Download - Mainframe COBOL portfolio
Mainframe Portfolio
Page 2 Copyright 2009 © info2people
Over info2people
info2people is in augustus 2002 gestart met het leveren van individuele, docent begeleide opleidingen
voor programmeurs en software-ontwikkelaars. Hiervoor heeft zij een didactische methode ontwikkeld
die gebaseerd is op twintig jaar ervaring met opleiden. Deze opleidingsvorm en didactische
onderbouwing biedt een sterk verhoogde meerwaarde aan de cursist.
Bovendien wordt de meest flexibele vorm aan opdrachtgevers en cursisten geboden: uitsluitend leren
wanneer het u uitkomt: bel vandaag, start morgen; geen geplande trainingen. Trainingen hoeven niet
aaneengesloten te worden gevolgd.
info2people onderscheidt de volgende Product Lijnen:
Product Line Mainframe
Product Line Microsoft Visual Studio.Net
Product Line Java and Java EE Technologies
Product Line Modelling
Product Line Service Oriented Technologies and Web 2.0
Inhoud
Info2people heeft zelf al haar Mainframe cursus materialen ontwikkeld. Zij heeft jarenlang gewerkt aan
het doorontwikkelen van een uitgekiend individueel opleidingsmodel met een daarbij passende
bibliotheek aan theorie, vragen en vooral praktijkopdrachten. Bij het afronden van Mainframe
cursussen is de cursist direct in staat om het geleerde in de praktijk toe te passen.
Introductie
Ons info2people training portfolio is een eigentijds curriculum gericht op de verschillende fasen in
software ontwikkel omgevingen. Dit portfolio gaat uit van het traditionele SDM ontwikkelproces en
hanteert hierbij het uitgangspunt van gestructureerd programmeren volgens Michael Jackson.
Het portfolio is gebaseerd op verschillende technologieën en best practices en bestrijkt het hele
spectrum van de software-ontwikkelaar. Dit maakt het geschikt voor grote groepen – van zowel
scholen en universiteiten tot ICT gerelateerde bedrijven, en uiteraard voor individuen die zichzelf willen
verbreden.
Hieronder treft u het Mainframe portfolio aan met een korte beschrijving van iedere cursus, doelgroep
en algemene beschrijving. Een gedetailleerde synopsis is beschikbaar op onze website:
www.info2people.nl
Mainframe portfolio
Copyright 2009 © info2people Page 3
Inhoudsopgave Over info2people
Inhoud
Introductie
Omschrijving Expert Class
Programmeren:
Inleiding Gestructureerd Programmeren(2 dagen)
Gestructureerd Programmeren in COBOL(6 dagen)
COBOL II Programmeren(6 dagen)
COBOL Programmeur – Advanced(10 dagen)
Specialisaties:
CICS Algemene Beginselen(2 dagen)
Programmeren in CICS/COBOL – Basis(3 dagen)
Basic Mapping Support(2 dagen)
CI005 - Programmeren in CICS/COBOL – Vervolg (1 dag)
DB002 - Inleiding DB2 Programmeren(1 dag)
SQL (4 dagen)
Embedded SQL in COBOL(3 dagen)
Inleiding Databases(1 dag)
Inleiding Relationele Databases(2 dagen)
IMS-DB (DL/I) – Programmeren in COBOL(5 dagen)
IMS-DC – Programmeren in COBOL(3 dagen)
Mainframe:
MVS Algemene Beginselen(2 dagen)
TSO - ISPF/PDF(2 dagen)
Basiskennis JCL (2 dagen)
JCL voor Gevorderden(2 dagen)
MVS Utilities + VSAM (2 dagen)
Ontwerpen:
Functioneel Ontwerp(5 dagen)
Mainframe Portfolio
Page 4 Copyright 2009 © info2people
Omschrijving Expert Class
Een info2people Expert Class is een combinatie van cursussen die de aankomend programmeur die
kennis en vaardigheden verschaft die nodig zijn om -in aanvang- eenvoudige batch programma's te
kunnen ontwerpen, coderen en testen. In grote lijnen is het gehele traject van de COBOL Expert Class
onderverdeeld in drie blokken
Blok 1: COBOL - Basis
Inleidend wordt de basiskennis van hardware en software aangereikt. Aandacht wordt besteed
aan zowel micro-als mainframe-computers, randapparatuur, operating systemen en methoden
voor het opslaan van gegevens. De systeemontwikkeling wordt beschreven, het doel van
informatiesystemen, de samenstelling van systeemontwikkel teams, technieken en
methodologieën en programmeertalen. Dit wordt vervolgd met database management,
datacommunicatie en autorisatie en beveiliging. Ter voorbereiding op het programmeren leert
de cursist de bouwstenen van programma's te onderscheiden en ze te gebruiken om
programma's te ontwerpen. Procedures voor het vertalen en testen van programma's worden
belicht. Belangrijk is het logisch en gestructureerd denken van de aspirant programmeur,
hiervoor worden gangbare programmaontwerp technieken behandeld. De volgende stap
omvat het gebruik van de COBOL taal, waarbij de nadruk ligt op het leren omgaan met de
statements en het coderen van programma's op basis van vooraf gemaakte
programmaspecificaties. Uiteindelijk wordt dit blok afgesloten met de Jackson Structured
Programming (JSP) techniek waarbij de cursist zelf programma's op gestructureerde wijze
ontwerpt en implementeert in COBOL.
Blok 2: Mainframe leertraject (Optioneel)
Middels een drietal cursussen wordt de cursist wegwijs gemaakt in de voor de werkomgeving
meest relevante zaken van MVS/ESA. Allereerst wordt de cursist uitgelegd wat er zoal komt
kijken in een mainframeomgeving, waarna de diverse onderdelen verder besproken worden.
Hierna wordt de cursist wegwijs gemaakt in TSO/ISPF. Middels een aantal oefeningen krijgt
men snel een begrip over en een gevoel hoe met deze omgeving om te gaan. Tijdens de
volgende stap wordt geleerd wat de rol van JCL is en waarom en hoe men deze dient te
gebruiken.
Blok 3: COBOL -Vervolg
Na de verkenning van de mainframe omgeving wordt alle tot nu toe opgedane kennis
gebundeld en verder uitgewerkt in de afsluitende COBOL-vervolgcursus. Hier wordt veel
creativiteit en aandacht van de cursist gevraagd om alle cases tot een goed einde te brengen.
Een leerzame en waardevolle afsluiting.
Vervolgens worden specialisaties gekozen zoals CICS, DB2 en IMS
Mainframe portfolio
Copyright 2009 © info2people Page 5
TEAMWORK
In het kader van de individuele opleidingen wordt veel aandacht besteed aan discipline, creativiteit en
het kunnen werken in teamverband. Hiermee wordt de student voorbereid op zijn toekomstige functie
binnen de organisatie van de opdrachtgever.
BESTEMD VOOR
Zij die zich willen bekwamen in het vak Informatica en specifiek in het programmeren in COBOL of
PL/I.
VOORKENNIS
Cursisten dienen een goede vooropleiding te hebben genoten, minimaal op HBO niveau, bij voorkeur
in een exacte richting. Tevens is een goede parate kennis van de Engelse taal noodzakelijk. Men dient
zich bovendien te realiseren dat het vak Informatica aanleg vereist tot het logisch kunnen denken.
LEERMETHODE
Individueel, Docent begeleid. Voor een uitgebreide beschrijving van het info2people didactisch model:
www.info2people.nl
CURSUSDUUR
Afhankelijk van het studietempo en de gekozen onderwerpen kan het aantal dagen veranderen. Als
indicatie geldt een doorlooptijd van 26 - 32 werkdagen.
LOCATIE
info2people Campus in Bilthoven. De cursus kan, na overleg, op iedere werkdag gestart worden.
Sommige onderdelen kunnen op afstand worden gevolgd via de info2people Virtual Campus.
SLOTOPMERKINGEN
Studieduur en tempo zijn mede afhankelijk van de individuele voorkennis en ervaring alsmede de
voortgang van de cursist gedurende de cursus. De cursussen worden gegeven op basis van de
COBOL-85 standaarden.
Alhoewel in de bovenstaande opsomming uitgegaan wordt van een mainframe-omgeving, is deze
cursus ook te gebruiken op alle andere platformen, waar COBOL-85 toegepast kan worden. De totale
cursusduur wordt dan met zes dagen verminderd. Gedurende het traject wordt regelmatig met de
opdrachtgever afgestemd om zo goed mogelijk te kunnen inspelen op de voortgang en ontwikkeling
van de cursist.
Het traject is ook als PL/I variant te volgen.
Mainframe Portfolio
Page 6 Copyright 2009 © info2people
Overzicht:
Mainframe portfolio
Copyright 2009 © info2people Page 7
Inleiding Gestructureerd Programmeren (2 dagen)
Positionering
Deze cursus brengt de aspirant programmeur op een niveau om eenvoudige programma's te
ontwerpen en te coderen. Bij de bestandsorganisatie gaat men uit van de wijze waarop vanuit
programma's naar bestanden gekeken wordt. Behandeld wordt hier het beschrijven van bestanden en
records in programma's en de basisbewerkingen die programma's op bestanden kunnen uitvoeren. Er
wordt vervolgd met een beschrijving van de onderdelen van programma's en de basistechnieken die
een programmeur ter beschikking staan. Hierna wordt ingegaan op te gebruiken technieken voor het
ontwerpen van de programmalogica. Er wordt een beknopt overzicht gegeven van Programma-
stroomschema's, Nassi Schneidermann diagrammen, Jackson Structured Programming en Pseudo-
code. Benadrukt wordt het belang van goede programmadocumentatie en het nut van zorgvuldig
testen. Ter afsluiting wordt het compileer- en linkproces behandeld.
Doelgroep
Personen die voor het eerst een programmeertaal gaan leren.
Voorkennis
Enige basiskennis van geautomatiseerde gegevensverwerking, aanleg tot gestructureerd denken en
werken, een goede kennis van de Engelse taal is noodzakelijk.
Onderwerpen:
Bestandsorganisatie
Onderdelen van programma's
Gestructureerd programma ontwerp
Documentatie
Compileerproces
Mainframe Portfolio
Page 8 Copyright 2009 © info2people
Gestructureerd Programmeren in COBOL (6 dagen)
Positionering
Deze cursus behandelt de JSP (Jackson Structured Programming) methode. De basis wordt gevormd
door de bewerking van materialen van Michael Jackson zelf, waarbij getracht is om de originaliteit en
kracht van Jackson's voorbeelden en oefeningen zoveel mogelijk te handhaven. Door de toevoeging
van een groot aantal oefeningen leert de cursist de opgedane kennis middels het compileer- en
testproces direct toepassen in COBOL programma's. De cursus is aangepast aan de mogelijkheden
van de hedendaagse programmeertalen zodat ook COBOL programmeurs leren om de Jackson
technieken toe te passen in; "GO TO - loze" programma's. De cursus begint met de eerste stap van de
Basis Ontwerp Procedure, de definitie van gegevensstructuren. Hierna worden de overige stappen van
deze procedure behandeld. Uitgebreid aandacht wordt besteed aan;
Collating problemen, problemen waarbij een programma meer dan één invoer-gegevens-
stroom verwerkt
Herkenningsmoeilijkheden, inclusief Backtracking
De aanpak van foutafhandeling. Hierbij spelen herkenningsmoeilijkheden vaak een grote rol
Doelgroep
Systeemanalisten en (analist)-programmeurs die willen leren hoe programma's gestructureerd te
ontwerpen en het ontwerp toe te passen in COBOL programma's.
Voorkennis:
Een goede basiskennis van COBOL is vereist. Daarnaast is een goede kennis van de Engelse taal
noodzakelijk.
Onderwerpen:
Gegevens structuren
BASIS ONTWERPPROCEDURE
Key-, Groep-, Matching-, Case-stappen
HERKENNINGSMOEILIJKHEDEN
FOUTAFHANDELING
Mainframe Portfolio
Copyright 2009 © info2people Page 9
COBOL II Programmeren (6 dagen)
Positionering
Deze cursus behandelt VS/COBOL II, de IBM versie van ANSI COBOL ‘85. Inleidend wordt de indeling
van een COBOL II programma belicht. Achtereenvolgens worden de onderdelen van de
IDENTIFICATION, ENVIRONMENT, DATA en PROCEDURE divisions globaal behandeld. Aandacht
wordt geschonken aan de wijze waarop een programma gemaakt kan worden. Wanneer de cursist de
basisvaardigheden voldoende beheerst, vervolgt de cursus met een gedetailleerde behandeling van de
resterende statements en Clausules. Afsluitend wordt een aantal tips gegeven voor een efficiënt
COBOL II gebruik.
Doelgroep
(Analist) Programmeurs en allen die betrokken zijn bij de ontwikkeling van COBOL II programma's.
Voorkennis
Enige programmeerervaring in een willekeurige programmeer taal en voldoende
automatiseringskennis. Een goede kennis van de Engelse taal is vereist.
Onderwerpen:
Introductie programmastructuur
IDENTIFICATION, ENVIRONMENT en DATA DIVISION structuur
DATA DIVISION
Constanten en figuratieve constanten
Numeriek opmaken
Gebruik van PERFORM en verbeteren van de leesbaarheid
COBOL II Programmeermethoden voor het uitvoeren van INPUT/OUTPUT opdrachten
Rekenkundige opdrachten
Richtlijnen voor het programmeren in COBOL II.
Mainframe Portfolio
Pagina 10 Copyright 2009 © info2people
COBOL Programmeur – Advanced (10 dagen)
Positionering
De cursist actualiseert zijn aanwezige COBOL-kennis en breidt deze verder uit; ter inleiding wordt
uitgebreid ingegaan op programmeer standaarden, hierna begint men met de bestudering en verdere
uitwerking van de eerste van de vijf cases. Inhoudelijk ligt in deze cursus de nadruk op het verder
verwerven van kennis, inzicht en vaardigheden op het gebied van correcte hantering van COBOL in
algemene en gangbare administratieve toepassingen. Na afronding is de cursist in staat om
zelfstandig een programma-ontwerp op te zetten en te documenteren
op basis van een programma-ontwerp het programma te bouwen en te testen met
gebruikmaking van diverse manuals
veel gebruikte programmeertechnieken te hanteren voor verschillende soorten toepassingen
voorgeschreven standaarden toe te passen
theorie en praktijk van het programmeren in COBOL met elkaar te verenigen
Doelgroep
(Analist)-programmeurs en allen die betrokken zijn bij opzet en onderhoud van COBOL programma's.
Voorkennis
Goede programmeerervaring in COBOL en voldoende automatiseringskennis. Kennisvan de Engelse
taal is vereist.
Onderwerpen:
5 in moeilijkheidsgraad oplopende cases
Aan de orde komen balance-line, level-break en structuur-conflicten
Uitgebreide standaarden, het waarom en hoe
Een zeer uitgebreide set van COBOL statements en, excl. DBMS'en, de conventionele
bestandsorganisaties.
Mainframe Portfolio
Copyright 2009 © info2people Page 11
Specialisaties:
Mainframe Portfolio
Pagina 12 Copyright 2009 © info2people
CICS Algemene Beginselen (2 dagen)
Positionering
De cursist leert aspecten van CICS; de verschillen en voordelen van gegevens verwerking in een on-
line omgeving versus een batch-omgeving. Welke access methoden, datasets, databases en
programmeertalen worden door CICS ondersteund. Er wordt uitgebreid ingegaan op de
controletabellen en -programma's van CICS en op de manier waarop deze componenten
samenwerken bij de uitvoering van transacties. Aandacht besteden wij aan faciliteiten die CICS biedt
ten aanzien van de beveiliging van applicaties, transacties en gegevens. Ook worden de stappen
behandeld waarin een CICS programma gecompileerd wordt. Er wordt aangegeven welke
mogelijkheden er zijn om toepassingsprogramma's te testen en eventuele fouten te kunnen
lokaliseren. Tenslotte wordt aandacht besteed aan een tweetal faciliteiten van CICS waarmee de
communicatie mogelijk wordt tussen verschillende CICS systemen.
Doelgroep
(Analist)-programmeurs die te maken krijgen met het ontwikkelen of onderhouden van applicaties in
een CICS omgeving.
Voorkennis
Basiskennis automatisering; ervaring met programmeren en goede kennis van de Engelse taal.
Onderwerpen:
Een on-line systeem
Kenmerken van CICS
Controletabellen
Controleprogramma's
De levensloop van een transactie
Transactie cyclus en Programmeringsaspecten
CICS in de praktijk.
Mainframe Portfolio
Copyright 2009 © info2people Page 13
Programmeren in CICS/COBOL – Basis (3 dagen)
Positionering
Deze cursus verschaft kennis van en geeft inzicht in de mogelijkheden van CICS, bij het ontwikkelen
van on-line programma s. Men leert File Control commando's, zoals READ, REWRITE, WRITE,
DELETE en BROWSE te gebruiken. De Program Control commando's LINK, XCTL en RETURN
worden behandeld alsmede de COMMAREA optie. Men leert Temporary Storage te gebruiken.
Aandacht wordt besteed aan Basic Mapping Support (BMS). Aan de orde komen de commando's
SEND MAP en RECEIVE MAP en men leert met schermgegevens om te gaan. Het afhandelen van
eventuele foutsituaties wordt besproken aan de hand van verschillende CONDITION commando's met
de bijbehorende opties.
Doelgroep
(Analist)-programmeurs die toepassingsprogramma's (gaan) ontwikkelen in een CICS Command-
Level-omgeving.
Voorkennis
Kennis van de basis van CICS. Programmeerervaring en een goede kennis van de Engelse taal zijn
vereist. Cursisten hebben kennis van TSO, ISPF of ROSCOE.
Onderwerpen:
File Control commando's
Browse commando's
Program Control commando's
Temporary Storage Control commando's
Basic Mapping Support commando's
Afhandelen van fouten
Mainframe Portfolio
Pagina 14 Copyright 2009 © info2people
Basic Mapping Support (2 dagen)
Positionering
In de cursus wordt geleerd hoe Basic Mapping Support (BMS) gehanteerd wordenin een CICS
omgeving. Hoe schermen te ontwerpen: duidelijkheid, formaat, gebruikerswensen,
gebruikersvriendelijkheid, tijdbesparing en veiligheidsmaatregelen. Operands die betrekking hebben
op het coderen van de benodigde BMS-macro's voor mapsets en maps en de daarbij behorende
velden. Het schermgebruik binnen programma's, met name het zenden (SEND MAP) en ontvangen
(RECEIVE MAP) van schermen; het wijzigen van de attribute byte middels de DFHBMSCA faciliteit en
opties zoals SEND TEXT en SEND CONTROL. Foutafhandeling, met HANDLE CONDITION wordt
behandeld. Via de HANDLE AID wordt het "toets-gebruik" verder besproken. BMS page- building (de
bladerfunctie) wordt uitgebreid behandeld.
Doelgroep
(Analist)-programmeurs die toepassingen (gaan) ontwikkelen in een CICS omgeving.
Voorkennis
Programmeerervaring en een goede kennis van de Engelse taal. Kennis van CICS is hier
onontbeerlijk. Cursisten kunnen daarnaast werken mer TSO, ISPF of ROSCOE.
Onderwerpen:
Het ontwerpen van schermen voor BMS
Het coderen van BMS macro's
Het maken van een menu-scherm
Het gebruik van schermen in toepassingsprogramma
Het maken van een vervolg-scherm
Het plaatsen van terminal dialoog commando’s in een CICS programma
BMS Page Building
Mainframe Portfolio
Copyright 2009 © info2people Page 15
CI005 - Programmeren in CICS/COBOL – Vervolg (1 dag)
Positionering
Een logisch vervolg op de cursus CICS Programmeren in COBOL - Basis is deze cursus, die aangeeft
op welke wijze efficiënte CICS programma's ontwikkeld kunnen worden. Behandeld worden ESDS en
RRDS bestanden en de eigenschappen van beiden worden besproken. De cursist leert taken
(transacties) efficiënt uit te voeren. De cursist leert de uitvoering van een taak te plannen en om te
gaan met Interval Control commando's. Men leert twee methoden om binnen CICS geheugengebieden
te gebruiken. De commando's ADDRESS en GETMAIN worden behandeld.
Doelgroep
(Analist)-programmeurs die toepassingsprogramma's (gaan) ontwikkelen in een CICS omgeving.
Voorkennis
Programmeerervaring en minimaal achtergrondkennis van COBOL. Kennis van en ervaring met CICS
en een goede kennis van de Engelse taal. Cursisten kunnen omgaan met TSO, ISPF of ROSCOE.
Onderwerpen:
Het gebruik van ESDS en RRDS bestanden
Het plannen van de uitvoering van taken
Het gebruik van de TD queue
Het gebruik van resources en CICS geheugengebieden
Toepassing Task Control commando's, gebruik van CICS (main) storage, de codering van
BLL CELLS
Het coderen van commando's om CICS storage te benaderen
De commando's ADDRESS, READ, GETMAIN en WRITE
Mainframe Portfolio
Pagina 16 Copyright 2009 © info2people
Mainframe Portfolio
Copyright 2009 © info2people Page 17
DB002 - Inleiding DB2 Programmeren (1 dag)
Positionering
Deze cursus verschaft de aankomende DB2 programmeur de minimale voorkennis, nodig voor het
volgen van één der cursussen binnen de DB2 leergang. Inleidend worden fysieke en logische
kenmerken van DB2 objecten, zoals tabellen, views, indexes en table spaces behandeld. Aandacht
wordt besteed aan de omgeving van DB2, waarbij een onderscheid wordt gemaakt naar specifieke
data access en system services van DB2 zelf en die van andere systemen als TSO, IMS, CICS. De
SQL taal wordt functioneel belicht, waarbij de functies van de data definition language (DDL), de Data
Control Language (DCL) en de data manipulation language (DML) worden gedemonstreerd. Hierna
komen faciliteiten van de DB2 programmeeromgeving aan de orde, met name TSO, ISPF, QMF, DB2I
en SPUFI. Specifiek wordt ingegaan op de problematiek rond Embedded SQL en de procedures voor
vertalen en binden van programma's (SPUFI, DCLGEN en Program Preparation).
Doelgroep
Analist-programmeurs en programmeurs die (gaan) programmeren met (Embedded) SQL in een DB2
omgeving.
Voorkennis
Goede automatiseringskennis, basiskennis van database systemen en kennis van een
programmeertaal zoals COBOL of PL/I. Voldoende kennis van de Engelse taal is gewenst.
Onderwerpen:
DB2 objecten en systeemomgeving
SQL en DB2 programmeringsomgeving
DB2 Application Cycle
Mainframe Portfolio
Pagina 18 Copyright 2009 © info2people
SQL (4 dagen)
Positionering
Deze cursus leert hoe relationele databases benaderd en onderhouden dienen te worden. De cursist
wordt wegwijs gemaakt in de theorieën van deze manier van gegevensvastlegging. Na de inleiding
over Relationele Data Base Management Systemen (RDBMS) worden Structured Query Language
(SQL) opdrachten en clausules geïntroduceerd.
Doelgroep
Allen die in de praktijk te maken krijgen met SQL. Te denken valt hierbij aan eindgebruikers,
programmeurs, systeemanalisten, systeemontwerpers, database-specialisten en anderen die (gaan)
werken met DB2, SQL/DS, ORACLE, INGRES of soortgelijke systemen.
Voorkennis
Een globaal inzicht in de geautomatiseerde gegevensverwerking en een goede kennis van de Engelse
taal.
Onderwerpen:
SELECT statement
ORDER BY clausule
GROUP BY en HAVING clausule
Built-in functies COUNT, SUM, AVG, MIN en MAX
De functie JOIN
UNION operator, Subqueries met vergelijkingen en het EXISTS predikaat
UPDATE, INSERT en DELETE statement
ANY, ALL, BETWEEN en LIKE
Herdefinitie van tabellen, SYNONYMS
Tabel en View definities
De Catalog
Indexen
Performance-aspecten
DB2, de laatste release-tips
Mainframe Portfolio
Copyright 2009 © info2people Page 19
Embedded SQL in COBOL (3 dagen)
Positionering
Deze cursus brengt die kennis bij die nodig is om SQL op de juiste wijze te hanteren binnen COBOL
programma's. Men leert de DB2I opties te gebruiken om programma's te compileren, te binden en uit
te voeren. Na een inleiding over de DB2 programmeer omgeving en de specifieke problematiek rond
het schrijven van SQL instructies in programma's, worden specificaties behandeld om met DB2/SQL te
kunnen communiceren. Het gebruik van de declarations generator (DCLGEN) wordt toegelicht. Hierna
volgen de embedded SQL instructies, die géén gebruik van "cursors" vereisen, gevolgd door de
zogenaamde cursor operaties. Belicht worden die zaken die te maken hebben met het updaten in een
transactieverwerkende omgeving. Getoond wordt hoe de programmeur het resultaat van een
embedded SQL instructie kan aftesten. Ten slotte komen aanvullende onderwerpen aan de orde,
zoals: Autorisaties, Concurrency, Performance overwegingen en de EXPLAIN functie.
Doelgroep
(Analist)-programmeurs en iedereen die betrokken is bij het ontwikkelen van DB2 programma's in
COBOL.
Voorkennis
Minimaal basiskennis van SQL en goede Engelse kennis. Ervaring met programmeren en minimaal
achtergrondkennis van COBOL.
Onderwerpen:
Communicatie met SQL
Leren omgaan met DB2I
Schrijven van de SQLCA, host- en indicator-variabelen
Data manipulatie met en zonder cursor
UPDATE, DELETE statementmet cursor
Gebruik van COMMIT en ROLLBACK statements
Testen van SQLCA codes
Autorisaties
Concurrency
Performance aspecten
EXPLAIN functie
Schrijven en tunen van een complex DB2 programma met behulp van de EXPLAIN functie.
Mainframe Portfolio
Copyright 2009 © info2people Pagina 20
Inleiding Databases (1 dag)
Positionering
Deze cursus is ontwikkeld in samenwerking met Dr. Edgar F. Codd, de grondlegger van het
relationele model. Er wordt een overzicht gegeven van de verschillende soorten databasesystemen;
de structuur daarbinnen en de diverse mogelijkheden. Ingegaan wordt op de diverse aspecten van
de database wereld, soorten van DBMSsen (Database Management Systemen). Het gehele scala
mogelijkheden wordt gedemonstreerd evenals het behandelen en bespreken van de nieuwe
toepassingen en functies binnen dit vakgebied.
Doelgroep
Management, gebruikers en voorts eenieder die werkt of gaat werken in een relationele database-
omgeving.
Voorkennis
Algemeen begrip van automatisering en enige kennis van bestandsorganisatie en/of databases.
Onderwerpen
De Database wereld
Soorten DBMS (Database Management Systemen)
Onderliggende structuren en mechanismen
Functies binnen de Database wereld
Systeem vereisten voor en toepassingen binnen het Database Management Systeem
Volgorde van prioriteiten en oplossingen.
Mainframe Portfolio
Copyright 2009 © info2people Page 21
Inleiding Relationele Databases (2 dagen)
Positionering
Deze cursus werkt aan de begripsvorming van relationele databases. Aangegeven wordt hoe, waar
en wanneer deze manier van gegevensopslag zich een plaats verworven heeft binnen de
hedendaagse manier van gegevensverwerking.
Doelgroep
Eenieder die betrokken is of wordt bij relationele databases.
Voorkennis
Enige kennis van SQL is aan te bevelen.
Onderwerpen:
Traditionele database problemen
Relationele oplossingen
Structural features
Integrity features
Manipulative features
Soorten tabellen
Basic rules
Data access rule
Logical flexibility rules
System enforced integrity rules
Missing information rule
Database description rule
Mainframe Portfolio
Page 22 Copyright 2009 © info2people
Mainframe Portfolio
Copyright 2009 © info2people Page 23
IMS-DB (DL/I) – Programmeren in COBOL (5 dagen)
Positionering
De cursist maakt kennis met de hiërarchische database organisatie en de manier waarop deze
opgebouwd is en hoe te benaderen. Structuur en onderdelen van DL/I programma's worden
behandeld en de functies van DBD, PSB, PCB en SSA. De statements, ENTRY en CALL worden
besproken. De benaderingsmethoden van databases; sequentieel, direct etc. worden toegepast.
Men leert het initieel vullen van een nieuwe database en het onderhouden van een bestaande aan
de hand van een integrale eindoefening.
Doelgroep
(Analist-)programmeurs en systeemprogrammeurs die betrokken zijn bij het ontwikkelen van
mainframe database-toepassingen (batch en/of on-line).
Voorkennis
Voldoende algemene en praktijkkennis op mainframes en programmeer ervaring in COBOL.
Cursisten kennen TSO, ISPF of ROSCOE. Daarnaast dienen zij te beschikken over een goede
kennis van de Engelse taal.
Onderwerpen:
Structuur en hiërarchie
Componenten en opbouw
Benaderingsmethoden
Database update en toevoeg-functies
Laden van een database; wijzigen van informatie
"Path" calls
Het PCB en meer gecompliceerde benaderingstechnieken
"Path Replace" calls
Variabele lengte segmenten
Access methoden
Secondary indexes en logische relaties
"Parallel processing"
"Non-key twin chains"
Mainframe Portfolio
Page 24 Copyright 2009 © info2people
IMS-DC – Programmeren in COBOL (3 dagen)
Positionering
De cursus is een ideale aanvulling voor hen, die naast BATCH ook ON-LINE database programma's
gaan maken. Ingegaan wordt op de Data Communicatie (DC) structuur van IMS en de bijbehorende
functies en de terminologie. Na deze inleiding wordt de basis gelegd voor een goed DC programma.
Uitgebreid wordt ingegaan op DC programmeringstechnieken middels voorbeelden en oefeningen.
De relatie tussen applicatieprogramma en MFS wordt behandeld, waarbij aandacht wordt besteed
aan optimaal datatransmissie gebruik via Attribute bytes, Program tab characters etc. Ter afronding
wordt stilgestaan bij het fenomeen "Conversational programming".
Doelgroep
(Analist-)programmeur, systeemprogrammeur, datacommunicatiespecialist en databasebeheerders,
betrokken bij ontwikkeling van IMS/DC programma's.
Voorkennis
Ervaring met of kennis van het ontwikkelen van DL/I programma's. Ervaring met COBOL. Cursisten
kennen TSO, ISPF of ROSCOE. Tevens beschikken zij over een goede kennis van de Engelse taal.
Onderwerpen:
Grondbeginselen van datacommunicatie
Datacommunicatie, wat betekent dit voor het programma
Basistechnieken DC programmering
Opzetten van een eenvoudige transactie
DC programmerings- technieken en MFS
Conversationeel programmeren
Het ontwikkelen en testen van een zeer complexe conversationele transactie
Mainframe Portfolio
Copyright 2009 © info2people Page 25
Mainframe Portfolio
Page 26 Copyright 2009 © info2people
MVS Algemene Beginselen (2 dagen)
Positionering
Er wordt een overzicht gegeven van de structuur, functies en diverse componenten van het MVS
operating systeem. Inleidend worden de eigenschappen van MVS behandeld, het gebruik van
hardware componenten, adresseerbaarheid geheugen en multiprogramming. Vervolgens worden de
componenten SCP, DFP en JES met hun onderlinge relaties besproken, waarna ieder component
nader wordt bekeken. Ten slotte wordt er aandacht besteed aan de software en hardware
componenten ten behoeve van datacommunicatie. Het begrip "transactie verwerking" wordt
verklaard en de functies van VTAM en een aantal andere TP monitoren zoals TSO, IMS en CICS
komen aan de orde.
Doelgroep
(Analist)-programmeurs, werkvoorbereiders, systeemprogrammeurs, operators en voorts iedereen
die een (technische) automatiseringsfunctie bekleedt of gaat bekleden in een MVS OS/390 & ESA
omgeving.
Voorkennis
Algemeen begrip en kennis van geautomatiseerde gegevensverwerking en een goede kennis van de
Engelse taal is vereist.
Onderwerpen:
Inleiding MVS OS/390 & ESA: eigenschappen en componenten
Basisbegrippen en functies van de verschillende componenten
Virtual storage en address spaces
Beschrijven, onderkennen van begrippen als paging, swapping, frame, slot, page, address
space e.d.
Data management
Catalogs
Lokaliseren van system- en user datasets
Onderscheiden van de verschillende JES activiteiten
Transactie verwerking
Verschillende TP componenten zoals VTAM, IMS, CICS, TSO etc.
Activiteiten, die de verschillende componenten verrichten, bij de uitvoering van een job.
Mainframe Portfolio
Copyright 2009 © info2people Page 27
TSO - ISPF/PDF (2 dagen)
Positionering
Deze cursus verschaft kennis die nodig is om met Interactive System Productivity Facility/ Program
Development Facility (ISPF/PDF) te kunnen werken. Er wordt begonnen met een uitleg over het
starten c.q. het beëindigen van een TSO sessie, gevolgd door zaken die betrekking hebben op de
ISPF/ PDF structuur; concepten, menustructuur, helpfaciliteiten en tutorial. Na deze inleiding volgt
een uitleg van primaire- en regel-commando's van de BROWSE en EDIT functie. Geleerd wordt hoe
een job wordt aangeboden aan het systeem en hoe de output van de job bekeken kan worden. Het
manipuleren van bestanden en members wordt behandeld. Tevens komen het alloceren,
catalogiseren, printen en verwijderen van bestanden aan de orde alsmede het werken met ‘split - s
creen’.
Doelgroep
Iedereen die te maken krijgt met facetten van ISPF/PDF, vooral zij die gebruik gaan maken van deze
faciliteit.
Voorkennis
Algemeen begrip en basiskennis van MVS OS/390 & ESA en bestandsorganisatie. Goede kennis
van de Engelse taal wordt aanbevolen.
Onderwerpen:
Inleiding ISPF/PDF
Bekijken van bestanden en members
Creëren, vullen en wijzigen van bestanden en members
Primaire Edit commando's, submitten background jobs
Tabsetting, begrip NULLS, Exclude regels, labels
Invoeren van data met tabs en gebruiken van Exclude commando's en labels
Kopiëren en verplaatsen van bestanden
Werken met ‘split-screen’ en diverse utilities
Mainframe Portfolio
Page 28 Copyright 2009 © info2people
Basiskennis JCL (2 dagen)
Positionering
Deze cursus behandelt de grondbeginselen van de Job Control Language (JCL). Er wordt ingegaan
op de functie, diverse componenten en de notatie van JCL. Vervolgens komt het JOB statement aan
de orde, met de bijbehorende positionele en keyword parameters. Het EXEC statement wordt
behandeld met de TIME parameter, DD statement met parameters DSN en DISP. Aandacht wordt
besteed aan de betekenis en het coderen van de parameters DCB, UNIT, VOLUME, LABEL en
SPACE. De JOBLIB en STEPLIB DD statements worden behandeld. Aan de orde komen verder de
INPUT en OUTPUT DD statements, het COMMENT statement en het NULL statement. Tot slot
wordt aandacht besteed aan procedures, overschrijven van DD statements en symbolische
parameters.
Doelgroep
(Analist)-programmeurs, werkvoorbereiders, operators en systeemprogrammeurs die (gaan) werken
met JCL in een MVS omgeving.
Voorkennis
Algemeen begrip en kennis van MVS, bestandsorganisatie en een goede kennis van de Engelse taal
zijn een vereiste.
Onderwerpen:
JCL componenten en het JOB statement
EXEC statement
UNIT-, DCB-, VOLUME- en LABEL parameters
SPACE parameter
JOBLIB en STEPLIB DD statements
INPUT DD-, OUTPUT DD- en COMMENT statements
Procedures
Mainframe Portfolio
Copyright 2009 © info2people Page 29
JCL voor Gevorderden (2 dagen)
Positionering
De cursus behandelt enkele geavanceerde technieken om optimaal gebruik van JCL te kunnen
maken. Behandeld wordt de PARM parameter en het principe van "dataset concatenation",
samenvoegen van bestanden. "Referback", het terug verwijzen naar eerdere jobsteps wordt
besproken en het OUTPUT statement met bijbehorende parameters. Voorts bespreekt men de
COND parameter, met referback en samengestelde condities. Aan de orde komen tevens
Generation Data Groups (GDG's). Hierbij wordt aandacht besteed aan het gebruik van
generatienummers, het catalogiseren en benaderen van GDG bestanden. Tot slot worden de JCL
listings besproken, het interpreteren van return codes en systeemboodschappen en het herstellen
van syntaxfouten.
Doelgroep
(Analist)-programmeurs, werkvoorbereiders, operators, en systeemprogrammeurs die (gaan)
werken met JCL binnen een MVS omgeving. De cursus is juist geschikt voor hen die werkzaam zijn
in een productie-omgeving, daar waar een diepgaande kennis van JCL vereist is.
Voorkennis
Algemeen begrip en kennis van de principes van MVS en bestandsorganisatie. Cursisten dienen de
cursus MV004 (Basiskennis JCL) gevolgd te hebben, of kennis op vergelijkbaar niveau te bezitten,
alvorens met deze cursus te starten. Een goede kennis van de Engelse taal is een vereiste.
Onderwerpen:
PARM's, Concatenation en Referback's
JOBLIB statement en specifieke DSN informatie
OUTPUT statement met parameters
COND parameter
EXEC statements met COND parameter; samenstellen van een procedure
Generation Data Groups (GDG's)
JCL listings en Syntax
Mainframe Portfolio
Page 30 Copyright 2009 © info2people
MVS Utilities + VSAM (2 dagen)
Positionering
In het eerste deel van deze cursus leert de deelnemer te werken met een aantal MVS Utilities. In het
tweede deel worden de principes van VSAM behandeld en vervolgens hoe men, m.b.v. AMS,
verschillende soorten VSAM bestanden bewerkt. In het eerste deel wordt onder andere ingegaan op
de JCL statements en daarbij behorende control statements. Het kopiëren van datasets of het
creëren van Partitioned Data Sets (PDS) via IEBGENER. Het kopiëren of de "compress" van een
bestand m.b.v. IEBCOPY. De utilities IEFBR14, IEHLIST, IEHPROGM, IEBPTPCH en IEHMOVE
worden behandeld. In het tweede deel wordt uitgelegd hoe de structuur van diversen soorten VSAM
datasets, indexen en catalogs opgebouwd is en hoe de relatie tot elkaar is. De mogelijkheden van
IDCAMS zoals het implementeren en bewerken van VSAM bestanden, komen uitgebreid aan de
orde.
Doelgroep
(Analist)-programmeurs, systeemprogrammeurs, werkvoorbereiders en operators, die binnen de
MVS omgeving werken of gaan werken.
Voorkennis
De cursist dient enige ervaring te hebben met TSO, ISPF en JCL. Een goede kennis van de Engelse
taal is vereist.
Onderwerpen:
IEBGENER
IEBCOPY
EFBR14, IEHLIST, IEHPROGM
IEBPTPCH, IEHMOVE
VSAM structuur
IDCAMS (VSAM)
Mainframe Portfolio
Copyright 2009 © info2people Page 31
Ontwerpen:
Functioneel Ontwerp (5 dagen)
Positionering
Een functioneel ontwerp legt vast wat een te bouwen product moet doen. Het is de blauwdruk van
het systeem. Het is een nauwkeurig en planmatig proces om een functioneel ontwerp op te stellen.
Vandaar dat een gestructureerde aanpak noodzakelijk is om het proces in goede banen te leiden.
Deze training reikt methoden aan van o.a. Edward Yourdon om u in staat te stellen gedegen
ontwerpen te maken.
Doelgroep
Systeemontwerpers die op een gestructureerde wijze een functioneel ontwerp moeten kunnen
opstellen. Informatie-analisten die naast het uitvoeren van vooronderzoeken ook verantwoordelijk of
betrokken zijn bij het opstellen van de functionele specificaties.
Voorkennis
Als gewenste voorkennis wordt uitgegaan van minimaal Basiskennis Informatica.
Onderwerpen:
De plaats van het functioneel ontwerp binnen systeemontwikkelingsprojecten
Oriëntatie op het voortraject: de informatie-analyse
Opstellen van het functioneel ontwerp, uitgaande van de producten van de informatieanalyse
o procesanalyse en -modellering met de DFD-techniek
o gegevensanalyse en -modellering met de ER-techniek
o procesbeschrijvingen, de data dictionary en de user-interface
Integreren van kwaliteitseisen en ontwerpstandaarden in het functioneel ontwerp
Oriëntatie op het vervolgtraject
o technisch ontwerp
o realisatie en beheer op basis van het functioneel ontwerp