Download - (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen
![Page 1: (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042716/55a9c90c1a28ab5f5b8b47a1/html5/thumbnails/1.jpg)
Fauna in de PASEffecten N-depositie op
diersoorten
Marijn NijssenStichting Bargerveen
![Page 2: (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042716/55a9c90c1a28ab5f5b8b47a1/html5/thumbnails/2.jpg)
De Programatische Aanpak Stikstof
Hoe ontstaat ontwikkelingsruimte?
• N-depositie neemt af (verwachting)
• Helft voor de natuur
• Helft als economische ontwikkelingsruimte
Informatie EL&I: ‘Hoe werkt de programmatische aanpak stikstof (PAS)?
1600
1400
1200
1000
800
2004 2010 2018 2024 2028
![Page 3: (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042716/55a9c90c1a28ab5f5b8b47a1/html5/thumbnails/3.jpg)
1860 1995
2050
NASA http://daac.ornl.gov/CLIMATE/guides/global_N_deposition_maps.html
N-depositie is niet
… beperkt tot Nederland
en de jaren ’80/’90…
![Page 4: (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042716/55a9c90c1a28ab5f5b8b47a1/html5/thumbnails/4.jpg)
PAS – de Programmatische Aanpak Stikstof
• Effecten van N-dep op een rij
• Problemen Natura2000
soorten en Habitats
• Mogelijke oplossingen door
ander / extra beheer
• Kennislacunes
KDW
N-dep
![Page 5: (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042716/55a9c90c1a28ab5f5b8b47a1/html5/thumbnails/5.jpg)
Verhoogde N-depositie
Verhoging beschikbaar N
Verlaging pH in water en bodem
Verhoogde productie biomassa(inclusief strooisel en organische bodem)
Beschikbaarheid mineralen
Verstoorde nutriëntenbalans in planten
lucht
vegetatie
Bodem/water
fauna
Hogere en homogenere vegetatiestructuur
Koeler en vochtiger microklimaat (in tijd en/of ruimte)
Afname kwantiteit voedselplanten (in tijd en/of ruimte)
Afname kruiden en lage grassen & afname bloemdichtheid
Fysiologische problemen(osmose of zuurstoftekort)
Afname voedselkwaliteit vegetatie(in tijd en/of ruimte)
Afname nestgelegenheid grondbroeders
Afname beschikbaarheid andere diersoorten(grootte, kwaliteit en bereikbaarheid)
Verstoorde nutriënten-balans in bodem
![Page 6: (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042716/55a9c90c1a28ab5f5b8b47a1/html5/thumbnails/6.jpg)
Verhoogde N-depositie
Verhoging beschikbaar N
Verlaging pH in water en bodem
Beschikbaarheid mineralen
lucht
vegetatie
Bodem/water
fauna
![Page 7: (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042716/55a9c90c1a28ab5f5b8b47a1/html5/thumbnails/7.jpg)
Verhoogde N-depositie
Verhoging beschikbaar N
Verlaging pH in water en bodem
Beschikbaarheid mineralen
lucht
vegetatie
Bodem/water
fauna
Fysiologische problemen(osmose)
WATER
![Page 8: (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042716/55a9c90c1a28ab5f5b8b47a1/html5/thumbnails/8.jpg)
Verhoogde N-depositie
Verhoging beschikbaar N
Verlaging pH in water en bodem
Beschikbaarheid mineralen
lucht
vegetatie
Bodem/water
fauna
Fysiologische problemen(osmose)
WATER
Verhoogde productie biomassa(inclusief strooisel en organische bodem)
![Page 9: (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042716/55a9c90c1a28ab5f5b8b47a1/html5/thumbnails/9.jpg)
Verhoogde N-depositie
Verhoging beschikbaar N
Verlaging pH in water en bodem
Verhoogde productie biomassa(inclusief strooisel en organische bodem)
Beschikbaarheid mineralen
lucht
vegetatie
Bodem/water
fauna
Fysiologische problemen(osmose of zuurstoftekort)
WATER
![Page 10: (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042716/55a9c90c1a28ab5f5b8b47a1/html5/thumbnails/10.jpg)
Verhoogde N-depositie
Verhoging beschikbaar N
Verlaging pH in water en bodem
Verhoogde productie biomassa(inclusief strooisel en organische bodem)
Beschikbaarheid mineralen
lucht
vegetatie
Bodem/water
fauna
Fysiologische problemen(osmose of zuurstoftekort)
Afname nestgelegenheid grondbroeders
![Page 11: (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042716/55a9c90c1a28ab5f5b8b47a1/html5/thumbnails/11.jpg)
Verhoogde N-depositie
Verhoging beschikbaar N
Verlaging pH in water en bodem
Verhoogde productie biomassa(inclusief strooisel en organische bodem)
Beschikbaarheid mineralen
lucht
vegetatie
Bodem/water
fauna
Hogere en homogenere vegetatiestructuur
Koeler en vochtiger microklimaat (in tijd en/of ruimte)
Fysiologische problemen(osmose of zuurstoftekort)
Afname nestgelegenheid grondbroeders
![Page 12: (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042716/55a9c90c1a28ab5f5b8b47a1/html5/thumbnails/12.jpg)
Verhoogde N-depositie
Verhoging beschikbaar N
Verlaging pH in water en bodem
Verhoogde productie biomassa(inclusief strooisel en organische bodem)
Beschikbaarheid mineralen
lucht
vegetatie
Bodem/water
fauna
Hogere en homogenere vegetatiestructuur
Koeler en vochtiger microklimaat (in tijd en/of ruimte)
Afname kwantiteit voedselplanten (in tijd en/of ruimte)
Afname kruiden en lage grassen & afname bloemdichtheid
Fysiologische problemen(osmose of zuurstoftekort)
Afname nestgelegenheid grondbroeders
![Page 13: (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042716/55a9c90c1a28ab5f5b8b47a1/html5/thumbnails/13.jpg)
Verhoogde N-depositie
Verhoging beschikbaar N
Verlaging pH in water en bodem
Verhoogde productie biomassa(inclusief strooisel en organische bodem)
Beschikbaarheid mineralen
Verstoorde nutriëntenbalans in planten
lucht
vegetatie
Bodem/water
fauna
Hogere en homogenere vegetatiestructuur
Koeler en vochtiger microklimaat (in tijd en/of ruimte)
Afname kwantiteit voedselplanten (in tijd en/of ruimte)
Afname kruiden en lage grassen & afname bloemdichtheid
Fysiologische problemen(osmose of zuurstoftekort)
Afname nestgelegenheid grondbroeders
Verstoorde nutriënten-balans in bodem
![Page 14: (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042716/55a9c90c1a28ab5f5b8b47a1/html5/thumbnails/14.jpg)
Verhoogde N-depositie
Verhoging beschikbaar N
Verlaging pH in water en bodem
Verhoogde productie biomassa(inclusief strooisel en organische bodem)
Beschikbaarheid mineralen
Verstoorde nutriëntenbalans in planten
lucht
vegetatie
Bodem/water
fauna
Hogere en homogenere vegetatiestructuur
Koeler en vochtiger microklimaat (in tijd en/of ruimte)
Afname kwantiteit voedselplanten (in tijd en/of ruimte)
Afname kruiden en lage grassen & afname bloemdichtheid
Fysiologische problemen(osmose of zuurstoftekort)
Afname voedselkwaliteit vegetatie(in tijd en/of ruimte)
Afname nestgelegenheid grondbroeders
Verstoorde nutriënten-balans in bodem
![Page 15: (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042716/55a9c90c1a28ab5f5b8b47a1/html5/thumbnails/15.jpg)
Verhoogde N-depositie
Verhoging beschikbaar N
Verlaging pH in water en bodem
Verhoogde productie biomassa(inclusief strooisel en organische bodem)
Beschikbaarheid mineralen
Verstoorde nutriëntenbalans in planten
lucht
vegetatie
Bodem/water
fauna
Hogere en homogenere vegetatiestructuur
Koeler en vochtiger microklimaat (in tijd en/of ruimte)
Afname kwantiteit voedselplanten (in tijd en/of ruimte)
Afname kruiden en lage grassen & afname bloemdichtheid
Fysiologische problemen(osmose of zuurstoftekort)
Afname voedselkwaliteit vegetatie(in tijd en/of ruimte)
Afname nestgelegenheid grondbroeders
Afname beschikbaarheid andere diersoorten(grootte, kwaliteit en bereikbaarheid)
Verstoorde nutriënten-balans in bodem
![Page 16: (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042716/55a9c90c1a28ab5f5b8b47a1/html5/thumbnails/16.jpg)
Verhoogde N-depositie
Verhoging beschikbaar N
Verlaging pH in water en bodem
Verhoogde productie biomassa(inclusief strooisel en organische bodem)
Beschikbaarheid mineralen
Verstoorde nutriëntenbalans in planten
lucht
vegetatie
Bodem/water
fauna
Hogere en homogenere vegetatiestructuur
Koeler en vochtiger microklimaat (in tijd en/of ruimte)
Afname kwantiteit voedselplanten (in tijd en/of ruimte)
Afname kruiden en lage grassen & afname bloemdichtheid
Fysiologische problemen(osmose of zuurstoftekort)
Afname voedselkwaliteit vegetatie(in tijd en/of ruimte)
Afname nestgelegenheid grondbroeders
Afname beschikbaarheid andere diersoorten(grootte, kwaliteit en bereikbaarheid)
Verstoorde nutriënten-balans in bodem
![Page 17: (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042716/55a9c90c1a28ab5f5b8b47a1/html5/thumbnails/17.jpg)
Verhoogde N-depositie
Verhoging beschikbaar N
Verlaging pH in water en bodem
Verhoogde productie biomassa(inclusief strooisel en organische bodem)
Beschikbaarheid mineralen
Verstoorde nutriëntenbalans in planten
lucht
vegetatie
Bodem/water
fauna
Hogere en homogenere vegetatiestructuur
Koeler en vochtiger microklimaat (in tijd en/of ruimte)
Afname kwantiteit voedselplanten (in tijd en/of ruimte)
Afname kruiden en lage grassen & afname bloemdichtheid
Fysiologische problemen(osmose of zuurstoftekort)
Afname voedselkwaliteit vegetatie(in tijd en/of ruimte)
Afname nestgelegenheid grondbroeders
Afname beschikbaarheid andere diersoorten(grootte, kwaliteit en bereikbaarheid)
Verstoorde nutriënten-balans in bodem
![Page 18: (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042716/55a9c90c1a28ab5f5b8b47a1/html5/thumbnails/18.jpg)
Verhoogde N-depositie
Verhoging beschikbaar N
Verlaging pH in water en bodem
Verhoogde productie biomassa(inclusief strooisel en organische bodem)
Beschikbaarheid mineralen
Verstoorde nutriëntenbalans in planten
lucht
vegetatie
Bodem/water
fauna
Hogere en homogenere vegetatiestructuur
Koeler en vochtiger microklimaat (in tijd en/of ruimte)
Afname kwantiteit voedselplanten (in tijd en/of ruimte)
Afname kruiden en lage grassen & afname bloemdichtheid
Fysiologische problemen(osmose of zuurstoftekort)
Afname voedselkwaliteit vegetatie(in tijd en/of ruimte)
Afname nestgelegenheid grondbroeders
Afname beschikbaarheid andere diersoorten(grootte, kwaliteit en bereikbaarheid)
Verstoorde nutriënten-balans in bodem
![Page 19: (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042716/55a9c90c1a28ab5f5b8b47a1/html5/thumbnails/19.jpg)
Waar zitten de grote kennislacunes?
• Plantkwaliteit N-depositie én beheer
• Interactie verzuring - CO2 - klimaatverandering - gifstoffen
• Optimalisatie beheer
Frequentie - Timing - Herhaalbaarheid - Combinaties
![Page 20: (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042716/55a9c90c1a28ab5f5b8b47a1/html5/thumbnails/20.jpg)
De Programmatische Aanpak Stikstof
• PAS is ‘the best we can do…‘
• Onderzoekonderbouwing huidige stand van kennis vaak
‘hypothetisch’ - expert judgement
• MonitoringN-depositie én effecten op habitats en soorten
![Page 21: (OBN) Fauna in de PAS - Marijn Nijssen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042716/55a9c90c1a28ab5f5b8b47a1/html5/thumbnails/21.jpg)