Download - Lavinia Meijer - Interview NNO Magazine 2013
06
TEKST: MICHIEL CLEIJ
Lavinia Meijer kan kort en bondig zijn over
haar artistieke missie: ze wil de harp als solo-
instrument promoten. Want, zegt zij, “de harp
beschikt over heel veel mogelijkheden die vaak
bij het publiek nog onbekend zijn”. Dat ze daarin
slaagt kan weinig muziekliefhebbers ontgaan
zijn. In november treedt ze op met het NNO.
Binnen enkele jaren is Lavinia Meijer een
fenomeen geworden - niet uitsluitend
vanwege haar talent voor een onalle-
daags instrument, maar zeker ook door
haar muzikale communicatievermogen.
Ze beweegt zich soepel door verschil-
lende genres, pers en publiek zijn una-
niem enthousiast en met haar recente
(en zeer succesvolle) Philip Glass-cd
oogstte ze lof van de componist zelve.
Op een Harpcongres wist ze onlangs
zelfs een schandaaltje te ontketenen
met een eigentijdse compositie, iets
wat tegenwoordig nog weinig musici
gegeven is. Meijer heeft alle reden om
tevreden te zijn.
“Misschien komt het omdat ik altijd ben
blijven zoeken,” vertelt ze. “Het eFect
van muziek is heel grillig: iets wat nu
niet werkt kan later ineens aanslaan. Het
publiek, de muziek en de uitvoerenden
moeten kennelijk net in de juiste ver-
houding staan. Oftewel, je moet geduld
hebben. En een dosis geluk, natuurlijk.”
Krachttraining
Meijer had allebei: ze trof de perfecte
pedagoge op het juiste moment. Op
haar negende is ze begonnen met
harples, omdat ze het instrument zo
“mysterieus en puur” vond klinken. Met
haar eerste, kleine harpje speelde ze
tijdens de vrijmarkt op Koninginnedag.
Als duo, want haar broer speelde mee,
op de doedelzak. Die instrument-
combinatie lijkt wonderlijk, maar is in
de traditionele Keltische muziek volko-
men gangbaar - al moet het voor vele
passanten bijzonder zijn geweest om
dat via twee Koreaanse adoptiekinderen
te ontdekken.
“Hoewel ik aanvankelijk niet bijzon-
der m’n best deed bleek ik aanleg te
hebben. Ik werd toegelaten tot de
jong-talentklas van Erika Waardenburg,
een geweldige pedagoge die al meer
kinderen had opgeleid. Ze heeft in alle
opzichten de basis gelegd voor mijn
latere carrière. Allereerst doordat ze me
liet kennismaken met de veel grotere
concertharp waarvoor ik echt kracht-
training moest gaan doen. Maar haar
lessen gingen veel verder dan speel-
techniek. Ze stimuleerde mijn zelf-
discipline en zelfvertrouwen. Ik was
altijd een verlegen meisje dat helemaal
wegkroop achter die harp; dat vermin-
derde toen Erika mij aan concoursen liet
meedoen. Daarvoor heb ik zóveel terug-
gekregen, hoe beangstigend het soms
ook was. Daarnaast gaf ze mij - even
waardevol - een brede blik op het re-
pertoire. In het buitenland, merk ik, zijn
harpopleidingen vaak conservatief en
“IK BEN HET WEL GEWEND OM TEGEN VOOROORDELEN OP TE BOKSEN”
07
INTERVIEW
gefocust op standaardrepertoire. Erika
won ooit het Gaudeamusconcours voor
hedendaagse muziek en opende mijn
ogen voor modernere composities.”
Tuttig sprookjesinstrument
Met het NNO speelt Lavinia Meijer het
Concertino voor harp en orkest van
Germaine Tailleferre uit 1927, een zeer
Frans werk dat de tedere en exquise
kant van het instrument benadrukt.
Maar een harp kan meer - ook als
solo-instrument. “Onderhand ben ik het
wel gewend om tegen vooroordelen op
te boksen. Daarin sta ik trouwens niet
alleen, hoor. Er hebben diverse harp-
solisten vóór mij aan de weg getim-
merd. We lopen steeds weer tegen
dezelfde cliché-opvattingen aan, bij-
voorbeeld dat het een tuttig sprookjes-
instrument zou zijn waar je alleen maar
wat overheen aait. Een eyeopener is
voor velen het Harpconcert van Alberto
Ginastera, een prachtig woest en kleur-
rijk stuk. En ik heb inmiddels samen-
gewerkt met een aantal hedendaagse
componisten die de verwachtingen
van het publiek durven te doorbreken.
Jacob ter Veldhuis componeerde voor
mij een werk waarin ik samenspeel met
een boombox: de harppartij neemt
het op tegen een vooraf opgenomen
tekst- en geluidscollage. Een heftig stuk,
inderdaad, maar dat het zo’n schok
zou veroorzaken had ik niet verwacht.
Een Amerikaanse harpiste schreef er
een gealarmeerd artikel over geti-
teld ‘Musical terrorism’ en toen ik het
uitvoerde tijdens het Harpcongres in
Amsterdam liepen diverse mensen weg.
Ze vonden dat de harp het instrument
van Koning David moest blijven, zoals
iemand het uitdrukte. Gelukkig kreeg ik
ook veel enthousiaste reacties, vooral
van jongeren.”
In dat kader moet zeker ook het over-
weldigende succes genoemd worden
van haar recente cd met bewerkingen
van Philip Glass’ pianocomposities.
“Daarin wilde ik zo trouw mogelijk zijn
aan de originele versies. Toch is het ef-
fect natuurlijk heel anders - en het bleek
te werken. Het mooiste compliment
kreeg ik van Glass zelf, die zei: ‘Ik ben
blij dat je het gedaan hebt, je opent een
nieuwe wereld.’ Dat was inderdaad wat
ik wilde. Misschien ga ik meer muziek
van hem spelen, we houden contact.”
Interpretatielessen
Lavinia Meijer verrast niet alleen met
haar repertoirekeuze, ook de klank zelf
blijkt velen te verbazen. “Een harp heeft
natuurlijk minder volume dan een piano,
maar veel mensen zijn toch verbaasd
hoe ver het geluid draagt. Als je het in-
strument live hoort ervaar je de rijkdom
van de klank, met al die boventonen.
Altijd probeer ik die klankweelde volop
te benutten. Zo streef ik ernaar de klank
van andere instrumenten te benaderen:
ik wil niet blijven hangen in dat tokkeli-
ge, maar ook legato kunnen spelen als
een fluit of een viool en kunnen zingen
en fluisteren.”
“Het scheelt dat ik interpretatielessen
bij andere instrumentalisten heb ge-
volgd - bij blokfluitist Walter van Hauwe
bijvoorbeeld en violist Theo Olof. Zulke
mensen kijken met een frisse blik naar
je voordracht, zonder op de harptech-
niek te focussen en kunnen dan met
een visie komen waaraan je zelf nooit
gedacht had. Juist door de verschillen in
speeltechniek luister je objectiever naar
de muziek zelf en kom je op nieuwe
ideeën. Iets dergelijks merk ik vaak bij
componisten die voor harp willen schrij-
ven: ze zijn niet echt vertrouwd met het
instrument, maar kunnen daardoor wel
inspirerende voorstellen doen. Daar ga
ik graag in mee, ik probeer mijn grenzen
voortdurend te verleggen.”
Exclusief contract
Harpiste Lavinia Meijer tekende in
september een exclusief contract
met Sony Classical International. Zij
is de eerste Nederlandse musicus
met een dergelijk contract sinds de
herlancering van het internatio-
nale label. Dit najaar presenteert
het label haar nieuwe album, met
daarop werken van de Italiaanse
componist Ludovico Einaudi.