SFÖ
I DE
LAU
R
TEST
2
1
SFÖ
I DE
LAU
R
2
Test y conzet:Ruth Videsott, Veronica Rubatscher, Daria Valentin Letorat: Isabella Ties Grafi ca y layout: marameolab.net Consulënza scientifi ca:Rico Cathomas (conzet y didatica)Paul Videsott (linguistica) En colaboraziun cun la Intendënza Ladina, Provinzia Autonoma de Balsan, SüdtirolIn Zusammenarbeit mit dem Ladinischen Schulamt, Autonome Provinz Bozen, SüdtirolIn collaborazione con l’Intendenza scolastica Ladina, Provincia Autonoma di Bolzano, Alto Adige
© 2017 by Bozen-Bolzano University Presswww.unibz.it/universitypress Chësc material didatich debann é ma a desposiziun por la fasa de proa tles scores elementares ladines tratan l’ann de scora 2017/2018 en colaboraziun cun les auturies. Les osservaziuns y i comentars pó gní mená ite a chësta misciun: [email protected]
AUTONOME PROVINZ
BOZENSÜDTIROL
PROVINCIA AUTONOMA DI BOLZANOALTO ADIGE
PROVINZIA AUTONOMA DE BULSANSÜDTIROL
2B
2C35
36
ESTER Y AVËI
ESTER Y AVËI
2A
2B
2C
29
31
33
LE PRONOM PERSONAL
LE PRONOM PERSONAL
LE PRONOM PERSONAL
1A39 LES PARTICOLES
45 REPETIZIUN
11
12
I SONNS PARTICOLARS
I SONNS PARTICOLARS
3A
3C
2B
2C
19
20
L’INOM TL FEMININ Y L’INOM TL MASCOLIN
L’INOM TL FEMININ Y L’INOM TL MASCOLIN
2B
2C
26
28
L’AGETIF TL FEMININ Y L’AGETIF TL MASCOLIN
L’AGETIF TL FEMININ Y L’AGETIF TL MASCOLIN
2A
2B
2C
22
24
25
L’ARTICUL TL FEMININ Y L’ARTICUL TL MASCOLIN
L’ARTICUL CUN APOSTROF
L’ARTICUL TL FEMININ Y L’ARTICUL TL MASCOLIN
Sonns
Silbes
Frasa
Ladin
Todësch
Talian
InglescPor vigni lingaz n corú
Ciara avisa!
Mët averda
Inom
Pronom
Verb
Articul
Agetif
Particoles
Categoria
Indicaziuneserzize
1° classa
2° classa
3° classa
4° classa
5° classa
1A
Recordete!
6
Verb
Agetif
Particoles
Articul
7
Frasa
Pronom
Inom
Sonns
Silbes
8
Pia la formia me á bele cunté tan bel che al é da gní fora por le monn dles parores cun os. I me la conforti pa feter da gní para.
Zzzscccc…..gnide, jun ma inant!
Iö sun Zisca la bisca.
11
I SONNS PARTICOLARS
Le scerif y le gigant vá en vacanza. Te cufer mëti n scioldo, n gote, n ciol, n per de scofuns y na sciarpa da se stopé le col. Ai röia tla Cina y vëiga: na giagiora cun n sciurot, n scimpanzé cun le ciucio, n ghepard cun na gurca, n cerf, n camel cun la chitara y chinesc chefri cun le ghips che sona i bonghi. Dala gran morvëia se mangia le gigant, che é bëgn n gran mangiun, düc i chefri y scraia: “Ci me al magun”. Al scraia tan dadalt che le cian se descëda tla scurité, toma jö de scalin y ti fej la gambarela al scerif, che arsësc cun le müs ti gerani. Al ê ma n bur some!
Ascuta ci che i á somié de nöt:
3A
12
I SONNS PARTICOLARS3C
GH
SC
SCI
SCE
CH
G
13
Ci parores vëgnel pa fora da mëte adöm chisc sonns cun i toc de parores sön les chertes 1?
C
GE
CË
CI
GI
15
I SONNS PARTICOLARS
AMEL UFER EFER NESC ITARA
OTE EPARD RF AN OL
UCIO GANT NA RIF MPAZÉ
ARPA OLDO UROT OFUNS ALIN
URITÉ URCA AMBARELA AGIORA IPS
RANI INESC OTE OL NA
NA OL
Chertes 1
17
cammello cintura bicchiere ciabatte
collo ricotta cetriolo oscurità
valigia ciuccio gerani sceriffo
cena scarafaggio gigante scena
cervo quindici ghiandaia scimpanzé
Cina sciarpa soldo fischietto
cinese chitarra ghepardo
cane sgambetto gesso
binario goal scalino
Kamel Gürtel Glas Hausschuhe
Hals Topfen Gurke Dunkelheit
Koffer Schnuller Geranien Sheriff
Abendessen Käfer Gigant Szene
Hirsch fünfzehn Eichelhäher Schimpanse
China Schal Geld Pfeifchen
Chinese Gitarre Gepard
Hund Beinstellen Gips
Schiene Tor Stufe
Chertes 2
19
L’INOM TL FEMININ Y L’INOM TL MASCOLIN
Che vir pa te ciasa?Ciari al dessëgn y scrí tla tabela les porsones y i tiers che mancia!
feminin mascolinla ciana le
l’ëlla fomena
le iatla jomelina
le jormanla lâ
le popela tota
le pere
2B
20
L’INOM TL FEMININ Y L’INOM TL MASCOLIN
Scrí sö la storia.Te vëigheste fora i inoms?Incertlëia cun le corú rosa i inoms tl feminin y cun le corú bröm i inoms tl mascolin.
TE CIASA
Te ciasa él tres da fá scüfs:
2C
20
21
Scrí tla tabela i inoms che mancia:
ladin italiano Deutsch
das Auto
la casa
la ciasadafüch
le ciüf
la iata
il letto
die Lampe
il ragazzo
das Mädchen
il padre
das Kissen
la uma
Scrí le dër articul tla frasa!Liëia la frasa y le dër dessëgn cun na rissa.Abineste fora frases che ne vá nia adöm cun le dessëgn?
man é daverta.
nes é lunch
bocia é stlüta.
os é rot.
cü é toronn.
lënga é mola.
L’ARTICUL TL FEMININ Y L’ARTICUL TL MASCOLIN 2A
22
23
edl é bröm.
col é lunch.
pel é scöra.
dënt é frat.
iama é lungia.
pe é plat.
24
L’ARTICUL APOSTROFÉ2B
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
7
LIDL isidor
44
In - go, I - vo, I - da y Lu - i - sa
In - go, I - vo, I - da y Lu - i - sa
1. L’i - gl é n pic' tier, scial-di su al vir,
2. Spo da me-sa-nÖt, so ma - gun é Öt,
3. L’i - gl é tan spau, sciam-pa dal ra-dau,
á cia - fé n pic' i - gl, l’i - gl I - si - dor.
ti ó tan bun al i - gl, l’i - gl I - si - dor.
l’urt é so da - cia - sa, al s'a - scogn tla va - sa.
tl sau - run al ra - fa, y l'a - ragn al cia - fa.
l’e-dl ti stlu - jun - se y bel plan fa - jun - se.
Melodia: Gerhard Wanker
L'igl IsidorTuta fora da "Buchstabenlieder" de G. Wanker, plata 22 y adatada tl ladin.
1
2
3
25
L'ARTICUL TL FEMININ Y L'ARTICUL TL MASCOLIN
Sënta ite le dër articul.Ci te massajëieste pa ciamó?
I me massajëii
Mi massaggio
Ich massiere mir
müs.
nes.
orëdla.
iama.
edl.
.............
faccia.
naso.
orecchio.
gamba.
occhio.
.............
Gesicht.
Nase.
Ohr.
Bein.
Auge.
.............
2C
26
L’AGETIF TL FEMININ Y L’AGETIF TL MASCOLIN
Scrí l’agetif che mancia tl feminin o tl mascolin.
le corpet cört
la braia
le gormel nët
la malieta
le ciapel
la sciarpa vedla
le stivá
la colira alta
2B
27
le guant
la gonela strënta
le mantel
la iaca süta
le top sportif
la ora
le sbeter morjel
la ciüria
le mantel dala plöia mol
la capuza
le ciol
la cialza grija
28
L’AGETIF TL FEMININ Y L’AGETIF TL MASCOLIN
Chir n agetif che passenëia.Confrontëia i trëi lingac.
le gormel nët
il grembiule pulito
die saubere Schürze
le guant
il vestito
das Kleid
la iaca
la giacca
die Jacke
le sbeter
il maglione
der Pullover
la braia
i pantaloni
die Hose
la malieta
la maglietta
das T-Shirt
2C
29
LE PRONOM PERSONAL
De che baii pa?Liëia i dessëgns a man ciampa cun le dër pronom a man dërta che é impede l’inom!
I planun.
I cujini.
Ai spliga.
I depenjëis.
Ares cuj.
Al cianta.
Te lies.
Ara sona.
2A
31
Es fließt!
FIN
LE PRONOM PERSONAL
Taia fora i cadrí y fá domino cun tüa compagna/to compagn!
2B
START
La orchestra sona.
Te impares.
Os moleri depenjëis.
Canta.
Nos tistleri planun.
Cantate.
Du Jan spielst.
Wir laufen.
Les formies laora.
Ihr singt.
I ciüfs florësc.
Ara sona.
Ich Lena tanze.
I depenjëis.
Die Glocken
läuten.
I planun.
Iö Merch impari.
Du spielst.
Le telefon sona.
Ares laora.
I cuochi cucinano.
Ai florësc.
Die Katze knurrt.
Ich tanze.
Noi bambine corriamo.
Sie läuten.
Tu Giulia lavori.
I impari.
Der Hund bellt.
Al sona.
L’artista suona.
Cucinano.
Io Marta canto.
Sie knurrt.
Das Wasser fließt.
Corriamo.
Tö Paul impares.
Lavori.
La maestra canta.
Er bellt.
Voi ragazzi cantate.
Suona.
Wir Kinder laufen.
Canto.
Ihr Vögel singt.
33
LE PRONOM PERSONAL
Ci mistier te plej pa? Invëntete ci che te os fá y vá inant cun i atri pronoms! Dëidete cun i dessëgns dessot. i sun Bita
i sun na peca
te es Jan
te es
ara é
ara é
é
é
sun
sun
sëis
sëis
é
é
é
é
le pauri paurs
la doturiales doturies
2C
le cogoi coghi
34
le tistleri tistleri
le sartúi sartus
le destödafüchi destödafüch
la dirighëntales dirighëntes
la zumpradëssales zumpradësses
35
ESTER Y AVËI
Liëia cun le corú arance i pronoms cun les dërtes formes dl verb ester y cun le corú viola les formes dl verb avëi!
sun
á
i
é
un
al
ai
esas
te ara
ares
sëis
ëis
i i
2B
36
ESTER Y AVËIIncola ite les schedes cun i verbs. 2C
37
ester
i sun
i sun
ai é
(tu) sei
(lui) è
(voi) siete
sie ist
sie sind
avëi
te as
i ëis
ai á
(io) ho
(lui) ha
(loro) hanno
sie hat
wir haben
Inom:
Inom:
39
La uma cianta contënta
y ara cöi ciüfs.
LES PARTICOLES
Lí le test! Taca sö les flus cun les parores che te conësces sön le dër ciüf. Mët les parores che te ne conësces nia ciamó tl cëst dlungia pre!
Te es incö sön munt.
1A
Le pere stanch dorm.
Verb
42
Inom
Particoles
Pronom
Agetif
Articul
43
44
45
REPETIZIUN
Taia fora les chertes y proa da fá frases impara! Te pos tó ca les parores de plü iadi. Tan de frases vëgnel pa fora? Scríeles tles risses ötes!
47
CIASA CÖRTA É
SONA NËTA BRAIA
LA PIRE Á
BALA GRANA BERBA
LE NENE Y
49