MATEMATIKA
TXOKOA MATERIALA
ESPERIMENTAZIO TXOKOA:
Esperimentazio eta manipulaziorako
espazioa. Matematika erabili, baloratu eta ulertzeko gunea.
Helburuak: konpetentzia matematikoa garatzea (manipulatzea, esperimentatzea, hipotesiak egitea, kontzeptuak erlazionatzea eta sinbolizatzea).
Egindakoaren berbalizazioa landu.
Eduki matematikoak: logika,zenbakikuntza, geometria, neurria.
Prozedura matematikoak: arazoak ebazteko prozedura, arrazonamendua, komunikazioa, errepresentazioa.
ESPERIMENTAZIO ETA
MANIPULAZIOAREN ATZEAN ZER DAGO?
1. LOGIKA ETA ARRAZONAMENDU MATEMATIKOA
2. ZENBAKIAK ETA ERAGIKETAK
3. NEURRIAK
4. GEOMETRIA
0-3 ETAPA
INGURUNE FISIKO ETA NATURALAREKIKO
INTERAKZIOA
1. LOGIKA
Hainbat elementu eta materia aztertzea (ura, hondarra...) eta haien zenbait berezitasun eta ezaugarri ikustea: JOLAS HEURISTIKOA
Objektuak ezaugarri jakin batzuen arabera sailkatzea eta ordenatzea.
Taldekatze-irizpidea hitzez adieraztea.
2. ZENBAKIAK ETA ERAGIKETAK
Elementuak eta bildumak elkarrekin
lotzea eta zenbakizkoa ez den zenbaketa
(asko, gutxi, zenbait...) eta zenbakizkoa
erabiltzen hastea.
3. NEURRIAK
Eguneroko jarduerek denboran duten
segidaz jabetzea eta jardueren iraupena
intuizioz kalkulatzen hastea.
4. GEOMETRIA
Ohiko eremuetan orientatzea eta,
norberaren edo objektuen kokalekua
azaltzeko, zenbait espazio-nozio hitzez
adieraztea.
3-6 ETAPA
INGURUNE FISIKOA: ELEMENTUAK,
HARREMANAK ETA NEURRIA.
1. LOGIKA
Ingurunean dauden objektuak eta materiak, haien funtzioak eta eguneroko erabilerak aztertzea. Norberaren eta besteen objektuak errespetatzea eta zaintzea.
Objektuen eta materiaren zenbait berezitasun bereiztea: kolorea, itxura, funtzioa... Objektuen arteko antzekotasunak eta aldeak hautematea.
Elementuak sailkatzea. Multzo batekoa izatea eta ez izatea. Ezaugarriak (tamaina, kopurua...) eta ezaugarrien mailak (gutxi, asko,
txikia, ertaina, handia...) identifikatzea.
Elementuak mailaz maila ordenatzea. Lehenengo zenbaki ordinalak testuinguruan erabiltzea.
BIKOTE JOLASAK MULTZOKATZEAK MONTESSORI MATERIALAK
2. ZENBAKIAK ETA ERAGIKETAK
Bildumak: zenbakiak erabili gabe zenbatzea (asko, gutxi...).
Objektuen bildumak kuantitatiboki alderatzea.
Berdintasunak eta desberdintasunak egitea (beste, hainbat, baino gehiago, baino gutxiago...).
Bilduma bat osatzen duten elementuen kalkulu zehatza egitea.
Maneiagarri diren kopuruen zenbaki kardinalak erabiltzea.
Kontatzeko zenbaki-segida ahoz erabiltzea.
Eguneroko bizitzan zenbakiek duten balio funtzionala eta zenbakien baliagarritasuna aztertzea eta horretaz jabetzea.
Eragiketa errazak egitea eskatzen duten problemak ebaztea (kendu, gehitu, banatu...)
3.NEURRIA
Neurtzea eskatzen duten egoerak identifikatzea.
Hastapen gisa, ohikoak eta ez-ohikoak diren zenbait neurri eta
neurtzeko tresna ezagutzea eta erabiltzea.
Zenbait eginkizunek eta ziklok duten iraupena kalkulatzea
denbora-unitatetan (eguna, astea, urtaroak, urteak...), eta
eguneroko jarduerak denboran kokatzea (eguna, gaua, goiza,
arratsaldea, astea, jai eguna...).
4.GEOMETRIA
Norberak eta objektuek espazioan duten kokalekua. Posizio
erlatiboak.
Irudi lauak eta hiru dimentsiokoak identifikatzea inguruneko
elementuetan.
Oinarrizko zenbait gorputz geometriko aztertzea.
Oinarrizko nozio topologikoez jabetzea (irekita, itxita, barruan,
kanpoan, hurbil, urrun, barnekoa, kanpokoa...) eta lekualdatze
ondo orientatuak egitea
MATERIALA
Material ez egituratuak eta egituratuak
Naturalak: hostoak, hondarra, harriak, oskolak
Egunerokotasuneko objektuak: tapoiak, botila
hutsak, arrautzontziak, kartoiak, oihalak, birziklatzeko materialak…
ADINAK 3 URTE 4 URTE 5 URTE
1.LOGIKA
BIKOTEAK Pintzak (2-3)
(soinuaren arabera)
Pintzak (12-16) (pisuaren arabera)
Argazkiak (taktoaren arabera)
SAILKAPENAK Ensartableak
Abako irekiak
(koloreak, formak)
Gelako
materialak:
eraikuntzak, jolasak…
ORDENAZIOAK
Koloreen
arabera
Montessori dorrea
Egurrezko listoiak Oinen neurriak
Tornilloak edo
ruloak: luzera, lodiera, kolorea
EZAUGARRIEN
ARABERA IDENTIFIKATU
Polikuboak: koloreen arabera
Formaren
arabera (bi dimentsioak)
Beti biratzen
dutenak, ez
dutenak, batzuetan
ERAGIKETA LOGIKOAK
Bloke logikoak (2 aldaera
handia-txikia)
Bloke logikoak (3 aldaera)
Bloke logikoak
(4 aldaerak)
Tendereroa
SERIEAK 2koak 3koak 4 edo
gehiagokoak
2. ZENBAKIAK ETA ERAGIKETAK
ZENBAKETAK Mugimenduarekin (eskuetako hatzak)
Makiltxoak Olagarroa
Polikuboak koloreka
ZENBAKIAK
IDENTIFIKATU Zein falta da?
Tapoiak 0-5
Tapoiak 0-10
Tapoiak 0-30
BILDUMEN
ARTEKO HARREMANAK
Arrainontziak,
dadoak,
gehiago, gutxiago
Arrainontziak:
ontzi bat hartuta =, +, -
Arrainontziak: zenbakiak ipini
BATUKETAK KENKETAK
Batuketa
sinpleak
Eskuekin: 1+2; 2+2
Dadoa: fruten kutxarekin
Kopuruak
aldatzeko
makina: aldaera desberdinak
ADINAK 3 URTE 4 URTE 5 URTE
3..NEURRIA
NEURTZEKO EGOERAK
Altuera (sudurrak oinarri)
Luzeagoa-
laburragoa Sokaz neurtu
Oinen neurriak
Neurtzeko modu
ez
konbentzionalak
Haurren altuera (cm +, -)
Haurren altuera
eta pisua: cm
eta kg
Zuhaitzaren
enborra
Ura eta likidoak:
litroa
Errezeta eta pisua: g
DENBORA
Gaur- atzo-bihar
Goiza-arratsaldea-gaua
Asteko egunak, hilabeteak
Urtea: 12
hilabete
Eguraldia
sailkatu (urtaroak)
ADINAK 3 URTE 4 URTE 5 URTE
4. GEOMETRIA
FORMA GEOMETRIKOAK
Marra
Forma lauak:
hirukia, laukia, borobila
Forma tridimentsionalak:
piramidea, zilindroa, kuboa,
prisma
IRUDI LAUAK Psikomotrizitateko
blokeekin
Bikoteak formen arabera
Tangram:
2-3 dimentsio bikoteak
ORDEN LINEALA Ordena jarraitu Linea eraldatu: zuzena, kurboa
Linea egin:
zuzenetik kurbora
KOKAPENAK
Haurra objektu
batekiko
Objektuak gelan Janarien formak
Jaialdietan eta
jolasetan Mapak, planoak
ESPERIENTZIAK Kartoizko kaxak Itzalak Parkeko formak,
ura
ADINAK 3 URTE 4 URTE 5 URTE
NOLA?
Haurraren erritmoa errespetatu.
Material bakoitzak bere funtzioa edo helburua izango du.
Haurrari materialak aurkeztu behar zaio.
Aurkezpenean hitz gutxi erabili.
Haurrak nahi duen beste aldiz burutuko du jarduera.
Haurrak ez badu jarduera hori burutu nahi ez behartu, ez da
bere momentua.
Haurraren garapenaren arabera moldatu behar dira
materialak eta jarduerak.
Ez diegu adieraziko nola egiten den edota gaizki eginda
dagoela, materiala jaso eta beste egun batetan saiatzeko
adieraziko diogu.
Jarduera ondo burutzen dutenean, ekintzeri hitzak jartzen
hasiko gara : honen berdina, bestea baino handiagoa,…
Komenigarria da norberak egindako materialak gehitzea.
Haurrari pentsa arazten dioten materialak sortu behar dira.