Download - MPF2015 - Note de curs 1 BB.pdf
-
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************1!
[ ]dduduutr fpfppfpef 222 )1()1(2 ++=
tbtax +=
)()(),( 2)(
1 dNeXdNSStctTr =
ztx +=
dzdtdx +=
t""""""""zE""""""tz z ===20)(
rrtStS
+= )1ln()()(ln0
dzStSdS +=
MODELARE!PE!PIAA!FINANCIAR!Master!BPF!/!FA!/!MF!2014
-
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************3!
! PRISACARIU,! M.,! URSU,! S.,! ANDRIE,! A.! ! Piee! i! instrumente! nanciare,!Editura!Universitii!Alexandru!Ioan!Cuza!Iai,!2008!
! BENNINGA,!S.!!Financial!Modeling!(3rd!edi9on),!The!MIT!Press,!2008!! HILLIER,! D.! GRINBLATT,!M.,! TITMAN,! S.! ! Financial!Markets! and! Corporate!
Strategy.!European!Edi9on,!McGraw!Hill,!2008.!! HULL,! John! C.! !Op9ons,! Futures!&!Other! Deriva9ves,! 6th! EdiKon,! Pearson!
PrenKce!Hall,!2006!! HO,! T.,! LEE,! S.! ! The! Oxford! Guide! to! Financial! Modeling.! Applica9ons! for!
Capital! Markets,! Corporate! Finance,! Risk! Management! and! Financial!Ins9tu9ons,!Oxford!University!Press,!2004!
! CHANCE,!Don!!Analysis!of!Deriva9ves!for!the!CFA!Program,!AIMR,!2003!! Stancu,!I.!Investment!Management,!Wiley,!2004!! Wilmoi,!Paul!!Paul!WilmoO!on!Quan9ta9ve!Finance,!Wiley,!2006!
Bibliograe!selecKv!
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************4!
!BENNINGA,!Simon!!Financial!Modeling!(3rd!edi9on),!!!!!!The!MIT!Press,!2008!
!
!HULL,!John!C.!!Op9ons,!Futures!&!Other!Deriva9ves!(6th!edi9on),!Pearson!PrenKce!Hall,!2006!
!HILLIER,!David,!GRINBLATT,!Mark,!TITMAN,!Sheridan!!Financial!Markets!and!Corporate!Strategy.!European!Edi9on,!McGraw!Hill,!2008!
Bibliograe!restric9v*
-
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************5!
Note!de!curs!ajustate,!materiale!suplimentare!i!link
-
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************7!
Quants!Time! Calculatoare!Financiare!!1)!Texas!Instruments!BAII!Plus!
!2)!Hewlei!Packard!12C!(30th!anniversary)!
CFA! hip://www.cfainsKtute.org/cfaprogram/exams/Pages/policies.aspx!! hip://www.epx.com.br/ctb/hp12c.php! hip://www.investopedia.com/calculator/!
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************8!
Cine?*Unde?*
C1!Curs!(BPF/FA/MF:!16K18)!!
C710!Laborator!(FA/BPF:!14K16/16K18)!(BPF/FA:!18K20/16K18)!!
[email protected]!+40!232!20!1449!!Consultaii:!!Mari,!13:00K14:00!C802!(prin!eKmail)!
Serie!MPF! Seminar! Curs!
1! M(i),!14K16! M,!16K18!
2! M(i),!18K20! M,!16K18!
3! M(p),!18K20! M,!16K18!
-
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************9!
Evaluare!Nota!nal!=!50%*EVP!+!50%*EX!!
!EVP!=!50%*T!+!50%*P!+!B!(PS!/!PA!/!ES)!!!(max.!100!puncte)!!
TEST!!50%!" Data!susinerii!!21.04.2015!!" Durata!!90!minute!" Format!!test!prin!intermediul!plawormei!Blackboard!
!
PROIECT!!50%!" Data!predrii!!24.02.2015!/!07.04.2015!/!12.05.2015!" Data!susinerii!!19.05.2015!/!26.05.2015!
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************10!
[ ]dduduutr fpfppfpef 222 )1()1(2 ++=
tbtax +=
)()(),( 2)(
1 dNeXdNSStctTr =
ztx +=
dzdtdx +=
t""""""""zE""""""tz z ===20)(
rrtStS
+= )1ln()()(ln0
dzStSdS +=
INTRODUCERE!N!MODELAREA!FINANCIAR!Concepte!fundamentale!
-
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************11!
! Ce!este!un!model?!! Ce!nelegem!prin!modelare?!! Cum!putem!clasica!modelele?!! Care!sunt!principalele!funcii!ale!modelelor!economice?!! Ce!este!un!model!nanciar?!! Ce!este!modelarea!nanciar?!! De!ce!sunt!uYle!modelele!pe!piaa!nanciar?!! n! ce! const! i! care! este! aplicabilitatea! conceptului! de! valoare!
Ymp!a!banilor?!! Cum!se!calculeaz!rentabilitatea!i!riscul!unui!acYv!nanciar?!! Cum!se!cuanYc!relaia!dintre!rentabilitatea!i!riscul!a!dou!sau!
mai!multe!acYve!nanciare?!
ObiecKve!
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************12!
Ce!este!un!model?!
!Tipar!!Reprezentare!(miniatural)!!Descriere!simplicat!a!unui!obiect,!sistem!sau!concept!
! Imagine!abstract!simplicat!a!realitii!complexe!construit!plecnd!la!principiul!dezbin!i!cucerete!(divide&conquer)!
-
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************13!
Model!vs!Modelare!!!Modelul!abstract!(conceptual)!!
!!reprezint!o!construcie!teoreYc!care!prezint!un!set!de!variabile!i!un!set!de!relaii!logice!i!canYtaYve!n!vederea!reprezentrii!unui!obiect!sau!a!unui!fenomen!real.!
!!consYtuie!o!reprezentare!a!unui!fenomen,!informaie!sau!teorie!cu!ajutorul!unor!obiecte!logice!sau!matemaYce!precum!funcii,!relaYi,!tabele,!procese!stocasYce,!formule,!axiome,!reguli!de!inferen!etc.!
!Modelarea!(Kinic)!reprezint!procesul!prin!care!este!generat!un!model.!
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************14!
CaracterisKcile!unui!model!!Modelul!conceptual!prezint!un!set!de!expresii!care!sunt!uYlizate!
cu!scopul!de!a!ilustra!un!anumit!aspect!al!obiectului!modelat.!!Un!model!se!refer!doar!la!anumite!aspecte!ale!fenomenului!
analizat,!iar!dou!modele!care!descriu!acelai!fenomen!pot!!diferite,!ca!urmare!a!cerinelor!diferite!ale!uYlizatorilor!nali!sau!deosebirilor!conceptuale!sau!de!esteYc!ale!modelatorilor!(preferine!privind!setul!de!expresii,!model!probabilisYc!vs!determinisYc,!model!n!Ymp!conYnuu!vs!discret).!
!Modelele!sunt!uYlizate!n!toate!Yinele!reale!i!sociale:!!!Modelul!MyersKBriggs!(psihologie)!!!Modelul!contagiunii!poliYce!!!Modelul!comportamentului!raional!al!consumatorului!
-
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************15!
Clase!de!modele!! Gradul!de!similitudine!ntre!model!i!original!
!!Model!iconic!!!Model!analogic!!!Model!simbolic!
! Aspectul!modelului!!!Model!determinist!!!Model!stocasYc!
! Factorul!Kmp!!Model!staYc!!Model!dinamic!
! Scopul!!Model!explicaYv!!Model!predicYv!
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************16!
Modelul!economic!! n!economie,!un!model!!este!o!construcie!teoreYc!care!servete!
la!reprezentarea!proceselor!economice!prin!intermediul!unui!set!de!variabile!i!a!unui!set!de!relaii!logice!/!canYtaYve!ntre!acestea.!
!Modelul!economic!ndeplinete!dou!funcii!principale:!!!Simplicare!i!abstracKzare!a!datelor!observate!
!!Important!pentru!economie!innd!cont!de!complexitatea!proceselor!economice!care!urmare!a!diversitii!factorilor!care!inueneaz!acYvitatea!economic:!procesele!decizionale!individuale!sau!de!grup,!resursele!limitate,!constrngerile!geograce,!cerinele!insYtuionale!i!reglementaYve,!precum!i!uctuaiile!aleatoare!
!!Necesitatea!alegerii!raionale!a!variabilelor!i!relaiilor!relevante!dintre!variabile!!!Selecia!datelor!pe!baza!paradigmei!studiului!econometric!
!!Important!deoarece!natura!modelului!economic!va!determina!ce!aspecte!ale!fenomenului!vor!!urmrite!(de!ex.,!inaia!este!un!concept!economic!general,!dar!msurarea!inaiei!necesit!un!model!care!s!permit!diferenierea!dintre!uctuaiile!de!pre!care!au!o!o!baz!real!i!cele!care!pot!!atribuite!inaiei)*
-
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************17!
Tipuri!de!modele!economice!!Modele!stocasYce!
! !Sunt!formulate!pe!baza!proceselor!stocasYce!! !Modeleaz!econometric!date!observabile!n!Ymp!! !Se!bazeaz!pe!staYsYc!pentru!formularea!si!testarea!ipotezelor!privind!procesele!si!
esYmarea!parametrilor!pentru!acestea!! !O!clas!foarte!uYlizat!este!cea!a!modelelor!autoregresive,!n!care!procesul!stocasYc!
saYsface!o!anumit!relaie!ntre!valorile!prezente!i!cele!din!trecut!(ARMA,!ARCH,!GARCH)!
!Modele!matemaYce!nonKstocasYce!! !Sunt!canYtaYve!sau!calitaYve!! !Implic!raionalizarea!variabilelor!nanciare,!cu!ajutorul!coordonatelor!i/sau!
formelor!specice!ale!relaiilor!funcionale!dintre!variabile!! !n!anumite!situaii,!prediciile!economice!ale!modelului!doar!indic!direcia!evoluiei!
unei!variabile!economice,!iar!relaiile!funcionale!sunt!uYlizate!doar!ntrKun!scop!calitaYv!(P!!C)!!se!uYlizeaz!gracele!bidimensionale!n!locul!funciilor!
!Modele!calitaYve!! !Sunt!uYlizate!ocazional!(ex.,!planicarea!pe!baz!de!scenarii!sau!arborele!decizional)!
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************18!
Model!si!modelare!nanciar!
!Modelul!nanciar:!Reprezint!o!descriere!simplicat!a!unei!situaii!reale!!cu!caracter!nanciar!i!contribuie!la!nelegerea!modului!de!funcionare!a!pieelor!nanciare!i!a!proceselor!nanciare,!!precum!i!la!fundamentarea!deciziilor!nanciare!ale!companiilor!i!ale!tuturor!parYcipanilor!pe!pieele!nanciare!
!Modelarea!nanciar:!!ConsYtuie!procesul!prin!care!este!construit!un!model!nanciar!
-
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************19!
Setul!de!ipoteze!economice!
Modalitatea!de!cuanYcare!
Aplicabilitatea!
Componentele!modelului!nanciar!Componentele!modelului!nanciar!
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************20!
! Importan!diferit!n!raport!cu!scopul!urmrit:!
! Ipoteze!tehnice!!pentru!prezentarea!elegant!i!precis!a!conceptului,!dar!fr!o!inuen!semnicaYv!asupra!ideii!de!baz!a!modelului!! Timp!discret!(toi*indivizii*efectueaz*tranzacii*la*sfritul*perioadei)*! Timp!conYnuu!
! Ipoteze!economice!!principii!de!baz!eseniale!pentru!descrierea!caracterisYcilor!fundamentale!ale!indivizilor!i!ale!pieei!! Maximizarea!bogiei!
Setul!de!ipoteze!
-
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************21!
! Ipotezele!modelelor!nanciare!par!adesea!nerealiste!
! Esenta!modelrii!nu!o!consYtuie!ns!a!aprecia!ct!de!rezonabile!sunt!ipotezele,!ci!ct!de!rezonabile!sunt!rezultatele!modelului!
! Milton!Friedman!!ntrebarea*relevant*nu*este*de*a*aprecia*ct*de*realiste*sunt*ipotezele,*pentru*c*niciodat*nu*se*va*ntmpla,*ci*dac*acestea*sunt*bune*aproximri*pentru*obiec9vul*urmrit.*Iar*rspunsul*poate**aat*doar*observnd*dac*teoria*funcioneaz,*adic*e*capabil*s*ofere*predicii*sucient*de*exacte*
Realismul!ipotezelor!
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************22!
! Unele!ipoteze!economice!pot!prea!exagerate,*dar!sunt!importante!pentru!c!permit!obinerea!unor!predicii!exacte,!iar!anumite!modele!nanciare!au!o!valoare!previzional!chiar!dac!se!bazeaz!pe!ipoteze!nerealiste.!
! Alegerea!unor!ipoteze!simple!cu!fundamentare!teoreYc!i!demonstrate!empiric!care!s!reprezinte!principii!de!baz!ne!ofer!cerYtudinea!c!toate!modelele!cu!acelasi!set!de!ipoteze!vor!!consistente!unul!cu!cellalt!si!asigur!o!privire!coerent!asupra!sistemului!nanciar.*
Realism!versus*PredicKbilitate!
-
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************23!
! Modele!normaKve!!! au!caracter!previzional!! indic!modalitatea!cea!mai!favorabil!pentru!aYngerea!
obiecYvelor!
! Modele!poziKve!! ofer!informaii!privind!modul!de!funcionare!a!pieelor!
nanciare!! asigur!descrierea!a!ceea!ce!se!intmpl!n!momentul!
aYngerii!punctului!de!echilibru!
Tipuri!de!modele!nanciare!
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************24!
! Modelele!nanciare!sunt!asoel!formulate!nct!s!permit!folosirea!datelor!existente!pentru!a!determina!preurile!acYvelor!nanciare,!a!calcula!rezultatul!valoric!al!unei!decizii!nanciare!sau!pentru!a!msura!performana!corespunztoare!ecrei!faze!a!procesului!comercial.!
! Modelele!nanciare!sunt!descrise!de!o!manier!care!s!asigure!implementarea!lor!rapid!i!s!aib!implicaii!directe!pentru!pracYca!nanelor.!
! Modelele!sunt!create!pentru!a!oferi!rspunsul!la!o!problem!nanciar!specic.!
! n!descrierea!unui!model,!primul!pas!trebuie!s!l!consYtuie!precizarea!problemelor!care!trebuie!rezolvate!i,!abia!ulterior,!s!e!determinat!capacitatea!modelului!de!a!le!rezolva.!
CuanKcare!i!aplicabilitate!
-
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************25!
! UYlitatea!unui!model!este!msurat!prin!capacitatea!sa!de!a!rezolva!problema!menionat!iniial.!
! Descrierea!unui!model!nanciar!fr!aKi!preciza!aplicabilitatea!are!o!valoare!minimal.!
! Aplicaii!pracKce!ale!modelelor:!! Oferirea!de!ipoteze!asupra!lumii!care!s!poat!!testate!empiric!! Instrumente!pentru!managementul!nanciar!/!insYtuiile!nanciare!! IdenYcarea!caracterisYcilor!semnicaYve!ale!unor!probleme!
complexe!i!indicarea!modalitii!de!rezolvare!
Aplicabilitatea!modelelor!
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************26!
Construirea!unui!model!nanciar!
!Exist!multe!ci!de!a!construi!un!model.!
!Exist!probabil!la!fel!de!multe,!dac!nu!chiar!mai!multe,!ci!de!concepere!a!unui!curs!de!modelare!nanciar!sau!de!scriere!a!unei!cri!pe!aceast!tem.!
!Exist!sYluri!diferite!de!concepere!a!unui!model.!
-
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************27!
!O!foaie!de!calcul!n!Excel!poate!!uYlizat!pentru!a!operaii!numerice,!dar!nu!devine!un!model!dect!atunci!cnd!include!date,!ecuaii!i!relaii!specice!ntre!valorile!numerice!care!permite!obinerea!unui!rezultat!informaional.!
!Modelul!devine!un!model!nanciar!atunci!cnd!uYlizeaz!i!relaii!ntre!variabile!operaionale,!invesYionale!i!nanciare!bazate!pe!principiile!IFRS!sau!GAAP.!
!Modelul!devine!model!nanciar!de!prognoz!atunci!cnd!se!bazeaz!pe!ipoteze!privind!performana!cu!scopul!de!a!oferi!o!imagine!a!situaiei!nanciare!viitoare.!
Cnd!un!model!devine!nanciar?!
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************28!
!
Soluii!
Faza!specicrii!
Faza!implementrii!
Model!
Faza!aplicrii!
Procesul!modelrii!
Ipoteze!
-
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************29!
UKlitatea!modelelor!nanciare!
! Instrumente!uYlizate!n!insYtuiile!nanciare!
! Instrumente!uYlizate!n!managementul!nanciar!al!corporaiilor!
! Instrumente!uYlizate!n!msurarea!performanei!n!diferitele!faze!ale!procesului!invesYional!sau!ale!oricrui!alt!proces!nanciar!
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************30!
UKlitatea!modelelor!nanciare!!Fundamentarea!deciziilor!i!strategiilor!invesKionale!!
!!Evaluarea!compromisului!rentabilitate!K!risc!pe!pieele!nanciare!!!Traderi!!formularea!strategiilor!de!tranzacionare!a!Ytlurilor!
nanciare!!!AnaliY!!analiza!aciunilor!i!obligaiunilor!!!Administratorii!de!portofoliu!!(re)structurarea!portofoliilor!lor!de!
invesYii!!!Majoritatea!rmelor!din!domeniul!invesYional!uYlizeaz!cel!puin!un!
model!nanciar!n!acYvitatea!lor!
!Fundamentarea!deciziilor!nanciare!corporaKve!!!Deciziile!strategice!de!invesYii!!!Determinarea!valorii!de!pia!a!unei!invesYii!strategice!
-
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************31!
!La!baza!teoriei!nanciare!se!a!studiul!valorii!Kmp!a!banilor!n!relaie!cu!prima!de!risc.!
! n!absena!riscului,!rolul!nanelor!sKar!reduce!la!aspecte!strict!contabile!!contabilitatea!cashKowKurilor,!plata!taxelor!i!impozitelor,!raportarea!i!distribuirea!proturilor.!
!Prezena!riscului!determin!uctuaii!n!valoarea!Ymp!a!banilor,!iar!cuanKcarea!acestora!reprezint!sYmulentul!esenial!pentru!cercetarea!nanciar.!
Riscul!i!teoria!nanciar!
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************32!
! !Valoarea!prezent!!!1!$!astzi!valoreaz!mai!mult!dect!1!$!mine!!!1!$!astzi!este!cert!
!!!!Care!este!rata!de!actualizare!(discont)!potrivit?!!
PV =CFT
(1+ r)T
PV =CF1
(1+ r)1+
CF2(1+ r)2
+...+CFT
(1+ r)T
Valoarea
-
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************33!
!DCF!(discounted!cash 0
Prima!de!risc!i!rata!de!actualizare!
-
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************35!
!Evaluarea!unui!acYv!riscant!reprezint!o!tem!major!n!nane.!
!Majoritatea!deciziilor!nanciare!se!fundamenteaz!pe!baza!valorii!esYmate!a!aciunilor,!obligaiunilor,!cursurilor!de!schimb,!primelor!de!asigurare,!portofoliilor!i!fondurilor!de!pensii!folosind!teoriile!i!modelele!nanciare.!
! n!absena!teoriilor!nanciare,!urmtoarea!abordare!intuiYv!i!direct!ar!putea!!folosit:!!!esYmare!cashKow;!!!atribuire!prim!de!risc!(exogen);!!!calculare!valoare!prezent!prin!actualizare!cu!rata!de!discont.!
AcKve!riscante!i!principii!de!evaluare!
!!MPF2015!!!! ! !!!INTRODUCERE*N*MODELAREA*PE*PIAA*FINANCIAR **********************36!
! ! ! ! !Blackboard!
SARCINI!SPTMNA!1!! Stabilirea!componenei!echipei!de!proiect! ncrcare!ier!! START:!!17.02.2015,!00:00 !! STOP:!!!!24.02.2015,!20:00!