![Page 1: Matlab - wprowadzenieGazy w strukturach hydratów 5 Rys. 3. Zależność pomiędzy wielkością cząsteczki gazu, a rodzajem zajmowanej przez nią struktury hydratu. Źródło: G](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043005/5f8b129ad926567bba30dd87/html5/thumbnails/1.jpg)
Technologia gazówHydraty metanu
![Page 2: Matlab - wprowadzenieGazy w strukturach hydratów 5 Rys. 3. Zależność pomiędzy wielkością cząsteczki gazu, a rodzajem zajmowanej przez nią struktury hydratu. Źródło: G](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043005/5f8b129ad926567bba30dd87/html5/thumbnails/2.jpg)
O czym to my dziś..?
• Hydraty metanu – definicja
• Właściwości fizykochemiczne
• Źródła (pochodzenie)
• Zasoby i występowanie
• Metody wydobycia
• Wpływ na środowisko
2
![Page 3: Matlab - wprowadzenieGazy w strukturach hydratów 5 Rys. 3. Zależność pomiędzy wielkością cząsteczki gazu, a rodzajem zajmowanej przez nią struktury hydratu. Źródło: G](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043005/5f8b129ad926567bba30dd87/html5/thumbnails/3.jpg)
Definicja
Klatrat metanu (hydrat metanu, lód metanowy, wodzian metanu) –niestechiometryczna substancja krystaliczna, w której skład wchodzi metan i woda. W substancji tej cząsteczka metanu uwięziona jest w klatce utworzonej przez cząsteczki wody.
Hydraty metanu krystalizują w strukturze SI, której komórka elementarna składa się z sześciu dodecahedrali (512) i dwóch tetradecahedrali (51262).
3
Rys. 1. Rodzaje struktur (klatek) tworzonych przez
cząsteczki wody, w których może być uwięziony metan. a)
dodecahedral, b) tetradecahedral. Źródło: Sara E. Harison,
Stanford University.
![Page 4: Matlab - wprowadzenieGazy w strukturach hydratów 5 Rys. 3. Zależność pomiędzy wielkością cząsteczki gazu, a rodzajem zajmowanej przez nią struktury hydratu. Źródło: G](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043005/5f8b129ad926567bba30dd87/html5/thumbnails/4.jpg)
Typy struktur krystalicznych
4
Rys. 2. Rodzaje sieci krystalicznych hydratów. Źródło: G. Bohrmann, M.E. Torres,
Gas Hydrates in Marine Sediments, Marine Geochemistry pp 481-512, Springer,
Berlin 2006.
metan, etan, ditlenek węgla
propan, izobutan, itp.
metan + 2,2-dimetylobutan
metan + cykloheptan
![Page 5: Matlab - wprowadzenieGazy w strukturach hydratów 5 Rys. 3. Zależność pomiędzy wielkością cząsteczki gazu, a rodzajem zajmowanej przez nią struktury hydratu. Źródło: G](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043005/5f8b129ad926567bba30dd87/html5/thumbnails/5.jpg)
Gazy w strukturach hydratów
5
Rys. 3. Zależność pomiędzy wielkością cząsteczki gazu, a rodzajem
zajmowanej przez nią struktury hydratu.
Źródło: G. Bohrmann, M.E. Torres, Gas Hydrates in Marine
Sediments, Marine Geochemistry pp 481-512, Springer, Berlin
2006.
![Page 6: Matlab - wprowadzenieGazy w strukturach hydratów 5 Rys. 3. Zależność pomiędzy wielkością cząsteczki gazu, a rodzajem zajmowanej przez nią struktury hydratu. Źródło: G](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043005/5f8b129ad926567bba30dd87/html5/thumbnails/6.jpg)
Właściwości fizykochemiczne
• biała bezwonna substancja, z wyglądu podobna do lodu
• w dotyku podobna do styropianu
• palna
• gęstość: 0,9 g/cm3
• skład:
1 mol CH4 + 5,75 mol H2O
15% mas. CH4 + 85% mas. H2O
• z 1 m3 hydratu można uzyskać około 163 m3 metanu
• stabilność:
pod ciśnieniem atmosferycznym w temperaturze -80 oC
w temperaturze pokojowej pod ciśnieniem 44,78 MPa
6
![Page 7: Matlab - wprowadzenieGazy w strukturach hydratów 5 Rys. 3. Zależność pomiędzy wielkością cząsteczki gazu, a rodzajem zajmowanej przez nią struktury hydratu. Źródło: G](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043005/5f8b129ad926567bba30dd87/html5/thumbnails/7.jpg)
Stabilność hydratów metanu
7
Rys. 4. Wpływ ciśnienia i temperatury na
stabilność hydratów metanu
Źródło: www.ziemianarozdrozu.pl
![Page 8: Matlab - wprowadzenieGazy w strukturach hydratów 5 Rys. 3. Zależność pomiędzy wielkością cząsteczki gazu, a rodzajem zajmowanej przez nią struktury hydratu. Źródło: G](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043005/5f8b129ad926567bba30dd87/html5/thumbnails/8.jpg)
Stabilność hydratów metanu
8
Rys. 4. Wpływ ciśnienia i temperatury na stabilność hydratów metanu
Źródło: Welayaturromadhona, AVO analysis of detecting submarine gas hydrate in
lower Fangliao Basin, SW Taiwan
![Page 9: Matlab - wprowadzenieGazy w strukturach hydratów 5 Rys. 3. Zależność pomiędzy wielkością cząsteczki gazu, a rodzajem zajmowanej przez nią struktury hydratu. Źródło: G](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043005/5f8b129ad926567bba30dd87/html5/thumbnails/9.jpg)
Pochodzenie hydratów metanu
Warunki niezbędne do powstania hydratów metanu:
• obecność odpowiedniej ilości gazu ziemnego (metanu) i wody w jednym z trzech stanów skupienia
• odpowiednia temperatura i ciśnienie parcjalne gazu wchodzącego do struktury
9
Naturalne hydraty metanu na Ziemi występują głównie na szelfach kontynentalnych i w wiecznej zmarzlinie Metan pochodzi z dwóch źródeł:
• powszechnej fermentacji anaerobowej
• ekshalacji termochemicznych (mniej rozpowszechnionych)
Strefa stabilności hydratów gazu – Gas
Hydrate Stability Zone
![Page 10: Matlab - wprowadzenieGazy w strukturach hydratów 5 Rys. 3. Zależność pomiędzy wielkością cząsteczki gazu, a rodzajem zajmowanej przez nią struktury hydratu. Źródło: G](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043005/5f8b129ad926567bba30dd87/html5/thumbnails/10.jpg)
Pochodzenie hydratów metanu
10
Rys. 5. Pochodzenie metanu wchodzącego
w skład hydratów.
Źródło: www.worldoceanreview.com
![Page 11: Matlab - wprowadzenieGazy w strukturach hydratów 5 Rys. 3. Zależność pomiędzy wielkością cząsteczki gazu, a rodzajem zajmowanej przez nią struktury hydratu. Źródło: G](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043005/5f8b129ad926567bba30dd87/html5/thumbnails/11.jpg)
Zasoby metanu w hydratach i jego występowanie
11
• Zasoby metanu w hydratach szacowane są na 44–810 bilionów m³ metanu podczas gdy całkowite udowodnione zasoby gazu ziemnego wynoszą 171 biliony m³. • Ze względu na zasoby gazu łupkowego
Stany Zjednoczone i Kanada wstrzymały badania nad hydratami metanu
• Duże zapotrzebowanie energetyczne Chin, Indii oraz Korei Południowej stało się przyczyną rozpoczęcia przez te państwa badań nad wydobyciem gazu z hydratów.
• Stany Zjednoczone, Kanada i Japonia
jako pierwsze rozpoczęły badania nad
możliwością wydobycia metanu z
hydratów
• Instalacje pilotażowe na wybrzeżu
Południowej Karoliny, Alaski i Zatoce
Meksykańskiej od końca lat 90 XX wieku.
• Pierwsze udane wydobycie gazu z
hydratów metanu w roku 2014 u
wybrzeży Japonii (Nankai Through).
![Page 12: Matlab - wprowadzenieGazy w strukturach hydratów 5 Rys. 3. Zależność pomiędzy wielkością cząsteczki gazu, a rodzajem zajmowanej przez nią struktury hydratu. Źródło: G](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043005/5f8b129ad926567bba30dd87/html5/thumbnails/12.jpg)
Zasoby metanu w hydratach i jego występowanie
12
Rys. 6. Występowanie hydratów metanu.
Źródło: www.worldoceanreview.com
![Page 13: Matlab - wprowadzenieGazy w strukturach hydratów 5 Rys. 3. Zależność pomiędzy wielkością cząsteczki gazu, a rodzajem zajmowanej przez nią struktury hydratu. Źródło: G](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043005/5f8b129ad926567bba30dd87/html5/thumbnails/13.jpg)
Metody otrzymywania metanu z hydratów
13
Metody polegające na:
• Obniżeniu ciśnienia w złożu
• Ogrzewaniu złoża (gorąca woda, para wodna, ogrzewanie elektryczne, mikrofalowe)
• Wstrzykiwaniu chemicznych inhibitorów, destabilizujących strukturę hydratów poprzez przesunięcie równowagi w kierunku wyższego ciśnienia i niższej temperatury (np. metanol, glikol monoetylenowy
• Wymianie CH4 na CO2
Rys. 7. Przykładowe metody otrzymywania
metanu z hydratów
Źródło: www.worldoceanreview.com
![Page 14: Matlab - wprowadzenieGazy w strukturach hydratów 5 Rys. 3. Zależność pomiędzy wielkością cząsteczki gazu, a rodzajem zajmowanej przez nią struktury hydratu. Źródło: G](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043005/5f8b129ad926567bba30dd87/html5/thumbnails/14.jpg)
Metody otrzymywania metanu z hydratów
14
Rys. 8. Schemat instalacji w skali laboratoryjnej
do otrzymywania metanu z hydratów z
wykorzystaniem ogrzewania elektrycznego.
Źródło: H. Minagawa et al., Journal of Natural
Gas Science and Engineering
Volume 50, February 2018, Pages 147-156
![Page 15: Matlab - wprowadzenieGazy w strukturach hydratów 5 Rys. 3. Zależność pomiędzy wielkością cząsteczki gazu, a rodzajem zajmowanej przez nią struktury hydratu. Źródło: G](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043005/5f8b129ad926567bba30dd87/html5/thumbnails/15.jpg)
Metody otrzymywania metanu z hydratów
15
Rys. 9. Schemat instalacji w skali laboratoryjnej
do otrzymywania metanu z hydratów z
wykorzystaniem ogrzewania elektrycznego.
Źródło:Xiao-Sen Li et al., Applied Energy
Volume 172, 15 June 2016, Pages 286-322
![Page 16: Matlab - wprowadzenieGazy w strukturach hydratów 5 Rys. 3. Zależność pomiędzy wielkością cząsteczki gazu, a rodzajem zajmowanej przez nią struktury hydratu. Źródło: G](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043005/5f8b129ad926567bba30dd87/html5/thumbnails/16.jpg)
Wpływ na środowisko
16
Rys. 10. Pęknięcia w dnie oceanicznym w obszarze złóż hydratów.
Źródło: www.ziemianarozdrozu.pl
• Pęknięcia w dnie oceanicznym
przyśpieszają penetrację temperatury
w głąb złoża oraz ułatwiają ulatnianie
się metanu.
• Jeżeli proces ucieczki metanu ulegnie
nasileniu to zmniejszy się ciśnienie w
złożu, co może spowodować jego
destabilizację.
• Do destabilizacji złoża może
doprowadzić wzrost średniej
temperatury na Ziemi
• Przy wzroście temperatury planety o
3-5°C może nastąpić wyzwolenie
1000-4000 miliardów ton metanu
• Taka ilość metanu w atmosferze może
podnieść temperaturę Ziemi o kolejne
5-7 oC
![Page 17: Matlab - wprowadzenieGazy w strukturach hydratów 5 Rys. 3. Zależność pomiędzy wielkością cząsteczki gazu, a rodzajem zajmowanej przez nią struktury hydratu. Źródło: G](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022043005/5f8b129ad926567bba30dd87/html5/thumbnails/17.jpg)
Wpływ na środowisko
17
• W przypadku szybkiego wyzwolenia się
dużego złoża do atmosfery mogłoby trafić
jednorazowo kilka miliardów ton metanu.
• Dodatkowym efektem wyzwolenia się bąbla
metanu byłoby powstanie wywołanych przez
osunięcie fal tsunami
• Przypuszczalnie wyzwolenie się hydratów
metanu było istotnym elementem szeregu
tzw. Wielkich Wymierań w historii Ziemi