T.C. MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
ÖRGÜTSEL İLETİŞİM DERSİ
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
T.C. MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
1. BÖLÜM TEMEL İLETİŞİM BİLGİLERİ
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
Fark İletişimle Başlar!
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
1 - İLETİŞİM NEDİR ?
Hayatımızda İletişim?
1 Günde (24 Saatte) 17 Saat
1 Yılda (365 Günde) 6.205 Saat (258 Gün)
1 Ömürde (Ort 65Yıl) 403.325 Saat (46 Yıl)
William Bateso: « Bir insan günlük yaşamının %70’ini iletişimle geçiriyor »
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
1 - İLETİŞİM NEDİR ?
İleti + şim:
İnsanlar açısından ise; karşılıklı anlatabilme ve anlayabilme sürecidir?
İki veya daha fazla birim arasında karşılıklı; bilgi, düşünce ve duygu alışverişinin yaşandığı süreçtir.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
1 - İLETİŞİM NEDİR ?
İletişim Süreci:
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
1 - İLETİŞİM NEDİR ?
İletişim Süreci:
İletişim; kaynak, alıcı, mesaj, kanal, geribildirim ve gürültü ögelerinin yeraldığı bir süreç içinde gerçekleşir.
İLETİŞİM
KAYNAK
MESAJ
KANAL
GERİBİLDİRİM
ALICI
GÜRÜLTÜ
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
1 - İLETİŞİM NEDİR ?
İletişim Süreci:
Gürültü
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
Güvenilirlik - Dürüstlük - Uzmanlık
Sosyal Nitelik - Eğitim - Yaş - Rol
Fiziki Görünüm - Kıyafet - Bedendili - Görsellik
Empati Yeteneği - Güçlü Sezi - Anlayış
1 - İLETİŞİM NEDİR ?
İletişim Sürecinin Başarısı:
Kaynağın Özellikleri
Mesajın Özellikleri
Doğruluk Dikkat Çeken
Yüksek Etki Doğru Tercih
Kanalın Özellikleri
Ortak Dil Kültür Birliği
Alıcının Özellikleri
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
1 - İLETİŞİM NEDİR ?
İletişim Sınıfları:
1. Kişi içi iletişim
2. Kişiler arası iletişim.
3. Kitle iletişimi.
4. Örgütsel iletişim
Aşağıya doğru iletişim
Yukarıya doğru iletişim
Yatay iletişim
Çapraz iletişim
T.C. MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
2. BÖLÜM BİREYSEL İLETİŞİM
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
Bireyin kendi iç dünyası ve dış dünya ile kurduğu ve paylaştığı iletişim alanına bireysel iletişim denir.
Kişinin kendisi tarafından anlaşıldığı ve paylaşıldığı süreç, öziletişim sürecidir.
Bireyin kendi iç dünyası ile kurduğu ilişki olan öziletişim, aynı bireyin daha sağlıklı olarak dış çevre ile iletişimde bulunmasına olanak vermektedir.
1. Bireyin Kendisiyle İletişimi : Öziletişim (Kişiiçi İletişim)
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
Kişinin çevresiyle iletişimini anlatmaktadır.
Araştırmalar kişiler arası iletişimin her alanda kişinin başarısının temeli olduğunu göstermektedir.
1. Kişilerarası İletişim:
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
1. Soylu Tarz: Düşündüklerini söyleyen soylular, az sözcük kullanırlar. Lafı dolaştırmayan dobra.
2. Sokrat Tarz: Karar vermeden önce dikkatli, alıntılar vererek konuşan kendi bakış noktalarında tartışmacı, detayları bilen.
3. Yansıtıcı Tarz: Çatışmaktan ve başkalarını gücendirmekten kaçınan, iyi dinleyici, duymak istediğinizi söyleyen, kişiler arası iletişime önem veren.
4. Yargıç Tarz: Soylu ve sokrat karışımı, düşündüğünü söyleyen detayları bilen ve tartışmalarda baskın .
5. Aday Tarz: Sokrat ve yansıtıcı karışımı, analitik ve konuşkan olmalarının yanında sıcak ve destekleyici
6. Senatör Tarz: Hem soylu hem yansıtıcı tarz geliştirmiş, gerektiği şekilde hareket eden.
Kişilerarası İletişimde Bireysel Tarzlar:
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
Kişilerin kendilerini kişiler arası iletişimde başkalarına açması, paylaşması ile ilgili bir modeldir. Örgütlerde üyeler arası iletişim düzeyini ölçmek amacıyla Joseph Luft ve Harry Ingam tarafından geliştirilen, bireylerarası iletişim yapısını ölçen bir testtir.
Johari Penceresi:
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
Yapılan araştırmalara göre cinsiyet farklılığı, iletişimde de farklılaşmalara neden olduğunu ortaya koymuştur.
Farklı bakışa açıları, yanlış anlaşılmalar,
«dinlemez», «fazla duygusal» …
Cinsiyet Farklılığı ve İletişim:
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
1. Pasif Davranış ve İletişim: Başkalarının istek ve davranışlarının kendi istek ve davranışlarından daha üstün olduğu Kaybet - Kazan
2. Saldırgan Davranış ve İletişim: Üstünlük, doğruluk ve öncelik anlayışı hakim, Kazan - Kaybet
3. Güvenli Davranış ve İletişim: Dürüst ve dolaysız, güvenli, hem kendilerine ve hem başkalarına saygılı Kazan - Kazan
Basit Güven
Empatik Tepki
İzleme Tepkisi
Kişilerarası İletişim ve Davranış
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
Kişilerarası ilişki süreci; ilişkinin geliştirilmesi, korunması ve bozulması olarak üç gurupta incelenebilir.
1. İlişkinin Geliştirilmesi:
1. Aşama: Başlangıç
2. Aşama: Deneme
3. Aşama: Yoğunlaşma
4. Aşama: Bütünleşme
5. Aşama: Bağlanma
Kişilerarası İlişkilerde İletişimin Rolü
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
2. İlişkinin Korunması:
1. Birlikte zaman ritüeli
2. Sembolik/ilginç ritüeller
3. Günlük rutinler ve görevler
4. Samimi ritüeller
5. İletişim ritüelleri
6. Kalıplar, alışkanlıklar, kişisel tarz
7. Ruhsal ritüeller
Kişilerarası İlişkilerde İletişimin Rolü
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
3. İlişkinin Bozulması:
1. Aşama: Farklılaştırma
2. Aşama: Daire oluşturma
3. Aşama: Durgunluk
4. Aşama: Sakınma
5. Aşama: Sonlandırma
Kişilerarası İlişkilerde İletişimin Rolü
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
1. Gruplarda İletişim Rolleri:
1. Grup Görev Rolleri: Başlatıcı, Bilgi Toplayıcı, Bilgi Verici, Prosedür Hazırlayıcı, Berraklaştırıcı, Değerleyici
2. Grup Detek Rolleri: * Sosyal destekçi, Uyumlaştırıcı, Tansiyon Düşürücü * Enerji yaratan, Lider, İzleyici, Uzlaştırıcı, Denetleyici 3. Bireye Dönük Roller: * Olumsuz yaklaşan * Baskın, Üstünlük taslayan * Saldırgan, Tersleyici
3. Guruplarda Birey ve İletişim
Grup, bir amacı gerçekleştirmek için, ortaklaşa hareket eden ve iletişim kuran topluluk .
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
İletişim Ağlarında Bireylerin Sergilediği Farklı Roller:
1. Denetleyiciler; Bilgi akışını denetleme pozisyonunda olanlar.
2. İrtibat görevlileri; Üye olmaksızın, gruplarla temasta bulunma rolü.
3. Köprü görevlileri; Üyesi olduğu grupla diğer gruplar arasında köprü rolü.
4. Yalıtılmışlar; İletişimi olmayan, korku yaşayan üyeler.
5. Katılımcılar ve katılımcı olmayanlar; Üye olarak aktif ve pasif rol.
3. Guruplarda Birey ve İletişim
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
2. Gruplarda İletişime Etki Eden Faktörler:
1. Grup Sargınlığı: Grubu bir arada tutma derecesi. (Üyelik, Özdeşleşme)
2. Grup Normaları: Grup içi davranış ve iletişim kuralları.
3. Roller: Üstlenilen görev rolleri ve kişisel roller.
4. Uyum: Üyeler arasındaki uyum ve ahenk.
5. Grup Olarak Düşünme: Birliktelik gücü ve katılımlı karar verme hali.
6. Taraftarlık: Ortak fikir etrafında toplanma duygusu.
3. Guruplarda Birey ve İletişim
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
1. Örgütsel İletişim Deneyimi:
Örgütlerde Birey ve İletişim
Örgütlerde çalışmak ve yer almak, bir yaşam gerçeği olduğu için, bireyin iletişim düzeyinde örgütü etkilemesi ve örgütten etkilenmesi söz konusudur.
Birey
Örgütsel Etkiler
Grup Deneyimi Kişiler Arası Deneyimler
Örgütsel Çıktılar
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
Örgütlerde Birey ve İletişim
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
2. Örgütlerde İletişim Tatmini:
İletişim, örgütün normlarının, değerlerinin, kültürlerinin ve anlamlarının paylaşımını sağlayarak bir nevi tutkal görevi görür.
İletişim tatmini, iletişim etkileşimlerinden ortaya çıkan sosyo-duygusal bir sonuçtur. İletişim tatminini belirlemek ve yönlendirmek, bilgi akışının etkinliği açısından önemlidir.
3. Örgütlerde İletişim Tarzı:
İletişim tarzı, bir iletişim davranışı olarak, her iki taraf üzerinde geleceğe dönük beklenti oluşturan etkileşim şeklidir.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
4. Örgütlerde Birey ve İletişim
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
2. Örgütlerde İletişim Tatmini:
İletişim, örgütün normlarının, değerlerinin, kültürlerinin ve anlamlarının paylaşımını sağlayarak bir nevi tutkal görevi görür.
İletişim tatmini, iletişim etkileşimlerinden ortaya çıkan sosyo-duygusal bir sonuçtur. İletişim tatminini belirlemek ve yönlendirmek, bilgi akışının etkinliği açısından önemlidir.
3. Örgütlerde İletişim Tarzı:
İletişim tarzı, bir iletişim davranışı olarak, her iki taraf üzerinde geleceğe dönük beklenti oluşturan etkileşim şeklidir.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
5. Kültürlerarası İletişim
Günümüzde globalleşmeye bağlı olarak, farklı kültürlerdeki örgütler arasında etkileşim artmış, örgütlerde küreselleşmeye bağlı ortak iletişim normları ortaya çıkmıştır.
1. Kültürlerarası İletişim Gereksiniminin Nedenleri:
Küresel ve ulusal işyeri farklılığına uyum sağlama
Kültürel farklılıkları dikkate alarak sağlık hizmetleri sunma
Yaratıcı sorun çözmeye dahil olma
Kültürler arası ilişki tatminini artırma
Benlik duyarlılığını derinleştirme
Küresel barışı ve iç barışı derinleştirme
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
5. Kültürlerarası İletişim
Kültür Kavramı:
Kültür; bir toplumun üyeleri arasında paylaşılan, sonraki kuşaklara aktarılan; ortak inanç, gelenek, değer, norm, anlam, sembol ve kalıplardan oluşan anlam sistemidir.
Örgüt Kültürü Kavramı:
Bir örgütün içindeki insanların davranışlarını yönlendiren normlar, davranışlar, değerler, inançlar ve alışkanlıklar sistemidir Kültür Buzdağı
Yüzey Kademe
(Popüler)
Orta Kademe (Semboller, Anlamlar,
Normalar)
Dip Kademe Kültür (Gelenekler, İnançlar, Değerler)
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
Örgüt Kültürü Açısından İletişim Yolları:
1. Konuşma Dili: Öğrenmeyi ve iletişimi sağlar
2. Yazı Dili: Öğrenmenin ve kültür mirasının korunmasını sağlar
3. Vücut Dili: Anlamların aktarımını jest ve beden hareketleri ile sağlar
4. Semiotik (Simgesel) Dil: Sanatsal yapıtlar aracılığı ile öğrenmeyi sağlar
5. Kültürlerarası İletişim
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
Örgüt Kültürünün Aktarım Yolları:
1. Örgüt Sembolleri: Örgüt üyelerine belirlenmiş anlamları taşır.
2. Örgüt Kahramanları: Örgütün kültürünün rol modelleridir.
3. Örgüt Ritüelleri: Örgütün kültürünün sosyal yönleri ve anlarıdır.
4. Örgüt Değerleri: Diğer kültürlere üstünlük sağlayan tercihlerdir.
Örgüt Kültürünün Aktarım Kodları:
1. Geleneksel Kodlar: Paylaşılmış deneyimlerden oluşan kodlar.
2. Açık Kodlar: Remi ve açık kurallar, yazınsal değerlerden oluşan kodlar.
3. Metaforik Kodlar: Mecazi ve söylemlerle ilişkili kodlar.
5. Kültürlerarası İletişim
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
5. Kültürlerarası İletişim
2. Kültürlerarası İletişimde Başarı İlkeleri:
Kültürlerarası iletişime bir süreç olarak bakabilmeli
Sadece kendi kültürünü üstün görme anlayışından uzak durulmalı
Kültür temelinde sözel yada sözel olmayan değer ve yargılar oluşturmaya istekli olmalı
Kültürlerarası ortamlardaki belirsizlikleri ortadan kaldırmak için sistem geliştirmeli
Çok çeşitli iletişim beceri ve tekniklerinden faydalanarak, etkili, uyumlu ve yaratıcı bir iletişim kurulmalı
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
1. Diyalog
Diyalog; İki yada daha fazla kişi arasında, ortak noktada uzlaşmak amacıyla pozitif yaklaşımlarla kurulan başarılı iletişim kurma şeklidir.
Diyaloğun Önemi ve Gelişimi
Diyalog yönetimi; örgütte birlikte çalışan insanları birbirlerine yakınlaştırarak bağlayıcı yönüyle temel anlam ve ortak anlayıştır.
Günümüzde örgütlerde, ortaklaşa iş yapmak için karşılıklı anlayışı sağlayan diyaloğu kurarak karşılaşılan sorunları çözmek çok önemli hale gelmiştir.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
İş Ortamında Diyalog Gereksinimini Artıran Etkenler
Otorite ve hiyerarşi yerine yalın örgüt
Farklı örgütlerle ittifak yapma eğilimi
Moral bozukluklarını ortadan kaldırma
Yaratıcılığı, yenilikçiliği, inisiyatifi körükleme
Örgütü, vizyon ve stratejiler etrafında toplama
Yaşam kalitesine yönelik artan talepler
Müşterileri daha iyi anlama zorunluluğu
Diyaloğun başarılı olmamama nedenleri; şiddet, nefret, güvensizlik, çıkar farklılıkları ve başarısız diyalog hali.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
Diyalog ve Münazara
Münazara, diyaloğun tam karşıtıdır. Münazara bir düşünceyi kabul ettirme yada rakibi yenmeye dayalı iken, diyalog karşılıklı anlayış geliştirerek çözüm arayışına dayalıdır.
Diyalog ve Tartışma
Tartışma karar verme amacıyla yapılırken, diyalog karar seçeneklerini değerlendirerek uzlaşma aramaya yöneliktir.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
Diyaloğun Üç Temel Koşulu
1. Eşitlik: Taraflar arasında eşitlik söz konusudur. Statü ve kişisel farklılıklar dikkate alınmaz.
2. Empatiyle Dinlemek: Tarafların karşılıklı olarak, düşündüğünü düşünebilmek ve ne hissettiğini hissedebilmek için empati kurarak dinlemesi şarttır.
3. Varsayımları Açığa Çıkarmak: Kişilerin varsayımlarını ortaya çıkararak yüzleşmeyi sağlamalıdır. Varsayımlar karşılıklı saygı çerçevesinde dışa vurulur ve değerlendirilir.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
Diyaloğun Stratejileri
Bir empati jestiyle başlatmak
Hedeflerden önce güvensizlik düzeyini azaltma
Diyalogla, karar vermenin farklı olduğunu benimsemek
Ayırıcı değil, ortak çıkarlar üzerine odaklanmak
Bireysel varsayımları öncelikle sunmak
Alt kültür çatışmalarına neden olan varsayımları ortaya çıkarmak
Aktarım çatışmalarından önce güven oluşturmak
İnsanlar arası değil sistemler arası çatışmalara odaklanmak
Güçlü değerlere eşlik edecek duyguları ifade etmek
Alışverişi insanileştirmek için teşvik etmek
Aynı fikirde olmayan inanları diyaloğa dahil etmek
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
Diyalog Engelleri
Uzak durmak
Bir kutuda kapalı kalmak
Zamanından önce eyleme geçmek
Duymadan dinlemek
Farklı noktalardan yola çıkmak
Gösteriş yapmak
Hataları kullanarak kendini öne çıkarmak
Karşı çıkmak
Saplantılı olmak
Kendi grubunun çıkarlarını söylemek
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
Geribildirim Süreci
İletişim sürecinde kaynağın verdiği yanıttır ve gecikmeli – gecikmesiz ve olumlu-olumsuz olarak farklı şekillerdedir.
Etkin Geri Bildirim Özellikleri
Kaynağa yardımcı olur
Mesajın tam karşılığıdır
Zamanlaması tamdır
Açık ve seçiktir
Yapıcıdır ve davranış odaklıdır
Etkin Olmayan Geri Bildirim Özellikleri
Spekülasyon ağırlıklı yorumlardır
Net yanıt değil, geneldir
Zamanlaması hatalıdır
Anlaşılmayacak ölçüde karmaşıktır
Kişiyi ve kişiliği vurgular
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
2. Empati
Empati; Bir kişinin kendisini karşısındakinin yerine koyarak, olaylara onun bakış açısıyla bakması sonucu o kişinin duygu düşüncelerini doğru olarak anlaması, hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi sürecidir.
Empati, sosyal bir radar işlevi görmektedir.
Empati kurabilmek, duygusal ve bilişsel kapasite gerektirmektedir. Bu kapasite biyolojik ve sosyal gelişim sürecinin bir ürünü olarak olgunluk, deneyim ve sosyal etkileşimi gerekli kılmaktadır.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
Empatinin İşlevleri
Başkalarını anlamak
Dinleme becerisine sahip olma
Karşındakinin bakış açısıyla bakabilme
Karşındakinin duygu ve ihtiyaçlarını anlamak
Başkalarını geliştirmek
Onların güçlü yönlerini tanımak ve öne çıkarmak
Yararlı geri bildirimde bulunmak
Başarılarını ödüllendirmek
Onlara enerji vermek ve kişisel gelişimlerini desteklemek
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
Empatinin İşlevleri
Karşındakine Hizmet/Yardım Etmek
Beklentileri doru anlamak
Uygun hizmeti sunmak
Tatmin olmalarını sağlayan yolları bulmak
Güven vermek
Kendini Zenginleştirmek Farklı insanlarla tanışmak
Değişen duygu ve düşünceleri tanıma
Anlayış gösterebilme kapasitesi geliştirebilme
Önyargısız ve hoşgörülü davranış geliştirebilme
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
Örgütsel Açıdan Empati
Örgütlerde, çalışanlarla yönetici ve liderler arasında sağlıklı bir ilişki ve ortam oluşturmak zorunluluktur.
Çalışanların sorunlarına, algılarına, hislerine yabancı olmayan bir liderin onları yönlendirmesi daha kolay olacak, sorunu bilen bir yönetici daha isabetli kararlar verebilecektir. Bu ise çalışanları anlamakla, dinlemekle, onların gözünden olay ve olguları görüp, çözümler geliştirmekle mümkün olacaktır.
Geleneksel örgüt yönetimlerinde empatiden söz edilemez. Çağdaş yaklaşımlarda ise insancıl bakış temel vurgudur.
Empati, satışta, müşteriyi elde tutmada, şikayetleri gidermede, çatışmayı çözmede yardımcı olur.
Anlayışı ve empatik liderler, duygusal olarak sağlıklı ve enerjik bir işyeri oluşturtabilirler.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
Etkin Konuşma
İnsanlara has olan konuşma yeteneği, çevreyle anlaşma e ikna etme bakımından en etkili araçtır.
Etkin Konuşmanın Kuralları
1. Yıkıcı değil, yapıcıdır.
2. İlginç ve değerli konuları kapsar
3. Konuşmacının kişiliği ile bütünleşir
4. Belli bir amaca yönelir
5. Konuşmayı etkileyen etmenleri çözerek oluşur.
6. Konuşma yönetimi üzerine kuruludur
7. Dinleyicilerin ilgi ve dikkatini toplar
8. Sağlam bilgilere dayanır
9. Etkili ses tonu ve beden dili gerektirir
10. Canlı bir dil ve hareketli bir üslup gerektirir.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
Etkin Konuşmanın Adımları
Etkili bir konuşmanın gerçekleşebilmesi için, konuşma öncesi hazırlık, konuşma anı ve konuşma kapanışı olmak üzere üç temel dönemi vardır.
Konuşmaya Hazırlanmak
A) Dinleyici Analizi
1. Bilgi ve kültür durumu
2. Yaş durumları
3. Cinsiyet durumu
4. Sayısal durumu
5. İş ve uğraş durumu
B) Ortam
1. Toplantının niteliği (Hangi amaçla)
2. Konuşmanın yeri (Kapalı yada açık)
3. Toplantının programı
4. Toplantının süresi
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
Konuşmaya Hazırlanmak
C) Konuşmacının Kendisi
1. Konuşma konusu hakkında bilgi düzeyi
2. Konuyu sevmesi
3. Konuşma tecrübesi
4. Sesin kullanımı ve ses kurallarını bilme
5. Beden dilinin kullanımı
6. İletişim ve korkusunun aşılması
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
Konuşma Anı Konuşmaya Başlama Kuralları
Özür dileyerek söze başlamamak
Konuya hazırlıksız olunduğu durumlarda bunu itiraf ederek başlamamak
Can sıkıcı bir olay varsa bundan söz etmemek
Mikrofonu denemden kullanmamak
Konuşmaya hemen başlamamak
Bir soruyla, bir güzel sözle, bir anekdotla başlamak
Dinleyicinin ilgisini ve dikkatini çekmek ve korumak
Konuşma amacını belirtmek
Konuşmacının bu konuyla ilgili uzmanlığından bahsetmek
Konuşma akışına ilişkin bilgi vermek
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
Konuşma Anı
Etkin Konuşma İpuçları
Göz teması
Ses tonu
Ses Ayarı
Cümle arası duruşlar
E… I… gibi sesler çıkarmamak
Uzun cümlelerden kaçınmak
Anlaşılır sözcükler kullanma
Dinleyene uygun konuşma
Enerjik konuşma
Tebessüm eşliğinde gerilimsiz konuşma
İsimle hitap etme
Konuşma süresini ayarlama
Sıkıcı ve bıktırıcı konuşmama
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
Konuşmanın Kapanışı
Konuşmayı planlanmış bir sonla bitirmek
Özetleyerek bitirmek
Konuşmanın ana noktalarını vurgulamak
Duygulara hitap etmek
Kendisiyle ilişkilendirmek
Eyleme geçirmeye davet etmek
Bitti demek yerine uygun bir veda ile bitirmek
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
Dinleme
Dinleme diyaloğun özüdür. Etkin bir diyalog için, basit ve derin dinleme yeteneği gereklidir.
Dineleme sadece, sözcükleri işitmeyi değil, aynı zamanda, içerme, kabul etme ve tepki vermeyi de kapsar
Aktif Dinleme
Dinleme, sesin kulak vasıtasıyla duyulması süreci olan duyma (pasif dinleme) ile başlayan, duyulan seslerin beyinde yorumlanması, anlamlandırılması ve uygun tepkilerin verilmesi sonrası aktif dinlemeye dönüşen bir süreçtir.
Kulağımız dakikada, 600 kelime anlayabilirken, dilimiz dakikada 150 kelime söyleme kapasitesine sahiptir.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
Dinleme
Etkin Dineleme İlkeleri
Susun ve dinleyin
Söz kesmeyin
Saygılı olun
Önyargısız dinleyin
Kişiye değil görüşe odaklanın
Dinlediğinizi hissettirin
İlgili olun
Ana konulara odaklanın
Ayrıntılarda konudan uzaklaşmayın
Düşünün ve değerlendirin
Empati yapın
Eleştirel bakarak dinleyin
Geri bildirimde bulunun
Yapıcı dinleyin
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
İyi Dinleyici
Göz teması sağlar
Dikkatini konuşmacıya verir
Duruşunu ve tavrını korur
Sözel ipuçları verir
Netleştirmek için özet yapar
Empati gösterir
Sabırlıdır
Ona yönelen ilgiyi paylaşır
Açık fikirlidir
Yanıtı konuşmacıya bırakır
Hem içeriğe hem niyete yönelik dinler
Kötü Dinleyici
Sözü keser, araya girer
Dikkatsizdir ve kolayca kopar
Olumsuz beden dili kullanır
Konuyu değiştirir
Hiç sözel teşvik göstergesi kullanmaz
Aşırı eleştiricidir
Sabırsızdır
Konuşmayı kendi denetimine çeker
Cesaret kırıcıdır
Bay bileni oynar
Bir sonra ne söyleneceğini düşünür
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
Dinleme Aşamaları ve Etkin Dineleme Modeli
1. Duyma
2. Yorumlama
3. Değerleme
4. Tepki
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
Dinleme Tarzları
1. Takdir edici dinleme
2. Empatik dinleme
3. Ayrıştırıcı dinleme
4. Analitik dinleme
5. Nazik dinleme
6. Aktif dinleme
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
2 – BİREYSEL İLETİŞİM
6. Bireysel İletişim Geliştirme Teknikleri
Dinlemeyi Öğrenmek
1. Düşüncenin farkına varmak
2. Gerçeklere tutunmak
3. Sonuç çıkarmak
4. Rahatsızlığın izini sürmek
5. Direnmeden dinlemek
6. Sakin olmak
T.C. MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
3. BÖLÜM ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
1. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM KAVRAMI, SINIRLARI VE TÜRLERİ
İşin ve Örgütün Değişen Yapısı
Bilgi çağını yaşadığımız günümüzde, küreselleşmeye bağlı ekonomik, teknolojik değişim ve gelişmeler örgüt yapılarını da etkilemiştir.
Bu gelişmeler, örgütlerde iletişimi daha önemli hale getirmesinin yanında, farklı iletişim boyutlarını ve biçimlerini de öne çıkarmıştır.
Örgütsel İletişim Kavramı
Diğer iletişim türlerine benzeyen örgütsel iletişim, özü itibariyle bireylerin günlük etkileşimlerinden daha ileri boyutta, örgütlerin oluşturduğu ve biçimlendirdiği bir süreçtir.
Örgütsel İletişim; ortak amaçları gerçekleştirmek üzere biraraya gelen kişilerin kendi aralarında güçbirliği yaparak, işbölümünü düzenleyerek, yetki ve sorumluluk hiyerarşisi oluşturarak biçimsel ve biçimsel olmayan yapılarda gerçekleştirdikleri ortak anlam yaratmaya dönük çabaların tümüdür.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
1. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM KAVRAMI, SINIRLARI VE TÜRLERİ
Örgütsel İletişim Çalışma Alanı ve Nedenleri
Örgütsel iletişim çalışma alanı; örgüt içi iletişim uygulamaları (mektuplar, sunumlar, stratejik iletişim, iş yönü, performans değerlemeler, toplantılar) örgüt dışına yönelmiş iletişim (halk, medya, örgütler arası iletişim) olarak ayrılmaktadır.
Örgütsel İletişimi Önemli Kılan Değişimler
İş daha karmaşık olmuştur ve çalışanlar arasında daha fazla koordinasyon ve etkileşimi gerektirmektedir.
İş adımı hızlanmıştır
Çalışanlar daha fazla dağılmıştır
Eş zamanlı dağıtılmış iş süreçleri daha yaygınlaşmıştır
Bilgi ve yenilik örgütün rekabetçi avantajı için daha kritik olmuştur.
İletişim teknolojileri ve ağları, örgütün yapı ve stratejisi için daha önemli hale gelmiştir.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
1. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM KAVRAMI, SINIRLARI VE TÜRLERİ
Örgütsel İletişim Çalışma Alanı ve Nedenleri
İletişimin Örgüte Etkileri ve İlişkisi
Açık iletişim, çalışanların örgütsel tatminiyle olumlu ilişkilidir.
Örgütlerdeki iletişim kalitesi çalışanların iş tatminiyle ve motivasyonuyla ilişkilidir.
Çalışanların örgütsel bağlılıklarında iletişimin rolü önemlidir.
İletişim, örgütsel değişim sürecinde kritik rol üstlenir; ast-üst arasındaki açık diyalog, değişim için gerekli olan yüksek düzeyde güvene yol açmaktadır.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
2. TEMEL ÖRGÜT KURAMLARINDA İLETİŞİMİN YERİ
1 Klasik Okul ve İletişim (Klasik Teori)
Geleneksel yönetim anlayışının hakim olduğu ve ilkelerin öne çıktığı dönemdir.
Bilimsel Yönetim Okulu (Taylor)
Taylor’a göre örgütte iletişim boyutu, çalışanların eğitimi ve astların üstlerden destek almaları gerektiğinde önemlidir.
Çalışanlar ile yönetenler arasında yakın, samimi ve iş arkadaşlığına dayanan iletişim başarısızlığa neden olmaktadır.
Emirler sözlü olarak verilebilir.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
2. TEMEL ÖRGÜT KURAMLARINDA İLETİŞİMİN YERİ
1 Klasik Okul ve İletişim (Klasik Teori)
Geleneksel yönetim anlayışının hakim olduğu ve ilkelerin öne çıktığı dönemdir.
Yönetim Süreci Okulu (Fayol)
Fayol’un 14 yönetim ilkesi, kumanda birliği açısından yönetim ve çalışanlar arasında emir komuta zincirine yönelik iletişim sistemi oluşturulmalıdır.
Dikey ve yatay iletişim zincirleri kurulmalıdır fakat örgüt çıkarları ve hızlı hareket için iletişim zinciri kısaltılabilir.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
2. TEMEL ÖRGÜT KURAMLARINDA İLETİŞİMİN YERİ
1 Klasik Okul ve İletişim (Klasik Teori)
Geleneksel yönetim anlayışının hakim olduğu ve ilkelerin öne çıktığı dönemdir.
Bürokrasi Okulu (Max Weber)
Weber’e göre bürokratik sistem içinde iletişim biçimsel olmalı ve emir komuta zinciri izlenmelidir.
Taylor’un aksine emirlerin sözlü değil, yazılı olarak verilmesi gerektiğini savunur.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
2. TEMEL ÖRGÜT KURAMLARINDA İLETİŞİMİN YERİ
Klasik kuramın İletişim Vurguları
• İletişim, görevi tamamlamak için bir yönetim aracıdır.
• İletişim faaliyetleri uzmanlaşmalıdır.
• İletişim, çalışanları yetiştirmek ve günlük talimatları vermek için gereklidir.
• İletişim faaliyetleri biçimsel olmalı, samimi ilişkilere özendirmemelidir.
• Üstlerden astlara mesaj akışı daha fazladır.
• Örgütsel iletişim, görev performansını düzenlemek, kuralları ve düzenlemeleri açıklığa kavuşturma işlevi görür.
• İletişimin ilişki fonksiyonu önemsizdir.
• İletişim akışında komuta halkası izlenir.
• İletişimin belirleyicisi ve yönlendiricisi sadece yönetimdir.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
2. TEMEL ÖRGÜT KURAMLARINDA İLETİŞİMİN YERİ
2 İnsan Davranışı Okulu (Neo-Klasik Teori)
Örgüt yapısı, iş dizaynı ve ölçmeyi değil, bireylerin etkileşimlerini, motivasyonlarını ve örgütsel olaylardaki etkilerini temel alır.
Koordinasyon İlkeleri (Mary Parker Follett)
Verimli organizasyonlar için, birey ve grupların arzularıyla ve motivasyonlarıyla ilgilenme gerekliliğine değinmiştir. Dört ilkesine göre;
1. Sorumlu kişilerin doğrudan teması ile koordinasyon
2. Erken aşamalarda koordinasyon
3. Bir durum içindeki tüm özelliklerin karşılıklı ilişkisi olarak koordinasyon
4. Devam eden / sürekli bir süreç olarak koordinasyon
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
2. TEMEL ÖRGÜT KURAMLARINDA İLETİŞİMİN YERİ
2 İnsan Davranışı Okulu (Neo-Klasik Teori)
Örgüt yapısı, iş dizaynı ve ölçmeyi değil, bireylerin etkileşimlerini, motivasyonlarını ve örgütsel olaylardaki etkilerini temel alır.
Hawthorne Etkisi (Elton Mayo)
Fiziksel çevredeki değişimlerden bağımsız olarak grup normlarının verimliliğe etkisini tespit etmiştir.
Endüstriyel psikoloji araştırmasının ilk örneğini vermiştir.
Verimlilik için insan etkileşimi ve moralin önemini ortaya çıkarmıştır.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
2. TEMEL ÖRGÜT KURAMLARINDA İLETİŞİMİN YERİ
2 İnsan Davranışı Okulu (Neo-Klasik Teori)
Örgüt yapısı, iş dizaynı ve ölçmeyi değil, bireylerin etkileşimlerini, motivasyonlarını ve örgütsel olaylardaki etkilerini temel alır.
Kuram X - Y (Douglas McGregor)
Organizasyon yöneticilerinin davranışlarını, onların insanları nasıl gördüklerini ele almıştır.
Geleneksek (X) yöneticilik anlayışına sahip olanlar ile insancıl (Y) yöneticilik anlayışına sahip olanlar arasında ayrım yapmıştır.
Etkin bir yönetim ve iletişim için Y kuramını savunmuştur.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
2. TEMEL ÖRGÜT KURAMLARINDA İLETİŞİMİN YERİ
2 İnsan Davranışı Okulu (Neo-Klasik Teori)
Örgüt yapısı, iş dizaynı ve ölçmeyi değil, bireylerin etkileşimlerini, motivasyonlarını ve örgütsel olaylardaki etkilerini temel alır.
Katılımcı Yönetim (Rensis Likert)
Başarılı ve az başarılı örgütler arasındaki yönetim farklılıklarını belirlemeye çalışmıştır.
Yüksek bağlılık ve yüksek çekiciliğe sahip katılımcı gruplar ve örgütler, düşük bağlılık ve düşük çekiciliğe sahip grup ve örgütlere daha fazla iletişim kurarlar ve daha başarılıdırlar.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
2. TEMEL ÖRGÜT KURAMLARINDA İLETİŞİMİN YERİ
İnsan Davranışı Kuramlarının İletişim Vurguları
• Yönetim çalışanlara güvenmelidir
• Çalışanlar işle ilgili konuları üstleriyle tartışma özgürlüğü hissetmelidir
• Hem biçimsel, hem de biçimsel olmayan iletişim ağları dikkate alınmıştır.
• İnsan davranışları kuramlarında örgütsel iletişimin ilişki fonksiyonu önemli görülmüştür.
• Her kademede bulunan çalışanların örgütsel kararlara katılımı sağlanmalıdır.
• Yazılı iletişim kanalları ikinci derecede önemli iken sözel kanallar öne çıkarılmıştır.
• Belirsizliği azaltmada ve paylaşılan anlamları artırmada iletişim önemlidir.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
2. TEMEL ÖRGÜT KURAMLARINDA İLETİŞİMİN YERİ
3 Bütünleşik Yaklaşımlar Okulu (Modern Teori)
İnsan, teknoloji ve çevre değişkenlerinin örgütlerde meydana gelenleri etkilemesi açıklanmıştır.
Süreç ve Çevresel Yaklaşımlar
Karar alma yaklaşımı, Sosyoteknik Bütünleşme, Durumsallık Kuramı, Sistemler Yaklaşımı, Yeni Sistemler Yaklaşımı, Öğrenen Örgütler
Kültürel Yaklaşımlar
Kültür Elemanları, Kuram Z, Mükemmellik Arayışı
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
2. TEMEL ÖRGÜT KURAMLARINDA İLETİŞİMİN YERİ
Bütünleşik Yaklaşımlar Kuramlarında İletişim Vurguları
• İletişimin etkililiği yalnızca örgüt içinde olup bitenlerle değil, aynı zamanda örgütün çevresiyle, müşterileriyle ve topluluğuyla ilgilidir.
• Dış çevreye dikkat çeker, değişen koşullara sürekli uyum sağlamada bir iletişim sisteminin gereğine işaret eder.
• Güçlü kültüre sahip örgütler daha etkilidirler ve güçlü kültürler etkili iletişime ihtiyaç duyarlar.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
2. TEMEL ÖRGÜT KURAMLARINDA İLETİŞİMİN YERİ
4 Postmodern, Eleştirel, Feminist Yaklaşımlar (Postmodern Teori)
Örgütlerdeki güç ve denge ilişkilerine üç farklı boyuttan bakan yaklaşımlardır
Postmodern Yaklaşım
Kitle tüketimi yerine pazara duyarlı, güven odaklı yönetim ve iletişim esastır. Maddi kaynaklar yanında maddi olmayan yönlerde önemlidir.
Eleştirel Yaklaşım
Katılım ve demokratik düzen önemsenmekte, değişim için farklı fikirlerin katılımı iletişim açısından önemsenmektedir.
Feminist Yaklaşım
Örgütlerde kadınların marjinalleşmesine ve baskılanmasına karşı çıkmakta ve örgütsel süreçlerde kadınların sesine değer verilmesine odaklanmaktadır.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
2. TEMEL ÖRGÜT KURAMLARINDA İLETİŞİMİN YERİ
Postmodern Yaklaşımlarda İletişim Vurguları
• Daha geniş sosyal ilişkiler inşa etmeye odaklanmıştır
• Örgütleme, ilişki, değişim mesajlarına vurgu yapmaktadır.
• Çoklu anlamlar ve belirsizlik gibi postmodern süreçleri önemsemektedir.
• Anlam merkezli iletişim yaklaşımı açısından, örgütsel iletişim, sosyalleşme ve kültürün yönetimi için güç ve iletişim kuralları öne çıkmaktadır.
• İletişim, oluşturucu bir süreç olarak ele allanmaktadır.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
3. ÖRGÜTSEL İLETİŞİMİN AMAÇLARI
1. Örgütsel faaliyetle ilgili her türlü bilgiyi duyurmak, hataları önlemek
2. Örgüt üyelerinin bilgilenmesini sağlamak için, bölüm ve yöneticiler ile ilgili örgütsel yayınlarla tanıtım yapmak
3. Bilgi düzeyi yüksek çalışanlarla, örgütün dış çevrede tanıtımını sağlamak
4. Örgütsel politika ve kararların çalışanlara duyurulması ve anlatılması, örgütün çalışma düzeni, uzun ve kısa dönemli hedefleri, ücret sistemi, ödül ve ceza sistemi, yükselme olanakları, sosyal haklar gibi konularda bilgi vermek
5. Örgütlerin yani teknoloji ve yeni yönetim anlayışlarını, çalışanlara ve sendikalara tanıtmak ve bu konuda bilgilendirme yapmak
6. Örgütün yıllık bütçesi, gelirleri, faaliyetleri, ve projelerinin çalışanlara ve ilgili diğer kişilere duyurmak
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
3. ÖRGÜTSEL İLETİŞİMİN İŞLEVLERİ
Örgütteki kişi ve birimleri birbirine bağlayan temel bir alt sistemdir.
Dış dünya ile örgüt arasında sağlıklı bir bilgi alışverişi sağlar.
Örgütteki hiyerarşik basamakların belirlenmesinde ve otoritenin sağlanmasında önemli rol oynar.
Örgütte çalışanların kurdukları küçük grupların birbiriyle ve örgüt bütünüyle ilişkilerini sağlar.
Örgütteki kişi ve grupların, örgütün amaçları doğrultusunda, mesaj alışverişini sağlar.
Örgüt yönetiminin, yönetim fonksiyonlarını yerine getirmesindeki en önemli aracıdır.
Örgütte içsel olarak, çalışanlar arasında karşılıklı güvenin ve serbest bilgi akışının, dışsal olarak da iyi hizmet ve müşteri isteklerine ilginin kaynağıdır.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
4. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM AĞ MODELLERİ
Örgütlerde iletişim ağları, örgüt üyeleri arasındaki faaliyetlerin uyumlaştırılmasını, bilgi alışverişinin kolaylaştırılmasını, örgüt ile dış çevresi arasındaki bilgi ve veri değiş tokuşunu sağlamaktadır.
İletişim ağları 5 farklı şekilde görülmektedir;
1. Merkez Modeli (Salkım/Tekerlek Modeli)
2. Y Modeli
3. Zincir Modeli
4. Dairesel Model
5. Çok Yönlü Model
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
4. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM AĞ MODELLERİ
1. Merkez Modeli (Salkım/Tekerlek Modeli)
Daha çok klasik örgütlerin biçimsel yapısını yansıtmaktadır
Genellikle otoriter yönetimlerde uygulanmaktadır
Örgütte merkeziyetçiliğe yol açmaktadır
Basit görevlerin olduğu örgütte başarılıdır
Olumlu yönü, bilginin çabuk aktarılması ve doğruluk derecesinin yüksek olmasıdır
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
4. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM AĞ MODELLERİ
2. Y Modeli
İşin yerine getirilmesinde hız yüksek
Mesajın iletilmesinde doğruluk derecesi iyi
Lider belirgindir
Moral düşük ve tatmin zayıftır
A güçlü konumda olan bireydir
Bilgi A’ya kademe kademe gelmektedir
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
4. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM AĞ MODELLERİ
3. Zincir Modeli
Tekerlek modelinden sonra merkeziyetçiliğe en fazla yol açan modeldir
En uçtaki üyeler sınırlı iletişime sahipken, merkezdeki birey tüm üyelerden bilgi alma olanağına sahiptir.
Merkezdeki A bireylerden uzaklaştıkça, bireylerin morali düşer
Bilgiler kademe kademe geçtiğinden doğruluk ve hız düşüktür
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
4. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM AĞ MODELLERİ
4. Dairesel Model
Grup üyelerinin birbirleriyle iletişim kurma olanakları yüksektir
Merkezde iletişim tekeli yoktur
Demokratik yapıya sahiptir
Baskın bir lider yoktur
Merkezileşme düşüktür
Maral yüksek, bilgi doğruluğu düşüktür
Mesaj akışı ve karar verme yavaştır
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
4. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM AĞ MODELLERİ
5. Çok Yönlü (Serbest) Model
Tüm üyeler birbirleri ile çok yönlü iletişim kurabilir
Merkezileşme hiç yoktur
Karmaşık görevlerin başarılmasında bu model uygundur
Çağdaş yönetim anlayışlarına uygundur
Sorunlar daha kısa zamanda çözülür
Yaratıcılık ve esneklik öne çıkar
Bireysel tatmin yüksektir
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
4. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM AĞ MODELLERİ
Ağ Modellerinin Karşılaştırması
Her modelin kendine özgü avantaj ve dezavantajları vardır. Önemli olan, yönetici pozisyonundaki kişilerin, örgütlerin amaçları, faaliyetleri ve içinde bulundukları duruma göre en uygun iletişim modelini seçmeleridir.
Ölçüt Merkezi Model
Y Modeli
Zincir Model
Diresel Model
Çok Yönlü Model
Kanal Sayısı Çok Az Az Orta Orta Çok Yüksek
Hız Çok Yüksek Yüksek Orta Az Az
Doğruluk Yüksek Yüksek Orta Az Az
Grup Tatmini
Az Az Orta Orta Yüksek
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
5. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM KANALLARI
Örgütsel yapının başarısı, büyük ölçüde iletişim kanallarının sağlıklı işlemesine bağlıdır. Örgüt içinde çeşitli bölümler veya kişiler arasında işleyen ilişkiler ya önceden belirlenmiş biçimsel kanallar, yada önceden kestirilemeyen doğal kanallar aracılığı ile gerçekleşir.
İletişim Kanalları
1. Biçimsel İletişim Kanalları (Formal)
Dikey İletişim Kanalları
Yatay İletişim Kanalları
Çapraz İletişim Kanalları
Örgüt Dışı İletişim Kanalları
2. Biçimsel Olmayan İletişim Kanalları (İnformal)
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
5. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM KANALLARI
1. Biçimsel İletişim Kanalları
Biçimsel iletişim, örgütsel kurallar içinde ve örgütün amaçları doğrultusunda, önceden belirlenmiş bir üslupla gerçekleştirilen iletişimdir. Örgüt üyelerinin kişiliklerinden soyutlanmış, statüler arası bir iletişim türüdür.
Biçimsel İletişim Kanallarının Amaçları:
Örgütün ana politikasına ilişkin kararlarını ve bunlarla ilgili emirleri hiyerarşik kademelerin tümüne ve bütün ilgililere iletmek
Görevlilerin çeşitli düşünce ve tepkilerini yönetime geri getirmek
Örgütün bütün üyelerine, örgütün bütün amaçları ve elde edilen başarılar konularında bilgi sağlamak
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
5. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM KANALLARI
1. Biçimsel İletişim Kanalları
Biçimsel İletişim Kanallarının Yararları:
Örgütte bütünlüğü sağlar
Örgütte emir-komuta yetkilerini ve sorumluluklarını belirler
Örgütte düzgün ve dengeli çalışmayı sağlayarak görevlerin yerine getirilmesinde önemli bir rol oynar
Örgütte etkin işbirliği ve koordinasyonu sağlar
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
5. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM KANALLARI
1. Biçimsel İletişim Kanalları
Biçimsel İletişim Kanallarının Kısıtlıkları:
Biçimsel iletişim, örgüt üyeleri tarafından kabul edildiği ölçüde etkili olur
Biçimsel iletişim, örgüt üyelerinin çok çeşitli olan iletişim ihtiyacını karşılayamaz
Biçimsel iletişim , her zaman iletilmek istenen anlamı eksiksiz olarak yansıtamaz
Biçimsel iletişim genellikle yavaş işler ve esneklikten yoksundur
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
5. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM KANALLARI
1. Biçimsel İletişim Kanalları
Dikey İletişim Kanalları
Örgütlerde iletişim, yöneticiye yönelen (yukarı doğru iletişim) ve yöneticiden gelen (aşağı doğru iletişim) şeklinde gerçekleşmektedir. Dikey iletişim, örgütün hiyerarşik düzeninde, üst ve kademelerle alt kademeler arasında emir ve bilgi akışını sağlayan bir köprüdür.
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
5. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM KANALLARI
1. Dikey İletişim Kanalları
Aşağı Doğru İletişim Mesajları:
İş talimatları
İş açıklamaları
Prosedür ve uygulamalar
Geri bildirim
Amaç aşılama
Yukarı Doğru İletişim Mesajları:
Çalışanların performans ve iş ile sorunlarını yansıtır
Örgütsel uygulamalar hakkında tutum ve anlayışı iletir
Amaç başarımıyla ilgili faaliyetler ve görevlere ilişkin raporlar sunulur
Aksayan personelle ilgili bilgi akışı sağlar
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
5. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM KANALLARI 1. Biçimsel İletişim Kanalları
Yatay İletişim Kanalları
Aynı kademedeki yöneticilerin ortaklaşa bağlı oldukları üst kademeye başvurmadan yani üst kademenin emrine gerek kalmadan karşılıklı olarak kendilerini ilgilendiren konularda işbirliği yapmaları halinde bu yöneticiler arasında meydana gelen ilişkilerdir.
Yatay İletişim Yararları:
Sorun çözmeyi kolaylaştırır
Farklı iş grupları arasında bilgi paylaşımına olanak sağlar
Bölümler veya takımlar arası görev koordinasyonunu teşvik eder
Moralleri yükseltir
Çatışmaların çözümüne aracılık eder
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
5. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM KANALLARI
1. Biçimsel İletişim Kanalları
Çapraz İletişim Kanalları
Farklı fonksiyonel birimlerde çalışan ast ve üstler arasında gelişen bilgi içerikli iletişimdir. Örgüt hiyerarşisinin farklı düzeylerdeki departmanlarının, basamaksal kanalları kullanmadan gerçekleştirdikleri iletişime çapraz iletişim denir.
Örgüt Dışı İletişim Kanalları
Örgüt dışı iletişim kanalları, işletmeyi dış çevreye tanıtmak ve dış çevrede olup bitenden örgütü haberdar etmek amacını güder. Dışa dönük kanallar aracılığı ile toplumun değişik kesimlerine bilgi akatarılır
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
5. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM KANALLARI
2. Biçimsel Olmayan İletişim Kanalları
Biçimsel olmayan iletişim, bireylerarası ilişkilerin doğal sonucu olarak doğan doğal iletişimdir. Bu tür iletişim, düzenlenmeyen, resmi yolları önceden belirlenmeyen bir iletişim olduğu kadar, söylentileri, dedikoduları ve kısıtlı haberleri de içeren bir iletişim biçimidir.
Dedikodu İle İletişim:
Dedikodu hızlı yayılır
Dedikodu genellikle doğru çıkar
Dedikodu fazlaca bilgi taşır
Dedikodu çalışanların tutum ve duygularının işaretidir
Dedikodu, söylenti için yaygın bir kanaldır
Dedikodu kümeler halinde hareket eder
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
5. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM KANALLARI
1. Biçimsel İletişim Kanalları
Biçimsel Olmayan İletişim Kanallarının Yararları:
Örgütteki iletişim yükünün önemli bir kısmını taşır ve tamamlar
Örgüt üyelerinin moralini yükseltir ve birlik ruhunu canlı tutar
İyi kullanıldığı takdirde, yöneticiler için etken bir yönetim aracı olur
Örgütün çevresindeki değişimlerden zamanında ve hızlı haberdar olmayı sağlar
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
5. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM KANALLARI
1. Biçimsel İletişim Kanalları
Biçimsel Olmayan İletişim Kanallarının Sakıncalarıı:
Söylentiler kişiden kişiye aktarılarken duygulardan etkilenerek değişime uğrar ve gerçek dışı mesajlar ortaya çıkabilir
Örgüt sırlarının başkaları tarafından öğrenilmesine neden olabilir
Değişim ve gelişime karşı olan çalışanlar, söylentiler ile direnç oluşturabilir
Çalışanların örgüte bağını ve yöneticilere güvenini zayıflatabilir
Gölhisar Meslek Yüksekokulu
Öğr.Gör. Murat ERTİLAV
3 – ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
6. ÖRGÜTSEL İLETİŞİM ARAÇLARI
1. Sözlü Araçlar
Yüz yüze görüşme, telefonla görüşme, toplantı, konferans, seminer..
2. Yazılı Araçlar
İş emri, sirküler, e-mail, örgüt bülteni, dergi, el kitapçığı, mektup, raporlar, kartvizit…
3. Görsel-İşitsel Araçlar
Radyo, televizyon, gazete, dergi, billboard, internet, tanıtım ve ambalaj materyalleri, sinema, sergi, fuar…