1
1Aksaray Üniversitesi, Jeoloji Müh. Bölümü, Uygulamalı Jeoloji ABD, Aksaray2Hacettepe Üniversitesi, Jeoloji Müh. Bölümü, Uygulamalı Jeoloji ABD, Ankara
JEOLOJİK-JEOTEKNİK BİLGİSİSTEMİNE BİR ÖRNEK: AKSARAY
İL MERKEZİ
A. Yalçın1, C. Gökçeoğlu2, H. Sönmez2
TIP
BİLGİSAYAR
HARİTA
JEOLOJİ İNŞAAT
MAKİNA
ZİRAATÇEVRE
2
Afet zararlarının azaltılması ve güvenli yerleşim alanlarıiçin ilk adım planlama ve planlamaya yön verençalışmalardır.
Yerel yönetimlerin, afet güvenliğini sağlamada riskleriazaltmak ve yeni riskler yaratmamak için jeolojik vejeoteknik etütlerini yaptırmaları kaçınılmaz bir kamusalgörevdir.
Bu etüt raporları, imar planlaması yönünden gerekli olantemel verileri içermektedir.
Zemin davranış özellikleri (şişme-büzülme, sıkışma, sıvılaşma, çökme vd.)
Jeomedikal sorunlar (kanseretkisine sahip mineraller, CO2çıkışları vb)
Heyelan, kaya düşmeleri,sel, çığ düşmesi, tsunami vb afettehlikeleri
SismotektonikJeoteknik
DepremArazi kullanımıDrenaj
BakıEğimJeoloji
3
Tuz GölüFay Zonu
AKSARAY
4
Aksaray ilinde oluşan depremlere aitB.Ü. Kandilli Rasathanesi verileri
4.9033.5038.0018:5313.12.19242.71033.8438.9923:4017.07.19883.3833.4538.5105:2111.12.19933.8033.6738.5108:1511.03.19943.4834.1938.6121:0702.03.19973.6033.7438.5610:5118.07.19994.01233.7838.5519:2111.03.20013.43233.8238.7413:3718.07.20023.8534.3538.4319:4001.11.20033.3534.3738.3803:3602.11.20033.3833.7238.9502:2324.05.20043.0834.2338.4017:2511.07.20042.8533.9538.4111:2412.11.20043.7533.8139.0302:0720.08.2007
BüyüklükDerinlik (Km)BoylamEnlemSaat(GMT)Tarih
KONYA
ADANA
NİĞDE
NEVŞEHİR
KIRŞEHİR
ANKARAHIRFANLI BARAJI
TUZ GÖLÜ
ESKİL
SARIYAHŞİ
AĞAÇÖREN
ORTAKÖY
GÜLAĞAÇ
GÜZELYURT
AKSARAY
0 15 km
Ankara
Karadeniz
Akdeniz
Aksaray
Çalışma AlanıMamasun Barajı
K
5
İmar Adası Örneği
COĞRAFİ VERİ KATMANLARI
Topoğrafik
BakıBakı
EğimEğim
YükseklikYükseklik
3D Arazi Modeli
Eğim Haritası
Bakı Haritası
Yerleşime Uygunluk
Arazi Kullanım
Jeomorfoloji
Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıfı
E 7
D 885
Sel taşkını
Yol Haritası
Depremsellik
Temel Altlık
Harita İndeksi
Topoğrafya
Jeodezik Kontrol
Harita Kütüphanesi
CVT
Sondaj koordinatları
YAS verileriArazi deneysonuçları
Geçirimlilik Geçirimlilik
Fiziksel-mekanik özellikler
PorozitePorozite
Birim hacim ağırlık
Birim hacim ağırlık
Jeolojik-Tektonik
KıvrımlarKıvrımlar
FaylarFaylar
LitolojikBirimlerLitolojikBirimler
İmar
MahalleMahalle
AdaAda
ParselParsel
Jeoteknik sondaj logları
Litolojiik kalınlık-tanım
Litolojiik kalınlık-tanım
Sondaj derinliğiSondaj derinliği
YAS seviyesiYAS seviyesi
Sondaj koordinatıSondaj
koordinatı Kuyu yerleri
SPT değerleriSPT değerleri
Karotların indeks özellikleri
Karotların indeks özellikleri
Zemin sınıfıZemin sınıfı
Elek analiz sonuçlarıElek analiz sonuçları
Örnek derinliğiÖrnek derinliği
Boşluk oranıBoşluk oranı
Su muhtevasıSu muhtevası
Doygunluk derecesiDoygunluk derecesi
Rölatif sıkılıkRölatif sıkılık
Makaslama dayanımıMakaslama dayanımı
Serbest basınçdayanımı
Serbest basınçdayanımı
Sismik sonuçlarSismik sonuçlar
SPT sonuçlarıSPT sonuçları
Deformasyon değerleri
Deformasyon değerleri
Derinlik değerleriDerinlik değerleri
YAS’ın kimyasalözellikleri
YAS’ın kimyasalözellikleri
Sondaj noktalarıSondaj noktaları
6
Bu parametrelerden sıvılaşma, eğer uygun özelliklerin bir arada bulunması durumunda jeoteknik çalışmalarda üzerinde dikkatle durulması gereken bir konudur.
Kentsel alan içinde herhangi bir parselde yapıinşaatına başlanabilmesi için o parseli kapsayan bir imar planına esas jeolojik-jeoteknik etüt raporunun öncelikli olarak hazırlanmış olması gereklidir.
Bu raporların hazırlanmasında kuyu logları önemli bır yer tutmaktadır.
Her sondaj noktasında yapılan Standart PenetrasyonTestine (SPT) göre, ortamın taşıma gücübelirlenmiştir.
9,0-9,45
7,5-7,95
6,0-6,45
4,5-4,95
1,2510,9612,75
3,5-3,95
4,5950,04249135,0588880,4SK-22
ZYX
TaşımaGücü(qa-
kg/cm2)
N1(Düzeltilmiş darbe
sayısı)
SPT(Nort)
Derinlik(m)
YAS(m)
KoordinatlarSon.No
Laboratuvar verileri değerlendirilerek sondaj kuyularının ve zeminlerin mühendislik özellikleri tespit edilmiştir.
7
Sondaj noktalarına ait kayma parametreleri ve taşıma güçleri
1,1519,711028,5SK-55
1,1319,201028,03SK-54
1,5218,53380,02SK-52
0,6319,01419,5SK-49
0,9220,87726,0SK-5
1,1819,40741,0SK-4
0,6218,24419,7SK-13
1,0316,93718,6SK-38
0,9219,0827,8SK-35
----SK-22
Taşıma Gücü(qa-kg/cm2)
DBHA (kN/m3)
İçsel SürtünmeAçısı
Kohezyon (c) (kN/m2)
SondajNo
COĞRAFİ VERİ KATMANLARI
Topoğrafik
BakıBakı
EğimEğim
YükseklikYükseklik
3D Arazi Modeli
Eğim Haritası
Bakı Haritası
Yerleşime Uygunluk
Arazi Kullanım
Jeomorfoloji
Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıfı
E 7
D 885
Sel taşkını
Yol Haritası
Depremsellik
Temel Altlık
Harita İndeksi
Topoğrafya
Jeodezik Kontrol
Harita Kütüphanesi
CVT
Sondaj koordinatları
YAS verileriArazi deneysonuçları
Geçirimlilik Geçirimlilik
Fiziksel-mekanik özellikler
PorozitePorozite
Birim hacim ağırlık
Birim hacim ağırlık
Jeolojik-Tektonik
KıvrımlarKıvrımlar
FaylarFaylar
LitolojikBirimlerLitolojikBirimler
İmar
MahalleMahalle
AdaAda
ParselParsel
Jeoteknik sondaj logları
Litolojiik kalınlık-tanım
Litolojiik kalınlık-tanım
Sondaj derinliğiSondaj derinliği
YAS seviyesiYAS seviyesi
Sondaj koordinatıSondaj
koordinatı Kuyu yerleri
SPT değerleriSPT değerleri
Karotların indeks özellikleri
Karotların indeks özellikleri
Zemin sınıfıZemin sınıfı
Elek analiz sonuçlarıElek analiz sonuçları
Örnek derinliğiÖrnek derinliği
Boşluk oranıBoşluk oranı
Su muhtevasıSu muhtevası
Doygunluk derecesiDoygunluk derecesi
Rölatif sıkılıkRölatif sıkılık
Makaslama dayanımıMakaslama dayanımı
Serbest basınçdayanımı
Serbest basınçdayanımı
Sismik sonuçlarSismik sonuçlar
SPT sonuçlarıSPT sonuçları
Deformasyon değerleri
Deformasyon değerleri
Derinlik değerleriDerinlik değerleri
YAS’ın kimyasalözellikleri
YAS’ın kimyasalözellikleri
Sondaj noktalarıSondaj noktaları
8
Sonuç olarak;
Afet zararlarının azaltılmasında jeolojik-jeoteknikçalışmalar sonucunda üretilecek tematik haritalar, planlama çalışmalarında çok önemli rol oynamaktadır.
Elde edilen bu bilgilerin bir veri tabanında toplanmasıve deprem, heyelan, sel gibi afet analizlerinde kullanılması, bu zararların azaltılması için kaçınılmazdır.
Toplum olarak afetlerden en düşük derecede etkilenmeni yolu, daha afet olmadan jeolojik-jeoteknikçalışmalara gereken ehemmiyeti vermekten geçmektedir.
Teşekkür Ederim...AKSARAY ÜNİVERSİTESİ