Download - People, Planet, Potato
Voorwoord
Over Aviko
Duurzaamheid bij Aviko
Duurzame landbouw
Effi ciënte fabriek
Gezonde consument
Waardevolle medewerker
Colofon
2
3
5
7
11
17
21
25
Vlnr: Peter Dekker, Peter van Tilburg, Dick Zelhorst, Martin van de Ven, Menno Bol - directieteam Aviko Groep.
4
Voorwoord
“De wereldbevolking groeit naar mogelijk 1 miljard in 2 5 . Dat vraagt veel inventiviteit van voedselproducenten en -distributeurs. Zonder te verduurzamen vragen we met elkaar teveel van onze aarde. Aviko wil zijn bijdrage leveren door het realiseren van een duurzame teelt en verwerking van aardappelen.”Martin van de VenChief Executive Officer
0 0 0
Beste lezer,
Waarde creëren met aardappelen: al 50 jaar is dat hét motto van Aviko. We gebruiken vrijwel
alles wat de natuur ons daarbij aanbiedt. Deze efficiënte manier van werken levert winst op
voor mens, milieu en Aviko. Oftewel voor people, planet en potatoes.
Toen we twee jaar geleden voor het eerst onze duurzaamheidactiviteiten in kaart brachten,
zagen we al snel dat Aviko veel initiatieven telt. Op sommige gebieden hadden we heldere
doelstellingen, op andere niet. Maar de goede intenties waren er. In dit eerste Aviko verslag
over maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) leest u onze resultaten tot nu toe.
Aviko is goed op weg. Zo verlaagden we sinds 2005 ons energie- en waterverbruik met
respectievelijk 16% en 17% per kilo product. Inmiddels maken we niet alleen lekkere
aardappelproducten, maar verwerken we ook bijstromen, zoals het zetmeel uit onze
snijsystemen en de kurk uit de schillen, tot nieuwe eindproducten. We zijn bijzonder
trots dat onze fabriek in Duitsland vanaf medio 2012 het gebruik van gas vervangt door
biomassa (waaronder hout) bij de aardappelverwerking tot frites! Tenslotte worden onze
aardappelproducten steeds gezonder. Door het gebruik van gezonde vetten en minder zout
en allergenen past het eten van onze producten prima in een gezond eetpatroon.
En we zien veel mogelijkheden voor de toekomst. Bijvoorbeeld bij het verder verlagen van
het energieverbruik en het uitbreiden van ons verantwoorde productaanbod. Bij de keuze van
initiatieven moeten we goed luisteren naar onze omgeving. Wat verwachten onze buren, de
consument en maatschappelijke organisaties van Aviko? Door hierop aan te sluiten kunnen
we ons voortbestaan zeker stellen en tegelijkertijd een prettige wereld achterlaten voor onze
kinderen en kleinkinderen. Onze focus is dus gericht op de lange termijn.
Wij hopen dat u geïnspireerd zult worden door datgene wat we al doen. Dit handzame en
toegankelijke verslag moet ertoe bijdragen dat we onze activiteiten verder richting geven.
Hierbij houden we een ding altijd voor ogen: het zijn onze medewerkers die invulling geven
aan verantwoord ondernemen, iedere dag weer.
Martin van de Ven
Dick Zelhorst
Menno Bol
Peter Dekker
Peter van Tilburg
5
Het begon in 1962. De aardappeloogsten
waren goed. Te goed zelfs, er waren flinke
overschotten. Een aantal boeren besloot
om gezamenlijk aardappelen te verwerken
om zo de aardappel meer waarde te geven.
Ze richtten de Aardappel Verwerkende
Industrie Keppel en Omstreken op, ofwel
de Aviko Groep (www.aviko.com).
Dat was het begin van een internationaal
succesverhaal.
Onze inspiratie
Aviko maakt veilige, gezonde en lekkere
aardappelproducten. We zien er een
uitdaging in alle bijstromen zo nuttig mogelijk
te gebruiken. In ons handelen geven drie
uitgangspunten ons richting: vertrouwen
waarmaken en verantwoordelijkheid nemen,
inspiratie maakt daarbij het verschil en
ook weten wat de markt beweegt. Het
resultaat is een betrouwbaar, innovatief en
marktgericht bedrijf.
Tevreden klanten
Innovatief en betrouwbaar zijn ook de
waarden die klanten prijzen in onze
klantonderzoeken. Klanten kiezen voor Aviko
vanwege de hoge kwaliteit in producten en
dienstverlening. 80% van hen zou Aviko dan
ook aanbevelen bij anderen. Overall geven
klanten ons het rapportcijfer 8.
Wereldwijd actief
Anno 2011 is Aviko het tweede grootste
aardappelverwerkende bedrijf in
Europa (marktaandeel: 22%) en het
vierde wereldwijd (marktaandeel: 4%).
Ons hoofdkantoor staat in Steenderen.
Aviko levert aan 102 landen.
De verwerking van aardappelen kent
daarbij sinds lange tijd drie hoofdactiviteiten.
De grootste is Aviko Voorgebakken &
Gekookte Aardappelproducten, die zich
bezighoudt met de productie en afzet van
aardappelproducten (www.avikofoodservice.nl).
De tweede activiteit, Aviko Granulaat
& Vlokken, produceert gedroogde
aardappelproducten voor de voedings-
middelenindustrie. Aardappelen en
restanten, veelal afkomstig van onze
divisie Voorgebakken & Gekookte
Aardappelproducten, worden verwerkt
tot puree, daarna gedroogd en volgens
receptuur omgezet naar vlokken of granulaat
(www.rixona.nl).
De derde activiteit Aviko Veevoer &
Zetmeel derivaten produceert zetmeel voor
onder meer de bouw- en papierindustrie
(www.duynieholding.com). De verwerking
van verscheidene bijstromen, zoals
aardappelschillen van verschillende
verwerkende industrieën, is in deze
activiteit ondergebracht. Sinds 2012 is dit
bedrijf, Duynie Holding, organisatorisch
ondergebracht in ons moederbedrijf
Cosun. Wat betreft de kwantitatieve data
rapporteren we in dit verslag dan ook alleen
over de activiteiten van Aviko Voorgebakken
& Gekookte Aardappelproducten en Aviko
Granulaat & Vlokken. Alle cijfers hebben
betrekking op het jaar 2011.
Over Aviko
6
Royal Cosun
Sinds 2002 is Royal Cosun 100% eigenaar van Aviko (www.cosun.nl). Agro-industrieel
concern Royal Cosun bestaat uit bedrijven die agrarische grondstoffen verwerken tot
voedingsproducten en voedingsingrediënten. Naast Aviko zijn dat bijvoorbeeld Suiker Unie,
SVZ en Sensus. Royal Cosun heeft bijna 4.000 medewerkers en een jaaromzet van
€ 1,8 miljard. Met zo’n groot concern achter zich heeft Aviko een sterke positie in de
Europese markt. De Cosun Code of Conduct is voor Aviko een leidraad om elkaar met
respect te behandelen, de klant voorop te stellen en toe te werken naar concrete resultaten.
Dochteronder-nemingen
Aviko Voorgebakken & Gekookte Aardappelproducten
Aviko Granulaat & Vlokken
Producten
Omzet (M€)
Aantal medewerkers
Afnemers
Productielocaties
Verkoopkantoren
Aviko, Aviko Potato, Aviko Poland, Aviko Norden, Aviko Lomm, Aviko Cuijk, Aviko Duitsland, Aviko Eurofreez
Rixona, Aviko Gansu
Cuijk (NL), Lomm (NL), Steenderen (NL), Proven (BE), Rain am Lech (DE), Helsingborg (SE), Laholm (SE), Harpline (SE), Lebork (PL)
Venray (NL), Warffum (NL), Zhangye (CN)
Verkoop in alle landen van Europa met kantoren in: Frankrijk, Spanje, Italië, Tsjechië, Hongarije, Polen, Rusland, Zweden, China, Amerika (Florida), Colombia, Brazilië, Australië (Sydney) en Dubai.
Nederland, China
- Winkelorganisaties ca. 20% - Quick service restaurants ca. 10% - Restaurants / instellingen ca. 70%
- Winkelorganisaties ca. 15% - Voedingsmiddelenindustrie ca. 75% - Restaurants / instellingen ca. 10%
50% diepgevroren frites30% verse frites20% aardappelspecialiteiten
Gedroogde aardappelproducten voor de voedingsmiddelenindustrie(granulaat, vlokken)
500 70
1.322 362
7
Duurzaamheidbij AvikoMet een natuurproduct als de aardappel is
maatschappelijk verantwoord ondernemen
(MVO) een vanzelfsprekendheid. Al in 1985
ontving Aviko de Koning Willem I plaquette
voor Milieu en Energie, voor de pioniersrol
die wij hadden op het gebied van milieu-
vriendelijke productie. We zien dat efficiënte
processen in de fabriek zorgen voor hogere
kwaliteit, kostprijsreductie en milieubewust
handelen. Het is een win-win-winsituatie.
In de afgelopen jaren is de bewustwording
om maatschappelijk verantwoord te
ondernemen verder toegenomen.
Energieschaarste, consumenten met
overgewicht en hogere afvalbergen geven
steeds vaker te denken: hoe zorgen we er in
onze bedrijfsvoering voor dat de wereldwijde
milieu- en gezondheidsproblemen niet groter
worden of liever nog: kleiner worden? Of om
aan te sluiten bij de duurzaamheiddefinitie
van de VN-commissie Brundtland uit 1987:
hoe vervul je de behoeften van het heden
zonder het vermogen van toekomstige
generaties om in hun eigen behoeften te
voorzien in gevaar te brengen?
Doelen
Om de drie P’s van MVO (People, Planet,
Profit) meer in balans te brengen, richtten
we in 2010 een MVO-werkgroep op.
Deze formuleerde de volgende doelen:
€ We creëren verantwoorde waarde
door gezondere vetten te verwerken in
onze producten.
€ We gaan zorgvuldig om met natuurlijke
hulpbronnen en het milieu door in 2012
(ten opzichte van 2008) 10% minder fossiele
brandstoffen per kilo bewerkt product
te gebruiken, 100 liter water te besparen
per ton verwerkte aardappelen en minder
verpakkingsfolie te gebruiken.
€ We handelen als goed werkgever met
meer aandacht voor gezond gedrag en
levensfase bewust personeelsbeleid.
€ We benutten maximaal alle waarden uit
de aardappel.
Overleg met stakeholders
De keuze voor onze MVO-activiteiten
baseren we mede op wat stakeholders van
ons verlangen. We overleggen regelmatig
met de belangrijkste stakeholders: onze
medewerkers, de coöperatieleden van
Royal Cosun, leveranciers, afnemers en
consumenten. Zo neemt onze CEO Martin
van de Ven deel aan het MVO-platform van
Royal Cosun. Dit platform komt twee tot
drie keer per jaar bijeen om MVO-ervaringen
uit te wisselen. Via Royal Cosun overleggen
we in brancheverband over MVO binnen
de Federatie Nederlandse Levensmiddelen
Industrie (FNLI) en de Vereniging voor
Aardappel Verwerkende industrie (VAVI).
Ook is Cosun lid van het Dutch Biorefinery
Cluster, waarin toonaangevende bedrijven
uit de agro-food sector en papierindustrie
kennis, ervaringen en faciliteiten delen om
biomassa vollediger tot waarde te brengen.
Duurzame landbouw
Efficiëntefabriek
Gezonde consument
Waardevollemedewerker
MVO-pijlersIn dit MVO-verslag staat
hoe wij het er vanaf hebben
gebracht. We beschrijven de
resultaten aan de hand van
de volgende vier thema’s:
• Duurzame landbouw
• Efficiënte fabriek
• Gezonde consument
• Waardevolle medewerker
Eigenlijk benoemen we dus
de hele keten: van teelt
via fabriek tot consument.
Onze medewerkers krijgen
daarbij bijzondere aandacht.
Zij zijn immers bij de gehele
keten betrokken en bepalen
het succes van onze MVO-
activiteiten.
8
10
Aviko wil bijdragen aan de verduurzaming
van de landbouw. De meeste aandacht gaat
daarbij uiteraard uit naar de aardappel,
die ongeveer 90% van onze inkoop aan
landbouwgewassen vertegenwoordigt
(jaarlijks 1,7 miljoen ton). De overige 10%
komt voor rekening van plantaardige olie
(5%, ongeveer 28.000 ton) en groenten,
vlees, vis en kruiden (5%).
De efficiënte aardappel
De aardappel is een efficiënt landbouwgewas.
Zo gebruiken aardappelen tijdens de teelt
287 liter water per kilo. Een stuk minder
dan bijvoorbeeld rijst dat zo’n 2.497 liter
water per kilo gebruikt. Dat is handig in een
tijd waarin schoon zoet water schaars is.
Daarnaast groeit de aardappel sneller en is
deze meer klimaatbestendig dan de meeste
andere gewassen. Bovendien is 85% van de
plant eetbaar, tegenover 55% bij granen.
Aardappelen nemen tijdens de groei
bovendien CO2 op. Op basis van de
rekenmethode van de FAO (www.fao.org)
berekenden we dat Aviko’s aardappelen
jaarlijks 600.000 ton CO2 aan de lucht
onttrekken. Natuurlijk zorgt de teelt van
aardappelen ook voor de uitstoot van
CO2 bijvoorbeeld tijdens de productie van
kunstmest en bestrijdingsmiddelen. We blijven
rekenen aan de totale uitstoot en opname
in de keten.
Duurzame rassen
De aardappel is dus een efficiënt gewas.
Toch bestaan er verschillen tussen
rassen. Bij de aankoop van nieuwe
soorten hanteert Aviko dan ook speciale
duurzaamheidindicatoren. Zo kiezen
we voor aardappelrassen die minder
bestrijdingsmiddelen nodig hebben of
hogere opbrengsten genereren per
hectare. Hierdoor neemt de milieu-
belasting per hectare af. Ook hier
gaan bedrijfseconomische motieven
en milieuvoordelen hand in hand.
landbouwDuurzame
Aantal liter water
nodig per kg product
2.497
287
1.222
15.415
822
920
Product
Bron: www.waterfootprint.org
“Samenwerking met aardappeltelers, kennis- instituten en andere ketenpartners kan ons heel veel opleveren. Bijvoorbeeld het verhogen van de aardappelopbrengsten terwijl we de milieu-impact verbeteren. Door samenwerking is voordeel voor zowel planet als profit goed haalbaar.”Matthijs MeijerManager agronomie en projecten
11
In overleg met onze telers
Ruim 50% van het totaalvolume aardappelen
dat op onze Nederlandse productielocaties
verwerkt wordt, is geteeld door Cosun
coöperatieleden. Om in overleg te blijven
met de Nederlandse telers richtte Aviko
de aardappeltelerscommissie op.
Deze werkgroep onderhandelt een goede
prijs voor de aardappelen en vormt een
klankbordgroep en raad van advies voor
Aviko. De commissie bestaat uit gemiddeld
acht telers uit verschillende regio’s.
Eens per jaar vindt er een bijeenkomst met
alle telers plaats. In de toekomst willen we
het onderwerp duurzaamheid meer
aandacht geven in deze overleggen.
Hoe kunnen we bijvoorbeeld de bestrijding
van belangrijke ziekten als aardappelmoeheid
en Phytophthora aanpakken op een
milieuvriendelijkere wijze? Onze Chinese
fabriek koopt aardappelen in die geteeld
zijn door de Chinese overheid. Daar is onze
invloed op de teelt dus gering.
Milieueisen van supermarkten
Ongeveer 25% van de Aviko telers heeft
het Global GAP-certificaat. Dat betekent
dat deze telers voldoen aan bovenwettelijke
eisen van supermarktorganisaties op het
gebied van voedselveiligheid, milieu, natuur
en arbeidsomstandigheden.
Telers met een eigen MVO-plan
Aviko is lid van het Sustainable Agriculture
Initiative (SAI) Platform dat internationale
richtlijnen formuleert voor duurzame teelt.
Concreet gezien geven we ons lidmaatschap
invulling door vanaf 2012 deel te nemen aan
twee tot drie studiegroepen met de Stichting
Veldleeuwerik. In deze werkgroepen, waar
10 tot 12 telers en hun afnemers samen-
komen, stelt iedere teler een eigen
MVO-actieplan op.
Samenwerking met McDonalds
Onze boerderij in Polen, waarvan zowel
Aviko als concurrent Farm Frites 50%
eigenaar is, neemt deel aan het Flagship Farm
project van McDonalds. Met dit project
wil McDonalds de duurzame teelt van zijn
voedingsingrediënten bevorderen.
Door goede arbeidsomstandigheden,
verbetering van het bodemgebruik en
waterverbruik en verlaging van het
energieverbruik zal deze boerderij als best
practice fungeren voor andere leveranciers
van McDonalds. Zo gebruikt de boerderij
biologische groeimodellen om te bepalen
hoeveel water nodig is en wat de beste tijd
is om bestrijdingsmiddelen toe te dienen.
Door deze precisielandbouw wordt
zorgvuldig omgegaan met grondstoffen.
Duurzame palmolie
Ook bij andere grondstoffen vinden we
een duurzame teelt belangrijk. Sinds
1 februari 2011 is Aviko, als eerste
zelfstandige aardappelverwerker ter
wereld, lid geworden van de
Roundtable for Sustainable Palm Oil
(www.rspo.org). Deelname betekent dat wij
via het kopen van certificaten de productie
van duurzame palmolie bevorderen in
producerende landen, zoals Maleisië en
Indonesië. Duurzame palmolie komt volgens
de criteria van de RSPO van plantages
waarvoor geen nieuw regenwoud gekapt
is, die de rechten respecteren van lokale
bewoners en werknemers en die de
leefomgeving van bedreigde diersoorten in
stand houden. Het is onze ambitie om in
2015 uitsluitend 100% RSPO-gecertificeerde
palmolie in te kopen.
In 2011 kocht Aviko duurzaamheid-
certificaten die overeenkomen met 13%
van ons totale volume aan palmolie.
Dit verdubbelt in 2012. Palmolie is onze
meest ingekochte olie (80%).
Overige landbouwgrondstoffen
De vis in onze maaltijden is duurzaam
gevangen en heeft daarom het Marine
Stewardship Council-keurmerk. Tot slot
maakt Aviko geen gebruik van genetisch
gemodificeerde grond- of hulpstoffen.
12
14
Wanneer de aardappels van het land
komen, worden ze naar de fabriek gebracht.
Het proces van rauwe aardappel tot
eindproduct is behoorlijk geavanceerd en
in het 50-jarig bestaan van het bedrijf
continu geoptimaliseerd. Sinds 2007
gebruikt Aviko Total Productive Maintenance
(TPM). Met dit systeem formuleren we
onze ambitie: nul ongelukken, nul fouten
en nul verliezen. Multidisciplinaire teams
bekijken gezamenlijk welke verbeteringen
aangebracht kunnen worden.
Met resultaat: in 2011 wonnen we in Cuijk
de TPM Excellence Award, categorie A, van
The Japanese Institute of Plant Maintenance.
Het succes van TPM blijkt ook uit het dalende
aantal klachten dat de fabriek in Cuijk
ontvangt uit de omgeving. Aviko gaat serieus
om met klachten. Bij voorkeur gaat iemand
van Aviko persoonlijk langs voor overleg over
de beste oplossing. Na afloop geeft Aviko
een terugkoppeling en vraagt na of de klacht
goed is opgelost.
Energiezuinig
Efficiënt omgaan met energie is ook
een onderdeel van TPM. Dit zorgt voor
kostenbesparingen, maar levert ook
milieuvoordeel op vanwege een lagere CO2-
uitstoot. De grootste energieverbruikers voor
de fritesbedrijven zijn de bakovens. Bij de
vlokken- en granulaatbedrijven verbruiken de
drogers de meeste energie. Alle Nederlandse
vestigingen van zowel de Aviko Voorgebakken
& Gekookte Aardappelproducten als
de Granulaat & Vlokken activiteiten
ondertekenden het Meer Jaren Afspraak
energie-efficiency convenant (MJA). Hiermee
committeren zij zich om in 2020 30%
energie-efficiënter te werken ten opzichte
fabriekEfficiënte
van 2005. Met een energiebesparing van
16% vanaf 2005 komen we ruim boven de
MJA-afspraak van 2% per jaar. Deze besparing
staat gelijk aan het jaarlijks gasverbruik
van 7.000 tot 10.000 huishoudens
(bron: www.nibud.nl). Momenteel werken
we samen met de Wageningen University
om een nieuwe technologie te ontwikkelen
voor energiezuiniger produceren. Aviko
ontvangt daarvoor subsidie van de provincie
Gelderland.
“Verspillen is niet meer van deze tijd. Daarom werken we binnen de productiebedrijven met Total Productive Maintenance. Dit is een manier van werken die onze medewerkers enthousiast maakt om verliezen, op alle vlakken, te zien en weg te nemen. De manier dus voor Aviko om uiteindelijk naar nul verliezen te komen!”Liliane Omari-NemethPlant Manager Aviko Lomm & Cuijk
84
,1%
86
,5%
84
,0%
% Energiegebruik (GJ/ton product)1
00
%
Het energieverbruik van de productie-locaties in Steenderen, Cuijk, Lomm, Proven en Rain am Lech.*
99
,8%
93
,6%
91
,1%
2005 2007 2008 2009 2010 20112006
98
,2%
98
,2%
99
,3%
% Energiegebruik (GJ/ton product)
10
0%
Het energieverbruik van de productie-locaties van Rixona in Warffum en Venray.*
10
3,6
%
10
2,0
%
99
,0%
2005 2007 2008 2009 2010 20112006
* Deze productielocaties gebruiken de meeste energie binnen deze activiteit.
15
Sinds 2005 nam het energieverbruik van
onze productielocaties af met 16% per ton
product. Deze daling is het resultaat van
onder meer een goed monitoringsysteem,
goede isolatie, het hergebruiken van
warmte en het uitschakelen van machines
wanneer er storingen zijn of wanneer ze
niet gebruikt worden. Tijdens de jaarlijkse
energiedag komen de fabrieksmanagers
van alle Aviko bedrijven bijeen voor
de uitwisseling van kennis en ervaring.
Vervolgens wordt een top drie van
kansrijke projecten gemaakt en per
project een trekker benoemd. Onze
energiecoördinator is verantwoordelijk
voor de voortgang van deze projecten.
Duurzame energie
Naast energieverlaging daalt onze CO2-
uitstoot ook doordat we steeds meer
duurzame energie gebruiken. Onze Rixona-
fabriek in Warffum plaatste in 2009 een
biomassaprocessor, waar jaarlijks 20.000
ton bijstromen verwerkt wordt tot warmte
die gebruikt wordt in de fabriek. In Lomm,
Rain, Proven en Steenderen nemen we
biogas af van de zuiveringsinstallaties.
Onze Duitse fabriek neemt in 2012
een biomassastoomketel in gebruik die
biomassa, verzameld in de omgeving van
Rain, omzet in stoom. Daarvoor gebruiken
we geen fossiele brandstoffen meer. Uniek
voor een fritesfabriek! Ook onze Belgische
fabriek in Proven bezit sinds kort een
warmtekrachtinstallatie die gedeeltelijk
aangedreven wordt door biogas.
We verwachten dat de fabriek daarmee
500.000 m3 biogas verbruikt, een besparing
van 400.000 m3 aardgas. Tenslotte heeft
de fabriek van Rixona in Venray concrete
plannen om in 2012 een houtverbrander in
te zetten voor energieopwekking.
Dit hout, ongeveer 40.000 ton per jaar, is
afkomstig van sloop in de bouw en kap.
Naar schatting zal hierdoor het gasverbruik
met 70% dalen. In totaal produceerden we
in de waterzuiveringsinstallaties bijna 4,5
miljoen m3 aan biogas. Dit wordt aangewend
voor warmte- en elektriciteitsopwekking
en komt overeen met het gemiddelde
jaarlijkse gasverbruik van 2.000 tot 3.000
huishoudens. Mede hierdoor heeft Aviko
tot nu toe jaarlijks een overschot aan
CO2-emissierechten (de door de Europese
overheid bepaalde maximum hoeveelheid
CO2 die een bedrijf zonder extra kosten
mag uitstoten). Dit overschot kunnen wij
weer verkopen.
Minder water
In vergelijking met 2005 gebruikten we
in 2011 bijna 17% minder water in de
fabriek per ton product. De grootste
waterverbruikers in de fritesfabrieken
zijn de blancheurs en koelinstallaties.
Bij de vlokken- en granulaatbedrijven zorgt
het koken van de aardappels voor het
meeste waterverbruik. Gemiddeld genomen
is zo’n 75% van het verbruikte water
grondwater, de rest is leidingwater. Het water
van alle vestigingen wordt hergebruikt. Elke
fabriek houdt nauwkeurig het waterverbruik
bij. Zo kan snel gestuurd worden indien het
verbruik omhoog gaat.
81
,2
82
,2%
81
,1%
82
,8%
% Waterverbruik (m3/ton product)
10
0%
Het waterverbruik van de productie-locaties in Steenderen, Cuijk, Lomm, Proven en Rain am Lech.*
91
,7%
89
,4%
85
,6%
2005 2007 2008 2009 2010 20112006
90
,2%
82
,9%
% Waterverbruik (m3/ton product)
10
0%
Het waterverbruik van de productie-locaties van Rixona in Warffum en Venray.*
96
,5%
92
,8%
85
,1%
2005 2007 2008 2009 2010 20112006
* Deze productielocaties gebruiken het meeste water binnen deze activiteit.
81
,2%
16
Bijstromen
Onze belangrijkste bijstromen zijn tarra, stoomschillen, snippers, proceswater en olie. Aviko
heeft zich ten doel gesteld om alle bijstromen maximaal te benutten. In 2011 was slechts 9,8%
van de bijstromen niet geschikt voor hergebruik. Dit afval gaat dan naar de stortplaats
of verbrandingsoven.
Aardappelstoom-schillen en snippers
Belangrijkste bijstromen
Toepassing
Tarra
Frituurolie
Proceswater
Snippers die overblijven na het snijden van de aardappels worden zoveel mogelijk verwerkt in specialiteiten. Wanneer deze niet geschikt zijn, worden ze evenals de aardappelstoomschillen door Duynie Holding afgezet als veevoer. Ook gebakken snippers dienen als energierijke grondstof voor veevoer.
Tarra is het zand dat overblijft na het wassen van de aardappelen. Tarra wordt veelal hergebruikt als schone grond.
De restanten van onze frituurolie worden door externen opgehaald. Zij halen hieruit zoveel mogelijk water, zodat de olie ingezet kan worden als brandstof in bijvoorbeeld warmte-installaties in de tuinbouw.
Op vijf productielocaties wordt het zetmeel uit het proceswater gezuiverd, zodat het door Duynie Holding verwerkt kan worden tot hoogwaardige producten. Al ons proceswater wordt gezuiverd in een afvalwaterzuiveringsinstallatie. De installatie maakt hieruit biogas. Ook legt het de stikstof en het fosfaat uit het water vast in de vorm van struviet, een waardevolle meststof voor de landbouw.
“Maatschappelijk verantwoord ondernemen krijgt pas betekenis als er ook daadwerkelijk inhoud aan wordt gegeven. MVO zit ons bij Duynie in de genen, wij waarderen bijproducten van Aviko en andere levensmiddelenbedrijven op tot waardevolle producten voor veel verschillende toepassingen. Bijproducten zijn voor ons hoofdzaak!”
Peter VerduynOperational ManagerDuynie Holding
17
Verpakkingen
Om de afvalberg te verkleinen maakt Aviko
zijn verpakkingen zo dun mogelijk. In de
afgelopen jaren nam de dikte van de folie van
het overgrote deel van onze verpakkingen
af met bijna 60%. Ook de kartonnen dozen
zijn nu aanmerkelijk dunner maar uiteraard
met behoud van de sterkte en stabiliteit van
de verpakkingen. De hoogste prioriteit blijft
immers de bescherming van de inhoud van
de verpakking.
Door voortdurende verbeteringen van
de doosconstructies blijven met minder
materiaal toch de sterkte-eigenschappen
overeind. Nauwe samenwerking met onze
verpakkingsleveranciers is daarbij belangrijk.
Nog steeds kunnen we zeggen dat wij voor
onze verse frites de lichtste verpakking
in de aardappelindustrie hebben. Al het
overgebleven karton en incourante folies
worden hergebruikt zodat er bijna geen
materialen worden weggegooid.Waardevolle producten uit
bijstromen
Op vijf productielocaties halen we het
zetmeel uit het proceswater. Duynie
Holding zuivert en modificeert het zetmeel
vervolgens zodat het door klanten verwerkt
kan worden tot hoogwaardige producten.
De duizenden tonnen zetmeel zijn geschikt
voor papier en (behang)lijmen. De olie-
industrie gebruikt zetmeel om de boorkop te
smeren, de boorschacht te verstevigen en het
vuil dat naar boven moet worden afgevoerd
te binden. Ook wint Duynie Holding uit de
aardappelstoomschillen aardappelkurk dat in
kassen of boomkwekerijen dient als afdeklaag
om mos- en onkruidgroei te voorkomen.
CO2, gezien als boosdoener
van klimaatverandering, kan
ook nuttig gebruikt worden.
Namelijk als koelmiddel. Sinds
2011 rijden drie vrachtwagens
van Aviko rond met CO2-
koeling. Deze CO2, afkomstig
uit de procesindustrie, wordt
afgevangen, gezuiverd en in
vloeibare vorm opgeslagen.
De CO2-voetafdruk van dit
koelsysteem is drie keer
kleiner dan diesel gekoelde
systemen. Daarnaast werkt
het geluidloos, wat prettig
is voor omwonenden van
leverpunten.
CO2-koeling
Transport
Ons transport kost behoorlijk wat energie. De aardappel
is een zwaar product vanwege de hoeveelheid water
en het transport van onze voorgebakken en gekookte
aardappelproducten vindt gekoeld (25%) of bevroren (75%)
plaats. Samen met onze vaste transporteurs bedenken we
hoe we de logistiek zo efficiënt en milieuvriendelijk mogelijk
kunnen inrichten. Het logistieke hoofdkantoor in Steenderen
verstuurt wekelijks 750 transportopdrachten naar meer dan
70 verschillende vervoerders. Het vervoer binnen Europa
vindt plaats per vrachtwagen (Ierland uitgezonderd) en
verbruikte in 2010 circa 8 miljoen liter dieselolie. Daarnaast
vullen we jaarlijks 4.000 zeecontainers voor intercontinentaal
transport, met ruim 25 ton product per container. In totaal is
ons transport verantwoordelijk voor circa 28.000 ton CO2-
uitstoot. We proberen steeds meer te transporteren via water
omdat dit energie-efficiënter is dan via de weg. Zo is onze
transportmanager momenteel in gesprek met de terminal in
Emmerich over mogelijkheden voor nationaal transport over
rivieren naar Rotterdam voor deepsea transport.
Minder kilometers
In de afgelopen jaren nam Aviko enkele initiatieven om de
transportkilometers te verminderen. Zo startte in 2007 ons
Was & Sorteerbedrijf in Steenderen. Hierdoor worden de
aardappels direct van de telers naar Steenderen vervoerd en
niet meer via een sorteerbedrijf in Swifterbant, 100 kilometer
verderop. Verder worden onze leveranciers zo veel mogelijk
dichtbij gezocht en staan onze fabrieken zo dicht mogelijk bij
de klant. Sinds 2005 worden onze aardappels gemiddeld 10 tot
15 kilometer dichter bij de fabriek geteeld. We streven naar
een maximale afstand van 200 kilometer. De korte afstanden
komt ook de kwaliteit van onze producten ten goede. Ook
denken we creatief na om zoveel mogelijk materiaal op een
pallet te krijgen. Zo worden folie en karton bij voorkeur in
volle vrachtwagens aangeleverd bij onze productielocaties
vanuit een lokale leverancier.
Acties van onze transporteurs
Onze transporteurs timmeren zelf ook aan de weg.
Ze gebruiken LPG-brandstof en voldoen aan de Euro 5 norm
(vanaf 2012 zal Aviko alleen Euro 5 of milieuvriendelijkere
brandstoffen vergoeden), gebruiken lichtere aluminium
trailers en geven trainingen in zuinig rijden. Alle transporteurs
van Aviko letten op optimaal gebruik van de ruimte in
trailers en op pallets. Onze trots van 2011 is de proef met
CO2 gekoeld transport. In 2012 zal Aviko starten met een
vervoerdersoverleg. Doel van dit overleg is om gezamenlijk
met vervoerders en leveranciers van transportmiddelen te
komen tot efficiënter en schoner transport.
18
20
Het Aviko assortiment telt zo’n 200
voorgebakken en voorgekookte aardappel-
producten. Dagelijks kiezen 8,5 miljoen
consumenten voor een Aviko product.
Wij voelen ons verantwoordelijk om deze
producten zo gezond mogelijk te maken.
De Richtlijnen Goede Voeding van het
Voedingscentrum zijn dan ook de leidraad
bij het ontwikkelen van nieuwe producten.
Hiermee willen we een bijdrage leveren
aan het tegengaan van welvaartsziektes
als overgewicht en diabetes.
Helaas eten westerse consumenten
momenteel gemiddeld teveel calorieën,
verzadigd vet, zout en te weinig vezels
en bewegen ze te weinig. In Nederland
bijvoorbeeld heeft de helft van de mannen
en vier op de tien vrouwen overgewicht.
Dit aandeel stijgt nog steeds (bron: CBS,
september 2011).
De gezonde aardappel
De aardappel bevat veel gezonde
voedingsstoffen zoals vezels, vitamines en
mineralen. En omdat hij voor 80% uit water
bestaat, levert de aardappel weinig calorieën.
Vergelijk: 200 gram gekookte aardappelen
bevat 160 kcal tegenover 200 gram gekookte
rijst die 300 kcal bevat.
consumentGezonde
“De overgang van palmolie op zonnebloemolie betekent gezondere en duurzamere producten. En ik zie ook genoeg kansen voor de toekomst zoals het verder verlagen van het zoutgehalte, het uitbreiden van het maaltijdensegment en het toevoegen van voedingsvezels.”Frida MiedemaSenior product ontwikkelaar
Calorieën
Vet (totaal)
Verzadigd vet
Vezels
Vitamine C
Vitamine B6
Kalium
IJzer
Portie gekookteaardappelen(200 gram)
Portie Aviko Steamfresh aardappelen (200 gram)
Portie gebakken Aviko frites (200 gram)
Portie gekooktewitte pasta (200 gram)
Portie gekookte witte rijst (200 gram)
8% 8% 23% 14%
0% 0% 24% 0%
0% 0% 12% 0%
20% 16% 20% 11%
23% 20% 18% 0%
22% 29% 85% 3%
25%
10%
34%
7%
43%
14%
5%
10%
15%
0%
0%
6%
0%
3%
2%
3%
Bron: NEVO-tabel; eigen cijfers Aviko
Percentage voedingsstoffen van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.
21
Gezonde vetten
De hoeveelheid en soort vetten in onze
producten worden bepaald door de
frituuroliekeuze in onze fabriek en bij de
consument thuis. Sinds 2001 gebruiken
wij geen frituurolie meer met transvetten.
Transvetten worden gevormd bij speciale
bereidingen van plantaardige vetten en
zijn in verband gebracht met hart- en
vaatziekten. Volgens de Richtlijnen Goede
Voeding van het Voedingscentrum mogen
aardappelproducten maximaal 0,14 gram
transvet per 100 gram bevatten. Hieraan
voldoen al onze aardappelproducten
ruimschoots. Daarnaast kiezen we vanwege
de gezondere vetzuursamenstelling steeds
vaker voor zonnebloemolie in plaats van
palmolie.
Zo hebben we vanaf 2009 bij alle gesneden
diepvriesspecialiteiten (schijven, partjes,
etc.) palmolie vervangen door 100%
zonnebloemolie. Hierdoor daalde het
percentage verzadigd vet in die producten
met 70%. En bij de frites die wij maken voor
de supermarkt zijn we inmiddels voor
80% overgestapt op zonnebloemolie.
Al met al brengen wij hierdoor
jaarlijks ruim 500 ton minder verzadigd vet
op de markt. Totaal maakt zonnebloemolie
nu 20% uit van ons totale olieverbruik.
Dit zal naar verwachting toenemen in de
komende jaren.
Minder zout en allergenen
Ook verlaagden we de hoeveelheid
zout in onze producten. Zo daalde het
zoutgehalte in onze aardappelschotels
met 16%, in de ovenkroketten met 10%
en in driekwart van onze röstikoeken
met 20%. In totaal betekent dit dat wij
jaarlijks 16 ton minder zout aan onze
producten toevoegen. Alle maaltijdpannetjes
voldoen nu aan de Richtlijnen Goede
Voeding van het Voedingscentrum, vooral
wat betreft zoutgehalte, hoeveelheid
groenten en hoeveelheid verzadigd vet.
Verder verminderen we de hoeveelheid
acrylamide in onze producten en proberen
de hoeveelheid allergenen zoals gluten
te beperken. Alle producten met een
coating, een dun laagje zetmeel, zoals
gekruide partjes, Supercrunch en Fridéaal,
zijn glutenvrij.
Palmolie Zonnebloemolie
Verzadigde (ongezonde) vetten
Enkelvoudig of meervoudig onverzadigde (gezonde) vetten
50% 12%
50% 88%
22
Veilige producten
De veiligheid van producten heeft onze
grootste aandacht. Aviko introduceerde
in 2001 als eerste bedrijf een certificering
voor voedselveiligheid in de aardappelteelt.
Dit certificeringsysteem omvat de teelt,
bewaring van de aardappelen en controle
op het niet overschrijden van normen voor
bestrijdingsmiddelen en meststoffen.
Het is later overgenomen door de Vereniging
voor Aardappel Verwerkende Industrie als
standaard voor de sector. Controle vindt
plaats door een onafhankelijke instantie.
Daarnaast houden we ons productieproces
nauwlettend in de gaten zodat onze
producten veilig geconsumeerd kunnen
worden. Hierdoor kennen we gelukkig geen
voedselveiligheidincidenten.
Informatie voor consumenten
Bij het eten van frites is een groot gedeelte
van onze consumenten niet zo bezig met
gezondheid en duurzaamheid. Het thema
gezondheid ligt gevoelig als het gaat om
frites. De consument wil vooral gewoon
lekker snacken als hij frites eet. Het is daarom
onze overtuiging dat wij achter de schermen
moeten zorgen dat onze producten zo
gezond en duurzaam mogelijk zijn en daarom
communiceren wij daar niet over richting de
consument. Wel hanteren wij een uitgebreide
voedingswaardelijst zodat de consument
kan zien hoeveel calorieën, vezels en
vitamines onze producten bevatten. Verder
onderschrijft Aviko de Nederlandse
Reclame Code waarbij reclame of promoties
niet gericht worden op kinderen onder
de 7 jaar en alleen aangepaste reclame is
toegestaan voor kinderen tot 12 jaar.
In onze marketing richten we ons vooral
op de andere kwaliteiten van onze producten
die aansluiten bij de beleving en wensen
van onze klanten: gemakkelijk en lekker.
Een uitzondering is Fridéaal, speciaal
gemaakt voor de gezondheidsbewuste
consument. Op de verpakking van Fridéaal
prijkt de claim dat de frites maximaal
1,5% verzadigd vet bevatten na afbakken.
Het product draagt bovendien het ‘Vinkje’
(voorheen Ik Kies Bewust-logo). Daarnaast
bevatten ook onze maaltijdpannetjes extra
informatie omtrent de voedingswaarde op
de verpakking.
Vetpercentages palmolie en zonnebloemolie
24
Bij Aviko Voorgebakken & Gekookte
Aardappelproducten en Aviko Granulaat &
Vlokken werken ruim 1.800 medewerkers.
Bijna 80% daarvan is man, wat vaak het
geval is bij een productiebedrijf. Ons
personeelsbeleid kent drie pijlers.
Ervaren en gezonde medewerkers
De eerste pijler is duurzame inzetbaarheid.
Uit een meting in 2007 bleek dat in 2012
meer dan de helft van de medewerkers
50+ zou zijn. Om te zorgen dat onze
medewerkers lang inzetbaar zijn en ook
tijdens hun pensioen van een goede
gezondheid genieten, introduceerden
we destijds ons levensfasebewust
personeelsbeleid. Een goede gezondheid
heeft daarbij prioriteit. In 2010 deden 450
medewerkers uit Steenderen mee aan
een gezondheidsonderzoek. Collega’s met
gezondheidsrisico’s boden we vervolgens
een half jaar ondersteuning aan, zoals
begeleiding door een diëtist, vergoeding van
een sportschoolabonnement of deelname
aan een stoppen met roken programma.
Na een jaar bleek dat zo’n 60% van de
deelnemers hun gezonde gedrag had
volgehouden! Vanwege het behaalde succes
introduceerden wij het programma in 2011
ook in Lomm, Dronten en Venray.
Aantrekkelijk voor nieuw talent
Talentmanagement is een tweede speerpunt.
Talent is schaars en dat geldt in het bijzonder
voor technische en salesfuncties. Daarom
bezoeken we scholen en beurzen en
organiseren we open dagen. De meeste
jongeren weten niet hoe een modern
productiebedrijf eruit ziet, dus dat laten we
ze graag zien. We beraden ons momenteel
op nieuw beleid om eenmaal aangenomen
talent nog beter te binden aan Aviko.
Succesvol door de juiste opleiding
De derde pijler is opleiding. Uit ons systeem
voor productiviteitsverhoging (TPM) blijkt
dat onze huidige opleidingen niet voldoende
aansluiten op wat wij vragen van onze
medewerkers. We besteden veel aandacht
aan het opstellen van en het invulling
geven aan zogenaamde Skillmatrixen, die
een overzicht geven van de benodigde
kennis en vaardigheden voor de productie.
Bij de granulaat- en vlokkenfabrieken is
het verminderen van het energie- en
waterverbruik een belangrijk onderdeel
van het opleidingsplan. We organiseren ook
collectieve opleidingen. In 2011 bood Aviko
gemiddeld 1,9 dag opleiding per fte.
Echt tevreden
Uit gesprekken met onze medewerkers over
tevredenheid blijkt dat we op de goede weg
zitten met ons personeelsbeleid. Naast ons
vierjaarlijks medische onderzoek, waarin we
ook vragen naar de tevredenheid van onze
medewerkers, vragen wij nieuwe collega’s
één jaar na binnenkomst waarom ze bij Aviko
zijn komen werken en of die verwachting is
uitgekomen. Medewerkers noemen dan vaak
het internationaal werken, de collegiale sfeer,
de ontplooiingsmogelijkheden en Aviko als
solide en sociaal bedrijf.
medewerkerWaardevolle
“Dat wij met onze programma’s de gezondheid van een deel van onze medewerkers hebben verbeterd maakt mij heel trots. Dat is zowel voor onze medewerkers als voor Aviko een goede zaak. In de toekomst ontplooien we initiatieven om ook de resterende groep medewerkers met gezondheidsrisico’s te motiveren hun gezondheid te verbeteren.”Jan van BrandenburgHRM manager
25
Als medewerkers Aviko verlaten voeren we
een exitgesprek. Een aandachtspunt is dat
mensen op relatief kleine afdelingen zich
onvoldoende kunnen ontplooien. Gelukkig
is het personeelsverloop bij Aviko relatief
laag en vierden we tot nu toe 160 keer in
Steenderen een 25-jarig jubileum. In 2012
komen daar nog 28 jubilea bij.
Laag ziekteverzuim, een fataal
ongeval
In 2011 was het ziekteverzuim bij Aviko 3,6%
oftewel bijna 23.000 verzuimdagen. Onze
doelstelling van 4% is daarmee ruimschoots
gehaald. In 2011 vonden 83 ongevallen met
verzuim plaats waarbij, tot onze grote spijt,
één ongeval met fatale afloop.
Robuust arbobeleid
We doen uiteraard ons uiterste best
om ongevallen te voorkomen en onze
arbeidsomstandigheden te verbeteren.
Zo willen we bijvoorbeeld meer aandacht
voor het melden van bijna-ongevallen
of gevaarlijke situaties, omdat dit echte
ongevallen kan voorkomen. Ook willen
we (vaak oudere) medewerkers met een
medische beperking zo goed mogelijk
inzetten. Concreet gezien stellen we ons van
2011 tot 2013 het volgende ten doel:
€ Vermindering aantal ongevallen met
verzuim en bijna-ongelukken tot minder dan
een VCA frequentie-index van 25 (VCA
betekent Veiligheid Certificaat Aannemers en
is een benchmark. In Nederland hebben we
met elkaar afgesproken dat als je onder de
25 zit, je het goed doet).
€ Verminderen aantal arbo-overtredingen
tot minder dan een VCA frequentie-
index van 100.
€ De uitrol van levensfasebewust
personeelsbeleid.
€ Vermindering van het ziekteverzuim
tot minder dan 4%.
Het formuleren van bovenstaand beleid en
de controle daarop wordt gedaan door de
centrale arbocommissie. Deze komt in ieder
geval jaarlijks bijeen en vaker indien nodig.
Elke productielocatie heeft tevens een eigen
arbocommissie die onder meer arbozaken
vermeldt op de daarvoor bestemde
publicatieborden. Naar aanleiding van een
incident en ter controle op naleving van
vergunningen bezocht de arbeidsinspectie in
2010 een aantal locaties. Hieruit kwam een
aantal verbeterpunten dat vervolgens
is uitgezet.
Onze fabriek in Lomm
vormt een best practice
qua veiligheidsbewustzijn.
Medewerkers aldaar
ontvangen informatie over
ongevallen. Onder meer via
het ongevallenbord. En met de
campagne ‘Dat doe ik wel even’
werden medewerkers in 2010
bewust gemaakt van de risico’s
van te snel en ondoordacht
werken. Inmiddels zijn er
voorbereidingen gestart voor
het gebruik van toolboxen
om medewerkers te trainen
om te gaan met specifieke
veiligheidsaspecten op hun
werkplek.
Een ongeluk zit in een klein hoekje
Maatschappelijke betrokkenheid
Aviko voelt zich betrokken bij
ontwikkelingen in de maatschappij en
sponsort daarom regelmatig sportieve
evenementen, met name voor kinderen.
Bij voorkeur betrekken we hierbij
onze medewerkers. Zo kunnen lokale
sportverenigingen of sportevenementen via
medewerkers om een financiële bijdrage
vragen. Landelijk sponsort Aviko met
€ 70.000,- (inclusief marketingactiviteiten)
één van de drie landelijke organisatoren
van de Avond4Daagse. Bij deze organisator
zijn zo’n 200 gemeenten aangesloten.
In 2011 werden deelnemers aan dit
wandelevenement voor het eerst
gestimuleerd om sponsorgeld op te halen
voor SOS Kinderdorpen. Via reclamespotjes
op Nickelodeon riepen we kinderen op
om mee te wandelen en om tegelijkertijd
sponsors te zoeken. De school die het
meeste geld ophaalde kreeg een frietfeest
aangeboden.
Sinds vier jaar ondersteunt Aviko ook
de Voedselbank, met name in Arnhem.
Wanneer er een fout gemaakt wordt in
de productie, bijvoorbeeld een verkeerde
verpakking, worden deze helemaal goede
producten gekoeld of bevroren geleverd
aan de Voedselbank. Het laatste jaar is dit
wat minder, omdat ons productiesysteem
TPM zijn werk goed doet en er dus minder
fouten gemaakt worden.
Tot slot stelt Aviko elk jaar een bedrag ter
beschikking voor sponsoring van een goed
doel. Ieder jaar kiest een andere vestiging
het goede doel. Over het algemeen heeft
het doel met kinderen en gezondheid te
maken. Zo bepaalde onze Poolse fabriek dat
het bedrag in 2011 gedoneerd werd aan een
kindertehuis in het Poolse Lembork.
26
Colofon
Heeft u vragen over het MVO-verslag van
Aviko? Neem dan contact op met Dick van
der Aart, marketing manager van Aviko, via
Dit verslag is een uitgave van Aviko Group
B.V., Steenderen.
Concept, tekst, redactie en vormgeving:
Schuttelaar & Partners.
Fotografi e: Dik Nicolai.
Mei 2012