Lanak eragindako gaixotasunenkargak Euskadin eragiten duen
osasun-kostua
OSALAN
Laneko Segurtasun eta Osasunerako Euskal Erakundea
Instituto Vasco de Seguridad y Salud Laborales
Lanbide-gaixotasunei (LG) buruzko egungo arauak
� 1299/2006 ED
� Kalteordaina jasotzeko eskubidea ematenduten 141 LG jasoten ditu koadro batean
� Aseguratze horren titularra GizarteSegurantza da
� Sistema publikoa da, gehienbat entitatepribatuek kudeatua: mutuak
Laneko gaixotasunen kargaren azterlana eta
EAEn eragiten duen osasun-kostua
� Bi zati ditu:
1. EAEn 1990etik 2008ra DEKLARATU DIREN LANBIDE-GAIXOTASUNEN EBOLUZIOA
2. EAEn LANETIK ERATORRITAKO GAIXOTASUNAK ETA 2008. URTEAN IZAN DUTEN OSASUN-KOSTUA
1. Zatiaren helburuak:
� Orokorra:� EAEko langileen artean 1990etik 2008ra izandako LGendeklarazioaren patroia eta denbora eta espazio arlokojoerak ezagutzea.
� Espezifikoak:� Euskadiko herritar landunen artean 1990etik 2008ra deklaratutako LGen intzidentzia ezagutzea.
� Epe horretan LGek izan duten eboluzioa ezagutzea.� Lurralde historikoen araberako banaketa aztertzea.� Lanbide-gaixotasunaren eta adierazle demografiko etalaboralen arteko harremana aztertzea: Sexua, adina, probintzia, jarduera ekonomikoa, enpresaren kodepostala, eta langileak enpresan duen antzinatasuna.
Emaitzak
� Epe horretan deklaratu ziren: 33.547 LG� Kopuru txikiena 1990. urtean: 339
� Kopuru handiena 2006. urtean: 3.259
� Generoa: %71 gizonak eta %29 emakumeak.
� %99 kasu arinak, bajarik gabe
� Kasu larriak (%1) murriztu egin dira:� 2004. urtean 30
� 2006. urtean 4
� Heirotza eragiten dutenak, inoiz ez urtean bat baino gehiago
Emaitzak
� Diagnostikoa:� Eragile fisikoak: %85
� Azalaren gaixotasunak: %9,4
� Eragile biologikoak: %1,7
� Eragile fisikoak:� Apartu lokomotorean eragina (tenosinobitisa, batez ere): 89%
� Gainerakoak: hipoakusiak eta, azkenaldian, aho-kordetako noduluak.
Emaitzak
� Aldi horretan izandako deklarzioen portzentaje-aldaketa esanguratsuenak:
Gihar-hezurrak
Azalekoak
Eragile fisikoak
Lanb. gaixot.
%88,4%40
%6%49
%85%36
2008. urtea1990. urtea
Emaitzak
� Emakumeen artean izandako aldaketaesanguratsuenak:
Infekziosoak
Gihar hezurrak
Lanb. gaixot.
%0,2%14
%88,4%40
2008. urtea1990. urtea
Emaitzak
� Adinari dagokionez:
� Batez besteko adina:
� Gizonak 42,2 ± 11,3 urte
� Emakumeak 39,1 ± 10,3 urte
� Deklarazioen %73,4 dira 50 urtetik gorakopertsonenak.
� Oso deklarazio gutxi 60 urtetik gorakopertsonen artean.
Emaitzak
� Enpresaren tamainari dagokionez, aztertutakoaldian:� LGen %71 ematen dira 6 eta 500 langile arteandituzten enpresetan.
� Enpresaren tamainaren arabera egiten direndeklarazioen patroia gizonenera gerturatzen da aldiaren amaieran.
� Emakumeetan, deklarazioen joera enpresahandietatik ertainetara igarotzea da.
� Gizonetan, enpresa ertainetan deklaratzeko joeraindartu egiten da.
Emaitzak
� Lanean duten antzinatasunari dagokionez:
� Deklarazioen %62,5 lanpostuan 10 urtetikbeherako antzinatasuna duten langileenakdira.
� Hala ere, 1990. urtan:
� 10 urtetik behera, %39
� Gainerako %69ak 10 urteko antzinatasunetik gorazeuden.
LG kasuak EAEko enpresetan. 2007 - 2008
Vitoria-Gasteiz
Donostialdea
Bilbao eta inguruak
LG tasak 100.000 langileko EAEko enpresetan. 2007-2008
Legazpi
Zegama
Elduain
Ezkio-Itsaso
Ermua
Berriz
Nabarniz
Eragile kimikoek EAEko enpresetan eragindako LG kasuak. 2007-2008
Basauri
Eibar
Eragile kimikoek EAEko enpresetan eragindako LG tasak. 2007-2008
Elduain
Zegama
Orduña
Okondo
Eragile fisikoek EAEko enpresetan eragindako LG kasuak. 2007-2008
Nabarmena da emakumeen arteanerag. fisikoa duten LGen maiztasuna
Legazpi
Ermua
Errenteria
Eragile fisikoek EAEko enpresetan eragindako LG tasak. 2007-2008
Legazpi
Ermua
Nabarniz
Hipoakusiak (entzumen-arazoak)
� Aldi horretan 2.444 hipoakusia deklaratu ziren, jakinarazitako gaixotasun guztien %7,3.
� Hipoakusiaren intzidentzia 2,5 zen 1990. urtean, eta 41,7ekoa 2008. urtean, 100.000 langileko.
� 2009-2010 biurtekoan LGen 1.264 jakinarazpenizan ziren, eta %77 hipoakusiak ziren. GizarteSegurantzak horien %87 onartu zituen.
Eragile biologikoek EAEko enpresetan eragindako LG kasuak. 2007-2008
Sestao
Arnas-aparatuko LG kasuak EAEko enpresetan. 2007-2008
Gohierri eta Urola
Donostialdea
Gasteizko industrialdeak
DurangaldeaGueñes, Trapagaran
Asma profesionala
� Jakinarazitako arnas-aparatuko 705 gaixotasunetatik, 350 asma ziren.
� Intzidentzia-tasa 2,23 kasukoa da 100.000 langileko.
� Emakumeak dira jakinarazitako kasuen%30.
� Intzidentzia handiena Gipuzkoan dago.
Arnas-aparatuko LG tasak EAEko enpresetan. 2007-2008
Oñati
Arama
Ataun
Errigoiti
Azaleko LG kasuak EAEko enpresetan. 2007-2008
BilboaldeaZaldibar, Ermua, Mallabia
Bergara, Eibar
Errenteria, Irun,Hondarribia
Vitoria-Gasteiz
Azaleko LGen intzidentzia-tasak
Zaldibar, Ermua, Mallabia, Eibar
Vitoria-Gasteiz
Elduain, Zaldibia, Zegama
Eragile kartzinogenoek sortutako LGak
� Aldi horretan lanbide-minbiziko 25 kasu jakinarazidira.
� Horietatik 4 emakumeenak ziren.� 25 kasuetatik, 15 jakinarazi dira azken bi urteetan.� Diagnostikoen arabra:
� 7 mesotelioma� 4 lesio gaizto azalean� 2 linfoma� Minbizi bronkiogeniko 1� Neuplasia gaizto 1 sudur-barrunbean.
Lanak eragindakogaixotasunak
eta Euskadin dutenosasun kostua
LGen intzidentzia-indizea 100.000 langileko, autonomia erkidegoen arabera. 2008
0 100 200 300 400 500 600 700
NavarraPaís Vasco
AragónRio ja La
CantabriaCataluñaAsturias
GaliciaCastilla León
EstadoM urcia
BalearesCastilla la M ancha
ExtremaduraComunidad Valenciana
M adridAndalucia
Ceuta y M elillaCanarias
LGen intzidentzia-indizea 100.000 langileko, Europan. 2008
0 100 200 300 400 500 600 700
Navarra
AragónPaís Vasco
Francia
SueciaRio ja La
Asturias
EspañaDinamarca
Portugal
Belgica
AustriaAlemania
Italia
Luxemburgo
Gaixotasunaren kostua
� Funtsezko alderdia da:
� Osasun-arazo jakin baten tamaina ezagutzeko
� Osasun eta giza baliabideak eta baliabidematerialak esleitzeko
� Gaixotasun kronikoak gaixoarentzat, osasunsistemarentzat eta horri eusten diongizartearentzat dituen ondorio kaltegarriakmurrizteko
Gaixotasunaren kostua
� Gaixotasunaren kostuaren estimazioakgarrantzitsuak dira:
� Gaixotasunak diru-aldetik duen munta zehazteko
� Esku hartzeko programak justifikatu eta ebaluatzeko
� Ikerketarako baliabideak esleitzen laguntzeko
� Prebentzioaren eta ekimen berrien ingurukoplangintza-politika oinarritzeko
� Ebaluazio-programei esparru ekonomikoa emateko
Eta, gainera:
� Erabilgarria izan liteke gaixotasun horientratamenduaren finantza-erantzukizunaondo banatzeko, Gizarte SegurantzakoSistemaren (Lan-istripuen eta Lanbide-gaixotasunen Mutuak sistemaren entitatekudeatzailetzat hartuta) eta OsasunSistema Nazionalaren artean (gurekasuan, Osakidetza).
Kostuak
106.056.881,628.526.810,222.654.953,054.875.118,4KOSTU OROKORRAK
1.902.639,6309.010,3244.239,51.349.389,8LESIOAK ETA POZOITZEAK
XVI
I
50.203.200,210.734.485,014.329.406,225.139.309,1GIHAR-HEZURRETAKO ETA EHUN KONEKTIBOKO GAIXOTASUNAK XIII
1.207.768,7228.314,9418.483,7560.970,1AZALEKO ETA LARRUAZALPEKO GAIXOTASUNAKXII
759.943,4151.482,0101.832,4506.628,9APARATU UROGENITALEKO GAIXOTASUNAKX
1.528.471,1280.471,9239.107,41.008.891,8DIGESTIO-APARATUKO GAIXOTASUNAKIX
7.110.118,31.710.164,91.807.170,03.592.783,4ARNAS-APARATUKO GAIXOTASUNAKVIII
20.813.796,97.227.580,73.363.329,710.222.886,5ZIRKULAZIO SISTEMAKO GAIXOTASUNAKVII
1.314.987,4258.374,8231.134,0825.478,6
NERBIO-SISTEMAKO ETA ZENTZUMEN-ORGANOETAKO
GAIXOTASUNAKVI
2.073.833,5673.322,5727.188,4673.322,5ASALDURA MENTALAKV
15.928.525,25.336.771,6368.053,210.223.700,4NEOPLASIAKII
3.213.597,41.616.831,6825.008,6771.757,3GAIXOTASUN INFEKZIOSO ETA PARASITARIOAKI
Osasun kostua
gaixota
suneko
FarmaziaLehen mailako arretaArreta espezializatua
Kostuak
� Euskadin 2008. urtean Osasun Sistema Publikoak artatu diren gaixotasunen osasun-kostu osoa:
� Egin den kalkuluaren arabera: 106.056.881,6 €.
� Gastu hori Euskadiko KPIren (67.924,5 milioieuro) %0,16 2008. urtean
� Eta Euskadiko Osasun Gastu Publikoaren (3.200 millones de euros) %3,3 urte berean
Oharra: Zuzeneko osasun-gastuen estimazioak baino ez dira. Zeharkako gastuak etaAT-tik eratorritakoak ez dira kalkulatu
LGen egungo egoera
1.1427833591.020654366EAE
553387166447303144Bizkaia
412261151426240186Gipuzkoa
1771354214711136Araba
GuztiraBajarikgabe
BajarekinGuztiraBajarikgabe
Bajarekin
2011ko apirileko metatua2010.eko apirileko metatua
Susmoaren egungo egoera
1.5461.369177GUZTIRA
328243842011
953895582010
266231352009
GuztiraSS.PP.Osakidetza
Susmo-jakinarazpenaren jatorria
Oharra: 2011ko datuak lehen hiruhilekoari dagozkio
Susmoaren egungo egoera hiruhilekoen arabera(urte bakoitzaren lehenengo hiruhilekoa)
488387100GUZTIRA
328243842011ko 1. hiruhilekoa
116106102010eko 1. hiruhilekoa
453962009ko 1. hiruhilekoa
GuztiraSS.PP.Osakidetza
Susmo-jakinarazpenaren jatorria
Ondorioak
� Estatuan kontabilitate analitikoko datuak erabiltzenduen era honetako lehenengo azterlana da.
� EAEn deklaratutako Lgak modu geografikoankokatu ditugu.
� LGaren zuzeneko osasun-gastuaren kalkulua eigndugu, 2008. urtean erreal gisa baloratuta.
� Ikerlan honi esker, datozen urteetan izango den osasun-kostuaren kalkulua aurreratu dezakegu.
Eta orain, zer?.....
� Lanbide-gasixotasuna lehentasuntzat hartu lan-osasunarenarloko prebentzio-politiketan.
� Baterako lana egitea, Osasun Sailaren, Osakidetzaren etaOsalanen artean sortutako Jarraipen Batzordearen bitartez.
� Herritarraren Historil Kliniko bakarrerantz abiatu, arriskuprofesionalen eta lan-historialaren datuak barne.
� LGen susmo-deklarazioak sustatzen jarraitzea, azaleratudaitezen.
� Helburu horiek guztiak jasota daude berriki onartu den EAEko Laneko Segurtasun eta Osasunerako Estrategia 2011-2014 izenekoan