Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych
INFORMACJA BIEŻĄCA
NR 2 (48) 30. 06. 2008 r.
SPIS TREŚCI
I. Z ZAGRANICY
1.
Wystawa pt. „Ocalone inwentarze Prussia-Museum” w Rapperswilu ….......... 3
2.
Konferencje, seminaria, spotkania …................................................................. 3
3.
Realizacja programów i projektów ….................................................................. 3
4.
Bezpośrednia współpraca archiwalna …............................................................ 4
I I . Z KRAJU
1. „Umieć czytać historię. Polsko-niemieckie spotkania archiwalne - Koszalin
2008” …................................................................................................................ 6
2. Międzynarodowa konferencja pt. „Polska – Persja/Iran XV-XXI w. Sześć
wieków wzajemnych kontaktów” …..................................................................... 7
3. Posiedzenie Komitetu Krajowego Krajowego programu UNESCO „Pamięć
świata” …............................................................................................................. 8
4. Posiedzenie Rady Archiwalnej …........................................................................ 9
I I I . Z ŻYCIA ARCHIWÓW PAŃSTWOWYCH
1. Konferencje, sesje zebrania naukowe.................................................................. 10
2. Szkolenia, komisje metodyczne........................................................................... 14
3. Współpraca z lokalnymi władzami i instytucjami naukowo-kulturalnymi ….......... 16
4. Nabytki i darowizny ….......................................................................................... 22
5. Popularyzacja zasobu …...................................................................................... 23
6. Wizyty ….............................................................................................................. 27
IV. SPRAWY KADROWE
1. Zmiany kadrowe w Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych …...................... 29
I. Z ZAGRANICY
1. Wystawa pt. „Ocalone inwentarze Prussia-Museum” w Rapperswilu
20 czerwca 2008 r. w Muzeum Polskim w Rapperswilu odbyło się uroczyste otwarcie
wystawy pt. „Ocalone inwentarze Prussia-Museum” przygotowanej przez Archiwum Państwowe
w Olsztynie. W wydarzeniu tym uczestniczyli: wiceminister kultury Tomasz Merta oraz
ambasadorzy: Niemiec - Andreas von Stechow i Litwy - Vytautas Pleckaitis.
Prussia Museum powstało w XIX wieku w Królewcu. Były tam gromadzone opisy zabytków
z wykopalisk archeologicznych, prowadzonych na terenie Warmii i Mazur oraz na terenie Ziemi
Królewieckiej w latach 1878-1938. W czasie II wony światowej dokumenty te zaginęły.
Odnalezione zostały w latach 1967-1969 trafiły do Muzeum Historyczno-Artystycznego
w Kaliningradzie. W 2007 r. w Archiwum Państwowym w Olsztynie dokonano ich konserwacji,
dzięki środkom przyznanym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Uratowane
inwentarze nie były nigdy publikowane i stanowią cenne źródło wiedzy o okresie wpływów
rzymskich i okresie.
Jesienią br. wystawie towarzyszyć będą działania promujące książkę poświęconą historii
Prussia-Museum, okolicznościom odnalezienia inwentarzy, ich wartości naukowej oraz opisowi
działań konserwatorskich, jakim poddane zostały w Archiwum Państwowym w Olsztynie. Książka –
wspólny projekt Archiwum Państwowego w Olsztynie, Muzeum Historyczno-Artystycznego
w Kaliningradzie i Museum für Vor- und Frühgeschichte Schloss Charlottenburg w Berlinie –
opublikowana będzie w językach polskim, rosyjskim i niemieckim.
NDAP
2. Konferencje, seminaria, spotkania
AP W CZĘSTOCHOWIE
• 23-25 IV 2008 r. – przedstawiciel archiwum, dr Anna Krzemińska wzięła udział
w odbywającej się w Sztokholmie konferencji pn. „Future Proof IV International
ScientificArchives Conference”, podczas której wygłosiła referat pt. „Acquiring audiovisual
material and utilising them for science: the experience of the Polish State Archives”.
3. Realizacja programów i projektów
NAC
• IV 2008 r. – w ramach projektu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego mającego
na celu ratowanie dziedzictwa polskiego za granicą, Kierownik Oddziału nagrań
Dźwiękowych i Filmów NAC odbył podróż służbową do Paryża w celu rozpoznania zbiorów
audiowizualnych (nagrań dźwiękowych i fotografii) zgromadzonych w archiwum Centrum
Dialogu prowadzonym przez oo. Palotynów. W czasie pobytu dokonał oceny oraz
szczegółowego spisu materiałów dokumentujących wydarzenia organizowane przez
Centrum Dialogu z udziałem polityków, artystów i duchownych z kraju i emigracji oraz
zachęcił właścicieli do współpracy z Archiwami Państwowymi w Polsce w celu właściwego
zabezpieczenia zbiorów oraz stworzenia możliwości szerszego ich udostępniania.
4. Bezpośrednia współpraca archiwalna
AAN
• 12-16 V 2008 r. – Anna E. Markert przebywała w Londynie, gdzie wzięła udział
w uroczystym otwarciu wystawy pt. „Kobiety w służbie Ojczyzny 1939–1945”,
zorganizowanej przez Studium Polski Podziemnej we współpracy z Archiwum Akt Nowych.
Przeprowadziła również rozmów m.in. w sprawach: pozyskania akt „Pogoni” – rozmowy
z płk Zdzisławem Pichetą, pozyskania Kartoteki Pomocy Krajowi – rozmowy z córką
Romana Lewickiego, zabezpieczenia spuścizny polskich środowisk artystycznych
w Wielkiej Brytanii – rozmowy z Władą Majewską (rozmowa zakończona pozyskaniem
informacji o miejscu przechowania archiwaliów w Londynie – akta zostały zabezpieczone
przez Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie).
AP W LUBLINIE
• 9-13 VI 2008 r. – dr Piotr Dymmel, dyrektor archiwum, przeprowadził kwerendę dotyczącą
dziejów Archiwum Akt Dawnych w Lublinie w zasobie Litewskiego Państwowego Archiwum
Historycznego i w zbiorach Biblioteki Litewskiej Akademii Nauk w Wilnie;
• 9-13 VI 2008 r. – Tomasz Rodziewicz, starszy archiwista w Oddziale II informacji
archiwalnej AP w Lublinie, przebywał w Wilnie, gdzie prowadził rejestrację materiałów
dotyczących mienia zabużańskiego w zasobie Litewskiego Centralnego Archiwum
Państwowego.
AP W OLSZTYNIE
• 20 VI 2008 r. – w Muzeum Polskim w Rappersvillu (Szwajcaria) została zaprezentowana
wystawa pt. „Ocalone inwentarze dawnego Prussia Museum", przygotowana przez
Archiwum Państwowe w Olsztynie. W ramach polsko-rosyjskiego projektu, pod auspicjami
Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, gruntowną konserwację inwentarzy
archeologicznych, przechowywanych obecnie w Muzeum Historyczno-Artystycznym
w Kaliningradzie, przeprowadził zespół olsztyńskich konserwatorów pod kierownictwem
Moniki Bogacz-Walskiej. Otwarcia wystawy dokonał Tomasz Merta, Podsekretarz Stanu
w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, natomiast realizację projektu oraz
wystawę przedstawiła Dyrektor Archiwum Państwowego w Olsztynie, Marlena Koter.
AP W PŁOCKU
• 31 III – 4 VI 2008 r. - Elżbieta Pajor, starszy archiwista Oddziału w Kutnie, uczestniczyła
w Międzynarodowym stażu archiwalnym w Paryżu (Stage Technique International
d’Archives) organizowanym przez Dyrekcję Archiwów Francji.
I I . Z KRAJU
1. „Umieć czytać historię. Polsko-niemieckie spotkania archiwalne - Koszalin 2008”
W dniach 4-5 czerwca 2008 r. – w sali konferencyjnej Hotelu Gromada w Koszalinie
zorganizowana została dwudniowa międzynarodowa konferencja naukowa pt. „Umieć czytać
historię. Polsko-niemieckie spotkania archiwalne - Koszalin 2008”. Konferencja była poświęcona
regionalnym zagadnieniom historycznym i archiwalnym, w szczególności problematyce edukacji
historycznej w kontekście działalności instytucji kultury i oświaty. Referaty z zakresu powyższej
tematyki, oprócz przedstawicieli uczestników wspólnego projektu (ze strony AP Joanna Chojecka,
dyrektor AP) zaprezentowali m.in. dr Barbara Berska (Zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów
Państwowych), dr Martin Schoebel (dyrektor Landesarchiv Greifswald), Mirosław Mikietyński
(Prezydent Miasta Koszalina), prof. dr hab. Kazimierz Kozłowski (Uniwersytet Szczeciński),
dr Paweł Gut (Archiwum Państwowe w Szczecinie), Kacper Pencarski (Akademia Pomorska
w Słupsku), dr Kyra Inachin (Universität Greifswald), Heiko Wartenberg (Pommersches
Landesmuseum Greifswald).
W czasie konferencji otwarto również wystawę i ścieżkę edukacyjną pt. „Köslin –
Koszalin. Miasto pomorskie”, zorganizowaną jako ciąg 19 tablic informacyjnych w językach polskim,
niemieckim i angielskim, umieszczonych na wewnętrznej ścianie muru otaczającego budynek
archiwum. Na tablicach zaprezentowano, w postaci nadruku cyfrowego kluczowe dla Koszalina
wydarzenia od XIII wieku do czasów współczesnych (w formie kalendarium) oraz dokumenty,
kartografiki i fotografie. Koncepcja ścieżki edukacyjnej zakłada poznawanie historii poprzez dzieje
regionu (Pomorze), miejsca (Koszalin) i człowieka (genealogia).
Zgodnie z założeniami projektu, w grudniu 2008 część wystawy „Köslin – Koszalin. Miasto
pomorskie”, zostanie przewieziona do Landesarchiv Greifswald. Do końca lutego 2009 r.
w pracowni naukowej tegoż archiwum będą prezentowane w 12 antyramach kopie dokumentów
dotyczące historii Koszalina, wraz z ich opisem w języku niemieckim. Ścieżka edukacyjna
i wystawa w budynku AP cieszą się dużym zainteresowaniem.
Ap w Koszalinie
2. Międzynarodowa konferencja pt. „Polska – Persja/Iran XV-XXI w.
Sześć wieków wzajemnych kontaktów”
W nawiązaniu do umowy o współpracy między archiwami państwowymi w Polsce oraz
archiwami w Republice Iranu, 8 kwietnia 2008 r. Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych we
współpracy z Ambasadą Islamskiej Republiki Iranu zorganizował konferencję naukową pod
hasłem: „Polska – Persja/Iran XV-XXI w. Sześć wieków wzajemnych kontaktów”.
W trakcie uroczystego otwarcia, zgromadzonych uczestników powitali: dr Sławomir Radoń,
Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych oraz Hadi Farajvand, Ambasador Islamskiej Republiki
Iranu. Wśród referentów, poza przedstawicielami polskich archiwów państwowych znaleźli się
naukowcy z kilku uniwersytetów z Iranu. Specjalnymi gośćmi na konferencji byli członkowie
Towarzystwa Isfahańczyków, którzy jako dzieci znaleźli się wraz z rodzicami na terenie Iranu i tam
doświadczyli pomocy ze strony miejscowej ludności. Ich przedstawiciele złożyli specjalne
podziękowania i wyrazy wdzięczności za doznaną gościnność na ręce Ambasadora, Hadiego
Farajvanda.
Konferencji towarzyszyła wystawa w Archiwum Głównym Akt Dawnych, na której
zaprezentowano dokumenty obrazujące wzajemne relacje polsko-perskie i polsko-irańskie na
przestrzeni ostatnich sześciu stuleci. Materiały pochodziły ze zbiorów: Archiwum Głównego Akt
Dawnych, Archiwum Akt Nowych, Narodowego Archiwum Cyfrowego oraz archiwów irańskich.
Opublikowany też został katalog wystawy, sfinansowany ze środków przekazanych z Ministerstwa
Spraw Zagranicznych.
WZ (NDAP)
3. Posiedzenie Komitetu Krajowego programu UNESCO „Pamięć świata”
Na zaproszenie Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych dr. Sławomira Radonia -
przewodniczącego Komitetu Krajowego programu UNESCO „Pamięć świata” - oraz Sławomira
Ratajskiego - sekretarza generalnego Polskiego Komitetu ds. UNESCO - przebywała w Polsce
Joie Springer, Przewodnicząca Sekcji Powszechnego Dostępu i Zachowania w Sektorze
Komunikacji i Informacji UNESCO, która w sensie wykonawczym, jest odpowiedzialna za
realizację tego programu.
18 czerwca 2008 r. Pani Springer wzięła udział w posiedzeniu Komitetu Krajowego
programu UNESCO „Pamięć świata”, podczas którego przedstawiła referat nt. „Strategia
i przyszłość programu „Pamięć świata” oraz działania UNESCO na rzecz zachowania dziedzictwa
cyfrowego”. W swojej wypowiedzi wysoko oceniła znaczenie i rolę Polski w programie „Pamięć
świata”, a także działania podejmowane przez Komitet Krajowy, mające na celu stworzenie listy
krajowej tego programu.
Pani Joie Springer, której towarzyszyli dr Sławomir Radoń i Sławomir Ratajski, została
przyjęta przez Tomasza Mertę, podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa
Narodowego. W trakcie spotkania omówiono m.in. sprawę zorganizowania w Polsce, w 2011 r.,
światowej konferencji programu „Pamięć świata”. Komitet Krajowy na swym posiedzeniu 18
czerwca 2008 r. podjął w tej sprawie uchwałę, która zyskała poparcie Ministerstwa.
Ponadto, pobyt w Polsce był dla Joie Springer okazją do zapoznania się z polskimi
obiektami wpisanymi na listę światową programu „Pamięć świata”: Aktem konfederacji
warszawskiej przechowywanym w Archiwum Głównym Akt Dawnych, Kodeksem supraskim
zachowanym w zbiorach Biblioteki Narodowej, Archiwum getta warszawskiego (tzw. archiwum
Ringelbluma) znajdującym się w Żydowskim Instytucie Historycznym, z rękopisem dzieła
M. Kopernika „De revolutionibus… libri sex” ze zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej oraz z fragmentem
Archiwum Komisji Edukacji Narodowej z Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
WZ (NDAP)
4. Posiedzenie Rady Archiwalnej
26 czerwca 2008 r. odbyło się posiedzenie Rady Archiwalnej, obradującej pod
przewodnictwem prof. Jerzego Zdrady.
Obrady otworzył dr Sławomir Radoń, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych.
Przedstawiając zebranym najważniejsze zagadnienia związane z działalnością archiwów
państwowych w 2007 r., przekazał informacje o bieżących działaniach w archiwach. Odwołując się
do sprawozdania z działalności archiwów państwowych, które zostało przekazane członkom Rady,
Naczelny Dyrektor dokonał krótkiego zestawienia wielkości posiadanego i przejmowanego zasobu,
ilości archiwów zakładowych znajdujących się pod nadzorem archiwów państwowych
i scharakteryzował obciążenie archiwów funkcjami kontrolnymi nadzoru. Wskazał na bieżące
zadania w zakresie opiniowania przepisów kancelaryjnych i udostępniania materiałów
archiwalnych oraz kwerend wykonywanych przez archiwa na zlecenie osób prywatnych i instytucji.
W wystąpieniu podkreślił, że porównanie wyników statystycznych z analogiczną działalności
innych instytucji centralnych (Biblioteka Narodowa i Instytut Pamięci Narodowej) wskazuje na
wielokrotnie większe obciążenie pracami i zadaniami bieżącymi w zakresie przejmowania,
zabezpieczenia, opracowania i udostępniania zasobu w archiwach państwowych.
Naczelny Dyrektor przedstawił zebranym stan prac nad ustawą archiwalną i wskazał na
program masowej digitalizacji. Omówił zmiany organizacyjne w archiwach państwowych —
przekształcenie Archiwum Dokumentacji Mechanicznej w Narodowe Archiwum Cyfrowe. Nakreślił
również zmiany w strukturze organizacyjnej (likwidacja Wydziału Wydawnictw oraz Zakładu
Naukowego Archiwistyki, powołanie Wydziału Edukacyjnego oraz Wydziału Kształtowania Zasobu
Narodowego Zasobu Archiwalnego) i kadrowej Naczelnej Dyrekcji (odejście na emeryturę zastępcy
Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych Henryka Kurowskiego, odwołanie Zastępcy
Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych Władysława Stępniaka, odwołanie Dyrektora
Generalnego Andrzeja Biernata i powołanie go na stanowisko Zastępcy Naczelnego Dyrektora
Archiwów Państwowych, oraz o nominacji dr Barbary Berskiej na stanowisko Zastępcy Naczelnego
Dyrektora Archiwów Państwowych). Charakteryzując inne działania archiwów państwowych
Dyrektor wskazał na kontynuację Wieloletniego Programu Rządowego „Kwaśny papier” oraz
projektu EZAPP.
Zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Panstwowych dr Barbara Berska przedstawiła
zebranym plan obchodów 200-lecia archiwów państwowych, jubileuszu Archiwum Głównego Akt
Dawnych oraz inauguracji wystawy pt. „Dwa oblicza archiwów”, która została przygotowana
w związku z obchodami dwusetnej rocznicy działalności archiwów. W wystąpieniu ilustrowanym
przykładami aranżacji ekspozycji, przekazała członkom Rady informacje o założeniach
i organizacji wystawy.
Dyrektor Narodowego Archiwum Cyfrowego dr Nikodem Bończa-Tomaszewski omówił
projekt zintegrowanego systemu informacji archiwalnej ZoSIA, natomiast Ewa Perłakowska,
Naczelnik Wydziału Kształtowania Narodowego Zasobu Archiwalnego NDAP przedstawiła cele,
założenia oraz obecny stan prac nad projektem ustawy archiwalnej. Członkowie Rady postulowali,
aby projekt ustawy został rozesłany do czasu rozpoczęcia obrad organizowanej przez UMSC
konferencji poświęconej szkoleniu archiwistów. Zwrócono również uwagę na potrzebę podjęcia
prac legislacyjnych w celu powołania nowego kierunku nauczania archiwistów na UMCS i UMK
oraz na konieczność podniesienia prestiżu archiwów, co zapewni im nie tylko lepszą pozycję
w ubieganiu się o budżet, ale także będzie skutecznym narzędziem pomocnym w wypracowaniu
praktyki sądów w sprawach o niszczenie państwowego zasobu archiwalnego. Postulowano jednak,
aby nie umieszczać sankcji w ustawie przenosząc je na grunt kodeksu karnego. Za niezwykle
potrzebne uznano wprowadzenie praktyki nadawania kategorii archiwalnej w momencie tworzenia
dokumentu i możliwość weryfikacji wartościowania.
W odpowiedzi na prośbę skierowaną do Naczelnego Dyrektora o porozumienie
z Instytutem Papieskim w Rzymie w związku z jego złą sytuacją materialną i oczekiwaniami
utrzymania zgromadzonego zasobu w Rzymie, dr Sławomir Radoń zadeklarował gotowość
współpracy w zakresie pomocy w opracowaniu zasobu i konserwacji, wskazując na tradycję
podejmowania takich inicjatyw przez NDAP i archiwa państwowe. Naczelny Dyrektor wyraził także
wolę współpracy z innymi ośrodkami instytucji polonijnych.
Na zakończenie obrad został zgłoszony wniosek o uchwalenie przez Radę apelu do
MKiDN o wsparcie Muzeum Polskiego w Rapperswilu w celu zachowania tej instytucji. Rada
uchwaliła upoważnienie dla Prezydium przekazując mu zadanie przygotowania i przekazania
pisma w tej sprawie do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Prezydium ma przekazać
członkom Rady pismo do wiadomości.
NDAP
I I I . Z ŻYCIA ARCHIWÓW PAŃSTWOWYCH
1. Konferencje, sesje, zebrania naukowe
AGAD
• 19-20 V 2008 r. – J. Grabowski uczestniczył w międzynarodowej konferencji
zorganizowanej przez Międzynarodowe Centrum Zarządzania Informacją (ICIMSS),
Warszawa. Wygłosił referat pt. „Promocja europejskiego dziedzictwa kulturowego
w świecie”;
• 9-10 VI 2008 r. – w siedzibie archiwum odbyło się spotkanie europejskiej grupy roboczej
ds. zapobiegania skutkom katastrof w archiwach. W spotkaniu uczestniczyli dr Sebastian
Barteleit, Dyrektor ds. ochrony i konserwacji archiwaliów z Budsesarchiv w Berlinie, dr inż.
Michał Durovic, Kierownik Oddziału Ochrony Archiwaliów z Narodowego Archiwum
Republiki Czeskiej, dr Thomas-Sergiej Huck z Państwowego Archiuwum, stronę polską
reprezentowała Kierownik Centralnego Laboratorium Konserwacji Archiwaliów - Anna
Czajka.
AAN
• 2-4 IV 2008 r. – pracownicy archiwum uczestniczyli w konferencji pn. „Problemy
opracowania materiałów audiowizualnych w archiwach państwowych”;
• 13 IV 2008 r. – T. Krawczak wygłosił referat pt. „Zbrodnia katyńska” na sesji zorganizowanej
przez Komitet Organizacyjny Obchodów Dnia Pamięci w Mińsku Mazowieckim;
• 4 V 2008 r. – odbyło się zebranie naukowe dotyczące wydawania źródeł do historii
dyplomacji na przykładzie serii wydawniczej zatytułowanej „Polskie Dokumenty
Dyplomatyczne”;
• 15 V 2008 r. – w Milanówku miała miejsce konferencja pn. „Pozyskiwanie, gromadzenie
i konserwowanie dokumentów do historii małych ojczyzn”, na której Magda Wiercińska,
pracownika AAN, wygłosiła referat pt. „Żółty papier” – konserwacja dokumentów
dwudziestowiecznych;
• 20 V 2008 r. – odbyło się II sympozjum archiwalno-muzealne pn. „Materiały archiwalne –
obiekty muzealne. Zagadnienia współpracy archiwum państwowego i instytucji muzealnej”,
w którym brali udział pracownicy AAN;
• 5 VI 2088 r. – odbyło się zebranie naukowe zorganizowane w AGAD przez Zakład
Naukowy Archiwistyki NDAP pn. „Inwentarz archiwalny - problemy ewidencji i informacji
o zasobie”. Uczestniczyło w nim 13 osób;
• 12 VI 2008 r. – pracownicy archiwum wzięli udział w III sympozjum archiwalno-muzealnym
pn. „Muzealne i archiwalne standardy opisu zasobu”, zorganizowanym w siedzibie AGAD;
• 25-27 VI 2008 r. – na V Ogólnopolskim Spotkaniu Historyków Sztuki i Konserwatorów
w Warszawie, Magdalena Wiercińska przedstawiła referat pt. „Technika i technologia
zwojów chińskich”.
NAC
• 16-20 IV 2008 r. – pracownicy archiwum uczestniczyli w konferencji pn. „Pingwinaria”, która
odbywała się w Krynicy Górskiej. Dyrektor archiwum dr Nikodem Bończa-Tomaszewski
oraz Rafał Maryś wygłosili referat pt.„Narodowe Archiwum Cyfrowe a kwestia otwartych
standardów i open source w Polsce”;
• 21 V 2008 r. – w siedzibie archiwum odbyło się spotkanie, poświęcone digitalizacji zbiorów
archiwów państwowych, a także problematyce zarządzania dokumentem elektronicznym;
AP W CZESTOCHOWIE
• 3-4 IV 2008 r. – dr A. Krzemińska brała udział w konferencji metodycznej p.n: „Problemy
opracowania materiałów audiowizualnych w archiwach państwowych”;
• 15 V 2008 r. - dr A. Krzemińska uczestniczyła w Katowicach w konferencji pn. „Biblioteka
2.0. Zasoby cyfrowe w nauce, kulturze i administracji”, zorganizowaną przez Bibliotekę
Uniwersytetu Śląskiego;
• 25-27 V 2008 r. – dr A. Krzemińska uczestniczyła w konferencji pn. „Dokumentacja
nieaktowa w instytucjach nauki i kultury”, zorganizowanej przez Archiwum Uniwersytetu
Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach. Zaprezentowała referat
pt. „Materiały audiowizualne na przedpolu archiwalnym – problemy gromadzenia
i opracowania”;
• 12 VI 2008 r. – dr A. Krzemińska uczestniczyła w Warszawie w III Sympozjum archiwalno-
muzealne pn. „Muzealne i archiwalne standardy opisu zasobu. Możliwości współpracy”.
Zaprezentowała wystąpienie pt. „Deskrypcja obiektów archiwalnych, muzealnych
i bibliotecznych w archiwum. Kilka refleksji po wizycie w Archiwum Królewskiej Szwedzkiej
Akademii Nauk (Center for History of Science)”.
AP W KOSZALINIE
• 3 VI 2008 r. – na konferencji metodycznej pt. „Problemy opracowania materiałów
audiowizualnych w archiwach państwowych”, zorganizowanej przez Zakład Naukowy
Archiwistyki NDAP, Ryszard Marczyk, kierownik Oddziału II AP i Robert Borucki, kustosz
w koszalińskiego archiwum, przygotowali referat pt. „Problematyka opracowania materiałów
audiowizualnych w świetle doświadczeń Archiwum Państwowego w Koszalinie”.
AP W KRAKOWIE
• 4 IV 2008 r. – na zebraniu naukowym w AP w Krakowie Mariola Szaleniec wygłosiła referat
pt.: „Spuścizna Karola Kleszczyńskiego – działacza emigracyjnego, w Papieskim Instytucie
w Rzymie”;
• 4 IV 2008 r. – pracownicy archiwum brali udział w Konferencji Metodycznej „Problemy
opracowania materiałów audiowizualnych w archiwach państwowych” w Warszawie.
Zaprezentowano referaty: Zofia Czekalska-Sitko: „Podejście do opracowania materiałów
audiowizualnych na przykładach zasobu archiwalnego TVN Discovery Historia”; Agnieszka
Gicala: „Problem budowania struktury słów kluczowych w bazach danych opisujących
nagrania audiowizualne na przykładzie TVN.”; Joanna Potasz: „Problem praw autorskich do
posiadanych materiałów audiowizualnych w kontekście ich udostępniania”;
• 24 IV 2008 r. – Szczepan Świątek wygłosił referat w Stowarzyszeniu Absolwentów
Uniwersytetu Jagiellońskiego pt.: „O pełne monografie domów i kamienic krakowskich”;
• 7 V 2008 r. – Szczepan Świątek wygłosił referat w Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie
pt.: „Dzieje stowarzyszeń technicznych i losy inżynierów w czasie okupacji niemieckiej
w dokumentach Archiwum Państwowego w Krakowie”;
• 20 V 2008 r. – Teresa Filipczak w ramach Sympozjum Archiwalno-Muzealnego
w Warszawie wygłosiła referat pt.: „Archiwa w strukturach organizacyjnych placówek
muzealnych Krakowa”.
AP W LESZNIE
• 3-4 IV 2008 – dyrektor archiwum Elżbieta Olender oraz Barbara Ratajewska uczestniczyły
w konferencji pn. „Problemy opracowania materiałów audiowizualnych w archiwach
państwowych”, zorganizowanej w siedzibie Archiwum Głównego Akt Nowych w Warszawie;
• 23-25 IV 2008 - dyrektor archiwum Elżbieta Olender oraz Barbara Ratajewska, na
zaproszenie Stowarzyszenia Archiwistów Polskich Oddział w Legnicy, uczestniczyły
w szkoleniu archiwistów zakładowych w Karpaczu. Tematem szkolenia było wartościowanie
dokumentacji w archiwach zakładowych. Przygotowano referat o wartościowaniu
dokumentacji fotograficznej oraz prezentację multimedialną o fotografiach w zasobie
Archiwum Państwowego w Lesznie;
• 4-5 VI 2008 – dyrektor archiwum Elżbieta Olender wzięła udział w zorganizowanej
w Kaliszu konferencji pn. „Umieć czytać historię. Polsko-niemieckie spotkania archiwalne –
Koszalin 2008”.
AP W OPOLU
• 6 VI 2008 r. – odbyło się zebranie naukowe, podczas którego przedstawiony został referat
pt. „Encoded Archival Description (EAD) jako standard budowy elektronicznych pomocy
archiwalnych- wprowadzenie” autorstwa Wojciecha Woźniaka.
AP W PŁOCKU
• 3-4 IV 2008 r. – Leszek Franciszkiewicz, dyrektor AP Płock, podczas konferencji dotyczącej
problemów opracowania materiałów audiowizualnych w archiwach państwowych,
zorganizowanej przez NDAP, wygłosił referat pt. „Digitalizacja fotografii z zespołu
archiwalnego KW PZPR w Płocku. Założenia, realizacja, problemy, wnioski na przyszłość”;
• 23-25 IV 2008 r. – Jolanta Leśniewska, kierownik Oddziału w Kutnie, wzięła udział
w szkoleniu zorganizowanym przez SAP O/Legnica i Archiwum Państwowe we Wrocławiu
Oddział w Legnicy, podczas którego wygłosiła referat pt. „Regionalizm a wartościowanie
dokumentacji w archiwach zakładowych”;
AP W POZNANIU
• 10 IV 2008 r. – przedmiotem zebrania naukowego w AP w Poznaniu był referat dr Andrzeja
Choniawki pt. „Mechanizmy polityki historycznej w Polsce Ludowej w okresie
postalinowskim na przykładzie książek Antoniego Czubińskiego o Centrolewie i Leszka
Moczulskiego o wojnie obronnej Polski w 1939 r.”;
• 26-27 IV 2008 r. – kierownik Pracowni Konserwacji Materiałów Archiwalnych AP
w Poznaniu, Przemysław Wojciechowski, wziął udział w V Forum Bibliofilów Polskich
w Bibliotece Śląskiej w Katowicach, gdzie wygłosił prelekcję nt. historii Wielkopolskiego
Towarzystwa Przyjaciół Książki oraz form i metod zabezpieczania książki zabytkowej;
• 15 V 2008 r. – podczas zebrania naukowego w AP w Poznaniu Przemysław Wojciechowski
zaprezentował referat pt. „Problematyka konserwacji archiwaliów na Powszechnych
Zjazdach Archiwistów Polskich”;
• 4 VI 2008 r. – Hanna Staszewska-Katolik uczestniczyła w zebraniu naukowym Zakładu
Naukowego Archiwistyki NDAP pn. „Inwentarz archiwalny – problemy ewidencji i informacji
o zasobie archiwalnym”, gdzie wygłosiła referat pt. „Kierunek zmian w obowiązujących
przepisach metodycznych w archiwach państwowych w kontekście wdrożenia
Zintegrowanego Systemu Informacji Archiwalnej - wybrane propozycje”. W zebraniu
uczestniczyli przedstawiciele NDAP, CKM, archiwów państwowych i środowisk
uniwersyteckich. W trakcie zebrania przedstawiono projekty zmian w przepisach
metodycznych dot. ewidencji zasobu archiwalnego, przygotowane przez grupę roboczą ds.
zmian przepisów w ramach zespołu Informatyka i Archiwa.
AP W RZESZOWIE
• 8 V 2009 r. – pracownicy archiwum wzięli udział w II Polsko-Ukraińska Konferencji
Historycznej „Wspólne korzenie – wspólny dom”, organizowanej przez Muzeum Regionalne
w Brzozowie.
AP W SIEDLCACH
• 11 IV 2008 r. – miała miejsce sesja pn. „W służbie dla Ceranowa. 100-lecie śmierci Ludwika
Górskiego. 500-lecie parafii Ceranów”, zorganizowana przez Zespół Szkół w Ceranowie
pod patronatem Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Pracownik archiwum Grzegorz
Welik wygłosił referat pt. „Działalność Ludwika Górskiego w Ceranowie i Sterdyni”;
• 27 IV 2008r. – na konferencji pn. „W 100-lecie śmierci Ludwika Górskiego”, Grzegorz Welik
wygłosił referat pt. „Ludwik Górski 1818 – 1908”;
• 30-31 V 2008 r. – na sesji naukowej pn.: „Dzieje wojenne i powojenne szlachty podlaskiej”,
zorganizowanej przez Muzeum Regionalne w Siedlcach, działającą przy Archiwum
Fundację Rozwoju Badań Regionalnych „Sigillum”, Instytut Historii Akademii Podlaskiej,
Polskie Towarzystwo Ziemiańskie, Stowarzyszenia Dom Polski „Sarmacja”, Grzegorz Welik
wygłosił referat pt. „Dzieje wojenne i powojenne rodzin Chrzanowskich i Frankowskich,
ziemian z powiatu łosickiego”;
• 13 VI 2008 r. – Artur Rogalski wygłosił referat pt. „Słów kilka o artykule „Radzyń i powiat
radzyński w okresie Księstwa Warszawskiego 1809 – 1812. Próba nakreślenia problemu
badawczego” na konferencji naukowej pn. „1468-2008. Jubileusz 540-lecia lokacji miasta
Radzynia Podlaskiego”, zorganizowanej przez Radzyńskie Stowarzyszenia Inicjatyw
Lokalnych pod patronatem posła ziemi radzyńskiej na Sejm RP Jerzego Rębka;
• 23 VI 2008 r. – Grzegorz Welik zaprezentował referat pt. „Ziemianie jako fundatorzy
obiektów sakralnych na przełomie XIX i XX wieku”, w ramach konferencji naukowej Od
Janowa do Siedlec. 190. rocznica powołania Diecezji Podlaskie, zorganizowanej przez
Instytut Historii Akademii Podlaskiej oraz działającą przy Archiwum Fundację Rozwoju
Badań Regionalnych „Sigillum”;
AP W ZIELONEJ GÓRZE
• 20 VI 2008 r. - w Oddziale AP w Wilkowie odbyło się zebranie naukowe na którym Mirosław
Zapała przedstawił referat pt. „Zasób kartograficzny Archiwum Państwowego w Zielonej
Górze Oddział w Wilkowie”
2. Szkolenia, komisje metodyczne
NDAP
• 30 VI 2008 r. - odbyło się posiedzenie Centralnej Komisji Metodycznej. Komisja zapoznała
się z założeniami do Zintegrowanego Systemu Informacji Archiwalnej ZoSIA i poddała go
dyskusji.
AAN
• Komisja Metodyczna AAN w drugim kwartale 2008 roku zbierała się dwukrotnie – w dniu 16
maja (omówiono projekt wskazówek metodycznych dotyczących zasad opracowania
zespołów archiwalnych prokuratur okresu XIX-XXI wieku) i w dniu 23 czerwca (dyskusja
dotyczyła opracowania zespołów akt Henryka Raabego 1881-1951, Ryszarda Białousa
1929-1984, Zenona Wróblewskiego 1946-1985 oraz instruktażu opracowania zespołu akt
Komisji Rządzącej we Lwowie 1918-1919).
AP W KOSZALINIE
• 25 VI 2008 r. – Komisja Metodyczna AP w Koszalinie na swoim posiedzeniu rozpatrzyła 6
notatek informacyjnych wraz z inwentarzami książkowymi do zespołów archiwalnych,
wytworzonych przez prezydia gromadzkich rad narodowych powiatu koszalińskiego
i świdwińskiego oraz 2 inwentarze książkowe wraz ze wstępami do zespołów: Prezydium
PRN i UP w Szczecinku z lat 1950-1975 i Zarząd Miejski i MRN w Kaliszu Pomorskim z
lat 1945-1950.
AP W OPOLU
• 8 V 2008 r. – odbyło się posiedzenie Komisji Metodycznej, którego przedmiotem obrad było
omówienie i zatwierdzenie wstępów i inwentarzy zespołów akt: nr 1673 Głuchołaskie
Zakłady Papiernicze w Głuchołazach, nr 1358 Wielobranżowa Spółdzielnia Pracy Usług
Rzemieślniczych w Grodkowie;
• 27 VI 2008 r. – odbyło się posiedzenie Komisji Metodycznej, którego przedmiotem obrad
było:
- omówienie i zatwierdzenie wstępów i inwentarzy zespołów akt: nr 1351Fabryka
Maszyn Rolniczych „Agromet” Spółka z o.o. w Brzegu, nr 1354 Nadodrzańskie
Zakłady Garbarskie Przedsiębiorstwo Państwowe w Brzegu, nr 378 Fabryka
Maszyn i Urządzeń „Agromet-Pionier” w Strzelcach Opolskich,
- omówienie i zatwierdzenie zmian w rozmiarach zespołów nr 1599Prezydium
Powiatowej Rady Narodowej i Urząd Powiatowy w Prudniku i nr 1606 Prezydium
Miejskiej Rady Narodowej w Prudniku w związku z decyzją Centralnej Komisji
Archiwalnej Oceny Dokumentacji o wycofaniu z brakowania niektórych jednostek.
AP W POZNANIU
• 24 IV 2008 r. – Komisja Metodyczna AP w Poznaniu zatwierdziła wstępy i inwentarze
zespołów akt: „Sąd Obwodowy w Krotoszynie” 1879-1919, „Poznańska Fabryka Maszyn
Pakujących >Spomasz< w Poznaniu” 1974-1991 (nr 4969), „Gminna Rada Narodowa
w Tarnowie Podgórnym” 1973-1990 (nr 1728) i „Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Aparatury
i Urządzeń Komunalnych >Powogaz< w Poznaniu” 1972-1995 (nr 5581). Zatwierdzono
także przedstawiony wykaz przesunięć międzyzespołowych i zmian nazw zespołów,
a także dyskutowano nad metodą opracowania ekstraktów z przedrozbiorowych ksiąg
sądowych oraz pomocy kancelaryjnych i archiwalnych do tych ksiąg.
• 16 V 2008 r. – Komisja Metodyczna AP w Poznaniu zatwierdziła zespoły akt zarządów
miejskich, miejsko-gminnych i gminnych Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej,
o numerach 5325-5384, utworzone w następstwie likwidacji zbioru szczątków nr 4017
o nazwie „Związek Socjalistycznej Młodzieży Polskiej”. Zakwalifikowano też do ponownego
opracowania zespoły archiwalne z AP w Lesznie i AP w Poznaniu, do których nastąpiły
duże dopływy.
AP W PRZEMYŚLU
• 3 IV 2008 r. - Komisja Metodyczna podjęła uchwałę w sprawie podziału dotychczasowego
zbioru nr 147 Parafie greckokatolickie byłego województwa rzeszowskiego – zbiór
szczątków zespołów na zespoły proste oraz wyodrębnienia z niego 116 nowych zespołów
archiwalnych; oraz zatwierdzeniła inwentarze archiwalne oraz notatki do opracowanych
zespołów;
• 12 VI 2008 r. – odbyło się zebranie Komisji Metodycznej. Przedmiotem obrad było
omówienie problemów metodycznych związanych z opracowaniem zespołu archiwalnego
nr 2000 Materiały rodziny Bogusiewiczów 1896-1945, 1951-1956, 1965 oraz zatwierdzenie
inwentarzy archiwalnych oraz notatek do opracowanych zespołów.
3. Współpraca z lokalnymi władzami i instytucjami naukowo-kulturalnymi
AGAD
• 8 IV 2008 r. – w siedzibie AGAD odbyło się seminarium „Polska – Persja/Iran XV-XXI w.
Sześć wieków wzajemnych kontaktów”, zorganizowane we współpracy z ambasadą Iranu.
Obradom towarzyszyła wystawa archiwalna, na której pokazano archiwalia z AGAD, AAN
i NAC oraz Archiwum Narodowego Iranu. Wystąpienia na seminarium oraz
wyeksponowane archiwalia miały na celu prezentację nieznanych szerzej, a trwających od
XV w. przyjaznych kontaktów dyplomatycznych, gospodarczych i kulturalnych między
państwami polskim i perskim (irańskim). Ważnym wydarzeniem były wystąpienia
przedstawicieli Towarzystwa Isfahańskiego, skupiającego rozsianych na całym świecie
Polaków, którzy w dzieciństwie zostali wysiedleni w głąb ZSRR, a następnie wyprowadzeni
wraz z armią gen. W. Andersa, znajdując ocalenie w Iranie.
• 6-7 IV 2008 r. – w galerii Sztuki Współczesnej „Zachęta” odbywało się Seminarium pn.
„Transport i eksponowanie obiektów sztuki współczesnej’ w ramach projektu „To nie jest
wystawa”,: A. Czajka wygłosiła referat pt: Jak przechowywać transportować i eksponować
fotografie i dzieła sztuki na podłożach papierowych – profilaktyka konserwatorska
w praktyce;
• 15-16 V 2008 r. – na Międzynarodowej Konferencji Historycznej w Szkole Wyższej
Przymierza Rodzin w Warszawie, dr J. Grabowski zaprezentował referat pt. Między
konwencją a rzeczywistością. Obraz biskupa w źródłach pisanych i ikonografii;
• 26-27 VI 2008 r. – odbywały się w Toruniu: V ogólnopolskie spotkanie historyków sztuki
i konserwatorów dzieł sztuki Orientu. Anna Czajka zaprezentowała referat pt.: „Pomiędzy
Wschodem a Zachodem – konserwacja arabskich dokumentów waq f;
• Archiwum współpracuje z Biblioteką Narodową oraz Instytutem Historii i Instytutem Badań
Literackich PAN: Elektroniczne Archiwum Zabytków Piśmiennictwa Polskiego EAZPP. W pierwszej połowie 2008 r. odbyło się 8 spotkań roboczych zespołu w Bibliotece
Narodowej w Warszawie, ich celem było opracowanie:
a) metod szukania kryteriów reprezentatywnego wyboru najcenniejszych zabytków
tekstowych piśmiennictwa polskiego przed rokiem 1600;
b) kreślenie „Kanonu zabytków piśmiennictwa polskiego”.
AAN
• 28 VIII 2008 r. – archiwum we współpracy z Korpusem Ochotników Specjalistów
zorganizowało seminarium pn. „Opornych portret własny”, w ramach projektu „Ostanie
ofiary stalinizmu w Polsce w okresie stanu wojennego 1981-1983 i ich obrońcy”. Referat
pt. „Historia mówiona – oral history” wygłosił Paweł Libera, a oceny i podsumowania
projektu dokonał Tadeusz Krawczak.
NAC
• 7-28 IV 2008 r. – archiwum współpracowało przy wystawie pt. Eugenika. Walka ze
zwyrodnieniem rasy, organizowanej przez Bibliotekę Uniwersytetu Warszawskiego.
APDOiP
• 15 V 2008 r. – miała miejsce konferencja pn. „Pozyskiwanie, gromadzenie, konserwowanie
dokumentów do historii małych ojczyzn”, zorganizowana przy współpracy z Urzędem
Miasta Milanówka, Muzeum Niepodległości oraz Towarzystwem Miłośników Milanówka”.
Wśród prelegentów znaleźli się pracownicy archiwum: Jolanta Louchin dyrektor APDOP
wygłosiła referat pt. „Źródła do historii lokalnej (z doświadczeń archiwów państwowych,
Archiwum Akt Nowych i innych placówek)”, oraz kierownik Oddziału Przechowalnictwa w
APDOP - Artur Urbański, który zaprezentował referat pt. „Znaczenie dokumentacji
osobowej i płacowej w badaniach historii najnowszej (na przykładzie Zakładów
Mechanicznych Ursus)”.
AP W KOSZALINIE
• 3 IV 2008 r. - w ramach współpracy z placówkami oświaty koszalińskie AP po raz trzeci
włączyło się do ogólnopolskiej akcji pod nazwą „Dzień Przedsiębiorczości”, zorganizowanej
przez Fundację Młodzieżowej Przedsiębiorczości. Celem „Dnia Przedsiębiorczości” jest
włączenie środowiska przedsiębiorców i instytucji w edukację młodzieży szkół średnich
oraz stworzenie nowatorskiej płaszczyzny przekazywania jej wiedzy o funkcjonowaniu
rynku pracy. Archiwum przyjęło w dniu 3 kwietnia na kilkugodzinną praktykę troje uczniów
III klasy Technikum Agrobiznesu Zespołu Szkół im. Wincentego Witosa w Boninie
k. Koszalina, Opiekunem/koordynatorem ze strony archiwum był Waldemar Chlistowski,
kierownik Oddziału III. W trakcie pobytu w archiwum uczniowie zostali zapoznani
z działalnością instytucji, ze stanowiskiem pracy opiekuna i jego zakresem obowiązków,
zwiedzili archiwum i zobaczyli ciekawsze materiały z jego zasobu. W części praktycznej
pobytu uczniowie wykonywali proste prace związane z bieżącą działalnością archiwum
(wyszukiwanie informacji w archiwalnych bazach danych, wyszukiwanie danych do
kwerend, uzupełnianie bazy danych SEZAM i sporządzanie kart zespołów, zapoznanie się
z obsługą urządzeń technicznych, wysyłanie faksów, paginacja);
• 24-26 IV 2008 r. – Sławomir Miara, kierownik Oddziału w Szczecinku, wziął udział w sesji
w ramach VIII Zachodniopomorskiego Festiwalu Nauki. Spotkania z nauką w Połczynie
Zdroju, Barwicach i Czaplinku;
• 20 V 2008 r. – Krzysztof Chochuł, kierownik Oddziału w Słupsku, uczestniczył w wykładach
prof. dr Stephana Hartmanna z Niemiec na tematy: „Dzieje i zasób archiwalny Geheimes
Statsarchiv der Preussischen Kulturbesitz Berlin-Dahlem” i „Niemcy w Gnieźnie na
przestrzeni dziejów”, zorganizowanych przez Akademię Pedagogiczna w Słupsku i Polskie
Towarzystwo Historyczne Oddział w Słupsku.
AP W LESZNE
• 16 V 2008 r. - w Muzeum Ziemi Wschowskiej we Wschowie otwarto wystawę pt. „Pamięć
nie dała się zgładzić Katyń 1940”. W uroczystym otwarciu wystawy wzięły udział dyrektor
Archiwum Elżbieta Olender oraz Barbara Ratajewska;
• 30 V i 2 VI 2008 r. - Barbara Ratajewska przeprowadziła prelekcje dla młodzieży
wschowskich szkół, w których łącznie wzięło udział ponad 250 osób.
• VI 2008 – wystawę pt. „70 lat sportu żużlowego w Lesznie” Archiwum wypożyczyło do
Gminnego Centrum Kultury w Krzemieniewie.
AP W LUBLINIE
• 9 IV - 13 V 2008 r. – w Oddziale w Kraśniku zaprezentowana została wystawa pt. „Zaplute
karły reakcji. Polskie podziemie niepodległościowe 1944-1956” przygotowana przez Biuro
Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie. Wystawa przedstawiała
najważniejsze zjawiska determinujące charakter polskiej konspiracji niepodległościowej
z lat 1944-1956. Podczas otwarcia wystawy odbyła się projekcja dwóch filmów „Żołnierze
wyklęci” oraz „Losy niezłomnych”. Otwarciu towarzyszyła również promocja wydawnictwa
Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944–1956;
• 29-30 IV 2008 r. –w Oddziale w Radzyniu Podlaskim zorganizowało drugą edycję
Radzyńskich Warsztatów Archiwistycznych. Uczestniczyło w nich ponad 50 studentów
z takich ośrodków akademickich jak: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Akademia
Podlaska w Siedlcach, Kolegia Licencjackie UMCS w Białej Podlaskiej i Radomiu oraz
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie. Temat przewodni brzmiał: „Kancelaria
i archiwum zakładowe”. Zajęcia warsztatowe prowadzili pracownicy achiwum oraz
pracownicy naukowi UMCS, UMK, Akademii Podlaskiej w Siedlcach i Uniwersytetu
Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach;
• 30 V - 10 VI 2008 r. – w Oddziale w Kraśniku zorganizowana została w ramach współpracy
z Instytutem Pamięci Narodowej w Lublinie oraz z Miejską Biblioteką w Kraśniku wystawa
pt. „...ksiądz musi zaprzestać. Życie i działalność księdza Romana Kotlarza”. Wystawa
obrazowała najważniejsze momenty z życia księdza Kotlarza oraz dochodzenie do prawdy
o jego śmierci. W trakcie otwarcia wystawy autor scenariusza Arkadiusz Kutkowski wygłosił
prelekcję o życiu i działalności ks. Romana Kotlarza, określanego mianem „Radomskiego
Popiełuszki”;
• 30 V 2008 r. – w Oddziale w Radzyniu Podlaskim odbyło się kolejne spotkanie z cyklu
„Wieczór Autorski w Archiwum Państwowym”. Bohaterem wieczoru był dr Dariusz Magier,
który promował swoją książkę pt. „Codzienność w cieniu sowietyzacji. Eseje i dokumenty
z życia Radzynia Podlaskiego i okolic w latach 1944-1956”;
• 8 VI 2008 r. – odbyły się doroczne uroczystości religijno-patriotyczne na Uroczysku Baran,
tzw. „Podlaskim Katyniu” – w miejscu kaźni żołnierzy polskiego podziemia
niepodległościowego pomordowanych przez NKWD i LWP w latach 1944-1945.
Współorganizatorem imprezy było Archiwum Państwowe w Lublinie Oddział w Radzyniu
Podlaskim;
• 13 VI 2008 r. – w Oddziale w Radzyniu Podlaskim otwarto wystawę fotografii Tomasza
Młynarczyka pt. „Radzyń 7.00”. Wystawa towarzyszyła konferencji naukowej
pt. „1468- 2008. Jubileusz 540-lecia lokacji miasta Radzynia Podlaskiego”;
• 27 VI 2008 r. – w Oddziale w Radzyniu Podlaskim otwarto doroczną wystawę
Radzyńskiego Klubu Fotograficznego „Klatka”. Ekspozycja dorobku Klubu zrzeszającego
znakomitych fotografików uświetniła porozumienie zawarte pomiędzy Archiwum a RKF
„Klatka”, w myśl którego zdjęcia z tej i wszystkich przyszłych wystaw – po okresie
prezentacji w galeriach – znajdą się w zasobie Archiwum Państwowego.
AP W PŁOCKU
• 24 IV 2008 r. - w siedzibie archiwum odbyła się uroczystość wręczenia nagród zwycięzcom
konkursu wychowania patriotycznego i obywatelskiego, adresowanego do uczniów szkół
gimnazjalnych z terenu powiatu płockiego, sierpeckiego oraz gostynińskiego.
Organizatorem konkursu było Gimnazjum nr 6 w Płocku, a honorowy patronat nad
konkursem objęło Archiwum Państwowe w Płocku i Stowarzyszenie Przyjaciół AP Płock.
Konkursowi przyświecały słowa papieża Jana Pawła II: „Ojczyzna posiada znaczenie,
którego nie znają inne narody”. Wśród zaproszonych gości obecni byli m.in.: zastępca
Prezydenta Miasta Płocka – Piotr Kubera, dyrektor Delegatury w Płocku Kuratorium
Oświaty w Warszawie – Wojciech Rogalski i lokalne media;
• 3 V 2008 r. - nastąpiło otwarcie wystawy pt. „Przywrócić pamięć. Album kutnowski”
zorganizowanej przez Oddział w Kutnie we współpracy z Kutnowskim Domem Kultury
i Agencją Rozwoju Regionu Kutnowskiego. Na wystawie czynnej do 31 sierpnia
zaprezentowano zdjęcia ok. 600 mieszkańców powiatu kutnowskiego z lat 20. i 30. XX
wieku na tle charakterystycznych dla tego regionu miejsc, pochodzące z akt
przedwojennego Starostwa Kutnowskiego. W związku z wystawą powstał 30 minutowy film
dokumentalny zrealizowany przez TVP 3 pt. „Album Kutnowski”, który został kilkakrotnie
wyemitowany w telewizji, m.in. przed otwarciem wystawy jako jej zwiastun oraz
opracowano katalog wystawy.
AP W POZNANIU
• 1 IV 2008 r. - w Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie otwarto wystawę
pt. „Ars scribendi. O sztuce pisania w średniowiecznej Polsce”, w przygotowaniu której
brało udział także AP w Poznaniu. Wystawa pokazywała najstarsze zabytki piśmiennictwa
polskiego, przechowywane w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie, Archiwum
Państwowym w Poznaniu i Bibliotece Kórnickiej PAN. Na wystawie zeksponowano 130
dzieł średniowiecznej sztuki pisarskiej, wśród nich najstarsze w zbiorach polskich
importowane kodeksy, w tym „Ewangeliarz gnieźnieński” z ok. 800 r., „Złoty Kodeks
Gnieźnieński” z XI w. i „Ewangeliarz Kruszwicki” z XII w., oraz dokumenty, np. „Bulla
Gnieźnieńska” z 1136 r., dokument kardynała Humbalda z 1146 r. i fundacja Zbiluta dla
klasztoru cystersów w Łeknie z 1153 r. Z zasobu AP w Poznaniu pochodziło 76 obiektów,
a wśród nich wspomniany dokument Zbiluta, dokumenty książęce, królewskie,
starościńskie, opackie, prywatne i miejskie z XIII-XV w. oraz księgi sądowe szlacheckie
i miejskie z XIV i XV w. Dopełnieniem przedsięwzięcia był udział w czerwcowej
„Gnieźnieńskiej Nocy Muzeów”, podczas której po wystawie oprowadzała mgr Zofia
Wojciechowska, st. kustosz AP w Poznaniu. Wystawa trwała do dnia 31 VII 2008 r.;
• 6 V 2008 r. - kierownik Pracowni Konserwacji Materiałów Archiwalnych AP w Poznaniu,
Przemysław Wojciechowski, współpracował z magistrantkami z Uniwersytetu
Ekonomicznego w Poznaniu przy badaniu bioaerozoli w magazynach archiwalnych
i pobieraniu próbek na obecność grzybów i bakterii na archiwaliach.
AP W SIEDLCACH
• 30 IV 2008 r. – w ramach współpracy ze szkołami średnimi, w II LO im. Św. Królowej
Jadwigi w Siedlcach dyrektor AP wygłosił prelekcję wraz z pokazem kopii dokumentów.
Tematem prelekcji były wzorce patriotyzmu, a wystąpienie było elementem prezentacji
przygotowanej przez uczniów z okazji rocznicy Konstytucji 3 mają;
• 15 IX w Sali Białej Miejskiego Ośrodka Kultury w Siedlcach dyrektor AP wygłosił wykład
„Dzieje Siedlec w pigułce” dla młodzieży ze szkół średnich. Wykład był elementem
Europejskich Dni Dziedzictwa na Mazowszu ’2008;
• 30-31 V 2008 r. – W ramach współpracy pomiędzy Archiwum i Muzeum została
zorganizowana sesja naukowa „Dzieje wojenne i powojenne szlachty podlaskiej” połączona
ze zwiedzaniem zabytkowych dworów w okolicach Siedlec;
• 6 VI 2008 r. – otwarto wystawę pt. „Lecz duszy zabić nie mogą” – opozycja siedlecka
w latach 1980 – 1989”, w której organizację włączyli się studenci historii Akademii
Podlaskiej;
• 23 VI 2008 r. – Archiwum poprzez działającą przy nim Fundację Rozwoju Badań
Regionalnych „Sigillum” było też, wraz z Instytutem Historii Akademii Podlaskiej
współorganizatorem konferencji naukowej „Od Janowa do Siedlec. 190 rocznica powołania
Diecezji Podlaskiej”;
AP W SUWALKACH
• 8 IV 2008 r. – na promocji publikacji pt. „Środowiska inteligenckie Suwalszczyzny oraz ziem
ościennych w okresie zaborowym i II Rzeczypospolitej” oraz tomu VII „Rocznika
Augustowsko-Suwalskiego”, zorganizowanej przez Augustowsko-Suwalskie Towarzystwo
Naukowe i Muzeum Okręgowe w Suwałkach, dyrektor AP wygłosił referat
pt. „Staroobrzędowcy w dokumentach władz 1950 – 1970”;
• 6 VI 2008 r. – na konferencji naukowej „Region grajewski w XIX wieku”, zorganizowanej
przez Urząd Miasta Grajewa, Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów, Uniwersytet
w Białymstoku i Towarzystwo Przyjaciół 9 Pułku Strzelców Konnych kierownik AP
w Suwałkach Oddziału w Ełku przedstawił referat pt. „Archiwalia dziewiętnastowieczne
dotyczące regionu grajewskiego w zbiorach AP w Suwałkach Oddziału w Ełku”;
AP W ZIELONEJ GÓRZE
• 25 IV 2008 r. - w ramach współpracy archiwum z Lubuskim Towarzystwem
Genealogicznym przeprowadzone zostały warsztaty w zakresie metod poszukiwań
genealogicznych, dr Tadeusz Dzwonkowski przedstawił źródła poszukiwań
genealogicznych w Internecie, pokazując praktyczne możliwości odnalezienia
interesujących materiałów.
4. Nabytki i darowizny
AAN
• 27 VI 2008 r. – w siedzibie archiwum miała miejsce uroczystość przekazania oryginalnych
taśm magnetofonowych z pierwszego procesu przywódców Konfederacji Polski
Niepodległej w latach 1981-1982. Dwadzieścia taśm z procesu nagrał na magnetofonie
ZK- 45 jeden z sądzonych wówczas liderów KPN Tadeusz Stański. Taśmy miały
dokumentować przebieg procesu. Po jego zakończeniu były one przechowywane
w ukryciu, w domu przewodniczącego NSZZ "Solidarność" Stacji Radiowych i
Telewizyjnych Leszka Sieradzkiego w Mińsku Mazowieckim. Do zasobu AAN materiały te
zostały przekazane na zasadzie non-profit;
• Z większych i ciekawszych nabytków omawianego okresu odnotować można przejęcia akt:
Komisji Planowania przy Radzie Ministrów (11 metrów akt z 1857-1988) oraz
Przemysłowego Instytutu Elektroniki (blisko 11 metrów akt z lat 1979-2007) – z archiwów
zakładowych nadzorowanych urzędów. Ponadto przejęto m.in. akta Romana Abrahama,
Środowiska Żołnierzy Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Polesie”, Samodzielnego Batalionu
im. Mączyńskiego Narodowych Sił Zbrojnych (od środowisk kombatanckich) oraz kilka
kolejnych dopływów do zbioru akt Archiwum Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom
Pozbawionym Wolności i Ich Rodzinom – w tym relacje osób represjonowanych.
AP W LESZNIE
• W okresie IV-VI 2008 przejęto wtóropisy ksiąg urzędów stanu cywilnego oraz kilkadziesiąt
jednostek archiwalnych z Miejskiego Ośrodka Kultury w Lesznie. Dopływy doszły także do
zespołów nr 458 Związek Bojowników o Wolność i Demokrację w Lesznie oraz do zespołu
nr 765 Krajowe Biuro Wyborcze Delegatura w Lesznie;
• Z Sądu Rejonowego w Kościanie przejęto dwa nowe zespoły archiwalne: zespół nr 950
Sąd Grodzki w Kościanie z lat 1945-1950 (1243 j.a.) oraz zespół nr 951 Sąd Grodzki
w Śmiglu z lat 1945-1950 (459 j.a. ). Archiwum otrzymało w formie daru akta Fundacji
Leszczyński Klub Motocyklowy "Unia" w Lesznie (11 j.a.).
AP W OLSZTYNIE
• w okresie II - VI 2009 r. - archiwum olsztyńskie przejęło akta Wojewódzkiej Biblioteki
Publicznej w Olsztynie z lat 1946-1985 (236 j.a.) oraz akta Sejmiku Samorządowego
Województwa Olsztyńskiego z lat 1990-1998 (98 j.a.). Oba zespoły pod względem
badawczym są nader interesujące. Pierwszy obrazuje początki bibliotek, ich dalszy rozwój,
a także rozwój czytelnictwa na Warmii i Mazurach, drugi zawiera protokoły posiedzeń,
protokoły sesji, regulaminy, realizacje uchwał, interpelacje i wnioski, które odzwierciedlają
dziewięć pierwszych lat działania Sejmiku Samorządowego w Olsztynie.
AP W PŁOCKU
• II kwartał 2008 r. – archiwum zakupiło kolejną partię nagrań (205 j.inw.) audycji Poranny
Gość wyemitowanych na falach Katolickiego Radia Płock w 2007 r.
AP W SUWAŁKACH
• VI 2008 r. – w ramach zabezpieczania i gromadzenia materiałów archiwalnych ze zbiorów
prywatnych AP w Suwałkach zakupiło ze środków Funduszu Promocji Kultury, spuściznę
jednego z suwalskich fotografów. Dokumenty to ponad 8 tys. klatek negatywów,
diapozytywów, odbitek na papierze fotograficznym. Materiały mają wyjątkową wartość
historyczną dla regionu, bo dokumentuje głęboko i bardzo sugestywnie zmiany społeczne,
gospodarcze, kulturalne w długim okresie, od początku lat pięćdziesiątych po lata
siedemdziesiąte XX w., ze szczególnym uwzględnieniem Suwałk.
AP W ZIELONEJ GÓRZE
• 30 V 2008 r. - zakupiono dwa dokumenty pergaminowe. Pierwszy z nich, wystawiony
w 1525 roku przez króla Zygmunta Starego dotyczy wyroku w sporze między miastem
Wschową a Piotrem Górskim, kanclerzem nakielskim, starostą wschowskim; drugi
dokument, wystawiony w 1649 roku przez króla Jana Kazimierza dotyczy potwierdzenia
zakazu mieszczanom wschowskim sprzedaży obcego wina w domach prywatnych bez
zezwolenia rady miejskiej. Dokumenty zostały włączone do zespołu „Akta miasta
Wschowa”
5. Popularyzacja zasobu
AGAD
• IV 2008 r. była prezentowana wystawa zorganizowana we współpracy z Archiwum Akt
Nowych, Narodowym Archiwum Cyfrowym oraz Ambasadą Islamskiej Republiki Iranu
pt. „Polska – Persja/Iran XV-XXI, sześć wieków wzajemnych kontaktów”.
AAN
• 11 – 25 IV 2008 r. – w Muzeum Ziemi Mińskiej w Mińsku Mazowieckim prezentowana była
wystawa pt. „Katyń. Walka o prawdę”. W związku z wizytą w siedzibie Archiwum Głównego
Akt Dawnych Wicemarszałka Sejmu RP Stefana Niesiołowskiego, zaprezentowano
wybrane, najcenniejsze i najciekawsze dokumenty z zasobu AAN. Dokumenty z zasobu
Archiwum były prezentowane również podczas konferencji naukowej „Polska – Persja/ Iran.
Sześć wieków wzajemnych kontaktów” (w gmachu Archiwum Głównego Akt Dawnych);
• W omawianym okresie miało miejsce 6 prelekcji dotyczących historii, zasobu, działalności
bieżącej archiwum – przygotowanych dla studentów Akademii im. Jana Długosza
w Częstochowie (18 kwietnia), studentów Akademii Podlaskiej w Siedlcach (28 kwietnia),
studentów historii Uniwersytetu Warszawskiego (w dniach 30 maja i 12 czerwca),
studentów socjologii Uniwersytetu Warszawskiego (również dwie grupy – obie w dniu
4 czerwca).
APDOiP
• 6 VI 2008 r. – w ramach organizowanej co roku imprezy pn. „Festiwal Otwartych
Ogrodów”, która ma na celu wzmacnianie społecznej świadomości na temat ochrony
dziedzictwa i środowiska naturalnego dla przyszłych pokoleń- Archiwum przygotowało
wystawę pt. „ Przedwojenny Milanówek w fotografii”.
AP W KOSZALINIE
• V 2008 r. - Krzysztof Skrzypiec ze słupskiego Oddziału AP udzielił dwóch wywiadów dla
miejscowej prasy na temat historii prasy lokalnej w latach 1945-1989 („Moje Miasto”
nr 7/2008 i „Głos Pomorza” nr 87 z 12-13 IV 2008 r.);
• 27 V 2008 r. – koszalińskie AP, w ramach corocznych „Dni Koszalina”, uczestniczyło
w zorganizowanej przez Koszalińska Bibliotekę Publiczną akcji głośnego czytania
polskiego tłumaczenia kroniki Koszalina Johanna Davida Wendlanda (wykonanego
wcześniej przez pracowników Archiwum), której oryginał, pochodzący z połowy XVIII w.,
Archiwum wyeksponowało w gablocie wystawienniczej. Kilkugodzinna impreza miała
miejsce w handlowej Galerii EMKA. Kronikę czytali m.in. przedstawiciele władz Koszalina
i przypadkowi mieszkańcy miasta;
• 31 V 2008 r. - Krzysztof Skrzypiec ze słupskiego Oddziału AP wystąpił w ramach
VI Bałtyckiego Festiwalu Nauki z odczytami i prezentacjami multimedialnymi na temat
historii prasy lokalnej w latach 1945-1989;
• 31 V 2008 r. - Krzysztof Skrzypiec, pracownik Oddziału w Słupsku, udzielił wywiadu dla
słupskiej telewizji kablowej „Kanał 6” na temat historii prasy lokalnej w latach 1945-1989;
• VI 2008 r. – w koszalińskim AP opracowano i wysłano do NDAP trzy dokumenty ze swojego
zasobu zakwalifikowane na wystawę pt. „Co kryją archiwa?. Dwa oblicza archiwów. Curiosa
w zbiorach archiwów państwowych”, otwartą 30 września 2008 r. w siedzibie NDAP
w Warszawie.;
• VI 2008 r. – na antenie Radio Koszalin wyemitowano reportaż pt. „Podróż w przeszłość”,
z zorganizowanej w siedzibie AP wystawy i ścieżki edukacyjnej „pt. Köslin-Koszalin. Miasto
pomorskie”, z udziałem Joanny Chojeckiej, dyrektora AP w Koszalinie;
• 29 VI 2008 r. - na antenie Radio Koszalin wyemitowano audycję pt. „Z dawnych kronik
Koszalina”, poświęconą życiu kulturalnemu Koszalina w latach 1945-1956 (w oparciu
o wystawę eksponowaną w koszalińskim AP), z udziałem Waldemara Chlistowskiego,
kierownika Oddziału III AP, i uczestników tamtych wydarze;
AP W KRAKOWIE
• III-IV 2008 r. – wystawa pt. „Bochnia w okresie staropolskim” została zorganizowana
w siedzibie bocheńskiego Oddziału AP z okazji 755-lecia Bochni. Twórcy wystawy
zaprezentowali zbiory dokumentujące ówczesne realia miasta, jego rolę gospodarczą
i polityczną, przywileje królewskie, zabudowę, kopalnię soli, cechy miejskie, wkład
cudzoziemców w dzieje Bochni oraz postaci św. Kingi, księcia Bolesława Wstydliwego
i króla Kazimierza Wielkiego. Na wystawie przedstawiono nie tylko obiekty pochodzące
z AP w Krakowie i Oddziału AP w Bochni, ale również udało się pozyskać cenne eksponaty
z opactwa O.O. Cystersów w Mogile, bocheńskich parafii, Muzeum im. St. Fischera
w Bochni, Saskiego Głównego Archiwum Państwowego w Dreźnie (Sächsisches
Hauptstaatsarchiv), Kopalni Soli w Bochni oraz zbiorów prywatnych;
• V-VI 2008 r. – wystawa pt. „Bochnia w czasach PRL-u” została zorganizowana w Oddziale
AP w Bochni w ramach programu Sokrates Comenius w międzynarodowym projekcie
edukacyjnym „Nasze małe Ojczyzny: Wczoraj–Dziś–Jutro”. Celem wystawy przygotowanej
wspólnie z młodzieżą z Gimnazjum nr 1 w Bochni było zaprezentowanie nie tylko
szerokiego wyboru materiałów archiwalnych, ale również przedmiotów związanych
z życiem codziennym w Bochni w latach 1945-1989. Wystawa pokazywała ówczesną
rzeczywistość na przykładzie typowego PRL-owskiego mieszkania, biura, szkoły, sklepu.
Ekspozycja została również wykorzystana przez realizatorów TVP Historia do
przygotowania programu z serii „Z archiwów PRL-u”.
AP W LESZNIE
• 11 IV 2008 r. – w siedzibie archiwum otwarto wystawę pt. „Pamięć nie dała się zgładzić
Katyń 1940”. Wystawę zorganizowano przy współudziale Instytutu im. gen. „Grota”
Roweckiego w Lesznie.
• 10 V 2008 r. – w Galerii Sztuki Muzeum Okręgowego w Lesznie otwarto wystawę pt. „70 lat
Klubu Sportowego Unia Leszno”. Zorganizowały ją AP w Lesznie i Muzeum Okręgowe
w Lesznie. Część eksponatów pochodziła z zasobu archiwum.
• IV-VI 2008 r. - archiwum przyjęło 20 wycieczek. Były to przede wszystkim grupy
zwiedzające wystawę pt. „Pamięć nie dała się zgładzić. Katyń 1940”. Oprócz wycieczek
szkolnych, wystawę zwiedzili także żołnierze służby zasadniczej leszczyńskiej jednostki
wojskowej.
AP W OLSZTYNIE
• IV 2008 r. - archiwum gościło dwie grupy studentów historii, specjalizacji archiwalnej
Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Podczas spotkania goście
zapoznali się z historią archiwum i jego zasobu, zwiedzili wystawę oraz Pracownie:
Konserwacji i Naukową.
• IV-V 2008 r. - odbyły się lekcje archiwalne dla najmłodszych, tj. uczniów klas I-IV Szkoły
Podstawowej nr 13 w Olsztynie, pod hasłem: „Co to jest archiwum, co to jest źródło
archiwalne”; przygotowane przez studentkę pedagogiki Uniwersytetu Warmińsko-
Mazurskiego, Annę Weiss. Spotkania poprowadziły Beata Wacławik i Monika Bogacz
-Walska
AP W PŁOCKU
• 14-19 V 2008 r. – archiwum udostępniło ze swego zasobu dokumenty dotyczące strat
moralnych i materialnych poniesionych przez mieszkańców Płocka podczas najazdu
bolszewików w dniach 18-19 sierpnia 1920 r. na wystawę zorganizowaną przez Gimnazjum
nr 4 im. Obrońców Płocka 1920 roku;
• 30 V - 29 IX 2008 r. – 104 skany dokumentów z Akt miasta Płocka dotyczących m.in.
powstania narodowego 1830 r., pospolitego ruszenia, koszar, składki na mundury dla
jeźdźców i pułków piechoty były eksponowane na wystawie historyczno-literackiej
zatytułowanej „Na Ojczyzny zawołanie ... Tradycje oręża płockiego od powstania
kościuszkowskiego do 1939 r. ”, zorganizowanej przez Książnicę Płocką z okazji Dni
Historii Płocka
AP W POZNANIU
• 15 V 2008 r. – pracownicy AP w Poznaniu wzięli udział w nagraniu programu telewizji WTK
Poznań, która w cyklu „Spacerkiem po Poznaniu” zaprezentowała „Skarby Archiwum
Państwowego w Poznaniu”. Pokazano i omówiono najstarsze i najcenniejsze archiwalia,
a także metody digitalizacji materiałów archiwalnych i ich konserwacji i restauracji. Oprócz
tego telewizje kablowe i regionalne ośrodki TVP, głównie w Koninie, nagrały cykl
programów z udziałem kierownika Oddziału AP w Koninie, P. Rybczyńskiego nt. świąt
narodowych oraz prezentujących poszczególne obiekty zabytkowe w Koninie. Podobnie
rozgłośnie radiowe w Poznaniu, Koninie, Pile i Koszalinie, nadały cztery wywiady i prelekcje
archiwistów nt. możliwości wykorzystania źródeł archiwalnych, digitalizacji archiwaliów oraz
programu „Kwaśny papier”. Kwestie te poruszała również lokalna prasa, głównie „Przegląd
Koniński”;
• VI 2008 r. – Mariusz Jankowski, pracownik Oddziału Udostępniania Materiałów
Archiwalnych AP w Poznaniu, przeprowadził, z rekomendacji prof. Janusza Karwata,
zajęcia na temat zasobu APP i jego oddziałów oraz metodyki badań archiwalnych
w zakresie historii regionalnej, dla studentów zaocznych studiów podyplomowych Wyższej
szkoły Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu;
• III-IV 2008 r. – Zofia Wojciechowska, starszy kustosz AP w Poznaniu, przeprowadziła
w siedzibie archiwum cykl zajęć i wykładów dla studentów archiwistyki, informacji naukowej
i historii zaocznej UAM w Poznaniu, oraz studentów archiwistyki UMK w Toruniu. Tematem
zajęć były: rozwój form kancelaryjnych, inwentaryzacja dokumentów przy pomocy bazy
SCRINIUM, a także historia, zasób i funkcjonowanie archiwum.
AP W PRZEMYSLU
• 19 V 2008 r. – w ramach współpracy z Archiwum Akt Nowych w zaprezentowano kolekcję
Aleksandry i Mieczysława Białkiewiczów na wystawie pt.: „Jak ptaki z rozbitych gniazd…
Żołnierze tułacze…”. Uroczystego otwarcia dokonał dr Tadeusz Krawczak, kurator tej
wystawy. Wystawie towarzyszył katalog prezentowanych eksponatów, którego poszerzone
wydanie wykonało archiwum.
AP W SIEDLCACH
• 6 V 2008 r. – w siedzibie archiwum otwarto wystawę pt. Lecz duszy zabić nie mogą –
opozycja siedlecka w latach 1980-1989 .
AP W SUWAŁAKCH
• V-VI 2008 r. – w ramach imprez VI Podlaskiego Festiwalu Nauki i Sztuki w sali wystawowej
Archiwum zorganizowano ekspozycję „Osobliwości w archiwaliach”, na której
zaprezentowano dokumenty oraz przedmioty ciekawe, zaskakujące, dziwne dla dzisiejszej
publiczności pod względem formy lub treści. Ekspozycja adresowana była głównie do
młodzieży szkolnej (zwiedziło ją kilkanaście wycieczek), a jej celem była popularyzacja
w przystępnej formie wybranych zbiorów archiwum oraz faktów z historii regionu.
6. Wizyty
NDAP
• 5 V 2008 r. – przebywała w Polsce Pani Walentyna Jankowa z Rosyjskiego Naukowego
Instytutu Archiwoznawstwa w Moskwie (WNIIDAD). Pani Jankowa była zainteresowana
elektronicznym systemem obiegu dokumentacji. Zapoznała się z systemem wdrożonym
w Urzędzie Wojewódzkim w Białymstoku, z systemem Intradok w NDAP i koncepcją
Archiwum Dokumentacji Elektronicznej;
• 17-20 VI 2008 r. – przebywała w Polsce Pani Joie Springer, Dyrektor Sekcji Postępu
i Przechowywania Departamentu Społeczeństwa Informacyjnego UNESCO. Jej wizyta
została zorganizowana w związku z posiedzeniem Komitetu Krajowego Programu „Pamięć
Świata”. Pani Springer zapoznała się m. in. z wpisanymi na listę światowego dziedzictwa
obiektami archiwalnymi z polskich archiwów. W posiedzeniu Komitetu wziął udział Naczelny
Dyrektor Archiwów Państwowych, dr Sławomir Radoń, przewodniczący Komitetu
Krajowego programu.
NAC
• 23 IV 2008 r. – na zaproszenie Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych Sławomira
Radonia w Archiwum Akt Nowych i Narodowym Archiwum Cyfrowym gościł Zbigniew
Chlebowski, przewodniczący Sejmowej Komisji Finansów Publicznych. W spotkaniu,
uczestniczyli dyrektor generalna NDAP Grażyna Ignaczak-Bandych, dyrektor Archiwum Akt
Nowych Tadeusz Krawczak, dyrektor Archiwum Głównego Akt Dawnych Hubert Wajs,
dyrektor Narodowego Archiwum Cyfrowego Nikodem Bończa-Tomaszewski oraz Marian
Piłka, doradca Naczelnego Dyrektora. W trakcie spotkania poinformowano Zbigniewa
Chlebowskiego o najważniejszych problemach archiwów. Rozmowa dotyczyła, m.in.,
projektu powołania Archiwum Narodowego, wdrożenia wieloletniego rządowego programu
modernizacji archiwów państwowych i przedłużenia wieloletniego rządowego
programu„kwaśny papier”. Dyrektor Radoń podkreślił, że znakomitą okazją dla wdrożenia
tych ambitnych, ale niezbędnych przedsięwzięć może być przypadająca jesienią tego roku
200-rocznica powołania Archiwum Głównego Akt Dawnych, która jest wielkim świętem
wszystkich polskich archiwów. W rozmowie poruszono także kwestię szerszego udziału
archiwów państwowych w kształtowaniu polityki historycznej państwa i ich włączenia się
w realizację nowoczesnych projektów edukacyjnych. Zbigniew Chlebowski zapoznał się
z wybranymi dokumentami ze zbiorów archiwów centralnych, warunkami przechowywania
archiwaliów w obu wizytowanych archiwach i realizowanymi obecnie projektami z zakresu
digitalizacji materiałów archiwalnych i szerszego ich udostępniania on-line.
• 21 V 2008 r. – wizyta archiwistów z Kazachstanu. Spotkanie, które odbyło się
w Narodowym Archiwum Cyfrowym poświęcone było digitalizacji zbiorów archiwów
państwowych, a także problematyce zarządzania dokumentem elektronicznym.
Przedstawiciele Centralnego Państwowego Archiwum Dokumentacji Naukowo-Technicznej
Republiki Kazachstanu – Gułnar Mironowa Karatajewa i Galina Nikołajewna Zaruckaja,
przebywaliw Polsce w ramach wymiany pracowników. Wizyta archiwistów w Polsce
zorganizowana została przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych.
AAN
• 23 IV 2008 r. – w siedzibie AAN gościł przewodniczący Sejmowej Komisji Finansów
Publicznych Zbigniew Chlebowski, który zapoznał się z wybranymi dokumentami
ze zbiorów archiwów centralnych, warunkami przechowywania archiwaliów w obu
wizytowanych archiwach i realizowanymi obecnie projektami z zakresu digitalizacji
materiałów archiwalnych i szerszego ich udostępniania on-line;
• W ramach wymiany archiwistów w archiwum gościły przedstawicielki Centralnego
Państwowego Archiwum Dokumentacji Naukowo-Technicznej Republiki Kazachstanu:
Gułnar Karatajewa (Naczelnik Wydziału Opracowania i Udostępniania) oraz Galina Zbrucka
(Naczelnik Wydziału Zabezpieczania i Ewidencji).
AP W LUBLINIE
• 24 V 2008 r. – w Archiwum Państwowym w Lublinie gościła grupa archiwistów czeskich
(Pobočka Česke informačni společnosti), których wizyta odbyła się w ramach współpracy
z Archiwum Narodowym w Pradze. Goście zwiedzili lubelskie archiwum, a w czasie
rozmowa z jego pracownikami była okazją do wymiany doświadczeń na temat
gromadzenia, ewidencji, opracowania, konserwacji i udostępniania materiałów
archiwalnych w archiwach polskich i czeskich. W spotkaniu uczestniczyli również
pracownicy naukowi Zakładu Archiwistyki UMCS.
AP W ZIELONEJ GÓRZE
• 27 V 2008 r. – archiwum zorganizowało prelekcję dla studentów socjologii Uniwersytetu
Zielonogórskiego. Omawiano i prezentowano posiadane źródła przydatne do badań
socjologicznych.
7. Inwestycje
AP W KATOWICACH
• W drugim kwartale 2008 r. zakończono prace remontowe pierwszego piętra budynku nr 1
i przeprowadzono do niego całą służbę administracyjną oraz oddziały, które mają
bezpośredni kontakt z klientem.
• Ponadto przeprowadzono prace remontowe w otoczeniu budynku nr 1, tj. wykonano
parking dla klientów z miejscami i podjazdem dla osób niepełnosprawnych, zamontowano
nowy płot oddzielający archiwum od ulicy, zamontowano bramę wjazdową otwieraną
elektrycznie oraz oświetlenie parkingu.
AP W LUBLINIE
• V 2008 r. – w lubelskim archiwum otwarta została zmodernizowana pracownia naukowa.
Dzięki przeprowadzonym w pierwszych miesiącach 2008 r. pracom, sfinansowanym ze
środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu operacyjnego
„Rozwój infrastruktury kultury i szkolnictwa artystycznego”, pracownia jest prawie dwa razy
większa od dotychczasowej, nowocześniejsza i bardziej przyjazna dla Użytkowników.
Zwiększyła się liczba stanowisk, zarówno do pracy z aktami, jak i komputerowych do
udostępniania materiałów zdigitalizowanych. Każdy stolik wyposażono w gniazdko, do
którego można podłączyć komputer przenośny. Pracownia jest klimatyzowana
i wyposażona w sieć komputerową.
V. SPRAWY KADROWE
1. Zmiany kadrowe w Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych
W okresie od kwietnia do czerwca 2008 r. w Naczelnej Dyrekcji Archiwów
Państwowych swoje stanowiska opuścili: z dniem 17 maja Ewa Podgórska (doradca Naczelnego
Dyrektora), z dniem 26 czerwca Violetta Urbaniak (naczelnik Wydziału Wydawnictw), z dniem 30
czerwca Franciszek Mikłasz (Pełnomocnik Ochrony Informacji Niejawnych) i Jacek Krochmal
(kierownik Zakładu Naukowego Archiwistyki);
23 VI 2008 r. zatrudniony został Jerzy Figurski, na stanowisku głównego specjalisty,
a następnie Pełnomocnika Ochrony Informacji Niejawnych;
Marlena Podsiadły (WKS, NDAP)
G. Dąbrowski (AAN), M. Jurgo-Puszcz (APDOiP), M. Kietliński (AP Białystok), E. Borodij (AP Bydgoszcz),
Elżbieta Surma-Jończyk (AP Częstochowa), A. Wełniak (AP Elbląg), A. Potykanowicz-Suda (AP Gdańsk),
G. Schlender (AP Kalisz), K. Słysz-Szczucka (AP Katowice), W. Chlistowski (AP Koszalin), E. Szczepaniak
(AP Kielce), M. Andrasz-Mrożek (AP Kraków), B. Ratajewska (AP Leszno), A. Gebert (AP Lublin),
A. Drakonkiwicz (AP Łódź), M. Koter (AP Olsztyn), J. Kornek (AP Opole), A. Piasta (AP Piotrków
Trybunalski), K. Bańka (AP Płock), Z. Wojciechowska, (AP Poznań), PRZEMYSL, M. Comber (AP Radom),
J. Basta (AP Rzeszów), T. Radziwonowicz (AP Suwałki), M. Frankel (AP Szczecin), B. Herdzin (AP Toruń),
A. Wajs (AP Warszawa), B. Kumor- Gomułka (AP Wrocław), Z. Bujkiewicz (AP Zielona Góra),