Download - NVOG Bijpraatmiddag Thema Pensioenen
11e Algemene Vergadering Donderdag 1 december 2016
Stand van Zaken PensioenenJos Berkemeijer
Achmea Gepensioneerden Vereniging
NVOG Bijpraatmiddag Thema Pensioenen21 februari 2017
Presentatie Jos Berkemeijer
The problem is not the problem. The problem is your attitude about the problem!
― Captain Jack Sparrow ―
NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 2
Pensioenagenda Waar staan we en waar gaan we naar toe?
1. Pensioenhoogwaterstanden
2. Nieuw Pensioenstelsel
I. Waar staan we en hoe verder?
II. Pensioenfederatie, CPB en Valkuilen
III. Uitgangspunten ouderenorganisaties
IV. Principes ouderenorganisaties
V. Bij SER ingebrachte gesprekspunten
3. Nog belangrijker dan een goed pensioen?
21 februari 2017
NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 3
PensioenhoogwaterstandenDekkingsgraad naar omvang pensioenfondsen
21 februari 2017
NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 4
PensioenhoogwaterstandenBeleidsdekkingsgraad en actuele dekkingsgraad
21 februari 2017
NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 5
PensioenhoogwaterstandenDekkingsgraad: Voorbeeld Generatiesolidariteit ABP
Ontwikkeling dekkingsgraad ABP indien eind 2007 de vermogens waren toegerekend aan generaties
Bron: Peter Vlaar Mejudice 21 februari 2017
Voor de premie wordt uitgegaan van een vaste 3,25% disconteringsvoet zonder herstelopslagen
NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 6
PensioenhoogwaterstandenKortingen Pensioenen: ‘Saved by the Bell’
21 februari 2017
• Het overgrote deel van de pensioenfondsen hoeft dit jaar geen kortingen door te voeren.
• Daarom wijzigt het kabinet de wettelijke hersteltermijnen voor pensioenfondsen niet.
• Maximaal vijf fondsen van de in totaal 290 fondsen voeren mogelijk dit jaar een korting door van minder dan 1%.
• Deze fondsen tellen in totaal minder dan 25.000 deelnemers, waarvan minder dan 4.000 mensen gepensioneerd zijn.
• Kortingsdreiging in 2020 blijft onverkort gehandhaafd
NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 7
PensioenhoogwaterstandenWetsvoorstel Krol ‘2% bodemrente’ afgewezen
21 februari 2017
8
PensioenhoogwaterstandenCPB-rapport ‘Effecten van bodem in rekenrente..
21 februari 2017NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer
NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 9
PensioenhoogwaterstandenGelukkig naderen jongeren en ouderen tot elkaar…
21 februari 2017
10
PensioenhoogwaterstandenDe verkiezingen zullen duidelijkheid brengen
21 februari 2017NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer
NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 11
Nieuw PensioenstelselWaar staan we en hoe verder?
21 februari 2017
• Maart 2016, Klijnsma: nieuw pensioenstelsel is zaak voor volgende regering
• Mei 2016, SER Verkenning. Voorkeur: Variant IV-C: Persoonlijk pensioenvermogen met collectieve risicodeling.Beleggingsrisico wordt gedeeld met toekomstige opbouw (actieven)
• Juli 2016, Klijnsma: Perspectiefnota Toekomst Pensioenstelsel- Variant IV-C en Variant I-B: Voorwaardelijke collectieve uitkeringsovereenkomst- Doelstelling: invoering nieuw stelsel in 2020- Onderzoek Pensioenfederatie (cie. Langejan) overstap in praktijk + trechteren?- Onderzoek ‘Transitie bij het afschaffen van de doorsneesystematiek’- Kabinet, DNB en AFM onderzoeken toezichteisen en randvoorwaarden van varianten
• September 2016: Invoering Wet verbeterde premieregeling met SER-varianten: IV-A (beleggingsrisico individueel) en IV-B (Beleggingsrisico delen in uitkeringsfase)Eigenlijk hebben we nu al een nieuw pensioenstelsel, alleen beseffen we het nog niet!
• Eind November 2016: Aanbieden onderzoeken Pensioenfederatie aan SER- Beide varianten blijken in de praktijk werkbaar. Keuze is aan Sociale Partners (SER)- Op, of vlak na de verkiezingen meer duidelijkheid als aftrap voor nieuw kabinet!
NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 12
Nieuw pensioenstelselRapport Pensioenfederatie Financieel
21 februari 2017Bron: Pensioenfederatie: Rapport Financieel
Verdeling Indexaties en kortingen eerste 10 jaar
Varianten
NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 13
Nieuw pensioenstelselRapport Pensioenfederatie Financieel
21 februari 2017
Verdeling Indexaties en kortingen jaren 41 t/m 50
Varianten
14
Nieuw pensioenstelsel CPB’s € 100 mld transitieprobleem opgelost! (?)
21 februari 2017NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer Bron: Netspar | CPB |Casper van Ewijk
NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 15
Nieuw pensioenstelselBetrokkenheid en werkveld ouderenorganisaties
… Achterban… Achtpartijenoverleg… Pensioenfederatie (o.a. Commissie Langejan)… Informele contacten leden SER commissies, etc.… Informeel overleg leden pensioencommissie SER… Ambtelijk overleg (o.a. SZW)… Overleg Staatssecretaris Klijnsma en/of Minister Asscher… Afstemming vz. 1e Kamer Mevr. Hamer… Overleg DNB… Overleg politieke partijen, Kamerleden… Kon. Actuarieel Genootschap… Pensioenlab… Jongerenorganisaties
21 februari 2017
NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 16
Nieuw pensioenstelselUitgangspunten ouderenorganisaties I (concept)
Bron Dick Bruna: https://tinyurl.com/KleinePLuis
Een goed pensioen, niet alleen voor gepensioneerden, maar ook
voor onze (klein)kinderen
Herstel van
VERTROUWEN Maak het begrijpelijk, uitlegbaar en vooral
SIMPEL
21 februari 2017
17
Nieuw pensioenstelselUitgangspunten ouderenorganisaties II (concept)
Evenwichtige belangenbehartiging
Ambitie1. Na pensionering dezelfde levensstandaard2. Geen zekerheidseis meer3. Stabiliteit van uitkeringen4. Bij ambitie passende kostendekkende premie5. Koopkrachtbescherming (Indexatie)
Collectiviteit, solidariteit1. Arbeidsongeschiktheid 2. Lang leven, Nabestaandenpensioen3. Gezamenlijk beleggen
& beleggingsrisico’s delen
Verplichtstelling 1. Handhaven en mogelijk uitbreiden
Witte vlekken, ZZPers ?
21 februari 2017NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer
NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 18
Nieuw pensioenstelselPrincipes Ouderenorganisaties (concept)
Het pensioenstelsel biedt alle werkenden de mogelijkheid tot participatie• Generatie-evenwichtig, geen generatieconflicten• Resultaten delen over een beperkt voortschrijdende periode van bijvoorbeeld 5 jaar
Pensioen is een arbeidsvoorwaarde in de vorm van uitgesteld loon• Keuze systeem en (doorsnee) premie is primair zaak van sociale partners• Opgebouwd vermogen blijft exclusief economisch eigendom van pensioenfonds• Toerekening van dit vermogen naar individuele deelnemers is mogelijk
Keuzemogelijkheden• I.v.m. overzichtelijkheid, risico’s en kosten beperken tot relevante keuzes
Transitie van oud naar nieuw pensioenstelsel• Rechten van ouderen mogen niet worden aangetast• Ouderenorganisaties moeten worden betrokken in vaststelling transitie
Rolvastheid van de overheid, sociale partners en DNB• Geen dubbelrollen
21 februari 2017
NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 19
Nieuw pensioenstelselBij SER ingebrachte gesprekspunten I
1. Toezichtkader• Toezichtkader moet bekend zijn
voor besluitvorming kan plaatsvinden• Vervolgprocesstappen? (SZW)• Vergroten betrokkenheid ouderenorganisaties
2. Objectieve vergelijkingscriteria pensioenstelselsOok kortingen van de niet ingegane pensioenenals beoordelingscriterium apart mee te nemen in de vergelijking
21 februari 2017
Pensioenstelsel
Toezichtkader
NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 20
Nieuw pensioenstelselBij SER ingebrachte gesprekspunten II
3. Prudent Person Rule Beleg prudent en o.b.v. de geïnventariseerde risicohouding van de deelnemerGeen verplichte life cycle benadering• Toets risicohouding deelnemers en ga niet uit van ‘veronderstellingen’• Toets in het bijzonder of 97,5% beleggen in zakelijke waarden bij leeftijden
tot 50 jaar (life cycle) aansluit bij risicohouding van werknemers (jongeren)
21 februari 2017
NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 21
Nieuw pensioenstelselBij SER ingebrachte gesprekspunten III
4. Rekenrente en Stabiele uitkeringen• Sta macrostabiele rentevoet toe als projectie- en discontorente• Geen verplichte risicovrije rente (RTS) die volatiel is en niet leidt tot stabiele
uitkeringen • Rendementsdeling ‘achteraf’
Voortschrijdend gemiddeld 5-jaars rendement
21 februari 2017
NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 22
Nieuw pensioenstelselBij SER ingebrachte gesprekspunten III
5. Solidariteit• Beleggingsrisico en
langlevenrisico collectief delen • Opsplitsing van regelingen in
een opbouw- en pensioenfase lijkt aantrekkelijk, maar 1. doorbreekt de solidariteit, lager pensioen2. maakt de overgang van de actieve naar de pensioenfase complex3. bemoeilijkt de communicatie
21 februari 2017
Solidariteit
NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 23
Nieuw PensioenstelselDe echte Valkuilen (onze houding)
21 februari 2017
• Vast blijven houden aan een niet bestaande zekerheid
• Bij behoefte aan zekerheid voor lage pensioenen, niet de juiste prijs daarvoor willen betalen
• Premieovereenkomsten toch willen blijven behandelen en zien als uitkeringsovereenkomsten
• Voor een twintigjarige met enige zekerheid een pensioenprognose te willen afgeven
• Fundamenteel onbegrip dat solidariteit en individuele toerekening met elkaar kunnen samengaan
• Financieel toetsingskader 100% waterdicht willen regelenin plaats van verantwoordelijkheid bij besturen neer te leggen
• Gebrek aan vertrouwen in bestuurders van pensioenfondsen
• Iedere afwijkende marktontwikkeling direct vertalen in corrigerende wetgeving
• Deelnemers die blijkbaar wel hypotheken kunnen afsluiten, beschouwen als incompetent om met hun pensioengeld om te gaan (betutteling en paternalisme)
• Wetgever en werkgever in een hand; Toezichthouder en ‘adviseur overheid’ in een organisatie
• Het ‘old school’ solidariteits-denken in niet-financieel stuurbare leeftijdscohorten,in plaats van solidariteit met de generatie die ‘nu’ leeft in een voortschrijdend tijdsbestek van 5 jaar
NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 24
Nieuw PensioenstelselWat is uw valkuil?
21 februari 2017
Voorbeeld kernkwadrant van Ofman
Kernkwadrant Links• 123management• Werkplanet• Continuïteit• Online test
Vraag AntwoordVul een eigenschap in van iemand die je kent, waaraan je je veel ergert
Schreeuwerig
Welke 'positieve kwaliteit' past bij deze irritante eigenschap 'schreeuwerig' ?
Duidelijk maken waar je voor staat
Wat is het tegenovergestelde van de genoemde positieve kwaliteit 'duidelijk maken waar je voor staat'
Onvoldoende voor jezelf opkomen
Welke positieve kwaliteit past bij deze vervelende eigenschap 'Onvoldoende voor jezelf opkomen'
Belangen van anderen meewegen in je besluiten
NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 25
Nieuw PensioenstelselWat is uw valkuil?
21 februari 2017
Kernkwaliteit
Belangen van anderen meewegen
in je besluiten
ValkuilOnvoldoende voor jezelf
opkomen
AllergieSchreeuweri
g
UitdagingDuidelijk
maken waar je voor staat
Voorbeeld kernkwadrant van Ofman
Kernkwadrant Links• 123management• Werkplanet• Continuïteit• Online test
NVOG | Presentatie Jos Berkemeijer 26
Nog belangrijker dan een goed pensioen?Op naar een broodje kroket!
21 februari 2017