdikari dan membolehkan mereka menjadi
anggota masyarakat yang lebih produktif
sepadan dengan potensi mereka. Terdapat lima
Institusi Kebajikan yang menawarkan
perkhidmatan ini iaitu:-
(i) Taman Didikan Kanak-Kanak Kurang
Upaya Sembulan
(ii) Taman Didikan Kanak-Kanak Kurang
Upaya Sandakan
(iii) Taman Didikan Kanak-Kanak Kurang
Upaya Sri Stella Tawau
(iv) Taman Didikan Kanak-Kanak Kurang
Upaya Kudat
(v) Kompleks Pemulihan Orang Kurang
Upaya Kimanis
Perkhidmatan Bagi Warga Emas :
Memberi penjagaan, rawatan dan perlindungan
kepada warga emas yang berusia 60 tahun dan
lebih, tidak mengidap penyakit berjangkit,
tidak mempunyai sanak saudara dan tidak
berupaya menjaga diri sendiri. Terdapat tiga
Institusi yang menawarkan perkhidmatan ini
iaitu;-
(i) Rumah Warga Tua Air Panas Tawau
(ii) Rumah Warga Tua Sri Pritchard Kinarut
(iii) Rumah Warga Tua Sri Harapan Sandakan
Rehabilitation Services for the Disabled
The objective of this service is to assist the
disabled segments of the population to become
self-reliant and be more productive members of
the community, commensurate with their full
potential. There are five welfare institutions
which provide such services namely:-
(i) Taman Didikan Kanak-Kanak Kurang
Upaya Sembulan
(ii) Taman Didikan Kanak-Kanak Kurang
Upaya Sandakan
(iii) Taman Didikan Kanak-Kanak Kurang
Upaya Sri Stella Tawau
(iv) Taman Didikan Kanak-Kanak Kurang
Upaya Kudat
(v) Kompleks Pemulihan Orang Kurang
Upaya Kimanis
Senior Citizen Services :
Provides care, treatment and shelter to the
senior citizens aged 60 years old and over, who
are not suffering from infectious diseases, have
no relatives and not able to take care of
themselves. There are three welfare institutions
which provide such services namely;-
(i) Rumah Warga Tua Air Panas Tawau
(ii) Rumah Warga Tua Sri Pritchard Kinarut
(iii) Rumah Warga Tua Sri Harapan
Sandakan
GLOSARI GLOSSARY
242
KESIHATAN
Hospital Kerajaan
Semua hospital yang dianggotai secara
tetap oleh sekurang-kurangnya seorang
doktor dan boleh menyediakan wad bagi
menempatkan pesakit-pesakit dan
memberi rawatan perubatan dan jagaan
yang aktif. Ini tidak termasuk pertubuhan
yang memberikan hanya rawatan jagaan.
Institusi Perubatan Khas
Institusi ini merupakan hospital yang
memberi rawatan perubatan dan jagaan
hanya untuk satu disiplin sahaja. Kategori
ini tidak termasuk jabatan khas di bawah
pentadbiran Hospital Besar yang
kadangkalanya diletakkan di ruang
tambahan atau di balai berasingan
memandangkan bilangan katilnya telah
pun termasuk dalam kiraan Hospital
Besar.
Katil
Bilangan katil di sini merangkumi katil
yang terdapat di hospital dan yang
sentiasa diselenggarakan bagi menempat
dan memberikan rawatan sepenuh masa
kepada pesakit dalam yang berturut-turut
dan diletakkan di wad atau kawasan
hospital di mana rawatan perubatan yang
berterusan boleh diberi kepada pesakit
dalaman.
HEALTH
Government Hospitals
All hospitals permanently staffed by at
least one physician and can offer in-
patient accommodation and provide
active medical and nursing care. Those
establishments providing principally
custodial care are not included
Special Medical Institutions
These are hospitals providing medical
and nursing care primarily for only one
discipline. This category does not include
the specialized departments
administratively attached to a principal
General Hospital and sometimes located
in an annex or separate pavilion as their
beds would have already been counted in
the principal General Hospital.
Beds
These beds cover only those that are
regularly maintained for the
accommodation and full-time care of a
succession of in-patients, and which are
situated in wards or areas of the hospital
where continuous medical care for in-
patient can be provided.
GLOSARI
GLOSSARY
243
Bilangan katil meliputi jumlah katil
yang biasanya terdapat di hospital,
termasuk katil berkandang atau buaian
yang disediakan bagi bayi yang
memerlukan rawatan khas (seperti yang
terdapat di Nurseri Rawatan Khas).
Walau bagaimanapun, bilangan ini tidak
termasuk katil di bilik bersalin, katil
yang digunakan selepas pembiusan atau
pembedahan, di mana ianya tidak
diselenggarakan untuk kegunaan pesakit
dengan tetap. Katil untuk rawatan
pemerhatian atau pemulihan di Jabatan
Pesakit Luar dan katil berkandang yang
digunakan untuk bayi baru lahir di wad
obstetrik juga tidak diambil kira.
Doktor Gigi
Doktor gigi terbahagi kepada dua
kategori; iaitu Bahagian I dan Bahagian
II. Bahagian I merujuk kepada Doktor
gigi yang berdaftar dan mempunyai
kelayakan profesional. Bahagian II
merujuk kepada Doktor gigi yang
berdaftar dan tidak mempunyai
kelayakan profesional.
The total of such beds constitute the
normally available bed complement of
the hospital which include cots or
bassinets set aside for babies requiring
special care (e.g. bassinets in a Special
Care Nursery). However, these figures
exclude beds in labor room, post-
anaesthetic or post-operative beds which
are not maintained for continual use by
patients. Observation or recovery beds
in out-patient department and cots for
normal newborn infants in obstetric
wards are also excluded.
Dentist
Dentist is divided into two categories;
i.e. Division I and Division II. Division I
refers to registered dentist with
professional qualifications. Division II
refers to registered dentist without
professional qualifications.
GLOSARI GLOSSARY
244
KESELAMATAN AWAM
Data tentang perangkaan mahkamah,
perangkaan penjara, kemalangan jalan
raya dan kebakaran adalah merujuk
kepada kes yang dilaporkan kepada
pihak berkuasa yang berkenaan seperti
Polis Diraja Malaysia, Mahkamah
Tinggi, Jabatan Penjara dan Jabatan
Bomba dan Penyelamat.
Perangkaan Mahkamah:
Data bagi kes yang diselesaikan adalah
dikelaskan kepada kes sivil dan kes
jenayah yang dibekalkan oleh
Mahkamah Tinggi Sabah
Perangkaan Penjara :
Jadual ini menyediakan maklumat
mengenai hukuman penjara mengikut
tempoh masa.
Kemalangan Jalan Raya :
Data yang ditunjukkan dalam jadual
adalah mengenai bilangan kemalangan
dan kecederaan (termasuk mati, cedera
ringan dan parah). Bilangan kematian
yang dinyatakan pada jadual adalah
berkenaan kematian serta-merta atau
dalam masa 30 hari disebabkan
kecederaan dalam kemalangan tersebut.
Kebakaran :
Data kebakaran diperoleh berdasarkan
kes yang dilaporkan kepada Jabatan
Bomba dan Penyelamat, Negeri Sabah
dan W.P.Labuan. Data yang diberikan
meliputi bilangan punca dan jenis
kebakaran.
PUBLIC SAFETY
Data on court statistics, prison
statistics, road accidents and fire
breakouts refer to cases reported to the
various authorities concerned such as
the Royal Malaysia Police, High Court,
Prisons Department and the Fire and
Rescue Department.
Court Statistics:
Data on cases disposed off are
classified into civil cases and criminal
cases which was given by the High
Court Of Sabah.
Prisons Statistics :
This table provides information for
imprisonment by length of sentence.
Road Accidents
Data given in the tables are on the
number of road accidents and
casualties (include deaths, minor and
serious injuries). The number of deaths
stated in the table refers only to cases
where death occurred on the spot or
within 30 days as a result of an injury
accident.
Fire Breakouts
Data on fire breakouts are based on
cases reported to the Fire and Rescue
Department, Sabah and W.P.Labuan.
Data given are on the number of
sources and types of fire breakout.
GLOSARI GLOSSARY
245
HARGA – HARGA
Seksyen ini mengandungi lima jadual.
Tiga jadual pertama (9.1 – 9.3)
menunjukkan Indeks Harga Pengguna
bagi Sabah termasuk Wilayah
Persekutuan Labuan (2010 = 100) untuk
kumpulan utama, subkumpulan Makanan
dan empat kategori barangan mengikut
ketahanan dan perkhidmatan. Jadual 9.4
menunjukkan Harga Purata Biji Koko
Kering.
Indeks Harga Pengguna
Indeks Harga Pengguna yang berasaskan
formula Laspeyres, mengukur
perubahan peratus kos pembelian
mengikut masa bagi “bakul” tetap
barangan dan perkhidmatan yang
mewakili corak purata pembelian oleh
sekumpulan penduduk pada sesuatu
tempoh masa yang ditetapkan. Item-
item ini dikelaskan kepada 12
kumpulan utama berpandukan kepada
United Nations “Classification of
Individual Consumption According to
Purpose (COICOP)”.
PRICES
This section consists of five tables. The
first three tables (9.1 – 9.3) highlight the
Consumer Price Indices for Sabah
including Wilayah Persekutuan Labuan
(2010 = 100) for the main groups, sub-
groups of Food and the four categories
of items classified by durability and
service. Tables 9.4 show the Average
Price of Dried Cocoa Beans.
The Consumer Price Index
The Consumer Price Index which is
based on the Laspeyres formula,
measures the percentage change through
time in the cost of purchasing a constant
“basket” of goods and services
representing the average pattern of
purchases made by particular population
group in the specified time period. The
items are classified according to
United Nations “Classification of
Individual Consumption According to
Purpose (COICOP)” with twelve main
groups.
GLOSARI GLOSSARY
246
PENDAPATAN
Isi rumah
Isi rumah ditakrifkan sebagai seorang atau
sekumpulan orang yang bersaudara dan/atau
orang yang tidak bersaudara yang biasanya tinggal bersama dan membuat peruntukan yang
sama untuk makanan dan keperluan hidup yang
lain.
Walau bagaimanapun, bagi Penyiasatan
Perbelanjaan Isi Rumah, syarat tambahan
dikenakan di mana mereka, perlu tinggal selama 16 hari atau lebih di tempat kediaman tersebut
dalam tempoh rujukan.
Pendapatan isi rumah
Pendapatan isi rumah ialah jumlah
pendapatan terakru kepada ahli isi rumah, dalam
bentuk wang tunai dan/atau mata benda yang
berlaku berulang kali dalam jangka masa setahun
atau lebih kerap lagi.
Punca utama pendapatan
Maklumat terperinci tentang pendapatan
diperoleh daripada ahli isi rumah yang menerima
pendapatan. Punca utama pendapatan yang
dipungut termasuk:-
• Penerimaan daripada pekerjaan bergaji
(termasuk upah dan gaji, elaun tunai,
bonus, komisen, bayaran kerja lebih masa,
makanan percuma/konsesi, tempat menginap
percuma/konsesi, barang pengguna dan
perkhidmatan percuma/konsesi, bayaran berupa mata benda dan pencaruman
majikan kepada KWSP/PERKESO);
• Pendapatan daripada bekerja sendiri
(termasuk nilai barang yang dikeluarkan di
rumah untuk kegunaan sendiri);
• Pendapatan daripada harta (termasuk royalti,
sewaan, faedah dan dividen);
• Pindahan semasa yang diterima (termasuk
penerimaan wang daripada isi rumah lain,
bayaran nafkah, biasiswa/ dermasiswa/ fellowships, pencen, pembayaran lain berkala
yang diterima dan hadiah berupa wang tunai
atau mata benda yang diterima); dan
INCOME
Household
A household is defined as a person or a group
of related and/or unrelated persons who
usually live together and make common
provisions for food and other living essentials.
However, an additional condition is attached
to the Household Expenditure Survey whereby
the persons mentioned above are required to
stay in the said living quarter for 16 days or
more, in the reference period.
Household income
Household income refers to total income
accrued to members of a household, both in
cash and/or in-kind on a regular basis in one
year or more often.
Main source of income
Detailed information on income was obtained
from the household members who are income
recipients. The main source of income
collected include:-
• Earnings from paid employment
(including wages and salaries, cash
allowances, bonuses, commissions,
overtime payments, free/concessional
food, free/concessional lodging,
free/concessional consumer goods and
services, payment in-kinds and employer's
contributions to EPF/SOCSO);
• Income from self-employment (including
value of home-produced goods for own
consumption);
• Property income (including royalties,
rents, interests and dividends);
• Current transfers received (including
remittances, alimony,
scholarships/bursaries/fellowships,
pensions, other periodic payments
received and gifts in cash or in-kind); and
GLOSARI GLOSSARY
247
• Lain-lain pendapatan (termasuk sewa
dinilai bagi rumah diduduki oleh
pemilik, hasil sewa daripada
rumah/harta lain dan sewa daripada
tempat menginap).
KEMISKINAN
Konsep kemiskinan yang digunakan adalah
berdasarkan kepada kaedah yang telah
diperkenalkan pada tahun 2004 iaitu dengan
mengambil kira Pendapatan Garis Kemiskinan
(PGK) makanan dan PGK bukan makanan bagi
setiap isi rumah yang dilawati. PGK ditakrifkan secara berasingan bagi setiap isi rumah dalam
PPIR/KA. Setiap PGK ini mengambil kira
perkara-perkara berikut:
• Saiz isi rumah dan komposisi demografi
Isi rumah yang mempunyai bilangan ahli
yang ramai memerlukan lebih
perbelanjaan untuk makanan dan bukan
makanan bagi mencapai taraf hidup yang
memuaskan untuk semua ahlinya. Oleh kerana keperluan kalori berbeza di antara
jantina dan peringkat umur, maka PGK
makanan akan berbeza mengikut
komposisi demografi isi rumah.
• Lokasi isi rumah: Negeri dan strata
(bandar/luar bandar)
Harga bagi makanan dan bukan makanan
berbeza secara ketara antara negeri dan
antara kawasan bandar dengan luar bandar. Sebagai contoh, harga di Kuala
Lumpur biasanya lebih tinggi daripada
kawasan lain. PGK baru ini
mengambil kira perbezaan harga ini.
Sesebuah isi rumah dalam PPIR/KA
dianggap miskin jika pendapatannya
kurang daripada PGKnya. Ini bermaksud
isi rumah tersebut kekurangan sumber
untuk memenuhi keperluan asas makanan
dan bukan makanan bagi setiap ahlinya.
Sesebuah isi rumah dianggap miskin tegar
jika pendapatannya kurang daripada PGK
makanannya. PGK bagi setiap isi rumah
adalah berbeza mengikut lokasi (negeri
dan strata), saiz isi rumah dan komposisi
demografi.
• Other income (including imputed rent of
owner-occupied house, rental income
from house/other property and rent from
lodging).
POVERTY
The concept of poverty used is based on the
methodology introduced in year 2004 which
took into consideration of food Poverty Line
Income (PLI) and non-food PLI for each
household visited. PLI is defined separately
for each household in the HIS/BA. Each
household’s PLI takes into consideration the
following factors:
• The household’s size and demographic
composition
Larger households require more food
and non-food expenditures to achieve a
satisfactory standard of living for its
members. As the caloric requirements
vary by sex and age, the food PLI also
varies in accordance with the
demographic composition of the
household.
• The household’s location: State and
strata (urban/rural)
Food and non-food prices vary
significantly across states and between
urban and rural areas. For example
prices in Kuala Lumpur are usually
higher than elsewhere. The new PLI
takes into account of these price
variations.
A household in the Household Income
Survey is considered poor if its income
is less than its PLI. This means that it
lacks the resources to meet the basic
food and non-food needs of its
individual members. A household is
considered hard-core poor if its income
is below the food PLI. PLI for each
household is different according to the
location (state and strata), household
size and demographic composition.
GLOSARI GLOSSARY
248
�
���������������������� � ���������
������������ ��������� � �����
��������� ������ ����������� �� ����
������������� ��� ���� ������ ����
� ������ ���� � ����� ����� ��������
������ � �����������������������
��� ����� � ����������� � �������� �����
��� ����� ������� �������� ��� �����
������ ��� ���� ������ ���� � ���
� ������� ���� ����� ���� �����
��� ���� ��� ��� ���������������
�������� ������ ������� ��� � �����
����� �������� � ����� ������� ���
��������� ��� �� ��� ������
��������� � �� ������ �� ��� ��� ����� �
�� �� � ����� ��������� ���
�������������� � ������ ��� ������
������������ ����� ��� �
���� ������ ������� ��� �����������
��� � ���� �������� ��� ������ ���
������ ������������� ������
�������������� ������ ��������
�������������� ������ �������������
�� ����������������� ����������������
�� ����� ���� ����� ��� ������� ������
����������� ������
�������� ������ �����������������
���������������������������� ��������
�� ��� ����� ��� ������� ���� ����
������� ���� �� �� ���� ����� ����� ���
���� � �� ������������� ���� ���
����������� �����������������
��������� ��� ������ ������� ���
���������������������������������
��� ��� ����� ������ ������������
��������� ���� ���� ��� �������
��������� ����������� �������
����� ���� ������������ ���������
������� ��� ������� ���������
����������� ��� ������� ���
����������������������������
GLOSARI
GLOSSARY
�
249 �
PERDAGANGAN LUAR NEGERI
Liputan
Perangkaan perdagangan luar yang terkandung
dalam penerbitan ini meliputi negeri Sabah
termasuk Wilayah Persekutuan Labuan.
Import
Sesuatu barang dianggap sebagai import apabila ianya dibawa masuk ke dalam negara, sama ada
terus ataupun disimpan di gudang-gudang yang
dikawal tanpa mengira sama ada barang tersebut
adalah untuk kegunaan sendiri, diproses, digunakan
dalam perkilangan ataupun untuk dieksport semula
ke negara lain. Ia juga diistilahkan sebagai `Import
umum’.
Eksport
Sesuatu barang (keluaran atau buatan tempatan atau
diimport untuk dieksport semula) dianggap sebagai eksport apabila ianya dibawa keluar dari negara. Ia
juga diistilahkan sebagai `eksport umum’.
Eksport semula
Sesuatu barang dianggap sebagai eksport semula
apabila ianya dibawa keluar dari negara dalam
keadaan seperti mana ianya diimport tanpa
mengalami sebarang perubahan rupa. Proses
membungkus semula, menyisih atau menggred
tidak dikira sebagai satu proses perubahan rupa.
Import c.i.f. (kos, insuran dan tambang)
Nilai barangan di pasaran di sempadan perangkaan/
kastam negara pengimport termasuk semua
perbelanjaan insuran dan tambang semasa dalam perjalanan tetapi kos pemunggahan dari alat
pengangkutan tidak diambil kira kecuali kos
tersebut ditanggung sendiri oleh pengangkut.
Eksport f.o.b. (free on board)
Nilai barangan di pasaran di sempadan
perangkaan/kastam negara pengeksport, termasuk
semua perbelanjaan pengangkutan ke sempadan
tersebut, duti eksport dan duti lain yang kena dibayar
serta kos untuk memunggah barang ke atas alat
pengangkutan kecuali kos terakhir itu ditanggung sendiri oleh pengangkut
Imbangan perdagangan
Perbezaan antara nilai eksport dan import.
Apabila eksport melebihi import lebihan
direkodkan manakala defisit pula dicatatkan apabila
import melebihi eksport.
EXTERNAL TRADE
Coverage
External trade statistics in this publication covers
Sabah including Wilayah Persekutuan Labuan.
�
Imports
Goods are regarded as imports when they are
brought into the country either directly or into
bonded warehouses, irrespective of whether such
goods are for consumption, to be processed, use in
manufacturing or subsequent re-exports to other
countries. It is also termed as `general imports’.
Exports
Goods (locally produced or manufactured or
imported for subsequent re-exports) are regarded as
exports when they are taken out of the country. It is
also termed as `general exports’ .
Re-exports
Goods are regarded as re-exports when they are
taken out of the country in the same form as
they were imported without any transformation.
Re-packing, sorting or grading processes are not
considered as part of the tramsformation process.
Imports c.i.f. (cost, insurance and freight)
The value of the goods in the market at the
statistical/customs frontier of the importing country,
including all charges for transport and insurance
whilst in transit but excluding the cost of unloading
from the carrier unless it is borne by the carrier.
Exports f.o.b. (free on board)
The value of the goods in the market at the
statistical/custom frontier of the exporting country,
including all cost of transporting the goods to the
statistical/customs frontier, export and other duties
payable as well as the cost of loading the goods
onto the carrier unless the latter cost is borne by
the carrier.
Balance of trade
The difference between the value of exports and
imports. When exports exceed imports it is recorded
as a surplus while a deficit is registered when
imports exceed exports.
GLOSARI GLOSSARY
250
PERTANIAN
GETAH/ KELAPA SAWIT/ KELAPA/
KOKO
Estet :
Sesebuah estet getah/ kelapa sawit/ kelapa/
koko adalah ditakrifkan seperti berikut :-
(i) Semua kawasan bersambungan atau
berpecah-pecah, anggaran keluasan
tidak kurang daripada 40.47 hektar
(100 ekar), ditanam dengan sesuatu
tanaman atau di mana penanaman
tanaman tersebut dibenarkan dan di
bawah satu hak milik yang sah; atau
(ii) mana-mana keluasan yang ditanam
dengan sesuatu tanaman tersebut di
estet yang telah sedia ada.
Kebun Kecil :
Sesebuah kebun kecil getah / kelapa sawit /
kelapa / koko ditakrifkan sebagai semua
kawasan, bersambungan atau berpecah-
pecah, anggaran keluasan kurang daripada
40.47 hektar (100 ekar), ditanam dengan
sesuatu tanaman atau di mana penanaman
tanaman tersebut dibenarkan dan di bawah
satu hak milik yang sah. Walau
bagaimanapun, rancangan-rancangan
kemajuan tanah (FELDA dan sebagainya)
adalah dimasukkan sebagai kebun kecil
walaupun ada di antara rancangan kemajuan
tanah dan mungkin secara individu
mempunyai keluasan lebih dari 40.47 hektar
(100 ekar)
Keluasan Bertanam :
Keluasan yang ditanam dengan getah, kelapa
sawit, kelapa atau koko sama ada matang dan /
atau belum matang.
AGRICULTURE
RUBBER/ OIL PALM/ COCONUT/
COCOA
Estates : A rubber/ oil palm/ coconut/ cocoa estate is defined as :
(i) All areas, contiguous or non-
contiguous, aggregating not less than 40.47 hectares (100 acres), planted with the crop or on which the planting of the crop is permitted and is under a single legal ownership; or
(ii) Any area hectareage under the crop in an already existing estate.
Smallholdings : A rubber / oil palm / coconut / cocoa
smallholding is defined as lands, contiguous
or non-contiguous, aggregating less than
40.47 hectares (100 acres), planted with the
crop or on which the planting of the crop is
permitted and is under a single legal
ownership. However, land development
schemes (FELDA and others) are included
as smallholdings although some land
schemes may individually be more than
40.47 hectares (100 acres).
Planted Area :
The area of rubber, oil palm, coconut or
cocoa which is either matured and / or
immature.
GLOSARI
GLOSSARY
251
Keluasan Matang
Keluasan yang ditanam dengan getah, kelapa
sawit, kelapa atau koko sama ada telahpun
ditoreh atau dipungut hasilnya ataupun
dianggap sudah boleh ditoreh atau dipungut hasilnya.
Keluasan Belum Matang
Keluasan yang ditanam dengan getah, kelapa
sawit, kelapa atau koko yang belum boleh
ditoreh atau dipungut hasilnya.
Padi
Musim Utama :
Musim utama ialah musim yang secara tradisi
dianggap sebagai tempoh penanaman bertanam
padi yang paling sesuai berdasarkan iklim
tempatan (musim hujan) dan tidak bergantung
sepenuhnya kepada sistem pengairan. Dari segi
pentadbiran, Musim Utama ditakrifkan sebagai
tarikh padi mula ditanam antara 1hb Ogos -
28hb/29hb Februari tahun berikutnya.
Luar Musim:
Luar musim adalah tempoh kering yang mana
penanaman padi biasanya bergantung
sepenuhnya kepada sistem pengairan. Dari segi
pentadbiran, Luar musim ditakrifkan sebagai
tarikh bila padi mula ditanam antara 1hb Mac -
31hb Julai dalam tahun berkenaan.
Padi Sawah:
Padi Sawah merujuk kepada padi yang ditanam
di sawah padi yang bertakung air semasa
peringkat pertumbuhannya dan merupakan
jenis padi yang utama ditanam di Sabah yang
terdiri daripada pelbagai varieti padi.
Padi Huma:
Padi Huma merujuk kepada padi yang ditanam
di kawasan kering sama ada di tanah tinggi atau
tanah rendah dan bergantung kepada air hujan
sahaja untuk keperluan bekalan airnya.
Mature Area :
The area of rubber, oil palm, coconut or cocoa
which is either being tapped or harvested or is
considered tapped or harvested.
Immature Area :
The area of rubber, oil palm, coconut or cocoa
which is not yet tapped or harvested.
Paddy
Main Season :
Main season is a period whereby paddy
planting is very suitable based on local climate
(rainy season) and does not depend wholly on
irrigation system. For administrative purposes,
Main Season is defined as commencement date
of paddy planting between 1st August - 28/29
th
February of the following year.
Off-Season:
Off-Season is a dry period and paddy planting
normally depends on an irrigation system. For
administrative purposes, Off-Season is defined
as the commencement date of paddy planting
between 1st March - 31
st July of the year.
Wetland Paddy:
Wetland Paddy refers to paddy planted on
water-logged field during it’s growing stage
and the primary paddy type planted in
Sabah comprises of different paddy varieties.
Dryland Paddy:
Dryland Paddy refers to paddy planted on dry
areas whether on upland or low land and
depends purely on rainfall for it’s water
requirements.
.
GLOSARI GLOSSARY
252
TERNAKAN
Bilangan ternakan merujuk kepada ternakan
domestik yang matang dan belum matang.
Sembelihan Ternakan Yang Direkodkan
Data merujuk kepada bilangan ternakan yang
dilaporkan oleh individu yang memohon permit
daripada setiap Jabatan Perkhidmatan Veterinar
negeri untuk melakukan sembelihan. Termasuk
juga jumlah sembelihan di bawah rumah
sembelihan seliaan jabatan.
PERHUTANAN
Keluasan hutan
Termasuk Hutan Simpanan Kekal, Tanah
Kerajaan, Tanah Berimilik, Taman Hidupan
Liar dan lain-lain kawasan rizab.
Hutan Simpanan Kekal merujuk kepada tanah
hutan milik kerajaan yang dibenarkan untuk menjalankan aktiviti pembalakan dengan
kebenaran Jabatan Perhutanan dan
memerlukan penanaman semula selepas
aktiviti pembalakan.
Hutan Tanah Kerajaan ialah tanah hutan milik
kerajaan dan dibenarkan untuk menjalankan
aktiviti pembalakan. Penanaman semula tidak
diperlukan selepas aktiviti pembalakan.
Hutan Tanah Berimilik ialah tanah hutan yang
diberi hak milik oleh kerajaan kepada
individu/pertubuhan.
PERIKANAN
Perikanan ialah penangkapan, pemungutan dan
pembiakan hidupan laut daripada lautan,
pinggir pantai, perairan pedalaman dan kuala
atas dasar komersial.
Akuakultur adalah pembiakan benih ikan atau
pemeliharaan biak ikan melalui perusahaan
ternak keseluruhan atau sebahagian daripada
peredaran hidupnya. Akuakultur terdiri daripada
akuakultur air tawar dan air payau / masin.
LIVESTOCK
Livestock population refers to matured and
immature domestic livestock .
Recorded Slaughter Of Livestock
Data refers to number of livestock reported by
individual who have applied permits from
State Department of Veterinary Services for
slaughtering activities. It also includes total
number of slaughtered livestock from
slaughtered house under the supervision of the
department.
FORESTRY
Forest Area
Includes Permanent Reserved Forest, State
Land, Alienated Land, Wildlife Reserve and
other reserve areas.
Permanent Reserved Forest refers to land
owned by government which is permitted for
logging activities with the permission of the
Forestry Department and need replanting after
the logging activities.
State Land refers to land owned by government
which is permitted for logging activities.
Replanting is not required after the logging
activities.
Alienated Land refers to land that the
ownership is given to individual/establishments
by government .
FISHERIES
Fisheries includes marine the catching,
gathering, breeding and cultivation of marine
life in ocean, coastal, inland and estuary
waters on a commercial basis.
Aquaculture is the propagation of fish fry or the
raising of fish through husbandry during the
whole or part of its life cycle. Aquaculture
consists of freshwater aquaculture and
brackishwater / marine aquaculture.
GLOSARI
GLOSSARY
253
Nelayan
Nelayan merujuk kepada individu yang
mengambil bahagian dalam sesuatu aktiviti
menangkap ikan dari vesel perikanan, peranti
kekal atau terapung, atau dari pantai. Tetapi
tidak termasuk mereka yang bekerja sebagai
pemproses atau peniaga ikan
Vesel
Vesel merupakan bot/ sampan yang digunakan
bagi aktiviti penangkapan ikan. Terdapat dua
kategori iaitu :
(i) Tiada berjentera
· Merujuk kepada sampan.
(ii) Berjentera
· Terdiri daripada berjentera
sangkut dan berjentera dalam:
a) Berjentera sangkut iaitu
bot/sampan yang menggunakan
enjin mudah alih; dan
b) Berjentera dalam iaitu bot yang menggunakan enjin tetap.
Peralatan Menangkap Ikan
Peralatan menangkap ikan terdiri daripada
pukat tunda, pukat tarik/jerut, pukat hanyut,
pancing, belat-belat, bubu/perangkap, pukat
surung/tangguk, pukat rentang dan lain-lain.
Sistem Akuakultur Sistem akukultur terdiri daripada : (i) Sistem kolam
Sistem ternakan ikan di dalam kolam. (ii) Sistem sangkar
Sistem untuk menternak ikan di dalam suatu kepungan yang dibuat daripada apa-apa bahan saringan yang diikat pada struktur yang dilabuhkan pada dasar perairan sungai atau mana-mana tempat di darat.
(iii) Sistem tangki
Sistem ternakan ikan di dalam tangki di atas tanah.
Fisherman
Fisherman refers to an individual, or any male
or female who takes part in fishing conducted
from a fishing vessel, a floating platform, or
from shore. However this does not include
those fish processor or traders.
Vessel
Vessel is a boat/ rowboat which is used for
fisheries activities. There are two categories:
(i) Non-powered
· Refers to rowboat.
(ii) Powered
· Consists of outboard-powered
and inboard-powered :
a) Outboard-powered is a boat/
rowboat using a portable engine;
and
b) Inboard-powered is a boat using
a static engine.
Fishing Gears
Fishing gears consists of trawl nets, seine nets,
drift/gill nets, hooks and lines, stakes, portable
traps, push/ scoop/ lift nets, barrier nets and
others. Aquaculture System Aquaculture system consists of :
(i) (i) Pond culture system
The system of fish culture in ponds.
(iv) Cage culture system
The system of fish culture in an enclosure on whatever shape or size made of any screening material and attached to floating structures which are anchored to the seabed.
(v) Tank culture system
The system of fish culture in tanks on land.
GLOSARI GLOSSARY
254
PEMBUATAN, PEMBINAAN,
PENGKUARIAN, ELEKTRIK DAN AIR
Sektor Pembuatan :
Pembuatan ditakrifkan sebagai "perubahan
fizikal atau kimia ke atas bahan atau komponen
menjadi produk baru, sama ada kerja itu
dilakukan oleh jentera yang dijalankan oleh
kuasa atau yang dijalankan dengan tangan,
sama ada dijalankan dalam kilang atau di
rumah pekerja, dan sama ada barang keluaran
dijual secara borong atau runcit ".
Sektor Pembinaan :
Pembinaan bermaksud "pembinaan baru,
pengubahsuaian, pembaikan dan perobohan.
Pemasangan sebarang jenis jentera atau
peralatan yang dipasang ketika pembinaan asal
adalah diambil kira, demikian juga bagi
pemasangan jentera atau peralatan selepas
pembinaan asal tetapi memerlukan perubahan
struktur bagi pemasangannya".
Perangkaan yang dikemukakan dalam
bahagian ini merujuk kepada pertubuhan yang
menjalankan aktiviti pembinaan sebagai
kegiatan utama .
Sektor Pengkuarian Batu :
“Pengkuarian batu ditakrifkan sebagai
pengekstrakan batu bangunan dan monumen;
batuan untuk jalan dan batu baur konkrit, batu
kapur, batu pasir, kuarzit, sabak, alunit, argilit,
syal (batu lumpur), serpentinit, syenit, rionit,
andesit, tuf, basalt, diorit, granodiorit, batu
tembikar dan batu tukangan dari bumi”.
MANUFACTURING, CONSTRUCTION,
STONE QUARRYING, ELECTRICITY AND
WATER
Manufacturing Sector :
Manufacturing is defined as “the physical or
chemical transformation of materials or
components into new products, whether the
work is performed by power-driven machines
or by hand, whether it is done in a factory or in
the worker’s home, and whether the products
are sold at wholesale or retail.”
Construction Sector :
Construction refers to "new construction,
alteration, repairs and demolition. Installation
of any machinery or equipment which is built-
in at the time of the original construction is
included, as well as installation of machinery
or equipment after the original construction
but which requires structural alteration in
order to install".
The statistics given in this Division refer to
construction work done by registered
contractors.
Stone Quarrying Sector :
Stone Quarrying is defined as the extraction
from the earth of building and monumental
stones; rocks for road metal and concrete
aggregates; cement rock and dimension stone
and other rock materials. It includes quarrying
of granite, limestone, sandstone, quartzite,
slate, allunite, argillite, shale (mudstone),
serpentinite, syenite, rhyolite, andesite, tuff,
basalt, diorite, granodiorite, pottery stone and
masonry stone”
GLOSARI
GLOSSARY
255
Pengkelasan Edaran Tenaga Elektrik
Mengikut Jenis Pengguna :
Pengkelasan edaran mengikut jenis
pengguna adalah berdasarkan kepada
pengkelasan Sabah Electricity Sdn.
Bhd. Jenis pengguna yang dikelaskan di
bawah setiap kategori adalah seperti
berikut :-
Kediaman :
Pengguna yang menduduki rumah
kediaman persendirian yang tidak
digunakan sebagai hotel, rumah
penginapan atau untuk sebarang
perniagaan, perdagangan,
profesional atau perkhidmatan.
Perniagaan :
Termasuk pengguna yang
menduduki atau mengendalikan
blok pejabat, hotel, kompleks beli
belah, gudang, bengkel, restoran,
estet, pelabuhan, lapangan terbang,
pepasangan keretapi, pepasangan
kerajaan dan angkatan tentera,
hospital dan sebarang perniagaan
atau aktiviti perdagangan lain.
Perindustrian :
Termasuk pengguna di dalam
industri pembuatan, pengkuarian
batu dan pengguna yang
menggunakan tenaga untuk tujuan
mengepam air.
Lampu Awam :
Termasuk lampu jalan raya,
lampu isyarat, lintasan kereta api,
pondok telefon, isyarat lalu lintas
dan untuk tujuan pencahayaan
umum dan awam lain.
Classification of Distribution of Electricity by Types of Consumer :
The classification of distribution by types of consumer is based on the Sabah Electricity Sdn. Bhd.’s classification. The types of consumer classified under each category are as follows :-
Domestic :
A consumer occupying a private
dwelling which is not used as a
hotel, boarding house or used for
the purpose of carrying out any
business, trade, profession or
service.
Commercial :
Includes a consumer occupying or operating an office block, hotel, retail complex, workshop, restaurant, estate, port, airport, railway installation, military and government installation, hospital and other from of business or commercial activities.
Industrial :
Includes a consumer who is in the manufacturing, quarrying business and a consumer who utilise energy for the purpose of pumping water.
Public Lighting :
Includes street lighting, traffic lights, railway crossings, telephone kiosks, traffic signs and in respect of other general and public lighting purposes.
GLOSARI
GLOSSARY
256
PERKHIDMATAN
PERKHIDMATAN PERDAGANGAN
EDARAN
Perkhidmatan Perdagangan Edaran yang
merangkumi Perdagangan Borong, Perdagangan
Runcit dan Kenderaan Bermotor merujuk kepada
aktiviti “penjualan semula (tanpa
pengubahsuaian) barangan baru dan barangan
yang telah digunakan”. Perdagangan Borong
merujuk kepada aktiviti penjualan semula (tanpa
pengubahsuaian) barangan baru dan terpakai
kepada peruncit, pengguna perindustrian,
Perdagangan komersial, institusi atau profesional;
, atau kepada pemborong lain;, atau bertindak
sebagai agen atau broker dalam pembelian barang
dagangan, membeli atau menjual barang
dagangan kepada orang atau syarikat berkenaan.
Perdagangan Runcit merujuk kepada penjualan
semula (jualan tanpa pengubahsuaian) barang
baru dan terpakai kepada orang awam untuk
kegunaan persendirian atau isi rumah. Kenderaan
Bermotor merujuk kepada jualan secara borong
dan runcit kenderaan bermotor dan motorsikal
jualan kenderaan bermotor dan motosikal secara
borong atau runcit, sama ada baru atau terpakai,
jualan alat-alat ganti dan aksesori kenderaan,
penyelenggaraan dan pembaikan kenderaan
bermotor dan motorsikal motosikal termasuk
mencuci, mengilap dan menunda kenderaan serta
jualan oleh agen berkomisen kegiatan agen
berkomisen yang terlibat dalam jualan.
PERKHIDMATAN PENGANGKUTAN DAN
PENYIMPANAN
Pengangkutan dan penyimpanan merujuk kepada
penyediaan bagi pengangkutan penumpang atau
muatan, sama ada berjadual atau tidak, melalui
rel, saluran paip, jalan raya, air atau udara dan
aktiviti yang berhubung kait seperti kemudahan
terminal, pengendalian kargo, penyimpanan dan
lain-lain. Termasuk juga penyewaan kelengkapan
pengangkutan dengan pemandu atau operator dan
juga perkhidmatan pos dan kurier.
SERVICES
DISTRIBUTIVE TRADE SERVICES
Distributive Trade Services which includes
Wholesale Trade, Retail Trade and Motor
Vehicles refers to the resale (sale without
transformation) of new and used goods.
Wholesale Trade refers to the resale (sale without
transformation) of new and used goods to
retailers; to, industrial, commercial,
institutional or professional users; or to other
wholesalers;, or involves acting as an agent or
broker acting as an agent or broker in buying
merchandise for, or selling merchandise to, such
persons or companies. Retail Trade refers to the
resale (sale without transformation) of new and
used goods to the general public for personal
or household consumption or utilisation.
Motor Vehicles refers to activity related to the
wholesale and retail sale of motor vehicles and
motorcycles activities covering wholesale and
retail sale of motor vehicles and motorcycles,
either new or used, sale of motor vehicle parts
and accessories, maintenance and repair of
motor vehicles and motorcycles including
washing, polishing and towing as well as sales by
commission agents.
TRANSPORTATION & STORAGE SERVICES
Transportation & storage refers to provision of
passengers or freight transport, whether
scheduled or not, by rail, pipeline, road, water or
air and associated activities such as terminal and
parking facilities, cargo handling, storage, ect.
Included also renting of transport equipment with
driver or operator and postal and courier
services.
GLOSARI
GLOSSARY
257
PERKHIDMATAN PENGINAPAN
Perkhidmatan penginapan merujuk kepada
penginapan jangka pendek untuk pelawat dan
pelancong. Perkhidmatan penginapan meliputi
pertubuhan berdaftar yang terlibat dalam aktiviti
perkhidmatan penginapan yang merangkumi
hotel (termasuk resort), hotel bajet, pangsapuri
khidmat, chalet, rumah rehat/ rumah tetamu/
hostel/ bed & breakfast, tapak perkhemahan,
taman reakasi kenderaan, taman treler dan jenis
penginapan lain.
PERKHIDMATAN MAKANAN &
MINUMAN
Perkhidmatan makanan dan minuman merujuk
kepada penyediaan hidangan makanan dan
minuman untuk penggunaan segera, sama ada di
restoran tradisional, restoran layan diri atau bawa
pulang, yang didirikan secara kekal dengan atau
tiada kemudahan tempat duduk. (Hidangan yang
dibekalkan untuk penggunaan segera adalah
faktor yang diambil kira bukannya jenis
kemudahan untuk menyediakan hidangan
tersebut).
PERKHIDMATAN MAKLUMAT DAN
KOMUNIKASI
Perkhidmatan maklumat dan komunikasi merujuk
kepada penyediaan produksi dan pengedaran
maklumat dan produk kebudayaan serta
peruntukan untuk menghantar atau mengedar
produk tersebut seperti data atau komunikasi,
aktiviti teknologi maklumat dan prosesan data
dan aktiviti perkhidmatan maklumat yang lain.
Termasuk dalam perkhidmatan ini ialah aktiviti
penerbitan, wayang gambar, pengeluaran video
dan program televisyen, rakaman bunyi dan
penerbitan muzik, pemprograman dan penyiaran,
telekomunikasi, pengaturcaraan komputer,
perundingan dan aktiviti berkaitan dan aktiviti
perkhidmatan maklumat.
ACCOMMODATION SERVICES
Accommodation services refers to provision \ of
short-stay for visitors and other travelers.
Accommodation services covered all registered
establishments engaged in the accommodation
services including hotels (including resort
hotels), budget hotels, services apartment,
chalets, rest houses/ guest houses, hostels, bed &
breakfast, camping ground, recreational vehicle
parks, trailer parks and other types of
accommodation.
FOOD & BEVERAGE SERVICES
Food and beverage refers to providing meals and
drinks fit for immediate consumption, whether in
traditional restaurants, self-service or take-away
restaurants, whether as permanent with or
without seating. (Decisive is the fact that meals fit
for immediate consumption are offered, not the
kind of facility providing them).
INFORMATION AND COMMUNICATION
SERVICES
Information and communication refers to
production and distribution of information and
cultural products, the provision of the means to
transmit or distribute these products, as well as
data or communications, information technology
activities and the processing of data and other
information services activities. This services
includes publishing activities, motion picture,
video and television programme production,
sound recording and music publishing activities,
broadcasting and programming activities,
telecommunications, computer programming,
consultancy and related activities and
information services activities.
GLOSARI
GLOSSARY
258
PERKHIDMATAN HARTANAH
Perkhidmatan hartanah merujuk kepada aktiviti
seperti pemberi pajak, agen dan/atau broker di
dalam satu atau lebih daripada penjualan atau
pembelian hartanah, penyewaan hartanah,
penyediaan perkhidmatan hartanah lain seperti
penilaian hartanah atau bertindak sebagai agen
hartanah eskrow. Aktiviti ini mungkin dijalankan
diatas hartanah milikan sendiri atau pajakan dan
mungkin berlaku atas dasar bayaran atau kontrak
PERKHIDMATAN PROFESIONAL,
SAINTIFIK DAN TEKNIKAL
Perkhidmatan profesional, saintifik dan teknikal
merujuk kepada aktiviti penyediaan atau
memerlukan tahap latihan yang tinggi dan
menjadikan pengetahuan dan kemahiran khusus
tersedia kepada pengguna. Perkhidmatan ini
termasuk aktiviti guaman, aktiviti perakaunan,
aktiviti ibu pejabat, aktiviti perundingan
pengurusan, aktiviti arkitek dan kejuruteraan,
ujian teknikal dan analisis, penyelidikan dan
pembangunan saintifik, pengiklanan dan
penyelidikan pasaran, aktiviti profesional,
saintifik dan teknikal lain dan aktiviti veterinar.
PERKHIDMATAN PENTADBIRAN DAN
SOKONGAN
Perkhidmatan pentadbiran dan sokongan
termasuk pelbagai aktiviti yang menyokong
operasi am perniagaan. Ini melibatkan aktiviti
sewaan dan pajakan, aktiviti pekerjaan, agensi
pengembaraan, operator pelancongan, aktiviti
perkhidmatan penempahan lain, aktiviti
keselamatan dan penyiasatan, aktiviti
perkhidmatan kepada bangunan dan lanskap
dan aktiviti pengurusan pejabat, sokongan pejabat
dan perniagaan lain.
PERKHIDMATAN PENDIDIKAN
Perkhidmatan pendidikan termasuk pendidikan
pada mana-mana peringkat atau untuk mana-
mana profesion, secara lisan atau penulisan dan
juga melalui siaran radio dan televisyen atau
saluran komunikasi lain yang bersamaan
dengannya.
REAL ESTATE SERVICES
Real estate services refers to activities acting as
lessors, agents and/or brokers in one or more of
selling or buying real estate, renting real estate,
providing other real estate services such as
appraising real estate or acting as real estate
escrow agents. This activities may be carried out
on own or leased property and may be done on a
fee or contract basis.
PROFESSIONAL, SCIENTIFIC AND
TECHNICAL SERVICES
Professional, scientific and technical services
refers to activities providing or require a high
degree of training, and make specialized
knowledge and skills available to users. This
services includes legal and accounting activities,
activities of head offices, management
consultancy activities, architectural and
engineering activities, technical testing and
analysis, scientific research and development,
advertising and market research, other
professional, scientific and technical activities
and veterinary activities.
ADMINISTRATIVE AND SUPPORT
SERVICES
Administrative and support services includes a
variety of activities that support general business
operations. Includes rental and leasing activities,
employment activities, travel agency, tour
operator and other reservation service activities,
security and investigation activities, services to
buildings and landscape activities, office
administrative, office and other business support
activities.
EDUCATION SERVICES
Education services include education at any
levels or for any profession, oral or written as
well as by radio and television or other means of
communication.
GLOSARI
GLOSSARY
259
Ia termasuk sistem persekolahan biasa pelbagai
peringkat yang dilaksanakan oleh institusi yang
berlainan dan juga pendidikan dewasa, program
literasi dan lain-lain. Ia termasuk pendidikan pra-
sekolah & rendah, pendidikan menengah,
pendidikan tinggi dan pendidikan lain.
PERKHIDMATAN KESIHATAN DAN
KERJA SOSIAL
Perkhidmatan kesihatan dan kerja sosial merujuk
aktiviti bermula daripada penjagaan kesihatan yang
disediakan oleh profesional perubatan terlatih di
hospital dan kemudahan lain sehinggalah kepada
aktiviti rumah penjagaan dan aktiviti penjagaan
kesihatan kepada kerja sosial tanpa penglibatan
professional dalam penjagaan kesihatan. Ini
termasuklah aktiviti hospital, aktiviti amalan
perubatan & pergigian, aktiviti kesihatan
kemanusiaan lain, aktiviti rumah penjagaan dan
aktiviti kerja sosial tanpa penginapan.
PERKHIDMATAN KESENIAN, HIBURAN
DAN REKREASI
Perkhidmatan kesenian, hiburan dan rekreasi
termasuk pelbagai aktiviti bagi memenuhi minat
orang awam dalam aktiviti kebudayaan, hiburan
dan rekreasi meliputi persembahan secara
langsung, operasi muzium, perjudian, aktiviti
sukan dan rekreasi.
PERKHIDMATAN PERSENDIRIAN DAN
LAIN-LAIN AKTIVITI
Perkhidmatan persendirian dan lain-lain aktiviti
termasuk aktiviti keahlian organisasi, membaiki
komputer dan barangan persendirian dan dan isi
rumah dan pelbagai aktiviti perkhidmatan
persendirian lain yang tidak diliputi di dalam
mana-mana klasifikasi Piawaian Klasifikasi
Industri Malaysia.
It includes education by the different institutions in
the regular school system at its different levels as
well as adult education, literacy programme, etc.
This includes pre-primary & primary education,
secondary education, higher education and other
education.
HEALTH AND SOCIAL WORK SERVICES
Health and social work services refer to provision
of health and social work activities. These services
include a wide range of activities, starting from
health care provided by trained medical
professionals in hospitals and other facilities, over
residential care activities which involve a degree
of health care activities to social work activities
without any involvement of health care
professionals. These include hospital activities,
medical & dental practice activities, other human
health activities, residential care activities and
social work activities without accommodation.
ARTS, ENTERTAINMENT AND
RECREATION SERVICES
Art, entertainment and recreation services
include a wide range of activities to meet varied
cultural, entertainment and recreational interests
of the general public, including live performances,
operation of museum sites, gambling, sports and
recreation activities.
PERSONAL SERVICES AND OTHER
ACTIVITIES
Personal services and other activities includes the
activities of membership organisations, repair of
computers and personal and household goods and
a variety of other personal service activities not
covered elsewhere in the Malaysian Standard
Industrial Classification.
GLOSARI
GLOSSARY
260
PENGANGKUTAN DAN KOMUNIKASI Jalan Raya : Data mengenai panjang jalan raya yang disediakan oleh Jabatan Kerja Raya dikelaskan mengikut jalan yang berturap, jalan kerikil dan jalan tanah. Jadual ini turut menunjukkan maklumat jalan raya mengikut bidang kuasa Kerajaan Persekutuan dan Negeri. Kenderaan Bermotor yang Berdaftar :
Data tentang bilangan kenderaan bermotor yang berdaftar diperoleh dari Jabatan Pengangkutan Jalan, Malaysia.
Perangkaan Kereta Api :
Data tentang Perangkaan kereta api diperoleh dari Jabatan Keretapi Negeri Sabah. Perangkaan Lalu lintas Udara :
Malaysia Airports Holdings Berhad dan
Jabatan Penerbangan Awam Malaysia
menyediakan data berkenaan penerbangan,
bilangan penumpang yang berlepas /
mendarat dan jumlah kargo dan mel yang
diuruskan di lapangan terbang.
Maklumat ini hanya berkaitan dengan semua data mengenai aktiviti penerbangan perdagangan. Manakala data tentang bagasi penumpang, muatan diplomatik, stor kapal terbang dan kargo transit tidak dimasukkan. Definisi yang digunakan : 1. Satu penerbangan merujuk kepada
pendaratan atau pelepasan oleh sesebuah kapal terbang untuk satu penerbangan. Pendaratan dan kemudiannya penerbangan dengan kapal terbang yang sama dikirakan sebagai dua penerbangan.
TRANSPORT AND COMMUNICATIONS Roads :
Data on road mileage provided by Public
Works Department are classified into
paved, gravel and earthen roads. The
table also highlights information on the
jurisdiction of roads by the Federal and
State Governments.
Motor Vehicles Registered :
Data on the number of motor vehicles registered are obtained from the Road Transport Department, Malaysia.
Railway Statistics :
The data on Railway statistics are
obtained from Sabah State Railway
Department.
Air Traffic Statistics :
The Malaysia Airports Holdings Berhad and
Malaysia Department of Civil Aviation
provides data on flight movements, the
number of passengers embarked /
disembarked and the volume of cargo and
mail handled at the airports.
This information is only in respect of all
commercial flight activities. Data on
passengers' baggages, diplomatic freights,
aircraft stores and transit cargo are however
excluded.
Definitions of terms used :
1. A flight refers to a landing or
take-off by an aircraft on a
commercial flight. A landing and
subsequent take-off by the same
aircraft is counted as two flights.
GLOSARI
GLOSSARY
261
2. Penumpang yang berlepas/
mendarat merujuk kepada semua penumpang bukan transit yang tiba di Sabah atau bertolak dari Sabah.
Perangkaan Perkapalan : Data tentang ketibaan dan pelayaran kapal termasuk muatan yang diisi/dipunggah di pelabuhan Sabah dan Wilayah Persekutuan Labuan disediakan oleh Sabah Port Sdn. Bhd. dan Jabatan Laut Wilayah Persekutuan Labuan. Perangkaan Pos : Data berkaitan bilangan bungkusan yang diuruskan serta hasil jualan setem dibekalkan oleh Pos Malaysia Berhad. Perangkaan Telekomunikasi : Maklumat tentang bilangan pelanggan
telefon disediakan Suruhanjaya Komunikasi
dan Multimedia Malaysia.
Pelanggan Internet :
Maklumat tentang pelanggan internet
diperoleh daripada Suruhanjaya
Komunikasi dan Multimedia Malaysia.
Suratkhabar :
Data tentang purata edaran akhbar harian
ditunjukkan mengikut bahasa akhbar.
Data purata edaran akhbar harian yang
dilaporkan merujuk kepada jualan akhbar-
akhbar dicetak di Sabah seperti berikut :-
Daily Express,
New Sabah Times,
The Borneo Post,
Utusan Borneo,
Overseas Chinese Daily News,
See Hua Daily News,
Asia Times,
Morning Post dan
Merdeka Daily News.
2. Embarked / disembarked passengers
refer to all non-transit passengers
who arrived at or departed from
Sabah.
Shipping Statistics :
Data on the arrivals and departures of vessels plus cargo handled/discharged at Sabah ports and Wilayah Persekutuan Labuan port are provided by the Sabah Ports Sdn. Bhd. and Marine Department Wilayah Persekutuan Labuan.
Postal Statistics :
Data on the number of parcels handled and revenue from sales of postage stamps are supplied by Pos Malaysia Berhad.
Telecommunications Statistics :
Information on the number of telephones
subscribers are provided by Malaysian
Communications and Multimedia
Commission.
Internet Subscribers
Information on internet subscribers are
obtained from Malaysian Communications
and Multimedia Commission.
Newspaper :
The data on average daily circulation of
newspaper are shown by language of
newspapers.
The average daily circulation of newspaper
reported refer to the sales of the following
newspapers printed in Sabah :-
Daily Express,
New Sabah Times,
The Borneo Post,
Utusan Borneo,
Overseas Chinese Daily News,
See Hua Daily News,
Asia Times, Morning Post and
Merdeka Daily News.
GLOSARI GLOSSARY
262
KEWANGAN
Hasil dan Perbelanjaan Kerajaan
Data hasil dan perbelanjaan Kerajaan
Negeri Sabah disediakan oleh Jabatan
Bendahari Negeri. Data anggaran hasil
dan perbelanjaan Pihak Berkuasa
Tempatan adalah disediakan oleh
Kementerian Perumahan dan Kerajaan
Tempatan.
Kumpulan Wang Simpanan Pekerja
Data yang disediakan oleh Kumpulan
Wang Simpanan Pekerja (KWSP),
pada asasnya menunjukkan jumlah
dicarum dan dikeluarkan.
FINANCE
Government Revenue and Expenditure
Data on Sabah State Government
revenue and expenditure are provided
by the State Treasury Department.
Data on Local Authority revenue and
expenditure are provided by the
Ministry of Local Government and
Housing.
Employees Provident Fund
Data provided by the Employees
Provident Fund (EPF), basically
highlight the amounts contributed and
withdrawn.
GLOSARI GLOSSARY
263
AKAUN NEGARA
Keluaran Dalam Negeri Kasar
Keluaran Dalam Negeri Kasar (KDNK)
adalah ukuran nilai keluaran oleh semua
unit pengeluaran bagi residen sesebuah
negara dalam tempoh tertentu, sebelum
ditolak peruntukan bagi penggunaan modal
tetap.
Tiga kaedah pendekatan yang boleh
digunakan untuk mengukur KDNK ialah
kaedah pengeluaran, kaedah perbelanjaan
dan kaedah pendapatan. Namun begitu,
penerbitan ini hanya membentangkan
kaedah pengeluaran dan
perbelanjaan sahaja.
KDNK berdasarkan kaedah pengeluaran
ialah jumlah nilai barangan dan
perkhidmatan yang dikeluarkan dalam
tempoh tertentu selepas ditolak dengan kos
barangan dan perkhidmatan yang
digunakan dalam proses pengeluaran tetapi
sebelum ditolak peruntukan bagi
penggunaan modal tetap.
Sementara itu, KDNK berdasarkan
kaedah perbelanjaan ialah jumlah akhir
perbelanjaan pada harga pembeli ditolak
nilai f.o.b import barangan dan
perkhidmatan.
NATIONAL ACCOUNTS
Gross Domestic Product
Gross Domestic Product (GDP) is a
measurement of production by the entire
production unit, which is resident in a
country for a certain period before
deducting the allowances for consumption
of fixed capital.
Three approaches which can be used to
measure GDP are production approach,
expenditure approach and income
approach. However, this publication only
presents production and expenditure
approaches.
GDP based on the production approach is
the total value of goods and services
produced within a given period after
deducting the cost of goods and services
used up in the process of production but
before deducting allowances for the
consumption of fixed capital.
Meanwhile GDP based on expenditure
approach, is the total final expenditures at
purchasers’ prices, less the f.o.b value of
imports of goods and services
GLOSARI GLOSSARY
264
PELBAGAI
Perangkaan Ketibaan
Perangkaan ini diperolehi dari Jabatan
Imigresen yang berdasarkan pintu masuk
imigresen di Negeri Sabah.
Koperasi
Maklumat koperasi adalah disediakan
oleh Suruhanjaya Koperasi Malaysia,
Negeri Sabah.
Pendaftaran Syarikat
Data bagi pendaftaran syarikat adalah
diperoleh dari Suruhanjaya Syarikat
Malaysia, Sabah.
Perpustakaan
Data perpustakaan merujuk kepada jenis
perpustakaan, bilangan keahlian dan
bilangan koleksi. Keahlian perpustakaan
dikategorikan kepada kanak-kanak
(umur bawah 13 tahun) dan dewasa (13
tahun dan ke atas).
Bilangan Pengundi Yang Berdaftar
Maklumat mengenai bilangan pengundi
yang berdaftar adalah dibekalkan oleh
Pejabat Pilihanraya Negeri, Sabah.
MISCELLANEOUS
Arrival Statistics
These statistics are obtained from the
Department of Immigration based on
the immigration points of entry in
Sabah.
Co-operative Societies
Data on cooperative societies are
provided by Malaysian Co-operative
Commission, Sabah.
Company Registration
Data on registered company are
obtained from the Companies
Commission of Malaysia, Sabah.
Libraries
Data on libraries refer to type of
libraries, number of membership and
number of collections. Membership of
libraries are categorised into children
(aged below 13 years old) and adults
(aged 13 years old and above.)
Number Of Registered Voters
Information on the number of registered
voters are supplied by the State Election
Office Sabah.
GLOSARI
GLOSSARY
CATATAN / NOTE