KOSTOJA E PRODHIMIT( Çmimi kushtues)

Kostoja e prodhimit llogaritet për tërë prodhimtarinë por edhe për secilin produkt. Kjo përllogaritje bëhet duke marrë për bazë shpenzimet në prodhimtari dhe atë : *Shpenzimet direkte : ►të materialit ►të punës dhe *Shpenzimet indirekte : ►të mirëmbajtjes së makinave ►të qiras ►të paisjeve dhe veglave ►për pagat e personelit ►për kamatë mbi borxhet ►për kosto të shitjeve Të gjitha këto shpe. (direkte dhe indirekte) të grumbulluara në një ndërmarrje –kompani na paraqesin koston totale për tërë prodhimtarinë por edhe për çdo njësi të prodhuar . Për përllogaritjen e shpe. të prodhimit si dhe për të parë ndikimin e shpe. direkte dhe indirekte në çmimin kushtues do të shërbehemi me një shembull konkret në ndërmarrjen e prodhimit të bukëve “SHEKI” e cila në organizimin e aktivitetit afarist inkuadron gjashtë puntorë.

Nr. Elementet Sasia Q Çmimi €/kg Vlera1 Miell 0,700 0,26 0,1822 Maja 0,010 1,20 0,0123 Kripë 0,010 0,20 0,0024 Aditiv 0,015 4,00 0,0605 Vlera 0,256 *Kosto direkte e materialit (0,256) *Kostoja direkte e punës ,llogaritet duke marr parasysh pagat e p- unëtorëve të puësuar në një furrë buke . Shpe. direkte të punës(nr i punëtorëve x pagat e punëtorëve )për 6 punëtor x javë, muaj dhe vite . SHPE. DIREKTE Pagat për 1 muaj -Nr i punëtorëve x pagat e punëtorëve/muaj 6 punëtor x 800 €/1 muaj = 4800 €

Pagat për 1 vit -Nr I punëtorëve x pagat e punëtorëve x 12 muaj 6 punëtor x 800 € / muaj x 12 = 57600 €

-Orë direkte të punës për 1 vit llogariten duke marr për bazë 1 vit pune dhe atë: 1 vit kalendarik i ka 364 ditë kur ti pjestojm me 7 ditë aq sa i ka java fitojmë numrin e javëve brenda 1 viti (52 javë). Nëse llogarisim se nga 52 javë, javë pune janë 47 duke marr parasysh festat shtetrore ; dhe nëse punëtorët punojnë nga 70 orë në javë (7 ditë nga 10 orë) atëherë do të kemi : 47 javë pune x 70 orë në javë = 3290 orë pune për 1 vit për 1 punëtor , mirëpo nëse këtë sasi orë pune për 1 punëtor në vit e shumëzojm me sasin e punëtorëve sa ka kjo firmë atëherë do të kemi: 3290 x 6 =19740 orëpune direkte të punëtorëve brenda 1 viti .

* Kostoja direkte e punës llogaritet : Pagat direkte të llog. për 1 vit /orë pune për 1 vit 57600 /19740 = 2,9179331 ≈2,918€ për 1 orë pune - Nëse koha e vlerësuar për prodhimin e një buke është 0,03 orë atëher

do të kemi ,koston direkte të punës për produkt 0,03 x 2,918 = 0,08754 ≈0,0875 (kosto direkte e punës për1 produk)

Kostoja direkte e materialit 0,2560Kostoja direkte e punës/për produkt 0,0875

Kosto totale 0,3435

Pavarsisht nga kostoja direkte bukëpjekësi duhet ti mbuloj KOSTON INDIREKTE edhe këto shpenzime (kosto indirekte). Të supozojmë se kostot indirekte gjatë vitit paraprak ishin :

Nr

Shpenzimet indirekte Shuma

1 Shpen. e mirëmbajtjes së makinerive 600 € 2 Shpe. e qirasë 1600 € 3 Shpe. e pajisjeve dhe të veglave 1800 € 4 Shpe. për paga të personelit 9000 € 5 Shpe. në emër të kamatave të borxheve 24000 €6 Shpe. e shitjes 3500 €

Kosto totale indirekte 54900 €

VREJTJE : Nëse supozojmë se në ekonomin e vendit ka inflacion në shkallë prej 30 % ,atëherë kosto totale indirekte do të jetë:

54900 x 30% = 71370 €

Kjo kosto totale duhet të mbulohet nga prodhimi I bukëve duke marr para- sysh se sasia e prodhimit të gjithëmbarshëm është 600000 bukë në vit . Atëherë do të kemi 71370 /600000=0,11895 ≈ 0,119 pra kostoja indire- kte është 0,119 . Kosto direkte për njësi 0,256 Kosto indirekte për njësi 0,119

Kosto totale për njësi 0,375

Me qëllim që të vëmë në dukje rëndësinë e kostos indirekte , le të supoz- ojmë se ndërmarrja “SHEKI” në vend të prodhimit 60000 bukë/vit prodhoi 150000 atëherë do të kemi 71370/150000=04758 që dmth se kjo do të reflektohet në koston totale të një buke .

Kosto direkte 0,2560Kosto indirekte 0,4758

Kosto totale për njësi 0,7318 pas zvoglimit të vëllimit të prodhimit. Kjo na bënë të kuptojmë se shpe. indirekte kanë ndikim në çmimin ku- shtues dhe atë me rritjen e vëllimit të prodhimit këto shpe. zvoglohen në përpjestim të drejtë. Si dhe sa më i madh të jet vëllimi I prodhimit çmimi kushtues për njësi është më i ulët. Nga kjo po vërejm poashtu se shpe. dire- kte(të materialit dhe të punës ) si shpe. variabile kanë ndikim në uljen e çmimit kushtues dhe rritjen e vëllimit të fitimit .

Kosto totale direkte 0,3435 Kosto totale indirekte 0,0915

Kosto totale e tërsishme për 1 produkt 0,4350

Kosto totale direkte 0,34350 Kosto totale indirekte 0,11895

0,46245

Çmimi shitës (600000 x 0,5)=300000€Çmimi i kostos totale (600000 x 0,4350)=261000€

39000€ Në kushtet e inflacionit 30%

Çmimi shitës (600000 x 0,5) = 300000€ Çmimi i kostos totale (600000 x 0,46245) = 277470€

22530€