![Page 1: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/1.jpg)
NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER
(PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US)
“Người ta chỉ thấy những gì người ta được chuẩn bị để thấy."
Ralph Waldo Emerson
Bs. NGUYỄN QUÝ KHOÁNG
Bs. NGUYỄN QUANG TRỌNG
website: www.sieuamvietnam.vn, www.cdhanqk.com
Email: [email protected]
(Updated, 22/08/2017)
![Page 2: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/2.jpg)
05/09/2017 2
Một số hình ảnh siêu âm được làm bởi 3 Bs siêu âm có kinh nghiệm >
10 năm tại 3 BV lớn tại TpHCM.
![Page 3: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/3.jpg)
05/09/2017 3
NỘI DUNG
• Điều chỉnh máy tối ưu.
• Hiệu ứng Doppler.
• Góc Doppler.
• Các hệ thống Doppler.
• Hiện tượng vượt ngưỡng.
• Kỹ thuật siêu âm Doppler.
• Điều chỉnh trường nhìn (tự đọc).
• Phân tích phổ Doppler (tự đọc).
• B flow imaging (tự đọc).
Kiến thức thay đổi theo thời gian, những gì mà ngày hôm nay
được xem là đúng thì ngày mai có thể sai.
![Page 4: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/4.jpg)
05-09-2017 4
• Chọn chương trình khảo sát trên máy: với mỗi chương trình khảo sát, các
nhà sản xuất máy đã set máy tối ưu để ít phải điều chỉnh nhất trong quá trình
khảo sát.
• Thêm nữa, chức năng Comment cho phép ta chọn nhanh tên cấu trúc để ghi
chú trên hình.
ĐIỀU CHỈNH MÁY TỐI ƯU
![Page 5: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/5.jpg)
• Con mắt người ta cảm nhận hình ảnh “real-time” (chuyển
động theo thời gian thực) với tốc độ khung hình trên giây
từ 24 fps (frame per second) trở lên, do vậy ta cố gắng tránh
để máy hoạt động với tốc độ khung hình trên giây ở dưới
mức này, vì như thế hình ảnh sẽ mờ nhòe, dễ sai lệch trong
chẩn đoán (nhất là khi tốc độ khung hình trên giây < 15
fps).
• Khi làm siêu âm, ngoài 2D, ta còn dùng Doppler màu, Doppler
xung và Doppler liên tục, đàn hồi mô… Cứ mỗi chức năng
thêm vào, tốc độ khung hình trên giây lại giảm xuống.
05-09-2017 5
![Page 6: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/6.jpg)
05-09-2017 6
![Page 7: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/7.jpg)
05-09-2017 7
![Page 8: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/8.jpg)
05-09-2017 8
![Page 9: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/9.jpg)
- Lấy độ sâu khảo sát vừa đủ.
- Chỉ lấy từ 1 đến 2 focus đúng vùng mà ta cần khảo
sát.
- Càng dùng nhiều mode siêu âm đồng thời, tốc độ
khung hình trên giây càng giảm.
- Chỉnh Dynamic Range để có được sự tương phản
mong muốn.
- Đánh giá tưới máu vi mạch.
- Doppler màu kết hợp đàn hồi mô: chẩn đoán phân
biệt nốt đặc hay nang dịch.
- Cách tăng độ nhạy Doppler màu.
- Cách giảm xảo ảnh do chuyển động.
05-09-2017 9
![Page 10: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/10.jpg)
05-09-2017 10
![Page 11: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/11.jpg)
05-09-2017 11
![Page 12: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/12.jpg)
05-09-2017 12
![Page 13: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/13.jpg)
13 05-09-2017 13
![Page 14: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/14.jpg)
14 05-09-2017
![Page 15: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/15.jpg)
15 05-09-2017
![Page 16: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/16.jpg)
05-09-2017 16
![Page 17: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/17.jpg)
05-09-2017 17
Marilyn Monroe
(1926-1962) Low contrast High contrast
![Page 18: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/18.jpg)
05-09-2017 18
High Dynamic Ranger
Low contrast Low Dynamic Ranger
High contrast
![Page 19: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/19.jpg)
05-09-2017 19
Doppler US for soft tissue: PRF < 1000 Hz,
no compression.
![Page 20: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/20.jpg)
05-09-2017 20
![Page 21: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/21.jpg)
PRF < 1000 Hz, no compression.
05-09-2017 21
Breast abscess:
Staphylococcus lugdunensis
![Page 22: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/22.jpg)
05-09-2017 22
![Page 23: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/23.jpg)
05-09-2017 23
BREAST ULTRASONOGRAPHY
Indication: Right breast mass.
Findings:
At 11:00 right breast, 6 cm from the nipple, there reveals a
13x11x15 mm hypoechoic lesion. It presented with a posterior
enhancement and likely microcalcifications within it. Its long
axis is not parallel to the skin.
A small cyst noted in the IUQ left breast.
Free superficial and deep planes.
Free axillary fossae.
Conclusion: Right breast suspected tumor.
![Page 24: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/24.jpg)
05-09-2017 24
![Page 25: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/25.jpg)
05-09-2017 25
Hộp màu càng nông, độ nhạy màu càng cao!
![Page 26: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/26.jpg)
05-09-2017 26
Color Doppler
Directional Color Power Doppler B Flow Color
![Page 27: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/27.jpg)
05-09-2017 27
Color Doppler
Directional Color Power Doppler
Banana Peel View
![Page 28: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/28.jpg)
05/09/2017 28
HIỆU ỨNG DOPPLER
• Hiệu ứng Doppler được mô tả vào năm 1842 bởi nhà toán học và vật lý học người Ao
(Austrian mathematician and physicist) Christian Johann Doppler (1803-1853). Lúc
đó ông dùng nó để giải thích hiện tượng lệch màu sắc của các ngôi sao đang chuyển
động.
• Từ dưới mặt đất nhìn lên bầu trời ông nhận xét: Khi ngôi sao tiến lại gần quả đất thì
ánh sáng của nó có màu xanh (ông lý giải do bước sóng giảm và tần số của sóng ánh
sáng tăng lên). Ngược lại, khi ngôi sao đi xa quả đất thì ánh sáng của nó có màu đỏ
(ông lý giải do bước sóng tăng lên và tần số giảm xuống).
![Page 29: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/29.jpg)
05/09/2017 29
Định nghĩa: “Hiệu ứng Doppler là sự thay đổi tần số của sóng khi có sự dịch chuyển tương quan giữa nguồn phát sóng và người quan sát, tần số sóng phản hồi tăng lên khi nguồn phát sóng và/hoặc người quan sát tiến lại gần nhau, tần số này sẽ giảm xuống trong trường hợp ngược lại”.
![Page 30: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/30.jpg)
05/09/2017 30
• Một hình ảnh quen thuộc đó là khi ta nghe tiếng còi xe cấp cứu ở xa với âm trầm (do tần số thấp), khi xe chạy lại gần thì ta nghe âm bỗng (do tần số cao).
![Page 31: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/31.jpg)
05/09/2017 31
• Hoặc là khi ta nghe tiếng tàu hỏa từ xa chạy lại rồi chạy qua:
![Page 32: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/32.jpg)
05/09/2017 32
• Năm 1959, Satomura (Nhật) lần đầu tiên ứng dụng hiệu ứng Doppler vào Y học nhằm khảo sát tim-mạch.
• Sau đó Pourcelot (Pháp) và Franklin (Mỹ) phát triển tiếp kỹ thuật này.
• Khác với siêu âm B-mode, máy không xử lý tín hiệu sóng phản hồi thành hình ảnh, mà chỉ ghi nhận sự thay đổi tần số do hiệu ứng Doppler xảy ra khi chùm tia siêu âm khảo sát Doppler phát ra gặp dòng chảy đang chuyển động trong mạch máu.
![Page 33: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/33.jpg)
05/09/2017 33
• Sóng âm gồm có hai thành phần:
tần số (frequency) và biên độ
(amplitude).
• Tần số (f) sóng âm liên quan đến
độ dài bước sóng (wavelength) λ
theo công thức:
f = V(velocity) / λ (wavelength)
• Vận tốc sóng âm đi qua hầu hết
các mô trong cơ thể với vận tốc
1.540m/giây. Do vậy khi thay đổi
độ dài bước sóng thì tần số sóng
âm cũng thay đổi.
• Biên độ biểu hiện cường độ của
sóng âm.
Arthur Fleischer, MD et al. Color Power Doppler Ultrasound. 1999
![Page 34: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/34.jpg)
05/09/2017 34
• Chùm tia siêu âm khảo sát Doppler được truyền đi
(transmitted-T) từ một đầu dò với một tần số và bước sóng
cố định. Tần số và bước sóng của sóng phản hồi sẽ không
thay đổi nếu như các cấu trúc mà nó gặp trên đường đi
không chuyển động. Do vậy, sẽ không có hiệu ứng
Doppler.
Arthur Fleischer, MD et al. Color Power Doppler Ultrasound. 1999
![Page 35: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/35.jpg)
05/09/2017 35
Chuyển động của dòng chảy làm thay đổi tần số của sóng phản
hồi trở về (reflected-R) đầu dò.
Nếu chuyển động của dòng chảy hướng về phía chùm tia siêu
âm khảo sát Doppler (nghịch hướng) thì tần số sóng phản hồi
(R) sẽ tăng lên và bước sóng ngắn lại. Ngược lại, nếu dòng
máu chuyển động cùng hướng (thuận hướng) thì tần số sóng
phản hồi (R) sẽ giảm và độ dài bước sóng tăng.
Arthur Fleischer, MD et al. Color Power Doppler Ultrasound. 1999
![Page 36: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/36.jpg)
05/09/2017 36
• Vì tần số của sóng truyền đi và trở về khác nhau, chúng sẽ lệch pha với nhau.
• Hiệu số của hai tần số này chính là tần số Doppler (ΔF).
Arthur Fleischer, MD et al. Color Power Doppler Ultrasound. 1999
![Page 37: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/37.jpg)
05/09/2017 37
John S. Pellerito et al. Introduction to Vascular
Ultrasonography. 5th Edition, 2005 and 6th Edition, 2012.
“The angle α is the angle between ultrasound
beam and direction of blood flow”.
“The angle θ is the Doppler angle, which is the
angle between the direction of motion and the
beam axis, looking toward the transducer”.
W. Schaberle. Ultrasonography in Vascular Diseases, 2nd
Edition, Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2011.
Vậy định nghĩa nào là đúng cho góc Doppler?
![Page 38: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/38.jpg)
John S. Pellerito et al. Introduction to Vascular Ultrasonography. 5th Edition, 2005 and 6th Edition, 2012.
Ali F. AbuRhama et al. Noninvasive Peripheral Arterial Diagnosis. 3rd Edition. 2013.
Góc Doppler (α, ɵ) là góc hợp bởi hướng của dòng chảy và hướng của
chùm tia khảo sát Doppler trở về. Góc Doppler có giá trị từ 00 đến 1800.
“The angle θ is the Doppler angle, which is the angle between the direction
of motion and the beam axis, looking toward the transducer”.
Vận tốc đo được sẽ có trị số dương khi góc Doppler < 900.
Vận tốc đo được sẽ có trị số âm khi góc Dopper > 900.
![Page 39: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/39.jpg)
• Góc Doppler = 900 thì hiệu ứng Doppler = 0, ta cần tránh điều này khi làm siêu âm
Doppler. Góc Doppler càng nhỏ, hiệu ứng Doppler càng cao, lý tưởng là góc này = 00. Thế
nhưng ta thường chỉ lấy được góc Doppler = 00 khi làm siêu âm tim, hiếm khi lấy được khi
siêu âm mạch máu ngoại vi, do lẽ mạch máu ngoại vi thường chạy vuông góc với chùm tia
siêu âm.
• Với đầu dò khảo sát Doppler phát với tần số 2-10 MHz thì ΔF thu được nằm trong phạm
vi tần số mà tai người nghe được (50 Hz-15 KHz).
• Cos α hoặc θ thay đổi nhanh khi góc này > 600 do vậy để ước tính vận tốc dòng chảy cho chính xác, quy ước chung là góc Doppler phải ≤ 600 .
39 W. Schaberle. Ultrasonography in Vascular Diseases, 2nd Edition, Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2011.
![Page 40: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/40.jpg)
05/09/2017 40
CÁC HỆ THỐNG DOPPLER
• Doppler liên tục (continuous wave-CW).
• Doppler xung (pulsed wave-PW).
• Doppler màu (color Doppler).
• Doppler năng lượng (power Doppler).
• Duplex và Triplex sonography.
![Page 41: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/41.jpg)
41
DOPPLER LIÊN TỤC (CONTINUOUS WAVE - CW)
W. Schaberle. Ultrasonography in Vascular Diseases. p1-27. 2005
Doppler liên tục (continuous wave-CW) với đầu dò có hai tinh thể, một có
chức năng phát sóng liên tục và một có chức năng nhận sóng phản hồi liên tục.
![Page 42: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/42.jpg)
05/09/2017 42
- Ưu điểm: Doppler liên tục đo được
vận tốc dòng máu rất lớn (mà điều
này thường thấy trong tình trạng
bệnh lý).
- Nhược điểm: Nó không ghi được
tốc độ tại 1 điểm xác định mà nó chỉ
ghi được tốc độ trung bình của nhiều
điểm chuyển động mà chùm sóng
âm phát ra gặp trên đường đi của nó.
![Page 43: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/43.jpg)
05/09/2017 43
![Page 44: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/44.jpg)
44
CÁC HỆ THỐNG DOPPLER DOPPLER XUNG
Doppler xung (pulsed wave-PW) với đầu dò có một tinh thể vừa có chức năng phát và nhận
sóng phản hồi.
Sóng âm được phát đi theo từng chuỗi xung dọc theo hướng quét của đầu dò, song chỉ những
xung phản hồi từ vị trí đặt cửa sổ (gate, sample volume) là được ghi nhận và xử lý.
![Page 45: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/45.jpg)
![Page 46: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/46.jpg)
![Page 47: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/47.jpg)
![Page 48: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/48.jpg)
Left ICA
Right ICA
![Page 49: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/49.jpg)
05/09/2017 49
Theo nguyên lý về kỹ thuật siêu âm Doppler thì chỉ có tín hiệu
trong cửa sổ Doppler được thu nhận và xử lý. Trong thực hành,
đôi khi ta bắt gặp xảo ảnh do “nhiễu phổ” từ mạch máu kế cận.
![Page 50: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/50.jpg)
05/09/2017 50
• Tín hiệu Doppler xung thu nhận được thể hiện dưới
dạng âm thanh và dạng phổ.
• Dưới dạng âm thanh, ta có thể phân biệt được dòng
chảy êm dịu, liên tục của tĩnh mạch; dòng chảy phụt
gọn, cách khoảng của động mạch; dòng chảy phụt kéo
dài, thô ráp của động mạch bị hẹp.
![Page 51: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/51.jpg)
05/09/2017 51
• Vào một thời điểm xác định (hộp hồng) các tín hiệu Doppler có tần số khác nhau được biểu hiện bằng những vị trí khác nhau trên phổ Doppler (các mũi tên).
• Thông thường cứ mỗi 10 ms, lại có tin hiệu Doppler được mã hoa đê hinh thành phô Doppler.
Arthur Fleischer, MD et al. Color Power Doppler Ultrasound. 1999
![Page 52: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/52.jpg)
05/09/2017 52
Tần số Doppler khác nhau do các hồng cầu chuyển động với vận tốc khác nhau tạo
thành. Do vậy, phổ Doppler giúp ta nhận biết được vận tốc của dòng chảy.
![Page 53: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/53.jpg)
05/09/2017 53
CAC HỆ THỐNG DOPPLER DOPPLER MÀU (COLOR DOPPLER)
• Đó là tín hiệu Doppler xung được mã hóa màu sắc phủ lên hình siêu âm hai chiều.
• Trong khi ở Doppler xung chỉ có 1 vị trí đặt cửa sổ (gate), thì ở Doppler màu có rất nhiều vị trí đặt cửa sổ ở kế cận nhau trên vùng khảo sát.
• Thông tin Doppler thu nhận được từ mỗi vị trí đặt cửa sổ được phân tích để xác định hướng dòng chảy và tốc độ trung bình.
• Những thông tin này được chuyển đổi thành tín hiệu màu chồng lên hình ảnh siêu âm hai chiều.
![Page 54: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/54.jpg)
05/09/2017 54
• Tùy theo chất lượng của máy siêu âm, trên mỗi đường tạo ảnh có
khoảng 200 đến 500 vị trí lấy mẫu (gate) hoặc nhiều hơn, do vậy để có
được thông tin chính xác, ta để hộp màu (color box, sample volume)
vừa đủ bao trum vung cần khảo sat. Khi đê hộp màu quá lớn, máy
phải xử lý dữ liệu siêu âm 2D đồng thời xử lý dữ liệu Doppler, do đo
chất lượng hinh ảnh va tần số khung hình trên giây thu được sẽ giảm đi.
![Page 55: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/55.jpg)
Color Resolution
Frame rate Number of lines in
Gray scale imaging
![Page 56: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/56.jpg)
05/09/2017 56
• Với đầu dò convex, ở vùng xa đầu dò, các vị trí lấy mẫu (gate) sẽ
thưa ra do sự phân kỳ của chùm tia siêu âm, do vậy sẽ có những vị
trí không có thông tin Doppler. Để khắc phục hiện tượng này máy
sẽ làm phép tính trung bình của 2 vị trí lấy mẫu cạnh nhau để tạo
thông tin Doppler cho vùng khuyết chen giữa.
![Page 57: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/57.jpg)
05/09/2017 57
• Với dòng chảy lớp (laminar flow) thì vận tốc và hướng của dòng chảy khá đồng nhất, trong khi với dòng chảy cuộn xoáy (turbulent flow) thì có nhiều vận tốc và hướng chảy khác nhau; do đó nếu chỉ mã hóa hai màu xanh - đỏ thì sẽ bỏ sót thông tin mà tín hiệu Doppler đem lại. Để khắc phục điều này người ta mã hóa thêm các màu thể hiện bằng sơ đồ dưới đây (thêm màu vàng và màu lục lam):
![Page 58: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/58.jpg)
58
CÁC HỆ THỐNG DOPPLER DOPPLER NĂNG LƯỢNG (POWER DOPPLER)
- Trước đây, Doppler năng lượng (power
Doppler) chỉ khảo sát độ lớn của tín hiệu
Doppler mà không quan tâm đến hướng
của dòng chảy.
- Với Doppler màu, trong hộp màu (color
box, sample volume) hiện diện đồng thời
các vector vận tốc ngược hướng nhau, do
vậy giá trị trung bình của vận tốc sẽ nhỏ đi,
thậm chí bị triệt tiêu.
- Với Doppler năng lượng thì hoàn toàn
không phụ thuộc vào các vector vận tốc,
do vậy nó có độ nhạy cao hơn so với
Doppler màu từ 3 đến 5 lần, ít bị xảo ảnh
(artifact) do chuyển động hơn.
- Gần đây, người ta đưa ra mode Doppler
năng lượng có định hướng (directional
color power Doppler): độ nhạy tốt hơn
Doppler màu, ít bị xảo ảnh chuyển động và
định hướng được dòng chảy.
![Page 59: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/59.jpg)
![Page 60: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/60.jpg)
Doppler màu (color Doppler) và Doppler năng lượng có định hướng
(directional color power Doppler) đều có thang màu với hai màu xanh – đỏ.
Khác biệt: thang màu của Doppler năng lượng có định hướng không thể
hiện thước đo vận tốc.
![Page 61: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/61.jpg)
05/09/2017 61
CÁC HỆ THỐNG DOPPLER
DUPLEX, TRIPLEX SONOGRAPHY
- Sự kết hợp hình ảnh siêu âm hai chiều (cung cấp thông tin về cấu trúc giải phẫu, vị trí đặt cửa sổ, góc α)
và Doppler xung (cung cấp thông tin về dòng chảy) được gọi là Duplex sonography.
- Sự kết hợp hình ảnh siêu âm hai chiều (cung cấp thông tin về cấu trúc giải phẫu, vị trí đặt cửa sổ, góc
α), Doppler màu và Doppler xung (cung cấp thông tin về dòng chảy) được gọi là Triplex sonography.
FR = 15 FR = 21
![Page 62: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/62.jpg)
05/09/2017 62
HIỆN TƯỢNG VƯỢT NGƯỠNG (ALIASING PHENOMENON)
• Trong Doppler xung có một yếu tố gọi là tần số lập lại xung (Pulse Repetition Frequency-PRF):
PRF=C/2d
+C: Tốc độ sóng siêu âm trong cơ thể.
+d: Chiều sâu của mạch máu.
• Như vậy PRF là số lần mỗi giây mà chùm siêu âm đi-về giữa đầu dò và mạch máu.
![Page 63: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/63.jpg)
05/09/2017 63
• PRF được tính bằng kHz.
• Các tín hiệu Doppler xung chỉ được thu nhận tốt khi có tần số bằng hoặc thấp hơn PRF/2. Tần số giới hạn này gọi là tần số NYQUIST.
• Khi tín hiệu Doppler xung có tần số vượt tần số NYQUIST thì sẽ xảy ra hiện tượng vượt ngưỡng. Lúc này phổ Doppler xung sẽ bị cắt cụt, Doppler màu sẽ xuất hiện thêm sắc vàng ngoài hai màu xanh - đỏ.
![Page 64: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/64.jpg)
05/09/2017 64 Joseph A.Kisslo,MD. Basic Echo-Doppler
![Page 65: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/65.jpg)
05/09/2017 65
• Các kỹ thuật bao gồm:
– Định hướng dòng chảy trên các loại đầu dò:
• Đầu dò convex (và microconvex – endovaginal transducer).
• Đầu dò linear.
– Điều chỉnh Doppler màu, Doppler xung.
– Điều chỉnh tránh hiện tượng vượt ngưỡng.
– Điều chỉnh thang tốc độ màu.
– Điều chỉnh độ lọc thành.
– Điều chỉnh gain phổ và gain màu.
![Page 66: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/66.jpg)
+ +
![Page 67: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/67.jpg)
Dòng chảy hướng về đầu dò được mã hóa màu đỏ; ngược lại, chạy xa đầu dò được mã hóa màu xanh !
Nửa trên thang tốc độ màu mã hóa hướng của dòng chảy tạo với chùm tia khảo sát Doppler trở về một góc Doppler < 900;
Ngược lại, nửa dưới thang tốc độ màu mã hóa hướng của dòng chảy tạo với chùm tia khảo sát Doppler trở về một góc Doppler > 900!
![Page 68: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/68.jpg)
Nửa trên thang tốc độ màu mã hóa hướng của dòng chảy tạo với chùm tia khảo sát Doppler trở về một góc Doppler < 900;
Ngược lại, nửa dưới thang tốc độ màu mã hóa hướng của dòng chảy tạo với chùm tia khảo sát Doppler trở về một góc Doppler > 900!
![Page 69: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/69.jpg)
Trị số Doppler xung (PSV, EDV…) chỉ có giá trị
khi và chỉ khi góc Doppler ≤ 600 với thanh điều
chỉnh góc trùng với trục của dòng chảy.
![Page 70: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/70.jpg)
• Đầu dò linear: chùm tia phát ra vuông góc với mặt đầu dò, thì cũng có nghĩa là vuông góc với dòng chảy, hiệu ứng Doppler về mặt lý thuyết bằng 0.
05/09/2017 70
+
Cạnh bên hộp màu chính là trục của chùm tia siêu âm
khảo sát Doppler màu.
Lý tưởng cho siêu âm 2D
Lý tưởng cho siêu âm Doppler
![Page 71: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/71.jpg)
05/09/2017 71
Thật khó và hầu như không thể khi ta đặt đầu dò nghiêng
trên mặt da để khảo sát Doppler !
![Page 72: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/72.jpg)
John S. Pellerito et al. Introduction to Vascular
Ultrasonography. 6th Edition, 2012.
Đầu dò đặt nghiêng trên sơ đồ bên trái cho dễ hiểu.
Trên thực tế, tia siêu âm Doppler được lái nghiêng để tạo một góc Doppler (bên phải).
William E. Brant et al. Fundamentals of Diagnostic Radiology.
4th Edition, 2012
![Page 73: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/73.jpg)
05/09/2017 73
![Page 74: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/74.jpg)
05/09/2017 74
Thực chất việc lái hộp màu chính là điều chỉnh độ nghiêng của chùm
tia siêu âm khảo sát Doppler, thay vì đi vuông góc với mặt đầu dò, chùm
tia khảo sát Doppler sẽ đi xiên qua bên phải hoặc bên trái.
+
![Page 75: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/75.jpg)
05/09/2017
Dòng chảy hướng về đầu dò được mã hóa màu đỏ; ngược lại, chạy xa đầu dò được mã hóa màu xanh !
Nửa trên thang tốc độ màu mã hóa hướng của dòng chảy tạo với chùm tia khảo sát Doppler trở về một góc Doppler < 900;
Ngược lại, nửa dưới thang tốc độ màu mã hóa hướng của dòng chảy tạo với chùm tia khảo sát Doppler trở về một góc Doppler > 900!
![Page 76: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/76.jpg)
76
Khi dòng chảy không song song với mặt đầu dò, ta cần phải lái hộp màu (điều chỉnh độ nghiêng
của chùm tia khảo sát Doppler màu) sao cho tạo một góc nhỏ nhất với trục của dòng chảy!
Nửa trên thang tốc độ màu mã hóa hướng của dòng chảy tạo với chùm tia khảo sát Doppler trở về một góc Doppler < 900;
Ngược lại, nửa dưới thang tốc độ màu mã hóa hướng của dòng chảy tạo với chùm tia khảo sát Doppler trở về một góc Doppler > 900!
![Page 77: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/77.jpg)
05/09/2017 77
![Page 78: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/78.jpg)
05/09/2017 78
Nửa trên thang tốc độ màu mã hóa hướng của dòng chảy tạo với chùm tia khảo sát Doppler trở về một góc Doppler < 900;
Ngược lại, nửa dưới thang tốc độ màu mã hóa hướng của dòng chảy tạo với chùm tia khảo sát Doppler trở về một góc Doppler > 900!
Dòng chảy hướng về đầu dò được mã hóa màu đỏ; ngược lại, chạy xa đầu dò được mã hóa màu xanh !
![Page 79: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/79.jpg)
![Page 80: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/80.jpg)
05/09/2017 80
![Page 81: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/81.jpg)
05/09/2017 81
![Page 82: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/82.jpg)
82
![Page 83: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/83.jpg)
05/09/2017 83
Head Foot
Retrograde flow
Head Foot
Khi khảo sát trên một đoạn mạch máu, việc lái hộp màu phải linh
hoạt sao cho tạo một góc nho nhất so với trục của dòng chảy.
Cần phải đánh giá đúng hướng của dòng chảy, bởi vi trong một sô
tinh trạng bệnh ly, dòng chảy có thê bị đảo ngược (retrograde flow).
Việc đánh giá đúng hướng của dòng chảy giúp ich rất nhiều trong
biện luận chẩn đoán.
![Page 84: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/84.jpg)
05/09/2017 84
Với hệ động mạch:
Dong chảy thuận dong (antegrade flow) là dòng chảy binh thường có hướng từ
tim ra ngoại vi.
Dong chảy đảo ngược (retrograde flow) là dòng chảy có hướng từ ngoại vi vê
trung tâm, chỉ gặp trong các tinh trạng bệnh ly.
![Page 85: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/85.jpg)
![Page 86: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/86.jpg)
Góc Doppler < 900 sẽ cho ta phổ dương (trị số dương), góc Doppler > 900 sẽ cho ta phổ âm (trị số âm).
Lưu ý: Khi nhấn nút INVERT, phổ âm sẽ trở nên dương, nhưng trị số vẫn là âm (negative).
Góc Doppler từ 00 đến 1800 thế nhưng trị số thể trên màn hình máy siêu âm chỉ từ từ 00 đến 900, ta nhận biết
góc Doppler > 900 khi thu được phổ âm, trị số âm.
![Page 87: NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER LY VA KY THUAT S… · NGUYÊN LÝ & KỸ THUẬT SIÊU ÂM DOPPLER (PRINCIPLES & TECHNIQUES FOR DOPPLER US) “Người ta chỉ thấy](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022050602/5fa9fd720d631b496609db50/html5/thumbnails/87.jpg)
05/09/2017 87
Danh thắng Tràng An – Ninh Bình, tháng 8/2015.
MANY THANKS TO MY PATIENTS FOR INVALUABLE IMAGES AND VIDEO CLIPS.
THANK YOU FOR YOUR ATTENTION!
“Knowledge is a treasure,
but practice is the key to it.”
Lao Tzu