Download - ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ
![Page 1: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/1.jpg)
ÖLÇME VE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİDEĞERLENDİRME DERSİ
ÖLÇME VE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİDEĞERLENDİRME DERSİ
Doç.Dr. Nadir ÇeliközDoç.Dr. Nadir ÇeliközYıldız Teknik ÜniversitesiYıldız Teknik Üniversitesi
Eğitim FakültesiEğitim Fakültesi
![Page 2: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/2.jpg)
PROGRAM DEĞERLENDİRME
![Page 3: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/3.jpg)
Değerlendirmeyi kim yapar
Kim?
• Sınıf öğretmeni
• Program geliştirici
• Dışardan bir değerlendirici
![Page 4: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/4.jpg)
Değerlendirme (evaluation) nedir?
![Page 5: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/5.jpg)
Değerlendirme, bilgi toplama ve bu bilgilere dayalı olarak
yargıda bulunma işidir
program tanımlanır ve kalitesi ölçülür,
programın güvenilirliği ve işe yararlığı ortaya çıkar.
![Page 6: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/6.jpg)
Değerlendirmenin amaçları
• Hangi hedeflere ulaşılmış olduğunu tespit etmek
• Maliyetini tespit etmek
• Programın tek tek parçalarını değerlendirmek
• Eğitimin bilimsel temellerine katkıda bulunmak
![Page 7: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/7.jpg)
Ne toplanacak?
• Programa kaç kişi (ve kimler) katılıyor?
• Katılanlar programı ne kadar sevdiler?
• Eğitsel hedeflere hangi boyutlarda ulaşıldı?
• Diğer hedeflere ne ölçüde ulaşıldı?
• Programın tamamlanması kaça mal oldu?
![Page 8: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/8.jpg)
Nasıl toplanacak
• Değerlendirme desenleri– Bilgilerin kimden ve ne zaman
toplanacağını planlayınız.
• Değerlendirme teknikleri– Bilgi toplamak için kullanacağınız
yöntemleri belirleyiniz
![Page 9: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/9.jpg)
Teşhis edici (Diagnostic) Öncelikle ihtiyaçlar tespit edilir
Biçimlendirici (Formative) • Öğretim sırasında süreci gözetim altına
alırSüreç (Process)
Planlandığı gibi yürüyüp yürümediğini kontrol eder
Düzey belirleyici (Summative) Sonunda çıktı veya etkiye bakar
Dört değerlendirme tipi
Ne zaman?
![Page 10: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/10.jpg)
Teşhis edici değerlendirme
• Öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçlarını belirlemek
– Başta öğrencilerin bilgi ve becerileri nedir
– Güdüleyici ve pekiştirici faktörler– Kolaylaştırıcı şartlar
• Ya önce ya da öğretimin başlangıcında yapılır
![Page 11: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/11.jpg)
Teşhis edici değerlendirme
Bu değerlendirme için veri toplanır
İlgili kişilerle mülakatlar yapılır, raporlar düzenlenirLiteratür taraması yapılır, veri tabanları ve araştırmalar incelenirHayatın belli dönemleri incelenirBütün veriler analiz edilir, öncelikler tespit edilir
![Page 12: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/12.jpg)
Biçimlendirici değerlendirme
• Öğrencinin gelişimini ölçme– Onlar istenilen hedeflere ulaşıyorlar mı
• Süreç içinde değerlendirme
• Program desenini sistematik değerlendirme– Teorik çerçevedeki amaç ve hedefleri
kontrol etme– Amaç ve hedeflerle öğrenme
deneyimlerini kontrol etme
![Page 13: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/13.jpg)
Biçimlendirici Değerlendirme
• İhtiyaçları ölçme:– Bu programa kim ihtiyaç duyuyor, ihtiyaç ne kadar
büyük, bu ihtiyacları ne karşılar
• Değerlendirilebileceği ölçme:– Değerlendirme madden yapılabilir mi, eğer öyle ise
kim yapacak
• Değerlendirmeyi yapma:– Program doğru olarak yürütülüyor mu?
• Süreç değerlendirme:– Programın mümkün farklı işlenişlerinden yarar
sağlanabilir mi?
![Page 14: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/14.jpg)
Süreç değerlendirme• Planlandığı gibi yürüyor mu?
– Kaç öğretmen, ne kadar sık değerlendiriyor?
– Tamamını mı, parçalarını mı?
– Programın ne kadarı, ne kadar sıklıkla değerlendiriliyor?
• Uygulamayı engelleyen faktörler
– Çevresel, lojistik
![Page 15: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/15.jpg)
Düzey belirleyici (summative) değerlendirme
• Etkileme– Davranış değiştirmeyi sağlayacak yakın
çıktılar nelerdir– Eğitim programı bitince hemen ölçme
yapılır
• Sonuç– Öğretimin uzak sonuçları nelerdir– Uzun zaman sonra ulaşılacak etkileri
ölçmek zordur
![Page 16: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/16.jpg)
Düzey belirleyici değerlendirme• Sonuç değerlendirme:
– Programın görülebilir bir sonucu var mı? Önceden belirlenen hedeflerin ötesinde öngörülmeyen etkileri var mı?
• Maliyet-ürün değerlendirmesi:– Programa harcanan para ile elde edilen sonuç birbiriyle
uyumlu mu?
• Son analizler:– Daha önce toplanan verileri yeni yöntemlerle
değerlendirme
• Meta-analizler:– Bu gibi program değerlendirmelerini toplu olarak eşle
alma
![Page 17: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/17.jpg)
CIPP • Stufflebeam bu modeli 1985’te ileri sürmüştür. • Baş harfleri oluşturan temel elemanlar:
– Context (bağlam)-hedefleri ortaya çıkaran tüm ihtiyaçlar ve mevcut durum
– Input (girdi)- ulaşılabilir kaynaklar, mümkün başka stratejiler, belirlenen hedefler en iyi nasıl karşılanabilir
– Process (işlem)-planın nasıl yürütüldüğünün incelenmesi
– Product (ürün)-elde edilen ürün planlandığı gibi mi? Yoksa hata hangi bölümde ise başa orada düzeltilmelidir
![Page 18: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/18.jpg)
• Bunların başlıcaları şunlardır: 1. Stake‘in Uygunluk (Countenance) Modeli
2. Scriven's Goal-Free Model
3. Eisner's Connoisseurship Model
Niteliksel / Antropolojik Değerlendirme Modelleri
![Page 19: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/19.jpg)
Uygunluk Modeli
• Robert Stake tarafından 1967 yılında geliştirildi. Değerlendirmenin iki yüzü var: tasvir ve karar verme.
• Değerlendirmede iki tür veri toplanır: değerlendirmecinin tasviri gözlemleri ve değerlendirilecek faaliyetlerle ilgili uygun ölçütlerin listesi.
• Sonunda iki veri mukayese edilerek, hedeflenen amaçlara ulaştırmaya uygunluk açısından farklar yorumlanır.
![Page 20: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/20.jpg)
STAKE’İN UYGUNLUK-OLASILIK (CONGRUENCE-CONTINGENCY) MODELİ
• Üç çeşit veri toplanır– Önceki durum (giriş)– İşlemler (öğretim yapma)– Çıktılar
• Uygunluk – Hedeflerle çıktılar arasındaki uygunluk
derecesi• Olasılık
– Değişkenler arası ilişki. Mesela öğrenme süresi ve becerilerin öğrenilmesi
![Page 21: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/21.jpg)
Katılımcı Yönlendirmeli Değerlendirme
• Cevap veren modeli ("responsive models“) de denir. Değerlendirmeye katılabileceklerin iddiaları, kaygıları ve yazıp kaydettiklerine dayanır. Bu katılımcılar: – Programı yapanlar ve destekleyenler– Programdan yararlananlar (hedef gruplar) – kurbanlar (programdan atılanlar)
![Page 22: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/22.jpg)
1) “Program değerlendirme çalışmalarında öncelikle hedef ve davranışların doğruluğu kontrol edilmelidir” önermesinde esas olarak, program değerlendirmede hedef ve davranış değerlendirmenin hangi işlevi vurgulanmak istenmektedir?
a) kolaylık
b) önemlilik
c) ilk sırada olma
d) zaman kazandırma
e) yol göstericilik
SORULAR
![Page 23: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/23.jpg)
2) Program geliştirme faaliyetlerine en fazla katkı getiren değerlendirme türü hangisidir?
a) program tasarısının değerlendirilmesi
b) öğrenme-öğretme ortamının değerlendirilmesi
c) öğrenci başarısının değerlendirilmesi
d) öğrenci erişinin değerlendirilmesi
e) programın ortaya koyduğu ürünün değerlendirilmesi
SORULAR
![Page 24: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/24.jpg)
3) Bir eğitim programına kayıt yaptırmak için çok sayıda öğrenci başvurmuştur. Adaylar, birbirleriyle karşılaştırılmakta ve seçilmektedir. Bu Hangi tür değerlendirme yapılmıştır?
a) hedefe dayalı değerlendirme
b) norma dayalı değerlendirme
c) ürüne dayalı değerlendirme
d) biçimlendirmeye dayalı değerlendirme
e) izlemeye dayalı değerlendirme
SORULAR
![Page 25: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/25.jpg)
4) Aşağıdaki Program değerlendirme türlerinden hangisi/hangilerinde öğrencilerin giriş davranışları dikkate alınır?
I) program tasarısının değerlendirilmesiII) öğrenme-öğretme ortamının değerlendirilmesiIII) öğrenci başarısının değerlendirilmesiIV) öğrenci erişinin değerlendirilmesiV) programın ortaya koyduğu ürünün değerlendirilmesi
a) II-III
b) IV
c) IV-V
d) III-IV
e) V
SORULAR
![Page 26: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/26.jpg)
5) Bir öğretmenin en tutarlı müfettişi öğrencileridir ifadesiyle esas olarak vurgulanmak istenen nedir?
a) öğretmen kendi hata ve eksikliklerini bulmak için dönem sonunda öğrenciye kendisini değerlendirtmeli ve eksiklerini gidermelidir
b) öğretmen ders anlatırken öğrencileri müfettiş gibi düşünmeli ve ona göre dersi işlemelidir
c) öğretmen öğrenciyi müfettiş gibi düşünmeli ve elindeyken ezmeli
d) öğretmen öğrenciyi üstü olarak görmeli hal ve hareketlerine dikkat etmeli
e) öğretmeni denetlemeye gelen müfettişler farklı değerlendirmeler yapmaktadır
SORULAR
![Page 27: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/27.jpg)
6) Biçimlendirici değerlendirme ne zaman yapılır?
a) hedeflerin belirlenmesi aşamasında
b) programın hazırlanması aşamasında
c) programın uygulanması sırasında
d) program uygulandıktan sonra
e) programın yaygınlaştırılması aşamasında
SORULAR
![Page 28: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/28.jpg)
7) Program değerlendirme çalışmalarında öğrenci başarısının ölçülmesi önem taşımaktadır. Aşağıdakilerden hangisi öğrenci başarısını değerlendirmede diğerlerine göre daha az önemli bir ölçüt olabilir?
a) devam durumu
b) vize ve final sonuçları
c) dersin hedef ve davranışları
d) öğrencinin giriş davranışları
e) sınıfın başarı ortalaması
SORULAR
![Page 29: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/29.jpg)
8) Hangisi tanılayıcı değerlendirmenin kullanım zamanı içerisinde yer almaz?
a) ünite başı
b) eğitim sırası
c) program sonu
d) uyumsuzluk olduğu durum
e) sömestr başı
SORULAR
![Page 30: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/30.jpg)
9) Hangisi biçimlendirici değerlendirmede kullanılan ölçme araçlarındandır?
a) düzey belirleyici ön testler
b) standart başarı testleri
c) gözlem formları
d) özel hazırlanmış sürece dayalı izleme testleri
e) ürüne dayalı sınavlar
SORULAR
![Page 31: ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME DERSİ](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022061511/568138b3550346895da0729e/html5/thumbnails/31.jpg)
10) Programın değerlendirilmesi sonucunda öğrencilerin istenen davranışları kazanamadıkları belirlendiğinde ilk yapılması gereken hangisidir?
a) programın tasarım modelinin uygunluğunu değerlendirmek
b) anlatılan konularda yanlışlık olup olmadığını belirlemek
c) hangi araç ve ortamların kullanılması gerektiğini düşünmek
d) hedefleri gerekli ilkeler açısından kontrol etmek
e) anlatılan konulara yeni bilgiler eklemek
SORULAR