รปแบบการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการในผปวยทรกษาในโรงพยาบาล :การทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ
โดย นางสาวขวญชนก เจนวระนนท
วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรเภสชศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการคมครองผบรโภคดานสาธารณสข แผน ก แบบ ก 2 ระดบปรญญามหาบณฑต
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2560
ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร
รปแบบการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการในผปวยทรกษาในโรงพยาบาล :การทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ
โดย นางสาวขวญชนก เจนวระนนท
วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรเภสชศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการคมครองผบรโภคดานสาธารณสข แผน ก แบบ ก 2 ระดบปรญญามหาบณฑต
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2560
ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร
NUTRITION SCREENING AND ASSESSMENT PATTERNS FOR HOSPITALIZED PATIENTS:A SYSTEMATIC REVIEW
By
MISS Kwanchanok JANWEERANON
A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for Master of Pharmacy (CONSUMER PROTECTION IN PUBLIC HEALTH)
Graduate School, Silpakorn University Academic Year 2017
Copyright of Graduate School, Silpakorn University
หวขอ รปแบบการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการในผปวยทรกษาในโรงพยาบาล :การทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ
โดย ขวญชนก เจนวระนนท สาขาวชา การคมครองผบรโภคดานสาธารณสข แผน ก แบบ ก 2 ระดบ
ปรญญามหาบณฑต อาจารยทปรกษาหลก อาจารย ดร. วารณ บญชวยเหลอ
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ไดรบพจารณาอนมตใหเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรเภสชศาสตรมหาบณฑต
คณบดบณฑตวทยาลย (รองศาสตราจารย ดร.จไรรตน นนทานช)
พจารณาเหนชอบโดย
ประธานกรรมการ (อาจารย ดร. ภานพฒน พมพฤกษ )
อาจารยทปรกษาหลก (อาจารย ดร. วารณ บญชวยเหลอ )
ผทรงคณวฒภายใน (ผชวยศาสตราจารย ดร. ณฏฐญา คาผล )
ผทรงคณวฒภายนอก (อาจารย ดร. ศตาพร ยงคง )
ง
บทค ดยอ ภาษาไทย
56352304 : การคมครองผบรโภคดานสาธารณสข แผน ก แบบ ก 2 ระดบปรญญามหาบณฑต ค าส าคญ : ทพโภชนาการ, ผปวยทรกษาในโรงพยาบาล, การคดกรองภาวะโภชนาการ, การประเมนภาวะโภชนาการ
นางสาว ขวญชนก เจนวระนนท: รปแบบการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการในผปวยทรกษาในโรงพยาบาล :การทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : อาจารย ดร. วารณ บญชวยเหลอ
ภาวะทพโภชนาการเปนปญหาสาธารณสขทส าคญ ซงสงผลตอการเจบปวยและการ
เสยชวตรวมไปถงคาใชจายในการรกษาทเพมขน การศกษานมวตถประสงคเพอทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบของรปแบบการคดกรองความเสยงและประเมนระดบความรนแรงของภาวะทพโภชนาการทมการใชในผปวยทรกษาในโรงพยาบาล โดยสบคนรายงานวจยทตพมพจากฐานขอมลอเลกทรอนกส ไดแก Medline, The Cochrane Library และฐานขอมลภาษาไทยตงแตเรมมฐานขอมล จนถงตลาคม พ.ศ.2559 ผวจยคดเลอกงานวจยรปแบบตางๆ ไดแก การศกษาเชงทดลองทงแบบสมและไมมการสมและการศกษาเชงวเคราะห ทท าการศกษาโดยใชรปแบบตางๆ ในการคดกรองความเสยงและประเมนระดบความรนแรงของภาวะทพโภชนาการในผปวยทรกษาในโรงพยาบาลในการการใชเครองมอคดกรองภาวะโภชนาการและวดผลลพธเปนความชกของภาวะทพโภชนาการ ระยะเวลานอนโรงพยาบาล อตราตาย ผลการศกษาพบงานวจยจ านวน 86 เรองทผานเกณฑการคดเขา โดยเปนการศกษาทมการใชรปแบบการคดกรองและประเมนภาวะทพโภชนาการในผปวยหลายกลม เชน ผปวยเดก ผปวยทมภาวะวกฤต ผปวยทรบการผาตดทางเดนอาหาร ผปวยสงอาย ส าหรบรปแบบทใชสามารถแบงไดเปน 3 ประเภท คอ 1) การใชขอมลจากตวบคคล ไดแก การซกประวต การประเมนอาหารทบรโภค การตรวจรางกายทางคลนก 2) การใชขอมลจากการวด ไดแก การวดสดสวนของรางกาย การตรวจทางชวเคม การประเมนจากหนาท 3) เครองมอทเปนแบบวดซงประกอบดวยการใชขอมลจากตวบคคลและขอมลจากการวด จ านวน 30 แบบวด เชน Subjective Global assessment, Nutritional Risk Screening, STRONGkids สวนผลลพธของการศกษาพบวา ความชกของภาวะทพโภชนาการอยในชวง 0-92.1% ขนกบรปแบบทใชและลกษณะของผปวย ผลการศกษาทไดแสดงใหเหนวาผปวยทรกษาในโรงพยาบาลทมภาวะทพโภชนาการจะมอตราตายและระยะเวลานอนโรงพยาบาลยาวมากกกวาผปวยทมภาวะโภชนาการปกตหรอภาวะทพโภชนาการรนแรงนอยกวา นอกจากนภาวะทพโภชนาการยงท าใหผปวยมการตดเชอและการกลบเปนซ าทเพมขน ดงนน การคดกรองความเสยงและประเมนภาวะทพโภชนานาการในผปวยทรกษาในโรงพยาบาลจงมความจ าเปนอยางยง โดยจะชวยลดผลกระทบตอผปวยในดานการเสยชวต การนอนโรงโรงพยาบาล การตดเชอและการกลบเปนซ าได ทงนรปแบบในการคดกรองและประเมนภาวะทพ
จ
โภชนาการมความหลากหลาย อยางไรกตามการเลอกใชควรพจารณาใหเหมาะสมกบผปวยดวย
ฉ
บทค ดยอ ภาษาองกฤษ
56352304 : Major (CONSUMER PROTECTION IN PUBLIC HEALTH) Keyword : Malnutrition, Hospitalized patient, Nutrition screening, Nutrition assessment
MISS KWANCHANOK JANWEERANON : NUTRITION SCREENING AND ASSESSMENT PATTERNS FOR HOSPITALIZED PATIENTS:A SYSTEMATIC REVIEW THESIS ADVISOR : DR. WARANEE BUNCHUAILUA
Malnutrition is an important public health problem which can affect ailment, mortality and increased cost of illness. This study aimed to systematically review on patterns of screening risk of malnutrition and evaluation of malnutrition status for hospitalized patients. Published reports were searched through the electronic databases including Medline, The Cochrane Library and Thai databases from inception to October 2016. The researchers selected experimental studies both with randomized or non-randomized or analytical studies including case-control, cohort, cross-sectional studies which studied on the screening of risk of malnutrition and evaluation of malnutrition status in hospitalized patients and reported the following outcomes: prevalence of malnutrition, hospitalization period, mortality rate. Results found that 86 studies were identified according to inclusion criteria. The studies screened risk of malnutrition and/or evaluated malnutrition status in several types of hospitalized patients including pediatric patient, critically ill patient, digestive surgery patient, geriatric patient. Patterns of screening and evaluation of malnutrition used in the studies could be categorized into 3 types which were 1) subjective nutritional assessment (e.g., patient history, dietary assessment, physical assessment); 2) objective nutritional assessment (e.g., anthropometric measurement, biochemical assessment , functional assessment) and 3) Screening and assessment tools (e.g., Subjective Global assessment, Nutritional Risk Screening, STRONGkids). Results of the outcomes of the studies indicated that malnutrition prevalence was 0-92.1% depends on types of tools used and types of patients. Patients with malnutrition had higher mortality rate and hospitalized period than those with normal nutrition status or mild malnutrition status. Moreover, malnutrition patients were more affected from infection and recurrence of the disease than those with normal nutrition status or mild malnutrition status. Screening and evaluation for malnutrition in hospitalized patients are essential and could decrease negative impacts on mortality,
ช
hospitalization period, infection and disease recurrence. A number of patterns of screening and evaluation for malnutrition are available; however, appropriate selection for use of the patterns should be based on individual patients.
ซ
กตตกรรมประกาศ
กตตกรรมประกาศ
วทยานพนธฉบบนส าเรจสมบรณตามเปาหมายเพราะไดรบความชวยเหลอ ค าแนะน าทเปนประโยชนตอการศกษาคนควาอยางยง จากผมพระคณหลายทาน ขอบคณอาจารยทปรกษาวทยานพนธ อาจารย ดร.วารณ บญชวยเหลอ ทใหค าปรกษา แนะน า เคยวเขญตลอดการศกษาจนส าเรจ ขอบคณอาจารยคณะกรรมการตรวจวทยานพนธทกทานส าหรบค าตชม ความรทใหมาซงไดน าไปปรบแกใหวทยานพนธสมบรณยงขน ขอบคณเพอนเภสชกรโรงพยาบาลนครปฐมทคอยเปนก าลงใจ และสนบสนนการท าวทยานพนธในครงน ทงไปรบ-สงมหาวทยาลย ชวยตรวจสอบแกไขค าผด อยเวรใหและซออาหารมาใหรบประทานระหวางการเขยนเลมวทยานพนธ และขอบคณก าลงใจทส าคญทสดในการท าวทยานพนธในครงนคอ ครอบครว ทผลกดนใหท างานนจนส าเรจดวยด
ขวญชนก เจนวระนนท
สารบญ
หนา บทคดยอภาษาไทย ............................................................................................................................. ง
บทคดยอภาษาองกฤษ ....................................................................................................................... ฉ
กตตกรรมประกาศ............................................................................................................................. ซ
สารบญ ............................................................................................................................................. ฌ
สารบญตาราง .................................................................................................................................... 1
สารบญรปภาพ .................................................................................................................................. 2
บทท 1 บทน า ................................................................................................................................... 3
ทมาและความส าคญของปญหา .................................................................................................... 3
ค าถามของงานวจย ....................................................................................................................... 6
วตถประสงคของการศกษา ........................................................................................................... 7
นยามศพท .................................................................................................................................... 7
ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ............................................................................................................ 7
บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ ............................................................................................ 8
2.1 ภาวะทพโภชนาการของผปวย ............................................................................................... 8
2.2 การคดกรองและการประเมนภาวะโภชนาการในผปวย ........................................................ 15
2.3 งานวจยรปแบบการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ ...................................................... 30
2.4 งานวจยทเกยวของ............................................................................................................... 32
บทท 3 วธด าเนนงานวจย ................................................................................................................ 36
รปแบบการศกษา ....................................................................................................................... 36
ขอบเขตของการศกษา ................................................................................................................ 36
วธการศกษา ............................................................................................................................... 36
ญ
บทท 4 ผลการศกษา ....................................................................................................................... 39
4.1 ผลของการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ ..................................................................... 39
4.2 คณลกษณะของงานวจยทถกคดเลอก .................................................................................. 41
4.3 รปแบบการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการ ............................................................... 55
4.4 ประสทธผลของการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการ ................................................... 67
4.5 ผลการศกษาเพมเตม ............................................................................................................ 72
บทท 5 สรป อภปรายผลการศกษาและขอเสนอแนะ ...................................................................... 92
สรปผลการศกษา ........................................................................................................................ 92
อภปรายผลการศกษา ................................................................................................................. 93
ขอจ ากดของการศกษา ............................................................................................................... 96
ขอเสนอแนะในการน าผลการศกษาไปใช .................................................................................... 96
รายการอางอง ................................................................................................................................. 97
ประวตผเขยน ................................................................................................................................ 112
สารบญตาราง หนา
ตาราง 1 เปรยบเทยบการเปลยนแปลงของเมตาบอลสมในภาวะอดอาหารกบภาวะเจบปวย .......... 11
ตาราง 2 ความแตกตางของการคดกรองและการประเมน ............................................................... 16
ตาราง 3 ความสมพนธระหวางอาหารทแสดงกบภาวะทพโภชนาการและสารอาหารทขาด ............. 19
ตาราง 4 การเปลยนแปลงน าหนกตวทถอวาส าคญและมผลกระทบตอระบบการท างานตางๆของรางกาย ........................................................................................................................................... 21
ตาราง 5 เกณฑในการพจารณาคาดชนมวลกายของคนเอเชย ......................................................... 22
ตาราง 6 เกณฑการพจารณาระดบมาตรฐานของฮโมโกลบนและ ฮมาโตครท.................................. 24
ตาราง 7 เกณฑการพจารณาระดบอลบมนทบงบอกระดบโภชนาการ ............................................. 24
ตาราง 8 เกณฑการพจารณาระดบทรานสเฟอรนทบงบอกระดบโภชนาการ ................................... 25
ตาราง 9 เกณฑการพจารณาระดบพรอลบมนทบงบอกระดบโภชนาการ ......................................... 25
ตาราง 10 จ านวนและรอยละของงานวจย จ าแนกตามลกษณะทวไปของงานวจย (n= 86) ............ 42
ตาราง 11 คณลกษณะของงานวจยทถกคดเลอก ( งานวจยตางประเทศ ) ....................................... 45
ตาราง 12 คณลกษณะของงานวจยทถกคดเลอก ( งานวจยประเทศไทย ) ....................................... 53
ตาราง 13 องคประกอบของดชนชวดในแตเครองมอทเปนแบบวด .................................................. 57
ตาราง 14 รายละเอยดของแบบวดทแสดงถงดชนชวด และเกณฑการคดกรองหรอประเมน ........... 59
ตาราง 15 การใชเครองมอทเปนแบบวดในการคดกรองและประเมนผปวยประเภทตางๆ ............... 66
ตาราง 16 ประสทธผลของการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการในผปวยทวไป ....................... 74
ตาราง 17 ประสทธผลของการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการในผปวยสงอาย ..................... 80
ตาราง 18 ประสทธผลของการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการในผปวยเดก .......................... 84
ตาราง 19 ประสทธผลของการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการในผปวยเฉพาะโรค ................ 87
2
สารบญรปภาพ หนา
รปภาพ 1 ต าแหนงทวดและวธการวด triceps skinfold ................................................................ 23
รปภาพ 2 ภาพท 2 การวดเสนรอบวงแขน (mid arm circumference หรอ MAC ....................... 23
รปภาพ 3 เกณฑในการคดกรองภาวะโภชนาการของ ESPEN ......................................................... 28
รปภาพ 4 แนวคดใหมในการประเมนความเสยงตอภาวะทพโภชนาการ .......................................... 29
รปภาพ 5 ขนตอนของการจดการภาวะโภชนาการ .......................................................................... 30
รปภาพ 6 ขนตอนการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ............................................................... 40
3
บทท 1 บทน า ทมาและความส าคญของปญหา ภาวะทพโภชนาการ (Malnutrition) เปนปญหาสาธารณสขทส าคญ ซงสงผลตอการเจบปวยและการเสยชวตรวมไปถงคาใชจายในการรกษาทเพมขน การเกดภาวะทพโภชนาการอาจเปนผล มาจากการไดรบอาหารทไมเพยงพอ ความตองการอาหารท เ พมขนจากโรคท เปนหรอจากภาวะแทรกซอนของโรค ท าใหดดซมสารอาหารไดไมด การสญเสยสารอาหารในปรมาณมาก ยงถาภาวะทพโภชนาการเกดในผปวยจะสงผลเสยตอผปวยอยางมาก โดยจะท าใหเกดการตดเชอและเกดภาวะแทรกซอนทรนแรงขน มการสญเสยกลามเนอเพมขน แผลหายชา ตองนอนโรงพยาบาลนานขน และเพมอตราการเสยชวต (1-3) ผปวยทรกษาในโรงพยาบาลมโอกาสเสยงทจะเกดภาวะ ทพโภชนาการไดสงกวาคนปกต เนองจากภาวะของโรคทเปน มการเปลยนแปลงของระบบ เมตาบอรซมจากโรคทเปน และการไดรบสารอาหารทไมเพยงพอ (1) มการศกษาความชกของภาวะทพโภชนาการในตางประเทศ พบประมาณรอยละ 20-50 (3-5) โดยเมอพจารณาเฉพาะกลมผปวย ในโรงพยาบาลพบวา มคาเฉลยของความชกทรอยละ 41.7 (3) ทงนพบวาผปวยทรกษาในโรงพยาบาลจะยงมความเสยงของภาวะทพโภชนาการเพมขน ซงพบไดในผปวยหลายกลมโรค เชน กลมผสงอาย(6-8)ผปวยมะเรง ผปวยโรคทางระบบทางเดนอาหาร(9)มการศกษาความชกของการเกดภาวะ ทพโภชนาการในผปวยโรคพากนสน (Parkinson’s disease) ซงมภาวะทเคลอนไหวล าบาก ชา อาการสน และมอาการทางจตเวช พบวา ความชกของภาวะทพโภชนาการอาจสงไดถงรอยละ 24 (10) ในผปวยโรคมะเรง พบความชกรอยละ 30.9 โดยต าแหนงของมะเรงทพบความชกสง คอ หวและคอ (head and neck cancers) และระบบทางเดนอาหารสวนบน (upper digestive cancers) ผปวยโรคเอดสหรอผตดเชอเอชไอว ซงมความผดปกตทระบบภมคมกนของรางกาย ความอยากอาหารลดลงเนองจากอาการขางเคยงของยา หรอการตดเชอฉวยโอกาสท าใหมอาการผดปกตของระบบ ทางเดนอาหาร เชน คลนไสอาเจยน ทองเสย การดดซมอาหารลดลง พบวามภาวะทพโภชนาการ รอยละ 30-50(11)ส าหรบในประเทศไทยมการส ารวจผปวยทมความเสยงตอภาวะทพโภชนาการ พบวา ในผปวยทไดรบการผาตดรอยละ 30-50 มความเสยงตอภาวะทพโภชนาการ นอกจากนยงพบผปวยทมภาวะทพโภชนาการในกลมพระสงฆทอาพาธและผปวยสงอาย คดเปนรอยละ 41.3 (12) และในผปวยสงอายเมอแรกรบในโรงพยาบาลมความเสยงทางโภชนาการรอยละ 76.2 (6)
การเกดภาวะทพโภชนาการในผปวย จะสงผลกระทบท าใหภาวะความเจบปวยทวความรนแรงเพมขน โดยท าใหคาเฉลยระยะเวลานอนโรงพยาบาลยาวนานกวาผปวยทไมมภาวะ
4
ทพโภชนาการ (3, 13, 14) รวมทงการเกดภาวะแทรกซอนทเพมขน (14, 15) และเพมอตราเสยชวต (4, 8, 16-20) ในผปวยมะเรง ระยะของการดแลแบบประคบประคอง (Palliative care) มโอกาสเกดการเสยชวตคดเปน 3.96 เทาเมอเทยบกบระยะอน ทงนมการศกษาพบวาภาวะทพโภชนาการขนรนแรง (severe malnutrition) มความสมพนธกบอตราการตายและระยะเวลานอนโรงพยาบาล โดยท าใหอตราการตายเพมมากขน รวมทงระยะเวลานอนโรงพยาบาลทยาวนานขน (13, 17, 21) ผปวยทไดรบการผาตดชองทองทมภาวะทพโภชนาการมโอกาสเกดการตดเชอหลงการผาตดไดมากกวากลมทภาวะโภชนาการปกตอยางมนยส าคญทางสถต (19) ผปวยในระยะวกฤต เชน ผปวยทไดรบอบตเหต (Trauma) หรอผปวยเสนเลอดในสมอง (Stroke) ทตองไดรบการผาตด พบวามภาวะทพโภชนาการตงแตกอนเขารบการรกษาในโรงพยาบาล และมระยะวนนอนโรงพยาบาลทยาวนานสมพนธกบการมภาวะทพโภชนาการ (15) จากทกลาวมาจะเหนไดวา ภาวะทพโภชนาการเปนปญหาทส าคญในผปวยทรกษาตวในโรงพยาบาล สงผลกระทบทงตอตวผปวยเองถงขนเสยชวตและท าใหเกดผลกระทบอนๆ ตามมา ซงผลกระทบดงกลาวสามารถลดความรนแรงลงไดดวยการคดกรองภาวะทพโภชนาการ ซงเปนวธการทส าคญและจ าเปนอยางยง ในการคนหาผทมภาวะทพโภชนาการหรอผทมความเสยงตอภาวะ ทพโภชนาการ ท าใหผปวยไดรบการดแลภาวะทพโภชนาการอยางทนทวงท ลดภาวะแทรกซอน ลดอตราการตดเชอ ลดความเจบปวยทรนแรง ลดระยะเวลานอนโรงพยาบาล ลดอตราการเสยชวต รวมทงลดคาใชจายในโรงพยาบาลดวย โดย สมาคมผใหอาหารทางหลอดเลอดด าและทางเดนอาหารแหงยโรป (European Society for Clinical Nutrition and Metabolism; ESPEN) ไดก าหนดเกณฑในการวนจฉยภาวะทพโภชนาการ (criteria for diagnosis of malnutrition) โดยแบงการวนจฉยเปน 2 ขนตอน คอ ขนตอนกอนการวนจฉยจะตองมการประเมนความเสยงตอภาวะ ทพโภชนาการ โดยใชเครองมอคดกรองความเสยงทมความเทยงตรง (validated screening tools) เมอพบวาผปวยมความเสยงตอภาวะทพโภชนาการจงจะท าการวนจฉยโดยจะพจารณาได 2 ทางเลอก คอ พจารณาจากคาดชนมวลกาย (body mass index: BMI; kg/m2) ถานอยกวา 18.5 จะถอวา ทพโภชนาการ หรอ พจารณาจากการมน าหนกตวลดลงอยางไมตงใจ (unintentional weight loss) ซงตองมากกวา 10% ของน าหนกตวปกตโดยไมก าหนดชวงเวลาหรอมากกวา 5% ในระยะเวลา 3 เดอนทผานมา โดยตองพบรวมกบคา BMI ทต า (BMI < 20 kg/m2 ในผทอายนอยกวา 70 ป หรอ < 22 kg/m2 ในผทอายมากกวา 70 ป) หรอคา fat free mass index (FFMI) ทต า (FFMI < 15 kg/m2 ในผหญงและ < 17 kg/m2 ในผชาย) อยางใดอยางหนง (22) จะเหนไดวา การคดกรองความเสยงตอภาวะทพโภชนาการเปนขนตอนทมความส าคญในการวนจฉย เพราะการท สามารถคดกรอง ผทมความเสยงไดอยางแมนย าและรวดเรวจะท าใหการประเมนผปวยและใหการรกษาทเหมาะสามารถด าเนนการไดทนทวงท
5
การคดกรองภาวะโภชนาการ (Nutrition screening) เปนกระบวนการเพอคนหาผท ขาดแคลนสารอาหารหรอมความเสยงตอภาวะทพโภชนาการและพจารณาเพอท าการประเมนภาวะโภชนาการหากมความจ าเปน โดยสมาคมผใหอาหารทางหลอดเลอดด าและทางเดนอาหารแหงสหภาพสหรฐอเมรกา (American Society for Clinical Nutrition and Metabolism (ASPEN)) ในสหรฐอเมรกาก าหนดใหตองมการคดกรองภาวะโภชนาการในผปวยทเขารบการรกษาในหนวยบรการฉกเฉนภายใน 24 ชวโมง เปาหมายของการประเมนภาวะโภชนาการ คอ การคนหาความเสยงตอการเกดภาวะทพโภชนาการวามอยหรอไมโดยจะน าไปสค าแนะน า (recommendation) ในการท าใหมภาวะโภชนาการทดขน เชน การเปลยนแปลงประเภทของสารอาหาร การใหสารอาหารทางหลอดเลอด หรออาจตองมการคดกรองซ าอกครง ทงนการประเมนภาวะโภชนาการ หมายถง การตรวจวนจฉยปญหาภาวะโภชนาการทเปนการด าเนนการผสมผสานในดานทเกยวกบการรกษาโภชนาการ ประวตการใชยา การตรวจรางกาย (physical examination) และการวดสวนตางๆของรางกาย (anthropometric) (23) ในปจจบน ไดมการพฒนารปแบบการคดกรองภาวะทพโภชนาการอยางหลากหลายโดยมรปแบบของวธการคดกรองภาวะทพโภชนาการเปน 3 รปแบบไดแก 1) การใชขอมลจากตวบคคล (subjective nutritional assessment) ซงประกอบไปดวย การซกประวต การประเมนอาหารทบรโภคและการตรวจรางกายทางคลนก 2) การใชขอมลจากการวด (objective nutritional assessment) ประกอบดวย การวดสดสวนรางกาย การตรวจวดทางชวเคม และการประเมนจากหนาท เปนตน 3) การใชเครองมอทเปนแบบวดเพอคดกรองหรอประเมน เชน Subjective Global Assessment (SGA), Mini-Nutritional Assessment (MNA), Nutritional risk Screening (NRS-2002), Malnutrition Universal Screening Tool (MUST), Short Nutritional Assessment Questionnaire (SNAQ), Malnutrition Screening Tool (MST) (7, 24) เนองจากยงไมมวธการหรอรปแบบใดทเปนวธมาตรฐาน (gold standard) ดงนนในการใชรปแบบการคดกรองหรอประเมนจะตองพจารณาจากคาตางๆ ทบงบอกความสามารถในการคดกรองหรอประเมนผปวยไดอยางแมนย าถกตอง เชน คาท านายผลบวกและลบ (positive/negative predictive value), ความเทยงตรง (validity), ความเชอมน (reliability), ความจ าเพาะ (specificity), ความไว(sensitivity), ความงายในการใชและความคมคา (25) ทงนในการคดกรองภาวะโภชนาการควรกระท าใหเรวทสด โดย ASPEN สหรฐอเมรกาก าหนดใหตองมการคดกรองภาวะโภชนาการในผปวยทเขารบการรกษาในหนวยบรการฉกเฉนภายใน 24 ชวโมง (23) เพอใหสามารถด าเนนการดแลและดแลกบปญหาทเกยวกบภาวะโภชนาการไดอยางทนทวงท การคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการจะสงผลดตอผปวยทรกษาในโรงพยาบาลไดหากเมอผลการคดกรองหรอประเมนนนน าไปสการดแลเพอแกไขปญหาโภชนาการของผปวยอยาง
6
เหมาะสม ESPEN ไดใหค าแนะน าในการดแลโภชนาการ (nutritional care) ซงครอบคลม การดแลจดหาอาหาร (care catering) ไดแก การจดหาเมนอาหารใหมความเหมาะสม การควบคมอาหาร (dietetics) ไดแก การใหค าแนะน าดานโภชนาการ การประเมนการบรโภคอาหารการสนบสนนทางโภชนาการ (nutritional supports) ไดแก การใหอาหารหรอสารอาหารทดแทนโดยอาจใหผานทางปาก ทางเดนอาหาร หรอหลอดเลอดด า (26) รปแบบการดแลภาวะโภชนาการเปนไปตามระดบความรนแรงของภาวะทพโภชนาการ เชน ระดบความเสยงภาวะทพโภชนาการต า อาจไดรบค าแนะน าใหการปองกนและดแลไมใหเกดภาวะทพโภชนาการ (preventative advice) ระดบความเสยงภาวะ ทพโภชนาการปานกลาง อาจไดรบอาหารผานทางปาก (oral nutrition support) ระดบความเสยงภาวะทพโภชนาการสง ไดรบสารอาหารผานทางเดนอาหาร (enteral nutrition) (27-30) ดงนน การเลอกใชวธการหรอรปแบบการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการจงเปนขนตอนทส าคญ เพราะผลจากการคดกรองหรอประเมนทไดจะเปนตวก าหนดรปแบบการดแลโภชนาการใหเหมาะสมกบระดบภาวะทพโภชนาการทไดรบการคดกรองหรอประเมนจากรปแบบชนดตางๆ
จากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ พบวามงานวจยทศกษาเกยวกบรปแบบการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการในผปวยทรกษาตวในโรงพยาบาลดวยรปแบบตางๆ ซงมความหลากหลายทงในกลมผปวยทแตกตางกน รวมถงการใชรปแบบทแตกตางกน ซงรปแบบทใชกนอยในปจจบนนนแตละชนดมเกณฑทใชในการประเมนแตกตางกน รวมถงมขอด-ขอจ ากดทแตกตางกนดวย รปแบบแตละชนดอาจใหผลลพธทแสดงประสทธผลของการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการในผปวยไดแตกตางกน ผปวยกลมแตละกลมอาจไดรบประโยชนจากการคดกรองหรอประเมนดวยรปแบบตางๆ ทแตกตางกนได ดงนนการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบเกยวกบการคดกรองภาวะทพโภชนาการจะท าใหสามารถสงเคราะหขอมลเพอหาขอสรปเกยวกบรปแบบการคดกรองและประเมนภาวะทพโภชนาการในผปวยอนจะเปนประโยชนตอบคลาการทางการแพทยและยงผลลพธ ทดใหเกดแกผปวยตอไป ค าถามของงานวจย
1.1 ผปวยทรกษาในโรงพยาบาลกลมใดบางทไดรบการคดกรองภาวะทพโภชนาการ 1.2 รปแบบการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการในผปวยทรกษาในโรงพยาบาลม
รปแบบใดบาง มวธการคดกรองหรอประเมนอยางไร 1.3 ประสทธผลของการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการผปวยทรกษาใน
โรงพยาบาลเปนอยางไร
7
วตถประสงคของการศกษา เพอทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบเกยวกบรปแบบการคดกรองภาวะทพโภชนาการใน
ผปวยทรกษาในโรงพยาบาล โดยมประเดนในการทบทวน ดงน 1.1 กลมผปวยทรกษาในโรงพยาบาลทไดรบการคดกรองภาวะทพโภชนาการ 1.2 รปแบบของเครองมอคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการ รายละเอยดของรปแบบแต
ละชนด เชน องคประกอบทใชคดกรองหรอประเมน เกณฑการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการ 1.3 ประสทธผลของการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการโดยใชรปแบบการคดกรอง
หรอประเมนแตละรปแบบ
นยามศพท ภาวะทพโภชนาการ (Malnutrition) หมายถง ภาวะทรางกายไมสมดลระหวางพลงงานท
ต องการและพล ง งานท ไ ด ร บ ซ ง ไม รวมถ งการผ ดปกตของธาตอาหาร ( micronutrient abnormalities) หรอภาวะโภชนาการเกน (Over-nutrition)
รปแบบการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการ หมายถง สงทชวยในการประเมนความเสยงตอภาวะทพโภชนาการและระดบความรนแรงของภาวะทพโภชนาการของบคคล ซง มหลากหลายวธ เชน แบบวด แบบสอบถาม คาทางหองปฏบตการทใชในการคดกรองผทมความเสยงตอภาวะทพโภชนาการ
ผปวยทรกษาในโรงพยาบาล หมายถง ผปวยทเขารบการรกษาและพกอยในโรงพยาบาลทอาจมความเสยงตอภาวะทพโภชนาการ เชน ผปวยมะเรงทไดรบยาเคมบ าบด ผปวยทไดรบการผาตด ผปวยโรคหลอดเลอดสมอง ผปวยไตวายระยะสดทาย
ประสทธผลของการคดกรองหรอประเมน หมายถง ผลทไดจากการใชรปแบบการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการหรอผลลพธของการศกษาทมการหาความสมพนธกบรปแบบการ คดกรองและประเมนภาวะโภชนาการ ไดแก ความชกของภาวะทพโภชนาการ ผลกระทบของภาวะ ทพโภชนาการทวดดวยอตราการตาย ระยะเวลานอนโรงพยาบาล การเกดภาวะแทรกซอนตางๆในผปวย ประโยชนทคาดวาจะไดรบ
ผลการศกษาทไดสามารถน าไปใชเปนแนวทางในการพฒนารปแบบการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการ รวมถงการเลอกใชรปแบบการคดกรองและประเมนเพอคนหาผปวยในโรงพยาบาลทมความเสยงตอภาวะทพโภชนาการอยางเหมาะสม
บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ
งานวจยเรองการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบของรปแบบการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการในผปวยทรกษาในโรงพยาบาล ผวจยไดศกษาเอกสาร ต ารา บทความ และงานวจยทเกยวของในประเดน ดงตอไปน
2.1 ภาวะทพโภชนาการของผปวย 2.2 การคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการในผปวย
2.3 งานวจยรปแบบการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ 2.4 งานวจยทเกยวของ
2.1 ภาวะทพโภชนาการของผปวย
2.1.1 ความหมาย ภาวะทพโภชนาการ (Malnutrition) หมายถง ภาวะทรางกายไดรบอาหารไม
เพยงพอหรอมากเกนความตองการของรางกาย ไมอยในสมดล (31) โดยมการใชค านอยางหลากหลายความหมาย ไดแก ภาวะโภชนาการขาด (under nutrition) ภาวะโภชนาการเกน (over nutrition) ความไมสมดลของธาตอาหารหลกหรอธาตอาหารเสรม ( imbalance in macronutrients or micronutrients) แตสวนใหญทมการใชค าวาภาวะทพโภชนาการ (Malnutrition) จะมหมายความถงภาวะโภชนาการขาด (32)
นอกจากนความหมายตามสมาคมผใหอาหารทางหลอดเลอดด าและทางเดนอาหาร คอ The British Association for Parenteral and Enteral Nutrition (BAPEN);
“Malnutrition is a state of nutrition in which a deficiency or excess (or imbalance) of energy, protein, and other nutrients causes measurable adverse effects on tissue/body form (body shape, size and composition) and function, and clinical outcome.”
The American Dietetic Association defines malnutrition (ASPEN) ; “Inadequate intake of protein and/or energy over prolonged periods
of time resulting in loss of fat stores and/or muscle wasting including starvation-related malnutrition, chronic disease-related malnutrition and acute disease or injury related malnutrition.”
9
ภาวะโภชนาการขาด (under nutrition ) ซงแบงเปนการขาดโปรตนและพลงงาน (protein-energy malnutrition หรอ PEM) และการขาดสารอาหารจ าเพาะ (specific nutrient deficiency) การขาดโปรตนและพลงงานแบงเปน 3 ประเภท ไดแก
1. Marasmus มสาเหตมาจากการขาดสารอาหารประเภททใหพลงงาน ผปวยเหลานจะมการใชพลงงานขณะพกลดลง ตอบสนองตอการขาดพลงงานเรอรงซงมกกนเวลาหลายสปดาหหรอเปนเดอนๆ ขนกบวาการขาดพลงงานนนรนแรงเทาใด marasmus อาจเปน primary disorder เองจากการกนอาหารลดลงหรออาจเปนผลจากโรคตางๆ เชน เนองอกทท าใหกลนอาหารล าบาก เปนตน ลกษณะทส าคญทพบในผปวย marasmus คอ จะมลกษณะผอมหนงหมกระดก (skin and bone appearance) มการสญเสย lean tissue mass และ far mass อยางมาก แตระดบโปรตนในเลอด เชน อลบมน ภมคมกน การหายของแผลไมไดถกรบกวนมากยกเวนมโรคอนแทรกซอน
2. Kwashiorkor หรออาจเรยกเปน hypoalbuminemic malnutrition มกเกดในกรณ acute condition มกเปนการตอบสนองตอภาวะ metabolic stress เชน inflammation หรอ injuryมกเกดเรวกวา marasmus กลาวคอเปนสปดาห และมกไดรบโภชนาการทไมเพยงพอ มสาเหตหลกจากการขาดสารอาหารประเภทโปรตน ผปวยเหลานมกมลกษณะทดเหมอนไมขาดอาหาร อาจมน าหนกตวปกต มากกวาปกต หรอนอยกวาปกตไมมาก แตจะบวมน า ผมรวงหลดงาย มแผลหายชา มระดบโปรตน เชน อลบมน พรอลบมน ทรานสเฟอรนในเลอดต า มกมการพยากรณโรคแยกวากลม marasmus
3. Protein-Calories Malnutrition กลมทขาดทงพลงงานและโปรตน มกพบในผปวยในโรงพยาบาล เกดขนในผปวยทมภาวะ stress และมโภชนาการทไมเพยงพอ รางกายไมสามารถปรบตวไดเหมอน marasmus ผปวยในกลมนมพยากรณโรคแยทสด
การขาดสารอาหารเฉพาะ (specific nutrient deficiency) เปนอกกลมหนงของภาวะโภชนาการขาด ไดแก micronutrient deficiency ซงวนจฉยไดจาก specific clinic sign และการตรวจทางหองปฏบตการ และผทมการขาดโปรตนและพลงงานมกมความเสยงสงตออาการขาด micronutrient เหลาน
2.1.2 พยาธสภาพของภาวะทพโภชนาการ
การเกดภาวะทพโภชนาการอาจแบงเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ ภาวะอดอาหาร (starvation) และภาวะความตองการใชพลงงานมากขนกวาปกต (Hyper metabolism) หรอการสลายโปรตนจากกลามเนอ (catabolism) จากการเจบปวย (illness) ในภาวะตางๆ
10
เชน ภาวะเครยด การบาดเจบการตดเชอการผาตดแผลไฟไหมมะเรงและอวยวะลมเหลว เปนตน
ภาวะอดอาหาร (Starvation) ภาวะอดอาหาร (Starvation) เกดเนองจากผปวยกนไมไดหรอไมเพยงพอ เชน เปน
โรคหรอเกดปญหาแทรกซอนหลงผาตดในระบบทางเดนอาหาร การใหน าเกลอนานๆ โดยไมมแคลอร ไนโตรเจน และสารอาหารอนๆเพยงพอ (33) เมอรางกายไดรบอาหารไมเพยงพอจะเกดการสลายไกลโคเจนทสะสมในตบเปนกลโคส หลงจากนนรางกายจะสลายโปรตนและไขมนทสะสมไวเพอสรางกลโคส (gluconeogenesis) เมอภาวะอดอาหารคงอยนานกวา 3 สปดาห รางกายจงตองลดการสรางกลโคสจากโปรตน ปรบไปใช ketone bodies และการสลายโปรตนจะเกดขนกบอวยวะทกสวน ท าใหเกดภาวะทพโภชนาการอยางรนแรงจนเสยชวต
เมตาบอลซม (Metabolism) เมตาบอลซม (Metabolism) หมายถ งกระบวนการสร า ง และการสลาย
สารประกอบอนทรยตางๆ ซงเกดขนภายในเซลล และเนอเยอตางๆของรางกาย กระบวนการเหลาน เรมตงแต เมอสารอาหารทเลกทสดมการดดซม มการเปลยนแปลงน าไปสราง เนอเยอใหม ซอมแซมเนอเยอทช ารด น าไปเปลยนใหเกดพลงงาน น าพลงงานทไดไปใชในการควบคมอณหภม ควบคมการท างานของอวยวะทใชในการท างานตางๆ รวมถงก าจดสารทรางกายใชประโยชนไมไดออกไปจากรางกายดวย ปฏกรยาตางๆทเกดขนนตองอาศยน ายอยเปนตวเรง และอาจมแรธาตและวตามนรวมดวย
กระบวนการเมตาบอลซมนนแบง ไดเปน 2 อยาง คอ กระบวนการสราง (Anabolism) คอ กระบวนการทรางกายน าเอาสารอาหารทยอย
แลว เชน น าตาลชนเดยว กรดอะมโน กรดไขมน มารวมกนโดยวธการทางเคม หรอเรยกวาการสงเคราะหใหกลายเปนสารชนดใหมทมขนาดใหญขน และรางกายน าไปใชประโยชนได กระบวนการสงเคราะหนตองใชพลงงานดวย สวนทได เชน โปรตน รางกายน าไปสรางความเจรญเตบโตซอมแซมเนอเยอทสกหรอ ไกลโคเจน รางกายเกบสะสมไวใชเปนแหลงพลงงานเมอถงคราวจ าเปน
กระบวนการสลาย (Catabolism) คอ กระบวนการเผาผลาญสารอาหารตลอดจนสารประกอบทซบซอนทเกบสะสมไวในเซลล เชน น าตาล กลโคส กรดอะมโน มาสลายใหเปนสารใหมทมขนาดเลกลงพรอมกนนนกไดพลงงานเกดขนดวย กระบวนการนบางครงเรยกวา การออกซเดชน (oxidation) เชน การสลายตวของกลโคสไดคารบอนไดออกไซด น า และพลงงาน (ATP) การสลายตวของกรดอะมโนไดคารบอนไดออกไซด น า ยเรย หรอ
11
แอมโมเนย สารเคมทรางกายใชประโยชนไมไดจะถกขบออกจากรางกายในรปเหงอ ปสสาวะ อจจาระ หรอลมหายใจออก สวนพลงงานท เกดขนนน บางสวนรางกายน าไปใชในกระบวนการสราง (anabolism) อกสวนหนงน าไปใชในการท างานของอวยวะตางๆ ของรางกายในชวตประจ าวน เชน การหายใจ การยอยอาหาร การเคลอนไหว และการท าใหรางกายอบอน
ในภาวะเจบปวยจากโรคตดเชอ บาดเจบ หรอผาตด รางกายจะม metabolic rate เพมขน มการหลง stress hormones (ไดแก catecholamine, cortisone เปนตน) เพมขน ท าใหเกดการสลายโปรตนและไขมนอยางตอเนอง รางกายใชไขมนเปนพลงงานหลก ความรนแรงของกระบวนการ catabolism แปรตามความรนแรงของการเจบปวย หากไมไดรบการรกษาการเจบปวยและไมไดรบอาหารทดแทนใหเพยงพอกจะเกดภาวะทพโภชนาการอยางรนแรงจนถงแกเสยชวตได ตารางท 1 เปรยบเทยบการเปลยนแปลงของเมตาบอลสมในภาวะอดอาหารกบภาวะเจบปวย (34)
ตาราง 1 เปรยบเทยบการเปลยนแปลงของเมตาบอลสมในภาวะอดอาหารกบภาวะเจบปวย
ภาวะอดอาหาร ภาวะเจบปวย ฮอรโมน ระยะแรก-มการเพมขนของ
catecholamine, glucagon, growth hormone, cortisone ระยะหลง-ลดลง อยางชาๆ ระดบอนซลน-ต า
มการเพมขนของ catecholamine, glucagon, growth hormone, cortisol ระดบอนซลนสงขนแตม insulin resistance
Metabolic rate ลดลง เพมขน น าหนกตว ลดลงชาๆ ลดลงอยางรวดเรว
ตนตอพลงงาน สวนใหญมาจากการสลายไขมน รอยละ 80 มาจากไขมน ทเหลอมาจากโปรตน
การสญเสยไนโตรเจน ลดลง เพมขน
ภาวะสมดลน าและโซเดยม
ระยะแรก-มการสญเสย ระยะทาย-ม retention
retention
12
สรปสาเหตของภาวะทพโภชนาการในผปวยทนอนรกษาในโรงพยาบาล มดงน 1. ผปวยมตนทนพลงงานสะสมไวนอนไมเพยงพอตอการใชในภาวะเจบปวยและ
stress ไดแก ทารกคลอดกอนก าหนด เดกทมปญหาทพโภชนาการอยกอนแลว เปนตน 2. มภาวะยอยและดดซมอาหารบกพรอง เปนความผดปกตของระบบทางเดนอาหาร
และอวยวะทเกยวของ ไดแก ตบ ตบออน และถงน าด โดยเกดผดปกตตงแตก าเนด เชน congenital lactase deficiency, cystic fibrosis เปนตน ความผดปกตทเกดขนภายหลง เชน chronic diarrhea, pancreatitis เปนตน
3. มการสญเสยสารอาหารทนอกเหนอจากขอ 2 โดยสญเสยทางล าไสหรอทางไต เชน ภาวะ protein losing enteropathy, proteinuria, chyleutia, ม intestinal fistula เปนตน
4. มภาวะ hyper metabolism อาหารทไดรบไมสมดลกบการเผาผลาญในรางกายทสงเพมขนจากภาวะเจบปวยวกฤต เชน ภาวะ burn หรอตดเชอรนแรง เปนตน
5. มโรคเรอรงทท าใหเบออาหาร เชน โรคไตวายเรอรง หวใจลมเหลว เปนตน โรคเหลานมกมการเพมของ metabolism รวมดวย
6. การผาตดเกยวกบระบบทางเดนอาหาร ท าใหเกด ileus ตองอดอาหารนาน ตดกระเพาะอาหาร ท าใหกนอาหารไดนอยลง หรอตดล าไสออกท าใหเกด short bowel syndrome
7. ท าการทดสอบมากและนานโดยไมไดค านงถงการใหอาหารแกผปวย เชน การอดอาหารเพอท าการทดสอบ เปนตน
8. การรกษาหรอใหยาทมผลตอการดดซมอาหารและ metabolism เชน การใหยาเคมบ าบดรกษามะเรง การให steroids การฉายแสงแลวเกด radiation เปนตน
2.1.3 ผลกระทบของภาวะทพโภชนาการตออวยวะระบบตาง ๆ ของรางกาย (32, 35) ผลกระทบตอระบบภมคมกน
พบวาผจะเสยงกบการตดเชอแทรกซอนและเกด nosocomial infection ไดงาย พบวาสารอาหารโปรตน ไขมนและคารโบไฮเดรตจะมผลตอระบบภมคมกน cell-mediated system, phagocytic system และ B-cell system สวนสารอาหารอนๆทพบวามผลตอระบบภมคมกนไดแก สงกะส เหลก แมกนเซยม วตามนบ 6 กรดโฟลก วตามนเอและ วตามนอ เปนตน
13
ผลกระทบตอน าหนก น าหนกลดลงจากการขาดอาหาร พบไดบอยและเหนไดชดเจน ความรนแรงขนกบ
ปรมาณ และระยะเวลาของการขาดอาหาร ผปวยทมน าหนกตวลดลงมากกวารอยละ 5 ใน 1 เดอน หรอมากกวารอยละ 10 ใน 6 เดอน จะมผลกระทบจากการผาตดอยางมนยส าคญและถามากกวารอยละ 35-40 มกจะเสยชวต
ผลกระทบตอระบบไหลเวยนโลหต เมอรางกายมน าหนกลดลงมากกวา 25% จะท าใหหวใจเตนชาลง (bradycardia)
ความดนโลหตต า (hypotension) ม stroke volume และ cardiac output ลดลง มการเปลยนแปลงของคลนหวใจ (sinus bradycardia, increased Q-T interval, decreased voltage) ม cardiac index ลดลง ยงภาวะทพโภชนาการรนแรงขน cardiac index และ stroke volume จะลดลงมากตามไปดวย นอกจากน cardiac index ยงแปลผนโดยตรงกบ serum albumin การท างานของหวใจยงเกยวของกบการขาดวตามนและแรธาตบางตว เชน วตามนบ1 แคลเซยม แมกนเซยม ฟอสฟอรส โปแตสเซยมและเซเลเนยม เปนตน
ผลกระทบตอหลอดเลอดและหวใจ ผลของภาวะทพโภชนาการท าใหทงกายวภาคและหนาทของหวใจเปลยนแปลงในทางเลวลง โดยกลามเนอของหวใจจะบางลงและโปงโตขน ม Cardiac Output, Heart Rate และ Stroke Volume ลดลง การตอบสนองตอภาวะตอการใหสารน าอยางรวดเรว เสยไป ความดนเลอดต า Oxygen Consumption ลดลง พยาธสภาพพบวาม Atrophic Degeneration with Necrosis, Fibrosis และ Mononuclear Cell Infiltration และ Edema คลนหวใจไฟฟาพบวา EKG voltage ลดลง, prolong QT interval และ right axis
ผลกระทบตอปอดและระบบหายใจ กลามเนอของการหายใจจะฝอลง การขาดอาหารอยางรนแรงจงอาจท าใหผปวย
ไมมแรงหายใจ และม reduce Vital Capacity, Minute Ventilation, Respiratory Efficiencyมการกด Hypoxic Drive และลดการตอบสนองตอคารบอนไดออกไซค จนอาจท าใหตองใชเครองชวยหายใจ นอกจากน ภาวะทพโภชนาการท าใหเกดภาวะแทรกซอน
14
เชน ปอดบวม (Pneumonia) ไดงาย ซงภาวะปอดบวมเปนสาเหตการตายทพบไดบอยในผปวยทมภาวะทพโภชนาการ
ผลกระทบตอทางเดนอาหาร
ภาวะทพโภชนาการท าใหผนงล าไสฝอบางลง Atrophy, Hypoplasia และ Villae Height เตยลง การท างานของน ายอยและการบบตวลดลง ท าใหการดดซมอาหารเสยไปและเกดทองรวง
ผลกระทบตอตบ
ผ ป ว ยท มภ าวะทพโภชนาการจะม การสะสมของ ไขมนตาม Periportal Hepatocyte การสรางสารโปรตนลดลง เกดความผดปกตของหนาทตบ ตบท างานลดลง
ผลกระทบตอไต
ภาวะทพโภชนาการท าให Glomerular Filtration ลดลง ม Metabolic Acidosis มปสสาวะออกมาก (Polyuria) จาก Concentrating Function เสยไป Swelling และ Hyalinization ของ Glomeruli และ Cortical Calcification
ผลกระทบท าใหเกดการตดเชอไดงาย
การลดลงของภมตานทานของรางกายตอการตดเชอจากภาวะทพโภชนาการมหลายปจจย เชน การลดลงทง T-cells และ B-cells การลดลงของ PMN Chemo taxis และหนาทในการเปนผนงกนทางกายภาพของหนงผวหนงและล าไสเสยไป มการลดลงของโปรตนในเลอด เชน Interferon, Lysozyme, Proper din Acute Phase Reactant และ Carrier Protein ลดลง
ผลกระทบตอการหายของแผล ภาวะทพโภชนาการมผลท าใหการหายของบาดแผลชาลงเกอบทกขนตอน เชน
Neovascularization, Fibroblast Proliferation, Collagen Synthesis และ Wound Remodeling นอกจากนระดบ อลบมนทต าและภาวะบวมน าจะสงเสรมใหแผลหายชาลงไปอก
15
2.2 การคดกรองและการประเมนภาวะโภชนาการในผปวย 2.2.1 ความหมาย
การคดกรองและการประเมนภาวะทพโภชนาการมหลายระดบ ตงแตระดบโมเลกล ระดบเซลล ระดบเนอเยอ ระดบอวยวะ และระดบรางกาย ตวชวดทใชคดกรองหรอประเมนมหลายชนด แบงตามความยากงาย ความแมนย า ในการวจยอาจประเมนภาวะโภชนาการลกถงระดบโมเลกล หรอเซลลจงอาจตองใชเครองมอทซบซอน ราคาแพง แตในทาง เวชปฏบต จะใชวธประเมนภาวะโภชนาการระดบรางกาย และระดบหนาท และค านงถง การเลอกใชตวชวดทงาย คมคา เหมาะสมกบอายและความสมพนธทางคลนก การคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการเปนสวนหนงในกระบวนการดแลโภชนาการ (Nutrition Care Process) ASPEN ไดใหค านยามไว ดงตอไปน
การคดกรองภาวะโภชนาการ (nutrition screening) เปนกระบวนการคนหาผทขาดแคลนสารอาหารหรอมความเสยงตอภาวะทพโภชนาการ และพจารณาเพอท าการประเมนภาวะทพโภชนาการหากมความจ าเปน ก าหนดใหมการคดกรองภายใน 24 ชวโมง ภายหลงทเขารบการรกษาในหนวยบรการฉกเฉน (23) โดยวตถประสงคของการคดกรองกเพอท านายผลลพธของปจจยเสยงภาวะโภชนาการหรอผลของการใหการรกษาภาวะโภชนาการ (36)
การประเมนภาวะโภชนาการ (nutrition assessment) เปนกระบวนการของการคนหาความเสยงตอการเกดภาวะทพโภชนาการวามอยหรอไม เปนการด าเนนงานทผสมผสานในดานทเกยวกบการรกษา โภชนาการ ประวตการใชยา การตรวจรางกาย การวดสดสวนตางๆของรางกาย และขอมลทางหองปฏบตการ โดยจะน าไปสค าแนะน า (recommendations) ในการท าใหมภาวะโภชนาการทดขน เชน การเปลยนแปลงประเภทของอาหาร การใหสารอาหารทางหลอดเลอด หรออาจน าไปสการคดกรองซ าอกครง (23)
นอกจากนยงมการใหค านยามของขนตอนการคดกรองและการประเมน โดย ESPEN ไวดงน (36) การคดกรองเปนขนตอนทท าอยางรวดเรวและงายโดยบคลากรทรบผปวยไวหรอทมทดแลผปวยในชมชน ผปวยทงหมดควรไดการคดกรอง รปแบบการคดกรองและประเมนควรมความถกตองและความนาเชอถอสง มการประเมนเปนการตรวจสอบรายละเอยดของตวแปรในดานการเผาพลาญอาหาร โภชนาการหรอการท างานของรางกายโดยแพทยผเชยวชาญ นกโภชนากรหรอ พยาบาลดานโภชนาการ ในขนตอนนใชเวลามากกวาการคดกรอง เพอทจะน าไปสการวางแผนการดแลดานโภชนาการทเหมาะสม
16
2.2.2 ความแตกตางระหวางการคดกรองและการประเมนภาวะโภชนาการ ในกระบวนการดแลภาวะโภชนาการในผปวย มขนตอนเรมตน คอการคดกรองและ
การประเมน อาจจะมความสบสนระหวางการคดกรองและการประเมน และหลายครงมการใชค าดงกลาวปะปนกน การคดกรองเปนรปแบบปฏบตในผปวยจ านวนมากเพอคดผปวยทมความเสยงเขารบการประเมนอยางละเอยดตอไป ตวแปรและรายละเอยดของการคดกรองจงงายและสน ใชเวลาไมนานและไมควรตองมการค านวณ สวนการประเมนนนจะมการตรวจรางกายและการตรวจทางหองปฏบตการเพมขน (25, 36) แสดงความแตกตางในตารางท 2
ตาราง 2 ความแตกตางของการคดกรองและการประเมน
ตวแปร การคดกรอง การประเมน
การกนอาหาร การเปลยนแปลงทเกดขน การเปลยนแปลงของอาหารจ าเพาะ
การวดสดสวนตางๆของรางกาย
น าหนกตว/น าหนกตวทเปลยนแปลง
คาดชนมวลกายการวดเสนรอบกงกลางตนแขน การวดความหนาของผวหนง
การตรวจหองปฏบตการ ไมม การวนจฉยโรค ผลของโรคตอผลของขอมลหองปฏบตการ
ประวตผปวย ไมม ประวตผปวยทงปจจบน อดต และแผนการรกษา
การตรวจรางกาย ดลกษณะทวไป การตรวจรางกายอยางเปนระบบทงหมด
2.2.3 ความส าคญของการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการ มหลกฐานชดเจนวาผปวยทรกษาในโรงพยาบาลและไดรบพลงงานไมเพยงพออยางตอเนองจะสงผลใหการรกษาไมด เพมระยะเวลานอนโรงพยาบาล เพมอตราการตาย เพมอตราการกลบมาเปนซ า และเพมภาวะแทรกซอนตางๆ เชน การตดเชอ รายละเอยด ดงน
ในผปวยมะเรง ระยะของการดแลแบบประคบประคอง (Palliative care) มโอกาสเกดการเสยชวตคดเปน 3.96 เทาเมอเทยบกบระยะอน ทงนมการศกษาพบวาภาวะ ทพโภชนาการขนรนแรง (severe malnutrition) มความสมพนธกบอตราการตายและระยะเวลานอนโรงพยาบาล โดยท าใหอตราการตายเพมมากขน รวมทงระยะเวลานอนโรงพยาบาลทยาวนานขน (13, 17, 21) ผปวยทไดรบการผาตดชองทองทมภาวะทพโภชนาการมโอกาสเกดการตดเชอหลงการผาตดไดมากกวากลมทภาวะโภชนาการปกตอยางมนยส าคญทางสถต(19) ผปวยในระยะวกฤต เชน ผปวยทไดรบอบตเหต (Trauma) หรอ
17
ผปวยเสนเลอดในสมอง (Stroke) ทตองไดรบการผาตด พบวามภาวะทพโภชนาการตงแตกอนเขารบการรกษาในโรงพยาบาล และมระยะวนนอนโรงพยาบาลทยาวนานสมพนธกบการมภาวะทพโภชนาการ (15)
ดงนนหากมการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการในโรงพยาบาลจะกอใหเกดผลดหลายดาน (37) ไดแก
1. ผปวยทมปญหาทพโภชนาการและไดรบโภชนบ าบดอยางรวดเรวและเหมาะสม จะลดโอกาสเกดภาวะแทรกซอน การตดเชอ และมระยะเวลานอนในโรงพยาบาลลดลง รวมถงเพมคณภาพชวตของผปวยภายหลงออกจากโรงพยาบาล
2. ลดภาระของญาตผปวย เนองจากผปวยแขงแรงเรวขน สามารถชวยเหลอตวเองไดมากขน ลดภาระคาใชจายในโรงพยาบาล และลดภาระการดแลผปวยทบานของญาต
3. ระบบบรการสขภาพดขน โรงพยาบาลทมการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการ มการสรางทมการดแลผปวยแบบสหสาขาซงประกอบดวยแพทย พยาบาล เภสชกร และนกโภชนาการหรอนกก าหนดอาหาร และมการก าหนดแนวทางปฏบตเมอพบผปวยทมภาวะเสยงหรอมทพโภชนาการ สงผลใหการสอสารระหวางวชาชพทเกยวของยอม ดขน ในขณะทโรงพยาบาลทไมมการคดกรองและการประเมนภาวะโภชนาการจะมแนวทางปฏบตนอยกวามาก
4. ลดภาระคาใชจายในการดแลผปวยดานโภชนาการใหกบสถานพยาบาลภายใตระบบสขภาพของประเทศไทย จากผลการส ารวจเปรยบเทยบระหวางกลมโรงพยาบาลทมการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการกบกลมโรงพยาบาลทไมมการด าเนนการ พบวาโรงพยาบาลกลมแรกมแนวโนมในการจดเตรยมและใชอาหารสายยางในสตรของโรงพยาบาล หรอ อาหารสายยางแบบส าเรจรปมากขนกวากลมโรงพยาบาลทไมไดด าเนนการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการ แตในทางกลบกน พบวามการลดลงของการใหอาหารผานหลอดเลอดด า ซงมราคาแพงกวา ดงนน จงคาดวาเมอมการประเมนดงกลาวในทกสถานพยาบาลทเกยวของจะท าใหสามารถลดภาระคาใชจายไดจากการลดลงของการใหสารอาหารทางหลอดเลอดด ากบผปวยทอาจไมมขอบงใชทชดเจน 2.2.4 องคประกอบทใชในการคดกรองและการประเมนภาวะโภชนาการ
การคดกรองและการประเมนภาวะโภชนาการในผปวย มประโยชนอยางยงในการตดสนใจใหโภชนาการบ าบด และเพอปองกนภาวะทพโภชนาการและภาวะแทรกซอนทรนแรงของผปวย รปแบบการคดกรองและการประเมนภาวะโภชนาการมหลายวธ โดยรปแบบของวธการแบงเปน 3 รปแบบ ไดแก 1.การใชขอมลจากตวบคคล (subjective
18
nutritional assessment) 2.การใชขอมลจากการวด (objective nutritional assessment) 3. การใชเครองมอทเปนแบบวด ควรเลอกใชตามความเหมาะสม ยงไมพบวธใดวธหนงทดทสดหรอทเปนมาตรฐาน โดยทวไปรปแบบการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการ ประกอบดวย (38, 39)
1. การใชขอมลจากตวบคคล (subjective nutritional assessment) 1.1 การซกประวต (History assessment) 1.2 การประเมนอาหารทบรโภค (Dietary assessment) 1.3 การตรวจรางกายทางคลนก (Physical assessment)
2. การใชขอมลจากการวด (objective nutritional assessment) 2.1 การวดสดสวนของรางกาย (Anthropometric measurement)
2.2 การตรวจทางชวเคม (Biochemical assessment) 2.3 การประเมนจากหนาท (Functional assessment)
3. การใชเครองมอคดกรองหรอประเมนทเปนแบบวด
1.การใชขอมลจากตวบคคล (subjective nutritional assessment) 1.1 การซกประวต (History assessment) เปนการประเมนโดยใชการซกประวตผปวย เ พอใหทราบถงโรคท เปนอย
ความรนแรงของโรค ประวตการรกษาพยาบาล ยาทไดรบ ประวตการรบประทานอาหาร อาการทางระบบทางเดนอาหารทมผลตอการรบประทานอาหาร รวมถงอาย เพศของผปวยอยางไรกตามวธนอาจมปจจยอนๆรบกวน เชน การใหสารน าหรอการใชยาขบปสสาวะมผลตอน าหนกตวผปวย โดยพบวาวธนเปนสวนหนงรวมกบวธอนๆในการคดกรองหรอประเมนภาวะทพโภชนาการ
1.2 การประเมนจากอาหาร (Dietary assessment)(40) ประวตอาหาร (Dietary History) ขอมลจากประวตอาหารและปจจยเสยงตอการ
เกดปญหาโภชนาการสามารถน ามาก าหนดความเพยงพอดานโภชนาการทเคยไดรบรวมกบอาหารทไดรบจรง เชน ความอยากอาหาร
อาหารทบรโภค (Dietary Intake)วธการประเมน มดงน การซกประวตหรอจดบนทกอาหารใน 24 ชม.ทผานมา (24-hour Recall or
Record) ชงน าหนกอาหารทรบประทาน (Weight Food Record) บนทกชนดและปรมาณ
19
อาหารทรบประทานเขาไปจรงๆ น ามาค านวณหาปรมาณของโปรตน ไขมน คารโบไฮเดรตและสารอาหารอนๆได เพอดวาไดรบสารอาหารเพยงพอหรอไม
ความบอยของการรบประทานอาหาร (Food Frequency questionnaires) โดยตอบแบบสอบถาม ซงจะมรายการอาหารใหเลอก 40-120 รายการและความถในการรบประทานแตละชนด เชน จ านวนครงตอสปดาหหรอตอเดอนหรอไมเคยรบประทานเลย
1.3 การตรวจรางกายทางคลนก (Physical examination) คอการตรวจรางกายเพอประเมนภาวะโภชนาการ ท าไดงาย ใชเวลาสนและไม
สนเปลอง แตผประเมนตองมความรและประสบการณทจะทราบวาอะไรคอความผดปกตแสดงขอมลความสมพนธระหวางอาการทแสดงทางคลนกกบภาวะทพโภชนาการและสารอาหารทขาดในตารางท 3
ตาราง 3 ความสมพนธระหวางอาหารทแสดงกบภาวะทพโภชนาการและสารอาหารทขาด
อวยวะ อาการแสดงทมความสมพนธ กบภาวะทพโภชนาการ
สารอาหารทขาด
ผม ดาน กรอบ แหง ไมเปนเงา รวง หลดงาย มสเปลยนแปลงไป
การขาดโปรตนและแคลอร
ใบหนา 1.มรอยด าคล าบรเวณโหนกแกมและใตตา 2.ผวหนงบรเวณจมกลอกเปนเกรด 3.บวม 4.หนากลมแบบพระจนทร(Moon face) 5.ซด
1.ไดรบแคลอรไมเพยงพอ ขาดวตามน(เกดจากการรวมตวของเซลลส) โดยเฉพาะการขาดสารไนอะซน (Niacin) 2.การขาดไนอะซน ไรโบฟลาวนและวตามนบ 6 3.ขาดโปรตน 4.ไมพบในพวกขาดอาหารแตจะพบในบคคลท ใชยาสเตรยรอยด (Steroids) 5.การขาดธาตเหลกหรอในบคคลทไดรบ โภชนาการ ไมเพยงพอ
ตา 1. เยอบตาซด 2. ปนขรขระสเทาทเยอบตาบรเวณตาขาว 3. มรอยแดงอกเสบของเปลอกตาบรเวณหวตา
1.ไดรบธาตเหลกไมเพยงพอ 2.ไดรบวตามนเอไมเพยงพอเยอบตาแหง กระจกตาออน กระจกตาแหง
20
อวยวะ อาการแสดงทมความสมพนธ กบภาวะทพโภชนาการ
สารอาหารทขาด
3.ไดรบไนอะซนไรโบฟลาวนและวตามนบ 6 ไมเพยงพอ
รมฝปาก รมฝปากบวมแดง มมปากอกเสบหรอ รอยแยกทมมปาก
ไนอะซน ไรโบฟลาวน ธาตเหลกและวตามนบ6 ไมเพยงพอ
เหงอก แดงมากกวาปกตมเลอดออกซม ไดรบวตามนซไมเพยงพอ
ลน 1. สแดงเขม มรอยแผลแตกเปนรองลนบวม 2.ซดฝอลบกวาปกตลนเปลยนเปนมน 3. สมวงแดงเขม
1. กรดโฟลกไนอะซน ไรโบฟลาวน วตามนบ12 บ 6 หรอธาตเหลก 2. ธาตเหลก ไนอะซน วตามนบ 12 3. ไรโบฟลาวน
เลบ แอนขนเปนรปชอน (Spoon shaped) ธาตเหลก
ผวหนง 1. ผวหนงแหง เปนขย ลอก หยาบสากเมอสมผสจะมลกษณะคลายกระดาษทาย 2. ผวด าคล ากวาปกต 3.มรอยบวมบรเวณผวหนงนอกรมผา 4. มจดเลอดออก (Petechiae) 5. มจ าเลอดตามตว (Excessive) 6. มแผลกดทบ (Decubiti ulcers) 7. ความตงตวของผวหนงไมด
1. กรดไขมนจ าเปนและวตามนเอ 2. วตามนบ 12 กรดโฟลก หรอไนอะซน 3. ไนอะซนหรอทรปโตแฟน 4. วตามนซไมเพยงพอ 5. วตามนเค 6. วตามนซ โปรตนและธาตสงกะส 7. ขาดน า
ขา บวม โปรตนไมเพยงพอหรอไดรบไนอะซนมากเกนไป เขา ปฏกรยาการตอบสนองตอการเคาะ Jerk
ออนมาก วตามนบ1 และกลมวตามนบ
ขอเทา ปฏกรยาการตอบสนองตอการเคาะ Jerk ออนมาก
วตามนบ1 และกลมวตามนบ
21
2. การใชขอมลจากการวด (objective nutritional assessment) 2.1 การวดสดสวนของรางกาย (Anthropometric measurement)
น าหนกตว (Body weight, BW) น าหนกตวทตรวจพบ (Actual body weight ; ABW) คอ น าหนกของผปวยในขณะนน (วนทตรวจ)
น าหนกตวทเคยเปนมากอน (Usual body weight ;UBW) คอ น าหนกทผปวยเคยเปนมากอนเจบปวย ไดจากการสอบถามและการซกประวต
น าหนกตวในอดมคต (Idea body weight ;IBW) คอ น าหนกตวทควรจะเปนโดยเฉลยของผชายและผหญงทวไป ทมเชอชาตเดยวกน ขนาดโครงสราง สวนสงและอายเทากน
เพศชาย IBW = 48 + 2.7 [(สวนสง (cm) – 150 )/2.5)] เพศหญง IBW = 45 + 2.3 [(สวนสง (cm) – 150 )/2.5)]
น าหนกทเปลยนแปลง (Percentage weight loss) เพอน ามาประเมนระดบของการเกดภาวะทพโภชนาการ
% การเปลยนแปลงของน าหนก = (น าหนกทเคยเปน–น าหนกปจจบน) น าหนกทเคยเปน x 100
ตาราง 4 การเปลยนแปลงน าหนกตวทถอวาส าคญและมผลกระทบตอระบบการท างานตางๆของรางกาย
สวนสง (Height) ผปวยทมาโรงพยาบาลอาจวดสวนสงไมได เนองจากผปวยหมดสต ยนไมไหว ไม
พรอมทจะใหขอมล ดงนนตองหาวธทจะไดมาของขอมล เชน สอบถามจากญาต ดสวนสงจากบตรประชาชน หรออาจใชวธวดตามความเหมาะสม ดงน
ระยะเวลาทมการเปลยนแปลง
ของน าหนกตว
รอยละการเปลยนแปลง ของน าหนก
อยางมนยส าคญ
รอยละของ น าหนกตวทลดลง
อยางรนแรง
1 สปดาห รอยละ 1-2 มากกวารอยละ 2
1 เดอน รอยละ 5 มากกวารอยละ 5 3 เดอน รอยละ 7.5 มากกวารอยละ 7.5
6 เดอน รอยละ 10 มากกวารอยละ 10
22
Arm span คอ ความยาวชวงแขน วดโดย กางแขนเหยยดตรง วดจากปลายนวชขางหนงไปยงอกกงกลางกระดกหนาอก ไดตวเลขแลวคณดวย 2
Knee height คอ ความยาวชวงเขา วดโดยในทานอน จดวางใหหวเขาและเทาอยในทาตงฉาก ปลายเทาอยในแนวราบ วดความยาวถงสนเทา คณดวย 4
Recumbent height คอ วดตวผปวยนอนยาวบนเตยง โดยผปวยตองนอนเหยยดตรงได และใชสายวด วดตงแตศรษะสวนบนสด ไลลงมาตามแนวกลางตวจนถงเทา ปกตจะไดคามากกวาทายนประมาณ 4 เซนตเมตร
ดชนมวลกาย ( Body mass index, BMI) ดชนมวลกาย = น าหนก (กโลกรม) สวนสง (เมตร)2
ตาราง 5 เกณฑในการพจารณาคาดชนมวลกายของคนเอเชย
การวดความหนาของไขมนใตชนผวหนง (Skinfold thickness) ท าไดหลายแหงในรางกาย เชน Triceps, Biceps, Subscapular และ Super-iliac
เปนดชนส าหรบบอกถงปรมาณไขมนสะสมในรางกาย คาทไดน าไปเปรยบเทยบกบคามาตรฐานนยมวด Triceps skinfold เนองจากวดงาย สะดวก และขอจ ากดนอยกวาวธอน
ดชนมวลกาย (กก./ม2) เกณฑในการพจารณา
นอยกวา 18.5 ผอม 18.5-22.9 น าหนกเหมาะสม
23.0-24.9 น าหนกเกน
25.0-29.9 อวน ตงแต 30.0 โรคอวน
23
เสนรอบวงแขน (Mid Arm circumference ) มกวดทแขนซายและจดกงกลางของแขน คอ จดกงกลางทลากจาก acromion
process และ olecranon process หากคาทวดไดนอยกวาคาเปอรเซนไทลท 5 คอ ผปวยมภาวะทพโภชนาการ มกนยมไปใชรวมกบความหนาของไขมนใตผวหนงเพอค านวณหาเสนรอบวงของกลามเนอ (arm muscle circumference)
การวดพนทกลามเนอตนแขน (Arm muscle circumference, AMC) เพอเปนดชนบอกมวลกลามเนอ
AMC = Mid Arm circumference – ( π x triceps skinfold ) S เปนความหนาของไขมนใตผวหนง (skinfold thickness) MAC เปนเสนรอบวงแขน
ผปวยทเกดภาวะทพโภชนาการ AMC นอยกวา 230 มลลเมตร ในผชายและ นอยกวา 230 มลลเมตร ในผหญง
รปภาพ 1 ต าแหนงทวดและวธการวด triceps skinfold
รปภาพ 2 ภาพท 2 การวดเสนรอบวงแขน (mid arm circumference หรอ MAC)
24
2.2 การตรวจทางชวเคม (Biochemical assessment)
สวนใหญเปนการวดระดบโปรตนในเลอด คาทนยมใช ไดแก
ฮโมโกลบน (Hemoglobin) และ ฮมาโตครท (Hematocrit) ซงบงบอกถง
สภาวะโลหตจาง
ตาราง 6 เกณฑการพจารณาระดบมาตรฐานของฮโมโกลบนและ ฮมาโตครท
อลบมน (albumin) ม Half life 14 – 20 วน ซงคอนขางยาว จงเปนตวชวด
สภาวะโภชนาการไดไมดนก โดยเฉพาะในผปวยวกฤต แตจะใชไดดในผปวยพกฟน หรอผปวยทไดรบการประเมนเปนระยะๆ
ตาราง 7 เกณฑการพจารณาระดบอลบมนทบงบอกระดบโภชนาการ
ขอจ ากดของอลบมน คอ 1. มคา Half-life นานประมาณ 14-20 วน 2. ปรมาณน าในรางกายมผลกระทบตอระดบของอลบมน เนองจากอลบมน มการ
กระจายตวอยทงในและนอกเซลล ในชวงทอดอาหารระยะแรกๆ ระดบอลบมนอาจเพมขนไดจากภาวะน าในรางกายมปรมาณลดลง
เพศ hemoglobin (g/dL) hematocrit (g/dL)
ผชาย ผหญง
13 – 16 12 - 15
42 – 45 40 - 48
albumin (g/dL) ภาวะโภชนาการ >3.5
2.1 – 2.7 <2.7
ปกต ขาดโปรตนปานกลาง ขาดโปรตนรนแรง
25
3. อลบมนเปนโปรตนทสรางมาจากตบ ในเวลาทมปฏกรยาการอกเสบเกดขน รางกายจะลดการสรางอลบมน ลงและไปสราง positive acute phase protein เชน CRP แทน
4. อาจมการสญเสยอลบมน เนองจากความผดปกตอนๆ เชน โรคตบ โรคไตทมภาวะบวมน า การตดเชอ การผาตด การบาดเจบ แผลไฟไหมน ารอนลวก
จากขอจ ากดดงกลาว อลบมนจงเปนตวทบอกถงภาวะความสมบรณของรางกายทวๆไปมากกวาจะเปนตวทบอกภาวะขาดสารอาหารในระยะแรกๆ หรอขณะเจบปวยหนก จงจ าเปนตองใชการตรวจโดยวธอนรวมดวย
ทรานสเฟอรน (Transferrin) ใชเปนขอบงชภาวะ visceral protein status ทด
เพราะไวตอการเปลยนแปลงสภาวะโภชนาการ ม Half life 8-10 วนแตในเลอดอาจจะถกรบกวนจากการอกเสบไดเชนเดยวกบอลบมน
ตาราง 8 เกณฑการพจารณาระดบทรานสเฟอรนทบงบอกระดบโภชนาการ
Transferrin (mg/dL) ภาวะโภชนาการ 150 – 200 100 – 150
<100
โปรตนต าขนาดออน โปรตนต าขนาดปานกลาง
โปรตนต ามาก
พรอลบมน (Prealbumin) เปนตวชวดสภาวะโภชนาการทดกวาคา Albumin เพราะม Half life สน 2-3 วน
ตาราง 9 เกณฑการพจารณาระดบพรอลบมนทบงบอกระดบโภชนาการ
Prealbumin (mg/dL) ภาวะโภชนาการ 15.7 – 29.6
10 – 15 5 – 10
<5
ปกต Mild depletion
Moderate depletion Severe depletion
26
การหาสมดลของไนโตรเจน 24 ชวโมง Urine urea nitrogen (UUN) สมดลไนโตรเจนเปนผลของความแตกตางระหวาง
ไนโตรเจนเขาและออกจากรางกาย ซงบงชผลรวมของการสรางและสลายโปรตน จงมความหมายถงการหมนเวยนของโปรตน หรอเมตาบอลซมของโปรตนโดยรวมในรางกาย โปรตนทถกท าลายจะไดยเรย (urea) ซงถกขบทางปสสาวะ
ปรมาณไนโตรเจนทออกจากรางกายหาไดโดยการเกบปสสาวะใน 24 ชวโมง แลวน าไปหา Urine Urea Nitrogen และบวกเขาไปอก 3 กรม จาก Non-Urea Containing Nitrogen ในปสสาวะ ดงสมการ(32)
Nitrogen balance = N2 intake - ( UUN + 3 )
2.3 การประเมนจากหนาท (Functional assessment)(41) การประเมนโภชนาการโดยประเมนจากหนาท (functional assessment) เมอ
รางกายไดรบผลกระทบจากภาวะทพโภชนาการ การวดสดสวนของรางกาย ( body structure) หรอสวนประกอบของรางกาย (body composition) ยงไมสามารถบงชถงการท างานของระบบตางๆ ของรางกายได จากการศกษาพบวาภาวะทพโภชนาการท าใหเกดผลกระทบตอหนาทของระบบตางๆ ดงน
1. Cognitive function 2. การตอบสนองของรางกายตอโรคตางๆ (disease response) 3. ความสามารถในการสบพนธ (reproductive competence) 4. ความสามารถในการท ากจวตร (physical activity) 5. ก า ร แ ส ด ง อ อ ก ท า ง ด า น ส ง ค ม แ ล ะ พ ฤ ต ก ร ร ม ( social/behavioral
performance) อยางไรกตามการประเมนหนาทตางๆ เหลานอยางเปนระบบหรอการน าไปใชเพอ
บงชผลลพธทางคลนก ยงไมแพรหลาย แตการประเมนหนาทบางอยางเหลานไดถกน ามาประเมนภาวะโภชนาการทางคลนกดวย อยางไรกตามการน าไปใชจะตองค านงถงขอจ ากดและภาวะอนๆ ทมผลตอการวดดวย การทดสอบหนาท (functional assessment) ทใชบอยทางคลนก ไดแก 1. Skeletal muscle function เปนการประเมนภาวะโภชนาการทางออมทงโปรตนและ
พลงงานสะสม สามารถท าไดโดย - Maximum voluntary muscle strength อาจท าการวดไดทกลามเนอ และ
กลามเนอทใชในการหายใจ
27
- Hand grip strength โดย hand dynamometry คาทวดไดจะมความสมพนธกบมวลกลามเนอและในบางการศกษาพบวาบงชถงผลลพธทางคลนกดวย คาปกตของ hand dynamometryมคากวาง จงควรใชตดตามการเฝาระวงหรอการตอบสนองตอการรกษามากกวาจะใชประเมนเพยงครงเดยว
2. Muscle stimulation test การทดสอบท าโดยการกระตนกลามเนอ adductor
pollicis วดแรงหดตวของกลามเนอกบความถตางๆทใชกระตน ( force frequency curve) และอตราสงสดของการคลายตว (maximum relaxation rate) ซงในผปวยทขาดอาหารคาทงสองจะต ากวาปกตและเมอใหโภชนาการบ าบดจะมการตอบสนองในทางทดขน การทดสอบนมขอดทไมตองอาศยความรวมมอของผปวย สมพนธกบการเปลยนแปลงไนโตรเจน ในบางการศกษาพบวาผลการทดสอบมความสมพนธกบผลลพธทางคลนกในผปวยทเขารบการผาตดในโรงพยาบาลไดด
3. การใชเครองมอคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการทแบบวด
เครองมอคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการท เปนแบบวด (Nutrition
screening and assessment tool) ทสรางขนเพอชวยในการคนหาผทมความเสยงหรอม
ภาวะทพโภชนาการ โดยแตละเครองมอมองคประกอบในการพจารณาภาวะโภชนาการ
รวมกนของการซกประวต การประเมนอาหารทบรโภค การตรวจรางกายทางคลนก การวด
สดสวนของรางกาย การตรวจทางชวเคม และการประเมนหนาทของรางกายมการพฒนาขน
มามากมายโดยนกวชาการหรอนกวจย น ามาใชคดกรองและประเมนผปวยในโรงพยาบาล
ยกตวอยางเชน Subjective global assessment (SGA), Nutrition Risk Screening
2002 (NRS-2002), Malnutrition Screening Tool(MST), Nutrition Risk Index (NRI),
Malnutrition Universal Screening Tool (MUST), Mini Nutrition Assessment-Short
form (MNA-SF) เปนตน ส าหรบประเทศไทยตามค าแนะน าการดแลทางโภชนาการในผปวย
ผใหญทนอนโรงพยาบาล พ.ศ.2560 โดยสามาคมผใหอาหารทางหลอดเลอดด าและทางเดน
อาหารแหงประเทศไทย (SPENT) ไดแนะน าเครองมอ คอ Nutrition triage 2013 (NT2013
(ซงเดมเรยก BNT )) Nutrition Alert Form ( NAF)
28
2.2.5 แนวคดใหมในการคดกรองความเสยงของภาวะโภชนาการในผปวย (42) การคดกรองโดยเกณฑของ ESPEN ทน าเสนอโดยชมรมผใหอาหารทางหลอดเลอดด าและ
ทางเดนอาหารแหงยโรป (European Society of Parenteral and Enteral Nutrition) ไดเสนอวา ถาผปวยมภาวะทตรงกบปจจยเสยงขอใดขอหนงในเกณฑดานลางน แมเพยงขอเดยวใน 4 ขอ กถอวาผปวยมปจจยเสยงของภาวะโภชนาการอยางรนแรง
ในป ค.ศ.2009 ไดมการประสานความรวมมอทางวชาการระหวางสหรฐอเมรกา โดย A.S.P.E.N. (American Society for Parenteral and Enteral Nutrition) และยโรป โดย ESPEN และคณะไดเสนแนวคดใหมในการตรวจวนจฉยภาวะทพโภชนาการในผใหญผปวย โดยเนนความสมพนธกบสาเหตทเกยวของ (etiology – based malnutrition ) ซงสถาบนโภชนาการและนกก าหนดอาหาร ( Academy of Nutrition and Dietetics ) ใหความเหนชอบ
ในป ค.ศ. 2012 ไดน าเสนอรปแบบฟอรมของแนวความคดใหมน โดยใหความส าคญวาผปวย จะมสภาวการณอกเสบ ( inflammation) รวมดวยหรอไม มความรนแรงมาก – นอยอยางไร ซงสอดคลองกบขอเทจจรงและวทยาการดานโภชนศาสตรปจจบน ซงมกพบวาผปวยมภาวการณอกเสบรวมดวย โดยคณะไดจ าแนกผปวยเปน 3 กลม คอ กลมภาวะทพโภชนาการจากการขาดอาหารเรอรง ( starvation-related malnutrition ) กลมทมโรคเรอรง (chronic disease-relate malnutrition ) กลมของโรคภยไขเจบฉบพลนหรออบตเหต (acute disease or injury-related malnutrition) และไดน าเสนอเกณฑการประเมน (Consensus Statement) ประกอบดวย 6 ดชน โดยก าหนดวาจะตองไดผลบงชอยางนอย ≥2 ใน 6 ดชน คอ 1) การไดรบอาหารหรอสารอาหารไมเพยงพอ 2) น าหนกตวลดลง 3) การสญเสยมวลไขมนใตผวหนง 4) การสญเสยมวลกลามเนอ 5) มการคงของสารน าเปนบรเวณหรอทวตว 6) สมรรถภาพรางกายลดนอยถอยลง โดยการตรวจวด ดวยเครองมอ hand-grip strength
ESPEN criteria Severe nutritional risk is defined as the presence of at least one of the following criteria
• weight loss >10-15% within 6 months, • BMI<18.5 kg/m2, • SGA Grade C or NRS ≥ 3, • serum albumin <30 g/l (with no evidence of hepatic
or renal dysfunction).
รปภาพ 3 เกณฑในการคดกรองภาวะโภชนาการของ ESPEN
29
2.2.6 ขนตอนของการจดการภาวะโภชนาการ ขนตอนของการจดการภาวะโภชนาการภาวะโภชนาการ เรมตนตงแตเมอผเขารบการรกษา
ในโรงพยาบาล จะไดรบการคดกรองภาวะโภชนาการ ถาไมพบความเสยงภาวะทพโภชนาการใหมการตดตามตอไปตลอดการรกษาในโรงพยาบาล และมการคดกรองซ าอยเสมอ หากพบวามความเสยง และจดใหมการดแลภาวะทพโภชนาการนนอยางเหมาะสม คอ การใหโภชนคลนก หมายถง การดแลผปวยดานโภชนบ าบดผปวยในและผปวยนอก ไดแก การประเมนภาวะโภชนาการ ประเมนความร/ประเมนพฤตกรรมการบรโภคอาหาร วางแผนและ ใหโภชนบ าบด ใหความร ใหค าปรกษาดาน โภชนบ าบดแกผปวย/ญาต/ผดแล ตดตามประเมนผล การใหโภชนบ าบด วางแผนดแลรกษาผปวยรวมกบทมสหสาขาวชาชพ วางแผนจ าหนาย สงตอขอมล ผปวยดานโภชนบ าบดใหกบทมเยยมบานและโรงพยาบาลเครอขาย ภายหลงทมการดแลภาวะทพโภชนาการแลวจะมการตดตามโดยการประเมนภาวะโภชนาการซ า รปภาพ 5 แสดงขนตอนการจดการภาวะโภชนาการ (43)
รปภาพ 4 แนวคดใหมในการประเมนความเสยงตอภาวะทพโภชนาการ
30
2.3 งานวจยรปแบบการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ หลกการ (44)
การทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ คอ กระบวนการท างานวจยทเกดจากการรวบรวมผลลพธของงานวจยชนดปฐมภม โดยมจดมงหมายเพอตอบปญหาทจ าเพาะ ซงการรวบรวม ผลลพธนนตองท าอยางเปนระบบ (systematic) และมหลกเกณฑในการเลอกการศกษาชนดปฐมภมอยางชดเจน เรมตงแตการคนหาการศกษาทตองครอบคลมผลงานวจยทงหมดทมขณะนน จากนนจงคดเลอกเฉพาะผลการศกษาทมคณภาพตามเกณฑทก าหนดไวมาศกษา ขนตอนของการท าการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ
ขนตอนของการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ ไดพฒนามาจากแนวคดของ Joanna Briggs Institute เนองจากเปนสถาบนทมการผลตและตพมพผลงานเกยวกบการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบทมความครอบคลมผลงานวจยหลากหลายประเภท โดยไมไดเนนเพยงแคผลงานวจยประเภทการทดลองแบบสมทมกลมควบคม (Randomized Controlled Trials; RCT) เชน งานวจยกงทดลอง งานวจยเชงพรรณนา งานวจยเชงคณภาพ เปนตน การศกษาแบบทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบควรมการท างานแบบทมวจย เนองจากตองมกระบวนการในการคดเลอกผลงานวจยทมคณภาพ ขนตอนการศกษามรายละเอยด ดงตอไปน
1. สรรหาทมวจย 2. เขยนโครงรางการศกษา ตามประเดนดงตอไปน หลกการและเหตผลในการทบทวน
วรรณกรรม วตถประสงค ก าหนดกรอบ PICO
รปภาพ 5 ขนตอนของการจดการภาวะโภชนาการ
31
3. การทบทวนวรรณกรรมทไดจากงานวจยเชงทดลอง เชน RCT, Quasi Experimental Research มกรอบของ PICO ดงน
P หมายถง Participant ใหเขยนกลมตวอยางทเราตองการคนควา I หมายถง Intervention โปรแกรมทตองการศกษาคนควา
กรณการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบทไดจากงานวจยเชงพรรณนา เชนDescriptive Cross Section Design ทเปนการศกษาเชงส ารวจทวไป I จะหมายถง Phenomenal of Interest ใหเขยนปรากฏการณทเราตองการคนควา เชน การเลยงลกดวยนมแม ภาวะโรครวมของผปวยจตเวช
C หมายถง Comparison ใหเขยนกลมเปรยบเทยบทเราตองการเปรยบเทยบประสทธผลกบ Intervention ทเราก าลงคนควา
O หมายถง Outcome ใหเขยนการวดผลทเราตองการทราบ เพอเอาผลลพธตางๆมาเปรยบเทยบกน กรณการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบทไดจากงานวจยเชงพรรณนา เชน Descriptive
Cross Section Design ทเปนการศกษาเชงส ารวจทวไป Co หมายถง Context .ใหเขยนบรบททเราศกษา เชน บรบทของประเทศไทย หรอ บรบทของโรงพยาบาลรฐบาล เปนตน
4. ก าหนดค าสบคน โดยอาจใชค า Synonyms เชน ผสงอาย วยชรา Elderly, Old Truncation Symbol ใส * หรอ “….” แลวแตฐานขอมล Boolean operators สบคนโดยเชอมค าส าคญดวย AND, OR, NOT
5. ก าหนดเกณฑการคดเขา (Inclusion Criteria) และเกณฑการคดออก (Exclusion Criteria )โดยตองสอดคลองกบ PICO ทก าหนด
6. ก าหนดฐานขอมลในการสบคน (Database) เชน Medline, PubMed, ThaiLIS 7. การตรวจสอบคณภาพงานวจย
เขยนกระบวนการในการตรวจสอบคณภาพงานวจยทจะรวบรวมขอมล เชน มทมในการทบทวนวรรณกรรมกคน กรณทอานผลงานวจยแลว พบวาการประเมนคางานวจย ไมตรงกน จะใชวธการใดในการหาขอสรป 8. ออกแบบตารางรวบรวมขอมล เพอใหสามารถรวบรวมการทบทวนวรรณกรรมทเปน
ระบบ และเขาใจไดงาย ผวจยสามารถก าหนดประเดนตางๆไดเอง เชน ชอผแตง ปทแตง กลมตวอยาง สถานทเกบขอมล เครองมอทใชวดผลการศกษา ผลการศกษาทพบ
9. คดกรองงานวจย
32
ภายหลงจากการคนควา และไดขอมลส าหรบการทบทวนวรรณกรรม ทมผวจยจะรวมกนคดรกองผลงานวจยตามเกณฑการคดเขา และเกณฑการคดออกจนไดงานวจยทตองการ และน ามาหาขอสรป 10. วเคราะหและสรปผลองคความร 11. สรปผลการคนควาเปนหมวดหม เปรยบเทยบผลการศกษา เพอใหไดขอสรปขององค
ความรทมคณภาพ ขอดของการศกษารปแบบทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ
การทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ เปนงานวจยทมสวนส าคญในการสรปองคความรทไดมาจากผลงานวจยทมความหลากหลายในประเดนตางๆ กลาวคอ การศกษาวจยในเรองใดเรองหนงอาจมผศกษาวจยในเรองเดยวกน แตแตกตางกนทกลมเปาหมาย สถานทด า เนนงานวจย ระยะเวลาศกษาวจย เครองมอวดผล ท าใหมการสรปผลงานวจยทอาจะเหมอนกนหรอแตกตางกน จงตองมการศกษาวจยแบบทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ เพอวเคราะหและสงเคราะหงานวจยทผานมา เพอคนหาองคความรทเปนปจจบนและใชเปนหลกฐานเชงประจกษในการอางองการท างาน ประโยชนของการศกษาทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบจงสามารถสรปได ดงน
1. มความนาเชอถอมากกวางานวจยในระดบ Primary Studies 2. เกดองคความรจากหลกฐานเชงประจกษ (สามารถนบเปนงานวจยระดบ Secondary
Research ตพมพเผยแพรผลงาน และน าเสนอผลงานในระดบชาต และนานาชาต 3. น าองคความรทไดไปพฒนาใชเปนแนวปฏบต Clinical Practice Guideline 4. น าผลของการใชองคความรทไดจากการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบไปใชในการ
ผลกดนแนวปฏบต สนโยบายขององคกร 2.4 งานวจยทเกยวของ
Hamirudin A.H. และคณะ (2015) (45) ไดท าการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ เพอศกษาการหาภาวะทพโภชนาการในผปวยสงอายในชมชน โดยใชเครองมอการคดกรองและเพอหารปแบบการใหสงแทรกแซง เพอการดแลภาวะโภชนาการ รวมถงศกษาผลลพธทได โดยสบคนงานวจยตงแต ค.ศ.1994 – 2013 ไดงานวจยทงหมด 293 งานวจย และไดคดเลอก 54 งานวจยทเกยวของเพอศกษาตามวตถประสงค ไดผลสรปดงน ภาวะทพโภชนาการทพบในผปวยสงอายในชมชนมคา 0-83% มชวงทกวางเนองจากความแตกตางของเครองมอทใช และความแตกตางของกลมตวอยาง งานวจยสวนใหญเปนรปแบบภาคตดขวาง และไมมการใหสงแทรกแซง โดยสงแทรกแซง ท
33
พบในงานวจยแบงออกไดเปน dietary care, nutrition education, referral to Meals on Wheels services-community services ซงสงผลใหภาวะทางโภชนาการของผปวยดขน
Marian A.E. และคณะ (2014) (46) ท าการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ เรองการใช
แบบประเมนคดกรองภาวะทพโภชนาการแบบตางๆ โดยคดเลอกจากงานวจย 7,357 งานวจย จากในอดตถงเดอนกมภาพนธ 2012 และมงานวจยทผานการคดเลอก 83 งานวจย เพอจะศกษาวเคราะหดวาจะสามารถตอบค าถามงานวจย 3 ขอไดหรอไม คอ 1) แบบฟอรมการประเมนคดกรองนนมขอดอยางไร 2) แบบฟอรมการประเมนคดกรองนนจะสามารถคาดการณผลลพธทางคลนกไดดอยางไร 3) แบบฟอรมการประเมนคดกรองใดดกวากนเมอใชประเมนผปวยกลมเดยวกน Marian A.E. และคณะ ไดสรปขอคดเหนขอคดเหนจากผลการศกษาไวดงน 1) ม 32 แบบฟอรมซงไมสะทอนแสดงผลการประเมนคดกรอง (screening & assessment) ไดอยางชดเจนในประเดนของภาวะทพโภชนาการและผลลพธทางคลนก 2) แบบวด MUST ซงใชในผปวยผใหญทรกษาตวอยในโรงพยาบาล แสดงผลวารปแบบและเกณฑการประเมนอยในระดบพอใชถงด เมอเปรยบเทยบกบแบบอางองตางๆ สวนแบบคดกรองอนๆ จะใหผลทดอยกวา 3) แบบฟอรม MNA ซงนยมใชมากกบผปวยสงอาย 4) ในผปวยผใหญ แบบฟอรม SGA, NRS-2002, MUST แสดงผลในระดบพอใชถงระดบด เมอใชคาดการณในประเดนของ : ระยะเวลาการรกษาตวอยในโรงพยาบาล อตราการเสยชวตและภาวะแทรกซอน
Barker L.A. (2011) (1) ไดศกษาภาวะทพโภชนาการในโรงพยาบาล ในดานความชก การระบภาวะทพโภชนาการ และผลกระทบตอระบบสขภาพ พบวา ความชกของภาวะทพโภชนาการในประเทศออสเตรเลยประมาณรอยละ 40 ภาวะทพโภชนาการมความสมพนธกบผลลพธในทางทไมด ไดแก ระบบภมคมกนแยลง การหายของแผลชาลง กลามเนอออนแรง ระยะเวลานอนโรงพยาบาลยาวนานขน คาใชจายในโรงพยาบาลเพมสงขน และเพมอตราการตาย ดงนนการคดกรองภาวะโภชนาการจงมความจ าเปน โดยเครองมอทใชนนควรมความงายในการใชและรวดเรวในการคดกรองผปวยทมความเสยง พบวาเครองมอทใชในการคดกรองและประเมนโดย The dietitians Assessment of Australia มเครองมอทใชเพอคดกรอง 5 ชนด ไดแก The Malnutrition Screening tool (MST), Malnutrition Universal Screening Tool (MUST), Nutritional Risk Screening (NRS-2002), The short-form MNA (MNA-SF) และเครองมอทใชเพอประเมน 3 ชนด ไดแก The Mini Nutrition Assessment (MNA), The four item Short Nutrition Assessment Questionnaire (SNAQ), Subjective Global Assessment (SGA) ในประเทศออสเตรยเลยยงไมมขอบงคบใหมการคดกรองภาวะโภชนาการ ดงนนภาวะทพโภชนาการทพบจงมคาต ากวาความเปนจรง
34
Donini L. และคณะ (2007) (47) ท าการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบเพอศกษาเครองมอคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการในผสงอาย โดยสบคนขอมลตงแต 1 มกราคม ค.ศ. 1990 ถง 31 กรกฎาคม ค.ศ. 2003 พบงานวจยจ านวน 115 งานวจย และไดคดเลอก 9 งานวจยทเกยวของเพอท าการศกษาภาวะโภชนาการ (Bedogni’s definition) ผลการศกษา พบวา ภาวะโภชนาการประเมนไดจาก 1. การบรโภคอาหาร (Food intake) 2. การวดสดสวนรางกาย (Body composition) 3. การวดการท าหนาทของอวยวะ (Organ functionality) โดยวดไดจากคาชวเคม ไดแก อลบมน พรอลบมน คอเลสเตอรอล หรอ การท าหนาท (Functional parameters) ประเมนไดจากสาเหตของการเกดภาวะทพโภชนาการ (cause of malnutrition) ไดแก cognitive status, mood, autonomy in daily activities (feeding, ability to shop), chewing function, number and type of drugs, intestinal functionality (nausea, vomiting, diarrhea) ผลของภาวะทพโภชนาการ (consequence of malnutrition) ไดแก lymphocytes, skin-test, anemia, glossitis, pressure, typology and severity of acute or sub-acute pathologies โดยพบเครองมอทใชในการประเมนภาวะโภชนาการในผสงอายทงหมด 7 เครองมอ ไดแก NST (Nutritional Screening Tool), NSI C (“Determine Your Nutritional Health” Checklist), RAI (Resident Assessment Instrument), MDS (Minimum Data Set), SGA (Subjective Global Assessment), MNA (Mini Nutritional Assessment), IPST (Initial Protein Energy Malnutrition Screening Tool), NRI (Nutritional Risk Index)
Kubruk C และ Jensen L. (2007) (48) ไดท าการทบทวนวรรณกรรม เรองภาวะทพ
โภชนาการในผปวยเจบปวยเฉยบพลน (acute care patients) โดยมวตถประสงค คอ เพอหาความชกของภาวะทพโภชนาการ วธการระบภาวะทพโภชนาการ และปจจยทมผลตอภาวะโภชนาการ จากการสบคนงานวจยตงแต ป ค.ศ.1996-2005 ไดงานวจยจ านวน 857 งานวจย และไดคดเลอก 149 งานวจยทเกยวของ ผวจยไดขอสรป ดงน 1.ภาวะทพโภชนาการอยในชวง 13-78% ซงแบงประเภทผปวยออกเปน 3 กลม คอ ผปวยผใหญ (adult patients) ผปวยสงอาย (elderly patients) และผปวยเฉพาะ (specialized patient populations) โดยวธการระบภาวะทพโภชนาการทแตกตางกนท าใหยากตอการประมาณคาความชกภาวะทพโภชนาการในผปวยเฉยบพลน 2. พบวามหลายเครองมอทน ามาใชคดกรองภาวะโภชนาการไมมการทดสอบความตรง ความเทยง ความไว และความจ าเพาะของเครองมอ 3. ปจจยทมความสมพนธทสงผลตอภาวะโภชนาการแบงเปน 2 ประเภท คอ ปจจยสวนบคคลไดแก อาย ภาวะซมเศรา โรคประจ าตว ยาทใชในการรกษา ความสามารถในการบรโภค การเคยว การกลน ขอจ ากดในการเคลอนไหวรางกาย การรบรรส กลน ระยะการรกษาโรค และปจจยเกยวกบองคกร ไดแก ความไมรเกยวกบภาวะ ทพโภชนาการ ไมมการคดกรองหรอ
35
ประเมนภาวะโภชนาการ ไมมการอบรมหรอใหความรดาน โภชนบ าบด ไมมการจดบนทกน าหนกสวนสง การบรโภคอาหาร ไมมทปรกษาหรอนกโภชนากร การไมเหนความส าคญของโภชนาการ นอกจากนยงพบวาเครองมอมการถกน ามาใชมากทสด SGA
Elia M และคณะ (2005)(49) ไดทบทวนวรรณกรรมเกยวกบภาวะทพโภชนาการ ในดานการตระหนกถงการไดรบการรกษา และการใหสงแทรกแซง (intervention) แกผปวยทมภาวะทพโภชนาการ การคดกรองภาวะโภชนาการ ผลการศกษาพบวา ความชกของภาวะทพโภชนาการมความแปรปรวนไปตามการใหค าจ ากดความของแตละการศกษา โดยประมาณคา ความชกอยในชวง 10-60% พบในผปวยทอยในโรงพยาบาลและดแลทบาน และไมมขนตอนการคดกรองภาวะโภชนาการอยางเปนทางการ นอกจากนในกลมทพบภาวะ ทพโภชนาการมากกวาครงหนงไมไดรบการตระหนกถงและไมไดรบการรกษา มการศกษาทเปนรปแบบการทดลองแบบสมทมกลมควบคม (Randomized controlled trial; RCT) มการใหสงแทรกแซง (intervention) ในรปแบบของการใหสารอาหาร (enteral or parenteral nutrition) การใหสารอาหารทางปาก (Oral nutritional supplement) การใหค าปรกษา (Counseling advice) การให routine diet พบวามการเปลยนแปลงคอ ระยะเวลานอนโรงพยาบาลลดลง อตราการตายลดลง การตดเชอของแผลลดลง น าหนกตวเพมขน การท ากจกรรมตางๆ ดขน ลดลงของคาใชจายโรงพยาบาล
36
บทท 3 วธด าเนนงานวจย รปแบบการศกษา
การศกษานเปนการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ (systematic review) ขอบเขตของการศกษา การทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบครอบคลมงานวจยทท าการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการในผปวยทรกษาในโรงพยาบาลซงทตพมพเปนภาษาองกฤษหรอภาษาไทย โดยเปนงานวจยรปแบบตางๆ และท าการศกษาในมนษย วธการศกษา
ฐานขอมลทใช ในการศกษานท าการสบคนขอมลงานวจยจากฐานขอมลอเลคทรอนกสต างๆ ไดแก
ฐานขอมลภาษาองกฤษ ประกอบดวย MEDLINE และ Cochrane Library และฐานขอมลภาษาไทย ประกอบดวย Thai Library Integrated System (ThaiLIS), Thai Journal Citation Index centre (TCI) ฐานขอมลวทยานพนธของมหาวทยาลยตางๆ ไดแก มหาวทยาลยมหดล จฬาลงกรณมหาวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม มหาวทยาลยขอนแกน มหาวทยาลยสงขลานครนทร มหาวทยาลยศลปากร โดยสบคนตงแตเรมมฐานขอมล จนถงเดอนตลาคม 2559
การสบคนขอมล (Search strategy) ท าการสบคนขอมลงานวจยทเปนภาษาองกฤษและภาษาไทยจากฐานขอมลทก าหนดไว ดวย
ค าส าคญตาง ๆ และสบคนเพมเตมโดยพจารณาจากเอกสารอางองและบรรณานกรมของงานวจยทเกยวของ
ค าส าคญทใชในการสบคนจากฐานขอมลภาษาองกฤษ ประกอบดวย MeSH terms และค าส าคญอนๆ ไดแก (Nutrition Disorders [MeSH] OR Nutritional Status [MeSH] OR Malnutrition [MeSH] OR Protein-Energy Malnutrition [MeSH]) AND (Nutrition Surveys [MeSH] OR Nutrition Assessment [MeSH] OR Screening [MeSH] OR evaluation OR screening OR screen) AND (Inpatients [MeSH] OR Patients [MeSH] OR Hospitals [MeSH] OR hospitalized patient OR illness OR ill)
ค าส าคญทใชในการสบคนจากฐานขอมลภาษาไทยประกอบดวย ภาวะโภชนาการ ภาวะทพโภชนาการ การคดกรองภาวะโภชนาการ การประเมนภาวะโภชนาการ ผปวยทรกษาในโรงพยาบาล
37
การคดเลอกงานวจย (Study selection) ในการคดเลอกงานวจย ผวจย 2 คน ท าการคดเลอกงานวจยทเกยวของโดยจะพจารณาจากชอเรอง (title) และบทคดยอ (abstract) เปนอนดบแรก หลงจากนนไดสบคนบทความฉบบเตม (full-text article) ของงานวจยทเกยวของในเบองตน และท าการคดเลอกงานวจยตามเกณฑการคดเลอกงานวจยทก าหนดไวโดยพจารณาจากบทความฉบบเตม (full-text article) ซงผวจยทง 2 คนจะท าการคดเลอกงานวจยแบบเปนอสระตอกนและหากความเหนของผวจยทงสองคนไมตรงกนจะขอขอสรปจากผวจยคนท 3 เกณฑการคดเขา (Inclusion criteria): เปนงานวจยท
- มวตถประสงคเพอคดกรองความเสยงตอภาวะทพโภชนาการหรอประเมนภาวะทพโภชนาการในผปวยทรกษาในโรงพยาบาล
- วดผลลพธการศกษาเปนประสทธผลของการคดกรองความเสยงตอภาวะทพโภชนาการหรอประเมนภาวะทพโภชนาการอยางใดอยางหนง ไดแก ความชกของภาวะทพโภชนาการ อตราตาย ระยะเวลานอนในโรงพยาบาล การเกดภาวะแทรกซอนตางๆ ในผปวยตพมพเปนภาษาองกฤษหรอภาษาไทย
เกณฑการคดออก (Exclusion criteria) - วดผลลพธเปนความสามารถหรอคณภาพของวธการ/รปแบบในการคดกรองและ
ประเมนภาวะโภชนาการ - วดผลลพธเปนความพงพอใจหรอความรหรอความคดเหนตอวธการ/รปแบบการคด
กรองและประเมนภาวะโภชนาการ - ไมสามารถเขาถงขอมลทน ามาใชในงานวจยได
การสกดขอมล เมอไดงานวจยทผานการคดเลอกงานวจยมาแลวผวจยจะรวบรวมขอมลและสกดขอมลท
ส าคญของแตละงานวจย (data extraction) โดยใชแบบสกดขอมลงานวจยทผานการคดเลอก (data extraction form) ซงประกอบดวย
- ขอมลทวไปของงานวจย ไดแก ชอเรอง ชอผวจย ปทตพมพ รปแบบงานวจย ประเทศทท างานวจย
- ขอมลเกยวกบประชากรทท าการศกษาวจย ไดแก จ านวน อายเฉลย โรคทเปน ระดบความรนแรงของโรค
38
- ขอมลเกยวกบการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการ ไดแก วธการ/รปแบบของการคดกรองและประเมน องคประกอบทใชในการคดกรอง เกณฑในการคดกรองหรอประเมน
- ขอมลเกยวกบผลลพธของการศกษาทแสดงประสทธผลของการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการ ไดแก ความชกของภาวะทพโภชนาการ อตราการตาย ระยะเวลานอนในโรงพยาบาล การเกดภาวะแทรกซอนตางๆ ในผป วย
บทท 4 ผลการศกษา การศกษานเปนการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบของรปแบบการคดกรองความเสยง
ตอภาวะทพโภชนาการและประเมนภาวะทพโภชนาการในผปวยทรกษาตวในโรงพยาบาล โดยสบคนงานวจย จากฐานขอมลอเลกทรอนกสทงภาษาองกฤษและภาษาไทยตามเกณฑการคดเลอกทก าหนดไว น าเสนอผลการศกษาโดยแบงเปนสวนตางๆ ดงน 4.1 ผลของการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ 4.2 คณลกษณะของงานวจยทถกคดเลอก 4.3 รปแบบการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการ 4.4 ประสทธผลของการคดกรองความเสยงตอภาวะทพโภชนาการและการประเมน ภาวะทพโภชนาการ 4.5 ผลการศกษาเพมเตม 4.1 ผลของการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ
จากการสบคนงานวจยจากฐานขอมลตางๆ ดวยค าส าคญทก าหนดไว พบบทความงานวจยจากฐานขอมล MEDLINE จ านวน 2,113 เรอง จากฐานขอมล Cochrane Library จ านวน 979 เรอง สวนงานวจยในประเทศไทย พบบทความงานวจยจากฐานขอมล ThaiLIS, TCI และฐานขอมลวทยานพนธของมหาวทยาลยตางๆ จ านวน 49 เรอง นอกจากนยงพบงานวจยทเกยวของจากการสบคนเอกสารอางองของงานวจยทมการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบทเคยศกษากอนหนาและเอกสารอางองทอยในรายงานตนฉบบอก 23 เรอง รวมเปนบทความทงสน 3,164 เรอง โดยคดเลอกงานวจยทซ าซอนกนออกจ านวน 510 เรอง เหลองานวจยจ านวน 2,654 เรองทน ามาพจารณาชอเรองและบทคดยอแลวคดออกจ านวน 2,476 เรอง ดงนน มงานวจยทเขาถงบทความวจยฉบบเตม (full-text article) จ านวน 178 เรองและเมอพจารณาตามเกณฑการคดเลอกทก าหนดไวมงานวจยทผานการคดเลอกจ านวน 86 เรอง ขนตอนการทบทวนวรรณกรรมแสดงดงภาพท 6
40
979 งานวจยทไดจาก Cochrane Library
2113 งานวจยทไดจาก MEDLINE
49 งานวจยทไดจาก ThaiLIS, TCI,
ฐานขอมลวทยานพนธของมหาวทยาลย
23 งานวจยทสบคนไดจากแหลงขอมลอนๆ
510งานวจยทซ าซอน
2654 งานวจยทสบคนไดทงหมดทไมซ ากน
178 งานวจยทถกคดเลอก เมอพจารณาจากชอเรองและบทคดยอ
2476 งานวจยถกคดออก
เนองจากไมเกยวของ
86 งานวจยทถกคดเลอกตามเกณฑทก าหนด (eligibility criteria)
เมอพจารณาจากบทความฉบบเตม (full-text article)
82 งานวจยถกคดออกเนองจาก ไมมผลลพธการศกษาทสนใจ = 41 ไมใชกลมประชากรทสนใจ = 18 ไมมเครองมอการคดกรอง = 16 หางานวจยฉบบเตมไมได = 2
86 งานวจยทน ามาใชในการศกษา
รปภาพ 6 ขนตอนการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ
41
4.2 คณลกษณะของงานวจยทถกคดเลอก จากการทบทวนวรรณกรรม พบงานวจยจ านวน 86 เรองทศกษาเกยวกบรปแบบการคด
กรองความเสยงตอภาวะทพโภชนาการและ/หรอประเมนภาวะทพโภชนาการในผปวยทรกษาในโรงพยาบาล โดยคณลกษณะของงานวจยทถกคดเลอกตามเกณฑทก าหนดไว ซงประกอบดวย ปทตพมพ ประเทศทศกษา รปแบบงานวจย ชอผวจย จ านวนกลมตวอยาง ลกษณะของกลมตวอยาง รปแบบการคดกรองหรอประเมน ไดแสดงรายละเอยดในตารางท 10-12
42
ตาราง 10 จ านวนและรอยละของงานวจย จ าแนกตามลกษณะทวไปของงานวจย (n= 86) ลกษณะทวไปของงานวจย จ านวน %
รปแบบวธการวจย งานวจยแบบไปขางหนา (Prospective study) งานวจยแบบภาคตดขวาง (Cross sectional study ) งานวจยแบบสมและมกลมควบคม (randomized controlled trial) งานวจยยอนหลง (retrospectively study)
43 28 8 7
50.0 32.6 9.3 8.1
สถานทท างานวจย ทวปยโรป ทวปเอเชย ทวปอเมรกาเหนอ ทวปออสเตรเลย ทวปอเมรกาใต ทวปแอฟรกา
34 26 12 6 7 1
39.5 30.2 13.9 6.9 8.1 1.2
กลมตวอยาง ผปวยทวไป/ ผปวยเฉพาะโรค ผปวยสงอายทวไป/ ผปวยสงอายเฉพาะโรค ผปวยเดกทวไป/ ผปวยเดกเฉพาะโรค
30/16 18/4 17/1
34.9/18.6 20.9/4.7 19.8/1.2
จ านวนกลมตวอยาง (คน) ≤30 31-500 501-1000 >1001
3 74 5 4
3.5 86.0 5.8 4.7
รปแบบการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการ ขอมลจากตวบคคล ขอมลจากการวด เครองมอทเปนแบบวด
14 51 65
10.8 39.2 50.0
จากตารางท 10 ซงแสดงขอมลทวไปของงานวจยทถกคดเลอกจ าแนกตามปทตพมพ
ประเทศทท าการศกษา รปแบบงานวจย ลกษณะของกลมตวอยาง ขนาดกลมตวอยาง รปแบบเครองมอคดกรองหรอประเมน พบวา
43
ปทตพมพ งานวจยตางประเทศพบงานวจยทตพมพเผยแพรระหวาง พ.ศ.2530-2559 (ค.ศ. 1987-
2016) และพบงานวจยประเทศไทยเผยแพรระหวาง พ.ศ.2541-2557 ประเทศทท าการศกษา งานวจยไดด าเนนการในประเทศตางๆ ไดแก ประเทศในทวปยโรป เชน อตาล สเปน สหราช
อาณาจกร และนอรเวย พบงานวจย 34 เรอง (39.5%) รองลงมาคอประเทศในทวปเอเชย เชน จน ไทย อนเดย และเกาหลใต จ านวน 26 เรอง (30.2%) ประเทศในทวปอเมรกา เชน บราซล สหรฐอเมรกา และแคนาดา
รปแบบงานวจย พบวารปแบบของงานวจยสวนใหญเปนงานวจยแบบไปขางหนา (Prospective study)
จ านวน 43 เรอง (50.0%) รองลงมาเปนงานวจยแบบภาคตดขวาง (Cross-sectional study) จ านวน 28 เรอง (32.6%) งานวจยแบบสมและมกลมควบคม (Randomized controlled trial) จ านวน 8 เรอง (9.3%) งานวจยแบบยอนหลง (retrospectively study) จ านวน 7 เรอง (8.1%)
ลกษณะกลมตวอยาง กลมตวอยางทน ามาศกษาคอผปวยทรกษาในโรงพยาบาลแบงออกเปน 4 ประเภท ไดแก
กลมผปวยทวไป คอ ผปวยผใหญทไมไดระบโรคทเปน จ านวน 30 เรอง (34.9%) กลมผปวยเฉพาะโรค คอ ผปวยทระบโรคในงานวจย เชน มะเรง โรคตบ โรคระบบทางเดนอาหาร โรคหวใจ จ านวน 22 เรอง (18.6%) กลมผปวยสงอาย คอ ผปวยทมอายมากกวาหรอเทากบ 60 ปขนไป ทไมไดระบโรคจ านวน 18 เรอง (20.9%) และผปวยสงอายระบโรค จ านวน 4 เรอง (4.7%) กลมผปวยเดก คอ ผปวยทมอายนอยกวาหรอเทากบ 18 ป ทไมไดระบโรค จ านวน 17 เรอง (19.8%) และผปวยเดกระบโรค จ านวน 1 เรอง (1.2%)
ขนาดของกลมตวอยาง งานวจยสวนใหญศกษาในกลมตวอยางขนาดใหญ (มากกวา 30 คน) จ านวน 83 เรอง
(96..5%) มเพยง 3 เรอง ( 3.5% ) ทเปนงานวจยขนาดเลก (≤30 คน)
44
รปแบบเครองมอคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการ ส าหรบรปแบบการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการสามารถแบงออกเปน 3 ประเภท
คอ การใชขอมลจากตวบคคล (Subjective nutritional assessment) การใชขอมลจากการวด(Objective nutritional assessment) และเครองมอทเปนแบบวด
ตารา
ง 11
คณลก
ษณะข
องงา
นวจย
ทถกค
ดเลอ
ก ( ง
านวจ
ยตาง
ประเ
ทศ )
ท ผแ
ตง
ปท
ตพมพ
ปร
ะเทศ
รป
แบบง
านวจ
ย กล
มตวอ
ยาง
จ านว
น(ค
น)
รปแบ
บการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
1 Ro
ller R
E แล
ะคณะ
(201
6) (5
0)
2559
ออ
สเตร
ย งา
นวจย
แบบภ
าคตด
ขวาง
(C
ross
-sect
ional
study
) ผป
วยทว
ไป (h
ospit
alise
d pa
tient
s)
404
การใ
ชเคร
องมอ
ทเปน
แบบว
ด
2 Ad
ejum
o OL
และ
คณะ
(2015
) (51
) 25
58
สหรฐ
อเมร
กาแล
ะแคน
าดา
งานว
จยไป
ขางห
นา
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยเฉ
พาะโ
รค (h
eart
failu
re
patie
nts)
16
0 กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
3 Ba
ccar
o F
และ
Sanc
hez A
(201
5)
(52)
25
58
ไนจเ
รย
งานว
จยแบ
บไปข
างหน
า (P
rosp
ectiv
e stu
dy)
ผปวย
ทวไป
15
2 กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
4 Ce
rri A
P แล
ะคณะ
(201
5) (5
3)
2558
อต
าล
งานว
จยแบ
บไปข
างหน
า (P
rosp
ectiv
e stu
dy)
ผปวย
สงอา
ย (h
ospit
alize
d el
derly
) 10
3 กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
5 Co
ltman
A แ
ละคณ
ะ (20
15) (
54)
2558
สห
รฐอเ
มรกา
งา
นวจย
แบบภ
าคตด
ขวาง
(C
ross
-sect
ional
study
) ผป
วยทว
ไป (in
tens
ive c
are
unit)
29
4 กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
6 Gr
elle
ty E
และ
คณะ
(2015
) (55
) 25
58
ฝรงเศ
ส งา
นวจย
แบบย
อนหล
ง (R
etro
spec
tive
study
) ผป
วยเด
ก (ch
ildre
n at
high
risk
of
mor
talit
y)
2205
กา
รใชข
อมลจ
ากกา
รวด
7 Hu
ysen
truyt
K แ
ละคณ
ะ (2
015)
(5
6)
2558
เบ
ลเยย
ม งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยเด
ก (h
ospit
alize
d ch
ildre
n)
368
การใ
ชเคร
องมอ
ทเปน
แบบว
ด
8 M
ogen
sen
KM แ
ละคณ
ะ (2
015)
(5
7)
2558
สห
รฐอเ
มรกา
งา
นวจย
แบบย
อนหล
ง (R
etro
spec
tive
study
) ผป
วยทว
ไป (C
ritica
lly il
l)
6518
กา
รใชข
อมลจ
ากกา
รวด
9 Sh
arm
a D
และค
ณะ (2
015)
(58)
25
58
อนเด
ย งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยเฉ
พาะโ
รค (C
ance
r Pat
ients
) 57
กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
46
ท ผแ
ตง
ปท
ตพมพ
ปร
ะเทศ
รป
แบบง
านวจ
ย กล
มตวอ
ยาง
จ านว
น(ค
น)
รปแบ
บการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
10
Zhou
J แล
ะคณะ
(201
5) (5
9)
2558
จน
งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยสง
อาย
(surgi
cal e
lder
ly)
142
การใ
ชขอม
ลจาก
การว
ดและ
การใ
ชเค
รองม
อทเป
นแบบ
วด
11
Shaw
C แ
ละคณ
ะ (2
015)
(60
) 25
58
องกฤ
ษ งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยเฉ
พาะโ
รค (
Adul
t on
colo
gy in
patie
nts)
12
8 กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
12
Ahm
ed S
. และ
คณะ
(201
4) (6
1)
2557
อน
เดย
งานว
จยแบ
บภาค
ตดขว
าง
(Cro
ss-se
ction
al stu
dy )
ผปวย
เดก
(Ped
iatric
) 13
1 กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
13
Badia
-Tah
ull M
B แล
ะคณะ
(201
4)
(62)
25
57
สเปน
งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยทว
ไป (n
on-c
ritica
lly il
l dig
estiv
e su
rgery
) 20
5 กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
14
Bass
im C
W แ
ละคณ
ะ (20
14) (
63)
2557
สห
รฐอเ
มรกา
งา
นวจย
แบบภ
าคตด
ขวาง
(C
ross
-sect
ional
study
) ผป
วยเฉ
พาะโ
รค (c
hron
ic Gr
aft
versu
s hos
t dise
ase
) 21
0 กา
รใชข
อมลจ
ากกา
รวดแ
ละกา
รใช
เครอ
งมอท
เปนแ
บบวด
15
Drev
et S
และ
คณะ
(2014
) (64
) 25
57
สเปน
งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยสง
อาย
(hip
fract
ure)
50
กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
16
Mor
iana
M แ
ละคณ
ะ (20
14) (
65)
2557
สเ
ปน
งานว
จยแบ
บไปข
างหน
า (P
rosp
ectiv
e stu
dy)
ผปวย
ทวไป
19
7 กา
รใชข
อมลจ
ากกา
รวดแ
ละกา
รใช
เครอ
งมอท
เปนแ
บบวด
17
Mun
k T แ
ละคณ
ะ (20
14) (
66)
2557
เด
นมาร
ก งา
นวจย
แบบส
มและ
มกลม
ควบค
ม (ra
ndom
ized
cont
rolle
d tri
al)
ผปวย
ทวไป
(hos
pitali
zed)
81
กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
18
Sökü
lmez
P แ
ละคณ
ะ (2
014)
(67)
25
57
ตรก
งานว
จยแบ
บไปข
างหน
า (P
rosp
ectiv
e stu
dy)
ผปวย
เฉพา
ะโรค
(infla
mm
ator
y bo
wel d
iseas
e)
38
การใ
ชเคร
องมอ
ทเปน
แบบว
ด
19
Tang
vik R
J และ
คณะ
(201
4) (6
8)
2557
นอ
รเวย
งานว
จยแบ
บไปข
างหน
า (P
rosp
ectiv
e stu
dy)
ผปวย
ทวไป
32
79
การใ
ชเคร
องมอ
ทเปน
แบบว
ด
47
ท ผแ
ตง
ปท
ตพมพ
ปร
ะเทศ
รป
แบบง
านวจ
ย กล
มตวอ
ยาง
จ านว
น(ค
น)
รปแบ
บการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
20
Rodr
igues
CS
และ
Chav
es G
V (2
014)
(69)
25
57
บราซ
ล งา
นวจย
แบบย
อนหล
ง (R
etro
spec
tive
study
) ผป
วยเฉ
พาะโ
รค (
gyne
colo
gical
tum
ors )
14
6 กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
21
Agar
wal E
และ
คณะ
(2013
) (70
) 25
56
ออสเ
ตรเล
ย งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยทว
ไป
31
22
การใ
ชเคร
องมอ
ทเปน
แบบว
ด
22
Lee
JS แ
ละคณ
ะ (20
13) (
71)
2556
เก
าหลใ
ต งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยสง
อาย(
olde
r adu
lt pa
tient
s with
seps
is)
401
การใ
ชเคร
องมอ
ทเปน
แบบว
ด
23
Leite
HP
และค
ณะ (2
013)
(72)
25
56
บราซ
ล งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(pro
spec
tive
study
) ผป
วยเด
ก (cr
iticall
y ill
child
ren)
22
1 กา
รใชข
อมลจ
ากกา
รวด
24
Mau
ricio
SF แ
ละคณ
ะ (20
13) (
73)
2556
บร
าซล
งานว
จยแบ
บไปข
างหน
า (P
rosp
ectiv
e stu
dy)
ผปวย
เฉพา
ะโรค
(colo
rect
al ca
ncer
) 70
กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
25
Moe
eni V
และ
คณะ
(2013
) (74
) 25
56
นวซแ
ลนด
งานว
จยแบ
บภาค
ตดขว
าง
(Cro
ss-se
ction
al stu
dy )
ผปวย
เดก
(hos
pitali
zed
child
ren)
16
2 กา
รใชข
อมลจ
ากกา
รวดแ
ละกา
รใช
เครอ
งมอท
เปนแ
บบวด
26
Rash
eed
S แล
ะคณะ
(201
3) (7
5)
2556
สห
ราช
อาณา
จกร
งานว
จยแบ
บไปข
างหน
า (P
rosp
ectiv
e stu
dy)
ผปวย
สงอา
ย (H
ospit
alize
d Pa
tient
s Age
d 60
and
Old
er)
152
การใ
ชขอม
ลจาก
การว
ดและ
การใ
ชเค
รองม
อทเป
นแบบ
วด
27
Shee
an P
M แ
ละคณ
ะ (2
013)
(76)
25
56
ชคาโ
ก งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(pro
spec
tive
study
) ผป
วยสง
อาย
(eld
erly
patie
nts)
26
0 กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
28
Thor
esen
L แ
ละคณ
ะ (20
13) (
77)
2556
นอ
รเวยแ
ละแค
นาดา
งา
นวจย
แบบภ
าคตด
ขวาง
(Cro
ss-
sect
ional
study
) ผป
วยเฉ
พาะโ
รค (a
dvan
ced
colo
rect
al ca
rcino
ma)
77
กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
29
Yata
be M
S แล
ะคณะ
(201
3) (7
8)
2556
ญป
น งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยสง
อาย
(eld
erly
inpat
ients)
42
กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
48
ท ผแ
ตง
ปท
ตพมพ
ปร
ะเทศ
รป
แบบง
านวจ
ย กล
มตวอ
ยาง
จ านว
น(ค
น)
รปแบ
บการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
30
Spag
nuol
o M
I และ
คณะ
(2013
) (7
9)
2556
อต
าล
งานว
จยแบ
บไปข
างหน
า (P
rosp
ectiv
e stu
dy)
ผปวย
เดก
14
4 กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
31
Olve
ira G
และ
คณะ
(201
3) (8
0)
2556
สเ
ปน
งานว
จยแบ
บไปข
างหน
า (P
rosp
ectiv
e stu
dy)
ผปวย
ทวไป
(non
-crit
ically
ill
patie
nts)
60
5 กา
รใชข
อมลจ
ากกา
รวดแ
ละกา
รใช
เครอ
งมอท
เปนแ
บบวด
32
Holyd
ayM
และ
คณะ
(201
2) (8
1)
2555
ออ
สเตร
เลย
งานว
จยแบ
บสมแ
ละมก
ลมคว
บคม
(rand
omize
d co
ntro
lled
trial)
ผปวย
สงอา
ย (h
ospit
alize
d pa
tient
s in
acut
e ag
ed c
are)
14
3 กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
33
Moe
eni V
และ
คณะ
(2012
) (82
) 25
55
นวซแ
ลนด
งานว
จยแบ
บภาค
ตดขว
าง
(Cro
ss-se
ction
al stu
dy )
ผปวย
เดก
(hos
pitali
zed
child
ren)
15
0 กา
รใชข
อมลจ
ากกา
รวดแ
ละกา
รใช
เครอ
งมอท
เปนแ
บบวด
34
Pasq
uini T
A แล
ะคณะ
(201
2) (8
3)
2555
บร
าซล
งานว
จยแบ
บภาค
ตดขว
าง
(Cro
ss-se
ction
al stu
dy )
ผปวย
ทวไป
(hos
pitali
zed
patie
nts )
10
9 กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
35
Klek
S แ
ละคณ
ะ (20
11) (
84)
2554
โป
แลนด
งา
นวจย
แบบส
มและ
มกลม
ควบค
ม (ra
ndom
ized
cont
rolle
d tri
al)
ผปวย
ทวไป
(sur
gical
patie
nts)
30
5 กา
รใชข
อมลจ
ากกา
รวด
36
Shen
HC
และค
ณะ (2
011)
(85)
25
54
ไตหว
น งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยเฉ
พาะโ
รค (p
ost-a
cute
str
oke
patie
nts)
48
3 กา
รใชข
อมลจ
ากกา
รวด
37
Sode
rham
n U
และค
ณะ (2
011)
(8
6)
2554
นอ
รเวย
งานว
จยแบ
บภาค
ตดขว
าง
(Cro
ss-se
ction
al stu
dy )
ผปวย
สงอา
ย (o
lder
hos
pital
patie
nts)
15
8 กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
38
Som
anch
i M
และ
คณะ
(2011
) (87
) 25
54
สหรฐ
อเมร
กา
งานว
จยแบ
บภาค
ตดขว
าง
(Cro
ss-se
ction
al stu
dy )
ผปวย
ทวไป
(hos
pitali
zed
patie
nts)
40
0 กา
รใชข
อมลจ
ากกา
รวด
49
ท ผแ
ตง
ปท
ตพมพ
ปร
ะเทศ
รป
แบบง
านวจ
ย กล
มตวอ
ยาง
จ านว
น(ค
น)
รปแบ
บการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
39
Star
ke J
และค
ณะ (
2011
) (88
) 25
54
สวตเ
ซอแล
นด
งานว
จยแบ
บสมแ
ละมก
ลมคว
บคม
(rand
omize
d co
ntro
lled
trial)
ผปวย
ทวไป
(med
ical p
atien
ts)
132
การใ
ชเคร
องมอ
ทเปน
แบบว
ด
40
Ling R
E แล
ะคณะ
(201
1) (8
9)
2554
สห
ราช
อาณา
จกร
งานว
จยแบ
บภาค
ตดขว
าง
(Cro
ss-se
ction
al stu
dy )
ผปวย
เดก
(hos
pitali
zed
child
ren)
56
กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
41
Zam
berla
n P
และค
ณะ (2
011)
(90)
25
54
บราซ
ล งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยเด
ก (cr
iticall
y ill
child
ren)
90
กา
รใชข
อมลจ
ากกา
รวด
42
Dres
cher
T แ
ละคณ
ะ (20
10) (
91)
2553
สว
ตเซอ
แลนด
งา
นวจย
แบบภ
าคตด
ขวาง
(C
ross
-sect
ional
study
) ผป
วยสง
อาย
(geria
tric
hosp
italiz
ed p
atien
ts)
104
การใ
ชเคร
องมอ
ทเปน
แบบว
ด
43
Ha L
และ
คณะ
(2010
) (92
) 25
53
นอรเว
ย งา
นวจย
แบบส
มและ
มกลม
ควบค
ม (ra
ndom
ized
cont
rolle
d tri
al)
ผปวย
สงอา
ย (ac
ute
strok
e ag
ed
>65
year
s)
170
การใ
ชขอม
ลจาก
การว
ดและ
การใ
ชเค
รองม
อทเป
นแบบ
วด
44
Wu
B แล
ะคณะ
(201
0) (9
3)
2553
จน
งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยเฉ
พาะโ
รค (g
astro
intes
tinal
canc
er)
505
การใ
ชเคร
องมอ
ทเปน
แบบว
ด
45
Gera
simidi
s K แ
ละคณ
ะ (2
010)
(94)
25
53
สหรา
ชอา
ณาจก
ร งา
นวจย
แบบภ
าคตด
ขวาง
(Cro
ss-
sect
ional
study
) ผป
วยเด
ก (p
ediat
ric h
ospit
al)
247
การใ
ชเคร
องมอ
ทเปน
แบบว
ด
46
Hulst
JM แ
ละคณ
ะ (20
10) (
95)
2553
เน
เธอรแ
ลนด
งานว
จยแบ
บไปข
างหน
า ภ
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยเด
ก (h
ospit
alize
d ch
ildre
n)
424
การใ
ชเคร
องมอ
ทเปน
แบบว
ด
47
Benja
min
J และ
คณะ
(200
8) (9
6)
2551
อน
เดย
ภคงา
นวจย
แบบภ
าคตด
ขวาง
(C
ross
-sect
ional
study
) ผป
วยเฉ
พาะโ
รค (C
rohn
's dis
ease
) 11
2 กา
รใชข
อมลจ
ากกา
รวด
50
ท ผแ
ตง
ปท
ตพมพ
ปร
ะเทศ
รป
แบบง
านวจ
ย กล
มตวอ
ยาง
จ านว
น(ค
น)
รปแบ
บการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
48
Garib
alla
S แล
ะ Fo
rster
S (2
007)
(9
7)
2550
สห
ราช
อาณา
จกร
งานว
จยแบ
บไปข
างหน
า (P
rosp
ectiv
e stu
dy)
ผปวย
สงอา
ย (ac
ute
illnes
s in
olde
r peo
ple)
44
5 กา
รใชข
อมลจ
ากกา
รวด
49
Hass
en T
A แล
ะคณะ
(200
7) (9
8)
2550
ออ
สเตร
ยเลย
งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยเฉ
พาะโ
รค (a
bdom
inal
aorti
c an
eury
sm r
epair
, EVA
R or
lowe
r lim
b re
vasc
ular
izatio
n)
31
การใ
ชขอม
ลจาก
การว
ดและ
การใ
ชเค
รองม
อทเป
นแบบ
วด
50
Devo
to G
และ
คณะ
(2006
) (99
) 25
49
อตาล
งา
นวจย
แบบภ
าคตด
ขวาง
(C
ross
-sect
ional
study
) ผป
วยทว
ไป (h
ospit
alize
d pa
tient
s )
108
การใ
ชขอม
ลจาก
การว
ดและ
การใ
ชเค
รองม
อทเป
นแบบ
วด
51
Mar
ino L
V แล
ะคณะ
(200
6) (1
00)
2549
อเ
มรกา
ใต
งานว
จยแบ
บภาค
ตดขว
าง
(Cro
ss-se
ction
al stu
dy )
ผปวย
เดก
(hos
pitali
zed
pedi
atric
pa
tient
s an
d so
me
spec
ialist
ou
tpat
ient c
linics
)
227
การใ
ชขอม
ลจาก
ตวบค
คลแล
ะการ
ใช
ขอมล
จากก
ารวด
52
Amad
i B แ
ละคณ
ะ (20
05) (
101)
25
48
องกฤ
ษ งา
นวจย
แบบส
มและ
มกลม
ควบค
ม (ra
ndom
ized
cont
rolle
d tri
al)
ผปวย
เดก
(child
ren
with
pe
rsiste
nt d
iarrh
ea )
15
5 กา
รใชข
อมลจ
ากกา
รวด
53
Dzien
iszew
ski J
และ
คณะ
(2005
)
(102
) 25
48
โปแล
นด
งานว
จยแบ
บภาค
ตดขว
าง
(Cro
ss-se
ction
al stu
dy )
ผปวย
ทวไป
21
0 กา
รใชข
อมลจ
ากกา
รวด
54
Ener
oth
M แ
ละคณ
ะ (2
005)
(103
) 25
48
สวเด
น งา
นวจย
แบบส
มและ
มกลม
ควบค
ม ( r
ando
mize
d co
ntro
lled
study
)
ผปวย
สงอา
ย (h
ip fra
ctur
e)
80
การใ
ชขอม
ลจาก
การว
ดและ
การใ
ชเค
รองม
อทเป
นแบบ
วด
55
Guo
Y แล
ะคณะ
(200
5) (1
04)
2548
สห
รฐอเ
มรกา
งา
นวจย
แบบย
อนหล
ง (re
trosp
ectiv
ely
study
) ผป
วยเฉ
พาะโ
รค (c
ance
r pa
tient
s)
30
การใ
ชขอม
ลจาก
การว
ด
51
ท ผแ
ตง
ปท
ตพมพ
ปร
ะเทศ
รป
แบบง
านวจ
ย กล
มตวอ
ยาง
จ านว
น(ค
น)
รปแบ
บการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
56
Ignac
io de
Ulib
arri
J และ
คณะ
(200
5) (1
05)
2548
สเ
ปน
งานว
จยแบ
บภาค
ตดขว
าง
(Cro
ss-se
ction
al stu
dy )
ผปวย
ทวไป
53
กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
57
Schn
elld
orfe
r T แ
ละ A
dam
s DB
(200
5) (1
06)
2548
แค
รฟอเ
นย
งานว
จยแบ
บยอน
หลง
(retro
spec
tivel
y stu
dy)
ผปวย
เฉพา
ะโรค
(Chr
onic
Panc
reat
itis)
313
การใ
ชเคร
องมอ
ทเปน
แบบว
ด
58
Galva
n O
และค
ณะ (2
004)
(107
) 25
47
ออสเ
ตรย
งานว
จยแบ
บไปข
างหน
า (P
rosp
ectiv
e stu
dy)
ผปวย
ทวไป
64
0 กา
รใชข
อมลจ
ากกา
รวดแ
ละกา
รใช
เครอ
งมอท
เปนแ
บบวด
59
Joha
nsen
N แ
ละคณ
ะ (2
004)
(108
) 25
47
เดนม
ารก
งานว
จยแบ
บสมแ
ละมก
ลมคว
บคม
(rand
omize
d co
ntro
lled
trial)
ผปวย
ทวไป
21
2 กา
รใชข
อมลจ
ากตว
บคคล
และก
ารใช
ขอ
มลจา
กการ
วด
60
Rypk
ema
G แล
ะคณะ
(200
4) (1
09)
2547
เน
เธอรแ
ลนด
งานว
จยแบ
บไปข
างหน
า (P
rosp
ectiv
e stu
dy)
ผปวย
สงอา
ย (ge
riatri
c inp
atien
ts)
298
การใ
ชเคร
องมอ
ทเปน
แบบว
ด
61
Acun
a K
และค
ณะ (2
003)
(110
) 25
46
บราซ
ล งา
นวจย
แบบภ
าคตด
ขวาง
(C
ross
-sect
ional
study
) ผป
วยทว
ไป
155
การใ
ชขอม
ลจาก
การว
ด, ก
ารใช
เค
รองม
อทเป
นแบบ
วด
62
Baue
r J แ
ละ C
apra
S (2
003)
(1
11)
2546
ออ
สเตร
เลย
งานว
จยแบ
บภาค
ตดขว
าง
(Cro
ss-se
ction
al stu
dy )
ผปวย
เฉพา
ะโรค
(can
cer)
65
กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
63
Step
hens
one
GR (2
001)
(112
) 25
44
สหรฐ
อเมร
กา
งานว
จยแบ
บยอน
หลง
(retro
spec
tivel
y stu
dy)
ผปวย
เฉพา
ะโรค
(live
r tra
nspl
ant
patie
nts)
10
9 กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
64
Brias
soul
is G
และค
ณะ (2
000)
(113
) 25
43
สหรฐ
อเมร
กา
งานว
จยแบ
บไปข
างหน
า (P
rosp
ectiv
e stu
dy)
ผปวย
เดก
(critic
ally
ill ch
ildre
n)
37
การใ
ชขอม
ลจาก
การว
ด
52
ท ผแ
ตง
ปท
ตพมพ
ปร
ะเทศ
รป
แบบง
านวจ
ย กล
มตวอ
ยาง
จ านว
น(ค
น)
รปแบ
บการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
65
Coris
h CA
(200
0) (1
14)
2543
ไอ
รแลน
ด งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยทว
ไป
594
การใ
ชขอม
ลจาก
การว
ด
66
Serm
et-G
aude
lus I
และ
คณะ
(200
0) (1
15)
2543
ฝร
งเศส
งานว
จยแบ
บไปข
างหน
า (P
rosp
ectiv
e stu
dy)
ผปวย
เดก
29
6 กา
รใชข
อมลจ
ากตว
บคคล
และก
ารใช
ขอ
มลจา
กการ
วด
67
Gine
r M แ
ละคณ
ะ (1
996)
(116
) 25
39
สหรฐ
อเมร
กา
งานว
จยแบ
บไปข
างหน
า (P
rosp
ectiv
e stu
dy)
ผปวย
ทวไป
(crit
ically
ill p
atien
ts)
129
การใ
ชขอม
ลจาก
การว
ด
68
Volke
rt D
และ
คณะ
(199
2) (1
17)
2535
เย
อรมน
งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยสง
อาย
(geria
tric
patie
nts)
30
0 กา
รใชข
อมลจ
ากกา
รวด
69
Sand
man
PO
และค
ณะ (1
987)
(1
18)
2530
สว
เดน
งานว
จยแบ
บไปข
างหน
า (P
rosp
ectiv
e stu
dy)
ผปวย
สงอา
ย (A
lzheim
er’s
disea
se แ
ละ m
ulti-
infar
ct
dem
entia
)
18
การใ
ชขอม
ลจาก
การว
ด
ตารา
ง 12
คณลก
ษณะข
องงา
นวจย
ทถกค
ดเลอ
ก ( ง
านวจ
ยประ
เทศไ
ทย )
ท ผแ
ตง
ปท
ตพมพ
ปร
ะเทศ
รป
แบบง
านวจ
ย กล
มตวอ
ยาง/
จ านว
น จ า
นวน
(คน)
รป
แบบก
ารคด
กรอง
หรอป
ระเม
น
1 โส
ภศ เก
ตพร (
119)
25
57
ไทย
งานว
จยยอ
นหลง
(Ret
rosp
ectiv
e stu
dy)
ผปวย
ทวไป
(ผปว
ยวกฤ
ตทใช
เค
รองช
วยหา
ยใจ)
11
0 กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
2 อา
ทตย
กระภ
ฤทธ
(120
) 25
57
ไทย
งานว
จยแบ
บไปข
างหน
า (P
rosp
ectiv
e stu
dy)
ผปวย
เฉพา
ะโรค
(ผปว
ยมะเ
รงศร
ษะแล
ะล าค
อ)
140
การใ
ชเคร
องมอ
ทเปน
แบบว
ด
3 เฉ
ลมพร
โรจน
รตนศ
รกล
(121
) 25
57
ไทย
งานว
จยแบ
บภาค
ตดขว
าง (C
ross
-se
ction
al stu
dy )
ผปวย
เดก
(ผปว
ยกมา
รศลย
กรรม
)
78
การใ
ชขอม
ลจาก
การว
ดและ
การใ
ชเคร
องมอ
ทเป
นแบบ
วด
4 บร
ยา ด
แท (1
22)
2556
ไท
ย งา
นวจย
แบบภ
าคตด
ขวาง
(Cro
ss-
sect
ional
study
) ผป
วยเฉ
พาะโ
รค (ผ
ปวยม
ะเรง
ปาก
มดลก
หรอผ
ปวยม
ะเรง
เตาน
มทรบ
การร
กษาใ
นหอผ
ปวยเ
คมบ า
บด )
76
การใ
ชขอม
ลจาก
การว
ด
5 ณน
ตรธภ
รณ อ
นถาแ
ละคณ
ะ(1
23)
2556
ไท
ย งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยทว
ไป (ผ
ปวยว
กฤตท
ใช
เครอ
งชวย
หายใ
จ)
90
การใ
ชเคร
องมอ
ทเปน
แบบว
ด
6 สด
ใจ ป
ลดขว
า (12
4)
2556
ไท
ย งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยเฉ
พาะโ
รค (ผ
ปวยบ
าดเจ
บท
ศรษะ
)
22
การใ
ชขอม
ลจาก
การว
ด
7 กา
นตรช
ต โร
จนพน
ธ แล
ะคณะ
(1
25)
2556
ไท
ย งา
นวจย
แบบภ
าคตด
ขวาง
(Cro
ss-
sect
ional
study
) ผป
วยเฉ
พาะโ
รค (ผ
ปวยม
ะเรง
ศรษะ
และค
อ)
80
การใ
ชเคร
องมอ
ทเปน
แบบว
ด
8 เอ
กวทย
เอยม
ทองอ
นทร (
126)
25
56
ไทย
งานว
จยแบ
บภาค
ตดขว
าง (C
ross
-se
ction
al stu
dy)
ผปวย
ทวไป
(ผปว
ยนอน
โรงพ
ยาบา
ล )
642
การใ
ชขอม
ลจาก
การว
ดและ
การใ
ชเคร
องมอ
ทเป
นแบบ
วด
54
ท ผแ
ตง
ปท
ตพมพ
ปร
ะเทศ
รป
แบบง
านวจ
ย กล
มตวอ
ยาง/
จ านว
น จ า
นวน
(คน)
รป
แบบก
ารคด
กรอง
หรอป
ระเม
น
9 สร
พร อ
ยแกว
(127
) 25
55
ไทย
งานว
จยแบ
บภาค
ตดขว
าง (C
ross
-se
ction
al stu
dy)
ผปวย
ทวไป
(ผปว
ยไอซ
ยศลย
กรรม
) 28
7 กา
รใชเ
ครอง
มอทเ
ปนแบ
บวด
10
มณรต
น ศร
สวสด
และค
ณะ (6
) 25
55
ไทย
งานว
จยแบ
บภาค
ตดขว
าง (C
ross
-se
ction
al stu
dy)
ผปวย
สงอา
ย 26
5 กา
รใชข
อมลจ
ากกา
รวดแ
ละกา
รใชเ
ครอง
มอท
เปนแ
บบวด
11
อไร ม
ตรปร
าสาท
(128
) 25
54
ไทย
งานว
จยแบ
บไปข
างหน
า (P
rosp
ectiv
e stu
dy)
ผปวย
สงอา
ย (ผ
ปวยส
งอาย
ในแผ
นกอา
ยรกร
รม)
209
การใ
ชเคร
องมอ
ทเปน
แบบว
ด
12
บญยง
สรบ
ารงว
งษ (1
29)
2554
ไท
ย งา
นวจย
แบบภ
าคตด
ขวาง
(Cro
ss-
sect
ional
study
) ผป
วยทว
ไป (ผ
ปวยศ
ลยกร
รมทเ
ขารบ
การผ
าตดช
องทอ
ง)
106
การใ
ชเคร
องมอ
ทเปน
แบบว
ด
13
ประภ
าพร ส
นธงศ
ร (13
0)
2553
ไท
ย งา
นวจย
แบบภ
าคตด
ขวาง
(Cro
ss-
sect
ional
study
) ผป
วยเฉ
พาะโ
รค (ผ
ปวยม
ะเรง
ทได
รบเค
มบ าบ
ด)
162
การใ
ชขอม
ลจาก
ตวบค
คลแล
ะการ
ใชขอ
มลจา
กการ
วด
14
สฐดา
แพร
ด า (1
31)
2547
ไท
ย งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยเฉ
พาะโ
รค (ผ
ปวยบ
าดเจ
บไข
สนหล
ง)
42
การใ
ชขอม
ลจาก
การว
ด
15
ปนมณ
เรยว
เดชะ
(132
) 25
46
ไทย
งานว
จยแบ
บไปข
างหน
า (P
rosp
ectiv
e stu
dy)
ผปวย
ทวไป
(ผปว
ยทได
รบกา
รผา
ตดทา
งชอง
ทอง)
36
0 กา
รใชข
อมลจ
ากกา
รวดแ
ละกา
รใชเ
ครอง
มอท
เปนแ
บบวด
16
ชฎาภ
รณ เป
รมปร
ามอม
ร (1
33)
2542
ไท
ย งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยทว
ไป (ผ
ปวยอ
ายรก
รรมท
ใส
เครอ
งชวย
) 91
กา
รใชข
อมลจ
ากตว
บคคล
และก
ารใช
ขอมล
จากก
ารวด
17
สมาล
โพธศ
ร (13
4)
2541
ไท
ย งา
นวจย
แบบไ
ปขาง
หนา
(Pro
spec
tive
study
) ผป
วยทว
ไป (
ผปวย
ศลยก
รรม
ทวไป
)
57
การใ
ชขอม
ลจาก
การว
ด
4.3 รปแบบการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการ จากการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบพบวา รปแบบของการคดกรองความเสยงตอภาวะทพโภชนาการและการประเมนภาวะทพโภชนาการ สามารถแบงไดเปน 3 รปแบบ ดงน
4.3.1 การใชขอมลจากตวบคคล (subjective nutritional assessment) คอ การอาศยขอมลจาก การซกประวต สมภาษณขอมลจากผปวย
4.3.1.1 การซกประวต พบในการทบทวนวรรณกรรมครงน ไดแก อาย ประวตโรค ระดบความรนแรง ประวตการรกษาพยาบาล ประวตการใชยา ปญหาระบบทางเดนอาหาร
4.3.1.2 การประเมนจากอาหาร จากการทบทวนวรรณกรรมครงนพบการประเมนจากการบรโภคอาหาร มการใชองคประกอบ ดงน การบรโภคอาหาร (food intake, dietary intake) ความสามารถในการรบประทานอาหาร(recent ability to eat) การบรโภคอาหารลดลง (reduced food intake) การบรโภคอาหารในชวงสปดาหสดทายกอนเขารบการรกษา(dietary intake during the last week before admission) ความไมอยากอาหาร (loss of appetite) จ านวนมออาหารประจ าวนและองคประกอบของอาหาร(number of daily meals and composition of food) ประวตการไดรบสารอาหาร บนทกการบรโภคอาหารยอนหลง 24 ชวโมง ความถในการบรโภคอาหารชนดตางๆ
4.3.1.3 การตรวจรางกายทางคลนก (Physical examination) ทพบในการทบทวนวรรณกรรมครงน ไดแก การตรวจผวหนง Skin test reactivity, Delayed cutaneous hypersensitivity
4.3.2 การใชขอมลจากการวด (objective nutritional assessment) คอ การทดสอบ
ทางโภชนาการโดยอาศยวธทางวทยาศาสตร 4.3.2.1 การวดสดสวนของรางกาย (Anthropometric measurement) ทพบ
ในการทบทวนวรรณกรรมครงน ไดแก น าหนก (Weight), Weight loss, Arm muscle circumference (AMC), Triceps skin ford (TSF), Ideal body weight (IBW), Body mass index (BMI), Weight/age (W/A), Height/age (H/A), Weight/Height (W/H), dual energy X-ray absorptiometry (DEXA)
4.3.2.2 การตรวจทางชวเคม (Biochemical assessment) คอ การวดระดบสารในรางกายทบงชภาวะโภชนาการ ทพบในการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบในครงน ไดแก albumin, Prealbumin, transferrin ,retinol-binding protein, total
56
lymphocyte count, creatinine index, hemoglobin, hematocrit, Thyroxin binding prealbumin (transthyretin), serum total cholesterol, calcium
4.3.2.3 การประเมนการท าหนาทของรางกาย (Functional assessment) ทพบในการทบทวนวรรณกรรมครงน ไดแก Hand grip strength
4.3.3 การใชเครองมอทเปนแบบวด คอ การน าขอมลจากตวบคคลและขอมลจากการวดมา
สรางเปนเครองมอคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการ และมการจ าแนกระดบของภาวะทพโภชนาการทเกดขน จากการทบทวนวรรณกรรมในครงนพบแบบวดทงหมด 30 แบบวด ไดแก
- Bhumibol Adulyadej Hospital Nutrition Triage (BNT) - Controlling Nutritional Status (CONUT) - The Detailed Nutritional Assessment (DNA) - Full Nutritional Assessment (FNA) - The Graz Malnutrition Screening (GMS ) - Geriatric Nutritional Risk Index (GNRI) - Instant Nutritional Assessment (INA) - Index Suggestive of Malnutrition (IMS) - Innsbruck nutrition score (INS) - Malnutrition Advisory Group (MAG) - Mini-nutritional assessment (MNA) - Mini Nutritional Assessment Short Form (MNA-SF) - Malnutrition Screening Tool (MST) - Malnutrition Universal Screening Tool (MUST) - Nutrition risk classification (NRC) - Nutritional Risk Index (NRI) - nutrition risk score (NRS) - Nutritional Risk Screening 2002 (NRS2002) - Nutritional Form for the Elderly (NUFEE) - NUTrition Risk in Critically ill (NUTRIC) - Patient-Generated Subjective Global Assessment (PG-SGA) - Prognostic Inflammatory and Nutritional Index score (PINI) - Prideaux nutritional risk assessment (PNRA)
57
- Pediatric York hill Malnutrition Score (PYMS) - Royal Marsden Nutrition Screening Tool (RMNST) - Subjective Global Assessment (SGA) - The Screening Tool for the Assessment of Malnutrition in Pediatrics (STAMP) - the Screening Tool for Risk On Nutritional status and Growth (STRONGKIDS) - World Health Organization (WHO) - แบบตดตามภาวะทพโภชนาการโรงพยาบาลอดร (อดร)
ในแตละแบบวดมการใชขอมลจากบคคลและขอมลจากการวดรวมกนเพอคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการ องคประกอบของเครองมอทเปนแบบวดพบวา ดชนชวดทถกน ามาใชเปนองคประกอบของแบบวดมากทสดคอ น าหนกทเปลยนแปลง โดยพบใน 19 แบบวด รองลงมาคอ การบรโภคอาหาร พบใน 18 แบบวด ล าดบถดไปคอ น าหนกตว ประวตโรค และดชนมวลกาย รายละเอยดแสดงในตารางท 13
ตาราง 13 องคประกอบของดชนชวดในแตเครองมอทเปนแบบวด
ท
เครองมอ
ขอมลจากตวบคคล (subjective nutritional assessment)
ขอมลจากการวด (objective nutritional assessment)
อาย
ประว
ตโรค
ประว
ตการ
ใชยา
ประว
ตการ
รกษา
พยาบ
าล
ประเ
มนกา
รบรโ
ภคอา
หาร
ปญหา
ทางร
ะบบท
างเด
นอาห
าร
การต
รวจร
างกา
ยทาง
คลนก
ความ
เครย
ด/ระ
บบปร
ะสาท
น าหน
ก
สวนส
ง
น าหน
กทเป
ลยนแ
ปลง
ดชนม
วลกา
ย
เสนร
อบวง
กงกล
างตน
แขน
หรอค
วามห
นาขอ
งผวห
นง
การต
รวจท
างชว
เคม
การท
าหนา
ทของ
รางก
าย
1 BNT
/
/
/ / 2 CONUT
/
3 DNA
/
/ / / /
/ 4 FNA
/
/
/ /
/
/
5 GMS / /
/
/ / 6 GNRI
/
/
7 IMS
/
/
/ / 8 INA
/
9 INS
/ /
/ 10 MAG
/ /
11 MNA
/ /
/
/
/ / /
/
58
ท
เครองมอ
ขอมลจากตวบคคล (subjective nutritional assessment)
ขอมลจากการวด (objective nutritional assessment)
อาย
ประว
ตโรค
ประว
ตการ
ใชยา
ประว
ตการ
รกษา
พยาบ
าล
ประเ
มนกา
รบรโ
ภคอา
หาร
ปญหา
ทางร
ะบบท
างเด
นอาห
าร
การต
รวจร
างกา
ยทาง
คลนก
ความ
เครย
ด/ระ
บบปร
ะสาท
น าหน
ก
สวนส
ง
น าหน
กทเป
ลยนแ
ปลง
ดชนม
วลกา
ย
เสนร
อบวง
กงกล
างตน
แขน
หรอค
วามห
นาขอ
งผวห
นง
การต
รวจท
างชว
เคม
การท
าหนา
ทของ
รางก
าย
12 MNA-SF
/
/
/ /
/ 13 MST
/
/
14 MUST
/
/ / 15 NRC
/
/
/
/
16 NRI
/
/ 17 NRS
/
/
/ /
18 NRS2002
/
/
/
/ 19 NUFEE
/
/ /
/
20 NUTRIC / /
/ 21 PG-SGA
/
/ / /
/
/
/
22 PINI
/ 23 PNRA /
/ / / /
/
24 PYMS
/ /
/ 25 RMNST
/ /
/
/
26 SGA
/
/ /
/
/
/ 27 STAMP
/
/
/ /
28 STRONGKIDS
/
/ /
/ 29 WHO /
/ /
30 อดร
/
/
/ / รวม 4 13 2 2 17 6 2 3 13 5 19 12 3 9 4
(หมายเหต: Bhumibol Adulyadej Hospital Nutrition Triage (BNT), Controlling Nutritional Status (CONUT), The Detailed Nutritional Assessment (DNA), Full Nutritional Assessment (FNA), The Graz Malnutrition Screening (GMS), Geriatric Nutritional Risk Index (GNRI), Instant Nutritional Assessment (INA), Index Suggestive of Malnutrition (IMS), Innsbruck nutrition score (INS), Malnutrition Advisory Group (MAG), Mini-nutritional assessment (MNA), Mini Nutritional Assessment Short Form (MNA-SF), Malnutrition Screening Tool (MST), Malnutrition Universal Screening Tool (MUST), Nutrition risk classification (NRC), Nutritional Risk Index (NRI), nutrition risk score (NRS), Nutritional Risk Screening 2002 (NRS2002), Nutritional Form For the Elderly (NUFEE), NUTrition Risk in Critically ill (NUTRIC), Patient-Generated Subjective Global Assessment (PG-SGA), Prognostic Inflammatory and Nutritional Index score (PINI), Prideaux nutritional risk assessment (PNRA), Pediatric York hill Malnutrition Score (PYMS), Royal Marsden Nutrition Screening Tool (RMNST), Subjective Global Assessment (SGA), The Screening Tool for the Assessment of Malnutrition in Pediatrics (STAMP), the Screening Tool for Risk On Nutritional status and Growth (STRONGKIDS), World Health Organization (WHO), แบบตดตามภาวะทพโภชนาการโรงพยาบาลอดร (อดร))
59
จากผลการศกษารปแบบการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการทพบสามารถบอกไดวา รปแบบท 1 คอ การใชขอมลจากบคคล ประกอบดวย การซกประวต การประเมนจากอาหาร การตรวจรางกายทางคลนก เปนการคดกรองภาวะโภชนาการ เพราะเปนวธการทไมยงยาก ใชเวลาสนๆ และไมตองมการค านวณ รปแบบท 2 การใชขอมลจากการวด ประกอบดวย การวดสดสวนรางกาย การตรวจทางชวเคม การประเมนการท าหนาทของรางกาย เปนการประเมน เพราะมการค านวณ ใชเครองมอทยงยาก มความซบซอน ตองใชบคลากรทางการแพทย และ รปแบบท 3 การใชเครองมอทเปนแบบวด พบวาแตละแบบวดประกอบดวยดชนชวดทมาจากขอมลจากบคคล และขอมลจากการวด ดงนนแบบวดใดทมองคประกอบเปนขอมลจากบคคลเทานน จะกลาวไดวาแบบวดนนเปนการคดกรอง และแบบวดใดทมองคประกอบเปนขอมลจากการวดดวย แบบวดนนจะเปนการประเมน แตกไมสามารถบอกไดชดเจนทกแบบวด ขนอยกบความละเอยดของดชนชวดทใช รายละเอยดตารางท 14
การแบงระดบภาวะทพโภชนาการในแตละแบบวดอาจมความแตกตางกน ในภาพรวมนนสามารถแบงออกได 4 ระดบ คอ ภาวะโภชนาการปกต ภาวะทพโภชนาการเลกนอย ภาวะทพโภชนาการปานกลาง และภาวะทพโภชนาการรนแรง รายละเอยดแสดงในตารางท 14
ตาราง 14 รายละเอยดของแบบวดทแสดงถงดชนชวดและเกณฑการคดกรองหรอประเมน
ท เครองมอ ดชนชวด เกณฑการคดกรองหรอประเมน 1 BNT ดชนมวลกาย
การเปลยนแปลงน าหนก ประวตการไดรบสารอาหาร ความรนแรงของโรค/โรครวมทเปนอยทมผลตอโภชนาการ
คะแนน 0 - 4 โภชนาการปกต คะแนน 5 - 7 ทพโภชนาการเลกนอย คะแนน 8 - 10 ทพโภชนาการปานกลาง คะแนน > 10 ทพโภชนาการรนแรง
2 CONUT อลบมน ลมโฟไซต คอเลสเตอรอล
คะแนน 0 – 1 โภชนาการปกต คะแนน 2 - 4 ทพโภชนาการเลกนอย คะแนน 5 - 8 ทพโภชนาการปานกลาง คะแนน 9 – 12 ทพโภชนาการรนแรง
3 DNA น าหนก น าหนกทลดลงใน 3 เดอนทผานมา ลมโฟไซต อลบมน คอเลสเตอรอล ดชนมวลกาย พลงงานทตองการและไดรบใน 24 ชวโมง
คะแนน 7–11 โภชนาการปกต คะแนน 12–15 ทพโภชนาการเลกนอย คะแนน > 15 ทพโภชนาการรนแรง
60
ท เครองมอ ดชนชวด เกณฑการคดกรองหรอประเมน
ปจจยความเสยงตอภาวะทพโภชนาการ 4 FNA ประวตผปวยและการวนจฉยโรค
ขนตอนการรกษา การตรวจรางกาย (น าหนก สวนสง ดชนมวลกาย plicometry for tricipital, bicipital, subscapular and suprailiac skinfold36, และ bioimpedance) คาชวเคม (อลบมน คอเลสเตอรอล ลมโฟไซต พรอลบมน ทรานเฟอรรน เหลก ระดบไขมน ไอออนในเลอดและปสสาวะ ไดแก Na, K, Cl), ตบ, ไต การท างานของตอมไรทอ 24 hour-clearance of creatinine and nitrogen.
โภชนาการปกต ทพโภชนาการปานกลาง ทพโภชนาการรนแรง
5 GMS น าหนกทลดลงใน 3 เดอนทผานมา ดชนมวลกาย การบรโภคอาหาร ความรนแรงของโรค อาย
คะแนน ≥ 3 ภาวะทพโภชนาการ ถาอายมากกวาหรอเทากบ 65 ป บวกเพม 1 คะแนน
6 GNRI อลบมน น าหนก การค านวณคะแนน GNRI = [1.489 x อลบมน (g/L)] + [41.7x (น าหนก/IBW)]
คะแนน > 98 ภาวะทพโภชนาการนอยมาก คะแนน 92-98 ภาวะทพโภชนาการเลกนอย คะแนน 87 -91 ภาวะทพโภชนาการปานกลาง คะแนน 82 – 86 ภาวะทพโภชนาการรนแรง คะแนน < 82 ภาวะทพโภชนาการรนแรงมาก
7 IMS น าหนกทลดลง น าหนกตวในอดมคต triceps skinfold, arm muscle circumference, อลบมน ลมโฟไซต ฮมาโตครท
คะแนน ≥ 3 ภาวะทพโภชนาการ
8 INA อลบมน ลมโฟไซต
โภชนาการปกต
(อลบมน ≥ 3.5 g/dL, ลมโฟไซต ≥ 1500 cells/mm3) ภาวะทพโภชนาการเลกนอย
(อลบมน ≥3.5 g/dL, ลมโฟไซต <1500 cells/mm3), ภาวะทพโภชนาการปานกลาง (อลบมน <3.5 g/dL, blood
ลมโฟไซต≥1500 cells/mm3),
61
ท เครองมอ ดชนชวด เกณฑการคดกรองหรอประเมน
ภาวะทพโภชนาการรนแรง (อลบมน < 3.54 g/dL, ลมโฟไซต < 1500 cells/mm3)
9 INS ดชนมวลกาย น าหนกทลดลงใน 3 เดอนทผานมา อลบมน total serum protein (g/dl); Catabolism serum urea/serum creatinine (mg/mg)
คะแนน ≤ 2 ไมตองรบโภชนบ าบด คะแนน 3-4 อาจจะตองไดรบโภชนบ าบด คะแนน ≥ 5 ไดรบโภชนบ าบด
10 MAG ดชนมวลกาย น าหนกทลดลงโดยไมไดตงใจใน 6 เดอนทผานมา
ความเสยงตอทพโภชนาการต า ดชนมวลกาย >20 kg/m2 และน าหนกทลดลง<5% ความเสยงตอทพโภชนาการปานกลาง ดชนมวลกาย 18.5-20 kg/m2 และน าหนกทลดลง <5% (หรอน าหนกเพมขน) หรอดชนมวลกาย >20 kg/m2 และน าหนกทลดลง of 5-10%. ความเสยงตอทพโภชนาการสง ดชนมวลกาย < 18.5 kg/m2 หรอดชนมวลกาย 18.5-20 kg/m2 และ น าหนกทลดลง 5-10%.
11 MNA คดกรองดวยค าถาม 6 ขอ - ใน 3 เดอนทผานมาความอยากอาหารลดลง - ใน 3 เดอนทผานมาน าหนกทลดลง - ปญหาดานการเคลอนไหว - ความเครยด - มปญหาทางจตประสาท - ดชนมวลกาย ประเมนดวยค าถาม 12 ขอ - การชวยเหลอตวเอง - การรบประทานยามากกวา 3 ชนดหรอไม - มแผลกดทบหรอแผลทผวหนงหรอไม - รบประทานอาหารไดเตมมอ กมอตอวน - รบประทานอาหารจ าพวกโปรตนหรอไม - รบประทานผกหรอผลไมอยางนอย 2 หนวยบรโภคตอวน - ดมเครองดม ปรมาณเทาไรตอวน
คะแนน < 17 ภาวะทพโภชนาการ คะแนน 17-23.5 มความเสยงทพโภชนาการ คะแนน 24-30 โภชนาการปกต
62
ท เครองมอ ดชนชวด เกณฑการคดกรองหรอประเมน
- ความสามารถในการชวยเหลอตวเองในการรบประทานอาหาร - ผปวยคดวาตนเองมภาวะโภชนาการเปนอยางไร - เมอเทยบในวยเดยวกน ผปวยคดสขภาพตนเปนอยางไร - เสนรอบวงแขน - เสนรอบวงนอง
12 MNA-SF แบงเปน 6 ดาน คอ - ใน 3 เดอนทผานมาความอยากอาหารลดลง - ใน 3 เดอนทผานมาน าหนกทลดลง - ปญหาดานการเคลอนไหว - ความเครยด - มปญหาทางจตประสาท - ดชนมวลกาย
คะแนน 0-7 ภาวะทพโภชนาการ, คะแนน 8-11 เสยงตอภาวะทพโภชนาการ คะแนน 12-14 ภาวะโภชนาการปกต
13 MST Appetite, recent unintentional weight loss
คะแนน > 2 ภาวะทพโภชนาการ
14 MUST น าหนกทลดลงใน 3-6 เดอนทผานมา ดชนมวลกาย โรค
คะแนน 0 ความเสยงทพโภชนาการ คะแนน 1 ภาวะทพโภชนาการปานกลาง คะแนน ≥ 2 ภาวะทพโภชนาการสง
15 NRC การวนจฉย ประวตการบรโภคอาหาร น าหนกตวในอดมคต ประวตน าหนก
Yes only ≥ 1 = มความเสยงทพโภชนาการ No all = มความเสยงทพโภชนาการต า
16 NRI อลบมน น าหนก NRI = (1.519 × alb in g/L) + (41.7 x wt/usual wt)
คะแนน > 100 ภาวะทพโภชนาการปกต คะแนน 97.5-100 ภาวะทพโภชนาการเลกนอย คะแนน 83.5-97.4 ภาวะทพโภชนาการปานกลาง คะแนน< 83.5 ภาวะทพโภชนาการรนแรง
17 NRS น าหนกทลดลง ดชนมวลกาย การบรโภคอาหาร ความเครยด
คะแนน 0-3 ความเสยงทพโภชนการต า คะแนน 4-5 ตองไดรบการตดตาม คะแนน 6-15 ความเสยงทพโภชนาการสง
18 NRS2002 ดชนมวลกาย น าหนกทลดลงใน 3 เดอนทผานมา การบรโภคอาหารทลดลงในอาทตยทผานมา
คะแนน≤ 2 ภาวะทพโภชนาการปกต คะแนน 3 - 4 ภาวะทพโภชนาการปานกลาง คะแนน 5 - 7 ภาวะทพโภชนาการรนแรง
63
ท เครองมอ ดชนชวด เกณฑการคดกรองหรอประเมน
ความรนแรงของโรค ถาอายมากกวาหรอเทากบ 70 ป บวกเพม 1 คะแนน
19 NUFEE น าหนกทลดลง การบรโภคอาหาร ปญหาระบบทางเดนอาหาร จ านวนยาหรอปญหาในการรบประทานอาหาร
คะแนน < 6 ความเสยงทพโภชนการต า คะแนน 6-10 ความเสยงทพโภชนาการปานกลางคะแนน ≥ 11 ความเสยงทพโภชนาการสง
20 NUTRIC อาย จ านวนโรครวม จ านวนวนทรกษาในโรงพยาบาล Acute Physiology and Chronic Health Evaluation II (APACHE II) and Sequential Organ Failure Assessment (SOFA) scores from admission.
คะแนน ≥ 5 มความเสยงทพโภชนาการสง
21 PG-SGA ตอบโดยผปวย น าหนก การบรโภคอาหาร อาการทางระบบอาหาร ตอบโดยบคลากรทางการแพทย น าหนกทลดลง โรคทมความสมพนธกบภาวะโภชนาการ การตรวจรางกาย
คะแนน 0 -1 : ไมตองการการสนบสนนทางโภชนาการ คะแนน 2 - 3 : ไดรบการปรกษาทางโภชนาการคะแนน 4 - 8 : ตองการการสนบสนนทางโภชนาการ คะแนน ≥9 :ความจ าเปนเรงดวนส าหรบการจดการอาการทดขนและ / หรอการสนบสนนทางโภชนาการ A—ภาวะทพโภชนาการปกต B—ภาวะทพโภชนาการปานกลาง C—ภาวะทพโภชนาการรนแรง
22 PINI อลบมน, 1-acid glycoprotein, C-reactive protein (CRP)
คะแนน < 1 ภาวะโภชนาการปกต คะแนน 1–20 ภาวะทพโภชนาการปานกลาง คะแนน > 20 ภาวะทพโภชนาการรนแรง
23 PNRA น าหนก ความอยากอาหาร ผวหนง ความสามารถในการกน การท างานของล าไส อาย สถานการณรกษาพยาบาล
คะแนน 8-11 เฝาระวง คะแนน 12-14 มความเสยงภาวะโภชนาการ คะแนน 15-17 มความเสยงสงตอภาวะโภชนาการ ควรไดรบการแนะน าจากนกโภชนาการ คะแนน ≥ 18 ความเสยงสงมากตอภาวะโภชนาการ ควรไดรบการแนะน าจากนกโภชนาการ
64
ท เครองมอ ดชนชวด เกณฑการคดกรองหรอประเมน
24 PYMS ดชนมวลกาย น าหนกทลดลง การเปลยนแปลงการบรโภคอาหาร ผลของการรกษาพยาบาลทมตอภาวะโภชนาการ
คะแนน ≥ 2 มความเสยงสงตอภาวะทพโภชนาการ
25 RMNST น าหนกทลดลงอยางไมตงใจภายใน 3 เดอน น าหนกต ากวามาตรฐาน การบรโภคอาหารลดลง ปญหาระบบทางเดนอาหาร
คะแนน 0-4 ภาวะโภชนาการปกต
คะแนน 5-9 ภาวะทพโภชนาการปานกลาง
คะแนน >10 ภาวะทพโภชนาการรนแรง
26 SGA ประวตการรกษา น าหนกทเปลยนแปลง การบรโภคอาหาร ปญหาระบบทางเดนอาหาร การตรวจรางกาย
A: ภาวะโภชนาการปกต B: ภาวะโภชนาการปานกลาง C: ภาวะโภชนาการรนแรง
28 STAMP
การวนจฉย การบรโภคอาหาร น าหนกและสวนสง
คะแนน 0 - 1 ภาวะทพโภชนาการต า คะแนน 2 – 3 ภาวะทพโภชนาการปานกลาง คะแนน > 4 ภาวะทพโภชนาการสง
29 STRONGKIDS ตอบโดยบคลากรทางการแพทย โรคทมความเสยงตอภาวะทพโภชนาการ ภาวะโภชนาการ ภาวะทพโภชนาการ ตอบโดยผดแลเดก อาการทองเสย อาเจยน การบรโภคอาหารลดลง การไดรบการดแลดานโภชนาการ น าหนกทลดลง หรอเพมขน
คะแนน 0 ภาวะทพโภชนาการต า คะแนน 1–3 ภาวะทพโภชนาการปานกลาง คะแนน 4–5 ภาวะทพโภชนาการสง
30 WHO น าหนกตอสวนสง (weight-for-height (W/H)) สวนสงตออาย (height-for-age (H/A)) หรอ ดชนมวลกาย (BMI)
W/H หรอ H/A < "3 z-score ทพโภชนาการรนแรง "3 and "2 ทพโภชนาการปานกลาง BMI z-score <"3 ทพโภชนาการรนแรง ≤ "2 ทพโภชนาการปานกลาง
31 อดร ดชนมวลกาย น าหนกตวทลดลง การไดรบอาหาร ความรนแรงของโรครวมทเปนอยและผลกระทบตอภาวะโภชนาการ
คะแนน 0 - 4 มความเสยงตอภาวะทพโภชนาการ คะแนน 5 - 7 ภาวะทพโภชนาการเลกนอย คะแนน 8 - 10 ภาวะทพโภชนาการปานกลาง คะแนน > 10 ภาวะทพโภชนาการรนแรง
65
กลมผปวยทพบในการศกษาสามารถแบงออกเปน 4 ประเภท คอ ผปวยทวไป ผปวยสงอาย ผปวยเดกและผปวยเฉพาะโรค โดยอธบายลกษณะของผปวยทวไป คอ ผปวยทวไปทรกษาในโรงพยาบาลโดยไมไดระบโรค หมายถง ผปวยทกคนทเขารกษาไวในโรงพยาบาลจะไดรบการคดกรองความเสยงตอภาวะทพโภชนาการหรอประเมนภาวะทพโภชนาการ ไมมการแบงแยกวาผปวยมโรคและมอาย 18-65 ป ผปวยสงอาย คอ ผปวยทอายมากกวาหรอเทากบ 65 ป ผปวยเดก คอ ผปวยทอายนอยกวาหรอเทากบ 18 ป และผปวยเฉพาะโรค คอ ผปวยทมการระบโรคทชดเจนและมอายอยในชวง 18-65 ป ทงนในกลมของผปวยสงอายและผปวยเดกอาจมการระบโรคในบางการศกษา
การน าเครองมอทเปนแบบวดไปใชในผปวยทรกษาในโรงพยาบาลพบวา แบบวด SGA ถกน ามาใชมาทสด 22 ครง รองลงมาคอ NRS2002, MNA ตามล าดบ และเมอแบงการน าแบบวดมาใชแยกเปนกลมผปวยพบวา กลมผปวยทวไปใชแบบวด SGA มากทสด กลมผปวยสงอาย ใชแบบวด MNA มากทสด กลมผปวยเดกใชแบบวด STROGkids มากทสด และกลมผปวยเฉพาะโรคใชแบบวด SGA มากทสดรายละเอยดแสดงในตารางท 15
แบบวด SGA พฒนาชวงปลาย ค.ศ.1980 มองคประกอบในการประเมน 5 ประการ ไดแก การเปลยนแปลงของน าหนก อาหารทรบประทาน อาการทางระบบทางเดนอาหาร ความสามารถในการท างานและโรคทสมพนธกบผปวย รวมถงขอมลจากการตรวจรางกาย ไดแก ไขมนใตผวหนงทลดลง กลามเนอตนขาและตนแขน การบวมของขอเทาหรอกนกบ รวมถงภาวะทองมาน ผประเมนสามารถจ าแนกภาวะความเสยงดานโภชนาการเปน 3 ระดบ (A, B, C ) และเนองจากเปนแบบประเมนชนดบกเบกตงแตระยะแรก ปจจบนมกใชเปนแบบมาตรฐานเพอเทยบกบการประเมนชนดใหมๆ
แบบวด NRS-2002 ไดรบการพฒนาขนจากสมาคมผใหอาหารทางหลอดเลอดด าและทางเดนอาหารแหงสหภาพยโรป (ESPEN) ในป ค.ศ.2002 แบบวดดงกลาวพฒนาขนจากสมมตฐานวาเมอผปวยมอาการหนกขนจะท าใหมภาวะทพโภชนาการเพมขน เครองมอนแบงการพจารณาเปน 2 กลม คอ ภาวะความเสยงดานโภชนาการของผปวยในปจจบนและความรนแรงของโรคทผปวยประสบขณะนน โดยการประเมนดงกลาวใหความส าคญกบผสงอาย โดยมการเพมคะแนนเมอผปวยอายมากกวา 70 ป สมาคม ESPEN ไดแนะน าวา NRS-2002 ควรใชกบผปวยในโรงพยาบาล ขอดคอไมตองใช BMI
แบบวด MNA พฒนาขนในป ค.ศ. 1990 จากฝรงเศส สหรฐอเมรกาและศนยวจยของบรษทเนสเล สวตเซอรแลนด เพอประเมนผสงอายทมารกษาในคลนก บานพกคนชราและโรงพยาบาล MNA ประกอบดวย 2 สวน คอ Short form MNA และ Full MNA
แบบวด STRONGkids พฒนาและทดสอบในประเทศเนเธอแลนดอยางกวางขวาง เครองมอนม 4 ค าถาม โดยท 2 ค าถามตอบโดยผดแลเดก คอ สอบถามเกยวกบอาการทางระบบทางเดน
66
อาหาร การบรโภคอาหารลดลงหรอไม และการไดรบสารอาหาร และอก 2 ค าถามเปนบคลากรทางการแพทย คอ โรคทมผลตอภาวะโภชนาการ และ เดกมภาวะโภชนาการแยหรอไม ตาราง 15 การใชเครองมอทเปนแบบวดในการคดกรองและประเมนผปวยประเภทตางๆ
เครองมอ ผปวย รวมจ านวนงานวจย ผปวยทวไป ผปวยสงอาย ผปวยเดก ผปวยเฉพาะโรค
BNT 2 - - - 2 CONUT 1 - - - 1 DNA 1 - - - 1 FNA 1 - - - 1 GMS 1 - - - 1 GNRI 1 1 - - 2 IMS 1 - - - 1 INA - - - 1 1 INS 1 - - - 1 MAG - - - 1 1 MNA - 6 - - 6 MNA-SF 2 4 - 1 6 MST 2 - - 1 3 MUST - 2 - - 2 NRC 1 1 - - 2 NRI 2 - - 2 4 NRS 1 - - - 1 NRS2002 5 3 - - 8 NUFEE - 1 - - 1 NUTRIC 1 - - - 1 PG-SGA 2 - - 5 7 PINI 1 - - - 1 PNRA 1 - - - 1 PYMS - - 3 - 3 RMNST - - - 1 1 SGA 12 2 1 7 22 STAMP - - 3 - 3 STRONGKIDS - - 6 - 6 WHO - - 1 - 1 อดร 1 - - - 1
67
4.4 ประสทธผลของการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการ ประสทธผลของการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการ จากผลการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ สามารถจ าแนกประสทธผลออกเปนดานตางๆ ไดแก ความชกของภาวะทพโภชนาการ ระยะเวลานอนโรงพยาบาล อตราตาย และดานอนๆ เชน การกลบมาโรงพยาบาลซ า ภาวะแทรกซอน โดยไดน าเสนอประสทธผลแยกตามผลลพธตางๆ ในผปวยแตละประเภท ไดแก ผปวยทวไป ผปวยสงอาย ผปวยเดก และผปวยเฉพาะโรค รายละเอยดแสดงในตารางท 16-19
4.4.1 ความชกของภาวะทพโภชนาการ จากผลการศกษาพบวา ความชกของภาวะทพโภชนาการในผปวยทงหมดรวมทง
กลมผปวย ซงเปนผลจากงานวจย 86 เรอง แบงเปนผลจากงานวจยผปวยทวไป 30 เรอง ผปวยสงอาย 18 เรอง ผปวยเดก 16 เรอง และผปวยเฉพาะโรค 22 เรอง ภาวะทพโภชนาการอยในชวง 0 – 93.7% เปนผลมาจากการใชเครองมอคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการแบบตางๆ
ผปวยทวไป คอ ผปวยทวไปทรกษาในโรงพยาบาล โดยไมไดระบโรค หมายถง ผปวยทกคนทเขารกษาไวในโรงพยาบาลจะไดรบการคดกรองความเสยงตอภาวะทพโภชนาการหรอประเมนภาวะทพโภชนาการ ซงผลการศกษาพบ 30 งานวจยทศกษาในผปวยทรกษาในโรงพยาบาลแบงเปนงานวจยตางประเทศ 22 งานวจย และงานวจยในประเทศไทย 8 งานวจย ซงในกลมผปวยทวไปนสามารถแบงยอยได 2 กลม คอ ผปวยทวไปทไมไดมภาวะวกฤต (non critically ill) และ ผปวยทมภาวะวกฤต (critically ill) หมายถง ผปวยมความซบซอนของโรครวม เ ป น ก ล มผปวยทตองไดรบการดแลตอเนองดวยเครองมอตดตามสญญาณชพทละเอยดตลอดเวลา พบความชกของภาวะทพโภชนาการอยในชวง 0 - 93.7% รายละเอยดตารางท 16
ผปวยสงอาย จากผลการศกษาพบวา ความชกของภาวะทพโภชนาการในผปวยทอายมากกวาหรอเทากบ 65 ป อยในชวง 9-86 % ซงเปนผลจาก 18 งานวจย โดยเปนงานวจยตางประเทศ 16 งานวจยและงานวจยในประเทศไทย 2 งานวจย โดยจากงานวจยทงหมดพบ 2 งานวจยทระบวาศกษาในผปวยสงอายในโรคกระดกหก (hip fracture) พบ 1 งานวจยทศกษาในผปวยความจ าเสอม (Alzheimer’s และ
68
dementia) พบ 1 งานวจยทศกษาในผปวย acute stroke พบ 1 งานวจยทศกษาในผปวยตดเชอ และอก 13 งานวจยไมไดระบโรค รายละเอยดตารางท 17
ผปวยเดก
จากผลการศกษาพบวา ความชกของภาวะทพโภชนาการในผปวยทอายนอยกวาหรอเทากบ 18 ป อยในชวง 8.1- 88 % โดยเปนผลทมาจาก 16 งานวจย รายละเอยดในตารางท 18
ผปวยเฉพาะโรค จากผลการศกษาพบวา ความชกของภาวะทพโภชนาการในผปวยทมการระบโรคทชดเจนพบวา อยในชวง 1.9-92.1% โดยเปนผลทมาจาก 22 งานวจย ซงเปนงานวจยตางประเทศ 16 งานวจย และงานวจยในประเทศไทย 6 งานวจย กลมโรคทมการศกษา ไดแก โรคระบบทางเดนอาหาร โรคหวใจและหลอดเลอดและกลมโรคมะเรง แสดงรายละเอยดในตารางท 19
4.4.2 ระยะเวลานอนโรงพยาบาล ผปวยทวไป
จากผลการศกษาพบวา ระยะเวลานอนโรงพยาบาลใน 8 งานวจย โดยม 4 งานวจยทสรปผลการศกษาไดวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการจะมระยะเวลานอนโรงพยาบาลทยาวนานกวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการรนแรงนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกต โดยมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (68, 70, 80, 127) และม 4 งานวจยทไมพบความความแตกตางของระยะเวลานอนโรงพยาบาลอยางมนยส าคญทางสถต แตพบวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการมระยะเวลานอนยาวนานกวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการรนแรงนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกต (54, 65, 80, 107, 116) งานวจยของ Olveira G และ Tapia MJ (2013) ใหผลการศกษาทงแตกตางและไมแตกตางเนองจากงานวจยนมการใชเครองมอคดกรองหรอประเมนหลายแบบจงใหผลลพธทแตกตางกน รายละเอยดตารางท 16
69
ผปวยสงอาย จากผลการศกษาพบวา มการรายงานระยะเวลานอนโรงพยาบาลใน 2
งานวจยซงสรปผลการศกษาวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการจะมระยะเวลานอนโรงพยาบาลยาวนานกวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการรนแรงนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกตโดยมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (64, 75) รายละเอยดตารางท 17
ผปวยเดก
จากผลการศกษาพบวา มการรายงานระยะเวลานอนโรงพยาบาลใน 4 งานวจย ซงสรปผลการศกษาไดวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการจะมระยะเวลานอนโรงพยาบาลยาวนานกวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการรนแรงนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกตโดยมแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (72, 74, 95, 121) รายละเอยดตารางท 18
ผปวยเฉพาะโรค จากผลการศกษาพบวา มการรายงานระยะเวลานอนโรงพยาบาลใน 4
งานวจย ซงสรปผลการศกษาไดวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการจะมระยะเวลานอนโรงพยาบาลยาวนานกวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการรนแรงนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกตโดยมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (69, 85, 93, 112) รายละเอยดตารางท 19
4.4.3 อตราตาย
ผปวยทวไป จากผลการศกษาพบวา มการรายงานอตราตายใน 7 งานวจย โดยม 6
งานวจยทสรปผลการศกษาไดวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการมอตราตายทสงกวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการรนแรงนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกตโดยแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (57, 68, 70, 80, 83, 132) อก 3 งานวจยพบวาอตราการตายไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต แตมแนวโนมทวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการมอตราตายทสงกวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการรนแรงนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกต (80, 114, 132) ส าหรบงานวจยทใหผลการศกษาทง
70
แตกตางและไมแตกตางคอ Olveira G และ Tapia MJ (2013) และปนมณ เรยวเดชะ (2546) เนองจากงานวจยนมการใชเครองมอคดกรองหรอประเมนหลายแบบจงใหผลทตางกน รายละเอยดตารางท 16
ผปวยสงอาย
จากผลการศกษาพบวา มงานวจยทรายงานอตราตาย 4 งานวจย โดย 2 งานวจยสรปผลการศกษาไดวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการจะมอตราตายสงกวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการรนแรงนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกตโดยมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (71, 75) อก 2 งานวจยพบวาอตราการตายไมมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต แตมแนวโนมทวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการมอตราตายทสงกวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการรนแรงนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกต (53, 117) รายละเอยดตารางท 17
ผปวยเดก
จากผลการศกษาพบวา มงานวจยทรายงานอตราตาย 2 งานวจย ซงสรปผลการศกษาไดวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการจะมอตราตายทสงกวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการรนแรงนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกตแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (56, 72) รายละเอยดตารางท 18
ผปวยเฉพาะโรค
จากผลการศกษาพบวา งานวจยทรายงานอตราตาย 5 งานวจย โดยม 2 งานวจยทสรปผลการศกษาไดวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการจะมอตราตายสงกวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการรนแรงนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกตโดยมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (93, 135) สวนงานวจยอก 2 งานวจยไมพบไมความแตกตางของอตราตายอยางมนยส าคญทางสถต แตมแนวโนมทวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการมอตราตายสงกวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการรนแรงนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกต (51, 69) และม 1 งานวจยทรายงานผลเปนอตราการอยรอด พบวามความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (63) รายละเอยดตารางท 19
71
4.4.4 ผลลพธดานอนๆ ผปวยทวไป
จากผลการศกษาพบวา มการรายงานผลลพธเปนอตราการปวยใน 1 งานวจย ซงพบวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการจะมอตราปวยมากกวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการรนแรงนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกตโดยมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (68)
จากผลการศกษาพบวา มการรายงานผลลพธเปนการกลบมารกษาในโรงพยาบาลซ า (readmission) พบงานวจย 1 เรอง ซงแสดงใหเหนวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการจะมอตราการกลบมานอนโรงพยาบาลซ ามากกวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการรนแรงนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกตโดยมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (70)
จากผลการศกษาพบวา มการรายงานผลลพธเปนการตดเชอแทรกซอน มการรายงานผลลพธนใน 5 งานวจย โดยผลการศกษาสรปไดวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการจะมการตดเชอแทรกซอนมากกวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการรนแรงนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกตโดยมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต (80, 83, 119, 129, 132) และ 1 งานวจยทไมมนยส าคญทางสถต(132) คองานวจยของปนมณ เรยวเดชะ (2546) เนองจากงานวจยนมการใชเครองมอคดกรองหรอประเมนหลายแบบจงใหผลทแตกตางกน
จากผลการศกษาพบวา มการรายงานผลลพธเปนการหยาเครองชวยหายใจ พบงานวจย 1 เรองทแสดงใหเหนวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการจะมอตราการหยาเครองชวยหายใจนอยกวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการรนแรงนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกตโดยมความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต(133) รายละเอยดตารางท 16
ผปวยสงอาย
จากผลการศกษาพบวา มการรายงานผลลพธเปนปจจยทเกยวของกบภาวะทพโภชนาการใน 1 งานวจย พบวาปจจยม ดงน ผสงอายอาศยอยล าพง สญเสยประสาทการรบรสมความสามารถในการปฏบตกจวตรประจ าวนขนพนฐานอยในระดบพงพาทงหมดมการรบประทานอาหารไมครบ 3 มอตอวน มโรคมะเรง มอาการคลนไส/อาเจยนมอาการเบออาหาร และมภาวะซมเศรา (128) รายละเอยดตารางท 17
72
ผปวยเดก จากผลการศกษาพบวา มการรายงานผลลพธเปนการหยาเครองชวยหายใจ
ใน 1 งานวจย สรปผลงานวจยไดวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการจะมอตราการหยาเครองชวยหายใจนอยกวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกตแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (72)
จากผลการศกษาพบวา มการรายงานผลลพธเปนการตดเชอแทรกซอนใน 1 งานวจย สรปผลงานวจยไดวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการจะมการตดเชอแทรกซอนมากกวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกตแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (121) รายละเอยดตารางท 18
ผปวยเฉพาะโรค
จากผลการศกษาพบวา มการรายงานผลลพธเปนภาวะแทรกซอนใน 2 งานวจย สรปผลงานวจยไดวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการจะมภาวะแทรกซอนมากกวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกตแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต (93, 106) และ 1 งานวจยไมพบความส าคญทางสถต (73)
จากผลการศกษาพบวา มการรายงานผลลพธเปนระยะของโรคใน 2 งานวจย สรปผลงานวจยไดวาผปวยทมทมระยะของโรคมความรนแรงขน ท าใหภาวะโภชนากรรนแรงมากขน (125, 136) รายละเอยดตารางท 19
4.5 ผลการศกษาเพมเตม
จากการทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ นอกจากรปแบบการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการแลว ยงพบวางานวจย 12 เรองทมการด าเนนการเพอจดการและดแลภาวะโภชนาการในผปวยทมภาวะทพโภชนาการ (66, 67, 75, 81, 84, 87, 88, 92, 103, 108, 109, 133)
การดแลภาวะโภชนาการ หมายถง การกระท าของบคลากรทมตอผปวยทมภาวะทพโภชนาการ อาจจะเปน แพทย พยาบาล เภสชกร และนกโภชนากร โดยการดแลนนจากการทบทวนวรรณกรรมในครงน สามารถแบงออกได 2 ประเภท คอ การใหสารอาหาร และการดแลดานอนๆ
4.5.1 การใหสารอาหาร เปนการใหอาหารหรอสารแกผปวยทมภาวะทพโภชนาการ เพอท าใหผปวยมภาวะ
โภชนาการทดขน โดยรปแบบทใหนนมทงการใหทางปาก (oral supplement) ทางสายใหอาหาร (enteral or parenteral supplement) ส าหรบอาหารหรอสารอาหารทใหแกผปวยนนมหลาย
73
ประเภท ไดแก อาหารทมพลงงานและโปรตนสง (energy and protein rich) หรอเปนการเตมสารตางๆเพมเตมในอาหาร เชน Immunomodulating enteral diet การใหอาหารทเปนเครองดม ของวาง (snack) เปนตน
4.5.2 การดแลดานอนๆ เปนการดแลผปวยทมภาวะทพโภชนาการทไมเกยวของกบการใหอาหารหรอสารอาหาร เพอ
ท าใหผปวยมภาวะโภชนาการทดขน ไดแก การรวมมอกนของสหวชาชพในการดแลผปวยทมภาวะทพโภชนาการ ทงแพทย พยาบาล เภสชกร และนกโภชนากร มเครองมอหรอการประเมน และตดตามภาวะโภชนาการในผปวย การใหค าปรกษา ใหความรแกผปวยและผดแลผปวยเรองโภชนศกษา การปรบเปลยนมออาหาร การก าหนดโภชนาการของอาหารเสรม เชน อาหารวางทมคณคาทางโภชนาการ หรอการดแลแบบ Malnutrition care plan (MCP) คอ การวางแผนการดแลผปวยทมภาวะทพโภชนาการให เหมาะกบความตองการของผปวยแตละรายตามลกษณะทางคลนก การประเมนอาหารและตามใบสงแพทย
ตารา
งท 1
6 ปร
ะสทธ
ผลขอ
งการ
คดกร
องหร
อประ
เมนภ
าวะโ
ภชนา
การใ
นผปว
ยทวไ
ป ท
ผวจย
ปท
ตพ
มพ
จ านว
น(ค
น)
รปแบ
บการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
ประส
ทธผล
ของก
ารคด
กรอง
หรอป
ระเม
น
ความ
ชก
ผลลพ
ธดาน
อนๆ
1 Ro
ller R
E แล
ะคณ
ะ (2
016)
(50
) 25
59
404
GMS,
NRS-
2002
, MNA
-SF
28·5
- 56.8
%
ขนอย
กบรป
แบบท
ใช
-
2 Ba
ccar
o F
และ
Sanc
hez A
(2
015)
(52)
2558
15
2 SG
A, B
MI
48.70
%
-
3 Co
ltman
A แ
ละคณ
ะ (2
015)
(54)
25
58
294
SGA,
NUT
RIC
26- 8
0%,
ขนอย
กบรป
แบบท
ใช
ระยะ
เวลาน
อนโร
งพยา
บาล*
* ผ
ปวยท
มภาว
ะทพโ
ภชนา
การท
คดกร
องหร
อประ
เมนโ
ดยเค
รองม
อ NU
TRIC
แล
ะ SG
A ยา
วนาน
(hos
pital
LOS
12.7
วน แ
ละ IC
U LO
S 9.6
วน)
4 M
ogen
sen
KM
และค
ณะ (2
015)
(5
7)
2558
6,5
18
การ
วดสด
สวนร
างกา
ย (B
MI)
การต
รวจท
างชว
เคม
(albu
min,
tra
nsfe
rrin,
tota
l lym
phoc
yte
coun
t)
11.6-
55.9
%
ขนอย
กบรป
แบบท
ใช
อตรา
ตาย*
**
ควา
มเสย
งของ
การต
ายใน
ผปวย
ทมภา
วะทพ
โภชน
าการ
(Non
spec
ific
maln
utrit
ion) ส
งกวา
ผปวย
ทมภา
วะทพ
โภชน
าการ
รนแร
งนอย
กวาห
รอ
ภาว
ะโภช
นากา
รปกต
(OR
= 1.1
4; (9
5% C
I: 1.21
–1.61
) )*;
ค
วามเ
สยงข
องกา
รตาย
ในผป
วยทม
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
าร (p
rote
in-en
ergy
m
alnut
rition
) สงก
วาผป
วยทม
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
ารรน
แรงน
อยกว
าหรอ
ภ
าวะโ
ภชนา
การป
กต (O
R =
2.39;
(95%
CI: 1
.96–2
.91)*
5 Ba
dia-T
ahul
l MB
และค
ณะ (2
014)
(6
2)
2557
20
5
SGA,
PG-
SGA,
NRS
-200
2 51
.2-57
.7%
ขนอย
กบรป
แบบท
ใช
-
75
ท ผว
จย
ปท
ตพมพ
จ า
นวน
(คน)
รป
แบบก
ารคด
กรอง
หรอป
ระเม
น ปร
ะสทธ
ผลขอ
งการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
ความ
ชก
ผลลพ
ธดาน
อนๆ
6 M
orian
a M
และ
คณะ
(201
4) (6
5)
2557
19
7 SG
A
การว
ดสดส
วนรา
งกาย
(per
cent
we
ight l
oss,
BMI, a
rm
circu
mfe
renc
e, tri
cipita
l fol
d) ก
ารตร
วจทา
งชวเค
ม (al
bum
in,
trans
ferri
n, ch
oles
tero
l, lym
phoc
yte
coun
t)
7.1- 4
2.6%
ข
นอยก
บระด
บภาว
ะทพ
โภชน
าการ
ระยะ
เวลาน
อนโร
งพยา
บาล
13.5
vs 1
2.1 v
s 6.97
**
7 M
unk T
และ
คณะ
(201
4) (6
6)
2557
81
NR
S-20
02
24.7%
-
8 Ta
ngvik
RJ แ
ละคณ
ะ (2
014)
(68)
25
57
3279
NR
S-20
02
29%
ระ
ยะเวล
านอน
โรงพ
ยาบา
ล 8.3
vs 5
.0 วน
(p <
0.00
1)*
อต
ราตา
ย on
e-ye
ar m
orta
lity
(OR
4.07,
95%
CI 2
.90-5
.70)*
อต
ราปว
ย m
orbid
ity (O
R 1.5
9, 95
% C
I 1.18
-2.13
)*
9 Ag
arwa
l E แ
ละคณ
ะ (2
013)
(70)
25
56
3122
SG
A, M
ST
32%
,
ระยะ
เวลาน
อนโร
งพยา
บาล
med
ian L
OS (1
5 da
ys v
s. 10
day
s, p
< 0.0
001)
*
อต
ราตา
ย 9
0-da
y in-
hosp
ital m
orta
lity
Haz
ard
Ratio
(HR)
= 2
.29
(95%
CI: 1
.39-3
.76 (P
=0.00
1*))
, if ≤
25%
Foo
d int
ake
อต
รากา
รกลบ
มารก
ษาซ า
read
miss
ions r
ates
(36%
vs.
30%
, p =
0.0
01)*
10
Olve
ira G
และ
Ta
pia M
J (20
13)
(80)
2556
60
5 SG
A, N
RI, G
NRI,
การว
ดสดส
วนรา
งกาย
(BM
I),
การต
รวจท
างชว
เคม
(Alb
umin,
Pr
ealb
umin)
18.4
- 85.5
%
ขนอย
กบรป
แบบท
ใชแล
ะระด
บภา
วะทพ
โภชน
าการ
ระยะ
เวลาน
อนโร
งพยา
บาล
**
SGA
35.6
vs 3
0.9 (p
>0.05
),
NRI
36.5
vs 3
0.8 (p
<0.05
)* ,
GNR
I 36.9
vs 3
1.1(p
<0.05
)* ,
P
realb
umin
35.5
vs 3
4.2 (p
>0.05
),
76
ท ผว
จย
ปท
ตพมพ
จ า
นวน
(คน)
รป
แบบก
ารคด
กรอง
หรอป
ระเม
น ปร
ะสทธ
ผลขอ
งการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
ความ
ชก
ผลลพ
ธดาน
อนๆ
Alb
umin
38.5
vs 3
0.1 (p
<0.01
)*
อต
ราตา
ย***
SGA
OR
2.88
(95%
CI1.
2-6.8
9)*
N
RI OR
=1.42
(95%
CI
0.641
-3.15
) (p=
0.387
) Cut
poin
t 83.5
G
NRI O
R=1.5
1(95
% C
I 0.7
3-3.0
9) (p
=0.26
4),
BM
I OR=
2.3 (9
5% C
I 1.04
-5.06
) (p=
0.038
)*,
Pre
album
in OR
=0.90
(95%
CI 0
.84-0
.97) (
p=0.0
05),
Al
bum
in O
R=0.5
4 (9
5% C
I 0.30
-0.99
) (p=
0.046
)
กา
รตดเ
ชอแท
รกซอ
น **
**
SGA
Inf
ectio
us co
mpl
icatio
n 18
.7% v
s 16.8
% (p
>0.05
) ,
NRI
19.7
% v
s 16.9
% (p
>0.05
), GN
RI 19
.9% v
s 17.3
% (p
>0.05
),
Pre
album
in 22
.9% v
s 14.6
% (p
<0.05
)* ,
Alb
umin
19.6%
vs 1
0.6%
(p>0
.05)
11
Pasq
uini T
A แล
ะคณ
ะ (2
012)
(83)
25
55
109
SGA
33.20
%
อตรา
การต
าย**
***
12
/36
vs 3
/73
(P =
0.00
1)*
การต
ดเชอ
แทรก
ซอน*
***
77
.8% v
s 12.3
%; P
= 0.0
00)*
12
Klek
S แ
ละคณ
ะ(2
011)
(84)
25
54
305
การว
ดสดส
วนรา
งกาย
(unin
tent
ional
we
ight l
oss ห
รอ B
MI)
89.40
%
-
13
Som
anch
i U แ
ละคณ
ะ (2
011)
(87)
25
54
400
การว
ดสดส
วนรา
งกาย
(BM
I, weig
ht
loss
) กา
รตรว
จทาง
ชวเค
ม (al
bum
in )
53%
-
77
ท ผว
จย
ปท
ตพมพ
จ า
นวน
(คน)
รป
แบบก
ารคด
กรอง
หรอป
ระเม
น ปร
ะสทธ
ผลขอ
งการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
ความ
ชก
ผลลพ
ธดาน
อนๆ
14
Star
ke J
และค
ณะ(2
011)
(88)
25
54
132
NRS-
2002
35
.50%
-
15
Devo
to G
และ
คณะ
(200
6) (9
9)
2549
10
8 กา
รตรว
จทาง
ชวเค
ม (P
realb
umin)
DN
A, S
GA, P
INI
13 -
44%
ข
นอยก
บรปแ
บบทใ
ชและ
ระดบ
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
าร
-
16
Dzien
iszew
ski J
แล
ะคณะ
(200
5)
(102
)
2548
21
0 กา
รวดส
ดสวน
รางก
าย (h
eight
, we
ight,
BMI, w
aist-t
o-hip
ratio
(W
HR),
arm
circ
umfe
renc
e)
การต
รวจท
างชว
เคม
(ery
thro
cyte
, he
mog
lobin
, WBC
, lym
phoc
yte
coun
t และ
alb
umin)
10.43
- 21
.02 %
ขน
อยกบ
รปแบ
บทใช
-
17
Ignac
io de
Ul
ibarri
J แล
ะคณ
ะ (2
005)
(1
05)
2548
53
CU
NUT,S
GA,FN
A 3
- 52.8
%
ขนอย
กบรป
แบบท
ใชแล
ะระด
บภา
วะทพ
โภชน
าการ
-
18
Galva
n O
และ
คณะ
(200
4)
(107
)
2547
64
0 กา
รวดส
ดสวน
รางก
าย (B
MI )
, IN
S, PN
RA, N
RI,
0.5 -
54.8
%
ขนอย
กบรป
แบบท
ใชแล
ะระด
บภา
วะทพ
โภชน
าการ
ระยะ
เวลาน
อนโร
งพยา
บาล
ผปว
ยทมภ
าวะท
พโภช
นากา
รรนแ
รงเม
อประ
เมนด
วย N
RI มร
ะยะเ
วลาน
อนโร
งพยา
บาลย
าวนา
นทสด
19
Joha
nsen
N แ
ละคณ
ะ (2
004)
(1
08)
2547
21
2 กา
รวดส
ดสวน
รางก
าย (B
MI, r
ecen
t we
ight l
oss)
และ
การป
ระเม
นอาห
ารทบ
รโภค
(diet
ary
intak
e du
ring t
he
last w
eek b
efor
e ad
miss
ion)
28.8%
-
78
ท ผว
จย
ปท
ตพมพ
จ า
นวน
(คน)
รป
แบบก
ารคด
กรอง
หรอป
ระเม
น ปร
ะสทธ
ผลขอ
งการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
ความ
ชก
ผลลพ
ธดาน
อนๆ
20
Acun
a A
และ
คณะ
(200
3)
(110
)
2546
15
5 SG
A,IM
S,BM
I 0
- 2.1
%,
ขนอย
กบรป
แบบท
ใช
-
21
Coris
h C.
A. แ
ละคณ
ะ (2
000)
(1
14)
2543
59
4 กา
รวดส
ดสวน
รางก
าย (T
ST, M
MC)
11
%
อตรา
ตาย
****
* 6
.5% v
s 2 %
22
Gine
r M แ
ละคณ
ะ(1
996)
(116
) 25
39
129
การต
รวจท
างชว
เคม
(albu
min
) และ
การว
ดสดส
วนรา
งกาย
(w
eight
/heig
ht)
43%
ระ
ยะเวล
านอน
โรงพ
ยาบา
ล IC
U sta
y 6.9
± 1
.3 vs
4.6
± 0.7
w
ard
stay
was 1
4.7 ±
2.1
vs 1
2.3 +
1.4
23
โสภศ
เกตพ
ร (2
557)
(119
) 25
57
110
SGA
47.27
%
ผปวย
ทน าห
นกนอ
ยกวา
51
กก.แล
ะผปว
ยทไม
มการ
ตดเช
อทปอ
ด มผ
ลลพธ
ทางโภ
ชนาก
ารดข
นอยา
งมนย
ส าคญ
ทระด
บ λ
2 = 9
.74 (p
<0.05
) และλ
2 = 7.3
7 (p
= 0.0
3)
24
ณนตร
ธภรณ
อน
ถา แ
ละคณ
ะ (2
013)
(123
)
2556
90
BN
T 46
.7 - 5
3.3%
ขนอ
ยกบร
ะดบภ
าวะท
พโภ
ชนาก
าร
-
25
เอกว
ทย
เอยม
ทองอ
นทร
(255
6) (1
26)
2556
64
2 BN
T,การ
วดสด
สวนร
างกา
ย (B
MI)
14.3
- 23.8
%
ขนอ
ยกบร
ปแบบ
ทใช
-
26
สรพร
อยแ
กว(2
555)
(127
) 25
55
287
แบบต
ดตาม
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
ารรพ
.อดร
ทพ
โภชน
าการ
รนแร
ง 51.2
%
กอนจ
าหนา
ยลดล
งเหลอ
38.8
%
ระยะ
เวลาน
อนโร
งพยา
บาล
ไมม
การใ
ชแบบ
ตดตา
มระย
ะเวล
านอน
เฉลย
เทาก
บ 9.8
วน
มกา
รใชแ
บบตด
ตามร
ะยะเ
วลาน
อนเฉ
ลยเท
ากบ
6.7 ว
น (p
>0.0
5)
79
ท ผว
จย
ปท
ตพมพ
จ า
นวน
(คน)
รป
แบบก
ารคด
กรอง
หรอป
ระเม
น ปร
ะสทธ
ผลขอ
งการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
ความ
ชก
ผลลพ
ธดาน
อนๆ
27
บญยง
สรบ
ารงว
งษ
(255
4) (1
29)
2554
10
6 PG
-SGA
27
%
การต
ดเชอ
แทรก
ซอน
OR
=3.0
(95%
CI 1
.1- 8
.4)
p =
0.036
*
28
ปนมณ
เรยว
เดชะ
(2
546)
(132
) 25
46
360
MST
, MNA
-SF,
NRC,
NRS
, การ
ตรวจ
ทางช
วเคม
(seru
m a
lbum
in)
17.8
- 47
.2%
ขนอ
ยกบร
ปแบบ
ทใช
อตรา
ตาย
M
ST R
R=5.0
6 (9
5% C
I: 0.94
-27.2
0)
N
RC R
R =
7.68
(95%
CI: 0
.91-6
5.02)
N
RS R
R =
2.24
(95%
CI: 0
.41-1
2.05)
A
lbum
in RR
= 9.2
4 ( 9
5% C
I: 1.73
- 49.3
4)*
กา
รตดเ
ชอแท
รกซอ
น
MST
RR=
1.59
(95%
CI: 0
.98-2
.57)
M
NA-S
F R
R= 2
.36 (9
5% C
I: 1.42
-3.93
)*
N
RC R
R= 2
.27, (
95%
CI: 1
.40-3
.69)*
NRS
RR=
2.63
, (95
%CI
: 1.55
-4.46
)*
A
lbum
in RR
=1.89
, (95
%CI
: 1.13
-3.17
)*
29
ชฎาภ
รณ
เปรม
ปราม
อมร
(254
2) (1
33)
2542
19
8 กา
รบนท
กอาห
าร 2
4 ชว
โมง ก
ารวด
สดสว
นราง
กาย
(MAM
C, T
SF)ก
ารตร
วจทา
งชวเค
ม(alb
umin,
TLC
)
44.5-
79.6%
ดา
นอนๆ
ก
ารหย
าเครอ
งชวย
หายใ
จแตก
ตางอ
ยางม
นยส า
คญทา
งสถต
ใน
อลบ
มน λ
2= 4
.24 (p
= 0
.039)
* ระ
ยะเวล
าการ
หยาเค
รองช
วยหา
ยใจไ
มแตก
ตางก
นทกว
ธการ
ป
ระเม
นภาว
ะโภช
นากา
ร (p>
0.05)
30
สมาล
โพธศ
ร (2
541)
(134
) 25
41
57
สดสว
นของ
รางก
าย (B
MI,M
AMC,
TSF)
การต
รวจท
างชว
เคม
(Alb
umin,
TLC
) กอ
นผาต
ด 89
.4%
หลงผ
าตด
93.7
%
-
* หม
ายถง
มนย
ส าคญ
ทางส
ถต
80
** ระ
ยะเวล
านอน
โรงพ
ยาบา
ล แส
ดงเป
นวน
โดยเ
ปรยบ
เทยบ
ในผป
วยทม
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
ารกบ
ผปวย
ทมภา
วะทพ
โภชน
าการ
รนแร
งนอย
กวาห
รอภา
วะโภ
ชนาก
ารปก
ต **
* อตร
าตาย
แสด
งคาค
วามเ
สยงใน
การต
าย (O
R) โด
ยเปร
ยบเท
ยบใน
ผปวย
ทมภา
วะทพ
โภชน
าการ
กบผป
วยทม
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
ารรน
แรงน
อยกว
าหรอ
ภาวะ
โภชน
าการ
ปกต
****
การ
ตดเช
อแทร
กซอน
แสด
งเปนร
อยละ
การต
ดเชอ
โดยเ
ปรยบ
เทยบ
ในผป
วยทม
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
ารกบ
ผปวย
ทมภา
วะทพ
โภชน
าการ
รนแร
งนอย
กวาห
รอภา
วะโภ
ชนาก
ารปก
ต **
***อ
ตราต
าย แ
สดงเป
นรอย
ละกา
รตาย
โดยเ
ปรยบ
เทยบ
ในผป
วยทม
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
ารกบ
ผปวย
ทมภา
วะทพ
โภชน
าการ
รนแร
งนอย
กวาห
รอภา
วะโภ
ชนาก
ารปก
ต
ตา
รางท
17
ประส
ทธผล
ของก
ารคด
กรอง
หรอป
ระเม
นภาว
ะโภช
นากา
รในผ
ปวยส
งอาย
ท
ผแตง
ปท
ตพ
มพ
ผปวย
จ า
นวน
(คน)
รป
แบบก
ารคด
กรอง
หรอป
ระเม
น ปร
ะสทธ
ผลขอ
งการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
ความ
ชกภา
วะทพ
โภชน
าการ
ผล
ลพธด
านอน
ๆ
1 Ce
rri A
P แล
ะคณะ
(201
5) (5
3)
2558
ผป
วยสง
อาย
(hos
pitali
zed
elde
rly)
103
MNA
-SF
36.4%
อต
ราตา
ย 1
0.7%
****
*
2 Zh
ou J
และค
ณะ(2
015)
(59)
25
58
ผปวย
สงอา
ย (su
rgica
l eld
erly)
14
2 M
NA-S
F, NR
S200
2,การ
วดสด
สวน
รางก
าย (B
MI, c
alf c
ircum
fere
nce
and
mid-
arm
circ
umfe
renc
eser
um) ก
ารตร
วจทา
งชวเค
ม (al
bum
in,
hem
oglo
bin, l
ymph
ocyt
e), h
andg
rip
stren
gth,
12 -
71 %
ขน
อยกบ
รปแบ
บทใช
-
3 Dr
evet
S แ
ละคณ
ะ(2
014)
(64)
25
57
ผปวย
สงอา
ย (h
ip fra
ctur
e)
50
MNA
28
% ท
พโภช
นากา
ร
58
% ม
ความ
เสยง
ทพโภ
ชนาก
าร
ระยะ
เวลาน
อนโร
งพยา
บาล*
* 2
1.9 v
s 13.4
(P =
0.01
2)*
4 Le
e JS
และ
คณะ
(201
3) (7
1)
2556
ผป
วยสง
อาย
(old
er a
dult
patie
nts w
ith
seps
is)
401
GNRI
- อต
ราตา
ย
ความ
เสยง
ทพโภ
ชนาก
ารสง
OR=
5.787
(95%
CI: 1
.969-
17.00
5)*
ความ
เสยง
ทพโภ
ชนาก
ารสง
มาก
OR=1
1.642
(95%
CI:
81
ท ผแ
ตง
ปท
ตพมพ
ผป
วย
จ านว
น (ค
น)
รปแบ
บการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
ประส
ทธผล
ของก
ารคด
กรอง
หรอป
ระเม
น
ความ
ชกภา
วะทพ
โภชน
าการ
ผล
ลพธด
านอน
ๆ
4.313
-31.4
27)*
5 Ra
shee
d S
(201
3)
(75)
25
56
ผปวย
สงอา
ย (H
ospit
alize
d Pa
tient
s)
152
การว
ดสดส
วนรา
งกาย
(BM
I) M
UST
44%
ระ
ยะเวล
านอน
โรงพ
ยาบา
ล**
24
vs 1
5 (P
=0.02
6)*
อต
ราตา
ย **
***
22%
vs 7
% (P
=0.01
9)*
6 Sh
eean
PM
และ
คณะ
(201
3) (7
6)
2556
ผป
วยสง
อาย
(eld
erly
patie
nts)
26
0 M
NA, S
GA, N
RS-2
002,
MNA
-SF
23 –
34%
ขน
อยกบ
รปแบ
บทใช
-
7 Ya
tabe
MS
และ
คณะ
(201
3) (7
8)
2556
ผป
วยสง
อาย
(eld
erly
inpat
ients)
422
MNA
, SGA
24
.6 - 3
9.1%
ขน
อยกบ
รปแบ
บทใช
-
8 Ho
lyday
M แ
ละคณ
ะ (2
012)
(81)
25
55
ผปวย
สงอา
ย(h
ospit
alize
d pa
tient
s in
acut
e ag
ed c
are)
143
MNA
22
- 61
%
ขนอ
ยกบร
ะดบภ
าวะท
พโภ
ชนาก
าร
-
9 So
derh
amn
Uแล
ะคณะ
(201
1)
(86)
2554
ผป
วยสง
อาย
(old
er
hosp
ital p
atien
ts)
158
MNA
, NUF
FE-N
O, N
RS-2
002,
MNA
-SF
44.4
- 64.9
%
ขนอย
กบรป
แบบท
ใช
-
10
Dres
cher
T แ
ละคณ
ะ (2
010)
(91)
25
53
ผปวย
สงอา
ย(ge
riatri
c ho
spita
lized
pa
tient
s)
104
MNA
, NRS
-200
2 22
– 6
6%
ขนอ
ยกบร
ปแบบ
ทใชแ
ละระ
ดบภา
วะทพ
โภชน
าการ
-
82
ท ผแ
ตง
ปท
ตพมพ
ผป
วย
จ านว
น (ค
น)
รปแบ
บการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
ประส
ทธผล
ของก
ารคด
กรอง
หรอป
ระเม
น
ความ
ชกภา
วะทพ
โภชน
าการ
ผล
ลพธด
านอน
ๆ
11
Ha L
และค
ณะ(2
010)
(92)
25
53
ผปวย
สงอา
ย (ac
ute
strok
e)
170
MUS
T 54
.1%
-
12
Garib
alla
S แล
ะ
Forst
er S
(200
7)
(97)
2550
ผป
วยสง
อาย
(acut
e illn
ess i
n ol
der
peop
le)
445
การว
ดสดส
วนรา
งกาย
(BM
I, MUM
C,
TSF)
การต
รวจท
างชว
เคม
(Hem
oglo
bin,
alb
umin)
9 - 2
5%
ข
นอยก
บรปแ
บบทใ
ช
-
13
Ener
oth
M แ
ละคณ
ะ (2
005)
(103
) 25
48
ผปวย
สงอา
ย (h
ip fra
ctur
e)
80
SGA,
การ
วดสด
สวนร
างกา
ย (T
SF, A
MC,
BM
I), กา
รตรว
จทาง
ชวเค
ม (al
bum
in,
trans
thyr
etin,
TLC
)
9 –
78%
ขน
อยกบ
รปแบ
บทใช
-
14
Rypk
ema
G แล
ะคณ
ะ (2
004)
(109
) 25
47
ผปวย
สงอา
ย (ge
riatri
c inp
atien
ts)
298
MNA
-SF
61%
-
15
Volke
rt D
และ
คณะ
(199
2) (1
17)
2535
ผป
วยสง
อาย
(geria
tric
patie
nts)
30
0 กา
รตรว
จราง
กายท
างคล
นค (c
linica
l ju
dgem
ent,d
elay
ed cu
tane
ous
hype
rsens
itivity
) กา
รวดส
ดสวน
รางก
าย (B
MI, T
SF, M
AC)
การต
รวจท
างชว
เคม
(albu
min,
Pr
ealb
umin,
tran
sferri
n ,re
tinol
-bin
ding p
rote
in แล
ะ lym
phoc
yte)
22.30
%
อตรา
ตาย
****
* 3
เดอน
หลงจ
ากออ
กจาก
โรงพ
ยาบา
ล 40
.3% v
s 14.5
%
18 เด
อนหล
งจาก
ออกจ
ากโร
งพยา
บาล
71.6%
vs 4
4.1%
16
Sand
man
PO
และค
ณะ (1
987)
(1
18)
2530
ผป
วยสง
อาย
(Alzh
eimer
’s dis
ease
และ
m
ultiin
farc
t de
men
tia )
18
การว
ดสดส
วนรา
งกาย
(Weig
ht, T
SF,
AMC
Tran
sferri
n, P
realb
umin)
50
%
-
83
ท ผแ
ตง
ปท
ตพมพ
ผป
วย
จ านว
น (ค
น)
รปแบ
บการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
ประส
ทธผล
ของก
ารคด
กรอง
หรอป
ระเม
น
ความ
ชกภา
วะทพ
โภชน
าการ
ผล
ลพธด
านอน
ๆ
17
มณรต
น ศร
สวสด
แล
ะคณะ
(201
2)
(6)
2555
ผป
วยสง
อาย
265
Thai
NRC
การว
ดสดส
วนรา
งกาย
(ดชน
ความ
หนา
ของร
างกา
ย เส
นรอบ
เอวส
ดสวน
เสนร
อบเอ
วตอร
อบสะ
โพก)
การ
ตรวจ
ทางช
วเคม
(ฮโม
โกลบ
น ฮม
าโตค
รท อ
ลบมน
และล
มโฟ
ไซท)
8.75
- 33.6
%
ขนอ
ยกบร
ปแบบ
ทใช
-
18
อไร ม
ตรปร
าสาท
(2
554)
(128
) 25
54
ผปวย
สงอา
ย (ผ
ปวย
สงอา
ยในแ
ผนก
อา
ยรกร
รม)
209
MNA
ฉบบ
ภาษา
ไทย
21%
ดา
นอนๆ
ผ
สงอา
ยทมภ
าวะท
พโภช
นากา
รมปจ
จยทเ
กยวข
องดง
ตอไป
น อ
าศยอ
ยล าพ
ง สญเ
สยปร
ะสาท
การร
บรสม
ความ
สามา
รถใน
ก
ารปฏ
บตกจ
วตรป
ระจ า
วนขน
พนฐา
นอยใ
นระด
บพงพ
า ท
งหมด
มการ
รบปร
ะทาน
อาหา
รไมค
รบ 3
มอต
อวน
ม
โรคม
ะเรง
มอา
การค
ลนไส
/อาเจ
ยนมอ
าการ
เบออ
าหาร
และ
ม
ภาวะ
ซมเศ
รา
* หมา
ยถงม
นยส า
คญทา
งสถต
**
ระยะ
เวลาน
อนโร
งพยา
บาล
แสดง
เปนว
น โด
ยเปร
ยบเท
ยบใน
ผปวย
ทมภา
วะทพ
โภชน
าการ
กบผป
วยทม
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
ารรน
แรงน
อยกว
าหรอ
ภาวะ
โภชน
าการ
ปกต
*** อ
ตราต
าย แ
สดงค
าควา
มเสย
งในกา
รตาย
(OR)
โดยเ
ปรยบ
เทยบ
ในผป
วยทม
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
ารกบ
ผปวย
ทมภา
วะทพ
โภชน
าการ
รนแร
งนอย
กวาห
รอภา
วะโภ
ชนาก
ารปก
ต **
** ก
ารตด
เชอแ
ทรกซ
อน แ
สดงเป
นรอย
ละกา
รตดเ
ชอโด
ยเปร
ยบเท
ยบใน
ผปวย
ทมภา
วะทพ
โภชน
าการ
กบผป
วยทม
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
ารรน
แรงน
อยกว
าหรอ
ภาวะ
โภชน
าการ
ปกต
****
*อตร
าตาย
แสด
งเปนร
อยละ
การต
าย โด
ยเปร
ยบเท
ยบใน
ผปวย
ทมภา
วะทพ
โภชน
าการ
กบผป
วยทม
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
ารรน
แรงน
อยกว
าหรอ
ภาวะ
โภชน
าการ
ปกต
84
ตารา
งท 1
8 ปร
ะสทธ
ผลขอ
งการ
คดกร
องหร
อประ
เมนภ
าวะโ
ภชนา
การใ
นผปว
ยเดก
ท
ผแตง
ปท
ตพ
มพ
ผปวย
จ า
นวน
(คน)
รป
แบบก
ารคด
กรอง
หรอป
ระเม
น ปร
ะสทธ
ผลขอ
งการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
าร
ผลลพ
ธดาน
อนๆ
1 Gr
elle
ty E
และ
คณะ
(201
5) (5
5)
2558
ch
ildre
n at
high
ris
k of m
orta
lity
2205
กา
รวดส
ดสวน
รางก
าย (W
/H )
และ
MUA
C 32
·6 - 6
7·4 %
ขน
อยกบ
รปแบ
บทใช
-
2 Hu
ysen
truyt
Kแล
ะคณะ
(201
5)
(56)
2558
ho
spita
lized
ch
ildre
n 36
8 ST
RONG
kids
19.5
- 43.9
%
ขนอ
ยกบร
ะดบภ
าวะท
พโภ
ชนาก
าร
อตรา
ตาย*
**
OR
= 1.9
6 (9
5% C
I:1.25
–3.07
) (P
< 0
.01)*
3 Ah
med
S แ
ละคณ
ะ (2
014)
(61)
25
57
Pedia
tric
131
WHO
guide
lines
M
aras
mus
78%
Kw
ashio
rkor 4
.6%
Mar
asm
ic-Kw
ashio
kor
17.6%
-
4 Le
ite H
P แล
ะคณะ
(201
3) (7
2)
2556
cr
iticall
y ill
child
ren
221
การว
ดสดส
วนรา
งกาย
(W/A
, BM
I)
47.1%
ระ
ยะเวล
านอน
โรงพ
ยาบา
ล
OR
= 6.5
(95%
CI:1
.30–3
2.57;
P <
.01)*
with
h
ypog
lycem
ia
อตรา
ตาย
OR
= 3.9
8 (9
5% C
I:1.14
–13.9
4; P
= .03
)* wi
th
hyp
ergly
cem
ia
กา
รหยา
เครอ
งชวย
หายใ
จ
OR
= 4.1
1(95
% C
I:1.26
– 13
.40; P
< .0
1)* w
ith
hypo
glyce
mia
5 M
oeen
i V แ
ละคณ
ะ (2
013)
(74)
25
56
hosp
italiz
ed
child
ren
16
2 กา
รวดส
ดสวน
รางก
าย (W
eight
, W
/H, H
/A, M
UAC)
,
STRO
NGkid
s ,ST
AMP,
PYM
S
9.9 -
63%
ข
นอยก
บรปแ
บบทใ
ชและ
ระดบ
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
าร
ระยะ
เวลาน
อนโร
งพยา
บาล*
* 2.8
7 vs
2.12
( p
< 0.0
001)
*
85
ท ผแ
ตง
ปท
ตพมพ
ผป
วย
จ านว
น (ค
น)
รปแบ
บการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
ประส
ทธผล
ของก
ารคด
กรอง
หรอป
ระเม
น
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
าร
ผลลพ
ธดาน
อนๆ
6 Sp
agnu
olo
MI
และค
ณะ (2
013)
(7
9)
2556
m
ultip
le h
ospit
al se
tting
14
4 ST
RONG
kids
68%
-
7 M
oeen
i V แ
ละคณ
ะ (2
012)
(82)
25
55
hosp
italiz
ed
child
ren
150
การว
ดสดส
วนรา
งกาย
(Weig
ht,
W/H
, H/A
, MUA
C),
STRO
NGkid
s, ST
AMP,
PYM
S
3.4 -
55.4%
ขน
อยกบ
รปแบ
บทใช
และร
ะดบ
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
าร
-
8 Lin
g RE
และค
ณะ(2
011)
(89)
25
54
hosp
italiz
ed
child
ren
56
STAM
P, ST
RONG
kids
74 -
77%
ขน
อยกบ
รปแบ
บทใช
-
9 Za
mbe
rlan
P แล
ะคณ
ะ (2
011)
(90)
25
54
critic
ally
ill
90
การว
ดสดส
วนรา
งกาย
(W/A
, H/A
or
L/A
, W/H
or W
/L, B
MI/A
, AC
/A, a
nd A
C/H.
)
8- 4
6.6%
ขน
อยกบ
รปแบ
บทใช
-
10
Gera
simidi
s K
และค
ณะ (2
010)
(9
4)
2553
pe
diatri
c ho
spita
l 24
7 PY
MS
88%
-
11
Hulst
JM แ
ละคณ
ะ(2
010)
(95)
25
53
hosp
italiz
ed
child
ren
424
STRO
NGkid
s 62
%
ระยะ
เวลาน
อนโร
งพยา
บาล*
* 2
vs.
3 (p
< 0
.001)
*
12
Mar
ino L
V แล
ะคณ
ะ (2
006)
(100
) 25
49
hosp
italiz
ed
pedia
trics
pat
ients
an
d so
me
spec
ialist
ou
tpat
ient c
linics
)
227
การว
ดสดส
วนรา
งกาย
(W/A
, W
/H, H
/A) ก
ารตร
วจทา
งชวเค
ม
(al
bum
in, h
emog
lobin
) และ
die
tary
info
rmat
ion
35%
-
86
ท ผแ
ตง
ปท
ตพมพ
ผป
วย
จ านว
น (ค
น)
รปแบ
บการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
ประส
ทธผล
ของก
ารคด
กรอง
หรอป
ระเม
น
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
าร
ผลลพ
ธดาน
อนๆ
13
Amad
i B แ
ละคณ
ะ(2
005)
(101
) 25
48
persi
stent
dia
rrhoe
a 15
5 กา
รวดส
ดสวน
รางก
าย (w
eight
, he
ight,
MUM
C,W
/A,H
/A),
การ
ตรวจ
ทางช
วเคม
(Hem
oglo
bin,
Albu
min)
unde
rweig
ht 9
%
Mar
asm
us 2
3%
Kw
ashio
kor 4
7%
Mar
asm
ic-Kw
ashio
kor 2
1 %
-
14
Brias
soul
is G
และ
คณะ
(200
0) (1
13)
2544
Cr
iticall
y Ill
71
W
ater
low'
s sta
ges
21.0%
chr
onic
prot
ein–
ener
gy m
alnut
rition
แล
ะ8.1%
acu
te p
rote
in–
ener
gy m
alnut
rition
-
15
Serm
et-G
aude
lus
I และ
คณะ
(200
0)
(115
)
2554
Ch
ildre
n
296
การว
ดสดส
วนรา
งกาย
(%IBW
), fo
od in
take
, diff
iculty
re
taini
ng fo
od (d
iarrh
ea a
nd
vom
iting),
pain
, และ
abil
ity to
ea
t
26%
-
16
เฉลม
พร
โร
จนรต
นสรก
ล (2
557)
(121
)
2557
ผป
วยกม
ารศล
ยกรร
ม 78
SG
A, ก
ารวด
สดสว
นราง
กาย
(BM
I, W
/A)
14.1
- 29
.5%
ขนอย
กบรป
แบบท
ใชแล
ะระด
บภา
วะทพ
โภชน
าการ
ระยะ
เวลาน
อนโร
งพยา
บาล*
* 1
2.0 v
s 4.5
(p <
0.01
)*
การต
ดเชอ
แทรก
ซอน*
***
2
8.6%
p <
0.00
1*.
87
ตารา
งท 1
9 ปร
ะสทธ
ผลขอ
งการ
คดกร
องหร
อประ
เมนภ
าวะโ
ภชนา
การใ
นผปว
ยเฉพ
าะโร
ค ท
ผแตง
ปท
ตพ
มพ
ผปวย
จ า
นวน
(คน)
รป
แบบก
ารคด
กรอง
หร
อประ
เมน
ประส
ทธผล
ของก
ารคด
กรอง
หรอป
ระเม
น
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
าร
ผลลพ
ธดาน
อนๆ
1 Ad
ejum
o OL
และ
คณะ
(201
5) (5
1)
2558
he
art f
ailur
e
160
NRI
- อต
รากา
รตาย
H
R =
0.60
(95%
CI:0
.39-0
.93, p
=.02
)
2 Sh
arm
a D
และ
คณะ
(201
5) (5
8)
2558
Ca
ncer
57
PG
-SGA
84
.20%
-
3 Sh
aw C
และ
คณะ
(201
5) (6
0)
2558
Ad
ult o
ncol
ogy
inpat
ients
128
MST
, PG-
SGA,
RM
NST
52 -
80%
ขน
อยกบ
รปแบ
บทใช
-
4 Ba
ssim
CW
และ
คณะ
(201
4) (6
3)
2557
ch
ronic
GVH
D
210
PG-S
GA, ก
ารวด
สดสว
นรา
งกาย
(BM
I) 11
- 29
%
ขนอย
กบรป
แบบท
ใช
อตรา
การอ
ยรอด
****
* 6
9% v
s 82%
(P =
0.00
5)*
5 Sö
külm
ez P
และ
คณะ
(201
4) (6
7)
2557
inf
lamm
ator
y bo
wel d
iseas
e 38
SG
A 92
.1%
-
6 Ro
drigu
es C
S แล
ะ Ch
aves
GV
(2
014)
(69)
2557
gy
neco
logic
al tu
mor
s 14
6 PG
-SGA
62
.4%
ระยะ
เวลาน
อนโร
งพยา
บาล*
* 1
2 vs
8.5
vs.7
p<0.0
01)*
อตรา
ตาย
****
* 8
2.6%
vs 7
3.5%
vs 1
2.7%
(p<0
.001)
*
7 M
auric
io SF
และ
คณะ
(201
3) (7
3)
2556
co
lore
ctal
canc
er
70
SGA
45
.7 -
70%
ข
นอยก
บระด
บภาว
ะทพ
โภชน
ากร
ภาวะ
แทรก
ซอน
SGA
A 50
.0%, B
62.5
% แ
ละ C
66.7
5 %
p>0
.05
88
ท ผแ
ตง
ปท
ตพมพ
ผป
วย
จ านว
น (ค
น)
รปแบ
บการ
คดกร
อง
หรอป
ระเม
น ปร
ะสทธ
ผลขอ
งการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
าร
ผลลพ
ธดาน
อนๆ
8 Th
ores
en L
และ
คณะ
(201
3) (7
7)
2556
ad
vanc
ed
colo
rect
al ca
rcino
ma
77
SGA
33.70
%
อตรา
ตาย
HR
= 1.8
3 CI
:1.06
-3.13
, P
= 0.0
29 *.
9 Sh
en H
C แล
ะคณะ
(201
1) (8
5)
2554
po
st-ac
ute
strok
e pa
tient
s 48
3 กา
รวดส
ดสวน
รางก
าย (B
MI)
,กา
รตรว
จทาง
ชวเค
ม (ch
oles
tero
l, a
lbum
in)
19.7%
ระ
ยะเวล
านอน
โรงพ
ยาบา
ล **
2
1.6 -
23.2
vs 1
5.8 -
15.6
p =
0.01
9*
O
R =
2.57
(95%
CI:1
.29–5
.13, p
< 0
.001)
*
10
Wu
B แล
ะคณะ
(201
0) (9
3)
2553
ga
stroin
testi
nal
canc
er
505
Chine
se -S
GA
35.6%
ระ
ยะเวล
านอน
โรงพ
ยาบา
ล**
SGA
A 2
0.8 ±
8.6,
B 2
1.1 ±
7.8,
C 2
9.1 ±
15.1
p ≤
0.00
1*
adv
ance
d ca
ncer
stag
e lo
nger
LOS
(F=
1.433
, p =
0.23
2)
ภาวะ
แทรก
ซอน
X2 =
4.16
, p =
0.12
5
11
Benja
min
J และ
คณะ
(200
8) (9
6)
2551
Cr
ohn's
dise
ase
11
2 กา
รวดส
ดสวน
รางก
าย (I
BW,
TSF,
MUA
C, B
MI),
dieta
ry
การต
รวจท
างชว
เคม
(albu
min,
calc
ium a
nd
hem
oglo
bin)
52.6%
,
-
12
Hass
en T
A แล
ะคณ
ะ (2
007)
(98)
25
50
abdo
mina
l ao
rtic a
neur
ysm
re
pair,
EVAR
or
lowe
r lim
b re
vasc
ular
izatio
n
31
MNA
กา
รวดส
ดสวน
รางก
าย (b
ody
com
posit
ion ,
DEXA
)
open
repa
ir 3.2
- 1
9.4%
.
EVAR
6.25
%
Lowe
r lim
b 88
.9%
-
13
Guo
Y แล
ะคณะ
(200
5) (1
04)
2548
ca
ncer
pat
ients
30
การต
รวจท
างชว
เคม
(pre
album
in)
50 %
-
89
ท ผแ
ตง
ปท
ตพมพ
ผป
วย
จ านว
น (ค
น)
รปแบ
บการ
คดกร
อง
หรอป
ระเม
น ปร
ะสทธ
ผลขอ
งการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
าร
ผลลพ
ธดาน
อนๆ
14
Schn
elld
orfe
r T
และ
Adam
s DB
(200
5) (1
06)
2548
ผป
วยเฉ
พาะโ
รค
(Chr
onic
Panc
reat
itis)
313
SGA,
NRI,
INA
8.63
- 32.2
7%
ขน
อยกบ
รปแบ
บทใช
และ
ระดบ
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
าร
ภาวะ
แทรก
ซอน
po
stope
rativ
e co
mpl
icatio
n ra
te (L
PJ: w
ell n
ouris
hed
14%
, mild
25%
, mod
erat
e 31
%*,
seve
re 5
0%*;
PD: w
ell
nour
ished
44%
, mild
44%
, mod
erat
e 60
%, s
ever
e 88
%*;
DP: w
ell n
ouris
hed
17%
, mild
13%
, mod
erat
e 30
%,
seve
re 5
5%*;
*P <
0.04
5 vs
wel
l nou
rishe
d).
15
Baue
r Jแล
ะ Ca
pra
S (2
003)
(111
) 25
46
Canc
er
65
SGA,
MAG
4
5 - 7
5%
ขนอย
กบรป
แบบท
ใช
-
16
Step
hens
on G
Rแล
ะคณะ
(200
1)
(112
)
2544
liv
er tr
ansp
lant
patie
nts)
10
9 SG
A 61
.50%
ระ
ยะเวล
านอน
โรงพ
ยาบา
ล
16±
9 vs
. 10±
5 P
=0.00
27*;
vs 9
±8 P
=0.00
06*.
อต
ราตา
ย
15.6
% v
s. 3.0
% p
= 0
.10
17
อาทต
ย กร
ะภฤท
ธ (2
014)
(120
) 25
57
ผปวย
มะเรง
ศรษะ
และล
าคอ
140
PG-S
GA
21.43
- 70
%
ขนอย
กบระ
ดบภา
วะทพ
โภชน
าการ
-
18
บรยา
ดแท
(255
6)
(122
) 25
56
ผปวย
มะเรง
ปาก
มดลก
หรอผ
ปวย
มะเรง
เตาน
มทรบ
การร
กษาใ
นหอ
ผปวย
เคมบ
าบด
76
การว
ดสดส
วนรา
งกาย
(ดชน
มว
ลกาย
) 13
.10%
-
90
ท ผแ
ตง
ปท
ตพมพ
ผป
วย
จ านว
น (ค
น)
รปแบ
บการ
คดกร
อง
หรอป
ระเม
น ปร
ะสทธ
ผลขอ
งการ
คดกร
องหร
อประ
เมน
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
าร
ผลลพ
ธดาน
อนๆ
19
สดใจ
ปลด
ขวา
(255
6) (1
24)
2556
ผป
วยบา
ดเจบ
ทศร
ษะ
22
การว
ดสดส
วนรา
งกาย
(BM
I, TS
F, M
AMC,
รอยล
ะของ
น าหน
กตวท
ลดลง
), กา
รตรว
จทา
งชวเค
ม (อ
ลบมน
TLC
)
- รอ
ยละค
วามผ
ดปกต
ของภ
าวะโ
ภชนา
การแ
ละคว
ามรน
แรงม
แน
วโนม
เพมส
งขนต
ามระ
ยะเวล
าทรบ
การร
กษาใ
นโรง
พยาบ
าล
20
กานต
รชต
โร
จนพน
ธ (25
56)
(125
)
2556
ผป
วยมะ
เรงศร
ษะแล
ะคอ
80
MNA
-SF
- ระ
ยะขอ
งโรคม
อทธพ
ลตอภ
าวะโ
ภชนา
การ โ
ดยอธ
บายค
วาม
แปรป
รวนไ
ดรอย
ละ 1
3.8 (R
2 =0.1
38,p
< .0
1)*
21
ประภ
าพร ส
นธงศ
ร (2
553)
(130
) 25
53
ผปวย
มะเรง
ทไดร
บเค
มบ าบ
ด 16
2 กา
รประ
เมนอ
าหาร
ทบรโ
ภค
(การ
บรโภ
คอาห
ารยอ
นหลง
24
ชวโ
มง ค
วามถ
ในกา
รบร
โภคอ
าหาร
ชนดต
างๆ)
การ
วดสด
สวนร
างกา
ย (ค
าดชน
มว
ลกาย
และ
น าหน
กตวท
เป
ลยนแ
ปลงไป
ในระ
ยะ 3
เด
อน) ก
ารตร
วจทา
งชวเค
ม (อ
ลบมน
)
11.7
- 43.2
% ข
นอยก
บรป
แบบท
ใช
-
22
สฐดา
แพร
ด า
(200
4) (1
31)
2547
ผป
วยไข
สนหล
ง 42
สด
สวนข
องรา
งกาย
(ดชน
มวล
กาย
TSF
, MAC
) แล
ะการ
ตรวจ
ทางช
วเคม
(albu
min,
cr
eatin
ine in
dex,
hem
oglo
bin, h
emat
ocrit
, TL
C, M
CH, M
CHC,
MCV
)
1.9 -
61.9
% ข
นอยก
บรป
แบบท
ใช
-
91
* หมา
ยถงม
นยส า
คญทา
งสถต
**
ระยะ
เวลาน
อนโร
งพยา
บาล
แสดง
เปนว
น โด
ยเปร
ยบเท
ยบใน
ผปวย
ทมภา
วะทพ
โภชน
าการ
กบผป
วยทม
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
ารรน
แรงน
อยกว
าหรอ
ภาวะ
โภชน
าการ
ปกต
*** อ
ตราต
าย แ
สดงค
าควา
มเสย
งในกา
รตาย
(OR)
โดยเ
ปรยบ
เทยบ
ในผป
วยทม
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
ารกบ
ผปวย
ทมภา
วะทพ
โภชน
าการ
รนแร
งนอย
กวาห
รอภา
วะโภ
ชนาก
ารปก
ต **
** ก
ารตด
เชอแ
ทรกซ
อน แ
สดงเป
นรอย
ละกา
รตดเ
ชอโด
ยเปร
ยบเท
ยบใน
ผปวย
ทมภา
วะทพ
โภชน
าการ
กบผป
วยทม
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
ารรน
แรงน
อยกว
าหรอ
ภาวะ
โภชน
าการ
ปกต
****
*อตร
าตาย
อตร
าการ
อยรอ
ด แส
ดงเป
นรอย
ละ โด
ยเปร
ยบเท
ยบใน
ผปวย
ทมภา
วะทพ
โภชน
าการ
กบผป
วยทม
ภาวะ
ทพโภ
ชนาก
ารรน
แรงน
อยกว
าหรอ
ภาวะ
โภชน
าการ
ปกต
บทท 5 สรป อภปรายผลการศกษาและขอเสนอแนะ สรปผลการศกษา กลมผปวยทรกษาในโรงพยาบาลทไดรบการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการทไดจากผลการศกษาครงน พบวาแบงออกเปน 4 ประเภท คอ ผปวยทวไป ผปวยสงอาย ผปวยเดกและผปวยเฉพาะโรค โดยรปแบบการคดกรองทใชเพอประเมนความเสยงตอภาวะทพโภชนาการหรอประเมนภาวะทพโภชนาการ แบงได 3 รปแบบ คอ 1) การใชขอมลจากตวบคคล ไดแก การซกประวต การประเมนจากอาหาร การตรวจรางกายทางคลนก 2) การใชขอมลจากการวด ไดแก การวดสดสวนของรางกาย การตรวจทางชวเคม การประเมนการท าหนาทของรางกาย 3) การใชเครองมอทเปนแบบวด พบทงสน 30 แบบวด โดยแบบวดเหลานมองคประกอบคอขอมลจากตวบคคลและขอมลจากการวดแตกตางกนออกไป และเกณฑในการแบงระดบภาวะโภชนาการสวนใหญแบงเปน 4 ระดบ ไดแก ภาวะโภชนาการปกต ทพโภชนาการเลกนอย ทพโภชนาการปานกลาง และทพโภชนาการรนแรง จากผลการศกษาพบวาประสทธผลของการใชรปแบบตางๆ ในการคดกรองและประเมนภาวะโภชนาการในผปวยทรกษาในโรงพยาบาล ไดแก ความชกของภาวะทพโภชนาการ ระยะเวลานอนโรงพยาบาล อตราตาย และดานอนๆ แสดงใหเหนวา การคดกรองความเสยงตอภาวะทพโภชนาการและการประเมนภาวะทพโภชนาการสามารถลดผลกระทบของการเกดภาวะทพโภชนาการในผปวยได โดยมผลลพธ ดงน ความชกของภาวะทพโภชนาการมชวงกวางอยในชวง 0-93.7 % ซงแตกตางกนตามรปแบบการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการและภาวะโรคของผปวย ระยะเวลานอนโรงพยาบาล จากงานวจยจ านวน 18 เรอง มจ านวน 14 เรองทสรปไดวา ระยะเวลานอนโรงพยาบาลของผปวยทมภาวะทพโภชนาการยาวนานกวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการทรนแรงนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกตโดยแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต ทงนม 4 งานวจยทใหผลลพธทเปนระยะเวลานอนโรงพยาบาลไมแตกตางกนของสองกลม แตพบวาภาวะทพโภชนาการท าใหระยะเวลานอนโรงพยาบาลมแนวโนมทยาวนานขน อตราตาย จากงานวจยจ านวน 18 เรอง มจ านวน 12 เรองทสรปไดวา อตราตายของผปวยทมภาวะทพโภชนาการจะสงกวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการทรนแรงนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกตโดยแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต ประสทธผลดานอนๆ ไดแก ภาวะแทรกซอนการตดเชอ อตราการปวย การกลบมารกษาในโรงพยาบาลซ า การหยาเครองชวยหายใจ พบวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการมผลลพธเหลานในทาง
93
ทแยกวากลมทมภาวะทพโภชนาการทรนแรงนอยกวาหรอภาวะโภชนาการปกตอยางมนยส าคญส าคญทางสถต โดยพบในงานวจยจ านวน 11 งานวจย แตม 2 งานวจยทไมพบความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถต อภปรายผลการศกษา
คณลกษณะของการศกษาทถกคดเลอก ลกษณะทวไปของงานวจยทศกษาเกยวกบการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการในผปวย
ทรกษาในโรงพยาบาลทผานการคดเลอกจ านวน 86 เรอง พบวาเปนงานวจยทท าในตางประเทศจ านวน 69 เรอง งานวจยทท าในประเทศไทย 17 เรองสะทอนใหเหนวาการใหความส าคญในเรองภาวะโภชนาการในประเทศไทยยงนอย ในตางประเทศพบงานวจยตงแต พ.ศ. 2530 ส าหรบประเทศไทยพบงานวจยเมอ พ.ศ. 2541
รปแบบของงานวจยทท าในตางประเทศมความหลากหลายกวางานวจยทท าในประเทศไทย เชน รปแบบการทดลองแบบสมและมกลมควบคมเปนรปแบบทท าในตางประเทศ แตในประเทศไทยไมพบงานวจยรปแบบน พบเพยงงานวจยแบบภาคตดขวาง และงานวจยแบบไปขางหนา ขนาดของกลมตวอยางทศกษาในตางประเทศพบการศกษาขนาดใหญมากกวา 1000 คน แตในประเทศไทยพบกลมตวอยางนอยกวา 1000 คน กลมผปวยทสนใจในงานวจยพบวา ในประเทศไทยท าการศกษาวจยในผสงอาย และเดกจ านวนนอย พบเพยง 2 งานวจย แตงานวจยในตางประเทศพบงานวจยจ านวนทมากกวา ส าหรบรปแบบของการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการทน ามาใชและผลลพธทวด ไมตางกนในงานวจยทศกษาในตางประเทศและในประเทศไทย
ลกษณะผปวยในงานวจยทน ามาศกษาแบง ออกเปน 4 ประเภท คอ ผปวยทวไป ผปวยสงอาย ผปวยเดกและผปวยเฉพาะโรค ซงสอดคลองกบงานวจยของ C. Kubrak and L. Jensen (48) งานวจยตางประเทศมจ านวนงานวจยทศกษาในผปวยทวไป 22 เรอง ผปวยสงอาย 16 เรอง ผปวยเดก 15 เรอง และผปวยเฉพาะโรค 16 เรอง ส าหรบประเทศไทยพบ 8, 2, 1, 6 เรอง ตามล าดบ แสดงใหเหนถงประเทศไทยใหความสนใจผปวยกลมผปวยทวไปและผปวยเฉพาะโรคมากกวาผปวยสงอายและผปวยเดก
รปแบบการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการ จากการทบทวนวรรณกรรมในครงน แบงได 3 รปแบบ คอ 1) การใชขอมลจากตวบคคล 2) การใชขอมลจาการวด 3) การใชเครองมอทเปนแบบวด พบวา ไมมงานวจยใดทใชขอมลจากตวบคคลเพยงอยางเดยว เนองมาจากขอมลจากตวบคคลนน ไมสามารถแบงระดบภาวะทพโภชนาการได แตจะพบการใชรวมกบรปแบบอน คอ ใชรวมกบขอมลทไดจากการวด หรอเปนสวนหนงในเครองมอทเปนแบบวด ส าหรบรปแบบการใชขอมลจากการวดหรอเครองมอทเปนแบบวด จากการศกษาครงน พบทงหมด 30 แบบวด สามารถแบงระดบภาวะ
94
โภชนาการได มเกณฑทบงบอกชดเจนวาผปวยมภาวะทพโภชนาการระดบใด รปแบบการใชเครองมอทเปนแบบวด มองคประกอบ คอ เปนขอมลจากตวบคคลและขอมลจากการวด โดยดชนชวดทถกใชมากทสด คอ น าหนกทเปลยนแปลง 19 แบบวด รองลงมาคอ การบรโภคอาหาร 18 แบบวด ล าดบถดไปคอ น าหนกตว ประวตโรค และดชนมวลกาย ซงดชนเหลานสอดคลองกบแนวทางการคดกรองของ ESPEN ทแนะน าใหใชเพยงดชนมวลกาย น าหนกตวทลดลง คา SGA ระดบ C หรอ NRS ทมากกวา 3 เพยงขอใดขอหนง กจะประเมนความเสยงตอภาวะทพโภชนาการได(137) รปแบบทพบนอาจแบงเปนการคดกรองหรอการประเมนไดจากตวแปรและรายละเอยดของขอมล หากเปนการคดกรองภาวะโภชนาการจะท าไดอยางงายและสน ใชเวลาไมนาน และไมควรตองมการค านวณ สวนการประเมนภาวะโภชนาการนนจะมการตรวจรางกายและการตรวจทางหองปฏบตการเพมขน (25, 36) ดงนน อาจกลาวไดวาการใชขอมลจากตวบคคลเปนการคดกรอง เนองจากท าไดงายและไมมการค านวณ การใชขอมลจากการวดเปนการประเมน ส าหรบรปแบบการคดกรองหรอประเมนทเปนแบบวดนนมองคประกอบทงขอมลจากตวบคคลและขอมลจากการวด จงอาจกลาวไดวาแบบวดนนเปนการคดกรองหรอการประเมนไดทงสองอยาง ขนอยกบองคประกอบทน ามาใช
การศกษาทด าเนนการภายหลงป พ.ศ.2543 (ค.ศ.2000) พบวาเรมมการใชเครองมอทเปนแบบวด โดยเรมมการใชเครองมอ SGA เปนเครองมอแรก สอดคลองกบผลการศกษาของ Barker L. และคณะและ NcLaughlin D และคณะ (1, 138) ทพบวาเครองมอ SGA คดคนน ามาใชเปนเครองมอทเปนแบบวดชนดแรก และถกน ามาใชเปนเครองมอตนแบบในการเปรยบเทยบเมอมการพฒนาเครองมอทเปนแบบวดใหมๆ และ SGA ถกน ามาใชในผปวยกลมตางๆ ทงผปวยทวไปและผปวยเฉพาะโรค นอกจากนพบวาเครองมอ MNA ถกน ามาใชในผปวยสงอายมากทสด เนองจาก MNA ถกสรางขนมาเพอใหมความเฉพาะกบผปวยสงอาย โดยพจารณาไดจากดชนชวดทน ามาเปนองคประกอบของเครองมอละเอยด สามารถประเมนไดหลายองคประกอบทมสวนท าใหเกดภาวะทพโภชนาการในผปวยสงอาย แตพบวา MNA-SF ทพฒนามาจาก MNA ใหกระชบและรวดเรวในการใชถกน ามาใชเพยง 1 งานวจย ซงไมสอดคลองกบงานวจยของ Hamirudin AH และคณะ (2016) (45) ทพบวาเครองมอคดกรองหรอประเมนทน ามาใชในผปวยสงอายมากทสด คอ MNA-SF อยางไรกตาม Bauer และคณะ พบวาในคนชราทเขารบการรกษาในโรงพยาบาล MNA สามารถใชประเมนผปวยไดเพยงรอยละ 66.1 ดวยเหตน ESPEN จงแนะน าใหใช MNA เพอคดกรองเฉพาะในผสงอายทมความเสยงตอภาวะโภชนาการเทานน นอกจากนยงพบแบบวดทใชคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการในผปวยเดก ไดแก PYMS, RMNST, SGA, STAMP, STRONGkids และ WHO แบบวดทใชมากทสด คอ STRONGkids และยงพบวา SGA เปนแบบวดทถกน ามาใชกบผปวยทกกลม
95
ประสทธผลของการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการ การศกษาครงนไดขอสรปวา ความชกของภาวะทพโภชนาการมชวงกวางอยในชวง 0-93.7%
อนเนองจากความแตกตางของรปแบบการคดกรองหรอประเมนภาวะโภชนาการ ภาวะโรคของผปวย ซงสอดคลองกบงานวจยทผานมาทพบวา ความชกของภาวะทพโภชนาการมชวงทกวางมาก (3, 48, 49, 139, 140) ผปวยทวไปมความชกภาวะทพโภชนาการอยในชวง 0 – 93.7% พบการใชเครองมอ SGA มากทสด ผปวยสงอาย 9 – 86% พบการใชเครองมอ MNA มากทสด ผปวยเดก 8.1 – 88% พบการใชเครองมอ STRONGkids มากทสด และผปวยเฉพาะโรค 1.9 – 92.1 % พบการใชเครองมอ SGA มากทสด จะเหนไดวากลมทใชแบบวด SGA มแนวโนมทภาวะทพโภชนาการมากกวา 90% เนองจากองคประกอบทน ามาใชในแบบวดนครอบคลมทกดานท าใหคนหาผทมความเสยงหรอมภาวะทพโภชนาการไดมาก การทใชแบบวดตางกนท าใหมชวงของภาวะทพโภชนาการทกวางมากขน ยงรปแบบทใชในการคดกรองหรอประเมนใดมองคประกอบทใชมาก ยงท าใหมความชกของภาวะทพโภชนาการสงมากยงขน
ระยะเวลานอนโรงพยาบาล พบในรายงานวจยจ านวน 18 เรอง สรปไดวา งานวจยทมความแตกตางและมนยส าคญทางสถต จ านวน 14 งานวจย และอก 4 งานวจยไมมนยส าคญทางสถตแตกมแนวโนมทภาวะทพโภชนาการท าใหระยะเวลานอนยาวนานขนสอดคลองกบการศกษาทผานมาทวาการเกดภาวะทพโภชนาการในผปวย จะสงผลกระทบท าใหภาวะความเจบปวยทวความรนแรงเพมขน โดยท าใหคาเฉลยระยะเวลานอนโรงพยาบาลยาวนานกวาผปวยทไมมภาวะทพโภชนาการ (3, 13, 14)
อตราตาย พบในรายงานวจยจ านวน 18 เรอง สรปไดวา งานวจยทมความแตกตางและมนยส าคญทางสถต จ านวน 12 งานวจย และ พบ 1 งานวจยรายงานผลเปนอตราการอยรอด สอดคลองกบการศกษาทผานมา (4, 8, 16-20) คอ การทผปวยมภาวะทพโภชนาการจะท าใหอตราการตายเพมมากขน ในผปวยมะเรง ระยะของการดแลแบบประคบประคอง (Palliative care) มโอกาสเกดการเสยชวตคดเปน 3.96 เทาเมอเทยบกบระยะอน ทงนมการศกษาพบวาภาวะทพโภชนาการขนรนแรง (severe malnutrition) มความสมพนธกบอตราการตายและระยะเวลานอนโรงพยาบาล โดยท าใหอตราการตายเพมมากขน รวมทงระยะเวลานอนโรงพยาบาลทยาวนานขน (13, 17, 21)
ประสทธผลดานอนๆ ไดแก ภาวะแทรกซอนการตดเชอ อตราการปวย การกลบมารกษาในโรงพยาบาลซ า การหยาเครองชวยหายใจ พบวาผปวยทมภาวะทพโภชนาการมผลลพธเหลานในทางทแยกวาอยางมนยส าคญส าคญทางสถต จ านวน 11 งานวจย และม 2 งานวจยทไมพบนยส าคญทางสถต สอดคลองกบการศกษาทผานมา (14, 15) ผปวยทไดรบการผาตดชองทองทมภาวะทพโภชนาการมโอกาสเกดการตดเชอหลงการผาตดไดมากกวากลมทภาวะโภชนาการปกตอยางมนยส าคญทางสถต(19)
96
ขอจ ากดของการศกษา การทบทวนวรรณกรรมครงน มการด าเนนการอยางเปนระบบ แตอาจไมครอบคลมงานวจยไดทงหมด เนองมาจากขอจ ากดในการเขาถงบางฐานขอมลอเลกทรอนกสทใชสบคน รวมไปถงขอจ ากดดานภาษาทก าหนดเปนภาษาไทยและภาษาองกฤษเทานน อาจท าใหการเขาถงขอมลไมครอบคลมงานวจยทงหมด นอกจากนงานวจยทไดจากการสบคนอาจไมครอบคลมงานวจยทไมไดตพมพ เชน รายงานการวจย รายงานสบเนองจากการประชม ขอเสนอแนะในการน าผลการศกษาไปใช
1. บคลากรทางการแพทยสามารถใชผลทไดจากการศกษาเปนแนวทางในการเลอกใชเครองมอเพอคดกรองความเสยงตอภาวะทพโภชนาการและประเมนภาวะทพโภชนาการในผปวยทรกษาในโรงพยาบาลใหมความเหมาะสมได
2. หนวยงานดานสาธารณสข เชน โรงพยาบาล สามารถน าผลการศกษาทไดไปใชในการก าหนดแนวทางหรอนโยบายของหนวยงานในดานโภชนาการเพอใหมการคดกรองความเสยงตอภาวะทพโภชนาการและประเมนภาวะทพโภชนาการในผปวยทรกษาในโรงพยาบาลตอไป
3. นกวจยสามารถน าผลการศกษาทไดไปใชเปนแนวทางในการพฒนารปแบบการคดกรองความเสยงตอภาวะทพโภชนาการและประเมนภาวะทพโภชนาการในผปวยทเหมาะสมตอไป
ขอเสนอแนะส าหรบการศกษาในอนาคต
1. ควรท าการศกษาโดยเพมฐานขอมลทใชในการสบคนเพอใหครอบคลมงานวจยมากขน และวเคราะหขอมลในรปแบบการวเคราะหอภมาน (Meta-analysis)
2. ควรท าการศกษาในดานการดแลโภชนาการของผปวยกลมตางๆ ทมภาวะทพโภชนาการในระดบทแตกตางกนเพอใชเปนแนวทางในการจดการดานโภชนาการในผปวยตอไป
รายการอางอง
รายการอางอง
1. Barker LA, Gout BS, Crowe TC. Hospital malnutrition: prevalence, identification and impact on patients and the healthcare system. International journal of environmental research and public health. 2011;8(2):514-27. 2. Holmes S. The effects of undernutrition in hospitalised patients. Nursing Standard. 2007;22(12):35. 3. Norman K, Pichard C, Lochs H, Pirlich M. Prognostic impact of disease-related malnutrition. Clinical nutrition. 2008;27(1):5-15. 4. Pirlich M, Schutz T, Norman K, Gastell S, Lubke HJ, Bischoff SC, et al. The German hospital malnutrition study. Clinical nutrition. 2006;25(4):563-72. 5. Russell CA, Elia M. Nutrition Screening Survey in the UK and Republic of Ireland in 2010. A report by BAPEN. 6. มณรตน ศรสวสด, พรรณวด พธวฒนะ, มณ อาภานนทกล. ภาวะโภชนาการของผปวยสงอายทเขารบการ
รกษาในโรงพยาบาลทวไป. Rama Nurse J. 2555;18(3):327. 7. Poulia K-A, Yannakoulia M, Karageorgou D, Gamaletsou M, Panagiotakos DB, Sipsas NV, et al. Evaluation of the efficacy of six nutritional screening tools to predict malnutrition in the elderly. Clinical nutrition. 2012;31(3):378-85. 8. Frew E, Cant R, Sequeira J. Capturing the data: nutrition risk screening of adults in hospital. Nutrients. 2010;2(4):438-48. 9. Konturek PC, Herrmann HJ, Schink K, Neurath MF, Zopf Y. Malnutrition in Hospitals: It Was, Is Now, and Must Not Remain a Problem! Medical science monitor: international medical journal of experimental and clinical research. 2015;21:2969. 10. Sheard JM, Ash S, Silburn PA, Kerr GK. Prevalence of malnutrition in Parkinson's disease: a systematic review. Nutrition reviews. 2011;69(9):520-32. 11. Duggal S, Chugh TD, Duggal AK. HIV and malnutrition: effects on immune system. Clinical and Developmental Immunology. 2012;2012. 12. Thasanaphong P, Kwanjaroensub V. The nutritional status of patients admitted to Priest Hospital. J Med Assoc Thai. 2008;91(1):S45-8. 13. J Bauer, S Capra, Ferguson M. Use of the scored Patients-Generated Subjective
98
Global Assessment (PG-SGA) as a nutrition assessment tool in patients with cancer. European Journal of Clinical Nutrition. 2002;56:779-85. 14. Velasco C, Garcia E, Rodriguez V, Frias L, Garriga R, A•lvarez J, et al. Comparison of four nutritional screening tools to detect nutritional risk in hospitalized patients: a multicentre study. European journal of clinical nutrition. 2011;65(2):269-74. 15. Sureeporn Aiyakaew BM. Nutritional Status of Patients In Surgical Intensive Care Unit by using Udonthanihospital Nutrition Triage Srinagarind Medical Journal.27(4). 16. Aquino RdCd, Philippi ST. Identification of malnutrition risk factors in hospitalized patients. Revista da Associao Medica Brasileira. 2011;57(6):637-43. 17. Amaral TF, Antunes A, Cabral S, Alves P, Kentโ€•Smith L. An evaluation of three nutritional screening tools in a Portuguese oncology centre. Journal of human nutrition and dietetics. 2008;21(6):575-83. 18. Cansado P, Ravasco P, Camilo M. A longitudinal study of hospital undernutrition in the elderly: comparison of four validated methods. JNHA-The Journal of Nutrition, Health and Aging. 2009;13(2):159-64. 19. Putwatana P, Reodecha P, Sirapo-ngam Y, Lertsithichai P, Sumboonnanonda K. Nutrition screening tools and the prediction of postoperative infectious and wound complications: comparison of methods in presence of risk adjustment. Nutrition. 2005;21(6):691-7. 20. Raslan M, Gonzalez MC, Torrinhas RSMM, Ravacci GR, Pereira JCR, Waitzberg DL. Complementarity of Subjective Global Assessment (SGA) and Nutritional Risk Screening 2002 (NRS 2002) for predicting poor clinical outcomes in hospitalized patients. Clinical nutrition. 2011;30(1):49-53. 21. Pressoir M, Desnรe S, Berchery D, Rossignol G, Poiree B, Meslier M, et al. Prevalence, risk factors and clinical implications of malnutrition in French Comprehensive Cancer Centres. British journal of cancer. 2010;102(6):966-71. 22. Cederholm T, Bosaeus I, Barazzoni R, Bauer J, Van Gossum A, Klek S, et al. Diagnostic criteria for malnutrition- An ESPEN Consensus Statement. Clinical nutrition. 2015;34(3):335-40. 23. Mueller C, Compher C, Ellen DM. American Society for Parenteral and Enteral Nutrition (ASPEN) Board of Directors. ASPEN clinical guidelines: Nutrition screening,
99
assessment, and intervention in adults. JPEN J Parenter Enteral Nutr. 2011;35(1,January 2011):16-24. 24. Anthony PS. Nutrition screening tools for hospitalized patients. Nutrition in Clinical Practice. 2008;23(4):373-82. 25. Charney P. Nutrition screening vs nutrition assessment: how do they differ? Nutrition in Clinical Practice. 2008;23(4):366-72. 26. Valentini L, Volkert D, Schutz T, Ockenga J, Pirlich M, Druml W, et al. Suggestions for terminology in clinical nutrition. e-SPEN Journal. 2014;9(2):e97-e108. 27. Odelli C, Burgess D, Bateman L, Hughes A, Ackland S, Gillies J, et al. Nutrition support improves patient outcomes, treatment tolerance and admission characteristics in oesophageal cancer. Clinical oncology. 2005;17(8):639-45. 28. Persson M, Hytter-Landahl รs, Brismar K, Cederholm T. Nutritional supplementation and dietary advice in geriatric patients at risk of malnutrition. Clinical nutrition. 2007;26(2):216-24. 29. Babineau J, Villalon L, Laporte M, Payette H. Outcomes of screening and nutritional intervention among older adults in healthcare facilities. Canadian Journal of Dietetic Practice and Research. 2008;69(2):91-6. 30. Norman K, Kirchner H, Freudenreich M, Ockenga J, Lochs H, Pirlich M. Three month intervention with protein and energy rich supplements improve muscle function and quality of life in malnourished patients with non-neoplastic gastrointestinal diseaseโ€”a randomized controlled trial. Clinical nutrition. 2008;27(1):48-56. 31. สรพนธ จลกรงคะ. โภชนศาสตรเบองตน. กรงเทพ: ส านกพมพมหาวทยาลยเกษตรศาสตร; 2553. 32. อนน ศรพนสกล. บาดเจบทศรษะเบองตน
ขอนแกน: ภาควชาศลยศาสตร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน, 2541. 33. รฐพล ภาคอรรถ. ต าราศลยศาสตร กรงเทพ: ปรชาฑร อนเตอรพรน; 2550. 34. ลดดา เหมาะสวรรณ. Children at risk for malnutrition. In: ประสงค เ, editor. การตอสกบโรค
ขาดสารอาหารในโรงพยาบาล. เชยงใหม: บรษทโซตนาพรนท จ ากด; 2544
35. ประสงค เทยนบญ. โภชนบ าบดผปวยวกฤตในเดก. In: ประสงค เทยนบญ, editor. การตอสกบโรคขาด
100
สารอาหารในโรงพยาบาล. เชยงใหม: บรษท โซตนาพรนท จ ากด
2544. p. 48. 36. Kondrup J, Allison SP, Elia M, Vellas B, Plauth M. ESPEN guidelines for nutrition screening 2002. Clinical nutrition. 2003;22(4):415-21. 37. กวศกด จตตวฒนรตน, คดนาง โตสงวน, อษา ฉายเกรดแกว. ชองวางของการวนจฉยและการรกษาภาวะ
โภชนาการในโรงพยาบาล. โครงการประเมนเทคโนโลยและนโยบายสขภาพ 2556;1(5). 38. ธญวรนทร ตงเสรมวงศ. บทบาทของทมโภชนบ าบดในการดแลผปวย: บทบาทของนกก าหนดอาหาร. In: สง
ศร แกวถนอมม, นชชา พราหมณสทธ, สรนต ศลธรรม, editors. พยาบาลบ าบด. กรงเทพ: กรงเทพเวชสาร; 2557. p. 15. 39. รงสรรค ภรยานนทชย. การใหโภชนบ าบดในผปวยวกฤต. สงขลานครนทรเวชสาร. 2006;24(5):425-33. 40. ศภกร หวานกระโทก. การประเมนภาวะโภชนาการ (Nutrition Assessment). 41. ประณธ หงสประภาส. Who prone to be malnourished In: ประสงค เทยนบญ, editor. การ
ตอสกบโรคขาดสารอาหารในโรงพยาบาล. เชยงใหม: บรษทโซตนาพรนท จ ากด; 2544. p. 124. 42. วบลย ตระกลฮน, บชชา พราหมณสทธ. แนวคดใหมในการประเมนคดกรองภาวะโภชนาการผปวย. In: สง
ศร แกวถนอมม, นชชา พราหมณสทธ, สรนต ศลธรรม, editors. พยาบาลโภชนบ าบด. กรงเทพ: กรงเทพเวชสาร; 2557. p. 31. 43. Guenter P, Jensen G, Patel V, Miller S, Mogensen KM, Malone A, et al. Addressing disease-related malnutrition in hospitalized patients: a call for a national goal. Joint Commission journal on quality and patient safety. 2015;41(10):469-73. 44. อจฉรา ค ามะนตย, มากรตน ม. การทบทวนวรรณกรรมอยางเปนระบบ: วธการปฏบตทละขนตอน. วารสาร
เครอขายวทยาลยพยาบาลและการสาธารณสขภาคใต. 2014;3(3):246. 45. Hamirudin AH, Charlton K, Walton K. Outcomes related to nutrition screening in community living older adults: A systematic literature review. Archives of Gerontology and Geriatrics. 2016;62(Supplement C):9-25. 46. van Bokhorst-de van der Schueren MAE, Guaitoli PR, Jansma EP, de Vet HCW. Nutrition screening tools: Does one size fit all? A systematic review of screening tools for the hospital setting. Clinical Nutrition. 2014;33(1):39-58. 47. Donini L, Savina C, Rosano A, Cannella C. Systematic review of nutritional status evaluation and screening tools in the elderly. The journal of nutrition, health & aging. 2007;11(5):421.
101
48. Kubrak C, Jensen L. Malnutrition in acute care patients: a narrative review. International journal of nursing studies. 2007;44(6):1036-54. 49. Elia M, Zellipour L, Stratton RJ. To screen or not to screen for adult malnutrition? Clinical Nutrition. 2005;24(6):867-84. 50. Roller RE, Eglseer D, Eisenberger A, Wirnsberger GH. The Graz Malnutrition Screening (GMS): a new hospital screening tool for malnutrition. The British journal of nutrition [Internet]. 2016; 115(4):[650-7 pp.]. Available from: http://onlinelibrary.wiley.com/o/cochrane/clcentral/articles/718/CN-01168718/frame.html. 51. Adejumo OL, Koelling TM, Hummel SL. Nutritional Risk Index predicts mortality in hospitalized advanced heart failure patients. The Journal of heart and lung transplantation : the official publication of the International Society for Heart Transplantation [Internet]. 2015; 34(11):[1385-9 pp.]. Available from: http://onlinelibrary.wiley.com/o/cochrane/clcentral/articles/436/CN-01170436/frame.html. 52. Baccaro F, Sanchez A. BODY MASS INDEX IS A POOR PREDICTOR OF MALNUTRITION IN HOSPITALIZED PATIENTS. Nigerian journal of medicine : journal of the National Association of Resident Doctors of Nigeria. 2015;24(4):310-4. 53. Cerri AP, Bellelli G, Mazzone A, Pittella F, Landi F, Zambon A, et al. Sarcopenia and malnutrition in acutely ill hospitalized elderly: Prevalence and outcomes. Clin Nutr. 2015;34(4):745-51. 54. Coltman A, Peterson S, Roehl K, Roosevelt H, Sowa D. Use of 3 tools to assess nutrition risk in the intensive care unit. JPEN J Parenter Enteral Nutr. 2015;39(1):28-33. 55. Grellety E, Krause LK, Shams Eldin M, Porten K, Isanaka S. Comparison of weight-for-height and mid-upper arm circumference (MUAC) in a therapeutic feeding programme in South Sudan: is MUAC alone a sufficient criterion for admission of children at high risk of mortality? Public Health Nutr. 2015;18(14):2575-81. 56. Huysentruyt K, Devreker T, Dejonckheere J, De Schepper J, Vandenplas Y, Cools F. Accuracy of Nutritional Screening Tools in Assessing the Risk of Undernutrition in Hospitalized Children. Journal of pediatric gastroenterology and nutrition. 2015;61(2):159-66.
102
57. Mogensen KM, Robinson MK, Casey JD, Gunasekera NS, Moromizato T, Rawn JD, et al. Nutritional Status and Mortality in the Critically Ill. Crit Care Med. 2015;43(12):2605-15. 58. Sharma D, Kannan R, Tapkire R, Nath S. Evaluation of Nutritional Status of Cancer Patients during Treatment by Patient-Generated Subjective Global Assessment: a Hospital-Based Study. Asian Pacific journal of cancer prevention : APJCP. 2015;16(18):8173-6. 59. Zhou J, Wang M, Wang H, Chi Q. Comparison of two nutrition assessment tools in surgical elderly inpatients in Northern China. Nutr J. 2015;14:68. 60. Shaw C, Fleuret C, Pickard JM, Mohammed K, Black G, Wedlake L. Comparison of a novel, simple nutrition screening tool for adult oncology inpatients and the Malnutrition Screening Tool (MST) against the Patient-Generated Subjective Global Assessment (PG-SGA). Support Care Cancer. 2015;23(1):47-54. 61. Ahmed S, Ejaz K, Mehnaz A, Adil F. Implementing WHO feeding guidelines for inpatient management of malnourished children. Journal of the College of Physicians and Surgeons--Pakistan : JCPSP. 2014;24(7):493-7. 62. Badia-Tahull MB, Cobo-Sacristan S, Leiva-Badosa E, Miquel-Zurita ME, Mendez-Cabalerio N, Jodar-Masanes R, et al. Use of Subjective Global Assessment, Patient-Generated Subjective Global Assessment and Nutritional Risk Screening 2002 to evaluate the nutritional status of non-critically ill patients on parenteral nutrition. Nutr Hosp. 2014;29(2):411-9. 63. Bassim CW, Fassil H, Dobbin M, Steinberg SM, Baird K, Cole K, et al. Malnutrition in patients with chronic GVHD. Bone Marrow Transplant. 2014;49(10):1300-6. 64. Drevet S, Bioteau C, Maziere S, Couturier P, Merloz P, Tonetti J, et al. Prevalence of protein-energy malnutrition in hospital patients over 75 years of age admitted for hip fracture. Orthop Traumatol Surg Res. 2014;100(6):669-74. 65. Moriana M, Civera M, Artero A, Real JT, Caro J, Ascaso JF, et al. Validity of subjective global assessment as a screening method for hospital malnutrition. Prevalence of malnutrition in a tertiary hospital. Endocrinología y nutrición : órgano de la Sociedad Española de Endocrinología y Nutrición [Internet]. 2014; 61(4):[184-9 pp.]. Available from: http://onlinelibrary.wiley.com/o/cochrane/clcentral/articles/689/CN-
103
01119689/frame.html. 66. Munk T, Beck AM, Holst M, Rosenbom E, Rasmussen HH, Nielsen MA, et al. Positive effect of protein-supplemented hospital food on protein intake in patients at nutritional risk: a randomised controlled trial. Journal of human nutrition and dietetics : the official journal of the British Dietetic Association [Internet]. 2014; 27(2):[122-32 pp.]. Available from: http://onlinelibrary.wiley.com/o/cochrane/clcentral/articles/282/CN-01022282/frame.html. 67. Sökülmez P, Demirba AE, Arslan P, Di?ibeyaz S. Effects of enteral nutritional support on malnourished patients with inflammatory bowel disease by subjective global assessment. The Turkish journal of gastroenterology : the official journal of Turkish Society of Gastroenterology [Internet]. 2014; 25(5):[493-507 pp.]. Available from: http://onlinelibrary.wiley.com/o/cochrane/clcentral/articles/300/CN-01112300/frame.html. 68. Tangvik RJ, Tell GS, Eisman JA, Guttormsen AB, Henriksen A, Nilsen RM, et al. The nutritional strategy: four questions predict morbidity, mortality and health care costs. Clin Nutr. 2014;33(4):634-41. 69. Rodrigues CS, Chaves GV. Patient-Generated Subjective Global Assessment in relation to site, stage of the illness, reason for hospital admission, and mortality in patients with gynecological tumors. Support Care Cancer. 2014;23(3):871-9. 70. Agarwal E, Ferguson M, Banks M, Batterham M, Bauer J, Capra S, et al. Malnutrition and poor food intake are associated with prolonged hospital stay, frequent readmissions, and greater in-hospital mortality: results from the Nutrition Care Day Survey 2010. Clin Nutr. 2013;32(5):737-45. 71. Lee JS, Choi HS, Ko YG, Yun DH. Performance of the Geriatric Nutritional Risk Index in predicting 28-day hospital mortality in older adult patients with sepsis. Clin Nutr. 2013;32(5):843-8. 72. Leite HP, de Lima LF, de Oliveira Iglesias SB, Pacheco JC, de Carvalho WB. Malnutrition may worsen the prognosis of critically ill children with hyperglycemia and hypoglycemia. JPEN J Parenter Enteral Nutr. 2013;37(3):335-41. 73. Mauricio SF, da Silva JB, Bering T, Correia MI. Relationship between nutritional status and the Glasgow Prognostic Score in patients with colorectal cancer. Nutrition.
104
2013;29(4):625-9. 74. Moeeni V, Walls T, Day AS. Nutritional status and nutrition risk screening in hospitalized children in New Zealand. Acta Paediatr. 2013;102(9):e419-23. 75. Rasheed S, Woods RT. Malnutrition and associated clinical outcomes in hospitalized patients aged 60 and older: an observational study in rural Wales. J Nutr Gerontol Geriatr. 2013;32(1):71-80. 76. Sheean PM, Peterson SJ, Chen Y, Liu D, Lateef O, Braunschweig CA. Utilizing multiple methods to classify malnutrition among elderly patients admitted to the medical and surgical intensive care units (ICU). Clin Nutr. 2013;32(5):752-7. 77. Thoresen L, Frykholm G, Lydersen S, Ulveland H, Baracos V, Prado CM, et al. Nutritional status, cachexia and survival in patients with advanced colorectal carcinoma. Different assessment criteria for nutritional status provide unequal results. Clinical nutrition (Edinburgh, Scotland) [Internet]. 2013; 32(1):[65-72 pp.]. Available from: http://onlinelibrary.wiley.com/o/cochrane/clcentral/articles/456/CN-00872456/frame.html. 78. Yatabe MS, Taguchi F, Ishida I, Sato A, Kameda T, Ueno S, et al. Mini nutritional assessment as a useful method of predicting the development of pressure ulcers in elderly inpatients. J Am Geriatr Soc. 2013;61(10):1698-704. 79. Spagnuolo MI, Liguoro I, Chiatto F, Mambretti D, Guarino A. Application of a score system to evaluate the risk of malnutrition in a multiple hospital setting. Ital J Pediatr. 2013;39:81. 80. Olveira G, Tapia MJ, Ocón J, Cabrejas-Gómez C, Ballesteros-Pomar MD, Vidal-Casariego A, et al. The subjective global assessment predicts in-hospital mortality better than other nutrition-related risk indexes in noncritically ill inpatients who receive total parenteral nutrition in Spain (prospective multicenter study). Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics. 2013;113(9):1209-18. 81. Holyday M, Daniells S, Bare M, Caplan GA, Petocz P, Bolin T. Malnutrition screening and early nutrition intervention in hospitalised patients in acute aged care: a randomised controlled trial. The journal of nutrition, health & aging [Internet]. 2012; 16(6):[562-8 pp.]. Available from: http://onlinelibrary.wiley.com/o/cochrane/clcentral/articles/183/CN-
105
00969183/frame.html. 82. Moeeni V, Walls T, Day AS. Assessment of nutritional status and nutritional risk in hospitalized Iranian children. Acta Paediatr. 2012;101(10):e446-51. 83. Pasquini TA, Neder HD, Araujo-Junqueira L, De-Souza DA. Clinical outcome of protein-energy malnourished patients in a Brazilian university hospital. Brazilian journal of medical and biological research = Revista brasileira de pesquisas medicas e biologicas. 2012;45(12):1301-7. 84. Klek S, Sierzega M, Szybinski P, Szczepanek K, Scislo L, Walewska E, et al. The immunomodulating enteral nutrition in malnourished surgical patients - a prospective, randomized, double-blind clinical trial. Clinical nutrition (Edinburgh, Scotland) [Internet]. 2011; 30(3):[282-8 pp.]. Available from: http://onlinelibrary.wiley.com/o/cochrane/clcentral/articles/374/CN-00802374/frame.html. 85. Shen HC, Chen HF, Peng LN, Lin MH, Chen LK, Liang CK, et al. Impact of nutritional status on long-term functional outcomes of post-acute stroke patients in Taiwan. Archives of gerontology and geriatrics. 2011;53(2):e149-52. 86. Soderhamn U, Flateland S, Jessen L, Soderhamn O. Perceived health and risk of undernutrition: a comparison of different nutritional screening results in older patients. J Clin Nurs. 2011;20(15-16):2162-71. 87. Somanchi M, Tao X, Mullin GE. The facilitated early enteral and dietary management effectiveness trial in hospitalized patients with malnutrition. JPEN Journal of parenteral and enteral nutrition [Internet]. 2011; 35(2):[209-16 pp.]. Available from: http://onlinelibrary.wiley.com/o/cochrane/clcentral/articles/385/CN-00801385/frame.html. 88. Starke J, Schneider H, Alteheld B, Stehle P, Meier R. Short-term individual nutritional care as part of routine clinical setting improves outcome and quality of life in malnourished medical patients. Clinical nutrition (Edinburgh, Scotland) [Internet]. 2011; 30(2):[194-201 pp.]. Available from: http://onlinelibrary.wiley.com/o/cochrane/clcentral/articles/914/CN-00788914/frame.html. 89. Ling RE, Hedges V, Sullivan PB. Nutritional risk in hospitalised children: an
106
assessment of two instruments. European e-journal of clinical nutrition and metabolism. 2011;6(3):e153-e7. 90. Zamberlan P, Delgado AF, Leone C, Feferbaum R, Okay TS. Nutrition therapy in a pediatric intensive care unit: indications, monitoring, and complications. Journal of Parenteral and Enteral Nutrition. 2011;35(4):523-9. 91. Drescher T, Singler K, Ulrich A, Koller M, Keller U, Christ-Crain M, et al. Comparison of two malnutrition risk screening methods (MNA and NRS 2002) and their association with markers of protein malnutrition in geriatric hospitalized patients. Eur J Clin Nutr. 2010;64(8):887-93. 92. Ha L, Hauge T, Spenning AB, Iversen PO. Individual, nutritional support prevents undernutrition, increases muscle strength and improves QoL among elderly at nutritional risk hospitalized for acute stroke: a randomized, controlled trial. Clin Nutr. 2010;29(5):567-73. 93. Wu B, Yin TT, Cao W, Gu ZD, Wang X, Yan M, et al. Validation of the Chinese version of the Subjective Global Assessment scale of nutritional status in a sample of patients with gastrointestinal cancer. International journal of nursing studies. 2010;47(3):323-31. 94. Gerasimidis K, Keane O, Macleod I, Flynn DM, Wright CM. A four-stage evaluation of the Paediatric Yorkhill Malnutrition Score in a tertiary paediatric hospital and a district general hospital. British journal of nutrition. 2010;104(5):751-6. 95. Hulst JM, Zwart H, Hop WC, Joosten KF. Dutch national survey to test the STRONGkids nutritional risk screening tool in hospitalized children. Clinical Nutrition. 2010;29(1):106-11. 96. Benjamin J, Makharia GK, Kalaivani M, Joshi YK. Nutritional status of patients with Crohn's disease. Indian journal of gastroenterology : official journal of the Indian Society of Gastroenterology. 2008;27(5):195-200. 97. Gariballa S, Forster S. Associations between underlying disease and nutritional status following acute illness in older people. Clin Nutr. 2007;26(4):466-73. 98. Hassen TA, Pearson S, Cowled PA, Fitridge RA. Preoperative nutritional status predicts the severity of the systemic inflammatory response syndrome (SIRS) following major vascular surgery. European journal of vascular and endovascular surgery : the
107
official journal of the European Society for Vascular Surgery. 2007;33(6):696-702. 99. Devoto G, Gallo F, Marchello C, Racchi O, Garbarini R, Bonassi S, et al. Prealbumin serum concentrations as a useful tool in the assessment of malnutrition in hospitalized patients. Clinical chemistry. 2006;52(12):2281-5. 100. Marino LV, Goddard E, Workman L. Determining the prevalence of malnutrition in hospitalized paediatric patients. S Afr Med J. 2006;96(9 Pt 2):993-5. 101. Amadi B, Mwiya M, Chomba E, Thomson M, Chintu C, Kelly P, et al. Improved nutritional recovery on an elemental diet in Zambian children with persistent diarrhoea and malnutrition. Journal of tropical pediatrics [Internet]. 2005; 51(1):[5-10 pp.]. Available from: http://onlinelibrary.wiley.com/o/cochrane/clcentral/articles/066/CN-00514066/frame.html. 102. Dzieniszewski J, Jarosz M, Szczygiel B, Dlugosz J, Marlicz K, Linke K, et al. Nutritional status of patients hospitalised in Poland. Eur J Clin Nutr. 2005;59(4):552-60. 103. Eneroth M, Olsson UB, Thorngren KG. Insufficient fluid and energy intake in hospitalised patients with hip fracture. A prospective randomised study of 80 patients. Clinical nutrition (Edinburgh, Scotland) [Internet]. 2005; 24(2):[297-303 pp.]. Available from: http://onlinelibrary.wiley.com/o/cochrane/clcentral/articles/968/CN-00519968/frame.html. 104. Guo Y, Palmer JL, Kaur G, Hainley S, Young B, Bruera E. Nutritional status of cancer patients and its relationship to function in an inpatient rehabilitation setting. Support Care Cancer. 2005;13(3):169-75. 105. Ignacio de Ulibarri J, Gonzalez-Madrono A, de Villar NG, Gonzalez P, Gonzalez B, Mancha A, et al. CONUT: a tool for controlling nutritional status. First validation in a hospital population. Nutr Hosp. 2005;20(1):38-45. 106. Schnelldorfer T, Adams DB. The effect of malnutrition on morbidity after Surgery for chronic pancreatitis. The American surgeon. 2005;71(6):466-72; discussion 72-3. 107. Galvan O, Joannidis M, Widschwendter A, Bonatti H, Sprinzl GM, Rehak P, et al. Comparison of different scoring methods for assessing the nutritional status of hospitalised patients. Wiener klinische Wochenschrift. 2004;116(17-18):596-602. 108. Johansen N, Kondrup J, Plum LM, Bak L, Nørregaard P, Bunch E, et al. Effect of nutritional support on clinical outcome in patients at nutritional risk. Clinical nutrition
108
(Edinburgh, Scotland) [Internet]. 2004; 23(4):[539-50 pp.]. Available from: http://onlinelibrary.wiley.com/o/cochrane/clcentral/articles/053/CN-00502053/frame.html. 109. Rypkema G, Adang E, Dicke H, Naber T, de Swart B, Disselhorst L, et al. Cost-effectiveness of an interdisciplinary intervention in geriatric inpatients to prevent malnutrition. J Nutr Health Aging. 2004;8(2):122-7. 110. Acuna K, Portela M, Costa-Matos A, Bora L, Teles MR, Waitzberg DL, et al. Nutritional assessment of adult patients admitted to a hospital of the Amazon region. Nutr Hosp. 2003;18(3):138-46. 111. Bauer J, Capra S. Comparison of a malnutrition screening tool with subjective global assessment in hospitalised patients with cancer—sensitivity and specificity. Asia Pacific journal of clinical nutrition. 2003;12(3). 112. Stephenson GR, Moretti EW, El-Moalem H, Clavien PA, Tuttle-Newhall JE. Malnutrition in liver transplant patients: preoperative subjective global assessment is predictive of outcome after liver transplantation. Transplantation. 2001;72(4):666-70. 113. Briassoulis G, Venkataraman S, Thompson AE. Energy expenditure in critically ill children. Crit Care Med. 2000;28(4):1166-72. 114. Corish CA, Flood P, Mulligan S, Kennedy NP. Apparent low frequency of undernutrition in Dublin hospital in-patients: should we review the anthropometric thresholds for clinical practice? Br J Nutr. 2000;84(3):325-35. 115. Sermet-Gaudelus I, Poisson-Salomon A-S, Colomb V, Brusset M-C, Mosser F, Berrier F, et al. Simple pediatric nutritional risk score to identify children at risk of malnutrition. The American journal of clinical nutrition. 2000;72(1):64-70. 116. Giner M, Laviano A, Meguid MM, Gleason JR. In 1995 a correlation between malnutrition and poor outcome in critically ill patients still exists. Nutrition. 1996;12(1):23-9. 117. Volkert D, Kruse W, Oster P, Schlierf G. Malnutrition in geriatric patients: diagnostic and prognostic significance of nutritional parameters. Annals of nutrition & metabolism. 1992;36(2):97-112. 118. Sandman PO, Adolfsson R, Nygren C, Hallmans G, Winblad B. Nutritional status and dietary intake in institutionalized patients with Alzheimer's disease and multiinfarct
109
dementia. J Am Geriatr Soc. 1987;35(1):31-8. 119. โสภศ เกตพร. ภาวะโภชนาการผปวยวกฤตทใชเครองชวยหายใจในโรงพยาบาลพระนครศรอยธยา. วารสาร
สมาคมเวชศาสตรปองกนแหงประเทศไทย. 2557;4(2):135. 120. อาทตย กระภฤทธ. การประเมนและการดแลทางโภชนาการในผปวยมะเรงศรษะและล าคอโดยพยาบาล.
Graduate Research Conference 2014; มหาวทยาลยขอนแกน2557. p. 1666-74. 121. เฉลมพร โรจนรตนสรกล. Application of Subjective Gloval Assessment as a Screening Tool for Malnutrition in Pediatric Surgical Patients. J Med Assoc Thai. 2557;87(8):939-46. 122. บรยา ดแท. การบรโภคอาหารและภาวะโภชนาการของผปวยมะเรงปากมดลกหรอผปวยมะเรงเตานมทรบ
การรกษาในหอผปวยในโรงพยาบาลขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน; 2556. 123. ณนตรธภรณ อนถา, วลภา คณทรงเกยรต, อาภรณ ดนาน. ปจจยทมความเกยวของกบภาวะโภชนาการใน
ผปวยวกฤตทใชเครองชวยหายใจ. The Journal of Faculry of Nursing Burapha University. 2556;21(2). 124. สดใจ ปลดขวา. ภาวะโภชนาการในผปวยบาดเจบทศรษะระดบรนแรง. Journal of Nursing and Health Care
2556;32(1):40. 125. การตรชต โรจนพนธ, ปรางทพย ฉายพทธ, สวมล กมป, นนทกานต เอยมวนานนทชย. อทธพลของระยะ
ของโรค การแพรกระจายไปตอมน าเหลองบรเวณคอ การไดรบยากลมโอพออยด และเทคนครงสรกษา ตอภาวะ
โภชนาการในผปวยมะเรงศรษะและคอ. วารสารสภาการพยาบาล. 2556;28(2):13-29. 126. เอกวทย เอยมทองอนทร. ความสอดคลองกนของผลการประเมนภาวะทพโภชนาการดวยแบบประเมน
Bhumibol Nutritional Triage และดชนมวลกาย. ล าปางเวชสาร. 2556;34(1):1. 127. สรพร อยแกว. ภาวะโภชนาการของผปวยไอซยศลยกรรมโดยใชแบบตดตามภาวะทพโภชนาการของผปวย
โรงพยาบาลอดรธาน: มหาวทยาลยขอนแกน; 2555. 128. อไร มตรปราสาท. ภาวะโภชนาการและปจจยทเกยวของของผสงอายทเขารบการรกษาในโรงพยาบาล.
ขอนแกน: มหาวทยาลยขอนแกน; 2554. 129. บญยง สรบ ารงวงษ. Prevalence of Malnutrition and Nutritional Assessment in Abdominal-Surgical Patients; A Prospective Cross-Sectional Study. J Med Assoc Thai. 2011;94(7):19-23. 130. ประภาภร สนธงศร. ภาวะโภชนาการของผปวยมะเรงทไดรบเคมบ าบด ศนยมะเรงอดรธาน: มหาวทยา
ขอนแกน; 2553. 131. สฐดา แพรด า. ภาวะโภชนาการของผปวยบาดเจบไขสนหลงในหอผปวยเวชศาสตรฟนฟโรงพยาบาลศร
110
นครนทร. เวชศาสตรฟนฟสาร. 2547;14(2):72-82. 132. ปนมณ เรยวเดชะ. การคดกรองภาวะทพโภชนาการและความเสยงตอการตดเชอและการตายหลงผาตดใน
ผปวยทไดรบการผาตดชองทอง: มหาวทยาลยมหดล; 2546. 133. ชฎาภรณ เปรมปรามอมร. ภาวะโภชนาการและความพอเพยงของการไดรบอาหารของผปวยอายรกรรมทใส
เครองชวยหายใจ: มหาวทยามหดล; 2542. 134. สมาล โพธศร. การศกษาภาวะทพโภชนาการของผปวยศลยกรรมทวไประหวางการรบการรกษาใน
โรงพยาบาลศนยของแกน. วารสารพยาบาล. 2541;21(2):28. 135. Thoresen L, Frykholm G, Lydersen S, Ulveland H, Baracos V, Prado CM, et al. Nutritional status, cachexia and survival in patients with advanced colorectal carcinoma. Different assessment criteria for nutritional status provide unequal results. Clin Nutr. 2014;32(1):65-72. 136. สดใจ ปลดขวา. ภาวะโภชนาการในผปวยบาดเจบทศรษะระดบรนแรง: มหาวทยาลยขอนแกน; 2556. 137. สงศร แกวถนอมม, บชชา พราหมณสทธ, สรนต ศลธรรม, editors. พยาบาลโภชนบ าบด. กรงเทพ:
ส านกพมพกรงเทพเวชสาร; 2557. 138. NcLaughlin Jr DA, Baker J, Johnson N, Whittaker S, Mendelson R, Jeejeebhoy K. What is subjective global assessment of nutrition status. JPEN. 1987;11:8-13. 139. Russell C, Elia M. Nutrition Screening Survey in the UK and Republic of Ireland in 2010. A report by BAPEN. 2011. 140. Pirlich M, Schütz T, Norman K, Gastell S, Lübke HJ, Bischoff SC, et al. The German hospital malnutrition study. Clinical nutrition. 2006;25(4):563-72.
ประวตผเขยน
ประวตผเขยน
ชอ-สกล ขวญชนก เจนวระนนท วน เดอน ป เกด 14 มนาคม 2531 สถานทเกด กาญจนบร วฒการศกษา ปรญญาตรเภสชศาสตรบณฑต มหาวทยาลยศลปากร ทอยปจจบน 235 ม.1 ต.พนมทวน อ.พนมทวน จ.กาญจบร