1
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM TRONG NGHIEcircN CỨU Y SINH
HỌC QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU VAgrave PHUacuteC LỢI ĐỘNG VẬT
Laboratory animals in biomedical research and teaching
experimental procedures and animal welfare
Nguyễn Baacute Tiếp
Khoa Thuacute y - Đại học Nocircng nghiệp Hagrave Nội
Email nbtiephuaeduvn
HAgrave NỘI THAacuteNG 32011
ldquoHầu hết những đột phaacute trong y học hơn một thế kỷ qua lagrave những
kết quả trực tiếp từ nghiecircn cứu sử dụng động vật thiacute nghiệm
(ĐVTN) Sử dụng ĐVTN cần thiết cho việc tigravem ra phương phaacutep mới
vagrave tăng hiệu quả của caacutec phương phaacutep phograveng bệnh chẩn đoaacuten trị
bệnh cho người vagrave động vật ĐVTN giuacutep chuacuteng ta hiểu về caacutec vấn
đề sức khỏe tigravem thấy cacircu trả lời về độ tin cậy của những phương
phaacutep trị liệu Một số bệnh vagrave những quaacute trigravenh sinh học liecircn quan chỉ
coacute thể được nghiecircn cứu trecircn động vật thiacute nghiệmldquo
(CBRA California Biomedical Research Association)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
2
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 3
Lagrave những nhoacutem động vật được sử dụng trong caacutec
phograveng nghiecircn cứu thuộc nhiều lĩnh vực khaacutec nhau
như sinh học cơ bản sinh học ứng dụng y học
nocircng nghiệp vật lyacute hoacutea học vv
NHỮNG LOAgraveI ĐỘNG VẬT COacute THỂ ĐƯỢC SỬ DỤNG
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 4
Caacute lưỡng thecirc chim chuột chuột nhắt
hamster thỏ guinea pigs lợn cừu choacute
megraveo bograve khỉ vượn tinh tinhhellip
Theo số liệu của Văn phograveng đaacutenh giaacute
cocircng nghệ (Mỹ) khoảng 17-23 triệu ĐVTN
được sử dụngnăm phần lớn lagrave chuột vagrave
chuột nhắt
Chuột nhắt trong phograveng thiacute nghiệm TT nghiecircn
cứu y khoa ĐH Goettingen CHLB Đức
MỤC ĐIacuteCH SỬ DỤNG ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
1 Nghiecircn cứu y-sinh học cơ bản
2 Nghiecircn cứu ứng dụng kiểm định
giả thuyết
3 Phaacutet triển dược phẩm amp caacutec
phương phaacutep trị liệu
4 Kiểm tra sản phẩm mỹ phẩm
phụ gia thực phẩm nocircng dược
hoacutea chất cocircng nghiệp về độ an
toagraven độc tiacutenh tiacutenh kiacutech ứnghellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 5
TRANH CAtildeI VỀ SỬ DỤNG ĐVTN
Từ cuối thế kỷ 19 ndash Silver Spring Monkey case (1981)
Bất đồng giữa hai quan điểm
Lợi iacutech của sử dụng ĐVTN gtlt Quan điểm về đạo đức Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
6
The most famous lab animals in history
Source Wikipedia
Alex Pacheco Two of 17 wild-born Silver Spring
monkeys monkeys from the Philippines at
Sinver Spring Behaviour Research
Institute Maryland
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI
1 Tiacutenh đuacuteng đắn của giả định về giaacute trị của sử dụng ĐVTN
2 Đoacuteng goacutep của nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
3 Đoacuteng goacutep của nghiecircn cứu cơ bản sử dụng ĐVTN
4 Chất lượng sức khỏe coacute song hagravenh với nghiecircn cứu sử dụng
ĐVTN
5 Tiecircu tốn tagravei chiacutenh cho những quy định về sản phẩm nagraveo đoacute với
nguy cơ rất thấp
6 Sử dụng ĐVTN lagrave lặp lại những hagravenh động datilde man cổ xưa
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 7
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI (tiếp)
7 ĐVTN được đối xử tốt
8 Chỉ những dự aacuten quan trọng được tagravei trợ
9 Sử dụng ĐVTN coacute phải lagrave phương phaacutep tốt
nhất
10 Chi phiacute cho nghiecircn cứu vagrave chi phiacute cho phograveng
bệnh
11 Sự khaacutec nhau về sinh học bệnh học giữa đối
tượng nghiecircn cứu vagrave đối tượng được aacutep dụng
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
8
12 Lựa chọn ĐVTN khocircng dựa trecircn cơ sở khoa học magrave dựa trecircn
tiềm lực tagravei chiacutenh vagrave truyền thống nghiecircn cứu của phograveng thiacute nghiệm
13 Đatilde coacute những thất bại trong quaacute khứ khi dugraveng ĐVTN để tigravem biện
phaacutep trị bệnh cho người (trường hợp cholera)
14 Động vật coacute quyền khocircng bị gacircy đau đớn vagrave tổn thương như
trong nhiều thiacute nghiệm nghiecircn cứu
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI (tiếp)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 9
Một số tổ chức khocircng đồng tigravenhphản đối dugraveng ĐVTN
WSPA ARM ARI ISAR AAVS PETA
the International Primate Protection League
ALDF NAVS Animal Right Coalition
CEASE DDAL FAR FOA FFA NEAVS PCRMhellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 10
MỤC ĐIacuteCH SỬ DỤNG ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
5 Giảng dạy biểu diễn thực hagravenh
mổ phẫu thuật gacircy bệnhhellip
6 Chiết xuất huyết thanh (ngựa)
hương (cầy xạ hương) cao
xươnghellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 11
Khocircng chỉ đối với caacutec ngagravenh y-sinh
học ĐV (ngựa choacutehellip) coacute mặt tại
caacutec giờ giảng trong quacircn đội lực
lượng cảnh saacutet
Học Giải phẫu vật nuocirci khoa Thuacute y ĐHNN Hagrave Nội
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN
Sử dụng ĐVTN lagrave cơ sở đề ra
- Caacutec biện phaacutep vệ sinh
- Miễn dịch
- Trị liệu
- Hiểu về cơ thể vagrave caacutec bệnh
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 12
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp)
- Lagrave quan điểm của những người coacute kinh nghiệm lagravem việc với
ĐVTN đatilde chứng kiến những lợi iacutech
- National Association Science Institute of Medicine ĐVTN giuacutep
chuacuteng ta hiểu về ảnh hưởng của caacutec kiacutech thiacutech đến sự phaacutet triển
của natildeo cơ chế phản hồi mất triacute nhớ sự giận dữ stress phục
hồi sau tai biến natildeo vagrave tai biến mạch vagravenh cơ sở đề ra phương
phaacutep mới trong giaacuteo dục hellip
-Sử dụng ĐVTN sẽ tiếp tục giuacutep tigravem hiểu về caacutec vấn
đề khaacutec trong đoacute coacute coacute caacutec vấn đề về hagravenh vi
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 13
Thế kỷ 20 5470 giải thưởng Nobel y học-sinh lyacute học dựa trecircn
những nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN trong đoacute
- Sử dụng choacute thiacute nghiệm mối liecircn hệ cholesterol - bệnh tim
mạch
- Gagrave thiacute nghiệm liecircn hệ virus - ung thư
- Bograve chuột phocirci gagrave khả năng chấp nhận mocirc cơ quan từ caacutec
nguồn khaacutec nhau
- Động vật thiacute nghiệm cho pheacutep nuocirci cấy thagravenh cocircng virus viecircm
natildeo phaacutet hiện insulin điều trị tiểu đường
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 14
- Nobel 1954 nuocirci tế bagraveo thận khỉ dẫn đến chế tạo vaacutecxin bởi
Jonas vagrave Sabin
-Thiacute nghiệm với khỉ vaacutecxin viecircm gan B cơ sở điều trị Parkinsonlsquos
- Choacute giữ vị triacute quan trọng trong chuỗi nghiecircn cứu dẫn đến phẫu
thuật tim mở đặt xocircng mạch vagravenhhellip
- Sử dụng an toagraven caacutec dược liệu
- Hiện nay quan tacircm nhiều hơn đến caacutec chất coacute thể tồn dư trong
mocirc (nghiecircn cứu taacutec động trường diễn)
- Caacutec nghiecircn cứu nhằm điều trị HIVAISD
sử dụng ĐVTN
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 15
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 16
NHỮNG VẤN ĐỀ PHẢI CAcircN NHẮC
1 Quy định thế nagraveo Mức quy định nagraveo lagrave phugrave hợp
2 Cacircn nhắc lợi iacutech trước khi cho pheacutep tiến hagravenh nghiecircn cứu
3 Nghiecircm ngặt với nghiecircn cứu sử dụng số lượng lớn ĐVTN
4 Lagravem thế nagraveo để giảm thiểu mức độ đau đớn tổn thương
5 Necircn sử dụng động vật từ những người buocircn baacutencaacutec trung
tacircm nuocirci động vật được cấp pheacutep Tạo giốngnuocirci động vật
chuyecircn phục vụ thiacute nghiệm
6 Giảm số lượng ĐVTN những vẫn thu được kết quả tin cậy
7 Sử dụng caacutec phương phaacutep nghiecircn cứu thay thế
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 17
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM TRONG GiẢNG DẠY
- Tại caacutec trường thuacute y y khoa
- Trong caacutec giờ giảng sinh học ở trường phổ thocircng vagrave đại học
- Tại Mỹ sử dụng ĐVTN trong giảng dạy giảm từ năm 1980
- Tạp chiacute Academic Medicine (1993) cho biết hầu hết sinh viecircn cho
rằng sử dụng động vật sống giuacutep tăng hiệu quả học tập 74 sinh
viecircn y khoa cho rằng thực tập trecircn choacute sống giuacutep cho họ rất nhiều
trong tiếp thu kiến thức lacircm sagraveng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 18
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Lagrave mục điacutech hoạt động của caacutec tổ chức bảo vệ phuacutec lợi động vật
- Kiểm soaacutet sử dụng ĐVTN
thocircng qua caacutec quy định luật
định
- Xoacutea bỏ hoagraven toagraven sử dụng
ĐVTN
- Tigravem kiếm caacutec biện phaacutep thay
thế để từ giảm thiểu đến xoacutea bỏ
sử dụng ĐVTN
Phản đối sử dụng ĐVTN diễn ra trước
caacutec cơ sở nghiecircn cứu ở nhiều nước
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 19
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM (tiếp)
Khocircng đơn giản
Nhiều quaacute trigravenh trong cơ thể sống quaacute phức
tạp để coacute thể mocirc phỏng với maacutey tiacutenh diễn ra
trecircn mocirci trường nuocirci cấy tế bagraveo
Khocircng dugraveng ĐVTN vẫn coacute thể cung cấp rất
nhiều thocircng tin nhưng khocircng thể thay thế thocircng
tin từ cơ thể sống
Traacutech nhiệm với việc chăm soacutec bảo vệ sức
khỏe con người vagrave động vật nếu khocircng sử dụng
ĐVTN thuộc về ai
Foundation for Biomedical Research
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 20
GIẢI PHAacuteP
Khi chưa coacute giải phaacutep thay thế
Dung hoagrave
Caacutech thức thực hiện phugrave hợp với điều kiện vugraveng khu vực quốc gia
quốc tế tiến tới luật định chung
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 21
Caacutec nhoacutem giải phaacutep
-Giải thiacutech thuyết phục
-Xacircy dựng quy định về sử dụng ĐVTN (regulations on animal research)
-Chuacute trọng vagraveo caacutec quy trigravenh thiacute nghiệm (experimental procedures)
-Phaacutet triển caacutec phương phaacutep thay thế (alternative methods)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
ldquoHầu hết những đột phaacute trong y học hơn một thế kỷ qua lagrave những
kết quả trực tiếp từ nghiecircn cứu sử dụng động vật thiacute nghiệm
(ĐVTN) Sử dụng ĐVTN cần thiết cho việc tigravem ra phương phaacutep mới
vagrave tăng hiệu quả của caacutec phương phaacutep phograveng bệnh chẩn đoaacuten trị
bệnh cho người vagrave động vật ĐVTN giuacutep chuacuteng ta hiểu về caacutec vấn
đề sức khỏe tigravem thấy cacircu trả lời về độ tin cậy của những phương
phaacutep trị liệu Một số bệnh vagrave những quaacute trigravenh sinh học liecircn quan chỉ
coacute thể được nghiecircn cứu trecircn động vật thiacute nghiệmldquo
(CBRA California Biomedical Research Association)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
2
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 3
Lagrave những nhoacutem động vật được sử dụng trong caacutec
phograveng nghiecircn cứu thuộc nhiều lĩnh vực khaacutec nhau
như sinh học cơ bản sinh học ứng dụng y học
nocircng nghiệp vật lyacute hoacutea học vv
NHỮNG LOAgraveI ĐỘNG VẬT COacute THỂ ĐƯỢC SỬ DỤNG
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 4
Caacute lưỡng thecirc chim chuột chuột nhắt
hamster thỏ guinea pigs lợn cừu choacute
megraveo bograve khỉ vượn tinh tinhhellip
Theo số liệu của Văn phograveng đaacutenh giaacute
cocircng nghệ (Mỹ) khoảng 17-23 triệu ĐVTN
được sử dụngnăm phần lớn lagrave chuột vagrave
chuột nhắt
Chuột nhắt trong phograveng thiacute nghiệm TT nghiecircn
cứu y khoa ĐH Goettingen CHLB Đức
MỤC ĐIacuteCH SỬ DỤNG ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
1 Nghiecircn cứu y-sinh học cơ bản
2 Nghiecircn cứu ứng dụng kiểm định
giả thuyết
3 Phaacutet triển dược phẩm amp caacutec
phương phaacutep trị liệu
4 Kiểm tra sản phẩm mỹ phẩm
phụ gia thực phẩm nocircng dược
hoacutea chất cocircng nghiệp về độ an
toagraven độc tiacutenh tiacutenh kiacutech ứnghellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 5
TRANH CAtildeI VỀ SỬ DỤNG ĐVTN
Từ cuối thế kỷ 19 ndash Silver Spring Monkey case (1981)
Bất đồng giữa hai quan điểm
Lợi iacutech của sử dụng ĐVTN gtlt Quan điểm về đạo đức Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
6
The most famous lab animals in history
Source Wikipedia
Alex Pacheco Two of 17 wild-born Silver Spring
monkeys monkeys from the Philippines at
Sinver Spring Behaviour Research
Institute Maryland
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI
1 Tiacutenh đuacuteng đắn của giả định về giaacute trị của sử dụng ĐVTN
2 Đoacuteng goacutep của nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
3 Đoacuteng goacutep của nghiecircn cứu cơ bản sử dụng ĐVTN
4 Chất lượng sức khỏe coacute song hagravenh với nghiecircn cứu sử dụng
ĐVTN
5 Tiecircu tốn tagravei chiacutenh cho những quy định về sản phẩm nagraveo đoacute với
nguy cơ rất thấp
6 Sử dụng ĐVTN lagrave lặp lại những hagravenh động datilde man cổ xưa
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 7
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI (tiếp)
7 ĐVTN được đối xử tốt
8 Chỉ những dự aacuten quan trọng được tagravei trợ
9 Sử dụng ĐVTN coacute phải lagrave phương phaacutep tốt
nhất
10 Chi phiacute cho nghiecircn cứu vagrave chi phiacute cho phograveng
bệnh
11 Sự khaacutec nhau về sinh học bệnh học giữa đối
tượng nghiecircn cứu vagrave đối tượng được aacutep dụng
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
8
12 Lựa chọn ĐVTN khocircng dựa trecircn cơ sở khoa học magrave dựa trecircn
tiềm lực tagravei chiacutenh vagrave truyền thống nghiecircn cứu của phograveng thiacute nghiệm
13 Đatilde coacute những thất bại trong quaacute khứ khi dugraveng ĐVTN để tigravem biện
phaacutep trị bệnh cho người (trường hợp cholera)
14 Động vật coacute quyền khocircng bị gacircy đau đớn vagrave tổn thương như
trong nhiều thiacute nghiệm nghiecircn cứu
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI (tiếp)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 9
Một số tổ chức khocircng đồng tigravenhphản đối dugraveng ĐVTN
WSPA ARM ARI ISAR AAVS PETA
the International Primate Protection League
ALDF NAVS Animal Right Coalition
CEASE DDAL FAR FOA FFA NEAVS PCRMhellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 10
MỤC ĐIacuteCH SỬ DỤNG ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
5 Giảng dạy biểu diễn thực hagravenh
mổ phẫu thuật gacircy bệnhhellip
6 Chiết xuất huyết thanh (ngựa)
hương (cầy xạ hương) cao
xươnghellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 11
Khocircng chỉ đối với caacutec ngagravenh y-sinh
học ĐV (ngựa choacutehellip) coacute mặt tại
caacutec giờ giảng trong quacircn đội lực
lượng cảnh saacutet
Học Giải phẫu vật nuocirci khoa Thuacute y ĐHNN Hagrave Nội
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN
Sử dụng ĐVTN lagrave cơ sở đề ra
- Caacutec biện phaacutep vệ sinh
- Miễn dịch
- Trị liệu
- Hiểu về cơ thể vagrave caacutec bệnh
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 12
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp)
- Lagrave quan điểm của những người coacute kinh nghiệm lagravem việc với
ĐVTN đatilde chứng kiến những lợi iacutech
- National Association Science Institute of Medicine ĐVTN giuacutep
chuacuteng ta hiểu về ảnh hưởng của caacutec kiacutech thiacutech đến sự phaacutet triển
của natildeo cơ chế phản hồi mất triacute nhớ sự giận dữ stress phục
hồi sau tai biến natildeo vagrave tai biến mạch vagravenh cơ sở đề ra phương
phaacutep mới trong giaacuteo dục hellip
-Sử dụng ĐVTN sẽ tiếp tục giuacutep tigravem hiểu về caacutec vấn
đề khaacutec trong đoacute coacute coacute caacutec vấn đề về hagravenh vi
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 13
Thế kỷ 20 5470 giải thưởng Nobel y học-sinh lyacute học dựa trecircn
những nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN trong đoacute
- Sử dụng choacute thiacute nghiệm mối liecircn hệ cholesterol - bệnh tim
mạch
- Gagrave thiacute nghiệm liecircn hệ virus - ung thư
- Bograve chuột phocirci gagrave khả năng chấp nhận mocirc cơ quan từ caacutec
nguồn khaacutec nhau
- Động vật thiacute nghiệm cho pheacutep nuocirci cấy thagravenh cocircng virus viecircm
natildeo phaacutet hiện insulin điều trị tiểu đường
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 14
- Nobel 1954 nuocirci tế bagraveo thận khỉ dẫn đến chế tạo vaacutecxin bởi
Jonas vagrave Sabin
-Thiacute nghiệm với khỉ vaacutecxin viecircm gan B cơ sở điều trị Parkinsonlsquos
- Choacute giữ vị triacute quan trọng trong chuỗi nghiecircn cứu dẫn đến phẫu
thuật tim mở đặt xocircng mạch vagravenhhellip
- Sử dụng an toagraven caacutec dược liệu
- Hiện nay quan tacircm nhiều hơn đến caacutec chất coacute thể tồn dư trong
mocirc (nghiecircn cứu taacutec động trường diễn)
- Caacutec nghiecircn cứu nhằm điều trị HIVAISD
sử dụng ĐVTN
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 15
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 16
NHỮNG VẤN ĐỀ PHẢI CAcircN NHẮC
1 Quy định thế nagraveo Mức quy định nagraveo lagrave phugrave hợp
2 Cacircn nhắc lợi iacutech trước khi cho pheacutep tiến hagravenh nghiecircn cứu
3 Nghiecircm ngặt với nghiecircn cứu sử dụng số lượng lớn ĐVTN
4 Lagravem thế nagraveo để giảm thiểu mức độ đau đớn tổn thương
5 Necircn sử dụng động vật từ những người buocircn baacutencaacutec trung
tacircm nuocirci động vật được cấp pheacutep Tạo giốngnuocirci động vật
chuyecircn phục vụ thiacute nghiệm
6 Giảm số lượng ĐVTN những vẫn thu được kết quả tin cậy
7 Sử dụng caacutec phương phaacutep nghiecircn cứu thay thế
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 17
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM TRONG GiẢNG DẠY
- Tại caacutec trường thuacute y y khoa
- Trong caacutec giờ giảng sinh học ở trường phổ thocircng vagrave đại học
- Tại Mỹ sử dụng ĐVTN trong giảng dạy giảm từ năm 1980
- Tạp chiacute Academic Medicine (1993) cho biết hầu hết sinh viecircn cho
rằng sử dụng động vật sống giuacutep tăng hiệu quả học tập 74 sinh
viecircn y khoa cho rằng thực tập trecircn choacute sống giuacutep cho họ rất nhiều
trong tiếp thu kiến thức lacircm sagraveng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 18
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Lagrave mục điacutech hoạt động của caacutec tổ chức bảo vệ phuacutec lợi động vật
- Kiểm soaacutet sử dụng ĐVTN
thocircng qua caacutec quy định luật
định
- Xoacutea bỏ hoagraven toagraven sử dụng
ĐVTN
- Tigravem kiếm caacutec biện phaacutep thay
thế để từ giảm thiểu đến xoacutea bỏ
sử dụng ĐVTN
Phản đối sử dụng ĐVTN diễn ra trước
caacutec cơ sở nghiecircn cứu ở nhiều nước
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 19
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM (tiếp)
Khocircng đơn giản
Nhiều quaacute trigravenh trong cơ thể sống quaacute phức
tạp để coacute thể mocirc phỏng với maacutey tiacutenh diễn ra
trecircn mocirci trường nuocirci cấy tế bagraveo
Khocircng dugraveng ĐVTN vẫn coacute thể cung cấp rất
nhiều thocircng tin nhưng khocircng thể thay thế thocircng
tin từ cơ thể sống
Traacutech nhiệm với việc chăm soacutec bảo vệ sức
khỏe con người vagrave động vật nếu khocircng sử dụng
ĐVTN thuộc về ai
Foundation for Biomedical Research
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 20
GIẢI PHAacuteP
Khi chưa coacute giải phaacutep thay thế
Dung hoagrave
Caacutech thức thực hiện phugrave hợp với điều kiện vugraveng khu vực quốc gia
quốc tế tiến tới luật định chung
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 21
Caacutec nhoacutem giải phaacutep
-Giải thiacutech thuyết phục
-Xacircy dựng quy định về sử dụng ĐVTN (regulations on animal research)
-Chuacute trọng vagraveo caacutec quy trigravenh thiacute nghiệm (experimental procedures)
-Phaacutet triển caacutec phương phaacutep thay thế (alternative methods)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 3
Lagrave những nhoacutem động vật được sử dụng trong caacutec
phograveng nghiecircn cứu thuộc nhiều lĩnh vực khaacutec nhau
như sinh học cơ bản sinh học ứng dụng y học
nocircng nghiệp vật lyacute hoacutea học vv
NHỮNG LOAgraveI ĐỘNG VẬT COacute THỂ ĐƯỢC SỬ DỤNG
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 4
Caacute lưỡng thecirc chim chuột chuột nhắt
hamster thỏ guinea pigs lợn cừu choacute
megraveo bograve khỉ vượn tinh tinhhellip
Theo số liệu của Văn phograveng đaacutenh giaacute
cocircng nghệ (Mỹ) khoảng 17-23 triệu ĐVTN
được sử dụngnăm phần lớn lagrave chuột vagrave
chuột nhắt
Chuột nhắt trong phograveng thiacute nghiệm TT nghiecircn
cứu y khoa ĐH Goettingen CHLB Đức
MỤC ĐIacuteCH SỬ DỤNG ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
1 Nghiecircn cứu y-sinh học cơ bản
2 Nghiecircn cứu ứng dụng kiểm định
giả thuyết
3 Phaacutet triển dược phẩm amp caacutec
phương phaacutep trị liệu
4 Kiểm tra sản phẩm mỹ phẩm
phụ gia thực phẩm nocircng dược
hoacutea chất cocircng nghiệp về độ an
toagraven độc tiacutenh tiacutenh kiacutech ứnghellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 5
TRANH CAtildeI VỀ SỬ DỤNG ĐVTN
Từ cuối thế kỷ 19 ndash Silver Spring Monkey case (1981)
Bất đồng giữa hai quan điểm
Lợi iacutech của sử dụng ĐVTN gtlt Quan điểm về đạo đức Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
6
The most famous lab animals in history
Source Wikipedia
Alex Pacheco Two of 17 wild-born Silver Spring
monkeys monkeys from the Philippines at
Sinver Spring Behaviour Research
Institute Maryland
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI
1 Tiacutenh đuacuteng đắn của giả định về giaacute trị của sử dụng ĐVTN
2 Đoacuteng goacutep của nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
3 Đoacuteng goacutep của nghiecircn cứu cơ bản sử dụng ĐVTN
4 Chất lượng sức khỏe coacute song hagravenh với nghiecircn cứu sử dụng
ĐVTN
5 Tiecircu tốn tagravei chiacutenh cho những quy định về sản phẩm nagraveo đoacute với
nguy cơ rất thấp
6 Sử dụng ĐVTN lagrave lặp lại những hagravenh động datilde man cổ xưa
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 7
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI (tiếp)
7 ĐVTN được đối xử tốt
8 Chỉ những dự aacuten quan trọng được tagravei trợ
9 Sử dụng ĐVTN coacute phải lagrave phương phaacutep tốt
nhất
10 Chi phiacute cho nghiecircn cứu vagrave chi phiacute cho phograveng
bệnh
11 Sự khaacutec nhau về sinh học bệnh học giữa đối
tượng nghiecircn cứu vagrave đối tượng được aacutep dụng
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
8
12 Lựa chọn ĐVTN khocircng dựa trecircn cơ sở khoa học magrave dựa trecircn
tiềm lực tagravei chiacutenh vagrave truyền thống nghiecircn cứu của phograveng thiacute nghiệm
13 Đatilde coacute những thất bại trong quaacute khứ khi dugraveng ĐVTN để tigravem biện
phaacutep trị bệnh cho người (trường hợp cholera)
14 Động vật coacute quyền khocircng bị gacircy đau đớn vagrave tổn thương như
trong nhiều thiacute nghiệm nghiecircn cứu
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI (tiếp)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 9
Một số tổ chức khocircng đồng tigravenhphản đối dugraveng ĐVTN
WSPA ARM ARI ISAR AAVS PETA
the International Primate Protection League
ALDF NAVS Animal Right Coalition
CEASE DDAL FAR FOA FFA NEAVS PCRMhellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 10
MỤC ĐIacuteCH SỬ DỤNG ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
5 Giảng dạy biểu diễn thực hagravenh
mổ phẫu thuật gacircy bệnhhellip
6 Chiết xuất huyết thanh (ngựa)
hương (cầy xạ hương) cao
xươnghellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 11
Khocircng chỉ đối với caacutec ngagravenh y-sinh
học ĐV (ngựa choacutehellip) coacute mặt tại
caacutec giờ giảng trong quacircn đội lực
lượng cảnh saacutet
Học Giải phẫu vật nuocirci khoa Thuacute y ĐHNN Hagrave Nội
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN
Sử dụng ĐVTN lagrave cơ sở đề ra
- Caacutec biện phaacutep vệ sinh
- Miễn dịch
- Trị liệu
- Hiểu về cơ thể vagrave caacutec bệnh
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 12
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp)
- Lagrave quan điểm của những người coacute kinh nghiệm lagravem việc với
ĐVTN đatilde chứng kiến những lợi iacutech
- National Association Science Institute of Medicine ĐVTN giuacutep
chuacuteng ta hiểu về ảnh hưởng của caacutec kiacutech thiacutech đến sự phaacutet triển
của natildeo cơ chế phản hồi mất triacute nhớ sự giận dữ stress phục
hồi sau tai biến natildeo vagrave tai biến mạch vagravenh cơ sở đề ra phương
phaacutep mới trong giaacuteo dục hellip
-Sử dụng ĐVTN sẽ tiếp tục giuacutep tigravem hiểu về caacutec vấn
đề khaacutec trong đoacute coacute coacute caacutec vấn đề về hagravenh vi
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 13
Thế kỷ 20 5470 giải thưởng Nobel y học-sinh lyacute học dựa trecircn
những nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN trong đoacute
- Sử dụng choacute thiacute nghiệm mối liecircn hệ cholesterol - bệnh tim
mạch
- Gagrave thiacute nghiệm liecircn hệ virus - ung thư
- Bograve chuột phocirci gagrave khả năng chấp nhận mocirc cơ quan từ caacutec
nguồn khaacutec nhau
- Động vật thiacute nghiệm cho pheacutep nuocirci cấy thagravenh cocircng virus viecircm
natildeo phaacutet hiện insulin điều trị tiểu đường
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 14
- Nobel 1954 nuocirci tế bagraveo thận khỉ dẫn đến chế tạo vaacutecxin bởi
Jonas vagrave Sabin
-Thiacute nghiệm với khỉ vaacutecxin viecircm gan B cơ sở điều trị Parkinsonlsquos
- Choacute giữ vị triacute quan trọng trong chuỗi nghiecircn cứu dẫn đến phẫu
thuật tim mở đặt xocircng mạch vagravenhhellip
- Sử dụng an toagraven caacutec dược liệu
- Hiện nay quan tacircm nhiều hơn đến caacutec chất coacute thể tồn dư trong
mocirc (nghiecircn cứu taacutec động trường diễn)
- Caacutec nghiecircn cứu nhằm điều trị HIVAISD
sử dụng ĐVTN
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 15
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 16
NHỮNG VẤN ĐỀ PHẢI CAcircN NHẮC
1 Quy định thế nagraveo Mức quy định nagraveo lagrave phugrave hợp
2 Cacircn nhắc lợi iacutech trước khi cho pheacutep tiến hagravenh nghiecircn cứu
3 Nghiecircm ngặt với nghiecircn cứu sử dụng số lượng lớn ĐVTN
4 Lagravem thế nagraveo để giảm thiểu mức độ đau đớn tổn thương
5 Necircn sử dụng động vật từ những người buocircn baacutencaacutec trung
tacircm nuocirci động vật được cấp pheacutep Tạo giốngnuocirci động vật
chuyecircn phục vụ thiacute nghiệm
6 Giảm số lượng ĐVTN những vẫn thu được kết quả tin cậy
7 Sử dụng caacutec phương phaacutep nghiecircn cứu thay thế
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 17
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM TRONG GiẢNG DẠY
- Tại caacutec trường thuacute y y khoa
- Trong caacutec giờ giảng sinh học ở trường phổ thocircng vagrave đại học
- Tại Mỹ sử dụng ĐVTN trong giảng dạy giảm từ năm 1980
- Tạp chiacute Academic Medicine (1993) cho biết hầu hết sinh viecircn cho
rằng sử dụng động vật sống giuacutep tăng hiệu quả học tập 74 sinh
viecircn y khoa cho rằng thực tập trecircn choacute sống giuacutep cho họ rất nhiều
trong tiếp thu kiến thức lacircm sagraveng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 18
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Lagrave mục điacutech hoạt động của caacutec tổ chức bảo vệ phuacutec lợi động vật
- Kiểm soaacutet sử dụng ĐVTN
thocircng qua caacutec quy định luật
định
- Xoacutea bỏ hoagraven toagraven sử dụng
ĐVTN
- Tigravem kiếm caacutec biện phaacutep thay
thế để từ giảm thiểu đến xoacutea bỏ
sử dụng ĐVTN
Phản đối sử dụng ĐVTN diễn ra trước
caacutec cơ sở nghiecircn cứu ở nhiều nước
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 19
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM (tiếp)
Khocircng đơn giản
Nhiều quaacute trigravenh trong cơ thể sống quaacute phức
tạp để coacute thể mocirc phỏng với maacutey tiacutenh diễn ra
trecircn mocirci trường nuocirci cấy tế bagraveo
Khocircng dugraveng ĐVTN vẫn coacute thể cung cấp rất
nhiều thocircng tin nhưng khocircng thể thay thế thocircng
tin từ cơ thể sống
Traacutech nhiệm với việc chăm soacutec bảo vệ sức
khỏe con người vagrave động vật nếu khocircng sử dụng
ĐVTN thuộc về ai
Foundation for Biomedical Research
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 20
GIẢI PHAacuteP
Khi chưa coacute giải phaacutep thay thế
Dung hoagrave
Caacutech thức thực hiện phugrave hợp với điều kiện vugraveng khu vực quốc gia
quốc tế tiến tới luật định chung
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 21
Caacutec nhoacutem giải phaacutep
-Giải thiacutech thuyết phục
-Xacircy dựng quy định về sử dụng ĐVTN (regulations on animal research)
-Chuacute trọng vagraveo caacutec quy trigravenh thiacute nghiệm (experimental procedures)
-Phaacutet triển caacutec phương phaacutep thay thế (alternative methods)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
NHỮNG LOAgraveI ĐỘNG VẬT COacute THỂ ĐƯỢC SỬ DỤNG
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 4
Caacute lưỡng thecirc chim chuột chuột nhắt
hamster thỏ guinea pigs lợn cừu choacute
megraveo bograve khỉ vượn tinh tinhhellip
Theo số liệu của Văn phograveng đaacutenh giaacute
cocircng nghệ (Mỹ) khoảng 17-23 triệu ĐVTN
được sử dụngnăm phần lớn lagrave chuột vagrave
chuột nhắt
Chuột nhắt trong phograveng thiacute nghiệm TT nghiecircn
cứu y khoa ĐH Goettingen CHLB Đức
MỤC ĐIacuteCH SỬ DỤNG ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
1 Nghiecircn cứu y-sinh học cơ bản
2 Nghiecircn cứu ứng dụng kiểm định
giả thuyết
3 Phaacutet triển dược phẩm amp caacutec
phương phaacutep trị liệu
4 Kiểm tra sản phẩm mỹ phẩm
phụ gia thực phẩm nocircng dược
hoacutea chất cocircng nghiệp về độ an
toagraven độc tiacutenh tiacutenh kiacutech ứnghellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 5
TRANH CAtildeI VỀ SỬ DỤNG ĐVTN
Từ cuối thế kỷ 19 ndash Silver Spring Monkey case (1981)
Bất đồng giữa hai quan điểm
Lợi iacutech của sử dụng ĐVTN gtlt Quan điểm về đạo đức Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
6
The most famous lab animals in history
Source Wikipedia
Alex Pacheco Two of 17 wild-born Silver Spring
monkeys monkeys from the Philippines at
Sinver Spring Behaviour Research
Institute Maryland
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI
1 Tiacutenh đuacuteng đắn của giả định về giaacute trị của sử dụng ĐVTN
2 Đoacuteng goacutep của nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
3 Đoacuteng goacutep của nghiecircn cứu cơ bản sử dụng ĐVTN
4 Chất lượng sức khỏe coacute song hagravenh với nghiecircn cứu sử dụng
ĐVTN
5 Tiecircu tốn tagravei chiacutenh cho những quy định về sản phẩm nagraveo đoacute với
nguy cơ rất thấp
6 Sử dụng ĐVTN lagrave lặp lại những hagravenh động datilde man cổ xưa
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 7
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI (tiếp)
7 ĐVTN được đối xử tốt
8 Chỉ những dự aacuten quan trọng được tagravei trợ
9 Sử dụng ĐVTN coacute phải lagrave phương phaacutep tốt
nhất
10 Chi phiacute cho nghiecircn cứu vagrave chi phiacute cho phograveng
bệnh
11 Sự khaacutec nhau về sinh học bệnh học giữa đối
tượng nghiecircn cứu vagrave đối tượng được aacutep dụng
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
8
12 Lựa chọn ĐVTN khocircng dựa trecircn cơ sở khoa học magrave dựa trecircn
tiềm lực tagravei chiacutenh vagrave truyền thống nghiecircn cứu của phograveng thiacute nghiệm
13 Đatilde coacute những thất bại trong quaacute khứ khi dugraveng ĐVTN để tigravem biện
phaacutep trị bệnh cho người (trường hợp cholera)
14 Động vật coacute quyền khocircng bị gacircy đau đớn vagrave tổn thương như
trong nhiều thiacute nghiệm nghiecircn cứu
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI (tiếp)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 9
Một số tổ chức khocircng đồng tigravenhphản đối dugraveng ĐVTN
WSPA ARM ARI ISAR AAVS PETA
the International Primate Protection League
ALDF NAVS Animal Right Coalition
CEASE DDAL FAR FOA FFA NEAVS PCRMhellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 10
MỤC ĐIacuteCH SỬ DỤNG ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
5 Giảng dạy biểu diễn thực hagravenh
mổ phẫu thuật gacircy bệnhhellip
6 Chiết xuất huyết thanh (ngựa)
hương (cầy xạ hương) cao
xươnghellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 11
Khocircng chỉ đối với caacutec ngagravenh y-sinh
học ĐV (ngựa choacutehellip) coacute mặt tại
caacutec giờ giảng trong quacircn đội lực
lượng cảnh saacutet
Học Giải phẫu vật nuocirci khoa Thuacute y ĐHNN Hagrave Nội
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN
Sử dụng ĐVTN lagrave cơ sở đề ra
- Caacutec biện phaacutep vệ sinh
- Miễn dịch
- Trị liệu
- Hiểu về cơ thể vagrave caacutec bệnh
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 12
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp)
- Lagrave quan điểm của những người coacute kinh nghiệm lagravem việc với
ĐVTN đatilde chứng kiến những lợi iacutech
- National Association Science Institute of Medicine ĐVTN giuacutep
chuacuteng ta hiểu về ảnh hưởng của caacutec kiacutech thiacutech đến sự phaacutet triển
của natildeo cơ chế phản hồi mất triacute nhớ sự giận dữ stress phục
hồi sau tai biến natildeo vagrave tai biến mạch vagravenh cơ sở đề ra phương
phaacutep mới trong giaacuteo dục hellip
-Sử dụng ĐVTN sẽ tiếp tục giuacutep tigravem hiểu về caacutec vấn
đề khaacutec trong đoacute coacute coacute caacutec vấn đề về hagravenh vi
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 13
Thế kỷ 20 5470 giải thưởng Nobel y học-sinh lyacute học dựa trecircn
những nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN trong đoacute
- Sử dụng choacute thiacute nghiệm mối liecircn hệ cholesterol - bệnh tim
mạch
- Gagrave thiacute nghiệm liecircn hệ virus - ung thư
- Bograve chuột phocirci gagrave khả năng chấp nhận mocirc cơ quan từ caacutec
nguồn khaacutec nhau
- Động vật thiacute nghiệm cho pheacutep nuocirci cấy thagravenh cocircng virus viecircm
natildeo phaacutet hiện insulin điều trị tiểu đường
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 14
- Nobel 1954 nuocirci tế bagraveo thận khỉ dẫn đến chế tạo vaacutecxin bởi
Jonas vagrave Sabin
-Thiacute nghiệm với khỉ vaacutecxin viecircm gan B cơ sở điều trị Parkinsonlsquos
- Choacute giữ vị triacute quan trọng trong chuỗi nghiecircn cứu dẫn đến phẫu
thuật tim mở đặt xocircng mạch vagravenhhellip
- Sử dụng an toagraven caacutec dược liệu
- Hiện nay quan tacircm nhiều hơn đến caacutec chất coacute thể tồn dư trong
mocirc (nghiecircn cứu taacutec động trường diễn)
- Caacutec nghiecircn cứu nhằm điều trị HIVAISD
sử dụng ĐVTN
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 15
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 16
NHỮNG VẤN ĐỀ PHẢI CAcircN NHẮC
1 Quy định thế nagraveo Mức quy định nagraveo lagrave phugrave hợp
2 Cacircn nhắc lợi iacutech trước khi cho pheacutep tiến hagravenh nghiecircn cứu
3 Nghiecircm ngặt với nghiecircn cứu sử dụng số lượng lớn ĐVTN
4 Lagravem thế nagraveo để giảm thiểu mức độ đau đớn tổn thương
5 Necircn sử dụng động vật từ những người buocircn baacutencaacutec trung
tacircm nuocirci động vật được cấp pheacutep Tạo giốngnuocirci động vật
chuyecircn phục vụ thiacute nghiệm
6 Giảm số lượng ĐVTN những vẫn thu được kết quả tin cậy
7 Sử dụng caacutec phương phaacutep nghiecircn cứu thay thế
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 17
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM TRONG GiẢNG DẠY
- Tại caacutec trường thuacute y y khoa
- Trong caacutec giờ giảng sinh học ở trường phổ thocircng vagrave đại học
- Tại Mỹ sử dụng ĐVTN trong giảng dạy giảm từ năm 1980
- Tạp chiacute Academic Medicine (1993) cho biết hầu hết sinh viecircn cho
rằng sử dụng động vật sống giuacutep tăng hiệu quả học tập 74 sinh
viecircn y khoa cho rằng thực tập trecircn choacute sống giuacutep cho họ rất nhiều
trong tiếp thu kiến thức lacircm sagraveng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 18
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Lagrave mục điacutech hoạt động của caacutec tổ chức bảo vệ phuacutec lợi động vật
- Kiểm soaacutet sử dụng ĐVTN
thocircng qua caacutec quy định luật
định
- Xoacutea bỏ hoagraven toagraven sử dụng
ĐVTN
- Tigravem kiếm caacutec biện phaacutep thay
thế để từ giảm thiểu đến xoacutea bỏ
sử dụng ĐVTN
Phản đối sử dụng ĐVTN diễn ra trước
caacutec cơ sở nghiecircn cứu ở nhiều nước
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 19
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM (tiếp)
Khocircng đơn giản
Nhiều quaacute trigravenh trong cơ thể sống quaacute phức
tạp để coacute thể mocirc phỏng với maacutey tiacutenh diễn ra
trecircn mocirci trường nuocirci cấy tế bagraveo
Khocircng dugraveng ĐVTN vẫn coacute thể cung cấp rất
nhiều thocircng tin nhưng khocircng thể thay thế thocircng
tin từ cơ thể sống
Traacutech nhiệm với việc chăm soacutec bảo vệ sức
khỏe con người vagrave động vật nếu khocircng sử dụng
ĐVTN thuộc về ai
Foundation for Biomedical Research
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 20
GIẢI PHAacuteP
Khi chưa coacute giải phaacutep thay thế
Dung hoagrave
Caacutech thức thực hiện phugrave hợp với điều kiện vugraveng khu vực quốc gia
quốc tế tiến tới luật định chung
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 21
Caacutec nhoacutem giải phaacutep
-Giải thiacutech thuyết phục
-Xacircy dựng quy định về sử dụng ĐVTN (regulations on animal research)
-Chuacute trọng vagraveo caacutec quy trigravenh thiacute nghiệm (experimental procedures)
-Phaacutet triển caacutec phương phaacutep thay thế (alternative methods)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
MỤC ĐIacuteCH SỬ DỤNG ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
1 Nghiecircn cứu y-sinh học cơ bản
2 Nghiecircn cứu ứng dụng kiểm định
giả thuyết
3 Phaacutet triển dược phẩm amp caacutec
phương phaacutep trị liệu
4 Kiểm tra sản phẩm mỹ phẩm
phụ gia thực phẩm nocircng dược
hoacutea chất cocircng nghiệp về độ an
toagraven độc tiacutenh tiacutenh kiacutech ứnghellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 5
TRANH CAtildeI VỀ SỬ DỤNG ĐVTN
Từ cuối thế kỷ 19 ndash Silver Spring Monkey case (1981)
Bất đồng giữa hai quan điểm
Lợi iacutech của sử dụng ĐVTN gtlt Quan điểm về đạo đức Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
6
The most famous lab animals in history
Source Wikipedia
Alex Pacheco Two of 17 wild-born Silver Spring
monkeys monkeys from the Philippines at
Sinver Spring Behaviour Research
Institute Maryland
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI
1 Tiacutenh đuacuteng đắn của giả định về giaacute trị của sử dụng ĐVTN
2 Đoacuteng goacutep của nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
3 Đoacuteng goacutep của nghiecircn cứu cơ bản sử dụng ĐVTN
4 Chất lượng sức khỏe coacute song hagravenh với nghiecircn cứu sử dụng
ĐVTN
5 Tiecircu tốn tagravei chiacutenh cho những quy định về sản phẩm nagraveo đoacute với
nguy cơ rất thấp
6 Sử dụng ĐVTN lagrave lặp lại những hagravenh động datilde man cổ xưa
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 7
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI (tiếp)
7 ĐVTN được đối xử tốt
8 Chỉ những dự aacuten quan trọng được tagravei trợ
9 Sử dụng ĐVTN coacute phải lagrave phương phaacutep tốt
nhất
10 Chi phiacute cho nghiecircn cứu vagrave chi phiacute cho phograveng
bệnh
11 Sự khaacutec nhau về sinh học bệnh học giữa đối
tượng nghiecircn cứu vagrave đối tượng được aacutep dụng
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
8
12 Lựa chọn ĐVTN khocircng dựa trecircn cơ sở khoa học magrave dựa trecircn
tiềm lực tagravei chiacutenh vagrave truyền thống nghiecircn cứu của phograveng thiacute nghiệm
13 Đatilde coacute những thất bại trong quaacute khứ khi dugraveng ĐVTN để tigravem biện
phaacutep trị bệnh cho người (trường hợp cholera)
14 Động vật coacute quyền khocircng bị gacircy đau đớn vagrave tổn thương như
trong nhiều thiacute nghiệm nghiecircn cứu
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI (tiếp)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 9
Một số tổ chức khocircng đồng tigravenhphản đối dugraveng ĐVTN
WSPA ARM ARI ISAR AAVS PETA
the International Primate Protection League
ALDF NAVS Animal Right Coalition
CEASE DDAL FAR FOA FFA NEAVS PCRMhellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 10
MỤC ĐIacuteCH SỬ DỤNG ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
5 Giảng dạy biểu diễn thực hagravenh
mổ phẫu thuật gacircy bệnhhellip
6 Chiết xuất huyết thanh (ngựa)
hương (cầy xạ hương) cao
xươnghellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 11
Khocircng chỉ đối với caacutec ngagravenh y-sinh
học ĐV (ngựa choacutehellip) coacute mặt tại
caacutec giờ giảng trong quacircn đội lực
lượng cảnh saacutet
Học Giải phẫu vật nuocirci khoa Thuacute y ĐHNN Hagrave Nội
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN
Sử dụng ĐVTN lagrave cơ sở đề ra
- Caacutec biện phaacutep vệ sinh
- Miễn dịch
- Trị liệu
- Hiểu về cơ thể vagrave caacutec bệnh
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 12
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp)
- Lagrave quan điểm của những người coacute kinh nghiệm lagravem việc với
ĐVTN đatilde chứng kiến những lợi iacutech
- National Association Science Institute of Medicine ĐVTN giuacutep
chuacuteng ta hiểu về ảnh hưởng của caacutec kiacutech thiacutech đến sự phaacutet triển
của natildeo cơ chế phản hồi mất triacute nhớ sự giận dữ stress phục
hồi sau tai biến natildeo vagrave tai biến mạch vagravenh cơ sở đề ra phương
phaacutep mới trong giaacuteo dục hellip
-Sử dụng ĐVTN sẽ tiếp tục giuacutep tigravem hiểu về caacutec vấn
đề khaacutec trong đoacute coacute coacute caacutec vấn đề về hagravenh vi
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 13
Thế kỷ 20 5470 giải thưởng Nobel y học-sinh lyacute học dựa trecircn
những nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN trong đoacute
- Sử dụng choacute thiacute nghiệm mối liecircn hệ cholesterol - bệnh tim
mạch
- Gagrave thiacute nghiệm liecircn hệ virus - ung thư
- Bograve chuột phocirci gagrave khả năng chấp nhận mocirc cơ quan từ caacutec
nguồn khaacutec nhau
- Động vật thiacute nghiệm cho pheacutep nuocirci cấy thagravenh cocircng virus viecircm
natildeo phaacutet hiện insulin điều trị tiểu đường
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 14
- Nobel 1954 nuocirci tế bagraveo thận khỉ dẫn đến chế tạo vaacutecxin bởi
Jonas vagrave Sabin
-Thiacute nghiệm với khỉ vaacutecxin viecircm gan B cơ sở điều trị Parkinsonlsquos
- Choacute giữ vị triacute quan trọng trong chuỗi nghiecircn cứu dẫn đến phẫu
thuật tim mở đặt xocircng mạch vagravenhhellip
- Sử dụng an toagraven caacutec dược liệu
- Hiện nay quan tacircm nhiều hơn đến caacutec chất coacute thể tồn dư trong
mocirc (nghiecircn cứu taacutec động trường diễn)
- Caacutec nghiecircn cứu nhằm điều trị HIVAISD
sử dụng ĐVTN
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 15
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 16
NHỮNG VẤN ĐỀ PHẢI CAcircN NHẮC
1 Quy định thế nagraveo Mức quy định nagraveo lagrave phugrave hợp
2 Cacircn nhắc lợi iacutech trước khi cho pheacutep tiến hagravenh nghiecircn cứu
3 Nghiecircm ngặt với nghiecircn cứu sử dụng số lượng lớn ĐVTN
4 Lagravem thế nagraveo để giảm thiểu mức độ đau đớn tổn thương
5 Necircn sử dụng động vật từ những người buocircn baacutencaacutec trung
tacircm nuocirci động vật được cấp pheacutep Tạo giốngnuocirci động vật
chuyecircn phục vụ thiacute nghiệm
6 Giảm số lượng ĐVTN những vẫn thu được kết quả tin cậy
7 Sử dụng caacutec phương phaacutep nghiecircn cứu thay thế
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 17
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM TRONG GiẢNG DẠY
- Tại caacutec trường thuacute y y khoa
- Trong caacutec giờ giảng sinh học ở trường phổ thocircng vagrave đại học
- Tại Mỹ sử dụng ĐVTN trong giảng dạy giảm từ năm 1980
- Tạp chiacute Academic Medicine (1993) cho biết hầu hết sinh viecircn cho
rằng sử dụng động vật sống giuacutep tăng hiệu quả học tập 74 sinh
viecircn y khoa cho rằng thực tập trecircn choacute sống giuacutep cho họ rất nhiều
trong tiếp thu kiến thức lacircm sagraveng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 18
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Lagrave mục điacutech hoạt động của caacutec tổ chức bảo vệ phuacutec lợi động vật
- Kiểm soaacutet sử dụng ĐVTN
thocircng qua caacutec quy định luật
định
- Xoacutea bỏ hoagraven toagraven sử dụng
ĐVTN
- Tigravem kiếm caacutec biện phaacutep thay
thế để từ giảm thiểu đến xoacutea bỏ
sử dụng ĐVTN
Phản đối sử dụng ĐVTN diễn ra trước
caacutec cơ sở nghiecircn cứu ở nhiều nước
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 19
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM (tiếp)
Khocircng đơn giản
Nhiều quaacute trigravenh trong cơ thể sống quaacute phức
tạp để coacute thể mocirc phỏng với maacutey tiacutenh diễn ra
trecircn mocirci trường nuocirci cấy tế bagraveo
Khocircng dugraveng ĐVTN vẫn coacute thể cung cấp rất
nhiều thocircng tin nhưng khocircng thể thay thế thocircng
tin từ cơ thể sống
Traacutech nhiệm với việc chăm soacutec bảo vệ sức
khỏe con người vagrave động vật nếu khocircng sử dụng
ĐVTN thuộc về ai
Foundation for Biomedical Research
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 20
GIẢI PHAacuteP
Khi chưa coacute giải phaacutep thay thế
Dung hoagrave
Caacutech thức thực hiện phugrave hợp với điều kiện vugraveng khu vực quốc gia
quốc tế tiến tới luật định chung
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 21
Caacutec nhoacutem giải phaacutep
-Giải thiacutech thuyết phục
-Xacircy dựng quy định về sử dụng ĐVTN (regulations on animal research)
-Chuacute trọng vagraveo caacutec quy trigravenh thiacute nghiệm (experimental procedures)
-Phaacutet triển caacutec phương phaacutep thay thế (alternative methods)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
TRANH CAtildeI VỀ SỬ DỤNG ĐVTN
Từ cuối thế kỷ 19 ndash Silver Spring Monkey case (1981)
Bất đồng giữa hai quan điểm
Lợi iacutech của sử dụng ĐVTN gtlt Quan điểm về đạo đức Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
6
The most famous lab animals in history
Source Wikipedia
Alex Pacheco Two of 17 wild-born Silver Spring
monkeys monkeys from the Philippines at
Sinver Spring Behaviour Research
Institute Maryland
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI
1 Tiacutenh đuacuteng đắn của giả định về giaacute trị của sử dụng ĐVTN
2 Đoacuteng goacutep của nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
3 Đoacuteng goacutep của nghiecircn cứu cơ bản sử dụng ĐVTN
4 Chất lượng sức khỏe coacute song hagravenh với nghiecircn cứu sử dụng
ĐVTN
5 Tiecircu tốn tagravei chiacutenh cho những quy định về sản phẩm nagraveo đoacute với
nguy cơ rất thấp
6 Sử dụng ĐVTN lagrave lặp lại những hagravenh động datilde man cổ xưa
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 7
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI (tiếp)
7 ĐVTN được đối xử tốt
8 Chỉ những dự aacuten quan trọng được tagravei trợ
9 Sử dụng ĐVTN coacute phải lagrave phương phaacutep tốt
nhất
10 Chi phiacute cho nghiecircn cứu vagrave chi phiacute cho phograveng
bệnh
11 Sự khaacutec nhau về sinh học bệnh học giữa đối
tượng nghiecircn cứu vagrave đối tượng được aacutep dụng
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
8
12 Lựa chọn ĐVTN khocircng dựa trecircn cơ sở khoa học magrave dựa trecircn
tiềm lực tagravei chiacutenh vagrave truyền thống nghiecircn cứu của phograveng thiacute nghiệm
13 Đatilde coacute những thất bại trong quaacute khứ khi dugraveng ĐVTN để tigravem biện
phaacutep trị bệnh cho người (trường hợp cholera)
14 Động vật coacute quyền khocircng bị gacircy đau đớn vagrave tổn thương như
trong nhiều thiacute nghiệm nghiecircn cứu
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI (tiếp)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 9
Một số tổ chức khocircng đồng tigravenhphản đối dugraveng ĐVTN
WSPA ARM ARI ISAR AAVS PETA
the International Primate Protection League
ALDF NAVS Animal Right Coalition
CEASE DDAL FAR FOA FFA NEAVS PCRMhellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 10
MỤC ĐIacuteCH SỬ DỤNG ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
5 Giảng dạy biểu diễn thực hagravenh
mổ phẫu thuật gacircy bệnhhellip
6 Chiết xuất huyết thanh (ngựa)
hương (cầy xạ hương) cao
xươnghellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 11
Khocircng chỉ đối với caacutec ngagravenh y-sinh
học ĐV (ngựa choacutehellip) coacute mặt tại
caacutec giờ giảng trong quacircn đội lực
lượng cảnh saacutet
Học Giải phẫu vật nuocirci khoa Thuacute y ĐHNN Hagrave Nội
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN
Sử dụng ĐVTN lagrave cơ sở đề ra
- Caacutec biện phaacutep vệ sinh
- Miễn dịch
- Trị liệu
- Hiểu về cơ thể vagrave caacutec bệnh
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 12
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp)
- Lagrave quan điểm của những người coacute kinh nghiệm lagravem việc với
ĐVTN đatilde chứng kiến những lợi iacutech
- National Association Science Institute of Medicine ĐVTN giuacutep
chuacuteng ta hiểu về ảnh hưởng của caacutec kiacutech thiacutech đến sự phaacutet triển
của natildeo cơ chế phản hồi mất triacute nhớ sự giận dữ stress phục
hồi sau tai biến natildeo vagrave tai biến mạch vagravenh cơ sở đề ra phương
phaacutep mới trong giaacuteo dục hellip
-Sử dụng ĐVTN sẽ tiếp tục giuacutep tigravem hiểu về caacutec vấn
đề khaacutec trong đoacute coacute coacute caacutec vấn đề về hagravenh vi
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 13
Thế kỷ 20 5470 giải thưởng Nobel y học-sinh lyacute học dựa trecircn
những nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN trong đoacute
- Sử dụng choacute thiacute nghiệm mối liecircn hệ cholesterol - bệnh tim
mạch
- Gagrave thiacute nghiệm liecircn hệ virus - ung thư
- Bograve chuột phocirci gagrave khả năng chấp nhận mocirc cơ quan từ caacutec
nguồn khaacutec nhau
- Động vật thiacute nghiệm cho pheacutep nuocirci cấy thagravenh cocircng virus viecircm
natildeo phaacutet hiện insulin điều trị tiểu đường
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 14
- Nobel 1954 nuocirci tế bagraveo thận khỉ dẫn đến chế tạo vaacutecxin bởi
Jonas vagrave Sabin
-Thiacute nghiệm với khỉ vaacutecxin viecircm gan B cơ sở điều trị Parkinsonlsquos
- Choacute giữ vị triacute quan trọng trong chuỗi nghiecircn cứu dẫn đến phẫu
thuật tim mở đặt xocircng mạch vagravenhhellip
- Sử dụng an toagraven caacutec dược liệu
- Hiện nay quan tacircm nhiều hơn đến caacutec chất coacute thể tồn dư trong
mocirc (nghiecircn cứu taacutec động trường diễn)
- Caacutec nghiecircn cứu nhằm điều trị HIVAISD
sử dụng ĐVTN
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 15
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 16
NHỮNG VẤN ĐỀ PHẢI CAcircN NHẮC
1 Quy định thế nagraveo Mức quy định nagraveo lagrave phugrave hợp
2 Cacircn nhắc lợi iacutech trước khi cho pheacutep tiến hagravenh nghiecircn cứu
3 Nghiecircm ngặt với nghiecircn cứu sử dụng số lượng lớn ĐVTN
4 Lagravem thế nagraveo để giảm thiểu mức độ đau đớn tổn thương
5 Necircn sử dụng động vật từ những người buocircn baacutencaacutec trung
tacircm nuocirci động vật được cấp pheacutep Tạo giốngnuocirci động vật
chuyecircn phục vụ thiacute nghiệm
6 Giảm số lượng ĐVTN những vẫn thu được kết quả tin cậy
7 Sử dụng caacutec phương phaacutep nghiecircn cứu thay thế
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 17
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM TRONG GiẢNG DẠY
- Tại caacutec trường thuacute y y khoa
- Trong caacutec giờ giảng sinh học ở trường phổ thocircng vagrave đại học
- Tại Mỹ sử dụng ĐVTN trong giảng dạy giảm từ năm 1980
- Tạp chiacute Academic Medicine (1993) cho biết hầu hết sinh viecircn cho
rằng sử dụng động vật sống giuacutep tăng hiệu quả học tập 74 sinh
viecircn y khoa cho rằng thực tập trecircn choacute sống giuacutep cho họ rất nhiều
trong tiếp thu kiến thức lacircm sagraveng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 18
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Lagrave mục điacutech hoạt động của caacutec tổ chức bảo vệ phuacutec lợi động vật
- Kiểm soaacutet sử dụng ĐVTN
thocircng qua caacutec quy định luật
định
- Xoacutea bỏ hoagraven toagraven sử dụng
ĐVTN
- Tigravem kiếm caacutec biện phaacutep thay
thế để từ giảm thiểu đến xoacutea bỏ
sử dụng ĐVTN
Phản đối sử dụng ĐVTN diễn ra trước
caacutec cơ sở nghiecircn cứu ở nhiều nước
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 19
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM (tiếp)
Khocircng đơn giản
Nhiều quaacute trigravenh trong cơ thể sống quaacute phức
tạp để coacute thể mocirc phỏng với maacutey tiacutenh diễn ra
trecircn mocirci trường nuocirci cấy tế bagraveo
Khocircng dugraveng ĐVTN vẫn coacute thể cung cấp rất
nhiều thocircng tin nhưng khocircng thể thay thế thocircng
tin từ cơ thể sống
Traacutech nhiệm với việc chăm soacutec bảo vệ sức
khỏe con người vagrave động vật nếu khocircng sử dụng
ĐVTN thuộc về ai
Foundation for Biomedical Research
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 20
GIẢI PHAacuteP
Khi chưa coacute giải phaacutep thay thế
Dung hoagrave
Caacutech thức thực hiện phugrave hợp với điều kiện vugraveng khu vực quốc gia
quốc tế tiến tới luật định chung
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 21
Caacutec nhoacutem giải phaacutep
-Giải thiacutech thuyết phục
-Xacircy dựng quy định về sử dụng ĐVTN (regulations on animal research)
-Chuacute trọng vagraveo caacutec quy trigravenh thiacute nghiệm (experimental procedures)
-Phaacutet triển caacutec phương phaacutep thay thế (alternative methods)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI
1 Tiacutenh đuacuteng đắn của giả định về giaacute trị của sử dụng ĐVTN
2 Đoacuteng goacutep của nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
3 Đoacuteng goacutep của nghiecircn cứu cơ bản sử dụng ĐVTN
4 Chất lượng sức khỏe coacute song hagravenh với nghiecircn cứu sử dụng
ĐVTN
5 Tiecircu tốn tagravei chiacutenh cho những quy định về sản phẩm nagraveo đoacute với
nguy cơ rất thấp
6 Sử dụng ĐVTN lagrave lặp lại những hagravenh động datilde man cổ xưa
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 7
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI (tiếp)
7 ĐVTN được đối xử tốt
8 Chỉ những dự aacuten quan trọng được tagravei trợ
9 Sử dụng ĐVTN coacute phải lagrave phương phaacutep tốt
nhất
10 Chi phiacute cho nghiecircn cứu vagrave chi phiacute cho phograveng
bệnh
11 Sự khaacutec nhau về sinh học bệnh học giữa đối
tượng nghiecircn cứu vagrave đối tượng được aacutep dụng
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
8
12 Lựa chọn ĐVTN khocircng dựa trecircn cơ sở khoa học magrave dựa trecircn
tiềm lực tagravei chiacutenh vagrave truyền thống nghiecircn cứu của phograveng thiacute nghiệm
13 Đatilde coacute những thất bại trong quaacute khứ khi dugraveng ĐVTN để tigravem biện
phaacutep trị bệnh cho người (trường hợp cholera)
14 Động vật coacute quyền khocircng bị gacircy đau đớn vagrave tổn thương như
trong nhiều thiacute nghiệm nghiecircn cứu
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI (tiếp)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 9
Một số tổ chức khocircng đồng tigravenhphản đối dugraveng ĐVTN
WSPA ARM ARI ISAR AAVS PETA
the International Primate Protection League
ALDF NAVS Animal Right Coalition
CEASE DDAL FAR FOA FFA NEAVS PCRMhellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 10
MỤC ĐIacuteCH SỬ DỤNG ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
5 Giảng dạy biểu diễn thực hagravenh
mổ phẫu thuật gacircy bệnhhellip
6 Chiết xuất huyết thanh (ngựa)
hương (cầy xạ hương) cao
xươnghellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 11
Khocircng chỉ đối với caacutec ngagravenh y-sinh
học ĐV (ngựa choacutehellip) coacute mặt tại
caacutec giờ giảng trong quacircn đội lực
lượng cảnh saacutet
Học Giải phẫu vật nuocirci khoa Thuacute y ĐHNN Hagrave Nội
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN
Sử dụng ĐVTN lagrave cơ sở đề ra
- Caacutec biện phaacutep vệ sinh
- Miễn dịch
- Trị liệu
- Hiểu về cơ thể vagrave caacutec bệnh
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 12
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp)
- Lagrave quan điểm của những người coacute kinh nghiệm lagravem việc với
ĐVTN đatilde chứng kiến những lợi iacutech
- National Association Science Institute of Medicine ĐVTN giuacutep
chuacuteng ta hiểu về ảnh hưởng của caacutec kiacutech thiacutech đến sự phaacutet triển
của natildeo cơ chế phản hồi mất triacute nhớ sự giận dữ stress phục
hồi sau tai biến natildeo vagrave tai biến mạch vagravenh cơ sở đề ra phương
phaacutep mới trong giaacuteo dục hellip
-Sử dụng ĐVTN sẽ tiếp tục giuacutep tigravem hiểu về caacutec vấn
đề khaacutec trong đoacute coacute coacute caacutec vấn đề về hagravenh vi
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 13
Thế kỷ 20 5470 giải thưởng Nobel y học-sinh lyacute học dựa trecircn
những nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN trong đoacute
- Sử dụng choacute thiacute nghiệm mối liecircn hệ cholesterol - bệnh tim
mạch
- Gagrave thiacute nghiệm liecircn hệ virus - ung thư
- Bograve chuột phocirci gagrave khả năng chấp nhận mocirc cơ quan từ caacutec
nguồn khaacutec nhau
- Động vật thiacute nghiệm cho pheacutep nuocirci cấy thagravenh cocircng virus viecircm
natildeo phaacutet hiện insulin điều trị tiểu đường
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 14
- Nobel 1954 nuocirci tế bagraveo thận khỉ dẫn đến chế tạo vaacutecxin bởi
Jonas vagrave Sabin
-Thiacute nghiệm với khỉ vaacutecxin viecircm gan B cơ sở điều trị Parkinsonlsquos
- Choacute giữ vị triacute quan trọng trong chuỗi nghiecircn cứu dẫn đến phẫu
thuật tim mở đặt xocircng mạch vagravenhhellip
- Sử dụng an toagraven caacutec dược liệu
- Hiện nay quan tacircm nhiều hơn đến caacutec chất coacute thể tồn dư trong
mocirc (nghiecircn cứu taacutec động trường diễn)
- Caacutec nghiecircn cứu nhằm điều trị HIVAISD
sử dụng ĐVTN
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 15
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 16
NHỮNG VẤN ĐỀ PHẢI CAcircN NHẮC
1 Quy định thế nagraveo Mức quy định nagraveo lagrave phugrave hợp
2 Cacircn nhắc lợi iacutech trước khi cho pheacutep tiến hagravenh nghiecircn cứu
3 Nghiecircm ngặt với nghiecircn cứu sử dụng số lượng lớn ĐVTN
4 Lagravem thế nagraveo để giảm thiểu mức độ đau đớn tổn thương
5 Necircn sử dụng động vật từ những người buocircn baacutencaacutec trung
tacircm nuocirci động vật được cấp pheacutep Tạo giốngnuocirci động vật
chuyecircn phục vụ thiacute nghiệm
6 Giảm số lượng ĐVTN những vẫn thu được kết quả tin cậy
7 Sử dụng caacutec phương phaacutep nghiecircn cứu thay thế
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 17
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM TRONG GiẢNG DẠY
- Tại caacutec trường thuacute y y khoa
- Trong caacutec giờ giảng sinh học ở trường phổ thocircng vagrave đại học
- Tại Mỹ sử dụng ĐVTN trong giảng dạy giảm từ năm 1980
- Tạp chiacute Academic Medicine (1993) cho biết hầu hết sinh viecircn cho
rằng sử dụng động vật sống giuacutep tăng hiệu quả học tập 74 sinh
viecircn y khoa cho rằng thực tập trecircn choacute sống giuacutep cho họ rất nhiều
trong tiếp thu kiến thức lacircm sagraveng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 18
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Lagrave mục điacutech hoạt động của caacutec tổ chức bảo vệ phuacutec lợi động vật
- Kiểm soaacutet sử dụng ĐVTN
thocircng qua caacutec quy định luật
định
- Xoacutea bỏ hoagraven toagraven sử dụng
ĐVTN
- Tigravem kiếm caacutec biện phaacutep thay
thế để từ giảm thiểu đến xoacutea bỏ
sử dụng ĐVTN
Phản đối sử dụng ĐVTN diễn ra trước
caacutec cơ sở nghiecircn cứu ở nhiều nước
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 19
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM (tiếp)
Khocircng đơn giản
Nhiều quaacute trigravenh trong cơ thể sống quaacute phức
tạp để coacute thể mocirc phỏng với maacutey tiacutenh diễn ra
trecircn mocirci trường nuocirci cấy tế bagraveo
Khocircng dugraveng ĐVTN vẫn coacute thể cung cấp rất
nhiều thocircng tin nhưng khocircng thể thay thế thocircng
tin từ cơ thể sống
Traacutech nhiệm với việc chăm soacutec bảo vệ sức
khỏe con người vagrave động vật nếu khocircng sử dụng
ĐVTN thuộc về ai
Foundation for Biomedical Research
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 20
GIẢI PHAacuteP
Khi chưa coacute giải phaacutep thay thế
Dung hoagrave
Caacutech thức thực hiện phugrave hợp với điều kiện vugraveng khu vực quốc gia
quốc tế tiến tới luật định chung
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 21
Caacutec nhoacutem giải phaacutep
-Giải thiacutech thuyết phục
-Xacircy dựng quy định về sử dụng ĐVTN (regulations on animal research)
-Chuacute trọng vagraveo caacutec quy trigravenh thiacute nghiệm (experimental procedures)
-Phaacutet triển caacutec phương phaacutep thay thế (alternative methods)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI (tiếp)
7 ĐVTN được đối xử tốt
8 Chỉ những dự aacuten quan trọng được tagravei trợ
9 Sử dụng ĐVTN coacute phải lagrave phương phaacutep tốt
nhất
10 Chi phiacute cho nghiecircn cứu vagrave chi phiacute cho phograveng
bệnh
11 Sự khaacutec nhau về sinh học bệnh học giữa đối
tượng nghiecircn cứu vagrave đối tượng được aacutep dụng
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
8
12 Lựa chọn ĐVTN khocircng dựa trecircn cơ sở khoa học magrave dựa trecircn
tiềm lực tagravei chiacutenh vagrave truyền thống nghiecircn cứu của phograveng thiacute nghiệm
13 Đatilde coacute những thất bại trong quaacute khứ khi dugraveng ĐVTN để tigravem biện
phaacutep trị bệnh cho người (trường hợp cholera)
14 Động vật coacute quyền khocircng bị gacircy đau đớn vagrave tổn thương như
trong nhiều thiacute nghiệm nghiecircn cứu
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI (tiếp)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 9
Một số tổ chức khocircng đồng tigravenhphản đối dugraveng ĐVTN
WSPA ARM ARI ISAR AAVS PETA
the International Primate Protection League
ALDF NAVS Animal Right Coalition
CEASE DDAL FAR FOA FFA NEAVS PCRMhellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 10
MỤC ĐIacuteCH SỬ DỤNG ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
5 Giảng dạy biểu diễn thực hagravenh
mổ phẫu thuật gacircy bệnhhellip
6 Chiết xuất huyết thanh (ngựa)
hương (cầy xạ hương) cao
xươnghellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 11
Khocircng chỉ đối với caacutec ngagravenh y-sinh
học ĐV (ngựa choacutehellip) coacute mặt tại
caacutec giờ giảng trong quacircn đội lực
lượng cảnh saacutet
Học Giải phẫu vật nuocirci khoa Thuacute y ĐHNN Hagrave Nội
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN
Sử dụng ĐVTN lagrave cơ sở đề ra
- Caacutec biện phaacutep vệ sinh
- Miễn dịch
- Trị liệu
- Hiểu về cơ thể vagrave caacutec bệnh
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 12
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp)
- Lagrave quan điểm của những người coacute kinh nghiệm lagravem việc với
ĐVTN đatilde chứng kiến những lợi iacutech
- National Association Science Institute of Medicine ĐVTN giuacutep
chuacuteng ta hiểu về ảnh hưởng của caacutec kiacutech thiacutech đến sự phaacutet triển
của natildeo cơ chế phản hồi mất triacute nhớ sự giận dữ stress phục
hồi sau tai biến natildeo vagrave tai biến mạch vagravenh cơ sở đề ra phương
phaacutep mới trong giaacuteo dục hellip
-Sử dụng ĐVTN sẽ tiếp tục giuacutep tigravem hiểu về caacutec vấn
đề khaacutec trong đoacute coacute coacute caacutec vấn đề về hagravenh vi
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 13
Thế kỷ 20 5470 giải thưởng Nobel y học-sinh lyacute học dựa trecircn
những nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN trong đoacute
- Sử dụng choacute thiacute nghiệm mối liecircn hệ cholesterol - bệnh tim
mạch
- Gagrave thiacute nghiệm liecircn hệ virus - ung thư
- Bograve chuột phocirci gagrave khả năng chấp nhận mocirc cơ quan từ caacutec
nguồn khaacutec nhau
- Động vật thiacute nghiệm cho pheacutep nuocirci cấy thagravenh cocircng virus viecircm
natildeo phaacutet hiện insulin điều trị tiểu đường
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 14
- Nobel 1954 nuocirci tế bagraveo thận khỉ dẫn đến chế tạo vaacutecxin bởi
Jonas vagrave Sabin
-Thiacute nghiệm với khỉ vaacutecxin viecircm gan B cơ sở điều trị Parkinsonlsquos
- Choacute giữ vị triacute quan trọng trong chuỗi nghiecircn cứu dẫn đến phẫu
thuật tim mở đặt xocircng mạch vagravenhhellip
- Sử dụng an toagraven caacutec dược liệu
- Hiện nay quan tacircm nhiều hơn đến caacutec chất coacute thể tồn dư trong
mocirc (nghiecircn cứu taacutec động trường diễn)
- Caacutec nghiecircn cứu nhằm điều trị HIVAISD
sử dụng ĐVTN
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 15
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 16
NHỮNG VẤN ĐỀ PHẢI CAcircN NHẮC
1 Quy định thế nagraveo Mức quy định nagraveo lagrave phugrave hợp
2 Cacircn nhắc lợi iacutech trước khi cho pheacutep tiến hagravenh nghiecircn cứu
3 Nghiecircm ngặt với nghiecircn cứu sử dụng số lượng lớn ĐVTN
4 Lagravem thế nagraveo để giảm thiểu mức độ đau đớn tổn thương
5 Necircn sử dụng động vật từ những người buocircn baacutencaacutec trung
tacircm nuocirci động vật được cấp pheacutep Tạo giốngnuocirci động vật
chuyecircn phục vụ thiacute nghiệm
6 Giảm số lượng ĐVTN những vẫn thu được kết quả tin cậy
7 Sử dụng caacutec phương phaacutep nghiecircn cứu thay thế
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 17
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM TRONG GiẢNG DẠY
- Tại caacutec trường thuacute y y khoa
- Trong caacutec giờ giảng sinh học ở trường phổ thocircng vagrave đại học
- Tại Mỹ sử dụng ĐVTN trong giảng dạy giảm từ năm 1980
- Tạp chiacute Academic Medicine (1993) cho biết hầu hết sinh viecircn cho
rằng sử dụng động vật sống giuacutep tăng hiệu quả học tập 74 sinh
viecircn y khoa cho rằng thực tập trecircn choacute sống giuacutep cho họ rất nhiều
trong tiếp thu kiến thức lacircm sagraveng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 18
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Lagrave mục điacutech hoạt động của caacutec tổ chức bảo vệ phuacutec lợi động vật
- Kiểm soaacutet sử dụng ĐVTN
thocircng qua caacutec quy định luật
định
- Xoacutea bỏ hoagraven toagraven sử dụng
ĐVTN
- Tigravem kiếm caacutec biện phaacutep thay
thế để từ giảm thiểu đến xoacutea bỏ
sử dụng ĐVTN
Phản đối sử dụng ĐVTN diễn ra trước
caacutec cơ sở nghiecircn cứu ở nhiều nước
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 19
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM (tiếp)
Khocircng đơn giản
Nhiều quaacute trigravenh trong cơ thể sống quaacute phức
tạp để coacute thể mocirc phỏng với maacutey tiacutenh diễn ra
trecircn mocirci trường nuocirci cấy tế bagraveo
Khocircng dugraveng ĐVTN vẫn coacute thể cung cấp rất
nhiều thocircng tin nhưng khocircng thể thay thế thocircng
tin từ cơ thể sống
Traacutech nhiệm với việc chăm soacutec bảo vệ sức
khỏe con người vagrave động vật nếu khocircng sử dụng
ĐVTN thuộc về ai
Foundation for Biomedical Research
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 20
GIẢI PHAacuteP
Khi chưa coacute giải phaacutep thay thế
Dung hoagrave
Caacutech thức thực hiện phugrave hợp với điều kiện vugraveng khu vực quốc gia
quốc tế tiến tới luật định chung
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 21
Caacutec nhoacutem giải phaacutep
-Giải thiacutech thuyết phục
-Xacircy dựng quy định về sử dụng ĐVTN (regulations on animal research)
-Chuacute trọng vagraveo caacutec quy trigravenh thiacute nghiệm (experimental procedures)
-Phaacutet triển caacutec phương phaacutep thay thế (alternative methods)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
12 Lựa chọn ĐVTN khocircng dựa trecircn cơ sở khoa học magrave dựa trecircn
tiềm lực tagravei chiacutenh vagrave truyền thống nghiecircn cứu của phograveng thiacute nghiệm
13 Đatilde coacute những thất bại trong quaacute khứ khi dugraveng ĐVTN để tigravem biện
phaacutep trị bệnh cho người (trường hợp cholera)
14 Động vật coacute quyền khocircng bị gacircy đau đớn vagrave tổn thương như
trong nhiều thiacute nghiệm nghiecircn cứu
CƠ SỞ CỦA NHỮNG PHẢN ĐỐI (tiếp)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 9
Một số tổ chức khocircng đồng tigravenhphản đối dugraveng ĐVTN
WSPA ARM ARI ISAR AAVS PETA
the International Primate Protection League
ALDF NAVS Animal Right Coalition
CEASE DDAL FAR FOA FFA NEAVS PCRMhellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 10
MỤC ĐIacuteCH SỬ DỤNG ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
5 Giảng dạy biểu diễn thực hagravenh
mổ phẫu thuật gacircy bệnhhellip
6 Chiết xuất huyết thanh (ngựa)
hương (cầy xạ hương) cao
xươnghellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 11
Khocircng chỉ đối với caacutec ngagravenh y-sinh
học ĐV (ngựa choacutehellip) coacute mặt tại
caacutec giờ giảng trong quacircn đội lực
lượng cảnh saacutet
Học Giải phẫu vật nuocirci khoa Thuacute y ĐHNN Hagrave Nội
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN
Sử dụng ĐVTN lagrave cơ sở đề ra
- Caacutec biện phaacutep vệ sinh
- Miễn dịch
- Trị liệu
- Hiểu về cơ thể vagrave caacutec bệnh
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 12
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp)
- Lagrave quan điểm của những người coacute kinh nghiệm lagravem việc với
ĐVTN đatilde chứng kiến những lợi iacutech
- National Association Science Institute of Medicine ĐVTN giuacutep
chuacuteng ta hiểu về ảnh hưởng của caacutec kiacutech thiacutech đến sự phaacutet triển
của natildeo cơ chế phản hồi mất triacute nhớ sự giận dữ stress phục
hồi sau tai biến natildeo vagrave tai biến mạch vagravenh cơ sở đề ra phương
phaacutep mới trong giaacuteo dục hellip
-Sử dụng ĐVTN sẽ tiếp tục giuacutep tigravem hiểu về caacutec vấn
đề khaacutec trong đoacute coacute coacute caacutec vấn đề về hagravenh vi
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 13
Thế kỷ 20 5470 giải thưởng Nobel y học-sinh lyacute học dựa trecircn
những nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN trong đoacute
- Sử dụng choacute thiacute nghiệm mối liecircn hệ cholesterol - bệnh tim
mạch
- Gagrave thiacute nghiệm liecircn hệ virus - ung thư
- Bograve chuột phocirci gagrave khả năng chấp nhận mocirc cơ quan từ caacutec
nguồn khaacutec nhau
- Động vật thiacute nghiệm cho pheacutep nuocirci cấy thagravenh cocircng virus viecircm
natildeo phaacutet hiện insulin điều trị tiểu đường
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 14
- Nobel 1954 nuocirci tế bagraveo thận khỉ dẫn đến chế tạo vaacutecxin bởi
Jonas vagrave Sabin
-Thiacute nghiệm với khỉ vaacutecxin viecircm gan B cơ sở điều trị Parkinsonlsquos
- Choacute giữ vị triacute quan trọng trong chuỗi nghiecircn cứu dẫn đến phẫu
thuật tim mở đặt xocircng mạch vagravenhhellip
- Sử dụng an toagraven caacutec dược liệu
- Hiện nay quan tacircm nhiều hơn đến caacutec chất coacute thể tồn dư trong
mocirc (nghiecircn cứu taacutec động trường diễn)
- Caacutec nghiecircn cứu nhằm điều trị HIVAISD
sử dụng ĐVTN
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 15
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 16
NHỮNG VẤN ĐỀ PHẢI CAcircN NHẮC
1 Quy định thế nagraveo Mức quy định nagraveo lagrave phugrave hợp
2 Cacircn nhắc lợi iacutech trước khi cho pheacutep tiến hagravenh nghiecircn cứu
3 Nghiecircm ngặt với nghiecircn cứu sử dụng số lượng lớn ĐVTN
4 Lagravem thế nagraveo để giảm thiểu mức độ đau đớn tổn thương
5 Necircn sử dụng động vật từ những người buocircn baacutencaacutec trung
tacircm nuocirci động vật được cấp pheacutep Tạo giốngnuocirci động vật
chuyecircn phục vụ thiacute nghiệm
6 Giảm số lượng ĐVTN những vẫn thu được kết quả tin cậy
7 Sử dụng caacutec phương phaacutep nghiecircn cứu thay thế
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 17
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM TRONG GiẢNG DẠY
- Tại caacutec trường thuacute y y khoa
- Trong caacutec giờ giảng sinh học ở trường phổ thocircng vagrave đại học
- Tại Mỹ sử dụng ĐVTN trong giảng dạy giảm từ năm 1980
- Tạp chiacute Academic Medicine (1993) cho biết hầu hết sinh viecircn cho
rằng sử dụng động vật sống giuacutep tăng hiệu quả học tập 74 sinh
viecircn y khoa cho rằng thực tập trecircn choacute sống giuacutep cho họ rất nhiều
trong tiếp thu kiến thức lacircm sagraveng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 18
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Lagrave mục điacutech hoạt động của caacutec tổ chức bảo vệ phuacutec lợi động vật
- Kiểm soaacutet sử dụng ĐVTN
thocircng qua caacutec quy định luật
định
- Xoacutea bỏ hoagraven toagraven sử dụng
ĐVTN
- Tigravem kiếm caacutec biện phaacutep thay
thế để từ giảm thiểu đến xoacutea bỏ
sử dụng ĐVTN
Phản đối sử dụng ĐVTN diễn ra trước
caacutec cơ sở nghiecircn cứu ở nhiều nước
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 19
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM (tiếp)
Khocircng đơn giản
Nhiều quaacute trigravenh trong cơ thể sống quaacute phức
tạp để coacute thể mocirc phỏng với maacutey tiacutenh diễn ra
trecircn mocirci trường nuocirci cấy tế bagraveo
Khocircng dugraveng ĐVTN vẫn coacute thể cung cấp rất
nhiều thocircng tin nhưng khocircng thể thay thế thocircng
tin từ cơ thể sống
Traacutech nhiệm với việc chăm soacutec bảo vệ sức
khỏe con người vagrave động vật nếu khocircng sử dụng
ĐVTN thuộc về ai
Foundation for Biomedical Research
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 20
GIẢI PHAacuteP
Khi chưa coacute giải phaacutep thay thế
Dung hoagrave
Caacutech thức thực hiện phugrave hợp với điều kiện vugraveng khu vực quốc gia
quốc tế tiến tới luật định chung
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 21
Caacutec nhoacutem giải phaacutep
-Giải thiacutech thuyết phục
-Xacircy dựng quy định về sử dụng ĐVTN (regulations on animal research)
-Chuacute trọng vagraveo caacutec quy trigravenh thiacute nghiệm (experimental procedures)
-Phaacutet triển caacutec phương phaacutep thay thế (alternative methods)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
Một số tổ chức khocircng đồng tigravenhphản đối dugraveng ĐVTN
WSPA ARM ARI ISAR AAVS PETA
the International Primate Protection League
ALDF NAVS Animal Right Coalition
CEASE DDAL FAR FOA FFA NEAVS PCRMhellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 10
MỤC ĐIacuteCH SỬ DỤNG ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
5 Giảng dạy biểu diễn thực hagravenh
mổ phẫu thuật gacircy bệnhhellip
6 Chiết xuất huyết thanh (ngựa)
hương (cầy xạ hương) cao
xươnghellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 11
Khocircng chỉ đối với caacutec ngagravenh y-sinh
học ĐV (ngựa choacutehellip) coacute mặt tại
caacutec giờ giảng trong quacircn đội lực
lượng cảnh saacutet
Học Giải phẫu vật nuocirci khoa Thuacute y ĐHNN Hagrave Nội
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN
Sử dụng ĐVTN lagrave cơ sở đề ra
- Caacutec biện phaacutep vệ sinh
- Miễn dịch
- Trị liệu
- Hiểu về cơ thể vagrave caacutec bệnh
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 12
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp)
- Lagrave quan điểm của những người coacute kinh nghiệm lagravem việc với
ĐVTN đatilde chứng kiến những lợi iacutech
- National Association Science Institute of Medicine ĐVTN giuacutep
chuacuteng ta hiểu về ảnh hưởng của caacutec kiacutech thiacutech đến sự phaacutet triển
của natildeo cơ chế phản hồi mất triacute nhớ sự giận dữ stress phục
hồi sau tai biến natildeo vagrave tai biến mạch vagravenh cơ sở đề ra phương
phaacutep mới trong giaacuteo dục hellip
-Sử dụng ĐVTN sẽ tiếp tục giuacutep tigravem hiểu về caacutec vấn
đề khaacutec trong đoacute coacute coacute caacutec vấn đề về hagravenh vi
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 13
Thế kỷ 20 5470 giải thưởng Nobel y học-sinh lyacute học dựa trecircn
những nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN trong đoacute
- Sử dụng choacute thiacute nghiệm mối liecircn hệ cholesterol - bệnh tim
mạch
- Gagrave thiacute nghiệm liecircn hệ virus - ung thư
- Bograve chuột phocirci gagrave khả năng chấp nhận mocirc cơ quan từ caacutec
nguồn khaacutec nhau
- Động vật thiacute nghiệm cho pheacutep nuocirci cấy thagravenh cocircng virus viecircm
natildeo phaacutet hiện insulin điều trị tiểu đường
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 14
- Nobel 1954 nuocirci tế bagraveo thận khỉ dẫn đến chế tạo vaacutecxin bởi
Jonas vagrave Sabin
-Thiacute nghiệm với khỉ vaacutecxin viecircm gan B cơ sở điều trị Parkinsonlsquos
- Choacute giữ vị triacute quan trọng trong chuỗi nghiecircn cứu dẫn đến phẫu
thuật tim mở đặt xocircng mạch vagravenhhellip
- Sử dụng an toagraven caacutec dược liệu
- Hiện nay quan tacircm nhiều hơn đến caacutec chất coacute thể tồn dư trong
mocirc (nghiecircn cứu taacutec động trường diễn)
- Caacutec nghiecircn cứu nhằm điều trị HIVAISD
sử dụng ĐVTN
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 15
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 16
NHỮNG VẤN ĐỀ PHẢI CAcircN NHẮC
1 Quy định thế nagraveo Mức quy định nagraveo lagrave phugrave hợp
2 Cacircn nhắc lợi iacutech trước khi cho pheacutep tiến hagravenh nghiecircn cứu
3 Nghiecircm ngặt với nghiecircn cứu sử dụng số lượng lớn ĐVTN
4 Lagravem thế nagraveo để giảm thiểu mức độ đau đớn tổn thương
5 Necircn sử dụng động vật từ những người buocircn baacutencaacutec trung
tacircm nuocirci động vật được cấp pheacutep Tạo giốngnuocirci động vật
chuyecircn phục vụ thiacute nghiệm
6 Giảm số lượng ĐVTN những vẫn thu được kết quả tin cậy
7 Sử dụng caacutec phương phaacutep nghiecircn cứu thay thế
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 17
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM TRONG GiẢNG DẠY
- Tại caacutec trường thuacute y y khoa
- Trong caacutec giờ giảng sinh học ở trường phổ thocircng vagrave đại học
- Tại Mỹ sử dụng ĐVTN trong giảng dạy giảm từ năm 1980
- Tạp chiacute Academic Medicine (1993) cho biết hầu hết sinh viecircn cho
rằng sử dụng động vật sống giuacutep tăng hiệu quả học tập 74 sinh
viecircn y khoa cho rằng thực tập trecircn choacute sống giuacutep cho họ rất nhiều
trong tiếp thu kiến thức lacircm sagraveng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 18
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Lagrave mục điacutech hoạt động của caacutec tổ chức bảo vệ phuacutec lợi động vật
- Kiểm soaacutet sử dụng ĐVTN
thocircng qua caacutec quy định luật
định
- Xoacutea bỏ hoagraven toagraven sử dụng
ĐVTN
- Tigravem kiếm caacutec biện phaacutep thay
thế để từ giảm thiểu đến xoacutea bỏ
sử dụng ĐVTN
Phản đối sử dụng ĐVTN diễn ra trước
caacutec cơ sở nghiecircn cứu ở nhiều nước
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 19
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM (tiếp)
Khocircng đơn giản
Nhiều quaacute trigravenh trong cơ thể sống quaacute phức
tạp để coacute thể mocirc phỏng với maacutey tiacutenh diễn ra
trecircn mocirci trường nuocirci cấy tế bagraveo
Khocircng dugraveng ĐVTN vẫn coacute thể cung cấp rất
nhiều thocircng tin nhưng khocircng thể thay thế thocircng
tin từ cơ thể sống
Traacutech nhiệm với việc chăm soacutec bảo vệ sức
khỏe con người vagrave động vật nếu khocircng sử dụng
ĐVTN thuộc về ai
Foundation for Biomedical Research
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 20
GIẢI PHAacuteP
Khi chưa coacute giải phaacutep thay thế
Dung hoagrave
Caacutech thức thực hiện phugrave hợp với điều kiện vugraveng khu vực quốc gia
quốc tế tiến tới luật định chung
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 21
Caacutec nhoacutem giải phaacutep
-Giải thiacutech thuyết phục
-Xacircy dựng quy định về sử dụng ĐVTN (regulations on animal research)
-Chuacute trọng vagraveo caacutec quy trigravenh thiacute nghiệm (experimental procedures)
-Phaacutet triển caacutec phương phaacutep thay thế (alternative methods)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
MỤC ĐIacuteCH SỬ DỤNG ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
5 Giảng dạy biểu diễn thực hagravenh
mổ phẫu thuật gacircy bệnhhellip
6 Chiết xuất huyết thanh (ngựa)
hương (cầy xạ hương) cao
xươnghellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 11
Khocircng chỉ đối với caacutec ngagravenh y-sinh
học ĐV (ngựa choacutehellip) coacute mặt tại
caacutec giờ giảng trong quacircn đội lực
lượng cảnh saacutet
Học Giải phẫu vật nuocirci khoa Thuacute y ĐHNN Hagrave Nội
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN
Sử dụng ĐVTN lagrave cơ sở đề ra
- Caacutec biện phaacutep vệ sinh
- Miễn dịch
- Trị liệu
- Hiểu về cơ thể vagrave caacutec bệnh
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 12
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp)
- Lagrave quan điểm của những người coacute kinh nghiệm lagravem việc với
ĐVTN đatilde chứng kiến những lợi iacutech
- National Association Science Institute of Medicine ĐVTN giuacutep
chuacuteng ta hiểu về ảnh hưởng của caacutec kiacutech thiacutech đến sự phaacutet triển
của natildeo cơ chế phản hồi mất triacute nhớ sự giận dữ stress phục
hồi sau tai biến natildeo vagrave tai biến mạch vagravenh cơ sở đề ra phương
phaacutep mới trong giaacuteo dục hellip
-Sử dụng ĐVTN sẽ tiếp tục giuacutep tigravem hiểu về caacutec vấn
đề khaacutec trong đoacute coacute coacute caacutec vấn đề về hagravenh vi
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 13
Thế kỷ 20 5470 giải thưởng Nobel y học-sinh lyacute học dựa trecircn
những nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN trong đoacute
- Sử dụng choacute thiacute nghiệm mối liecircn hệ cholesterol - bệnh tim
mạch
- Gagrave thiacute nghiệm liecircn hệ virus - ung thư
- Bograve chuột phocirci gagrave khả năng chấp nhận mocirc cơ quan từ caacutec
nguồn khaacutec nhau
- Động vật thiacute nghiệm cho pheacutep nuocirci cấy thagravenh cocircng virus viecircm
natildeo phaacutet hiện insulin điều trị tiểu đường
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 14
- Nobel 1954 nuocirci tế bagraveo thận khỉ dẫn đến chế tạo vaacutecxin bởi
Jonas vagrave Sabin
-Thiacute nghiệm với khỉ vaacutecxin viecircm gan B cơ sở điều trị Parkinsonlsquos
- Choacute giữ vị triacute quan trọng trong chuỗi nghiecircn cứu dẫn đến phẫu
thuật tim mở đặt xocircng mạch vagravenhhellip
- Sử dụng an toagraven caacutec dược liệu
- Hiện nay quan tacircm nhiều hơn đến caacutec chất coacute thể tồn dư trong
mocirc (nghiecircn cứu taacutec động trường diễn)
- Caacutec nghiecircn cứu nhằm điều trị HIVAISD
sử dụng ĐVTN
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 15
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 16
NHỮNG VẤN ĐỀ PHẢI CAcircN NHẮC
1 Quy định thế nagraveo Mức quy định nagraveo lagrave phugrave hợp
2 Cacircn nhắc lợi iacutech trước khi cho pheacutep tiến hagravenh nghiecircn cứu
3 Nghiecircm ngặt với nghiecircn cứu sử dụng số lượng lớn ĐVTN
4 Lagravem thế nagraveo để giảm thiểu mức độ đau đớn tổn thương
5 Necircn sử dụng động vật từ những người buocircn baacutencaacutec trung
tacircm nuocirci động vật được cấp pheacutep Tạo giốngnuocirci động vật
chuyecircn phục vụ thiacute nghiệm
6 Giảm số lượng ĐVTN những vẫn thu được kết quả tin cậy
7 Sử dụng caacutec phương phaacutep nghiecircn cứu thay thế
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 17
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM TRONG GiẢNG DẠY
- Tại caacutec trường thuacute y y khoa
- Trong caacutec giờ giảng sinh học ở trường phổ thocircng vagrave đại học
- Tại Mỹ sử dụng ĐVTN trong giảng dạy giảm từ năm 1980
- Tạp chiacute Academic Medicine (1993) cho biết hầu hết sinh viecircn cho
rằng sử dụng động vật sống giuacutep tăng hiệu quả học tập 74 sinh
viecircn y khoa cho rằng thực tập trecircn choacute sống giuacutep cho họ rất nhiều
trong tiếp thu kiến thức lacircm sagraveng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 18
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Lagrave mục điacutech hoạt động của caacutec tổ chức bảo vệ phuacutec lợi động vật
- Kiểm soaacutet sử dụng ĐVTN
thocircng qua caacutec quy định luật
định
- Xoacutea bỏ hoagraven toagraven sử dụng
ĐVTN
- Tigravem kiếm caacutec biện phaacutep thay
thế để từ giảm thiểu đến xoacutea bỏ
sử dụng ĐVTN
Phản đối sử dụng ĐVTN diễn ra trước
caacutec cơ sở nghiecircn cứu ở nhiều nước
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 19
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM (tiếp)
Khocircng đơn giản
Nhiều quaacute trigravenh trong cơ thể sống quaacute phức
tạp để coacute thể mocirc phỏng với maacutey tiacutenh diễn ra
trecircn mocirci trường nuocirci cấy tế bagraveo
Khocircng dugraveng ĐVTN vẫn coacute thể cung cấp rất
nhiều thocircng tin nhưng khocircng thể thay thế thocircng
tin từ cơ thể sống
Traacutech nhiệm với việc chăm soacutec bảo vệ sức
khỏe con người vagrave động vật nếu khocircng sử dụng
ĐVTN thuộc về ai
Foundation for Biomedical Research
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 20
GIẢI PHAacuteP
Khi chưa coacute giải phaacutep thay thế
Dung hoagrave
Caacutech thức thực hiện phugrave hợp với điều kiện vugraveng khu vực quốc gia
quốc tế tiến tới luật định chung
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 21
Caacutec nhoacutem giải phaacutep
-Giải thiacutech thuyết phục
-Xacircy dựng quy định về sử dụng ĐVTN (regulations on animal research)
-Chuacute trọng vagraveo caacutec quy trigravenh thiacute nghiệm (experimental procedures)
-Phaacutet triển caacutec phương phaacutep thay thế (alternative methods)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN
Sử dụng ĐVTN lagrave cơ sở đề ra
- Caacutec biện phaacutep vệ sinh
- Miễn dịch
- Trị liệu
- Hiểu về cơ thể vagrave caacutec bệnh
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 12
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp)
- Lagrave quan điểm của những người coacute kinh nghiệm lagravem việc với
ĐVTN đatilde chứng kiến những lợi iacutech
- National Association Science Institute of Medicine ĐVTN giuacutep
chuacuteng ta hiểu về ảnh hưởng của caacutec kiacutech thiacutech đến sự phaacutet triển
của natildeo cơ chế phản hồi mất triacute nhớ sự giận dữ stress phục
hồi sau tai biến natildeo vagrave tai biến mạch vagravenh cơ sở đề ra phương
phaacutep mới trong giaacuteo dục hellip
-Sử dụng ĐVTN sẽ tiếp tục giuacutep tigravem hiểu về caacutec vấn
đề khaacutec trong đoacute coacute coacute caacutec vấn đề về hagravenh vi
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 13
Thế kỷ 20 5470 giải thưởng Nobel y học-sinh lyacute học dựa trecircn
những nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN trong đoacute
- Sử dụng choacute thiacute nghiệm mối liecircn hệ cholesterol - bệnh tim
mạch
- Gagrave thiacute nghiệm liecircn hệ virus - ung thư
- Bograve chuột phocirci gagrave khả năng chấp nhận mocirc cơ quan từ caacutec
nguồn khaacutec nhau
- Động vật thiacute nghiệm cho pheacutep nuocirci cấy thagravenh cocircng virus viecircm
natildeo phaacutet hiện insulin điều trị tiểu đường
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 14
- Nobel 1954 nuocirci tế bagraveo thận khỉ dẫn đến chế tạo vaacutecxin bởi
Jonas vagrave Sabin
-Thiacute nghiệm với khỉ vaacutecxin viecircm gan B cơ sở điều trị Parkinsonlsquos
- Choacute giữ vị triacute quan trọng trong chuỗi nghiecircn cứu dẫn đến phẫu
thuật tim mở đặt xocircng mạch vagravenhhellip
- Sử dụng an toagraven caacutec dược liệu
- Hiện nay quan tacircm nhiều hơn đến caacutec chất coacute thể tồn dư trong
mocirc (nghiecircn cứu taacutec động trường diễn)
- Caacutec nghiecircn cứu nhằm điều trị HIVAISD
sử dụng ĐVTN
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 15
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 16
NHỮNG VẤN ĐỀ PHẢI CAcircN NHẮC
1 Quy định thế nagraveo Mức quy định nagraveo lagrave phugrave hợp
2 Cacircn nhắc lợi iacutech trước khi cho pheacutep tiến hagravenh nghiecircn cứu
3 Nghiecircm ngặt với nghiecircn cứu sử dụng số lượng lớn ĐVTN
4 Lagravem thế nagraveo để giảm thiểu mức độ đau đớn tổn thương
5 Necircn sử dụng động vật từ những người buocircn baacutencaacutec trung
tacircm nuocirci động vật được cấp pheacutep Tạo giốngnuocirci động vật
chuyecircn phục vụ thiacute nghiệm
6 Giảm số lượng ĐVTN những vẫn thu được kết quả tin cậy
7 Sử dụng caacutec phương phaacutep nghiecircn cứu thay thế
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 17
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM TRONG GiẢNG DẠY
- Tại caacutec trường thuacute y y khoa
- Trong caacutec giờ giảng sinh học ở trường phổ thocircng vagrave đại học
- Tại Mỹ sử dụng ĐVTN trong giảng dạy giảm từ năm 1980
- Tạp chiacute Academic Medicine (1993) cho biết hầu hết sinh viecircn cho
rằng sử dụng động vật sống giuacutep tăng hiệu quả học tập 74 sinh
viecircn y khoa cho rằng thực tập trecircn choacute sống giuacutep cho họ rất nhiều
trong tiếp thu kiến thức lacircm sagraveng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 18
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Lagrave mục điacutech hoạt động của caacutec tổ chức bảo vệ phuacutec lợi động vật
- Kiểm soaacutet sử dụng ĐVTN
thocircng qua caacutec quy định luật
định
- Xoacutea bỏ hoagraven toagraven sử dụng
ĐVTN
- Tigravem kiếm caacutec biện phaacutep thay
thế để từ giảm thiểu đến xoacutea bỏ
sử dụng ĐVTN
Phản đối sử dụng ĐVTN diễn ra trước
caacutec cơ sở nghiecircn cứu ở nhiều nước
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 19
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM (tiếp)
Khocircng đơn giản
Nhiều quaacute trigravenh trong cơ thể sống quaacute phức
tạp để coacute thể mocirc phỏng với maacutey tiacutenh diễn ra
trecircn mocirci trường nuocirci cấy tế bagraveo
Khocircng dugraveng ĐVTN vẫn coacute thể cung cấp rất
nhiều thocircng tin nhưng khocircng thể thay thế thocircng
tin từ cơ thể sống
Traacutech nhiệm với việc chăm soacutec bảo vệ sức
khỏe con người vagrave động vật nếu khocircng sử dụng
ĐVTN thuộc về ai
Foundation for Biomedical Research
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 20
GIẢI PHAacuteP
Khi chưa coacute giải phaacutep thay thế
Dung hoagrave
Caacutech thức thực hiện phugrave hợp với điều kiện vugraveng khu vực quốc gia
quốc tế tiến tới luật định chung
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 21
Caacutec nhoacutem giải phaacutep
-Giải thiacutech thuyết phục
-Xacircy dựng quy định về sử dụng ĐVTN (regulations on animal research)
-Chuacute trọng vagraveo caacutec quy trigravenh thiacute nghiệm (experimental procedures)
-Phaacutet triển caacutec phương phaacutep thay thế (alternative methods)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp)
- Lagrave quan điểm của những người coacute kinh nghiệm lagravem việc với
ĐVTN đatilde chứng kiến những lợi iacutech
- National Association Science Institute of Medicine ĐVTN giuacutep
chuacuteng ta hiểu về ảnh hưởng của caacutec kiacutech thiacutech đến sự phaacutet triển
của natildeo cơ chế phản hồi mất triacute nhớ sự giận dữ stress phục
hồi sau tai biến natildeo vagrave tai biến mạch vagravenh cơ sở đề ra phương
phaacutep mới trong giaacuteo dục hellip
-Sử dụng ĐVTN sẽ tiếp tục giuacutep tigravem hiểu về caacutec vấn
đề khaacutec trong đoacute coacute coacute caacutec vấn đề về hagravenh vi
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 13
Thế kỷ 20 5470 giải thưởng Nobel y học-sinh lyacute học dựa trecircn
những nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN trong đoacute
- Sử dụng choacute thiacute nghiệm mối liecircn hệ cholesterol - bệnh tim
mạch
- Gagrave thiacute nghiệm liecircn hệ virus - ung thư
- Bograve chuột phocirci gagrave khả năng chấp nhận mocirc cơ quan từ caacutec
nguồn khaacutec nhau
- Động vật thiacute nghiệm cho pheacutep nuocirci cấy thagravenh cocircng virus viecircm
natildeo phaacutet hiện insulin điều trị tiểu đường
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 14
- Nobel 1954 nuocirci tế bagraveo thận khỉ dẫn đến chế tạo vaacutecxin bởi
Jonas vagrave Sabin
-Thiacute nghiệm với khỉ vaacutecxin viecircm gan B cơ sở điều trị Parkinsonlsquos
- Choacute giữ vị triacute quan trọng trong chuỗi nghiecircn cứu dẫn đến phẫu
thuật tim mở đặt xocircng mạch vagravenhhellip
- Sử dụng an toagraven caacutec dược liệu
- Hiện nay quan tacircm nhiều hơn đến caacutec chất coacute thể tồn dư trong
mocirc (nghiecircn cứu taacutec động trường diễn)
- Caacutec nghiecircn cứu nhằm điều trị HIVAISD
sử dụng ĐVTN
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 15
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 16
NHỮNG VẤN ĐỀ PHẢI CAcircN NHẮC
1 Quy định thế nagraveo Mức quy định nagraveo lagrave phugrave hợp
2 Cacircn nhắc lợi iacutech trước khi cho pheacutep tiến hagravenh nghiecircn cứu
3 Nghiecircm ngặt với nghiecircn cứu sử dụng số lượng lớn ĐVTN
4 Lagravem thế nagraveo để giảm thiểu mức độ đau đớn tổn thương
5 Necircn sử dụng động vật từ những người buocircn baacutencaacutec trung
tacircm nuocirci động vật được cấp pheacutep Tạo giốngnuocirci động vật
chuyecircn phục vụ thiacute nghiệm
6 Giảm số lượng ĐVTN những vẫn thu được kết quả tin cậy
7 Sử dụng caacutec phương phaacutep nghiecircn cứu thay thế
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 17
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM TRONG GiẢNG DẠY
- Tại caacutec trường thuacute y y khoa
- Trong caacutec giờ giảng sinh học ở trường phổ thocircng vagrave đại học
- Tại Mỹ sử dụng ĐVTN trong giảng dạy giảm từ năm 1980
- Tạp chiacute Academic Medicine (1993) cho biết hầu hết sinh viecircn cho
rằng sử dụng động vật sống giuacutep tăng hiệu quả học tập 74 sinh
viecircn y khoa cho rằng thực tập trecircn choacute sống giuacutep cho họ rất nhiều
trong tiếp thu kiến thức lacircm sagraveng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 18
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Lagrave mục điacutech hoạt động của caacutec tổ chức bảo vệ phuacutec lợi động vật
- Kiểm soaacutet sử dụng ĐVTN
thocircng qua caacutec quy định luật
định
- Xoacutea bỏ hoagraven toagraven sử dụng
ĐVTN
- Tigravem kiếm caacutec biện phaacutep thay
thế để từ giảm thiểu đến xoacutea bỏ
sử dụng ĐVTN
Phản đối sử dụng ĐVTN diễn ra trước
caacutec cơ sở nghiecircn cứu ở nhiều nước
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 19
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM (tiếp)
Khocircng đơn giản
Nhiều quaacute trigravenh trong cơ thể sống quaacute phức
tạp để coacute thể mocirc phỏng với maacutey tiacutenh diễn ra
trecircn mocirci trường nuocirci cấy tế bagraveo
Khocircng dugraveng ĐVTN vẫn coacute thể cung cấp rất
nhiều thocircng tin nhưng khocircng thể thay thế thocircng
tin từ cơ thể sống
Traacutech nhiệm với việc chăm soacutec bảo vệ sức
khỏe con người vagrave động vật nếu khocircng sử dụng
ĐVTN thuộc về ai
Foundation for Biomedical Research
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 20
GIẢI PHAacuteP
Khi chưa coacute giải phaacutep thay thế
Dung hoagrave
Caacutech thức thực hiện phugrave hợp với điều kiện vugraveng khu vực quốc gia
quốc tế tiến tới luật định chung
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 21
Caacutec nhoacutem giải phaacutep
-Giải thiacutech thuyết phục
-Xacircy dựng quy định về sử dụng ĐVTN (regulations on animal research)
-Chuacute trọng vagraveo caacutec quy trigravenh thiacute nghiệm (experimental procedures)
-Phaacutet triển caacutec phương phaacutep thay thế (alternative methods)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
Thế kỷ 20 5470 giải thưởng Nobel y học-sinh lyacute học dựa trecircn
những nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN trong đoacute
- Sử dụng choacute thiacute nghiệm mối liecircn hệ cholesterol - bệnh tim
mạch
- Gagrave thiacute nghiệm liecircn hệ virus - ung thư
- Bograve chuột phocirci gagrave khả năng chấp nhận mocirc cơ quan từ caacutec
nguồn khaacutec nhau
- Động vật thiacute nghiệm cho pheacutep nuocirci cấy thagravenh cocircng virus viecircm
natildeo phaacutet hiện insulin điều trị tiểu đường
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 14
- Nobel 1954 nuocirci tế bagraveo thận khỉ dẫn đến chế tạo vaacutecxin bởi
Jonas vagrave Sabin
-Thiacute nghiệm với khỉ vaacutecxin viecircm gan B cơ sở điều trị Parkinsonlsquos
- Choacute giữ vị triacute quan trọng trong chuỗi nghiecircn cứu dẫn đến phẫu
thuật tim mở đặt xocircng mạch vagravenhhellip
- Sử dụng an toagraven caacutec dược liệu
- Hiện nay quan tacircm nhiều hơn đến caacutec chất coacute thể tồn dư trong
mocirc (nghiecircn cứu taacutec động trường diễn)
- Caacutec nghiecircn cứu nhằm điều trị HIVAISD
sử dụng ĐVTN
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 15
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 16
NHỮNG VẤN ĐỀ PHẢI CAcircN NHẮC
1 Quy định thế nagraveo Mức quy định nagraveo lagrave phugrave hợp
2 Cacircn nhắc lợi iacutech trước khi cho pheacutep tiến hagravenh nghiecircn cứu
3 Nghiecircm ngặt với nghiecircn cứu sử dụng số lượng lớn ĐVTN
4 Lagravem thế nagraveo để giảm thiểu mức độ đau đớn tổn thương
5 Necircn sử dụng động vật từ những người buocircn baacutencaacutec trung
tacircm nuocirci động vật được cấp pheacutep Tạo giốngnuocirci động vật
chuyecircn phục vụ thiacute nghiệm
6 Giảm số lượng ĐVTN những vẫn thu được kết quả tin cậy
7 Sử dụng caacutec phương phaacutep nghiecircn cứu thay thế
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 17
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM TRONG GiẢNG DẠY
- Tại caacutec trường thuacute y y khoa
- Trong caacutec giờ giảng sinh học ở trường phổ thocircng vagrave đại học
- Tại Mỹ sử dụng ĐVTN trong giảng dạy giảm từ năm 1980
- Tạp chiacute Academic Medicine (1993) cho biết hầu hết sinh viecircn cho
rằng sử dụng động vật sống giuacutep tăng hiệu quả học tập 74 sinh
viecircn y khoa cho rằng thực tập trecircn choacute sống giuacutep cho họ rất nhiều
trong tiếp thu kiến thức lacircm sagraveng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 18
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Lagrave mục điacutech hoạt động của caacutec tổ chức bảo vệ phuacutec lợi động vật
- Kiểm soaacutet sử dụng ĐVTN
thocircng qua caacutec quy định luật
định
- Xoacutea bỏ hoagraven toagraven sử dụng
ĐVTN
- Tigravem kiếm caacutec biện phaacutep thay
thế để từ giảm thiểu đến xoacutea bỏ
sử dụng ĐVTN
Phản đối sử dụng ĐVTN diễn ra trước
caacutec cơ sở nghiecircn cứu ở nhiều nước
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 19
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM (tiếp)
Khocircng đơn giản
Nhiều quaacute trigravenh trong cơ thể sống quaacute phức
tạp để coacute thể mocirc phỏng với maacutey tiacutenh diễn ra
trecircn mocirci trường nuocirci cấy tế bagraveo
Khocircng dugraveng ĐVTN vẫn coacute thể cung cấp rất
nhiều thocircng tin nhưng khocircng thể thay thế thocircng
tin từ cơ thể sống
Traacutech nhiệm với việc chăm soacutec bảo vệ sức
khỏe con người vagrave động vật nếu khocircng sử dụng
ĐVTN thuộc về ai
Foundation for Biomedical Research
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 20
GIẢI PHAacuteP
Khi chưa coacute giải phaacutep thay thế
Dung hoagrave
Caacutech thức thực hiện phugrave hợp với điều kiện vugraveng khu vực quốc gia
quốc tế tiến tới luật định chung
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 21
Caacutec nhoacutem giải phaacutep
-Giải thiacutech thuyết phục
-Xacircy dựng quy định về sử dụng ĐVTN (regulations on animal research)
-Chuacute trọng vagraveo caacutec quy trigravenh thiacute nghiệm (experimental procedures)
-Phaacutet triển caacutec phương phaacutep thay thế (alternative methods)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
- Nobel 1954 nuocirci tế bagraveo thận khỉ dẫn đến chế tạo vaacutecxin bởi
Jonas vagrave Sabin
-Thiacute nghiệm với khỉ vaacutecxin viecircm gan B cơ sở điều trị Parkinsonlsquos
- Choacute giữ vị triacute quan trọng trong chuỗi nghiecircn cứu dẫn đến phẫu
thuật tim mở đặt xocircng mạch vagravenhhellip
- Sử dụng an toagraven caacutec dược liệu
- Hiện nay quan tacircm nhiều hơn đến caacutec chất coacute thể tồn dư trong
mocirc (nghiecircn cứu taacutec động trường diễn)
- Caacutec nghiecircn cứu nhằm điều trị HIVAISD
sử dụng ĐVTN
CƠ SỞ ĐỂ ỦNG HỘ SỬ DỤNG ĐVTN (tiếp theo)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 15
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 16
NHỮNG VẤN ĐỀ PHẢI CAcircN NHẮC
1 Quy định thế nagraveo Mức quy định nagraveo lagrave phugrave hợp
2 Cacircn nhắc lợi iacutech trước khi cho pheacutep tiến hagravenh nghiecircn cứu
3 Nghiecircm ngặt với nghiecircn cứu sử dụng số lượng lớn ĐVTN
4 Lagravem thế nagraveo để giảm thiểu mức độ đau đớn tổn thương
5 Necircn sử dụng động vật từ những người buocircn baacutencaacutec trung
tacircm nuocirci động vật được cấp pheacutep Tạo giốngnuocirci động vật
chuyecircn phục vụ thiacute nghiệm
6 Giảm số lượng ĐVTN những vẫn thu được kết quả tin cậy
7 Sử dụng caacutec phương phaacutep nghiecircn cứu thay thế
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 17
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM TRONG GiẢNG DẠY
- Tại caacutec trường thuacute y y khoa
- Trong caacutec giờ giảng sinh học ở trường phổ thocircng vagrave đại học
- Tại Mỹ sử dụng ĐVTN trong giảng dạy giảm từ năm 1980
- Tạp chiacute Academic Medicine (1993) cho biết hầu hết sinh viecircn cho
rằng sử dụng động vật sống giuacutep tăng hiệu quả học tập 74 sinh
viecircn y khoa cho rằng thực tập trecircn choacute sống giuacutep cho họ rất nhiều
trong tiếp thu kiến thức lacircm sagraveng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 18
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Lagrave mục điacutech hoạt động của caacutec tổ chức bảo vệ phuacutec lợi động vật
- Kiểm soaacutet sử dụng ĐVTN
thocircng qua caacutec quy định luật
định
- Xoacutea bỏ hoagraven toagraven sử dụng
ĐVTN
- Tigravem kiếm caacutec biện phaacutep thay
thế để từ giảm thiểu đến xoacutea bỏ
sử dụng ĐVTN
Phản đối sử dụng ĐVTN diễn ra trước
caacutec cơ sở nghiecircn cứu ở nhiều nước
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 19
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM (tiếp)
Khocircng đơn giản
Nhiều quaacute trigravenh trong cơ thể sống quaacute phức
tạp để coacute thể mocirc phỏng với maacutey tiacutenh diễn ra
trecircn mocirci trường nuocirci cấy tế bagraveo
Khocircng dugraveng ĐVTN vẫn coacute thể cung cấp rất
nhiều thocircng tin nhưng khocircng thể thay thế thocircng
tin từ cơ thể sống
Traacutech nhiệm với việc chăm soacutec bảo vệ sức
khỏe con người vagrave động vật nếu khocircng sử dụng
ĐVTN thuộc về ai
Foundation for Biomedical Research
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 20
GIẢI PHAacuteP
Khi chưa coacute giải phaacutep thay thế
Dung hoagrave
Caacutech thức thực hiện phugrave hợp với điều kiện vugraveng khu vực quốc gia
quốc tế tiến tới luật định chung
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 21
Caacutec nhoacutem giải phaacutep
-Giải thiacutech thuyết phục
-Xacircy dựng quy định về sử dụng ĐVTN (regulations on animal research)
-Chuacute trọng vagraveo caacutec quy trigravenh thiacute nghiệm (experimental procedures)
-Phaacutet triển caacutec phương phaacutep thay thế (alternative methods)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 16
NHỮNG VẤN ĐỀ PHẢI CAcircN NHẮC
1 Quy định thế nagraveo Mức quy định nagraveo lagrave phugrave hợp
2 Cacircn nhắc lợi iacutech trước khi cho pheacutep tiến hagravenh nghiecircn cứu
3 Nghiecircm ngặt với nghiecircn cứu sử dụng số lượng lớn ĐVTN
4 Lagravem thế nagraveo để giảm thiểu mức độ đau đớn tổn thương
5 Necircn sử dụng động vật từ những người buocircn baacutencaacutec trung
tacircm nuocirci động vật được cấp pheacutep Tạo giốngnuocirci động vật
chuyecircn phục vụ thiacute nghiệm
6 Giảm số lượng ĐVTN những vẫn thu được kết quả tin cậy
7 Sử dụng caacutec phương phaacutep nghiecircn cứu thay thế
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 17
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM TRONG GiẢNG DẠY
- Tại caacutec trường thuacute y y khoa
- Trong caacutec giờ giảng sinh học ở trường phổ thocircng vagrave đại học
- Tại Mỹ sử dụng ĐVTN trong giảng dạy giảm từ năm 1980
- Tạp chiacute Academic Medicine (1993) cho biết hầu hết sinh viecircn cho
rằng sử dụng động vật sống giuacutep tăng hiệu quả học tập 74 sinh
viecircn y khoa cho rằng thực tập trecircn choacute sống giuacutep cho họ rất nhiều
trong tiếp thu kiến thức lacircm sagraveng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 18
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Lagrave mục điacutech hoạt động của caacutec tổ chức bảo vệ phuacutec lợi động vật
- Kiểm soaacutet sử dụng ĐVTN
thocircng qua caacutec quy định luật
định
- Xoacutea bỏ hoagraven toagraven sử dụng
ĐVTN
- Tigravem kiếm caacutec biện phaacutep thay
thế để từ giảm thiểu đến xoacutea bỏ
sử dụng ĐVTN
Phản đối sử dụng ĐVTN diễn ra trước
caacutec cơ sở nghiecircn cứu ở nhiều nước
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 19
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM (tiếp)
Khocircng đơn giản
Nhiều quaacute trigravenh trong cơ thể sống quaacute phức
tạp để coacute thể mocirc phỏng với maacutey tiacutenh diễn ra
trecircn mocirci trường nuocirci cấy tế bagraveo
Khocircng dugraveng ĐVTN vẫn coacute thể cung cấp rất
nhiều thocircng tin nhưng khocircng thể thay thế thocircng
tin từ cơ thể sống
Traacutech nhiệm với việc chăm soacutec bảo vệ sức
khỏe con người vagrave động vật nếu khocircng sử dụng
ĐVTN thuộc về ai
Foundation for Biomedical Research
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 20
GIẢI PHAacuteP
Khi chưa coacute giải phaacutep thay thế
Dung hoagrave
Caacutech thức thực hiện phugrave hợp với điều kiện vugraveng khu vực quốc gia
quốc tế tiến tới luật định chung
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 21
Caacutec nhoacutem giải phaacutep
-Giải thiacutech thuyết phục
-Xacircy dựng quy định về sử dụng ĐVTN (regulations on animal research)
-Chuacute trọng vagraveo caacutec quy trigravenh thiacute nghiệm (experimental procedures)
-Phaacutet triển caacutec phương phaacutep thay thế (alternative methods)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
NHỮNG VẤN ĐỀ PHẢI CAcircN NHẮC
1 Quy định thế nagraveo Mức quy định nagraveo lagrave phugrave hợp
2 Cacircn nhắc lợi iacutech trước khi cho pheacutep tiến hagravenh nghiecircn cứu
3 Nghiecircm ngặt với nghiecircn cứu sử dụng số lượng lớn ĐVTN
4 Lagravem thế nagraveo để giảm thiểu mức độ đau đớn tổn thương
5 Necircn sử dụng động vật từ những người buocircn baacutencaacutec trung
tacircm nuocirci động vật được cấp pheacutep Tạo giốngnuocirci động vật
chuyecircn phục vụ thiacute nghiệm
6 Giảm số lượng ĐVTN những vẫn thu được kết quả tin cậy
7 Sử dụng caacutec phương phaacutep nghiecircn cứu thay thế
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 17
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM TRONG GiẢNG DẠY
- Tại caacutec trường thuacute y y khoa
- Trong caacutec giờ giảng sinh học ở trường phổ thocircng vagrave đại học
- Tại Mỹ sử dụng ĐVTN trong giảng dạy giảm từ năm 1980
- Tạp chiacute Academic Medicine (1993) cho biết hầu hết sinh viecircn cho
rằng sử dụng động vật sống giuacutep tăng hiệu quả học tập 74 sinh
viecircn y khoa cho rằng thực tập trecircn choacute sống giuacutep cho họ rất nhiều
trong tiếp thu kiến thức lacircm sagraveng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 18
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Lagrave mục điacutech hoạt động của caacutec tổ chức bảo vệ phuacutec lợi động vật
- Kiểm soaacutet sử dụng ĐVTN
thocircng qua caacutec quy định luật
định
- Xoacutea bỏ hoagraven toagraven sử dụng
ĐVTN
- Tigravem kiếm caacutec biện phaacutep thay
thế để từ giảm thiểu đến xoacutea bỏ
sử dụng ĐVTN
Phản đối sử dụng ĐVTN diễn ra trước
caacutec cơ sở nghiecircn cứu ở nhiều nước
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 19
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM (tiếp)
Khocircng đơn giản
Nhiều quaacute trigravenh trong cơ thể sống quaacute phức
tạp để coacute thể mocirc phỏng với maacutey tiacutenh diễn ra
trecircn mocirci trường nuocirci cấy tế bagraveo
Khocircng dugraveng ĐVTN vẫn coacute thể cung cấp rất
nhiều thocircng tin nhưng khocircng thể thay thế thocircng
tin từ cơ thể sống
Traacutech nhiệm với việc chăm soacutec bảo vệ sức
khỏe con người vagrave động vật nếu khocircng sử dụng
ĐVTN thuộc về ai
Foundation for Biomedical Research
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 20
GIẢI PHAacuteP
Khi chưa coacute giải phaacutep thay thế
Dung hoagrave
Caacutech thức thực hiện phugrave hợp với điều kiện vugraveng khu vực quốc gia
quốc tế tiến tới luật định chung
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 21
Caacutec nhoacutem giải phaacutep
-Giải thiacutech thuyết phục
-Xacircy dựng quy định về sử dụng ĐVTN (regulations on animal research)
-Chuacute trọng vagraveo caacutec quy trigravenh thiacute nghiệm (experimental procedures)
-Phaacutet triển caacutec phương phaacutep thay thế (alternative methods)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM TRONG GiẢNG DẠY
- Tại caacutec trường thuacute y y khoa
- Trong caacutec giờ giảng sinh học ở trường phổ thocircng vagrave đại học
- Tại Mỹ sử dụng ĐVTN trong giảng dạy giảm từ năm 1980
- Tạp chiacute Academic Medicine (1993) cho biết hầu hết sinh viecircn cho
rằng sử dụng động vật sống giuacutep tăng hiệu quả học tập 74 sinh
viecircn y khoa cho rằng thực tập trecircn choacute sống giuacutep cho họ rất nhiều
trong tiếp thu kiến thức lacircm sagraveng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 18
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Lagrave mục điacutech hoạt động của caacutec tổ chức bảo vệ phuacutec lợi động vật
- Kiểm soaacutet sử dụng ĐVTN
thocircng qua caacutec quy định luật
định
- Xoacutea bỏ hoagraven toagraven sử dụng
ĐVTN
- Tigravem kiếm caacutec biện phaacutep thay
thế để từ giảm thiểu đến xoacutea bỏ
sử dụng ĐVTN
Phản đối sử dụng ĐVTN diễn ra trước
caacutec cơ sở nghiecircn cứu ở nhiều nước
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 19
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM (tiếp)
Khocircng đơn giản
Nhiều quaacute trigravenh trong cơ thể sống quaacute phức
tạp để coacute thể mocirc phỏng với maacutey tiacutenh diễn ra
trecircn mocirci trường nuocirci cấy tế bagraveo
Khocircng dugraveng ĐVTN vẫn coacute thể cung cấp rất
nhiều thocircng tin nhưng khocircng thể thay thế thocircng
tin từ cơ thể sống
Traacutech nhiệm với việc chăm soacutec bảo vệ sức
khỏe con người vagrave động vật nếu khocircng sử dụng
ĐVTN thuộc về ai
Foundation for Biomedical Research
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 20
GIẢI PHAacuteP
Khi chưa coacute giải phaacutep thay thế
Dung hoagrave
Caacutech thức thực hiện phugrave hợp với điều kiện vugraveng khu vực quốc gia
quốc tế tiến tới luật định chung
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 21
Caacutec nhoacutem giải phaacutep
-Giải thiacutech thuyết phục
-Xacircy dựng quy định về sử dụng ĐVTN (regulations on animal research)
-Chuacute trọng vagraveo caacutec quy trigravenh thiacute nghiệm (experimental procedures)
-Phaacutet triển caacutec phương phaacutep thay thế (alternative methods)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
Lagrave mục điacutech hoạt động của caacutec tổ chức bảo vệ phuacutec lợi động vật
- Kiểm soaacutet sử dụng ĐVTN
thocircng qua caacutec quy định luật
định
- Xoacutea bỏ hoagraven toagraven sử dụng
ĐVTN
- Tigravem kiếm caacutec biện phaacutep thay
thế để từ giảm thiểu đến xoacutea bỏ
sử dụng ĐVTN
Phản đối sử dụng ĐVTN diễn ra trước
caacutec cơ sở nghiecircn cứu ở nhiều nước
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 19
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM (tiếp)
Khocircng đơn giản
Nhiều quaacute trigravenh trong cơ thể sống quaacute phức
tạp để coacute thể mocirc phỏng với maacutey tiacutenh diễn ra
trecircn mocirci trường nuocirci cấy tế bagraveo
Khocircng dugraveng ĐVTN vẫn coacute thể cung cấp rất
nhiều thocircng tin nhưng khocircng thể thay thế thocircng
tin từ cơ thể sống
Traacutech nhiệm với việc chăm soacutec bảo vệ sức
khỏe con người vagrave động vật nếu khocircng sử dụng
ĐVTN thuộc về ai
Foundation for Biomedical Research
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 20
GIẢI PHAacuteP
Khi chưa coacute giải phaacutep thay thế
Dung hoagrave
Caacutech thức thực hiện phugrave hợp với điều kiện vugraveng khu vực quốc gia
quốc tế tiến tới luật định chung
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 21
Caacutec nhoacutem giải phaacutep
-Giải thiacutech thuyết phục
-Xacircy dựng quy định về sử dụng ĐVTN (regulations on animal research)
-Chuacute trọng vagraveo caacutec quy trigravenh thiacute nghiệm (experimental procedures)
-Phaacutet triển caacutec phương phaacutep thay thế (alternative methods)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
THAY THẾ ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM (tiếp)
Khocircng đơn giản
Nhiều quaacute trigravenh trong cơ thể sống quaacute phức
tạp để coacute thể mocirc phỏng với maacutey tiacutenh diễn ra
trecircn mocirci trường nuocirci cấy tế bagraveo
Khocircng dugraveng ĐVTN vẫn coacute thể cung cấp rất
nhiều thocircng tin nhưng khocircng thể thay thế thocircng
tin từ cơ thể sống
Traacutech nhiệm với việc chăm soacutec bảo vệ sức
khỏe con người vagrave động vật nếu khocircng sử dụng
ĐVTN thuộc về ai
Foundation for Biomedical Research
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 20
GIẢI PHAacuteP
Khi chưa coacute giải phaacutep thay thế
Dung hoagrave
Caacutech thức thực hiện phugrave hợp với điều kiện vugraveng khu vực quốc gia
quốc tế tiến tới luật định chung
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 21
Caacutec nhoacutem giải phaacutep
-Giải thiacutech thuyết phục
-Xacircy dựng quy định về sử dụng ĐVTN (regulations on animal research)
-Chuacute trọng vagraveo caacutec quy trigravenh thiacute nghiệm (experimental procedures)
-Phaacutet triển caacutec phương phaacutep thay thế (alternative methods)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
GIẢI PHAacuteP
Khi chưa coacute giải phaacutep thay thế
Dung hoagrave
Caacutech thức thực hiện phugrave hợp với điều kiện vugraveng khu vực quốc gia
quốc tế tiến tới luật định chung
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 21
Caacutec nhoacutem giải phaacutep
-Giải thiacutech thuyết phục
-Xacircy dựng quy định về sử dụng ĐVTN (regulations on animal research)
-Chuacute trọng vagraveo caacutec quy trigravenh thiacute nghiệm (experimental procedures)
-Phaacutet triển caacutec phương phaacutep thay thế (alternative methods)
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 22
Peter Singer
Triết lyacute thocirci chưa đủ
Coacute thể đặt được sự
đồng thuận trong vấn
đề nagravey qua thoả hiệp
vagrave thực tiễn cocircng việc
Những tagravei liệu như
thế nagravey thể hiện
thiện chiacute vagrave ldquohagravenh
động thực sự rdquo
của giới nghiecircn
cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 23
Mỗi cơ quan hay iacutet nhất lagrave mỗi hiệp hội nghiecircn cứu phải coacute một Ủy
Ban về sử dụng vagrave chăm soacutec động vật thiacute nghiệm
Ra caacutec quy chế quy định hướng dẫn về sử dụng ĐVTN
Đagraveo tạo chuyecircn gia vagrave phổ biến kiến thức về sử dụng ĐVTN
MỘT SỐ GIẢI PHAacuteP CHUNG
QUY TRIgraveNH NGHIEcircN CỨU COacute VAI TROgrave RẤT QUAN TRỌNG ĐẢM BẢO
TRAacuteNH TỔN HẠI ĐỐI VỚI ĐỘNG VẬT THIacute NGHIỆM
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
KHUYẾN KHIacuteCH bdquo QUY TRIgraveNH TỐTldquo - NGUYEcircN TẮC 3R
(1) Replacement (thay thế) dugraveng caacutec phương
phaacutep khaacutec thay thế khocircng tiếp tục dugraveng thỏ để
kiểm tra coacute thai dugraveng nuocirci cấy tế bagraveo thay cho
sử dụng chuột trong kiểm tra vacxin phograveng sốt
vagraveng
(2) Reduction (giảm thiểu) giảm số lượng động
vật trong caacutec thiacute nghiệm
(3) Refinement sử dụng kỹ thuật can thiệp giảm
liều thử vv nhằm giảm thiểu đau đớn vagrave tổn
thương
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 24
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
25
REPLACEMENT
Phần mềm mocirc phỏng nghiecircn
cứu sinh lyacute dạ dagravey keacutep
-Mocirc phỏng điện tử mocirc higravenh
- Phỏng sinh học vv
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng
ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
26
REPLACEMENT
- Nghiecircn cứu in vitro với gene tế bagraveo mocirc
- Nghiecircn cứu sagraveng lọc bằng caacutec phương phaacutep thay thế
-Sự tương quan sinh học ĐVTN-đối tượng ứng dụng
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 27
REDUCTION
Với thiacute nghiệm nghiecircn cứu dugraveng động vật
biến đổi gene việc kết hợp đồng thời caacutec
nghiecircn cứu trecircn cugraveng đối tượng giuacutep giảm
thiểu số lượng động vật cần sử dụng
Nhiều loại thiacute nghiệm khaacutec cũng coacute thể
được phối hợp như vậy
- Chỉ với 08 con chuột coacute thể khẳng
định vai trograve của vac-xin viecircm tủy
- Cacircn nhắc những con số
- Thống kecirc sinh học Đảm bảo độ
tin cậy với lượng mẫu phugrave hợp nhất
- Trugraveng lặp thiacute nghiệm Vai trograve của
tổng quan tagravei liệu tham khảo tagravei liệu
- Sự cần thiết phải tiến hagravenh lại
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
28
REFINEMENT
- Vận chuyển vagrave chăm soacutec
- Điều kiện nuocirci giữ động vật thiacute
nghiệm
-Điều kiện trong khi tiến hagravenh thiacute
nghiệm
- Giảmhạn chế gacircy đau đớn tổn
thương với caacutec dụng cụ thiết bị hỗ
trợ
- bdquoTay nghềldquo vagrave bdquothủ thuậtldquo thuacute y
bdquoĐối xử tốtldquo khocircng những đảm bảo
khocircng xacircm phạm nghiecircm trọng quyền
của ĐVTN magrave cograven tăng độ tin cậy của
kết quả nghiecircn cứu
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
29
REFINEMENT (tiếp)
Từ những thao taacutec như tạo vết mổ caacutech đặt nuacutet chỉ hellip
Đến caacutec tiacutenh toaacuten về liều gacircy nhiễm gacircy độchellip cũng giảm thiểu đau
đớn vagrave tổn thương cho động vật trong caacutec thiacute nghiệm
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
30
Đối xử của con người với động vật khocircng chỉ trong phograveng thiacute nghiệm magrave
trong bất cứ hoagraven cảnh nagraveo khaacutec đều ảnh hưởng đến mối quan hệ con
người-động vật vagrave với chiacutenh bản thacircn con người
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA
31
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ QUYỀN ĐVTN TẠI VIỆT NAM
- Xacircy dựng mạng lưới bảo vệ quyền động vật trong đoacute coacute
ĐVTN
- Tuyecircn truyền về vai trograve đoacuteng goacutep của ĐVTN
- Tập huấn kỹ thuật tay nghề lagravem việc với hoặcvagrave sử dụng
ĐVTN
- Đagraveo tạo chuyecircn gia về ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 32
ĐỀ XUẤT THỰC HIỆN BẢO VỆ PHUacuteC LỢI ĐVTN TẠI VIỆT NAM
-Trong tương lai xacircy dựng quy định luật sử dụng ĐVTN
- Kiểm tra đaacutenh giaacute khuyến khiacutech caacutec nhoacutem nghiecircn cứu
thực hiện tốt việc bảo vệ phuacutec lợi ĐVTN
-Xem xeacutet caacutec quy trigravenh sử dụng ĐVTN trước khi cocircng bố
với nghiecircn cứu sử dụng ĐVTN
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 33
TOacuteM TẮT
Sử dụng ĐVTN lagrave một trong những chủ đề gacircy tranh catildei nhiều
nhất trong caacutec vấn đề về phuacutec lợi động vật
Những đoacuteng goacutep của ĐVTN đối với bảo vệ sức khỏe con người
vagrave động vật lagrave hiển nhiecircn
Caacutec phương phaacutep thay thế ĐVTN đang được khuyến khiacutech
bdquoQuy trigravenh nghiecircn cứu tốtldquo hạn chế giảm thiểu xacircm phạm quyền
của ĐVTN đồng thời goacutep phần bdquoxoa dịuldquo macircu thuẫn giữa caacutec nhoacutem
bdquophản đốildquo vagrave bdquoủng hộldquo việc sử dụng ĐVTN
Coacute những biện phaacutep bdquotrong khả năngldquo nhằm giaacuteo dục thưc hiện
bdquoPhuacutec lợi Động vật thiacute nghiệmldquo ở Việt Nam
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 34
Động vật thiacute nghiệm nối kết caacutec lĩnh vực y sinh học
giuacutep đạt được mục tiecircu bdquomột nền y họcldquo (one
medicine) kết hợp caacutec lĩnh vực y khoa chăn nuocirci-thuacute
y khoa học thực phẩm vigrave sức khỏe cộng đồng vagrave an
ninh lương thực
Phuacutec lợi của động vật thiacute nghiệm lagrave diễn đagraven chung
của những nhagrave chăn nuocirci baacutec sỹ thuacute y vagrave tất cả
những ai học vagrave thực hagravenh y học những người lagravem
cocircng taacutec giaacuteo dụchellip
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36
Laboratory animals and animal welfare Nguyễn Baacute Tiếp HUA 35
ĐỌC THEcircM
Mẫu động vật thiacute nghiệm trong nghiecircn cứu y sinh học Nguyễn Baacute
Tiếp wwwthuvienkhoahoccom
Animal rights History and scope of a radical social movement
Harold D Guither Southern Illinois University Press (1998)
National Association for Biomedical Research wwwnabrorg
Federal Regulation of Biomedical Research Involving Animals
National Association for Biomedical Research wwwnabrorgThe
use of animals in product safety testing
California Biomedical Research Association CBRA fact sheet
Why are animals necessary in biomedical research
Peter Singerlsquos philosophy all lives are not equal
Nguyễn Baacute Tiếp ĐHNN Hagrave Nội Email nbtiephuaeduvn
36