Michał Kowalski - KGBiG
Rysunek budowlany
Oznaczenia graficzne na rysunkach architektoniczno-budowlanych
Michał KowalskiWydział Górnictwa i GeoinżynieriiKatedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki
Michał Kowalski - KGBiG
Rodzaje oznaczeń graficznych(PN-B-01025:2004)
Na rysunkach stosuje się następujące rodzaje oznaczeńgraficznych:
― oznaczenia umowne
― oznaczenia uproszczone
― oznaczenia dokładne
Michał Kowalski - KGBiG
Rodzaje oznaczeń graficznych
― oznaczenia umowne, sygnalizujące jedynie, przez odpowiednie znaki graficzne, fakt występowania podstawowych części przedstawionego obiektu oraz ich lokalizację, funkcję, a także powiązania z innymi elementami projektowanego obiektu. Oznaczenia umowne stosuje się na rysunkach kreślonych w podziałkach 1:200 i mniejszych wchodzących w skład architektonicznych projektów koncepcyjnych.
― oznaczenia uproszczone, przedstawiające poszczególne elementy projektowanego obiektu z podaniem tylko najistotniejszych ich cech identyfikacyjnych, funkcjonalnych i lokalizacji w całości obiektu. Oznaczenia uproszczone stosuje się na rysunkach kreślonych w podziałkach od 1:50 do 1:200 wchodzących w skład projektów architektoniczno-budowlanych lub wykonawczych.
Michał Kowalski - KGBiG
Rodzaje oznaczeń graficznych
― oznaczenia dokładne, pozwalające na odwzorowanie przedstawionego obiektu z uwzględnieniem zróżnicowania jego kształtu i wielkości możliwych do identyfikacji przy założonej dokładności pomiarów. Oznaczenia takie stosuje się na rysunkach kreślonych w podziałkach większych od 1:50, będących na ogół rysunkami szczegółów.
Michał Kowalski - KGBiG
Formaty arkuszy rysunkowych
Formaty arkuszy rysunkowych i zasady ich dobierania określono w PN-80/N-01612, a reguły składania arkuszy rysunkowych do formatu A4 – w PN-86/N-01603.
Michał Kowalski - KGBiG
Podział arkusza rysunkowego
Zasady podziału arkusza rysunkowego na części przeznaczone na rysunek zasadniczy, informacje tekstowe oraz na tabliczkę tytułową podano w PN-ISO 9431.
Michał Kowalski - KGBiG
Tabliczki tytułowe
Wielkość, układ i zawartość informacyjną tabliczki tytułowej, w którą należy zaopatrzyć każdy arkusz rysunkowy, określone są w PN-ISO 7200
Michał Kowalski - KGBiG
Linie rysunkowe
Grubości oraz rodzaje linii stosowanych na rysunkach należy dobierać w zależności od wielkości rysunku oraz od przekazywanych treści, posługując się ustaleniami PN-ISO 128-23
Michał Kowalski - KGBiG
Rodzaje, główne zastosowanie i grubośćlinii rysunkowych (PN-82/N-01616)
0.500.70
0.350.50
0.250.35
0.180.25
5432
grubość linii [mm]
1
urwania rzutów elementów, linia oddzielająca widok od przekroju
zygzakowa lub falista
zarysy i krawędzie drugorzędne
wielopunktowa
skrajne położenie części ruchomych, zarysy części przyległych
dwupunktowa
linie wyobrażalne, np. osie symetrii, płaszczyzny przekrojów
punktowa
zarysy niewidoczne, linie koordynacyjne modułowe
kreskowa
0.130.18
widoczne zarysy obiektów i konstrukcji, linie wymiarowe i pomocnicze
ciągła
linia cienka
Grupy liniiGłówne zastosowanie
liniiRodzaj i
oznaczenie liniiOdmiana
linii
Michał Kowalski - KGBiG
Rodzaje, główne zastosowanie i grubośćlinii rysunkowych (PN-82/N-01616)
2.002.001.401.000.70linia
bardzo gruba
1.401.000.70.50
5432
grubość linii [mm]
1
pręty zbrojeniowe do konstrukcji żelbetowych, instalacje
ciągła
położenie płaszczyzn przekrojów
punktowa0.35
zarysy i krawędzie przekrojów obiektów lub elementów
ciągła
linia gruba
Grupy liniiGłówne zastosowanie
liniiRodzaj i
oznaczenie liniiOdmiana
linii
Michał Kowalski - KGBiG
Pismo techniczne
Krój oraz zalecane wielkości poszczególnych znaków pisma technicznego określono w PN-80/N-01606. W przypadku wykorzystywania komputerowych edytorów pisma do opisów rysunków technicznych zaleca sięstosowanie pisma o kroju ARIAL CE i szerokości 0.8.
Michał Kowalski - KGBiG
Podziałki
Na rysunkach należy stosować podziałki wg PN-EN ISO 5455. W przypadku kreślenia rzutów, przekrojów i elewacji obiektów budowlanych zaleca się stosowanie podziałek 1:50, 1:100 lub 1:200. Rysunki szczegółów należy wykonywać w podziałkach większych niż 1:50.
Michał Kowalski - KGBiG
Oznaczanie kierunku północnego
Na arkuszu zawierającym rzut parteru budynku należy oznaczyć wg PN-EN ISO 7519 kierunek północy.
Michał Kowalski - KGBiG
Oznaczanie zalecanej orientacji budynku ze względu na jego nasłonecznienie
W przypadku powtarzalnych projektów architektoniczno budowlanych budynków, przewidzianych do realizacji na różnych działkach budowlanych, zalecaną orientację tych budynków względem kierunku północy należy określać w sposób przybliżony za pomocą symbolu podanego na rysunku poniżej. Kąt α określa dopuszczalne, z uwagi na nasłonecznienie poszczególnych pomieszczeń budynku, odchylenie osi budynku od kierunku północnego.
Michał Kowalski - KGBiG
Oznaczenia przekrojów obiektów budowlanych
Oznaczenie graficzne przekroju obiektu budowlanego polega na podaniu na rysunkach rzutów tego obiektu (np. na rzucie parteru budynku) linii określającej przebieg przecięcia. Linię tę należy wykreślić cienką linią punktową, pogrubioną na załamaniach i fragmentach końcowych. W skład oznaczenia przekroju wchodząteż strzałki wskazujące kierunek rzutowania oraz umieszczone przy tych strzałkach cyfry rzymskie stanowiące nazwę przekroju.
Michał Kowalski - KGBiG
Numeracja kondygnacji
Kondygnacje budynku numeruje się rosnąco od poziomu terenu w górę i w dół, przy czym numery kondygnacji poniżej poziomu terenu uzupełnia sięznakiem „-”.
Michał Kowalski - KGBiG
Numeracja pomieszczeń
Numer pomieszczenia na danej kondygnacji powinien składać się z dwóch lub trzech cyfr poprzedzonych numerem kondygnacji. Numerowanie pomieszczeńnależy realizować rosnąco liczbami całkowitymi posuwając się po kondygnacji zgodnie z ruchem wskazówek zegara, poczynając od pomieszczeńpołożonych najbliżej wejścia głównego.
Michał Kowalski - KGBiG
Oznaczenia poziomów i opis ich rzędnych
Wyróżniające się w obiekcie budowlanym poziomy należy oznaczać:
― na rzutach poszczególnych kondygnacji symbolami podanymi na rysunkach a i b
― na przekrojach obiektów budowlanych symbolem pokazanym na rysunku c, z wyjątkiem poziomu odniesienia, poziomu zero, który należy oznaczać jak na rysunku d.
Michał Kowalski - KGBiG
Oznaczenia wzniesień traktów komunikacyjnych
Michał Kowalski - KGBiG
Oznaczenia spadków powierzchni służących odprowadzaniu wody
Michał Kowalski - KGBiG
Wejścia do obiektów budowlanych
― gdy wejście usytuowane jest na poziomie zerowym lub powyżej tego poziomu
― gdy wejście znajduje się poniżej poziomu zerowego
Michał Kowalski - KGBiG
Oznaczenia graficzne skarp nasypów i wykopów
Skarpy nasypów i wykopów w przypadku ich dowolnego ukształtowania należy przedstawić za pomocą warstwic kreślonych zgodnie z zasadami kartografii. Natomiast w przypadku skarp o poziomych liniach brzegowych oznacza się je jak pokazano poniżej.
Michał Kowalski - KGBiG
Oznaczenia graficzne fundamentów
Rzuty
Przekroje
stopy fundamentowe
ławy fundamentowe
stopy fundamentowe
ławy fundamentowe
Oznaczenia uproszczoneOznaczenia umowne
Michał Kowalski - KGBiG
Oznaczenia graficzne murów i ścian
ściany jednorodne
Przekroje i rzuty
ściany z kształtek szklanych
ściany warstwowe
Oznaczenia uproszczoneOznaczenia
umowne
Michał Kowalski - KGBiG
Oznaczenia graficzne materiałów budowlanych (PN-B-01030:2000)
Beton lekki5
Beton zbrojony (żelbet)4
Beton niezbrojony albo kamień3
Podsypka, tynki, zaprawy2
Powierzchnia gruntu (w przekroju)1
OznaczenieNazwa materiałuL.p.
Michał Kowalski - KGBiG
Oznaczenia graficzne materiałów budowlanych (PN-B-01030:2000)
Płyty drewnopochodne10
Sklejka9
Drewno-przekrój prostopadły do włókien-Przekrój wzdłuż włókien
8
Cegła, pustaki lub kształtki7
Beton lekki zbrojony6
OznaczenieNazwa materiałuL.p.
Michał Kowalski - KGBiG
Oznaczenia graficzne materiałów budowlanych (PN-B-01030:2000)
Tworzywa sztuczne15
Szkło i inne materiały przezroczyste w stanie stałym14
Izolacja wodochronna13
Izolacja termiczna i akustyczna12
Metale11
OznaczenieNazwa materiałuL.p.
Michał Kowalski - KGBiG
Otwory w przegrodach poziomych(PN-B-01025:2004)
Oznaczanie na przekrojach otworów w stropach
Otwory zakryte
Otwory odkryte
Oznaczenia uproszczone
Oznaczenia umowne
Michał Kowalski - KGBiG
Otwory w przegrodach poziomych(PN-B-01025:2004)
Oznaczanie na przekrojach otworów w stropach
Bezpośrednio nad płaszczyznąprzekroju
Bezpośrednio poniżej
płaszczyzny przekroju
Otwory zakryte
Otwory odkryte
Oznaczenia umowne i uproszczone
Michał Kowalski - KGBiG
Otwory niezabudowane w przekrojach pionowych (PN-B-01025:2004)
Otwór przed płaszczyznąsieczną – nie oznacza się
Otwór poniżej płaszczyzny
siecznej
Otwór za płaszczyznąsieczną – nie oznacza sięPrzekroje
Rzuty
Otwór ponad płaszczyzną
sieczną
Otwór przecięty
płaszczyzną
Michał Kowalski - KGBiG
Otwory okienne (PN-B-01025:2004)
bez względu na rodzaj
z parapetem i wnęką
podokienną
z węgarkiem i parapetem
bez węgarka i parapetu
Oznaczenia uproszczone
Przekroje
Rzuty
Oznaczenia umowne
Michał Kowalski - KGBiG
Otwory drzwiowe (PN-B-01025:2004)
Przekroje
Rzuty
z węgarkiem
bez węgarka
otwór zabudowanyotwór niezabu-dowany
otwór zabudo-
wany
otwór niezabu-dowany
Oznaczenia uproszczoneOznaczenia umowne
Michał Kowalski - KGBiG
Rodzaje drzwi i wrót (PN-B-01025:2004)
wieloskrzydłoweoznaczenie ogólne niezależne od rodzaju drzwi i wrót
drzwi i wrota składanedrzwi i wrota rozwierane (z wyjątkiem balkonowych)
bez progu
drzwi harmonijkowedrzwi rozwierane balkonowe
z progiem
Oznaczenia uproszczone
Oznaczenia umowne
InneDwuskrzydłoweJednoskrzydłowe
Michał Kowalski - KGBiG
Rodzaje drzwi i wrót (c.d.)
drzwi fałdowedrzwi wahadłowe
drzwi obrotowedrzwi, wrota przesuwne
drzwi, wrota podnoszone
Oznaczenia uproszczone
InneDwuskrzydłoweJednoskrzydłowe
Michał Kowalski - KGBiG
Schody (PN-B-01025:2004)
Begi schodowe przecięte płaszczyzną sieczną
Biegi schodowe leżące w całości poniżej płaszczyzny siecznej
Oznaczenia uproszczoneOznaczenia umowne
Michał Kowalski - KGBiG
Oznaczenie schodów na rzutach kondygnacji (PN-B-01025:2004)
Rzut kondygnacji najwyższej
Rzut kondygnacji pośredniej
Rzut kondygnacji najniższej
Oznaczenia uproszczoneOznaczenia umowne
Michał Kowalski - KGBiG
Oznaczanie schodów na przekrojach(PN-B-01025:2004)
Oznaczenia uproszczoneOznaczenia umowne
Michał Kowalski - KGBiG
Oznaczenia uproszczone urządzeńinstalacji budowlanych (PN-B-01025:2004)
Podgrzewacz elektryczny c.w.
Trzon kuchenny przenośny węglowo-gazowy
Podgrzewacz c.w. na paliwo gazowe
Trzon kuchenny węglowy stały
Trzon kuchenny elektryczny przenośny
Kominek ogrzewczy
Trzon kuchenny przenośny na gaz lub na paliwo stałe
Piec ogrzewczy stały
OznaczenieNazwa urządzenia
OznaczenieNazwa urządzenia
Michał Kowalski - KGBiG
Oznaczenia uproszczone urządzeńinstalacji budowlanych (PN-B-01025:2004)
Pisuar muszlowy ścienny
Kocioł c.o. elektryczny
BidetKocioł c.o. na gaz
Miska ustępowaKocioł c.o. na paliwo płynne
HydroforKocioł c.o. na paliwo stałe
OznaczenieNazwa urządzenia
OznaczenieNazwa urządzenia
Michał Kowalski - KGBiG
Oznaczenia uproszczone urządzeńinstalacji budowlanych (PN-B-01025:2004)
Wanna do obmurowania
Zlewozmywak kuchenny (dwukomorowy)
Wanna wolno stojąca
Zlew prostokątny
Umywalka prostokątna z bateriączerpalną
Zlew owalny
Umywalka prostokątna z jednym punktem czerpalnym
Wpust podłogowy
OznaczenieNazwa urządzenia
OznaczenieNazwa urządzenia
Michał Kowalski - KGBiG
Oznaczenia uproszczone urządzeńinstalacji budowlanych (PN-B-01025:2004)
Przyłącze elektryczne
Wentylator
Uwaga: Wewnątrz uproszczonego oznaczenia urządzenia można umieszczać jego wymiary gabarytowe (długość x szerokość x wysokość) jak pokazano na oznaczeniu pieca grzewczego stałego i trzonu kuchennego węglowego stałego.
Pompa odśrodkowa
Licznik elektryczny
Brodzik natryskowy
OznaczenieNazwa urządzenia
OznaczenieNazwa urządzenia
Michał Kowalski - KGBiG
Oznaczenia mebli wbudowanych(PN-B-01025:2004)
nie oznacza sięSzafka podokienna
nie oznacza sięPawlacz
Szafa dwudrzwiowa
Szafa jednodrzwiowa
Oznaczenia uproszczoneOznaczenia umowneNazwa mebla
Michał Kowalski - KGBiG
Oznaczenia urządzeń instalacji elektrycznych (PN-70/B-01025)
Świetlówka ze stabilizatorem
Gniazdo wtyczkowe dwubiegunowe wodoszczelne
Punkt świetlny ściennyGniazdo wtyczkowe dwubiegunowe
Punkt świetlny sufitowy z oprawą
Przełącznik instalacyjny dwugrupowy
Punkt świetlny sufitowy
Wyłącznik instalacyjny jednobiegunowy wodoszczelny
Gniazdo wtyczkowe trójbiegunowe
Wyłącznik instalacyjny jednobiegunowy
OznaczenieNazwa urządzeniaOznaczenieNazwa urządzenia
Michał Kowalski - KGBiG
Oznaczenia urządzeń instalacji elektrycznych (PN-70/B-01025)
Dzwonek
Lodówka
Aparat telefoniczny
TelewizorPrzycisk pożarowy
Licznik elektrycznyZespół przycisków sygnalizacyjnych
Pralka elektrycznaZegar elektryczny
OznaczenieNazwa urządzeniaOznaczenieNazwa urządzenia