Kontrolli i Voltmetrit me metodën e krahasimit.
Për të kontrolluar voltmetrin në rrymë alternative përdorim skemën si në figurë. Si burim do të
përdorim një autotransformator dhe do të bëjmë matjen e aparatit Vx me ndihmën e një aparati të
përpiktë Vo.
Aparatet që do të përdoren
1- Voltmeter me shigjetë (Vo) i sistemit elektromagnetik (0-250V) dhe K=0.5
2- Multimeter shifror (Vx) tipi ( Digital r.m.s Meter PM 2527 )
3- Autotransformator 0-250 V
4- Sekonda-matës (s)
Rikujtojme disa formula mbi llogaritjen e gabimeve :
Gabimi absolut Ga, përfaqëson diferencën ndërmjet tregimit të aparatit Mx dhe vlerës reale të madhësisë që
kontrollohet Mo d.m.th :
(1) ,dhe shprehet me të njëjtën njësi të madhësisë që matet.
Korigjimi i Ga merret si vlerë e gabimit absolut por me shenjë të kundërt :
(2)
Gabimi relativ i matjes Grl , shpreh raportin në përqindje të gabimit absolut me vlerën reale të madhesisë që
matet , d.m.th :
(3)
Gabimi i referuar i aparatit , shpreh raportin në përqindje të gabimit absolut me vlerën nominale të aparatit
Mn , d.m.th me tregimin e tij maksimal:
(4)
Vx Vo
Skema e kontrollit të voltmetrit me rrymë alternative
𝑈~
AT
Pjesa eksperimentale
- Bëjmë zgjedhjen e aparateve që na nevoiten
1- Voltmeter me shigjete i sistemit elektromagnetik (0-250V) dhe K=0.5
Fusha e aparatit me shigjetë ka 125 ndarje ,konstantja
⁄
2- Multimeter shifror tipi ( Digital r.m.s Meter PM 2527 )
Diapazoni i matjes:
DC (200mV-1kV ) me 5 shkallë
AC ( 20mV-600V ) me 6 shkallë frekuenca 30Hz-100kHz
Rezistenca 200Ω-2GΩ me 7 shkallë
Izolacioni klasa 2
3- Autotransformator 0-250 V
4- Sekonda-matës (s)
- Bëjmë kontrollin e aparateve nga jashtë.
Aparatet rezultuan të rregullt nga kontrolli i bërë nën praninë e pedagogut dhe krahas
udhëzimeve mbi metodikën e kontrollit të jashtëm të aparateve, lidhësave etj.
- Lexojmë parametrat e aparateve përcaktojmë sistemin që u përkasin si dhe kushtet e punës.
Duke respektuar dhe mënyrën e saktë të qëndrimit dhe leximit të aparateve.
- Ndërtojmë skemën për kontrollin e aparatit që kërkojmë të kontrollojmë (voltmetrit-shifror).
Skema është e njëjte me skemën e figurës së mëparshme.
- Vendosim skemën ne regjim pune dhe bëhemi gati për gjenerimin e vlerave si dhe
plotësimin e tabelës së vlerava njëkohësisht.
- Bëjmë korigjimin e zeros të aparatit që do të kontrollojmë (voltmetrit me shigjetë).
- Bëjmë disa matje provë për të përcaktuar kohën e qetësimit të aparatit në fjalë, matim me
një kohëmatës.
- Plotësojmë tabelën.
*Plotësimi i tabelës me vlerat e matura dhe të llogaritura nga formulat.
Me ndihmën e kohëmatësit llogarisim kohën e qetësimit të aparatit (bëjme 3 matje) :
Koha (s)
T1 1.9
T2 2
T3 2
Gabimet relative dhe të referuara sipas (3) dhe (4) :
*Sqarim kemi zgjedhur Mx krahas Mo për asrye se vlerat janë shumë të afërta dhe gabimi që do të bënim po
ti merrnim këto vlera në vënd të Mo do të ishte shhumë i vogël afërsisht i rendit 10e-2 .
Klasa e përpikmërisë së aparatit
Me ndihmën e formulës :
Aparati jonë eshtë jashtë klasës së deklaruar .
* Vlerat në kutizat gri janë vlerat maksimale të gabimeve absolute në një nivel matje, ato
vlera janë përdorur më tej në llogaritjen e Grl dhe Grf .
*Leximi fillon nga vlerat e evidencuara ngjyrë blu , sepse në fillim të shkallës gabimi që bën aparati është
shumë i madh.
Tregimi i
ap. që
kontrollohet
(Mx)
Tregimi i ap.
kampion në
rritje
(Mor)
Tregimi i ap.
kampion në
zvogëlim
(Moz)
Ga në
rritje
θ në rritje
(korrigjimi)
Ga në
zvogëlim
θ në zvog.
(korrigjimi) Grl Grf
Nd. V Nd. V Nd. V V V V V % %
0 0 - 72.8e-
3 - 2.29 -72.8e-3 +72.8e-3 -2.29 +2.29 -/- -/-
20 40 - 39.9 - 39.5 0.1 -0.1 0.5 -0.5 1.25 0.2
30 60 - 59.9 - 59.4 0.1 -0.1 0.6 -0.6 1 0.24
40 80 - 80 - 79.3 0 0 0.7 -0.7 0.87 0.28
50 100 - 100.5 - 100.4 -0.5 0.5 -0.4 0.4 -0.5 -0.2
60 120 - 120.4 - 120.3 -0.4 0.4 -0.3 0.3 -0.33 -0.16
70 140 - 140.6 - 140.2 -0.6 0.6 -0.2 0.2 -0.43 -0.24
80 160 - 160.4 - 160.5 -0.4 0.4 -0.5 0.5 -0.31 -0.2
90 180 - 180.4 - 185 -0.4 0.4 -5 5 -2.7 -2
100 200 - 204 - 204 -4 4 -4 4 -2 -1.6
110 220 - 222 - 224 -2 2 -4 4 -1.81 -1.6
120 240 - 243 - 243 -3 3 -3 3 -1.25 -1.2
Tabela e vlerave 1 - Me blu fillimi i leximeve - Me të kuqe fundi i leximeve
-5
-4,5
-4
-3,5
-3
-2,5
-2
-1,5
-1
-0,5
0
0,5
1
1,5
2
15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 95 100 105 110 115 120 125
Dia
paz
on
i i g
abim
eve
ne
(V
)
Ndarjet e fushès
Grl, Grf dhe Gamax
Kla
sa =
0,5
0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 220 240 260
0
20
30
40
50
60
70
80
90
100
110
120
Tregimet ne (V)
Tregimet e aparateve
MoZ
MX
MoR
Grl Grf
Gamax