Download - Participatie: samenspel raad & samenleving
Participatie: samenspel raad & samenleving
ZomerRaad, 22 juli 2014
ProDemos
Jasper Lootsonderzoek | advies | debat
Wat betekent burgerparticipatie voor je rol als raadslid?
Hoe maak je afspraken met het college over burgerparticipatie?
Hoeveel ruimte kun je als raad geven aan burgers? Hoe moet je als raad loslaten? Wat doe je met verzoeken direct aan jou gesteld? Moet je inwoners met een probleem helpen of
doorverwijzen naar ambtenaar? Problemen van burgers in de raad brengen? Hoe en
wanneer?
Vragen
Complexiteit: technocratie-volksambtenaren Macht van het verlengd lokaal bestuur De drie D’s & de nationale gelijkheidsfuik Gemeentelijke uitvoeringskantoren Geen significante verschillen in bezuinigingspatronen De macht van ‘de anderen’ Failliet van het dualisme Instituut voor restverweking: de samenleving doet het
zelf!
De staat van de raad
Amsterdam is van iedereen Vertrouwen op Haagse kracht Utrecht maken we samen Samen krachtig (Súdwest-Fryslân) Samen krachtig verder (Heiloo) Samen werken aan een betrokken gemeente (Leek) Samen doen! (Haarlem) Samen verantwoordelijk (Gemert-Bakel) Veranderen in kracht (Ridderkerk) Wij(k) voor elkaar (Wijk bij Duurstede)
Coalitieakkoorden: burger aan zet!
Bron: NRC 10 juli 2014
‘nieuwe arrangementen en verhoudingen met bewoners, ondernemers en instellingen’
‘ruimte geven aan initiatieven van anderen en deze ondersteunen’
‘gemeente vaker niet dan wel de hoofdrol’ ‘ruimte geven betekent vertrouwen hebben in de
kwaliteiten van anderen’ ‘een beroep doen op eigen kracht van bewoners’ ‘zelf- en samenredzaamheid’ ‘gemeente is betrokken partner die luistert’ ‘bewoners krijgen meer zeggenschap (beheer openbare
ruimte, veiligheid en handhaving)’
Uit jullie akkoorden ….
De markt
De marktwerking
Raad besluit niet - raad beïnvloedt, in een open besluitvormingsproces
Raad vertegenwoordigt niet - raad verbindt Raad vertelt niet - raad luistert Raad gaat niet over de gemeenschap - raad staat in
de gemeenschap Raad controleert het college én de corporatie- én de
onderwijs- én de zorgbestuurders
‘Burgerwerking’: klassieke rollen raad passé
Plasterk: ‘debatleider en procesarchitect’ Raad van de toekomst: ‘volksverbinder en
volksverleider’ Beïnvloeden, stimuleren en faciliteren door onder
veel meer: in de schijnwerpers te zetten samen te brengen financieel te ondersteunen los te laten / niets te doen
Raadslid van de toekomst
Treed op als tolk (vertaal wat er leeft en vertel welke lastige keuzes voorliggen)
Berijd stokpaardjes (maak keuzes, kies één dossier, en agendeer dat met regelmaat)
Durft te kiezen en los te laten (prioriteer, vermijd waan van de dag)
Stimuleer & verbind kracht van de samenleving Bouw aan themagebonden netwerken Wees beslisser van de stad (en geen
besluitmachine van het college) Voer functioneringsgesprekken met stad of dorp
10 adviezen nieuwe raadslid
Te vinden via www.griffiers.nl
College plaatst hek op middenstip
bestuurorganisatie & representatie
burgerscorporaties
zorg- & onderwijs-
bestuurderswijkraden
verenigingen regisseren fac
ilitere
n
agenderen pa
rtici
pere
n
stimuleren
verbinden
Overheidsparticipatie & Bestuursparticipatie
LOSLATEN BETREKKEN
Stadslandbouw Zorgcoöperaties Boodschappenbus
Zelfredzaamheid
Overheid die dereguleert, faciliteert, verbindt, sponsort, etc.
Burgerbegroting Burgervisitaties (I)DOP’s
Samenspraak: burgers die meedenken & meepraten
Nieuwe balans: deliber-atie & representatie
De samenleving is er van.
De samenleving is er van met ondersteuning van de gemeente (bestuur en ambtenaren).
De overheid is er van met betrokkenheid van de samenleving.
De overheid is er van.
Overheidsparticipatie & Bestuursparticipatie
Samen Slim. Stakeholdersparticipatie anno 20nu. Een andere route van lokale besluitvorming (2013).
regisseren facilit
eren
agenderen pa
rtici
pere
n
stimuleren
verbinden
raad college
ambtenarenpartnersburgers
bestuurorganisatie & representatie
burgerscorporaties
zorg- & onderwijs-
bestuurderswijkraden
verenigingen regisseren fac
ilitere
n
agenderen pa
rtici
pere
n
stimuleren
verbinden
A4 met vragen en toelichting Zie dia nieuwe speelveld: nieuwe rollen, nieuwe
regels, nieuwe werkwijzen
In groepjes van twee of drie Daarna terugkoppelen Rol en dilemma’s Inspiratie: de Brusselse methode
Aan de slag
Maatwerk en diversiteit = nieuwe norm
Klacht van burger: ‘ik heb ook recht op een scootmobiel!’
Wat doe je dan als raadslid?
Dilemma: maatwerk en diversiteit
Begin elk collegevoorstel met vragen of beslisboom• loslaten ja of nee? • zo niet, welke rol voor de overheid, welke rol voor anderen?• wie is aan zet binnen overheid (raad, college, ambtenaren)
Rollen, taken en werkwijze(n) beschrijven in collegevoorstel • dus afstemming met raad over procesaanpak• raad is procesarchitect en stelt vooral ook democratische kaders
Risico’s en handelswijze benoemen per dossier• ontstaan verschillen• ontstaan discontinuïteiten• precedentwerking• enzovoort
Cultuuromslag: beslisboom
‘Concurrentie’ of strijd om de burger tussen bestuur, ambtenaren, politieke partijen, ….
Raad als beschimpte scheidsrechter in de ketendemocratie
Representatiereflex en zendreflex Ik-weet-het-beter-reflex Voortgaande marginalisering raad Ontstaan verschillen: ‘rechtsongelijkheid’ Precedentwerking
Risico’s ofwel dilemma’s
Brusselse methode
Samen Slim. Stakeholdersparticipatie anno 20nu.
Open call of interest: alle stakeholders welkom Procesregie: van bestuur naar ambtenaar en van
inhoud naar proces Belangendialoog (geen standpunten, maar
argumenten / overtuigingen / informatie) Van ambtenaar naar veldexpert Kaderstelling alleen aan de voorkant! Eerst groenboek (problemen & opgaven) dan pas
oplossingen in een witboek
BM: de stappen
Niet eerst zelf een probleemanalyse maken en oplossingen formuleren
Niet om de beurt aan tafel bij de wethouder.(maar betrokkenen tegelijk)
Niet de bestuurder leidend maken in het proces Niet zelf de inhoudelijke kennis inbrengen of
interveniëren op inhoud Niet tussentijds of aan het eind de kaders (laten)
herformuleren (door raad of college)
Dus …