คำ��ศั�พท์�น่�รู้� (Abbreviation)

A | B

| C

| D

| E

| F

| G

| H

| I

| J

| K

| L

| M

| N

| O

| P

| R

| S

| T

| U

| V

| W

A

Abandoned Well

การสละทิ้�งหล�มเจาะ เนื่��องจากเป็�นื่หล�มแห�งไม�พบป็�โตรเล ยม

An Abandoned Oil or Gas Well

การสละทิ้�งหล�มทิ้ �เจาะพบนื่"าม#นื่หร�อก$าซธรรมชาต� เนื่��องจากเป็�นื่หล�มทิ้ �ไม�ม สมรรถนื่ะในื่เช�งพาณิ�ชย+

Acidizing

เป็�นื่วิ�ธ การกระต��นื่การผล�ต (stimulation) โดยใช�กรด คื�อ ใช�วิ�ธ ป็01 มกรดไฮโดรคืลอร�คืลงไป็ในื่หล�มเจาะ เพ��อขยายช�องวิ�างของห�นื่ให�ใหญ่�ข5นื่ ซ5�งจะทิ้"าให�นื่"าม#นื่ไหลได�ด ข5นื่

ACQ

มาจากคื"าวิ�า Annual Contract Quantity คื�อ ป็ร�มาณิก$าซรวิมทิ้ �ส�งและร#บมอบก#นื่ในื่หนื่5�งป็6 (เป็�นื่ผลบวิกของ DCQ แต�ไม�จ"าเป็�นื่จะต�องเทิ้�าก#บ 365 x DCQ) (ด7คื"า DCQ)

Air Drilling

การเจาะแบบหม�นื่ (rotary drill) ทิ้ �อ#ดอากาศเข�าไป็ช�วิยในื่การเจาะแทิ้นื่การใช�นื่"าโคืลนื่ (mud) การเจาะโดยวิ�ธ นื่ จะม อ#ตราการเจาะเร9วิกวิ�าการใช�นื่"าโคืลนื่ เศษห�นื่ทิ้ �เก�ดจากการเจาะแบบ air drilling จะม ล#กษณิะเป็�นื่ฝุ่�<นื่ละเอ ยด แต�ช#นื่ห�นื่ทิ้ �จะใช�วิ�ธ การเจาะแบบ air drilling ได�จะต�องไม�ม คืวิามด#นื่ส7งและไม�ม นื่"าอย7�มาก เพราะนื่"าจะไป็ผสมก#บผงฝุ่�<นื่ทิ้ �เก�ดจากการเจาะ ทิ้"าให�เก�ดเป็�นื่โคืลนื่อ�ดต#นื่อย7�ในื่หล�มเจาะและทิ้"าให�ก�านื่เจาะต�ดคื�าง

Alternative Energy

พล#งงานื่ทิ้ดแทิ้นื่ หมายถ5งพล#งงานื่ใดๆทิ้ �จะสามารถนื่"ามาใช�ป็ระโยชนื่+ทิ้ดแทิ้นื่แหล�ง พล#งงานื่ ซ5�งม การสะสมตามธรรมชาต�และใช�หมดไป็ เช�นื่ นื่"าม#นื่ ถ�านื่ห�นื่ ก$าซธรรมชาต� ฯ พล#งงานื่ทิ้ดแทิ้นื่ภายในื่ป็ระเทิ้ศซ5�งม คืวิามเป็�นื่ไป็ได�ในื่การนื่"ามาใช�ผล�ตไฟฟAา ม อาทิ้�เช�นื่ พล#งงานื่จากแสงอาทิ้�ตย+ ลม คืวิามร�อนื่ใต�พ�ภพ นื่"า พ�ช วิ#สด�เหล�อใช�จากการเกษตร ขยะ ฯ เนื่��องจากพล#งงานื่ทิ้ดแทิ้นื่ด#งกล�าวิม กระจายอย7�ตามธรรมชาต�และไม�ม คืวิามสม"�าเสมอ การลงทิ้�นื่เพ��อนื่"ามาใช�ป็ระโยชนื่+ผล�ตไฟฟAาจ5งส7งกวิ�าการนื่"าแหล�งพล#งงานื่ป็ระเภทิ้ นื่"าม#นื่ ถ�านื่ห�นื่ ฯ มาใช� อย�างไรก9ตามเม��อพล#งงานื่จากนื่"าม#นื่ ถ�านื่ห�นื่ ฯ ร�อยหรอลง คืวิามเป็�นื่ไป็ได�ในื่การนื่"าแหล�งพล#งงานื่ทิ้ดแทิ้นื่มาใช�ป็ระโยชนื่+ผล�ตไฟฟAาก9ม มากข5นื่

Annulus

เป็�นื่ช�องวิ�างระหวิ�างก�านื่เจาะและผนื่#งหล�มเจาะ

API Gravity

หนื่�วิยวิ#ดคื�าคืวิามถ�วิงจ"าเพาะของนื่"าม#นื่ด�บ เป็�นื่องศา ก"าหนื่ดข5นื่โดยสถาบ#นื่ป็�โตรเล ยมแห�งสหร#ฐอเมร�กา (The American Petroleum Institute) เป็�นื่คื�าทิ้ �แสดงคืวิามหนื่#กเบาของนื่"าม#นื่ โดยป็รกต�นื่"าม#นื่ด�บจะม คื�าคืวิามถ�วิง API อย7�ระหวิ�าง 20-45 องศา และสามารถแบ�งนื่"าม#นื่ด�บออกเป็�นื่ 3 ชนื่�ด คื�อ นื่"าม#นื่ด�บชนื่�ดเบา ม คื�าคืวิามถ�วิง API มากกวิ�า 34 องศา นื่"าม#นื่ด�บชนื่�ดกลาง ม คื�าคืวิามถ�วิง API อย7�ระหวิ�าง 34-20 องศา และนื่"าม#นื่ด�บชนื่�ดหนื่#ก ม คื�าคืวิามถ�วิง API นื่�อยกวิ�า 20 องศา

Appraisal Well

หล�มป็ระเม�นื่ผล เป็�นื่หล�มทิ้ �เจาะในื่พ�นื่ทิ้ �ทิ้ �ได�ม การเจาะหล�มส"ารวิจ พบนื่"าม#นื่และก$าซธรรมชาต�แล�วิ และเจาะหล�มป็ระเภทิ้นื่ เพ��อหาขนื่าด ขอบเขต และป็ระเม�นื่คื�ณิคื�าทิ้างเศรษฐก�จของแหล�งนื่"าม#นื่และก$าซธรรมชาต�นื่#นื่

Aquifer

ช#นื่ห�นื่ใต�ผ�วิด�นื่ทิ้ �ม คื�ณิสมบ#ต�ยอมให�นื่"าซ5มเข�าได�โดยง�าย ในื่ทิ้างป็�โตรเล ยม Aquifer จะต�องป็ระกอบด�วิยช#นื่ห�นื่ทิ้ �ยอมให�นื่"าม#นื่ด�บหร�อก$าซไหลซ5มผ�านื่ได�อย7�ด�านื่ล�าง และช#นื่ห�นื่ทิ้ �ไม�ยอมให� นื่"าม#นื่หร�อก$าซซ5มผ�านื่ได�อย7�ด�านื่บนื่ (หร�อทิ้ �เร ยกวิ�าห�นื่ป็�ดก#นื่) และจะต�องม ช�องวิ�างส"าหร#บก#กเก9บนื่"าม#นื่หร�อก$าซได�

Artificial Lift

การช�วิยการผล�ตจากหล�ม ถ�าทิ้"าโดยใช�วิ�ธ อ#ดก$าซลงไป็ในื่หล�มเพ��อช�วิยให�นื่"าม#นื่ไหล เร ยก gas lift หร�อใช�ป็01 มแบบต�างๆป็01 มนื่"าม#นื่ข5นื่มา เร ยก pumping ซ5�งการช�วิยการผล�ตจากหล�มนื่ จะช�วิยทิ้"าให�ผล�ตนื่"าม#นื่ข5นื่มาได�มากกวิ�าการทิ้ �จะป็ล�อยให�ไหลข5นื่มาเอง นื่อกจากนื่ แหล�งก#กเก9บบางแหล�งม คืวิามด#นื่ต"�า ไม�สามารถด#นื่นื่"าม#นื่ข5นื่มาถ5งป็ากหล�มได� จ"าเป็�นื่ต�องใช�การช�วิยการผล�ตจากหล�มต#งแต�เร��มการผล�ต

Asphalt/Bitumen

ยางมะตอย

Associated Gas

ก$าซธรรมชาต�ทิ้ �พบร�วิมก#บนื่"าม#นื่ในื่แหล�ง ม ทิ้#งละลายอย7�ในื่นื่"าม#นื่หร�อป็�ดอย7�บนื่ช#นื่นื่"าม#นื่

ASTM

มาจากคื"าวิ�า American Society for Testing and Materials เป็�นื่สมาคืมแห�งสหร#ฐอเมร�กา ซ5�งทิ้"าการก"าหนื่ดมาตรฐานื่ทิ้างเทิ้คืนื่�คืในื่การทิ้ดสอบคื�ณิภาพของวิ#สด�อ�ป็กรณิ+ต�างๆในื่ธ�รก�จนื่"าม#นื่

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่

B

Barge

เป็�นื่แทิ้�นื่เจาะในื่ทิ้ะเลทิ้ �ม ล#กษณิะเป็�นื่เร�อทิ้�องแบนื่ อ�ป็กรณิ+การเจาะต�ดต#งอย7�บนื่ต#วิเร�อ เด�มพ#ฒนื่าเพ��อใช�ในื่การเจาะบร�เวิณิชายฝุ่0� ง นื่"าต�นื่ และบร�เวิณิทิ้ะเลสาป็

Barrel (bbl)

เป็�นื่หนื่�วิยวิ#ดในื่อ�ตสาหกรรมป็�โตรเล ยม ทิ้ �ใช�วิ#ดป็ร�มาตรนื่"าม#นื่ด�บและผล�ตภ#ณิฑ์+นื่"าม#นื่ โดย 1 บาร+เรล ม คื�าเทิ้�าก#บ 158.978 ล�ตร หร�อ 42 ย7เอส แกลลอนื่ หร�อ 35 อ�มพ เร ยล แกลลอนื่

Barrel per Day (bpd)

ในื่เทิ้อมการผล�ต หมายถ5ง อ#ตราการผล�ตนื่"าม#นื่ทิ้ �ผล�ตได�ต�อวิ#นื่ ในื่เทิ้อมการกล#�นื่ หมายถ5ง ป็ร�มาณินื่"าม#นื่ทิ้ �กล#�นื่ออกมาได�ในื่รอบป็6 หารด�วิยจ"านื่วินื่วิ#นื่ทิ้ �ป็ฏิ�บ#ต�งานื่จร�ง (ไม�นื่#บวิ#นื่ทิ้ �หย�ดและซ�อมแซมอ�ป็กรณิ+)

BCF (bcf)

มาจากคื"าวิ�า billion cubic feet ม คื�าเทิ้�าก#บ พ#นื่ล�านื่ล7กบาศก+ฟ�ต

BHA

มาจากคื"าวิ�า Bottom Hole Assembly คื�อ อ�ป็กรณิ+ก�นื่หล�ม เป็�นื่อ�ป็กรณิ+การเจาะทิ้ �อย7�ตรงป็ลายของระบบก�านื่เจาะ

Biodiesel

เป็�นื่เช�อเพล�งเหลวิทิ้ �ผล�ตมาจากนื่"าม#นื่พ�ช ไขม#นื่ส#ตวิ+ หร�อนื่"าม#นื่ป็ร�งอาหารทิ้ �ใช�แล�วิ ไบโอด เซลบร�ส�ทิ้ธ�F (100%

ไบโอด เซล) เร ยกวิ�า Neat Biodiesel ใช�เต�มในื่รถยนื่ต+เหม�อนื่นื่"าม#นื่ด เซลได� แต�ย#งไม�ม สถานื่ บร�การ ไบโอด เซลม คื�ณิสมบ#ต�ทิ้างกายภาพคืล�ายก#บด เซลมากจ5งใช�แทิ้นื่ด เซลได� โดยป็ร#บแต�งเคืร��องยนื่ต+เพ ยงเล9กนื่�อยหร�อไม�ต�องป็ร#บแต�งเลย ให�การเผาไหม�ทิ้ �สะอาดกวิ�า ไอเส ยม คื�ณิภาพด กวิ�า ทิ้#งนื่ เพราะออกซ�เจนื่ในื่ไบโอด เซลให�การส#นื่ดาป็ทิ้ �ด กวิ�าด เซล จ5งม คืาร+บอนื่มอนื่อกไซด+นื่�อยกวิ�า และเนื่��องจากไม�ม ก"ามะถ#นื่ในื่ไบโอด เซลจ5งไม�ม ป็0ญ่หาสารซ#ลเฟต นื่อกจากนื่ ย#งม เขม�าคืาร+บอนื่นื่�อย จ5งไม�ทิ้"าให�เก�ดการอ�ดต#นื่ของระบบไอเส ยได�ง�าย ช�วิยย�ดอาย�การทิ้"างานื่ของเคืร��องยนื่ต+เป็�นื่อย�างด จากการศ5กษาป็0จจ�บ#นื่ราคืาต�นื่ทิ้�นื่การผล�ตย#งส7งกวิ�าด เซลป็ระมาณิ 1-2 เทิ้�า

Biogas

ก$าซช วิภาพ คื�อก$าซทิ้ �เก�ดจากการย�อยสลายของอ�นื่ทิ้ร ย+สารในื่สภาพทิ้ �ขาดออกซ�เจนื่ เร ยกขบวินื่การทิ้ �เก�ดข5นื่นื่ วิ�า การย�อยสลายไร�อากาศ ตามธรรมชาต�โดยทิ้#�วิไป็กระบวินื่การนื่ จะเก�ดข5นื่ในื่ทิ้ �ล��มช�นื่แฉะ ก�นื่ทิ้ะเลสาป็และในื่ทิ้ �

ล5กลงไป็ใต�ผ�วิด�นื่ หร�ออาจเก�ดจากมนื่�ษย+ เช�นื่ ในื่บ�อนื่"าเส ยป็ศ�ส#ตวิ+ และในื่หล�มขยะกลบฝุ่0ง เป็�นื่ต�นื่ ก$าซช วิภาพป็ระกอบด�วิยก$าซม เทิ้นื่ 60-80% คืาร+บอนื่ไดอ$อกไซด+ 20-40% โดยป็ระมาณิ นื่อกจากนื่ อาจม ไนื่โตรเจนื่ ไฮโดรเจนื่ และไฮโดรเจนื่ซ#ลไฟด+ ป็นื่อย7�ในื่ป็ร�มาณิเล9กนื่�อย

Biomass

ช วิมวิล เป็�นื่ช��อรวิมส"าหร#บวิ#สด�ซากและสารทิ้ �ย�อยสลายมาจากพ�ช เช�นื่ ต�นื่ไม�และส�วินื่ทิ้ �เหล�อจากพ�ชผล ของเส ยจากส#ตวิ+ อ�นื่ทิ้ร ย+สาร และเศษขยะจากบ�านื่เร�อนื่ ช วิมวิลสามารถใช�เป็�นื่แหล�งทิ้ �ให�พล#งงานื่คืวิามร�อนื่เพ��อผล�ตกระแสไฟฟAา หร�อเป็�นื่วิ#ตถ�ด�บในื่การผล�ตก$าซหร�อเช�อเพล�งเหลวิ

Bitumen

สารป็ระกอบไฮโดรคืาร+บอนื่หลายชนื่�ดป็ะป็นื่ก#นื่ เก�ดตามธรรมชาต�ในื่ร7ป็ของของแข9งหร�อของเหลวิ และละลายได�ในื่สารละลายคืาร+บอนื่ไดซ#ลไฟด+ (carbondisulphide) ต#วิอย�างเช�นื่ นื่"าม#นื่ด�นื่ (tar) แอสฟ0ลต+

Black Gold

หมายถ5งนื่"าม#นื่ด�บ (crude oil)

Product

หมายถ5งผล�ตภ#ณิฑ์+จากส�วินื่ล�างส�ดของหอกล#�นื่ หร�อนื่"าม#นื่ต#วิทิ้ �หนื่#กจากขบวินื่การกล#�นื่ เช�นื่ นื่"าม#นื่ด เซล นื่"าม#นื่เตา

Blending

เป็�นื่การผสมผล�ตภ#ณิฑ์+นื่"าม#นื่ชนื่�ดต�างๆ ทิ้ �เหมาะสมเข�าด�วิยก#นื่ เพ��อให�ได�ชนื่�ดและคื�ณิภาพของนื่"าม#นื่ตามคืวิามต�องการของตลาดและม คื�ณิสมบ#ต�ตามมาตรฐานื่ทิ้ �ก"าหนื่ด

Blent Blend

นื่"าม#นื่ด�บจากแหล�งทิ้ะเลเหนื่�อของอ#งกฤษ ซ5�งราคืาของนื่"าม#นื่ด�บเบรนื่ใช�เป็�นื่ต#วิอ�างอ�งราคืานื่"าม#นื่ในื่ตลาดนื่"าม#นื่นื่านื่าชาต�ด�วิย

Block

พ�นื่ทิ้ �ทิ้ �แบ�งเป็�นื่แป็ลงส#มป็ทิ้านื่ทิ้#งบนื่บกและในื่ทิ้ะเล ส"าหร#บให�บร�ษ#ทิ้นื่"าม#นื่มาย��นื่ขอส#มป็ทิ้านื่ป็�โตรเล ยม โดยทิ้#�วิไป็การแบ�งแป็ลงจะแบ�งตามแนื่วิเส�นื่ร� �งและเส�นื่แวิง

Blowout

การพ� �งออกมาของนื่"าม#นื่ ก$าซ นื่"า หร�อ ของเหลวิอ��นื่ๆ จากหล�มในื่ระหวิ�างการเจาะ โดยไม�สามารถคืวิบคื�มได� เนื่��องมาจากแรงด#นื่ภายในื่แหล�งก#กเก9บ

BOE

มาจากคื"าวิ�า Barrel Oil Equivalent หมายถ5ง การป็ร#บเทิ้ ยบพล#งงานื่ชนื่�ดต�างๆ เช�นื่ ก$าซธรรมชาต� ถ�านื่ห�นื่ ให�เทิ้ ยบเทิ้�านื่"าม#นื่ด�บ ต#วิอย�างเช�นื่ ก$าซธรรมชาต� 1 ล�านื่ล7กบาศก+ฟ�ต เทิ้ ยบเทิ้�านื่"าม#นื่ด�บ 174.4

บาร+เรล หร�อ ก$าซธรรมชาต�เหลวิ 1 บาร+เรล เทิ้ ยบเทิ้�านื่"าม#นื่ด�บ 0.9096 บาร+เรล หร�อ ถ�านื่ห�นื่ล�กไนื่ทิ้+ 1

เมตร�กต#นื่ เทิ้ ยบเทิ้�านื่"าม#นื่ด�บ 2.053 บาร+เรล

Booster Station

แทิ้�นื่ทิ้ �ต�ดต#งในื่ส�วินื่ของทิ้�อก$าซใต�ทิ้ะเล เพ��อเพ��มแรงด#นื่ให�ก$าซไหลผ�านื่ทิ้�อได�ด ข5นื่

BOP

มาจากคื"าวิ�า Blow Out Preventor คื�ออ�ป็กรณิ+ป็Aองก#นื่การระเบ�ดพล��งของของเหลวิหร�อก$าซจากภายในื่หล�มเจาะส7�ภายนื่อก ในื่การเจาะหล�มหากของไหลจากช#นื่ห�นื่ไหลทิ้ะล#กเข�าส7�หล�มเจาะจนื่ไม�สามารถคืวิบคื�มคืวิามด#นื่ภายในื่หล�มเจาะ ให�อย7�ในื่สภาพสมด�ลย+ได�ก9จะทิ้"าให�เก�ดการระเบ�ดพล��ง BOP จะป็Aองก#นื่และลดระด#บคืวิามด#นื่ของไหลก�อนื่ป็ลดป็ล�อยออกส7�ภายนื่อกหล�มเจาะ เป็�นื่การป็Aองก#นื่ไม�ให�เก�ดคืวิามเส ยหายก#บหล�มเจาะหร�อเก�ดอ#นื่ตรายต�อช วิ�ตและทิ้ร#พย+ส�นื่

Bottled Gas

คื�อก$าซโป็รเพนื่ (C3) ม ก$าซบ�วิเทิ้นื่เป็�นื่ส�วินื่นื่�อย หร�อเป็�นื่ส�วินื่ผสมระหวิ�างโป็รเพนื่และบ�วิเทิ้นื่ ถ7กอ#ดให�อย7�ในื่สภาพของเหลวิ bottled gas จะใช�เป็�นื่เช�อเพล�งในื่ชนื่บทิ้ส"าหร#บทิ้"าคืวิามอบอ��นื่ในื่บ�านื่เร�อนื่ การห�งต�ม การเกษตรกรรม กล�าวิอ กนื่#ยหนื่5�ง bottled gas ก9คื�อก$าซ LPG (ด7คื"า LPG) นื่#�นื่เอง

Bring in a Well

การเตร ยมหล�มให�พร�อมส"าหร#บการผล�ต

Butane

ไฮโดรคืาร+บอนื่ทิ้ �ป็ระกอบด�วิยคืาร+บอนื่ 4 อะตอม และไฮโดรเจนื่ 10 อะตอม ป็รกต�อย7�ในื่สภาพก$าซ แต�ทิ้"าให�เหลวิได�ง�ายเพ��อการขนื่ส�งและจ#ดเก9บ ใช�เป็�นื่เช�อเพล�งในื่คืร#วิเร�อนื่ รถยนื่ต+ และอ�ตสาหกรรมบางป็ระเภทิ้ (ด7 LPG)

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่

C

Calorific Value

คื�าคืวิามร�อนื่ของสสาร

Cap Rock

ช#นื่ห�นื่ทิ้ �ไม�ยอมให�ของเหลวิหร�อก$าซไหลผ�านื่ ป็�ดทิ้#บอย7�ด�านื่บนื่ของช#นื่ห�นื่ก#กเก9บป็�โตรเล ยม และป็�ดก#นื่ไม�ให�ไฮโดรคืาร+บอนื่หนื่ ออกมาถ5งพ�นื่ผ�วิด�นื่ได�

Carry-Forward Gas

ในื่ป็6ใดทิ้ �ร #บก$าซมาเก�นื่ ACQ (Annual Contract Quantity) ผ7�ซ�อสามารถนื่"าก$าซส�วินื่ทิ้ �เก�นื่ไป็ ชดเชย Take or Pay (ด7คื"า Take or Pay) ในื่ป็6ต�อๆไป็ได� แต�ต�องไมเก�นื่ 15% ACQ ของ แต�ละป็6และชดเชยได�ไม�เก�นื่ 5 ป็6

Cartel

การรวิมห#วิ หมายถ5งการทิ้"าคืวิามตกลงร�วิมม�อก#นื่ของกล��มอ�ตสาหกรรมหร�อกล��มการคื�า เพ��อผ7กขาดหร�อสามารถคืวิบคื�มการด"าเนื่�นื่การใดๆในื่ธ�รก�จสาขานื่#นื่ โดยป็รกต�การตกลงก#นื่ในื่ล#กษณิะการรวิมห#วิ ม#กเป็�นื่ไป็เพ��อการคืวิบคื�มผลผล�ตเพ��อทิ้ �จะยกระด#บราคืาและผลก"าไรของก�จการ ส�นื่คื�าของกล��มทิ้ �จะรวิมก#นื่จะต�องเป็�นื่ส�นื่คื�าทิ้ �ม ล#กษณิะเหม�อนื่ก#นื่ และม ผ7�ขายส�นื่คื�าจ"านื่วินื่นื่�อยราย เช�นื่ ป็ระเทิ้ศกล��มผ7�ผล�ตนื่"าม#นื่รวิมห#วิก#นื่ เพ��อก"าหนื่ดราคืาและคืวิบคื�มป็ร�มาณิผลผล�ต

Casing

ทิ้�อกร� เป็�นื่ทิ้�อเหล9กทิ้ �ใส�เข�าไป็ในื่หล�มเจาะเพ��อป็Aองก#นื่การพ#งทิ้ลายของผนื่#งหล�มเจาะ ก#นื่ไม�ให�ของไหลทิ้ �ไม�ต�องการเข�ามาในื่หล�ม และเพ��อช�วิยคืวิบคื�มคืวิามด#นื่ของหล�มเจาะ และไวิ�ส"าหร#บข#นื่ตอนื่การผล�ตก$าซและนื่"าม#นื่

CDC

มาจากคื"าวิ�า Contractual Delivery Capacity คื�อ คืวิามสามารถทิ้ �ผ7�ขายร#บรองวิ�าจะส�งก$าซให�ได�ในื่แต�ละวิ#นื่ระบ�เป็�นื่ % DCQ (Daily Contract Quantity) (ด7คื"า DCQ)

Cement

การอ#ดซ เมนื่ต+เข�าไป็ในื่หล�มเจาะเพ��อย5ดทิ้�อกร� (casing) ให�ต�ดก#บผนื่#งหล�มเจาะและเพ��อป็Aองก#นื่การร#�วิซ5มระหวิ�างช#นื่ห�นื่ทิ้ �ถ7กเจาะผ�านื่

Central Processing Platform (CPP)

แทิ้�นื่ผล�ตกลาง เป็�นื่ทิ้ �รวิบรวิมก$าซและก$าซธรรมชาต�เหลวิ โดยก$าซจะถ7กส�งเข�าทิ้�อส�งก$าซ และก$าซธรรมชาต�เหลวิ ส�งไป็ก#กเก9บไวิ�ทิ้ �เร�อก#กเก9บก$าซธรรมชาต�เหลวิ

Christmas Tree

เป็�นื่ทิ้�อและวิาล+วิต�ดต#งอย7�ทิ้ �ป็ากหล�ม (wellhead) คืวิบคื�มการไหลของนื่"าม#นื่และก$าซไม�ให�เก�ดการ blowout

CIF

มาจากคื"าวิ�า Cost, Insurance and Freight หมายถ5งป็ระเภทิ้ของส#ญ่ญ่าซ�อขายนื่"าม#นื่ทิ้ �ผ7�ขายจะต�องร#บผ�ดชอบในื่การส�งนื่"าม#นื่ไป็ถ5งผ7�ซ�อ และจะต�องเป็�นื่ผ7�จ�ายคื�าขนื่ส�งและคื�าป็ระก#นื่ภ#ยแทิ้นื่ผ7�ซ�อ

Combined Cycle Power Plant

โรงไฟฟAาพล#งคืวิามร�อนื่ร�วิม เป็�นื่การนื่"าเอาเทิ้คืโนื่โลย ของโรงไฟฟAาก#งห#นื่ก$าซและโรงไฟฟAาพล#งไอนื่"ามาใช�งานื่เป็�นื่ระบบร�วิมก#นื่ โดยการนื่"าไอเส ยจากโรงไฟฟAาก#งห#นื่ก$าซ ซ5�งม คืวิามร�อนื่ส7ง (ป็ระมาณิ 500 องศาเซลเซ ยส)

ไป็ผ�านื่หม�อนื่"า (Heat Recovery Steam Generator) และถ�ายเทิ้คืวิามร�อนื่ให�ก#บนื่"า ทิ้"าให�นื่"าเด�อดกลายเป็�นื่ไอ เพ��อข#บก#งห#นื่ไอนื่"า ส"าหร#บผล�ตพล#งงานื่ไฟฟAาต�อไป็ โดยทิ้#�วิไป็โรงไฟฟAาพล#งคืวิามร�อนื่ร�วิมจะป็ระกอบด�วิยเคืร��องก#งห#นื่ก$าซ 1-4 เคืร��อง ร�วิมก#บก#งห#นื่ไอนื่"า 1 เคืร��อง โดยม ป็ระส�ทิ้ธ�ภาพรวิม 40-45% ม อาย�การใช�งานื่ป็ระมาณิ 20 ป็6 และใช�เป็�นื่โรงไฟฟAาผล�ตพล#งงานื่ป็านื่กลางถ5งระด#บฐานื่ (Medium to Base Load Plant)

Company Man / Company Representative

พนื่#กงานื่ของบร�ษ#ทิ้ผ7�ด"าเนื่�นื่การ ทิ้"าหนื่�าทิ้ �เป็�นื่ต#วิแทิ้นื่ของบร�ษ#ทิ้ส"าหร#บด7แลการป็ฏิ�บ#ต�งานื่ทิ้�กอย�างทิ้ �แทิ้�นื่เจาะ ต#งแต�การวิางแผนื่การเจาะ ส#�งอ�ป็กรณิ+การเจาะ และทิ้"าหนื่�าทิ้ �ต#ดส�นื่ใจในื่ระหวิ�างป็ฏิ�บ#ต�การเจาะหล�ม

Compression Platform (CP)

แทิ้�นื่อ�ป็กรณิ+เพ��มแรงด#นื่ เป็�นื่แทิ้�นื่ทิ้ �ใช�อ#ดก$าซธรรมชาต�ให�ม แรงด#นื่เพ��มมากข5นื่ เนื่��องจากก$าซทิ้ �ผ�านื่ขบวินื่การผล�ตมาแล�วิย#งม แรงด#นื่ไม�เพ ยงพอ จ5งจ"าเป็�นื่ต�องม แทิ้�นื่เพ��ออ#ดก$าซโดยเฉพาะ

Compressor Station

เป็�นื่สถานื่ เพ��มคืวิามด#นื่ก$าซธรรมชาต� คื�อ ก$าซเม��อไหลตามทิ้�อส�งทิ้ �ม คืวิามยาวิมากๆ จะส7ญ่เส ยคืวิามด#นื่ เพ��อให�ก$าซไหลได�สม"�าเสมอ ต�องทิ้"าการเพ��มคืวิามด#นื่โดยต#งสถานื่ เพ��มคืวิามด#นื่ก$าซทิ้�กๆระยะทิ้าง 60 ถ5ง 80

ก�โลเมตร

Concession

ส�ทิ้ธ�ในื่การส"ารวิจและผล�ตป็�โตรเล ยมในื่พ�นื่ทิ้ �ใดพ�นื่ทิ้ �หนื่5�ง ทิ้ �ร #ฐอนื่�ญ่าตให�เอกชนื่มาด"าเนื่�นื่การได�ภายใต�ส#ญ่ญ่าส#มป็ทิ้านื่

Condensate

ก$าซธรรมชาต�เหลวิ เป็�นื่สารป็ระกอบไฮโดรคืาร+บอนื่ชนื่�ดเบา ซ5�งจะอย7�ในื่ร7ป็ของเหลวิทิ้ �อ�ณิหภ7ม�และคืวิามด#นื่บรรยากาศ จะม โป็รเพนื่และบ�วิเทิ้นื่ป็นื่อย7�ด�วิย จะต�างก#บนื่"าม#นื่ด�บตรงทิ้ �ม ไฮโดรคืาร+บอนื่ชนื่�ดหนื่#กซ5�งเป็�นื่ส�วินื่ป็ระกอบของนื่"าม#นื่เตาป็นื่อย7�เพ ยงเล9กนื่�อยหร�อไม�ม เลย

Coning

การทิ้ �ระด#บนื่"าส7งข5นื่มาเป็�นื่ร7ป็กรวิย (cone) ในื่ช#นื่นื่"าม#นื่ด�บ ตรงส�วินื่ทิ้ �เป็�นื่รอยต�อระหวิ�างช#นื่นื่"าก#บนื่"าม#นื่ (oil/water contact) การเก�ด coning เนื่��องมาจากทิ้"าการผล�ตเร9วิเก�นื่ไป็

Conversion Refinery

โรงกล#�นื่นื่"าม#นื่ป็ระเภทิ้ Hydroskimming Refinery (ด7คื"า Hydroskimming Refinery) ทิ้ �ม cracking (ด7คื"า cracking) เพ��มเข�ามา ซ5�งจะทิ้"าหนื่�าทิ้ �แตกต#วิโมเลก�ลของสารไฮโดรคืาร+บอนื่ต�างๆให�เป็�นื่นื่"าม#นื่ทิ้ �ม คื�ณิคื�าส7ง โรงกล#�นื่นื่"าม#นื่ป็ระเภทิ้นื่ จะให�ผล�ตภ#ณิฑ์+นื่"าม#นื่หนื่#ก เช�นื่ นื่"าม#นื่เตา นื่�อยกวิ�าทิ้ �ผล�ตได�จากโรงกล#�นื่นื่"าม#นื่ป็ระเภทิ้ Hydroskimming เพราะนื่"าม#นื่หนื่#กทิ้ �กล#�นื่ได�จะถ7กทิ้"าให�แตกต#วิทิ้ �หนื่�วิย cracking

เป็ล �ยนื่สภาพเป็�นื่นื่"าม#นื่เบาชนื่�ดต�างๆ ทิ้ �ม ม7ลคื�าส7งข5นื่

Conventional Drilling Rig

เป็�นื่แทิ้�นื่เจาะบนื่บกทิ้ �ม ขนื่าดใหญ่� สามารถเจาะได�ล5กมากอาจถ5ง 35,000 ฟ�ต

Conventional Energy

พล#งงานื่ใช�แล�วิหมด หร�อทิ้ �เร ยกวิ�า พล#งงานื่ส�นื่เป็ล�อง หร�อเร ยกอ กช��อหนื่5�งวิ�า พล#งงานื่ฟอสซ�ล(Fossil

Fuels) ได�แก� นื่"าม#นื่ ก$าซธรรมชาต� ถ�านื่ห�นื่ รวิมทิ้#งห�นื่นื่"าม#นื่และทิ้รายนื่"าม#นื่ ทิ้ �เร ยกวิ�าใช�แล�วิหมด ก9เพราะวิ�าหามาทิ้ดแทิ้นื่ไม�ทิ้#นื่การใช� พล#งงานื่พวิกนื่ ป็รกต�จะอย7�ใต�ด�นื่ ถ�าไม�ข�ดข5นื่มาตอนื่นื่ ก9เก9บไวิ�ใช�ในื่อนื่าคืตได� บางทิ้ จ5งเร ยกวิ�า พล#งงานื่ส"ารอง

Cracking

เป็�นื่กระบวินื่การทิ้ �ทิ้"าให�โมเลก�ลขนื่าดใหญ่�ของสารไฮโดรคืาร+บอนื่ชนื่�ดหนื่#กแตกต#วิเป็�นื่โมเลก�ลทิ้ �เล9กลง นื่#�นื่คื�อเป็�นื่การทิ้"าให�นื่"าม#นื่หนื่#กแตกต#วิให�เป็�นื่นื่"าม#นื่เบาทิ้ �ม ม7ลคื�าส7งข5นื่ ถ�าทิ้"าให�โมเลก�ลแตกต#วิด�วิยคืวิามร�อนื่ เร ยกวิ�า thermal cracking ถ�าแตกต#วิโดยใช�ต#วิเร�งป็ฏิ�ก�ร�ยา เร ยกวิ�า catalytic (cat) cracking และถ�ากระบวินื่การ cat cracking เก�ดข5นื่ในื่บรรยากาศก$าซไฮโดรเจนื่ เร ยกวิ�า hydrocracking

Crude Oil

หมายถ5งนื่"าม#นื่ด�บทิ้ �ผล�ตข5นื่มาจากแหล�ง หล#งจากทิ้ �แยกเอาก$าซทิ้ �ป็นื่อย7�ออกแล�วิ และส�งเข�ากระบวินื่การกล#�นื่ต�อไป็

Crude Basket Method

ราคืาซ�อขายนื่"าม#นื่ด�บโดยใช�วิ�ธ อ�งราคืานื่"าม#นื่ด�บตลาดโลก ทิ้ �ม คื�ณิภาพใกล�เคื ยงก#นื่หลายๆชนื่�ด

Cubic foot, cubic feet (cf), cubic metre

หนื่�วิยวิ#ดป็ร�มาตรก$าซ เป็�นื่ล7กบาศก+ฟ�ต ล7กบาศก+เมตร

Cuttings

ห�นื่ใต�ด�นื่ทิ้ �ถ7กห#วิเจาะต#ดเป็�นื่เศษห�นื่เล9กๆ และถ7กพาข5นื่มาจากหล�มเจาะ ซ5�งจะป็นื่เป็I อนื่ด�วิยนื่"าม#นื่ทิ้ �ใช�เป็�นื่ต#วิหล�อล��นื่การเจาะ

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่

D

DCQ

มาจากคื"าวิ�า Daily Contract Quantity คื�อ ป็ร�มาณิก$าซทิ้ �ผ7�ขายจะต�องส�งมอบตามส#ญ่ญ่าให�แก�ผ7�ซ�อในื่แต�ละวิ#นื่

Dehydration / Degasing Tank

ถ#งพ#กนื่"าม#นื่ด�บช#�วิคืราวิเพ��อแยกนื่"าออกจากนื่"าม#นื่ โดยการเต�มสารเคืม (demulsifier) ลงไป็ สารเคืม จะช�วิยให�นื่"าแยกออกจากนื่"าม#นื่และจมลงส7�ก�นื่ถ#ง และถ7กถ�ายเทิ้ไป็ย#งถ#งเก9บนื่"าโดยเฉพาะ ส�วินื่นื่"าม#นื่ทิ้ �ลอยอย7�ส�วินื่บนื่จะไหลไป็ย#งถ#งเก9บนื่"าม#นื่ (storage tank) ส"าหร#บก$าซทิ้ �ป็นื่ข5นื่มาก#บนื่"าม#นื่ด�วิยในื่ตอนื่แรกจะถ7กป็ล�อยส7�บรรยากาศทิ้างทิ้�อเล9กๆ ด�านื่บนื่ของ tank

Delineation Well

หล�มส"ารวิจขอบเขต หมายถ5งหล�มป็ระเม�นื่ผล (appraisal well) ทิ้ �เจาะโดยม วิ#ตถ�ป็ระสงคื+หล#กเพ��อหาขอบเขตของแหล�งก#กเก9บป็�โตรเล ยม

Derrickman

เป็�นื่พนื่#กงานื่บนื่แทิ้�นื่เจาะซ5�งป็ฏิ�บ#ต�งานื่อย7�ทิ้ � monkeyboard (ด7คื"า monkeyboard) ม หนื่�าทิ้ �คือยจ#บส�วินื่บนื่ส�ดของก�านื่เจาะเม��อเวิลาด5งก�านื่เจาะข5นื่จากหล�มหร�อเวิลาหย�อนื่ก�านื่เจาะลงหล�ม และย#งร#บผ�ดชอบเก �ยวิก#บการด7แลป็01 มหร�ออ�ป็กรณิ+ส"าหร#บการไหลเวิ ยนื่ของของเหลวิทิ้ �ใช�ระหวิ�างการเจาะ (drilling fluid)

Development Well

หล�มพ#ฒนื่า หมายถ5งหล�มทิ้ �เจาะเพ��อต�องการผล�ตนื่"าม#นื่และก$าซธรรมชาต� หล#งจากทิ้ �ได�ทิ้"าการเจาะหล�มป็ระเม�นื่ผลเพ��อพ�ส7จนื่+วิ�าม ป็ร�มาณิส"ารองมากเพ ยงพอทิ้ �จะพ#ฒนื่าข5นื่มาได�

Deviation Well

เป็�นื่หล�มเจาะเอ ยงไป็จากแนื่วิตรง เพ��อให�คืรอบคืล�มพ�นื่ทิ้ �ทิ้ �เป็�นื่แหล�งนื่"าม#นื่หร�อก$าซมากทิ้ �ส�ด หร�อเพ��อหล กเล �ยงอ�ป็กรณิ+การเจาะทิ้ �ต�ดคื�างอย7�ในื่หล�มเด�ม

Diesel Power Plant

โรงไฟฟAาด เซล เป็�นื่โรงไฟฟAาทิ้ �ใช�เคืร��องยนื่ต+ด เซลเป็�นื่ต�นื่ก"าล#งไป็หม�นื่เพลาข�อเหวิ �ยง เพ��อหม�นื่เพลาของเคืร��องก"าเนื่�ดไฟฟAา โรงไฟฟAาด เซลเป็�นื่โรงไฟฟAาขนื่าดเล9กสามารถเด�นื่เคืร��องได�อย�างรวิดเร9วิ เหมาะทิ้ �จะเป็�นื่โรงไฟฟAาส"ารอง ส"าหร#บจ�ายพล#งงานื่ไฟฟAาในื่ช�วิงคืวิามต�องการพล#งงานื่ไฟฟAาส7งส�ด (peak load period) และในื่กรณิ ฉ�กเฉ�นื่ ส�วินื่โรงไฟฟAาด เซลขนื่าดใหญ่� ซ5�งม ก"าล#งการผล�ตเคืร��องละป็ระมาณิ 25 เมกะวิ#ตต+ ข#บเคืล��อนื่ด�วิยเคืร��องยนื่ต+ด เซลรอบช�า แบบ 2 จ#งหวิะ สามารถใช�ผล�ตพล#งงานื่ไฟฟAาฐานื่ (base load) ได�ด�วิย นื่อกจากนื่ โรงไฟฟAาด เซลขนื่าดเล9กย#งสามารถทิ้"าเป็�นื่โรงไฟฟAาส"าเร9จร7ป็ เคืล��อนื่ย�ายไป็ต�ดต#งย#งสถานื่ทิ้ �ใหม�ได�โดยไม�ย��งยากอ กด�วิย โรงไฟฟAาด เซลม ป็ระส�ทิ้ธ�ภาพ 30-40% และม อาย�การใช�งานื่โดยทิ้#�วิไป็ป็ระมาณิ 20 ป็6

Directional/Deviated Drilling

เป็�นื่เทิ้คืนื่�คืการเจาะหล�มผล�ตในื่ทิ้ะเลโดยเจาะเป็�นื่ม�มเอ ยงหร�อทิ้แยงไป็จากแนื่วิด��ง ซ5�งจะทิ้"าให�เจาะหล�มพ#ฒนื่า (development well) หลายๆหล�มได�จากแทิ้�นื่ (platform) เด ยวิก#นื่

Disposal Well

หล�มอ#ดนื่"า หร�อ หล�มก"าจ#ดนื่"าทิ้�ง

Dissolved Gas

ก$าซธรรมชาต�ทิ้ �ละลายป็นื่อย7�ในื่นื่"าม#นื่ในื่แหล�งก#กเก9บใต�ด�นื่ เม��อม การผล�ตนื่"าม#นื่ข5นื่มาย#งผ�วิด�นื่ ทิ้ �คืวิามด#นื่บรรยากาศก$าซก9จะแตกต#วิออกมา

Downstream Petroleum Industry

อ�ตสาหกรรมป็ลายสาย ป็ระกอบด�วิยการกล#�นื่ การขนื่ส�ง และการตลาด โดยผล�ตภ#ณิฑ์+จากนื่"าม#นื่ด�บส�วินื่ใหญ่�จะถ7กใช�เป็�นื่เช�อเพล�ง ส�วินื่ทิ้ �เหล�อใช�เป็�นื่วิ#ตถ�ด�บส"าหร#บอ�ตสาหกรรมป็�โตรเคืม หร�อใช�ในื่จ�ดป็ระสงคื+อ��นื่ๆ เช�นื่ ใช�

เป็�นื่นื่"าม#นื่หล�อล��นื่ ส"าหร#บผล�ตภ#ณิฑ์+จากก$าซธรรมชาต�ส�วินื่ใหญ่�ใช�เป็�นื่เช�อเพล�งและใช�เป็�นื่วิ#ตถ�ด�บในื่อ�ตสาหกรรมป็�โตรเคืม บ�าง

Down Time

ระยะเวิลาทิ้ �การป็ฏิ�บ#ต�งานื่ในื่ทิ้ะเลไม�สามารถด"าเนื่�นื่การต�อไป็ได� เนื่��องมาจากสภาพอากาศผ�ดป็รกต�หร�อจากสาเหต�อ��นื่ๆ

DPCU

มาจากคื"าวิ�า Dew Point Control Unit คื�อ หนื่�วิยคืวิบคื�มจ�ดกล#�นื่ต#วิเพ��อคืวิบคื�มคื�ณิภาพของก$าซธรรมชาต�ซ5�งนื่"าไป็ใช�เป็�นื่เช�อเพล�งให�ล7กคื�า โดยคืวิบคื�มอ�ณิหภ7ม�จ�ดกล#�นื่ต#วิ และคืวิบคื�มคื�าคืวิามร�อนื่ของ sale

gas (ด7คื"า sale gas) ทิ้ �ส�งให�กล��มล7กคื�าให�เทิ้�าก#นื่ตลอดทิ้#งระบบ

Drill Bit

ห#วิเจาะ

Drill Collar

เป็�นื่ทิ้�อเหล9กยาวิทิ้ �ม ผนื่#งหนื่าและหนื่#ก อย7�ส�วินื่ล�างของก�านื่เจาะและต�ดก#บห#วิเจาะเพ��อเพ��มนื่"าหนื่#กกดทิ้#บลงบนื่ห#วิเจาะให�สามารถเจาะผ�านื่ช#นื่ห�นื่ได�

Drill Pipe

ก�านื่เจาะ ม ล#กษณิะเป็�นื่ทิ้�อยาวิและหนื่#ก ใช�ส"าหร#บหม�นื่ห#วิเจาะและให�นื่"าโคืลนื่ ไหลเวิ ยนื่ แต�ละช�วิงม คืวิามยาวิป็ระมาณิ 30 ฟ�ต

Drillship

เป็�นื่เร�อเจาะทิ้ �ม อ�ป็กรณิ+ทิ้�กอย�างอย7�บนื่เร�อ สามารถเคืล��อนื่ทิ้ �ได�เอง การย5ดต#วิเร�อให�อย7�ก#บทิ้ �เด�มใช�สมอเร�อ แต�ป็0จจ�บ#นื่ได�ป็ระย�กต+ใช�ใบพ#ดป็ร#บระด#บคืวิบคื�มด�วิยคือมพ�วิเตอร+ในื่การป็ร#บต"าแหนื่�ง ข�อเด�นื่ของ drillship คื�อ สามารถเจาะได�ในื่บร�เวิณิทิ้ �นื่"าทิ้ะเลล5ก (อาจล5กมากกวิ�า 1,000 เมตร)

Drill String

อ�ป็กรณิ+ก�านื่เจาะทิ้#งช�ด ป็ระกอบด�วิย drill pipe, drill collar และ drill bit

Drilling Mud

นื่"าโคืลนื่ส"าหร#บการเจาะ เป็�นื่ส�วินื่ผสมของโคืลนื่ นื่"า และสารเคืม ใช�ในื่ขบวินื่การเจาะเพ��อหล�อล��นื่ห#วิเจาะและช�วิยไม�ให�ห#วิเจาะร�อนื่ นื่"าของเส ยจากการเจาะข5นื่มาผ�วิด�นื่ ป็Aองก#นื่ผนื่#งหล�มเจาะไม�ให�พ#ง และคืวิบคื�มการไหลข5นื่มาของนื่"าม#นื่ หร�อก$าซ นื่"าโคืลนื่จะไหลเวิ ยนื่ระหวิ�างก�านื่เจาะก#บผนื่#งหล�มเจาะ จากป็ากหล�มลงไป็ก�นื่หล�มอย7�ตลอดเวิลา

Dry Gas หรู้�อ Lean Gas

คื�อก$าซธรรมชาต�ทิ้ �ป็ระกอบด�วิยม เทิ้นื่ (CH4) เก�อบทิ้#งหมด ม อ เทิ้นื่ (C2H6) โป็รเพนื่ (C3H8) และบ�วิเทิ้นื่ (C4H10) นื่�อยมากหร�อเก�อบไม�ม และไม�ม C5+ เช�นื่ ก$าซธรรมชาต�จากแหล�งนื่"าพอง

DST

มาจากคื"าวิ�า Drill Stem Test เป็�นื่การทิ้ดสอบหล�มส"ารวิจหล#งจากเจาะได�ถ5งคืวิามล5กทิ้ �ต�องการแล�วิ เพ��อทิ้ดสอบวิ�าช#นื่ห�นื่นื่#นื่ม นื่"าม#นื่หร�อก$าซหร�อไม� หาอ#ตราการไหลของของไหลในื่ช#นื่ห�นื่วิ�าม ล#กษณิะการไหลอย�างไร ไหลได�มากนื่�อยขนื่าดไหนื่ หาคืวิามด#นื่ด#งเด�มของช#นื่ห�นื่ หาคื�ณิสมบ#ต�ของช#นื่ห�นื่ทิ้ �ม ต�อการไหล

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่

E

EIA

มาจากคื"าวิ�า Environment Impact Assessment คื�อ การป็ระเม�นื่ผลกระทิ้บทิ้ �จะเก�ดข5นื่ต�อส��งแวิดล�อมอ#นื่เนื่��องมาจากการด"าเนื่�นื่ก�จกรรมต�างๆในื่พ�นื่ทิ้ � ซ5�งจะต�องทิ้"าการศ5กษาก�อนื่ทิ้ �จะเร��มทิ้"าก�จกรรมนื่#นื่ๆ

EOR

มาจากคื"าวิ�า Enhanced Oil Recovery หมายถ5งวิ�ธ การทิ้ �ช�วิยในื่การผล�ตนื่"าม#นื่ข5นื่มาจากหล�มหล#งจากทิ้ �ได�ม การผล�ตตามธรรมชาต�แล�วิ ได�แก� การผล�ตข#นื่ทิ้�ต�ยภ7ม� และ การผล�ตข#นื่ตต�ยภ7ม� (ด7คื"า Secondary

Recovery และ Tertiary Recovery)

Ethanol

เอทิ้านื่อล หร�อ เอทิ้�ลแอลกอฮอล+ (ethy alcohol) คื�อ แอลกอฮอล+ทิ้ �ได�จากกระบวินื่การหม#ก (fermentation) พ�ชทิ้�กชนื่�ดและผล�ตภ#ณิฑ์+ของพ�ชบางชนื่�ด ได�แก� อ�อย นื่"าตาล กากนื่"าตาล กากอ�อย บ ทิ้ร7ทิ้ (ห#วิผ#กกาดหวิานื่) แป็Aง ม#นื่ส"าป็ะหล#ง ม#นื่เทิ้ศ ธ#ญ่พ�ชต�างๆ เช�นื่ ข�าวิโพด ข�าวิ ข�าวิสาล ข�าวิฟ<าง ผลไม� ต�นื่ไม� ข เล��อย และทิ้�กส�วินื่ของพ�ชสามารถผล�ตแอลกอฮอล+ได�ทิ้#งส�นื่ รวิมทิ้#งเซลล7โลส และเฮม�เซลล7โลส ของพ�ชทิ้�กชนื่�ด เป็�นื่ต�นื่ เอทิ้านื่อลทิ้ �นื่"ามาใช�เป็�นื่เช�อเพล�งจะต�องม คืวิามบร�ส�ทิ้ธ�Fของแอลกอฮอล+ต#งแต� 95% โดยป็ร�มาตร (denatured alcohol) ซ5�งจะเป็�นื่เช�อเพล�งทิ้ �ม คื�าออกเทิ้นื่ส7งเพราะม ออกซ�เจนื่ส7งถ5ง 35% โดยนื่"าหนื่#ก ด#งนื่#นื่ หากผสมเอทิ้านื่อลในื่นื่"าม#นื่เบนื่ซ�นื่ไร�สารตะก#�วิด�วิยอ#ตราทิ้ �เหมาะสมแล�วิ จะทิ้"าให�ได�นื่"าม#นื่เช�อเพล�งทิ้ �สะอาดและเผาไหม�ได�สมบ7รณิ+ย��งข5นื่ อ กทิ้#งย#งช�วิยลดการเก�ดมลพ�ษในื่อากาศ ซ5�งจะเป็�นื่ผลด ต�อสภาวิะแวิดล�อมอ กด�วิย การใช�เอทิ้ามนื่อลเป็�นื่เช�อเพล�ง นื่อกจากจะช�วิยลดการนื่"าเข�านื่"าม#นื่เช�อเพล�งและสารเต�มแต�ง เช�นื่ MTBE จากต�างป็ระเทิ้ศแล�วิ ย#งเป็�นื่การเป็�ดตลาดใหม�ให�ก#บพ�ชผลทิ้างการเกษตร ซ5�งจะช�วิยให�เกษตรกรม ทิ้างเล�อกและม รายได�เพ��มมากข5นื่ด�วิย

Exploratory Well

หล�มส"ารวิจ โดยทิ้#�วิไป็เราใช�คื"ากวิ�างๆส"าหร#บหล�มเจาะเพ��อทิ้ �จะส"ารวิจคื�นื่หาป็�โตรเล ยมวิ�า exploratory well

คื"านื่ จะคืรอบคืล�มหล�มชนื่�ดต�างๆทิ้ �อย7�ในื่ข#นื่ส"ารวิจทิ้#งหมด ซ5�งหมายถ5งหล�มทิ้ �เจาะเพ��อส"ารวิจป็�โตรเล ยมในื่บร�เวิณิทิ้ �ย#งไม�ม การพ�ส7จนื่+หร�อพ�ส7จนื่+แล�วิแต�ย#งไม�แนื่�ช#ดวิ�าม ป็�โตรเล ยมในื่เช�งพาณิ�ชย+ ซ5�งหล�มส"ารวิจนื่ ม การแบ�งย�อยออกเป็�นื่หล�มชนื่�ดต�างๆคื�อ wildcait well (หล�มแรกส"ารวิจ) appraisal well (หล�มป็ระเม�นื่ผล)

และ delineation well (หล�มส"ารวิจขอบเขต)

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่

F

Fish/Fishing

อ�ป็กรณิ+การเจาะ เช�นื่ ก�านื่เจาะ ทิ้ �หล�ดและต�ดคื�างอย7�ในื่หล�มเจาะซ5�งจะต�องก7�และนื่"าออกจากหล�มเจาะก�อนื่ทิ้ �จะทิ้"าการเจาะต�อไป็ได�

Flaring

การเผาก$าซทิ้�งซ5�งเป็�นื่ก$าซส�วินื่เก�นื่ทิ้ �ไม�ได�นื่"ามาใช�ป็ระโยชนื่+หร�อไม�ได�นื่"ามาซ�อขาย หร�อเนื่��องมาจากเหต�ผลทิ้างเทิ้คืนื่�คื

Floater

แทิ้�นื่เจาะในื่ทิ้ะเลแบบลอยนื่"า ไม�ม ขาย5ดต�ดก#บทิ้�องทิ้ะเล (ด7คื"า Semi-submersible และ Drillship )

FOB

มาจากคื"าวิ�า Free on Board หมายถ5ง ส#ญ่ญ่าการซ�อขายนื่"าม#นื่ป็ระเภทิ้ทิ้ �ผ7�ขายร#บผ�ดชอบในื่การขนื่ถ�ายนื่"าม#นื่ลงเร�อของผ7�ซ�อ ณิ ทิ้�าเร�อขนื่ถ�าย คืวิามส7ญ่เส ยหร�อภ#ยอ#นื่ตรายทิ้ �เก�ดข5นื่ระหวิ�างการเด�นื่ทิ้างผ7�ซ�อจะต�องร#บผ�ดชอบเอง

Formation Pore Pressure หรู้�อ Formation Pressure

คืวิามด#นื่ของไหลในื่ช#นื่ห�นื่ ของไหลทิ้ �แทิ้รกต#วิอย7�ในื่ช�องวิ�างของช#นื่ห�นื่ ซ5�งอาจเป็�นื่ก$าซ นื่"าม#นื่ หร�อ นื่"า จะม คืวิามด#นื่ภายในื่ต#วิเองทิ้ �เก�ดจากนื่"าหนื่#กต#วิของไหลเองและแรงบ บอ#ดอ#นื่เก�ดจาก นื่"าหนื่#กห�นื่กดทิ้#บลงมา แล�วิทิ้"าให�ช�องวิ�างในื่ห�นื่ลดขนื่าดลง (compaction) ของไหลทิ้ �อย7�ในื่ช�องวิ�างของห�นื่ก9จะออกแรงด#นื่ต�านื่กลายเป็�นื่คืวิามด#นื่ของไหลในื่ช#นื่ห�นื่ (formation pore pressure) ในื่บางคืร#งจะเร ยกคืวิามด#นื่ทิ้ �เก�ดจากของไหลในื่ช#นื่ห�นื่วิ�า คืวิามด#นื่ช#นื่ห�นื่ (formation pressure) ซ5�งจะเป็�นื่ป็0จจ#ยหล#กทิ้ �ม ผลต�อการคืวิบคื�มหล�มเจาะ

FPSO

มาจากคื"าวิ�า Floating Production Storage and Offloading หมายถ5ง เร�อผล�ตและก#กเก9บป็�โตรเล ยม

FSU

มาจากคื"าวิ�า Floating Storage Unit เป็�นื่ถ#งเก9บนื่"าม#นื่ขนื่าดใหญ่�ซ5�งใช�เก9บนื่"าม#นื่ทิ้ �ผล�ตได�จากแทิ้�นื่ผล�ตในื่ทิ้ะเล ก�อนื่ทิ้ �จะส�งไป็ย#งเร�อบรรทิ้�กนื่"าม#นื่ (tanker)

Ft

คื�า Ft คื�อ คื�าไฟฟAาผ#นื่แป็ร เป็�นื่คื�าไฟฟAาตามส7ตรการป็ร#บอ#ตราคื�าไฟฟAาโดยอ#ตโนื่ม#ต� ซ5�งหมายถ5งคื�าไฟฟAาทิ้ �เป็ล �ยนื่แป็ลงจากคื�าไฟฟAาฐานื่ อ#นื่เนื่��องมาจากต�นื่ทิ้�นื่ของการผล�ตไฟฟAาทิ้ �การไฟฟAาคืวิบคื�มไม�ได� เช�นื่ ราคืาเช�อเพล�ง อ#ตราแลกเป็ล �ยนื่ อ#ตราเง�นื่เฟAอ ทิ้ �เก�ดข5นื่จร�งในื่ป็0จจ�บ#นื่เป็ล �ยนื่แป็ลงไป็จากทิ้ �ก"าหนื่ดไวิ�ในื่คื�าไฟฟAาฐานื่ (คื�าไฟฟAาฐานื่ เป็�นื่โคืรงสร�างคื�าไฟฟAาทิ้ �การไฟฟAาฝุ่<ายจ"าหนื่�ายป็ระกาศ ซ5�งแยกตามกล��มผ7�ใช�ไฟฟAาป็ระเภทิ้ต�างๆ

โดยคื�าไฟฟAาฐานื่สะทิ้�อนื่ถ5งต�นื่ทิ้�นื่คื�าก�อสร�างโรงไฟฟAา คื�าระบบสายส�งไฟฟAา คื�าระบบสายจ"าหนื่�ายไฟฟAา คื�าใช�จ�ายในื่การบร�หาร และคื�าผล�ตพล#งงานื่ไฟฟAา ภายใต�สมม�ต�ฐานื่คืวิามต�องการใช�ไฟฟAา อ#ตราแลกเป็ล �ยนื่ ราคืาเช�อเพล�งระด#บหนื่5�ง)

Fuel Oil

นื่"าม#นื่เตา เป็�นื่นื่"าม#นื่ส�วินื่ก�นื่หอกล#�นื่ เป็�นื่นื่"าม#นื่หนื่#กและม จ�ดเด�อดส7ง ใช�ป็ระโยขนื่+มากในื่งานื่อ�ตสาหกรรม การคืมนื่าคืมขนื่ส�ง และการผล�ตกระแสไฟฟAา

Future Market

ตลาดการคื�านื่"าม#นื่ล�วิงหนื่�า คื�อ เป็�นื่การซ�อขายนื่"าม#นื่โดยตกลงราคืา ป็ร�มาณิและคื�ณิภาพนื่"าม#นื่ก#นื่ล�วิงหนื่�า โดยก"าหนื่ดวิ#นื่ทิ้ �จะส�งในื่อนื่าคืต ตลาดล�วิงหนื่�าในื่ป็0จจ�บ#นื่ม ตลาด NYMEX ในื่นื่�วิยอร+คื ตลาด IPE ในื่ลอนื่ดอนื่ ตลาด SIMEX ในื่ส�งคืโป็ร+

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่

G

Gas Cap

ในื่แหล�งป็�โตรเล ยมทิ้ �ม ทิ้# งก$าซและนื่"าม#นื่ ก$าซจะอย7�ส�วินื่บนื่ของแหล�งก#กเก9บ เร ยกวิ�า gas cap

Gas Compression

ระบบเพ��มแรงด#นื่ก$าซ จากก$าซทิ้ �ม แรงด#นื่ต"�าจะถ7กเพ��มแรงด#นื่ให�ส7งข5นื่โดยใช�ป็01 มอ#ดก$าซ

Gas Dehydration

ระบบด7ดคืวิามช�นื่ก$าซ

Gas/Liquid Seperator

ระบบแยกสถานื่ะ เป็�นื่ระบบทิ้ �ใช�แยกก$าซ นื่"าม#นื่และนื่"า ออกจากก#นื่ โดยใช�หล#กการของคืวิามแตกต�างของสถานื่ะของสสารรวิมถ5งคื�าคืวิามถ�วิงจ"าเพาะในื่กรณิ ทิ้ �เป็�นื่ของเหลวิเหม�อนื่ก#นื่ เช�นื่ แยกนื่"าออกจากนื่"าม#นื่ ทิ้#งนื่ ข5นื่ก#บการออกแบบอ�ป็กรณิ+ของแต�ละระบบ

Gasoline

นื่"าม#นื่เบนื่ซ�นื่ เป็�นื่ผล�ตภ#ณิฑ์+ทิ้ �ได�จากการกล#�นื่นื่"าม#นื่ด�บ เป็�นื่กล��มสารป็ระกอบเบา (light distillates) ซ5�งป็ระกอบด�วิย gasoline และ kerosene โดย gasoline ใช�เป็�นื่นื่"าม#นื่เบนื่ซ�นื่ทิ้ �ใช�ก#บเคืร��องรถยนื่ต+และใช�เป็�นื่นื่"าม#นื่เคืร��องบ�นื่บางชนื่�ด (aviation gasoline) หร�ออาจใช�เป็�นื่วิ#ตถ�ด�บในื่อ�ตสาหกรรมป็�โตรเคืม

Gas Seperation Plant

โรงแยกก$าซธรรมชาต� ทิ้"าหนื่�าทิ้ �แยกก$าซธรรมชาต�หร�อสารป็ระกอบไฮโดรคืาร+บอนื่ ซ5�งป็ะป็นื่ก#นื่หลายชนื่�ดตามธรรมชาต�ออกมาเป็�นื่ก$าซชนื่�ดต�างๆ เพ��อนื่"าไป็ใช�ป็ระโยชนื่+ให�มากทิ้ �ส�ดตาม คื�ณิคื�าของก$าซนื่#นื่

Gas Turbine Generator

เคืร��องก"าเนื่�ดไฟฟAาก#งห#นื่ก$าซ

Gas Turbine Power Plant

โรงไฟฟAาก#งห#นื่ก$าซเป็�นื่โรงไฟฟAาทิ้ �ใช�ก#งห#นื่ก$าซเป็�นื่เคืร��องด#นื่ก"าล#ง ซ5�งได�พล#งงานื่จากการเผาไหม�ของส�วินื่ผสมระหวิ�างก$าซธรรมชาต� หร�อนื่"าม#นื่ด เซลก#บคืวิามด#นื่ส7ง (compressed air) จากเคืร��องอ#ดอากาศ (air

compressor) ในื่ห�องเผาไหม� เก�ดเป็�นื่ไอร�อนื่ทิ้ �คืวิามด#นื่และอ�ณิหภ7ม�ส7ง ไป็ข#บด#นื่ใบก#งห#นื่ เพลาก#งห#นื่ไป็ข#บ

เคืร��องก"าเนื่�ดไฟฟAา เพ��อผล�ตพล#งงานื่ไฟฟAา โรงไฟฟAาก#งห#นื่ก$าซม ป็ระส�ทิ้ธ�ภาพป็ระมาณิ 25% สามารถเด�นื่เคืร��องได�อย�างรวิดเร9วิเหมาะทิ้ �จะใช�เป็�นื่โรงไฟฟAาส"ารองเพ��อผล�ตพล#งงานื่ไฟฟAาในื่ช�วิงคืวิามต�องการไฟฟAาส7งส�ด (peak load period) และกรณิ ฉ�กเฉ�นื่ และม อาย�การใช�งานื่ป็ระมาณิ 15 ป็6

Geothermal Energy

พล#งงานื่คืวิามร�อนื่ใต�พ�ภพ เป็�นื่พล#งงานื่คืวิามร�อนื่ทิ้ �สะสมและถ7กก#กเก9บอย7�ใต�ผ�วิโลกและสามารถพ#ฒนื่าข5นื่มาใช�ป็ระโยชนื่+ได� เป็�นื่พล#งงานื่ทิ้ �ได�มาจากการป็ลดป็ล�อยไอนื่"าและนื่"าร�อนื่จากพ�นื่ทิ้ �ทิ้ �ม อ�ณิหภ7ม�ส7งในื่ธรรมชาต�โดยผ�านื่หล�มเจาะ จากการวิ#ดอ�ณิหภ7ม�ทิ้ �คืวิามล5กต�างๆจากผ�วิโลก พบวิ�าอ#ตราการเพ��มอ�ณิหภ7ม�ใต�พ�ภพม คื�าเฉล �ยป็ระมาณิ 30 องศาเซลเซ ยสต�อก�โลเมตร ทิ้ �คืวิามล5กป็ระมาณิ 25 - 30 ก�โลเมตร ม อ�ณิหภ7ม�เฉล �ยป็ระมาณิ 250 - 1,000 องศาเซลเซ ยส

GIIP

มาจากคื"าวิ�า Gas Initial in Place หมายถ5งป็ร�มาตรของก$าซในื่แหล�งทิ้ �สภาพเร��มแรก

GOR

มาจากคื"าวิ�า Gas to Oil Ratio หมายถ5ง ป็ร�มาตรของก$าซทิ้ �ผล�ตได�ทิ้ �คืวิามด#นื่บรรยากาศต�อป็ร�มาตรของนื่"าม#นื่ทิ้ �ผล�ตได�

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่

H

Heavy Oil

นื่"าม#นื่ด�บทิ้ �ม คืวิามหนื่าแนื่�นื่ส7ง ม คื�า API นื่�อยกวิ�า 25 องศา จะม คืวิามหนื่�ดส7งถ5ง 10,000 cp ม ส ด"า ม แอสฟ0ลและก"ามะถ#นื่ป็นื่อย7�ในื่ป็ร�มาณิส7ง ในื่การผล�ต heavy oil จะต�องใช�วิ�ธ การใช�คืวิามร�อนื่ช�วิยการผล�ต (thermal recovery method) เช�นื่ การอ#ดนื่"าร�อนื่ (steam flood) เพ��อให�นื่"าม#นื่หลอมละลายจะได�เคืล��อนื่ทิ้ �ได�ง�าย

Heating Value

คื�าคืวิามร�อนื่ หมายถ5ง ป็ร�มาณิคืวิามร�อนื่ทิ้ �เก�ดข5นื่เม��อเผาเช�อเพล�งจนื่สมบ7รณิ+ ภายใต�สภาวิะมาตรฐานื่ คื�อ ทิ้ �อ�ณิหภ7ม� 60 F และคืวิามด#นื่ 1 บรรยากาศ

Hedging

การป็Aองก#นื่คืวิามเส �ยง คื�อ การป็Aองก#นื่ผลกระทิ้บทิ้ �อาจเก�ดข5นื่ได�จากการเป็ล �ยนื่แป็ลงในื่ม7ลคื�าของส��งของทิ้ �อย7�ในื่คืวิามคืรอบคืรอง ด�วิยการทิ้"าส#ญ่ญ่าซ�อขายในื่ตลาดซ�อขายล�วิงหนื่�า ส��งของนื่#นื่อาจเป็�นื่ส�นื่คื�าโภคืภ#ณิฑ์+ เช�นื่ นื่"าม#นื่ หร�อหล#กทิ้ร#พย+ เง�นื่ตราสก�ลต�างๆก9ได�

Hydrocarbon

ส�วินื่ป็ระกอบส"าคื#ญ่ของป็�โตรเล ยมไม�วิ�าจะเป็�นื่ก$าซธรรมชาต�หร�อนื่"าม#นื่ด�บ คื�อ คืาร+บอนื่ (C) และ ไฮโดรเจนื่ (H) ในื่ร7ป็ของสารป็ระกอบไฮโดรคืาร+บอนื่ (hydrocarbon) นื่อกจากนื่ ก9ม สารอ��นื่ๆทิ้ �เป็�นื่ส�วินื่ป็ระกอบของป็�โตรเล ยม เช�นื่ ก"ามะถ#นื่ (S) ไนื่โตรเจนื่ (N) และอ��นื่ๆ สารทิ้ �นื่อกเหนื่�อจากไฮโดรคืาร+บอนื่ถ�อเป็�นื่ส��งแป็ลกป็ลอมและไม�เป็�นื่ทิ้ �ต�องการ สารป็ระกอบไฮโดรคืาร+บอนื่ซ5�งเป็�นื่ส�วินื่ป็ระกอบส"าคื#ญ่ของป็�โตรเล ยมนื่#นื่ อาจอย7�ในื่สภาพของก$าซ ของเหลวิ หร�อของแข9ง ทิ้ �อ�ณิหภ7ม�และคืวิามด#นื่บรรยากาศ ข5นื่อย7�ก#บจ"านื่วินื่และการจ#ดต#วิของอะตอมของคืาร+บอนื่ในื่โมเลก�ล โดยทิ้#�วิไป็โมเลก�ลของไฮโดรคืาร+บอนื่ทิ้ �ม คืาร+บอนื่ไม�เก�นื่ 4 อะตอมจะม สถานื่ะเป็�นื่ก$าซ ถ�าม คืาร+บอนื่ระหวิ�าง 5-19 อะตอม จะม สถานื่ะเป็�นื่ของเหลวิ และถ�าม คืาร+บอนื่ต#งแต� 20 อะตอมข5นื่ไป็ จะม สถานื่ะเป็�นื่ของแข9ง

Hydro Plant

โรงไฟฟAาพล#งนื่"า เป็�นื่แหล�งผล�ตไฟฟAาทิ้ �ส"าคื#ญ่อ กชนื่�ดหนื่5�งของป็ระเทิ้ศไทิ้ย โรงไฟฟAาชนื่�ดนื่ ใช�นื่"าในื่ล"านื่"าธรรมชาต�เป็�นื่พล#งงานื่ในื่การเด�นื่เคืร��อง โดยวิ�ธ สร�างเข��อนื่ป็�ดก#นื่แม�นื่"าไวิ�เป็�นื่อ�างเก9บนื่"า ให�ม ระด#บอย7�ในื่ทิ้ �ส7งจนื่ม ป็ร�มาณินื่"าและแรงด#นื่เพ ยงพอทิ้ �จะนื่"ามาหม�นื่เคืร��องก#งห#นื่นื่"าและเคืร��องก"าเนื่�ดไฟฟAาซ5�งอย7�ในื่โรงไฟฟAาทิ้�ายนื่"าทิ้ �ม ระด#บนื่"าต"�ากวิ�าได� ก"าล#งผล�ตต�ดต#งและพล#งงานื่ไฟฟAาทิ้ �ผล�ตได�จากโรงไฟฟAาชนื่�ดนื่ จะเพ��มเป็�นื่ส#ดส�วินื่โดยตรงก#บแรงด#นื่และป็ร�มาณินื่"าทิ้ �ไหลผ�านื่เคืร��องก#งห#นื่นื่"า

Hydroskimming Refinery

คื�อ โรงกล#�นื่นื่"าม#นื่ทิ้ �ป็ระกอบด�วิยหนื่�วิยกล#�นื่บรรยากาศ หนื่�วิยกล#�นื่ส�ญ่ญ่ากาศ และหนื่�วิย Reforming (ด7คื"า Reforming) ทิ้"าหนื่�าทิ้ �เป็ล �ยนื่นื่"าม#นื่ทิ้ �ม คื�าออกเทิ้นื่ต"�าไป็เป็�นื่นื่"าม#นื่ทิ้ �ม คื�าออกเทิ้นื่ส7ง โดยการเป็ล �ยนื่โคืรงสร�างโมเลก�ลของสารไฮโดรคืาร+บอนื่

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่

I

IEA

มาจากคื"าวิ�า International Energy Agency คื�อ องคื+การพล#งงานื่ระหวิ�างป็ระเทิ้ศ ก�อต#งเม��อป็6 คื.ศ 1974 เพ��อทิ้ �จะต�ดตามสถานื่การณิ+พล#งงานื่ของโลก ส�งเสร�มส#มพ#นื่ธภาพทิ้ �ด ระหวิ�างป็ระเทิ้ศผ7�ผล�ตและป็ระเทิ้ศผ7�ใช�พล#งงานื่ และจ#ดทิ้"าแนื่วินื่โยบายส"าหร#บการจ#ดหาพล#งงานื่ในื่สถานื่การณิ+คื#บข#นื่

Inert Gas

ก$าซซ5�งไม�ม ป็ฏิ�ก�ร�ยาทิ้างเคืม ก#บสารอ��นื่ ได�แก� ก$าซ Helium, Neon, Argon, Krypton, Xenon, Radon

Influx

ของไหลทิ้ �ทิ้ะล#กเข�ามาในื่หล�มเจาะ ซ5�งอาจเป็�นื่ทิ้#งนื่"า นื่"าม#นื่ และก$าซ

Initial Reserves

ป็ร�มาณินื่"าม#นื่ด�บและก$าซธรรมชาต�ทิ้ �ป็ระมาณิได� ณิ เวิลาใดเวิลาหนื่5�งวิ�าจะสามารถผล�ตได�จากแหล�งก#กเก9บทิ้ �ส"ารวิจพบแล�วิ โดยรวิมถ5งป็ร�มาณิทิ้ �ผล�ตไป็แล�วิทิ้#งหมดและป็ร�มาณิทิ้ �คืาดวิ�าจะสามารถผล�ตได�ในื่อนื่าคืต โดยเทิ้คืโนื่โลย และสภาพเศรษฐก�จทิ้ �คืาดการณิ+ได� ณิ เวิลานื่#นื่

IPP

มาจากคื"าวิ�า Independent Power Producers หมายถ5ง ผ7�ผล�ตไฟฟAาอ�สระ คื�อ ผ7�ผล�ตไฟฟAารายใหญ่�ทิ้ �ม ก"าล#งการผล�ตเป็�นื่จ"านื่วินื่มาก ผ7�ผล�ตไฟฟAาอ�สระจะเป็�นื่ผ7�ผล�ตเอกชนื่ทิ้ �ใช�พล#งงานื่เช�งพาณิ�ชย+ (ไม�รวิม

นื่�วิเคืล ยร+) ในื่การผล�ตไฟฟAา เช�นื่ ก$าซธรรมชาต� ถ�านื่ห�นื่ (ทิ้#งทิ้ �ผล�ตในื่ป็ระเทิ้ศและนื่"าเข�า) ออร�ม#ลช#�นื่ โดยม ก"าล#งการผล�ตต#งแต� 350 เมกกะวิ#ตต+ ถ5ง 1,400 เมกกะวิ#ตต+

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่

J

Jack Up Rig

เป็�นื่แทิ้�นื่เจาะในื่ทิ้ะเล ต#วิแทิ้�นื่ป็ระกอบด�วิยขา 3-5 ขา แต�ละขายาวิป็ระมาณิ 300-500 ฟ�ต ช�วิยคื"าจ�นื่ต#วิแทิ้�นื่ต�ดก#บพ�นื่ทิ้ะเล สามารถเจาะในื่นื่"าล5กต#งแต� 13-350 ฟ�ต ทิ้#งนื่ ข5นื่ก#บสภาพภ7ม�อากาศด�วิย

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่

K

Kerogene

เป็�นื่สารอ�นื่ทิ้ร ย+ทิ้ �ป็ระกอบอย7�ในื่ห�นื่ตะกอนื่ซ5�งไม�ละลายในื่ต#วิทิ้"าละลายอ�นื่ทิ้ร ย+ (insoluble inorganic

solvents) และเป็�นื่ต#วิทิ้ �ให�ก"าเนื่�ดป็�โตรเล ยมด�วิย เป็�นื่อ�นื่ทิ้ร ย+สารเช�งซ�อนื่เม��อถ7กคืวิามร�อนื่จะสลายต#วิให�นื่"าม#นื่ด�บ

Kerosene

นื่"าม#นื่ก$าด เป็�นื่ผล�ตภ#ณิฑ์+ทิ้ �ได�จากการกล#�นื่นื่"าม#นื่ด�บ kerosene จะหนื่#กกวิ�าและม จ�ดเด�อดส7งกวิ�า gasoline

โดย kerosene ใช�ในื่การผล�ตนื่"าม#นื่ก$าดส"าหร#บให�แสงสวิ�างและคืวิามร�อนื่ และนื่"าม#นื่เคืร��องบ�นื่บางชนื่�ด (jet engine kerosene)

Kick

ป็รากฏิการณิ+ทิ้ �ของไหลจากช#นื่ห�นื่ไหลทิ้ะล#กเข�าส7�หล�มเจาะเนื่��องจากการเส ยสภาพ สมด�ลย+คืวิามด#นื่ทิ้ �ก�นื่หล�มเจาะ เนื่��องจาก hydrostatic pressure ของนื่"าโคืลนื่ในื่หล�มเจาะม คื�าคืวิามด#นื่นื่�อยกวิ�าคืวิามด#นื่ของไหลในื่ช#นื่ห�นื่ (formation pore pressure) การเร ยกช��อ kick สามารถเร ยกได�ตามล#กษณิะของไหลทิ้ �ไหลเข�าหล�ม เช�นื่ เป็�นื่ก$าซ ก9เร ยกวิ�า gas kick เป็�นื่ต�นื่

Kill Well

การป็ร#บสภาพคืวิามด#นื่หล�มให�เข�าส7�สมด�ลย+คืวิามด#นื่และการก"าจ#ดของไหลออกจากหล�มโดยไม�ทิ้"าให�เก�ดคืวิามเส ยหายก#บหล�มเจาะ (หร�อหากม ก9ให�นื่�อยทิ้ �ส�ด)

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่

L

Light Oil

นื่"าม#นื่ด�บทิ้ �ม คืวิามหนื่าแนื่�นื่นื่�อยและม คื�า API อย7�ระหวิ�าง 35-45 องศา ภายใต�แสงอ#ลตราไวิโอเลต (ultraviolet light) จะเป็�นื่ส ขาวิ

Light Well

หล�มทิ้ �ม อ#ตราการผล�ตต"�า

Lignite

ถ�านื่ห�นื่ทิ้ �ม คื�ณิภาพต"�า ม ส นื่"าตาลเข�มจนื่ถ5งด"า อย7�ระหวิ�าง peat ก#บถ�านื่ห�นื่ sub-bituminous เนื่�อแข9ง ม คืวิามช�นื่ต"�า เม��อเผา lignite ทิ้ �ม คืวิามช�นื่และไม�ม แร�อ��นื่ป็นื่ จะให�คื�าคืวิามร�อนื่นื่�อยกวิ�า 8,300 บ ทิ้ ย7ต�อป็อนื่ด+

Living Quarter Platform (LQ)

แทิ้�นื่ทิ้ �พ#กอาศ#ย เป็�นื่แทิ้�นื่ทิ้ �ใช�ส"าหร#บพ#กผ�อนื่ โดยม อ�ป็กรณิ+อ"านื่วิยคืวิามสะดวิกต�างๆ เช�นื่ ห�องนื่อนื่ ห�องอาหาร ห�องนื่#�งเล�นื่ ห�องออกก"าล#งกาย เป็�นื่ต�นื่

LNG

มาจากคื"าวิ�า Liquified Natural Gas หร�อก$าซธรรมชาต�เหลวิ หมายถ5งก$าซธรรมชาต�ซ5�งส�วินื่ใหญ่�เป็�นื่ม เทิ้นื่ (CH4) ถ7กนื่"ามาอ#ดให�อย7�ในื่สภาพของเหลวิโดยลดอ�ณิหภ7ม�ถ5งป็ระมาณิ -160 C ใส�ในื่ถ#งทิ้ �ทิ้นื่คืวิามเย9นื่และคืวิามด#นื่เป็�นื่พ�เศษ เพ��อสะดวิกในื่การขนื่ส�งในื่ป็ร�มาณิมากๆและในื่ระยะทิ้างไกลๆ

LPG

มาจากคื"าวิ�า Liquified Petroleum Gas คื�อ ก$าซธรรมชาต�เหลวิ หร�อ ร7 �จ#กก#นื่ในื่นื่าม "ก$าซห�งต�ม" เป็�นื่ก$าซโป็รเพนื่ (C3H8) ผสมก#บก$าซบ�วิเทิ้นื่ (C4H10) โดยนื่"ามาอ#ดให�เป็�นื่ของเหลวิใส�ถ#งเพ��อคืวิามสะดวิกในื่การขนื่ส�ง ใช�เป็�นื่เช�อเพล�งในื่การห�งต�มในื่คืร#วิเร�อนื่ หร�อใช�เป็�นื่เช�อเพล�งในื่ยานื่ยนื่ต+ หร�อเป็�นื่เช�อเพล�งในื่โรงงานื่อ�ตสาหกรรมต�างๆ

Loss Circulation

การส7ญ่เส ยนื่"าโคืลนื่อ#นื่เนื่��องมาจากการเจาะหล�มในื่ช#นื่ห�นื่ทิ้ �ม คืวิามด#นื่ช#นื่ห�นื่ต"�ากวิ�าป็รกต�

Lubricating Oil

นื่"าม#นื่หล�อล��นื่ เป็�นื่นื่"าม#นื่ทิ้ �ใช�เคืล�อบช�องวิ�างระหวิ�างผ�วิส#มผ#ส เพ��อลดคืวิามเส ยดทิ้านื่และการส5กหรอ นื่อกจากนื่ ย#งช�วิยระบายคืวิามร�อนื่ ถ�ายทิ้อดก"าล#ง ทิ้"าคืวิามสะอาดคืราบเขม�าและเศษโลหะทิ้ �เก�ดจากการส5กหรออ กด�วิย

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่

M

Make-up Gas

ก$าซส�วินื่ทิ้ �ร #บคื�นื่มาจากการจ�ายเง�นื่คื�าก$าซไป็แล�วิในื่ป็6ก�อนื่ตามข�อผ7กพ#นื่ Take or Pay (ด7คื"า Take or Pay)

Methane

ม เทิ้นื่ เป็�นื่ผล�ตภ#ณิฑ์+ทิ้ �ได�จากก$าซธรรมชาต� เป็�นื่สารป็ระกอบไฮโดรคืาร+บอนื่ทิ้ �ม คืาร+บอนื่ 1 อะตอม (CH4)

ส�วินื่ใหญ่�ใช�เป็�นื่เช�อเพล�งในื่โรงไฟฟAา ในื่โรงงานื่อ�ตสาหกรรม เป็�นื่วิ#ตถ�ด�บในื่การผล�ตป็�Jยเคืม

Microbial Enhanced Oil Recovery

กระบวินื่การทิ้างจ�ลช วิะเพ��อเพ��มผลผล�ตนื่"าม#นื่ด�บ พวิก micro-organisms จะทิ้"าให�เก�ดขบวินื่การทิ้างเคืม เช�นื่ surfactant, acid solvent และ gas ซ5�งจะไป็ทิ้"าให�นื่"าม#นื่ด�บในื่แหล�งก#กเก9บสามารถเคืล��อนื่ต#วิได�

Migration

การเคืล��อนื่ทิ้ �ของป็�โตรเล ยมจากห�นื่ต�นื่ก"าเนื่�ดไป็ย#งแหล�งก#กเก9บ การเคืล��อนื่ทิ้ �ม อย7� 3 แบบด�วิยก#นื่ คื�อ การเคืล��อนื่ทิ้ �แบบป็ฐมภ7ม� (primary migration) เป็�นื่การเคืล��อนื่ทิ้ �ของไฮโดรคืาร+บอนื่ออกจากห�นื่ต�นื่ก"าเนื่�ด การเคืล��อนื่ทิ้ �แบบทิ้�ต�ยภ7ม� (secondary migration) เป็�นื่การเคืล��อนื่ทิ้ �ผ�านื่ช#นื่ห�นื่ทิ้ �ม คื�ณิสมบ#ต�ในื่การซ5มผ�านื่ส7งหร�อในื่ห�นื่ก#กเก9บเอง และการเคืล��อนื่ทิ้ �แบบตต�ยภ7ม� (tertiary migration) เป็�นื่การเคืล��อนื่ทิ้ �จากแหล�งก#กเก9บหนื่5�ง (trap) ไป็ย#งอ กแหล�งหนื่5�ง หร�อเป็�นื่การเคืล��อนื่ทิ้ �หายไป็ของไฮโดรคืาร+บอนื่จากแหล�งก#กเก9บ

mmbbl

หมายถ5ง ล�านื่บาร+เรล (million barrels)

mmscf

หมายถ5ง ล�านื่ล7กบาศก+ฟ�ต (million standard cubic feet)

mmscf/d

หมายถ5ง ล�านื่ล7กบาศก+ฟ�ตต�อวิ#นื่ (million standard cubic feet per day)

MON

มาจากคื"าวิ�า Motor Octane Number เป็�นื่คื�าออกเทิ้นื่ทิ้ �ม ป็ระส�ทิ้ธ�ภาพต�อต�านื่การนื่$อคืในื่เคืร��องยนื่ต+หลายส7บในื่ขณิะทิ้"างานื่ทิ้ �รอบส7ง โดยใช�เคืร��องยนื่ต+ทิ้ดสอบมาตรฐานื่ภายใต�สภาวิะมาตรฐานื่ 900 รอบต�อนื่าทิ้

Monkeyboard

เป็�นื่แทิ้�นื่ (platform) เล9กๆ แขวินื่อย7�ส�วินื่บนื่ของหอเจาะ (derrick) ในื่ระด#บคืวิามส7งตรงก#บส�วินื่บนื่ส�ดของก�านื่เจาะ (ป็ระมาณิ 90 ฟ�ต) และเป็�นื่ทิ้ �ทิ้ � derrickman (ด7คื"า derrickman) อย7�ป็ฏิ�บ#ต�งานื่

Multinational Company

บร�ษ#ทิ้ข�ามชาต� คื�อ บร�ษ#ทิ้ทิ้ �ม ฐานื่การผล�ตหร�อการลงทิ้�นื่โดยตรงอย7�ในื่ต�างป็ระเทิ้ศอย�างนื่�อยหนื่5�งป็ระเทิ้ศและคืรอบคืล�มก�จการระด#บโลก ต#วิอย�างของบร�ษ#ทิ้ป็ระเภทิ้นื่ อาทิ้� บร�ษ#ทิ้นื่"าม#นื่เอสโซ� (Esso) หร�อ เอกซอนื่ (Exxon) ของสหร#ฐอเมร�กา บร�ษ#ทิ้ข�ามชาต�ได�เพ��มข5นื่อย�างรวิดเร9วิในื่ช�วิงคืร5�งหล#งของศตวิรรษทิ้ � 20 และม ผลต�อเศรษฐก�จของป็ระเทิ้ศทิ้ �บร�ษ#ทิ้ข�ามชาต�นื่#นื่ๆ เข�าไป็ด"าเนื่�นื่ ก�จการโดยเฉพาะการจ�างงานื่ การเจร�ญ่เต�บโตของเศรษฐก�จในื่ป็ระเทิ้ศนื่#นื่ อย�างไรก9ตามบทิ้บาทิ้ในื่แง�ลบของบร�ษ#ทิ้ข�ามชาต�ต�อป็ระเทิ้ศทิ้ �เข�าไป็ลงทิ้�นื่ ก9ย#งเป็�นื่ทิ้ �ถกเถ ยงก#นื่อย7�โดยเฉพาะในื่ด�านื่การใช�ทิ้ร#พยากรธรรมขาต�อย�างมากของของบร�ษ#ทิ้ข�ามชาต� ซ5�งเป็�นื่ต�นื่ทิ้�นื่ของป็ระเทิ้ศในื่ระยะยาวิ

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่

N

Napthab

แนื่ฟทิ้า เป็�นื่ผล�ตภ#ณิฑ์+ทิ้ �ได�จากการกล#�นื่นื่"าม#นื่ด�บ เป็�นื่นื่"าม#นื่ส�วินื่เบา อย7�ระหวิ�าง gasoline และ kerosene

ใช�เป็�นื่นื่"าม#นื่เบนื่ซ�นื่ทิ้ �ใช�ก#บเคืร��องรถยนื่ต+ หร�อใช�เป็�นื่วิ#ตถ�ด�บในื่อ�ตสาห-กรรมป็�โตรเคืม

Natural Flow

เป็�นื่การผล�ตโดยป็ล�อยให�นื่"าม#นื่ไหลข5นื่มาด�วิยแรงทิ้ �ม อย7�ในื่ธรรมชาต�

Natural Gas

ก$าซธรรมชาต� เป็�นื่สารป็ระกอบไฮโดรคืาร+บอนื่ชนื่�ดเบา ซ5�งป็ระกอบด�วิยธาต�คืาร+บอนื่ (C) ต#งแต� 1-4 อะตอม ก#บไฮโดรเจนื่ (H) จ#บต#วิก#นื่เป็�นื่โมเลก�ลโดยเก�ดข5นื่เองตามธรรมชาต�จากการทิ้#บถมของซากพ�ชซากส#ตวิ+ตามช#นื่ห�นื่ด�นื่เป็�นื่เวิลาหลายร�อยล�านื่ป็6 เนื่��องจากคืวิามร�อนื่และคืวิามกดด#นื่จ5งแป็รสภาพเป็�นื่ก$าซธรรมชาต� ไม�ม ส ไม�ม กล��นื่ ม สถานื่ะเป็�นื่ก$าซทิ้ �อ�ณิหภ7ม�และคืวิามด#นื่บรรยากาศ เบากวิ�าอากาศ ก$าซธรรมชาต�ป็ระกอบด�วิยก$าซม เทิ้นื่ (CH4) เป็�นื่ส�วินื่ใหญ่� และอาจม ก$าซอ เทิ้นื่ (C2H6) โป็รเพนื่ (C3H8) และบ�วิเทิ้นื่(C4H10) ป็นื่อย7�บ�าง นื่อกจากนื่ ก9อาจม ก$าซคืาร+บอนื่ไดออกไซด+ ไนื่โตรเจนื่ ฮ เล ยม ไอนื่"า ป็นื่อย7�ด�วิย ป็ระโยชนื่+ของก$าซธรรมชาต� คื�อ ใช�เป็�นื่เช�อเพล�งในื่การผล�ตกระแสไฟฟAาใช�ในื่โรงงานื่อ�ตสาหกรรม ใช�เป็�นื่วิ#ตถ�ด�บในื่การผล�ตป็�Jยเคืม

Net Pay

คืวิามหนื่ารวิมของช#นื่ห�นื่ทิ้ �ให�ป็�โตรเล ยม

NGL

มาจากคื"าวิ�า Natural Gas Liquid หร�อทิ้ �เร ยกก#นื่วิ�า ก$าซโซล นื่ธรรมชาต� คื�อไฮโดรคืาร+บอนื่ซ5�งสามารถแยกออกมาในื่ร7ป็ของเหลวิจากการผล�ตก$าซธรรมชาต� ม อ เทิ้นื่ แอลพ จ และเพนื่เทิ้นื่ เป็�นื่องคื+ป็ระกอบหล#ก

NGV

มาจากคื"าวิ�า Natural Gas Vehicles หมายถ5งยานื่ยนื่ต+ทิ้ �ใช�ก$าซธรรมชาต�อ#ด (Compressed Natural

Gas, CNG) เป็�นื่เช�อเพล�ง เป็�นื่สารป็ระกอบไฮโดรคืาร+บอนื่ทิ้ �ม ก$าซม เทิ้นื่เป็�นื่ส�วินื่ใหญ่� นื่"ามาอ#ดด�วิยคืวิามด#นื่ส7ง (แต�ก9ย#งเป็�นื่ก$าซอย7�) บรรจ�ในื่ถ#งเพ��อสะดวิกในื่การขนื่ส�งและใช�เป็�นื่เช�อเพล�งในื่ ยานื่พาหนื่ะแทิ้นื่นื่"าม#นื่เช�อเพล�งเบนื่ซ�นื่และด เซล ซ5�งนื่"ามาทิ้ดลองใช�ก#บรถเมล+โดยสาร ขสมก แล�วิ

Non-associated Gas

ก$าซธรรมชาต�ทิ้ �ป็ระกอบด�วิยก$าซม เทิ้นื่เก�อบทิ้#งหมดไม�ม นื่"าม#นื่ป็นื่อย7�ด�วิย

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่

O

Octane Number

คื�าออกเทิ้นื่ หมายถ5งหนื่�วิยการวิ#ดคืวิามสามารถในื่การต�านื่ทิ้านื่การนื่$อคืของเคืร��องยนื่ต+

OIIP

มาจากคื"าวิ�า Oil Initial in Place หมายถ5งป็ร�มาณิของนื่"าม#นื่ด�บทิ้#งหมดทิ้ �ม อย7�ในื่แหล�งก#กเก9บใต�ด�นื่ และจะเป็�นื่ต#วิเลขทิ้ �มากกวิ�าต#วิเลขป็ร�มาณิส"ารอง (reserves) เพราะป็ร�มาณินื่"าม#นื่ทิ้ �ม อย7�นื่# นื่ไม�สามารถทิ้ �จะนื่"าข5นื่มาได�หมด

OPEC

มาจากคื"าวิ�า Organizing of Petroleum Exporting Country คื�อองคื+การระหวิ�างป็ระเทิ้ศผ7�ผล�ตนื่"าม#นื่เพ��อการส�งออก ก�อต#งเม��อป็6 คืศ. 1960 ป็ระเทิ้ศสมาช�กได�แก� อ#ลจ เร ย อ�นื่โดนื่ เซ ย อ�หร�านื่อ�ร#คื คื7เวิต ล�บยา ไนื่จ เร ย กาต�า ซาอ�ด�อาราเบ ย สหร#ฐอาหร#บเอม�เรสและเวิเนื่ซ�เอลา

OPEC Basket Price

ราคืาเฉล �ยนื่"าม#นื่ด�บจาก 7 แหล�ง ได�แก� 1) Saharan Blend ของอ#ลจ เร ย 2) Minas ของ อ�นื่โดนื่ เซ ย 3)

Bonny Light ของไนื่จ เร ย 4) Arabian Light ของซาอ�ด�อาระเบ ย 5) Dubai ของสหร#ฐอาหร#บเอม�เรส 7) Isthmus ของเม9กซ�โก เป็�นื่ต#วิก"าหนื่ดราคืานื่"าม#นื่

Operator

หมายถ5งบร�ษ#ทิ้ทิ้ �เป็�นื่ผ7�ด"าเนื่�นื่งานื่การส"ารวิจและผล�ตป็�โตรเล ยม ในื่แป็ลงส#มป็ทิ้านื่ทิ้ �ม ผ7�ร �วิมถ�อห��นื่อย7�ด�วิยก#นื่หลายบร�ษ#ทิ้

Oil Recovery Factor

คืวิามสามารถในื่การนื่"านื่"าม#นื่ข5นื่มา ซ5�งจะข5นื่อย7�ก#บสภาพของช#นื่ห�นื่ก#กเก9บและคื�ณิสมบ#ต�ของป็�โตรเล ยมเองแล�วิ ย#งข5นื่ก#บวิ�ธ การผล�ตอ กด�วิย

Oil Shale

ห�นื่นื่"าม#นื่ ม ล#กษณิะคืล�ายห�นื่ด�นื่ดานื่ ส นื่"าตาลอ�อนื่จนื่ถ5งนื่"าตาลแก� ม อ�นื่ทิ้ร ยสารทิ้ �เร ยกวิ�าเคืโรเจนื่ (kerogene) เป็�นื่สารนื่"าม#นื่อ� �มอย7�ในื่เนื่�อห�นื่ ถ�าจ�ดไฟจะต�ดไฟ ชาวิบ�านื่จ5งเร ยกวิ�า ห�นื่ต�ดไฟหร�อห�นื่ด�นื่ดานื่นื่"าม#นื่ ซ5�งจะใช�ป็ระโยชนื่+ในื่การกล#�นื่เอานื่"าม#นื่ใช�เป็�นื่เช�อเพล�งและป็ระโยชนื่+อ��นื่ๆ แหล�งห�นื่นื่"าม#นื่ทิ้ �ส"าคื#ญ่ในื่ป็ระเทิ้ศไทิ้ยได�แก� แหล�งทิ้ �อ"าเภอแม�สอด-แม�ระมาด และทิ้ �อ"าเภออ��มผาง จ#งหวิ#ดตาก แหล�งบ�านื่ป็<าคืา อ"าเภอล จ#งหวิ#ดล"าพ7นื่ และแหล�งทิ้ �อ"าเภอเม�อง จ#งหวิ#ดกระบ �

Oil Window

ช�วิงคืวิามล5กใต�ผ�วิโลกทิ้ �ม อ�ณิหภ7ม�ส7งพอทิ้ �จะให�ก"าเนื่�ดนื่"าม#นื่ (อ�ณิหภ7ม�ป็ระมาณิ 150 -300 F) แต�ไม�ส7งพอทิ้ �จะเป็ล �ยนื่นื่"าม#นื่ไป็เป็�นื่ก$าซ ในื่แอ�งสะสมตะกอนื่ช�วิง oil window จะอย7�ทิ้ �คืวิามล5กป็ระมาณิ 7,000 -

18,000 ฟ�ต อ�ณิหภ7ม�ทิ้ �เป็�นื่ช�วิง oil window จะข5นื่อย7�ก#บห�นื่ต�นื่ก"าเนื่�ดป็�โตรเล ยม (source rock) ด�วิย เช�นื่ ถ�าห�นื่ต�นื่ก"าเนื่�ดป็�โตรเล ยมม อาย�แก� อ�ณิหภ7ม�ก9จะต"�า

Overburden Pressure

คืวิามด#นื่ช#นื่ห�นื่ป็�ดทิ้#บ หมายถ5งคืวิามด#นื่ทิ้ �เก�ดจากนื่"าหนื่#กของห�นื่ด�านื่บนื่ทิ้ �กดทิ้#บลงมารวิมทิ้#งนื่"าหนื่#กของของไหลทิ้ �แทิ้รกอย7�ในื่ช�องวิ�างระหวิ�างห�นื่ ทิ้#งสองอย�างนื่ รวิมก#นื่จะให�คื�าคืวิามด#นื่ทิ้ �เร ยกวิ�า "คืวิามด#นื่ของช#นื่ห�นื่ป็�ดทิ้#บ" (overburden pressure,Po) ซ5�งป็รกต�จะม คื�าเฉล �ยทิ้ � 1.0 psi/ft หร�อ ม คืวิามหนื่าแนื่�นื่เทิ้�าก#บ 19.23 ppg

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่

P

Peak Load

ช�วิงเวิลาทิ้ �ม ป็ร�มาณิการใช�ไฟฟAาส7งส�ดของแต�ละวิ#นื่ เช�นื่ ป็ร�มาณิคืวิามต�องการใช�ไฟฟAาของป็ระเทิ้ศไทิ้ย ส7งส�ดอย7�ในื่ช�วิง 9 โมงเช�า ถ5ง 4 ทิ้��ม ต"�าส�ดอย7�ในื่ช�วิง 4 ทิ้��ม ถ5ง 9 โมงเช�า

Peat

ซากพ�ชทิ้ �ย#งไม�แข9งต#วิ สะสมในื่ทิ้ �ล��มช�นื่แฉะ จ5งทิ้"าให�ม คืวิามช�นื่ส7ง (อย�างนื่�อยร�อยละ 75) เนื่�อเซลล7โลสของซากพ�ชต�างๆถ7กแบคืทิ้ เร ยและเช�อราแป็รสภาพเป็�นื่อ�นื่ทิ้ร ย+วิ#ตถ�และก$าซม เทิ้นื่ แต�ย#ง ป็รากฎล#กษณิะซากพ�ชต�างๆให�เห9นื่อย7�ภายในื่เนื่�อ ม คืาร+บอนื่ป็ระกอบอย7�ป็ระมาณิร�อยละ 60 และออกซ�เจนื่ป็ระมาณิร�อยละ 30 เม��อแห�งจะต�ดไฟได�ด peat คื�อล"าด#บเบ�องต�นื่ของกระบวินื่การเก�ดถ�านื่ห�นื่

Percussion Drilling

การเจาะแบบกระแทิ้ก

Perforations

การย�งทิ้�อกร� ซ เมนื่ต+ และช#นื่ห�นื่ทิ้ �จะทิ้"าการผล�ตให�เป็�นื่ร7 เพ��อให�นื่"าม#นื่หร�อก$าซไหลข5นื่มาในื่หล�มเจาะได�

Permeability

คื�าคืวิามซ5มได�ของห�นื่ หมายถ5งการวิ#ดคืวิามสามารถในื่การยอมให�ของไหล ได�แก� นื่"าม#นื่ ก$าซ หร�อ นื่"า ไหลผ�านื่ช�องวิ�างระหวิ�างห�นื่ หนื่�วิยทิ้ �ใช�วิ#ดเป็�นื่ ม�ลล�ดาซ (millidarcies, md) หร�อ ดาซ (darcies)

Petrochemical Industry

อ�ตสาหกรรมป็�โตรเคืม คื�ออ�ตสาหกรรมทิ้ �นื่"าเอาวิ#ตถ�ด�บซ5�งม องคื+ป็ระกอบของสารไฮโดรคืาร+บอนื่ไป็เข�ากระบวินื่การเพ��อเพ��มม7ลคื�าของผล�ตภ#ณิฑ์+ให�ส7งข5นื่ ป็�โตรเล ยมทิ้ �ใช�เป็�นื่วิ#ตถ�ด�บได�แก� ก$าซธรรมชาต� คือนื่เดนื่เสทิ้ นื่"าม#นื่ด�บ แนื่ฟทิ้า ก$าซอ เทิ้นื่ โพรเพนื่ บ�วิเทิ้นื่ เป็�นื่ต�นื่ มาผล�ตเป็�นื่ผล�ตภ#ณิฑ์+ซ5�งส�วินื่ใหญ่�อย7�ในื่ล#กษณิะเม9ดและผงพลาสต�ก ส"าหร#บเป็�นื่วิ#ตถ�ด�บในื่การผล�ตผล�ตภ#ณิฑ์+ส"าเร9จร7ป็พลาสต�กนื่านื่าชนื่�ด

Petroleum

สารไฮโดรคืาร+บอนื่ทิ้ �เก�ดข5นื่เองตามธรรมชาต�โดยม ธาต�สองชนื่�ดเป็�นื่องคื+ป็ระกอบหล#ก ได�แก�คืาร+บอนื่และไฮโดรเจนื่ โดยอาจม หร�อไม�ม ธาต�อโลหะอ��นื่ๆ เช�นื่ ก"ามะถ#นื่ ออกซ�เจนื่ ไนื่โตรเจนื่ ฯลฯ ป็นื่อย7�ด�วิยก9ได� ป็�โตรเล ยมเป็�นื่ได�ทิ้#งของแข9ง ของเหลวิ หร�อก$าซ ข5นื่อย7�ก#บองคื+ป็ระกอบของป็�โตรเล ยมเอง และคืวิามร�อนื่ ตลอดจนื่คืวิามกดด#นื่ตามสภาพแวิดล�อมทิ้ �ป็�โตรเล ยมนื่#นื่ถ7กก#กเก9บไวิ� แบ�งตามสถานื่ะส"าคื#ญ่ทิ้างธรรมชาต�ได� 2 ชนื่�ด คื�อ นื่"าม#นื่ด�บ และ ก$าซธรรมชาต�

Petroleum Province

บร�เวิณิทิ้ �ม ล#กษณิะโคืรงสร�างทิ้างธรณิ วิ�ทิ้ยา และล#กษณิะช#นื่ห�นื่ทิ้ �คืล�ายคืล5งก#นื่ และม แหล�งก#กเก9บป็�โตรล ยม (petroleum reservoir) อย7�เป็�นื่จ"านื่วินื่มาก

Petroleum Reserves

ป็ร�มาณิส"ารองป็�โตรเล ยม หมายถ5งป็ร�มาณิป็�โตรเล ยมทิ้ �สามารถจะผล�ตข5นื่มาได�อย�างคื�มคื�าต�อการลงทิ้�นื่จากแหล�งป็�โตรเล ยม ภายใต�เง��อนื่ไขทิ้างเศรษฐศาสตร+ในื่ขณิะนื่#นื่

Pig

อ�ป็กรณิ+ซ5�งอาจเป็�นื่ล7กยางแข9ง ล7กพลาสต�ก หร�อแทิ้�งโลหะ ทิ้ �ใส�ไวิ�ในื่ทิ้�อส�งนื่"าม#นื่หร�อก$าซ (pipeline) เพ��อใช�ทิ้"าคืวิามสะอาดทิ้�อส�ง โดยม#นื่จะไหลไป็ในื่ทิ้�อตามแรงด#นื่ของนื่"าม#นื่หร�อก$าซทิ้ �ไหลไป็ และจะต�ดอ�ป็กรณิ+ส"าหร#บตรวิจด7วิ�าส�วินื่ใดของทิ้�อส5กกร�อนื่หร�อช"าร�ดด�วิย

Pipeline

ทิ้�อส"าหร#บการขนื่ส�งนื่"าม#นื่ด�บหร�อก$าซธรรมชาต� ซ5�งวิางได�ทิ้#งบนื่บกและในื่ทิ้ะเล

Plug and Abandon

การอ#ดซ เมนื่ต+เข�าไป็ในื่หล�มเจาะทิ้ �ไม�พบป็�โตรเล ยมเพ��อการสละหล�ม

Porosity

คื�าคืวิามพร�นื่ของห�นื่ หมายถ5ง จ"านื่วินื่ช�องวิ�างระหวิ�างห�นื่ คื�ดเป็�นื่เป็อร+เซนื่ต+โดยป็ร�มาตร porosity จะเป็�นื่ต#วิวิ#ดคืวิามจ�ในื่การก#กเก9บของไหลในื่ช#นื่ห�นื่ก#กเก9บ (reservoir rock) ถ�าช#นื่ห�นื่ม คื�าคืวิามพร�นื่ 0 - 5% จะไม�นื่�าสนื่ใจ , 5 - 10% ไม�ด , 10 - 15% พอใช� , 15 - 20% เป็�นื่ช#นื่ห�นื่ก#กเก9บทิ้ �ด , 20 - 25% ด มาก

Portable Rig

เป็�นื่แทิ้�นื่เจาะบนื่บกแบบทิ้ �ม โคืรงสร�างหอคือย (derrick) ต�ดอย7� บนื่รถบรรทิ้�กขนื่าดใหญ่� สามารถเคืล��อนื่ย�ายแทิ้�นื่เจาะได�โดยสะดวิก เพราะโคืรงสร�างหอคือยพ#บให�เอนื่ราบได�

Possible Reserves

ป็ร�มาณิส"ารองป็�โตรเล ยมทิ้ �เป็�นื่ไป็ได�วิ�าจะม อย7� โดยม ข�อม7ลทิ้างธรณิ วิ�ทิ้ยาและวิ�ศวิกรรมป็�โตรเล ยมบ�งช วิ�านื่�าจะสามารถผล�ตป็�โตรเล ยมได� ซ5�งจะม คืวิามม#�นื่ใจนื่�อยกวิ�า proved และ probable reserves (ด7คื"า Proved

และ Probable reserves)

Pour Point

จ�ดไหลเทิ้ คื�อ อ�ณิหภ7ม� ณิ จ�ดทิ้ �นื่"าม#นื่ด�บแข9งต#วิและไม�สามารถไหลได�สะดวิก หมายถ5งวิ�า ถ�าอ�ณิหภ7ม�ของนื่"าม#นื่ด�บต"�ากวิ�าจ�ดไหลเทิ้ นื่"าม#นื่ด�บก9จะเป็�นื่ไขแข9ง ไหลไม�ได� และในื่ทิ้างตรงก#นื่ข�าม หากอ�ณิหภ7ม�ส7งกวิ�าจ�ดไหลเทิ้ ไข หร�อ wax ทิ้ �ผสมอย7�ในื่นื่"าม#นื่ด�บก9จะหลอมต#วิเข�าก#บนื่"าม#นื่ด�บ ทิ้"าให� นื่"าม#นื่ด�บไหลได�

Power Pool

คื�อ ตลาดกลางซ�อขายไฟฟAา ตามแผนื่แม�บทิ้การป็ฏิ�ร7ป็ร#ฐวิ�สาหก�จ ก"าหนื่ดให�ม การจ#ดต#งตลาดกลางซ�อขายไฟฟAาในื่ป็6 2546 ซ5�งผ7�ใช�ไฟไม�จ"าเป็�นื่ต�องซ�อไฟฟAาจากการไฟฟAาส�วินื่ภ7ม�ภาคื หร�อการไฟฟAานื่คืรหลวิง แต�สามารถเล�อกซ�อจากผ7�คื�าป็ล ก (retails) รายใดก9ได� โดยผ7�คื�าป็ล กจะไป็ซ�อไฟฟAาจากผ7�ผล�ตไฟฟAาผ�านื่ตลาดกลางซ�อขายไฟฟAา และส�งไป็ตามสายของการไฟฟAาฝุ่<ายผล�ต การไฟฟAาส�วินื่ภ7ม�ภาคืหร�อการไฟฟAานื่คืรหลวิง ซ5�งจะทิ้"าให�เก�ดการแข�งข#นื่ในื่การขายไฟฟAาให�ก#บผ7�ใช�ไฟ ทิ้#งในื่ด�านื่ราคืาและคื�ณิภาพบร�การ โดยตลาดกลางซ�อขายไฟฟAาม หนื่�าทิ้ � 2 ป็ระการ คื�อ - เป็�นื่ศ7นื่ย+กลางซ�อขายไฟฟAาระหวิ�างผ7�ผล�ตก#บผ7�คื�าป็ล ก - เป็�นื่กลไกในื่การบร�หารพล#งงานื่ไฟฟAาในื่ระบบไฟฟAา เช�นื่ การส#�งเด�นื่เคืร��องของโรงไฟฟAา เพ��อให�ม การส#�งเด�นื่เคืร��องจากโรงทิ้ �ม ต�นื่ทิ้�นื่ต"�าทิ้ �ส�ดก�อนื่

Primary Drive

แรงด#นื่ทิ้ �ม อย7�ตามธรรมชาต�ทิ้ �ช�วิยข#บนื่"าม#นื่และก$าซให�ไหลเข�าไป็ในื่หล�มเจาะ ในื่แหล�งนื่"าม#นื่ แรงข#บตามธรรมชาต� ได�แก� ก$าซธรรมชาต�ทิ้ �ละลายป็นื่อย7�ก#บนื่"าม#นื่ด�บ (solution gas) ก$าซธรรมชาต�ทิ้ �เก�ดอย7�อย�างอ�สระ (free gas) นื่"าและแรงโนื่�มถ�วิงของโลก ในื่แหล�งนื่"าม#นื่ทิ้�กแหล�งจะม แรงข#บตามธรรมชาต�อย�างนื่�อย 1

อย�าง หร�อบางทิ้ ม 2 อย�าง แรงข#บตามธรรมชาต�จะลดลงเม��อม การผล�ต

Primary Recovery

การผล�ตข#นื่ป็ฐมภ7ม� คื�อ การผล�ตทิ้ �ใช�พล#งงานื่ตามธรรมชาต�ทิ้ �ม อย7�ในื่แหล�งก#กเก9บ ทิ้"าให�เก�ดการไหลของนื่"าม#นื่ด�บจากแหล�งก#กเก9บเข�ามาในื่หล�มผล�ต ขบวินื่การผล�ตแบบนื่ เป็อร+เซนื่ต+ของนื่"าม#นื่ด�บทิ้ �ผล�ตได� (เม��อเทิ้ ยบก#บนื่"าม#นื่ทิ้#งหมดทิ้ �ม ในื่แหล�งก#กเก9บ) จะข5นื่อย7�ก#บคื�ณิสมบ#ต�ของห�นื่ก#กเก9บ คื�ณิสมบ#ต�ของนื่"าม#นื่ด�บ และชนื่�ดของพล#งงานื่ธรรมชาต�ทิ้ �ม อย7�ในื่แหล�งก#กเก9บ เป็อร+เซนื่ต+ของนื่"าม#นื่ด�บ ทิ้ �ผล�ตได�โดยกระบวินื่การผล�ตข#นื่ป็ฐมภ7ม�ส"าหร#บนื่"าม#นื่ด�บชนื่�ดหนื่#กมาก (extra heavy crude oil) ชนื่�ดหนื่#ก (heavy crude) ชนื่�ดหนื่#กป็านื่กลาง (medium crude) และชนื่�ดเบา (light crude) ม คื�าป็ระมาณิ 1-5%, 1-10%, 5-30% และ 10-

40% ตามล"าด#บ ช�วิงของเป็อร+เซนื่ต+แสดงถ5งกลไกการผล�ตในื่แหล�งก#กเก9บทิ้ �ต�างก#นื่

Production Analysis Model

การจ"าลองการไหลในื่ระบบการผล�ต

Production Well

หล�มผล�ตป็�โตรเล ยม

Processing Platform (PP)

แทิ้�นื่ผล�ต เป็�นื่แทิ้�นื่ทิ้ �ป็ระกอบด�วิยอ�ป็กรณิ+การผล�ตต�างๆ เช�นื่ ระบบแยกสถานื่ะ (gas/liquid seperator)

ระบบเพ��มแรงด#นื่ก$าซ (gas compression) ระบบด7ดคืวิามช�นื่ (dehydration) มาตรวิ#ด (metering)

เป็�นื่ต�นื่

Produced Water

นื่"าตามธรรมชาต�ทิ้ �ม อย7�ในื่แหล�งป็�โตรเล ยมและผล�ตข5นื่มาได�พร�อมก#บการผล�ตนื่"าม#นื่ หร�อเป็�นื่นื่"าทิ้ �อ#ดเข�าไป็ในื่แหล�งเพ��อช�วิยเพ��มการผล�ต

Probable Reserves

ป็ร�มาณิส"ารองป็�โตรเล ยมทิ้ �คืาดวิ�าจะม โดยม ข�อม7ลทิ้างธรณิ วิ�ทิ้ยาและวิ�ศวิกรรมป็�โตรเล ยมสนื่#บสนื่�นื่วิ�าจะสามารถผล�ตป็�โตรเล ยมข5นื่มาได� probable reserves ม คืวิามไม�แนื่�นื่อนื่ส7งกวิ�า proved reserves ในื่ด�านื่ขนื่าดหร�อขอบเขตทิ้ �แนื่�นื่อนื่ของแหล�ง คืวิามสามารถทิ้ �จะผล�ตข5นื่มาได�

Proved Reserves

ป็ร�มาณิส"ารองป็�โตรเล ยมทิ้ �พ�ส7จนื่+แล�วิ คื�อ ป็ร�มาณิส"ารองทิ้ �ได�มาโดยการคื"านื่วิณิและป็ระมาณิการจากข�อม7ลการเจาะและทิ้ดสอบหล�มป็�โตรเล ยมซ5�งได�ม การพ�ส7จนื่+ทิ้ราบแล�วิ รวิมทิ้#งม หล#กฐานื่ข�อม7ลการผล�ต หร�อข�อม7ลทิ้างธรณิ วิ�ทิ้ยาและธรณิ ฟ�ส�กส+ทิ้ �ม คืวิามแนื่�นื่อนื่คื�อนื่ข�างส7งมาสนื่#บสนื่�นื่วิ�า จะสามารถผล�ตป็�โตรเล ยมข5นื่มาได�คื��มคื�าการลงทิ้�นื่ภายใต�เง��อนื่ไขทิ้างเศรษฐศาสตร+ในื่ขณิะนื่#นื่

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่

R

Raw Natural Gas

หมายถ5งก$าซธรรมชาต�ทิ้ �ม สสารหร�อก$าซอ��นื่เจ�อป็นื่อย7� (impurities) และเป็�นื่สารทิ้ �ไม�ต�องการ เช�นื่ นื่"า ก$าซไนื่โตรเจนื่ คืาร+บอนื่ไดออกไซด+ ไฮโดรเจนื่ซ#ลไฟล+ ฮ เล ยม สารเหล�านื่ จะต�องถ7กแยกออกก�อนื่ทิ้ �จะม การซ�อขายก$าซ

Recoverable Oil in Place

ป็ร�มาณินื่"าม#นื่ด�บในื่แหล�งก#กเก9บใต�ด�นื่ทิ้ �คืาดวิ�าจะสามารถผล�ตข5นื่มาได�และคื��มคื�าต�อการลงทิ้�นื่

Recovery Factor

คื�าต#วิแป็รทิ้ �ใช�บ�งถ5งอ#ตราส�วินื่ของป็ร�มาณิป็�โตรเล ยมทิ้ �เราสามารถนื่"าข5นื่มาใช�ได�ต�อป็ร�มาณิทิ้#งหมดทิ้ �ม อย7�ในื่แหล�ง

Refining

การกล#�นื่ เป็�นื่กระบวินื่การแยกผล�ตภ#ณิฑ์+นื่"าม#นื่ออกจากนื่"าม#นื่ด�บและจะให�ผล�ตภ#ณิฑ์+ตามส�วินื่ป็ระกอบของนื่"าม#นื่ด�บแต�ละชนื่�ด การกล#�นื่เป็�นื่การแยกผล�ตภ#ณิฑ์+นื่"าม#นื่ตามขนื่าดของโมเลก�ล โดยใช�คืวิามแตกต�างในื่จ�ดเด�อดของสารป็ระกอบไฮโดรคืาร+บอนื่แต�ละต#วิ

Refining Margins

ก"าไรเบ�องต�นื่ คื�อ ผลต�างของราคืาผล�ตภ#ณิฑ์+นื่"าม#นื่ทิ้ �ได�จากการกล#�นื่ก#บราคืานื่"าม#นื่ด�บทิ้ �นื่"าเข�ากล#�นื่ ซ5�ง refining margins นื่ จะแตกต�างก#นื่ไป็แล�วิแต�โรงกล#�นื่แต�ละโรงและข5นื่อย7�ก#บราคืาและชนื่�ดของนื่"าม#นื่ด�บด�วิย

Reforming

ขบวินื่การกล#�นื่นื่"าม#นื่เพ��อทิ้ �จะป็ร#บป็ร�งคื�ณิภาพของนื่"าม#นื่ให�ม คื�าออกเทิ้นื่ส7งข5นื่ โดยการเป็ล �ยนื่แป็ลงโคืรงสร�างโมเลก�ลของสารไฮโดรคืาร+บอนื่ แต�ไม�ใช�การทิ้"าให�โมเลก�ลแตกต#วิเหม�อนื่อย�าง cracking (ด7คื"า Cracking)

Remote Processing Platform

แทิ้�นื่ผล�ตย�อย เป็�นื่แทิ้�นื่ส"าหร#บนื่"าก$าซจากแทิ้�นื่หล�มผล�ตมาเข�าขบวินื่การแยกก$าซ คือนื่เดนื่เสทิ้ และนื่"า ในื่ข#นื่ต�นื่ เพ��อทิ้"าการส�งต�อไป็ย#งแทิ้�นื่ผล�ตกลาง

Renewable Energy

พล#งงานื่หม�นื่เวิ ยนื่ หร�อพล#งงานื่ใช�ไม�หมด ได�แก� พล#งงานื่แสงอาทิ้�ตย+ เราสามารถเป็ล �ยนื่พล#งงานื่แสงอาทิ้�ตย+มาเป็�นื่พล#งงานื่ไฟฟAาโดยอาศ#ยเซลล+แสงอาทิ้�ตย+ (solar cell) พล#งงานื่นื่"า เราสามารถแป็รร7ป็พล#งงานื่ศ#กย+จากนื่"าเพ��อนื่"ามาเป็�นื่พล#งงานื่กล เช�นื่ ใช�แรงของนื่"าหม�นื่ก#งห#นื่ผล�ตไฟฟAา พล#งงานื่ลม โดยการใช�ก#งห#นื่ลมหม�นื่เคืร��องจ#กร+กลต�างๆ เคืร��องส7บนื่"า เคืร��องบดธ#ญ่พ�ช เป็�นื่ต�นื่ พล#งงานื่จากมวิล ช วิภาพ เช�นื่ ม7ลส#ตวิ+และก$าซช วิภาพ พล#งงานื่จากการเผาไม� กระดาษ ฟIนื่ แกลบ กากชานื่อ�อย และ ทิ้ �เร ยกวิ�า พล#งงานื่ใช�ไม�หมดก9เพราะสามารถหามาทิ้ดแทิ้นื่ได� เช�นื่ ป็ล7กป็<าเอาไม�มาทิ้"าฟIนื่ หร�อป็ล�อยนื่"าจากเข��อนื่มาป็0� นื่ไฟ หร�อแสงอาทิ้�ตย+ทิ้ �ได�ร#บจากดวิงอาทิ้�ตย+อย�างไม�ม วิ#นื่หมดส�นื่ ด#งนื่ เป็�นื่ต�นื่

Renewable Resources

ทิ้ร#พยากรทิ้ �นื่"ากล#บมาใช�ใหม�ได� หมายถ5งทิ้ร#พยากรธรรมชาต�ซ5�งสามารถเก�ดข5นื่มาใหม�ได�ด�วิยต#วิเองโดยธรรมชาต� เช�นื่ ป็ลา ป็<าไม� เป็�นื่ต�นื่ หร�ออาจเก�ดข5นื่และแพร�ขยายให�ได�ผล�ตผลมากข5นื่โดยการกระทิ้"าของมนื่�ษย+

Reserves

ป็ร�มาณิส"ารองป็�โตรเล ยม คื�อคื�าป็ระมาณิของป็ร�มาตรป็�โตรเล ยมซ5�งคืาดวิ�าจะผล�ตข5นื่มาได�ในื่เช�งพาณิ�ชย+ จากบร�เวิณิทิ้ �แนื่�ใจแล�วิวิ�าม ป็�โตรเล ยมอย7�และสามารถผล�ตได�จากวิ#นื่ทิ้ �ก"าหนื่ด ภายใต�สภาพเศรษฐก�จในื่ขณิะนื่#นื่ และเป็�นื่คื�าทิ้ �เป็ล �ยนื่แป็ลงได�เม��อม ข�อม7ลเพ��มข5นื่และม การคื"านื่วิณิใหม�

Reservoir

แหล�งก#กเก9บป็�โตรเล ยม โดยป็�โตรเล ยมซ5�งได�แก�นื่"าม#นื่และก$าซธรรมชาต�จะสะสมต#วิอย7�ในื่ช�องวิ�างระหวิ�างห�นื่ เช�นื่ ช#นื่ห�นื่ทิ้ราย

Reservoir Rock

ห�นื่ก#กเก9บป็�โตรเล ยม คื�อ ห�นื่ทิ้ �ม ร7พร�นื่และยอมให�ของไหลซ5มผ�านื่ได�ส7ง (good porosity and

permeability) เช�นื่ ห�นื่ทิ้ราย (sandstone) ห�นื่คืาร+บอเนื่ต ห�นื่ป็7นื่ ห�นื่โดโลไมต+ เพ��อทิ้ �จะสามารถก#กเก9บป็�โตรเล ยมในื่ป็ร�มาณิมากได� นื่อกจากจะต�องม คืวิามพร�นื่ส7งแล�วิ คืวิรจะต�องม คืวิามหนื่าด�วิย ในื่แหล�งป็�โตรเล ยมเช�งพาณิ�ชย+ส�วินื่มากห�นื่ก#กเก9บจะม คืวิามพร�นื่ส7งกวิ�า 10% และม คืวิามหนื่ามากกวิ�า 10 ฟ�ต จะต�องม คืวิามต�อเนื่��องและคืรอบคืล�มบร�เวิณิกวิ�าง เพ��อทิ้ �จะได�ม ป็ร�มาตรก#กเก9บป็�โตรเล ยมได�ส7ง

Reservoir Simulation

การจ"าลองการไหลในื่แหล�งก#กเก9บ

Rich Gas

ก$าซซ5�งม ม เทิ้นื่เป็�นื่ส�วินื่ใหญ่� แต�ก9ม ส#ดส�วินื่ของไฮโดรคืาร+บอนื่ชนื่�ดอ��นื่อย7�ส7ง ซ5�งไฮโดรคืาร+บอนื่เหล�านื่ สามารถแยกออกมาได�ในื่ร7ป็ของก$าซเหลวิ (NGL) หร�อ หมายถ5งก$าซธรรมชาต�ทิ้ �ม คื�าคืวิามร�อนื่ (calorific value)

มากกวิ�า 900 BTU/ft3

Riser Platform (RP)

แทิ้�นื่ช�มทิ้างทิ้�อ เป็�นื่แทิ้�นื่ทิ้ �ร #บก$าซจากแหล�งผล�ตต�างๆส�งข5นื่ฝุ่0� ง

Road Tanker Loading

ระบบการขนื่ถ�ายนื่"าม#นื่จาก storage tank ลงส7�รถบรรทิ้�ก เพ��อจะได�ขนื่นื่"าม#นื่ด�บไป็ย#งโรงกล#�นื่ โดยม centrifugal pump เป็�นื่ต#วิป็01 มนื่"าม#นื่ด�บจาก storage tank ไป็ออกทิ้ � loading arm เพ��อนื่"าใส�ลงในื่ tank ของรถบรรทิ้�ก ซ5�งแต�ละคื#นื่ม คืวิามจ�ป็ระมาณิ 200 บาร+เรล

RON

มาจากคื"าวิ�า Research Octane Number เป็�นื่คื�าออกเทิ้นื่ทิ้ �ม ป็ระส�ทิ้ธ�ภาพต�อต�านื่การนื่$อคืในื่เคืร��องยนื่ต+หลายส7บทิ้ �ทิ้"างานื่อย7�ในื่รอบของช�วิงหม�นื่ต"�า โดยใช�เคืร��องยนื่ต+ทิ้ดสอบมาตรฐานื่ภายใต�สภาวิะมาตรฐานื่ 600

รอบต�อนื่าทิ้

ROP

มาจากคื"าวิ�า Rate of Penetration หมายถ5งอ#ตราเร9วิในื่การเจาะ Rotary Drilling การเจาะแบบหม�นื่

Roustabouts

คืนื่งานื่ทิ้ �ทิ้"างานื่อย7�บนื่แทิ้�นื่ข�ดเจาะในื่ทิ้ะเล ม หนื่�าทิ้ �ยกและเคืล��อนื่ย�ายเคืร��องม�อและอ�ป็กรณิ+ต�างๆทิ้ �ขนื่มาจากบนื่ฝุ่0� ง (shore base) ข5นื่มาบนื่แทิ้�นื่เจาะในื่ทิ้ะเลส"าหร#บใช�ทิ้"างานื่

Running Tools

เคืร��องม�อทิ้ �ใช�หย�อนื่และต�ดต#งอ�ป็กรณิ+ในื่หล�มเจาะ

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่

S

Sale Gas

หมายถ5งก$าซด�บ (raw gas) ทิ้ �ได�ม การแยกเอาก$าซ แอล พ จ ก$าซธรรมชาต�เหลวิ และคืาร+บอนื่ไดออกไซด+ ออกแล�วิ ป็ระกอบด�วิยก$าซม เทิ้นื่และอ เทิ้นื่

Secondary Recovery

การผล�ตข#นื่ทิ้�ต�ยภ7ม� คื�อการผล�ตทิ้ �ม การอ#ดนื่"าหร�อก$าซเข�าไป็ในื่แหล�งก#กเก9บ เพ��อให�นื่"าหร�อก$าซนื่ ไป็แทิ้นื่ทิ้ �นื่"าม#นื่ด�บ ไล�นื่"าม#นื่ด�บมาเข�าหล�มผล�ต นื่"าหร�อก$าซทิ้ �เข�าไป็แทิ้นื่ทิ้ �นื่"าม#นื่นื่ ไม�สามารถแทิ้นื่ทิ้ �นื่"าม#นื่ได�หมด จะม นื่"าม#นื่เหล�ออย7�ในื่แหล�งก#กเก9บหล#งจากการผล�ตข#นื่ทิ้�ต�ยภ7ม�ได�ส�นื่ส�ดลง ในื่การผล�ตข#นื่ทิ้�ต�ยภ7ม�นื่ เป็อร+เซนื่ต+ของนื่"าม#นื่ด�บทิ้ �ผล�ตข5นื่มาได� (เม��อเทิ้ ยบก#บป็ร�มาณินื่"าม#นื่ด�บทิ้ �ม ทิ้# งหมด) ส"าหร#บนื่"าม#นื่ชนื่�ดหนื่#ก ชนื่�ดหนื่#กป็านื่กลาง และชนื่�ดเบา ม คื�าป็ระมาณิ 5-10%, 5-15% และ 10-25%ตามล"าด#บ

Seismic Survey

การส"ารวิจทิ้างธรณิ ฟ�ส�กส+ด�วิยการวิ#ดคืล��นื่ไหวิสะเทิ้�อนื่ในื่ช#นื่ห�นื่ เพ��อศ5กษาล#กษณิะโคืรงสร�างของช#นื่ห�นื่ใต�พ�นื่ด�นื่และหาโคืรงสร�างห�นื่ทิ้ �จะเป็�นื่แหล�งก#กเก9บป็�โตรเล ยม

Semi-submersible

เป็�นื่แทิ้�นื่เจาะในื่ทิ้ะเลทิ้ �ต#วิแทิ้�นื่และส�วินื่ทิ้ �พ#กอาศ#ยวิางต#วิอย7�บนื่ทิ้��นื่/ถ#งทิ้ �สามารถส7บนื่"าเข�าออกได�เพ��อให�ต#วิแทิ้�นื่ลอยหร�อจมต#วิลง ใช�เจาะได�ในื่บร�เวิณิทิ้ �นื่"าทิ้ะเลล5กต#งแต� 600-1,500 ฟ�ต เม��อจะทิ้"าการเจาะก9จะลงสมอเพ��อโยงย5ดไม�ให�แทิ้�นื่เคืล��อนื่ทิ้ � การเคืล��อนื่ย�ายจ"าเป็�นื่ต�องอาศ#ยเร�อลากจ7งไป็

Shortfall

เหต�การณิ+ทิ้ �ผ7�ขายทิ้"าผ�ดส#ญ่ญ่าไม�สามารถส�งก$าซให�ผ7�ซ�อได�ตามทิ้ �ผ7�ซ�อขอ ให�ส�งก$าซมาในื่ช�วิงเวิลาหนื่5�งๆ ภายใต� CDC (Contractual Delivery Capacity) หร�อ DCQ (Daily Contract Quantity) ทิ้ �ได�ร#บรองไวิ�

จะถ7กลงโทิ้ษโดยส�งมอบก$าซส�วินื่ทิ้ �ส�งขาดไป็ในื่ภายหล#งในื่ราคืาลดลง เช�นื่ ในื่ราคืา 75% ของ current price

Show

การป็รากฏิม อย7�ของนื่"าม#นื่หร�อก$าซทิ้ �เห9นื่ได�ในื่เศษห�นื่ต#ด (cuttings) แทิ้�งห�นื่ (cores) หร�อในื่นื่"าโคืลนื่ทิ้ �ใช�ในื่การเจาะ (drilling mud)

Shut-in Well

การป็�ดหล�ม คื�อการทิ้"าให�หล�มเจาะอย7�ในื่สภาพคืวิามด#นื่ป็�ด (สภาวิะหล�มป็�ด) เพ��อให�หล�มเจาะป็ร#บสภาพคืวิามด#นื่ภายในื่หล�มด�วิยต#วิของหล�มเจาะเอง

Shut Down

การหย�ดป็ฏิ�บ#ต�งานื่ในื่หล�มเจาะช#�วิคืราวิ

Skimming Refinery

โรงกล#�นื่นื่"าม#นื่ทิ้ �ป็ระกอบด�วิยหนื่�วิยกล#�นื่บรรยากาศ และหนื่�วิยกล#�นื่ส�ญ่ญ่ากาศ หร�อ โรงกล#�นื่นื่"าม#นื่ทิ้ �ม เฉพาะ seperation process ซ5�งจะกล#�นื่นื่"าม#นื่โดยอาศ#ยคืวิามแตกต�างของจ�ดเด�อดของสารป็ระกอบไฮโดรคืาร+บอนื่ โดยจะไม�ม การเป็ล �ยนื่แป็ลงโคืรงสร�างของโมเลก�ลแต�อย�างใด

Solar Cell

เซลล+แสงอาทิ้�ตย+ เป็�นื่ส��งป็ระด�ษฐ+ทิ้ �สร�างข5นื่เพ��อเป็�นื่อ�ป็กรณิ+ส"าหร#บการเป็ล �ยนื่พล#งงานื่แสงอาทิ้�ตย+ให�เป็�นื่พล#งงานื่ไฟฟAา โดยการนื่"าสารก5�งต#วินื่"า เช�นื่ ซ�ล�คือนื่ ซ5�งม ราคืาถ7กทิ้ �ส�ดและม มาก นื่"ามาผ�านื่ขบวินื่การทิ้างวิ�ทิ้ยาศาสตร+ผล�ตให�เป็�นื่แผ�นื่บางบร�ส�ทิ้ธ� และในื่ทิ้#นื่ทิ้ ทิ้ �ม แสงตกกระทิ้บบนื่แผ�นื่เซลล+ ร#งส ของแสงทิ้ �ม อนื่�ภาคืของพล#งงานื่ป็ระกอบ จะม การถ�ายเทิ้พล#งงานื่ให�ก#บสารก5�งต#วินื่"าและเก�ดไฟฟAากระแสตรงข5นื่ กระบวินื่การแป็รร7ป็พล#งงานื่แสงอาทิ้�ตย+

Solution Gas

ก$าซธรรมชาต�ทิ้ �ละลายป็นื่อย7�ในื่นื่"าม#นื่ด�บในื่แหล�งก#กเก9บ เม��อนื่"าม#นื่ถ7กส7บข5นื่มาบนื่พ�นื่ผ�วิและคืวิามด#นื่ลดลง ก$าซนื่ ก9จะแตกต#วิออกมาจากนื่"าม#นื่

Sour Gas

ก$าซธรรมชาต�ทิ้ �ม ไฮโดรเจนื่ซ#ลไฟล+ป็นื่อย7�ในื่ป็ร�มาณิมากเก�นื่เกณิฑ์+มาตรฐานื่การซ�อขาย ซ5�งจะให�ม ได�ป็ระมาณิ 0.25 กร#ม/100 ล7กบาศก+ฟ�ต หร�อ 4 ppm sour gas จะม กล��นื่เหม9นื่เหม�อนื่ไข�เนื่�าและม สภาพเป็�นื่กรด ซ5�งเป็�นื่อ#นื่ตรายต�ออ�ป็กรณิ+การเจาะและการผล�ต โดยทิ้#�วิไป็จะใช�สาร alkanolamine เพ��อก"าจ#ดธาต�ก"ามะถ#นื่ก�อนื่ทิ้ �จะนื่"าก$าซมาใช�หร�อก�อนื่การขนื่ส�ง

Sour Oil

นื่"าม#นื่ด�บทิ้ �ม ไฮโดรเจนื่ซ#ลไฟล+ป็นื่อย7� ซ5�งป็ร�มาณิข#นื่ต"�าของก"ามะถ#นื่ทิ้ �อนื่�ญ่าตให�ม ได�ในื่นื่"าม#นื่จะแตกต�างก#นื่ไป็แล�วิแต�โรงกล#�นื่และกฎระเบ ยบของแต�ละป็ระเทิ้ศ แต�โดยทิ้#�วิไป็มากกวิ�า 1% โดยนื่"าหนื่#ก

Source Rock

ห�นื่ต�นื่ก"าเนื่�ดป็�โตรเล ยม คื�อ ห�นื่ช#นื่หร�อห�นื่ตะกอนื่ (sedimentary rock) ทิ้ �ม สารอ�นื่ทิ้ร ย+มาก เม��อม การเป็ล �ยนื่แป็ลงสภาพทิ้างธรณิ วิ�ทิ้ยา ภายใต�คืวิามร�อนื่และคืวิามกดด#นื่ สารอ�นื่ทิ้ร ย+เหล�านื่ ก9จะเป็ล �ยนื่แป็ลงและสลายต#วิให�ป็�โตรเล ยม ห�นื่ต�นื่ก"าเนื่�ดป็�โตรเล ยมจะต�องม ป็ร�มาณิของสารอ�นื่ทิ้ร ย+อย�างนื่�อย 0.5% และโดยทิ้#�วิไป็คืวิรจะมากกวิ�า 1.5% สารอ�นื่ทิ้ร ย+ชนื่�ด Type II จะให�นื่"าม#นื่ด�บ (crude oil) Type III จะให�ก$าซ ป็ร�มาณิของไฮโดรเจนื่ในื่สารอ�นื่ทิ้ร ย+คืวิรจะมากกวิ�า 7% โดยนื่"าหนื่#ก ส"าหร#บการเก�ดนื่"าม#นื่ ห�นื่ด�นื่ดานื่ส เทิ้าด"าหร�อด"า และพวิก reef limestone ส�วินื่ใหญ่�จะเป็�นื่ห�นื่ต�นื่ก"าเนื่�ดป็�โตรเล ยมทิ้ �ด

Spot Market

ตลาดการคื�านื่"าม#นื่หร�อผล�ตภ#ณิฑ์+นื่"าม#นื่นื่านื่าชาต� ซ5�งสามารถส�งนื่"าม#นื่ได�ทิ้#นื่ทิ้ ในื่ราคืาซ�อขาย ณิ ป็0จจ�บ#นื่

Spot Purchase

การจ#ดซ�อนื่"าม#นื่จากตลาดจร

SPP

มาจากคื"าวิ�า Small Power Producer หมายถ5ง ผ7�ผล�ตไฟฟAารายเล9ก คื�อโคืรงการผล�ตไฟฟAาโดยใช�ระบบการผล�ตพล#งงานื่คืวิามร�อนื่และไฟฟAาร�วิมก#นื่ (Co-generation) หร�อการผล�ตไฟฟAาโดยใช�พล#งงานื่นื่อกร7ป็แบบ กากหร�อเศษวิ#สด�เหล�อใช�เป็�นื่เช�อเพล�ง โคืรงการ SPP แต�ละโคืรงการจะจ"าหนื่�ายไฟฟAาให�การไฟฟAาฝุ่<ายผล�ตแห�งป็ระเทิ้ศไทิ้ย ไม�เก�นื่ 90 เมกะวิ#ตต+ แต�เนื่��องจาก SPP แต�ละแห�งสามารถขายไฟฟAาให�ผ7�บร�โภคืทิ้ �อย7�บร�เวิณิใกล�เคื ยงได�โดยตรง ก"าล#งการผล�ตของ SPP ม#กจะอย7�ในื่ระด#บ 120-150 เมกะวิ#ตต+ SPP บางโคืรงการม ขนื่าดใกล�เคื ยงก#บ IPP แต�ใช�ร7ป็แบบการผล�ตเป็�นื่ระบบ Co-generation

Spud a Well

วิ#นื่ทิ้ �เร��มเจาะหล�ม

SRB

มาจากคื"าวิ�า Special Remuneration Benefit หมายถ5ง การเก9บผลป็ระโยชนื่+พ�เศษจากก"าไรส�วินื่เก�นื่ ผลป็ระโยชนื่+ตอบแทิ้นื่พ�เศษนื่ ได�ก"าหนื่ดให�ม ข5นื่ตามพระราชบ#ญ่ญ่#ต�ป็�โตรเล ยม (ฉบ#บทิ้ � 4) พ.ศ. 2532 โดยม จ�ดป็ระสงคื+เพ��อให�ร#ฐได�ร#บส�วินื่แบ�งผลป็ระโยชนื่+มากย��งข5นื่ (นื่อกเหนื่�อไป็จากคื�าภาคืหลวิงและภาษ ทิ้ �ได�ร#บอย7�ตามป็รกต�) ในื่กรณิ ของการทิ้ �ผ7�ร #บส#มป็ทิ้านื่พบแหล�งป็�โตรเล ยมขนื่าดใหญ่� หร�อได�ร#บป็ระโยชนื่+จากการทิ้ �นื่"าม#นื่ด�บในื่ตลาดโลกม ราคืาส7งข5นื่อย�างฉ#บพล#นื่หร�อม ต�นื่ทิ้�นื่การส"ารวิจและผล�ตต"�า การคื"านื่วิณิผลป็ระโยชนื่+ตอบแทิ้นื่พ�เศษจะกระทิ้"าเป็�นื่รายป็6จากจ"านื่วินื่ "ก"าไรป็�โตรเล ยม" ก�อนื่ห#กภาษ เง�นื่ได�ป็�โตรเล ยม หากป็6ใดไม�ม "ก"าไรป็�โตรเล ยม" เก�ดข5นื่ก9ย#งไม�ม ภาระต�องเส ย และ "จ"านื่วินื่ขาดทิ้�นื่ป็�โตรเล ยม" ในื่ป็6นื่#นื่ ก9สามารถยกยอดไป็ห#กจากรายได�ในื่ป็6ต�อๆไป็ได�จนื่กวิ�าจะหมด

Standard Rig

เป็�นื่แทิ้�นื่เจาะบนื่บกแบบเก�าแก�ทิ้ �ส�ด โคืรงสร�างหอคือย (derrick) จะถ7กสร�างคืร�อมป็ากบ�อบร�เวิณิทิ้ �จะทิ้"าการเจาะ และเม��อการข�ดเจาะแล�วิเสร9จก9อาจถอดแยกหอคือยออกเป็�นื่ช�นื่เพ��อนื่"าไป็ป็ระกอบย#งต"าแหนื่�งใหม�

Steam Power Plant

โรงไฟฟAาพล#งไอนื่"า เป็�นื่โรงไฟฟAาทิ้ �ใช�เคืร��องก#งห#นื่ไอนื่"าเป็�นื่เคืร��องต�นื่ก"าล#งหม�นื่เคืร��องก"าเนื่�ดไฟฟAาไอนื่"าทิ้ �ม คืวิามด#นื่และอ�ณิหภ7ม�ส7งนื่ ได�จากการเป็ล �ยนื่สถานื่ะของนื่"าในื่หม�อนื่"า เม��อได�ร#บ พล#งคืวิามร�อนื่จากการเผาไหม�ของเช�อเพล�งในื่เตาเผา (furnace) ไอนื่"าจะถ7กส�งไป็ข#บด#นื่ก#งห#นื่ไอนื่"า ซ5�งม เพลาต�อก#บเคืร��องก"าเนื่�ดไฟฟAา หล#งจากนื่#นื่ก9จะผ�านื่ไป็กล#�นื่ต#วิเป็�นื่นื่"าทิ้ �เคืร��องคืวิบแนื่�นื่ (condensor) และถ7กส�งกล#บมาร#บคืวิามร�อนื่ใหม�ในื่หม�อนื่"า เนื่��องจากไม�สามารถเป็ล �ยนื่สถานื่ะของนื่"าให�เป็�นื่ไอได�อย�าง รวิดเร9วิ เม��อเร��มเด�นื่เคืร��องแต�ละคืร#งจนื่ใช�งานื่ได�จะใช�เวิลาอย�างนื่�อยป็ระมาณิ 2-3 ช#�วิโมง ด#งนื่#นื่จ5งเหมาะทิ้ �จะใช�เป็�นื่โรงไฟฟAาฐานื่ (base load plant)

ซ5�งทิ้"าหนื่�าทิ้ �ผล�ตพล#งงานื่ไฟฟAาตลอดเวิลา เป็�นื่ระยะเวิลานื่านื่ก�อนื่การหย�ดเคืร��องแต�ละคืร#ง โดยทิ้#�วิไป็โรงไฟฟAาพล#งไอนื่"าม ขนื่าดป็ระมาณิ 1-1,300 เมกะวิ#ตต+ สามารถใช�เช�อเพล�งได�หลายชนื่�ด เช�นื่ ถ�านื่ห�นื่ นื่"าม#นื่เตา ก$าซธรรมชาต� ขยะ ฯลฯ และม ป็ระส�ทิ้ธ�ภาพป็ระมาณิ 30-35% และม อาย�การใช�งานื่ป็ระมาณิ 25 ป็6

Stimulation

การกระต��นื่การผล�ต ในื่การผล�ตป็�โตรเล ยมอาจม ป็0ญ่หาเก �ยวิก#บการไหลของป็�โตรเล ยมจากแหล�งก#กเก9บเข�าหล�มผล�ต เนื่��องจากม การเป็ล �ยนื่แป็ลงสภาพของแหล�งก#กเก9บบร�เวิณิใกล�หล�มผล�ต ถ�าม ป็0ญ่หาเช�นื่นื่ เก�ดข5นื่จะม การใช�วิ�ธ การกระต��นื่การผล�ต อาจใช�วิ�ธ การใช�กรด (acidizing) หร�อวิ�ธ ทิ้"าให�ห�นื่แตก (fracturing) เพ��อช�วิยให�การผล�ตได�ผลด ย��งข5นื่

STOIIP

มาจากคื"าวิ�า Stock Tank Oil Initially in Place หมายถ5งนื่"าม#นื่ทิ้ �ม อย7�แต�เด�มในื่แหล�งก#กเก9บ

Storage Tank

ถ#งเก9บนื่"าม#นื่ด�บทิ้ �ได�ผ�านื่ขบวินื่การแยกนื่"าออกแล�วิ ถ#งเก9บนื่"าม#นื่แต�ละถ#งม คืวิามจ�ป็ระมาณิ 330 บาร+เรล ในื่ถ#งจะม มาตรต#งระด#บส7งต"�าเอาไวิ� ซ5�งจะม ส#ญ่ญ่าณิเต�อนื่เม��อระด#บของเหลวิในื่ถ#งส7งหร�อต"�าเก�นื่กวิ�าทิ้ �ก"าหนื่ดไวิ�

Sweetening

วิ�ธ การทิ้ �แยกเอาก$าซไฮโดรเจนื่ซ#ลไฟล+ออกจากก$าซธรรมชาต�หร�อนื่"าม#นื่ทิ้ �ม#นื่ป็นื่อย7�

Sweet Oil or Sweet Gas

นื่"าม#นื่หร�อก$าซธรรมชาต�ทิ้ �ผ�านื่ขบวินื่การแยกเอาก$าซไฮโดรเจนื่ซ#ลไฟล+ออกแล�วิ

Swing

ป็ร�มาณิก$าซธรรมชาต�ทิ้ �ผ7�ขายส�งให�แก�ผ7�ซ�อในื่ป็ร�มาณิทิ้ �มากกวิ�าหร�อนื่�อยกวิ�าข�อตกลงในื่ส#ญ่ญ่าการส�งก$าซแต�ละวิ#นื่

SWOPS

มาจากคื"าวิ�า Single Well Oil Production System หร�อ Single Well Offshore Production

System หมายถ5งระบบการผล�ตนื่"าม#นื่จากหล�มเด �ยวิ หร�ออาจหมายถ5งระบบการผล�ตป็�โตรเล ยมในื่ทิ้ะเลจากหล�มเด �ยวิ

Synthetic Gas

ก$าซทิ้ �ผล�ตได�จากนื่"าม#นื่และถ�านื่ห�นื่ซ5�งม ม เทิ้นื่อย7�มาก คื�ณิสมบ#ต�และองคื+ป็ระกอบทิ้างเคืม คืล�ายก$าซธรรมชาต� ก$าซนื่ สามารถส�งไป็ถ5งผ7�ใช�ได�แบบก$าซทิ้ �ม คื�าคืวิามร�อนื่ต"�าหล#งจากทิ้ �ได�แยกเอาก$าซคืาร+บอนื่ไดออกไซด+ออกแล�วิ

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่

T

Takeover

การเข�าคืรอบคืรองก�จการ การเข�าซ�อก�จการของบร�ษ#ทิ้หนื่5�งโดยบร�ษ#ทิ้ผ7�ซ�ออาจเข�าไป็เจรจาขอซ�อโดยตรงก#บฝุ่<ายบร�หารของบร�ษ#ทิ้นื่#นื่ หร�อโดยการแลกเป็ล �ยนื่ห��นื่ของทิ้#งสองบร�ษ#ทิ้ ซ5�งอาจม การจ�ายเง�นื่สดส�วินื่เก�นื่หร�อไม�ก9ได� ม ล#กษณิะคืล�ายก#บการคืวิบก�จการ

Take or Pay

ข�อผ7กพ#นื่ในื่การซ�อขายก$าซซ5�งผ7�ซ�อได�ตกลงก#บผ7�ขายทิ้ �จะซ�อและร#บก$าซในื่ป็ร�มาณิทิ้ �ตกลงไวิ� ถ�าผ7�ซ�อไม�สามารถร#บก$าซในื่ป็ร�มาณิและระยะเวิลาทิ้ �ตกลงไวิ� จะต�องจ�ายม7ลคื�าก$าซทิ้ �ย#งไม�ได�ร#บไป็ก�อนื่แล�วิไป็ร#บก$าซคื�นื่ในื่ป็6ถ#ดไป็ (make-up) (ด7คื"า Make-up Gas)

Tcf

มาจาก trillion cubic feet (1012) ล�านื่ล�านื่ล7กบาศก+ฟ�ต

Temporary Suspension

การป็�ดหล�มช#�วิคืราวิ

Term Purchase

การจ#ดซ�อนื่"าม#นื่ด�บแบบส#ญ่ญ่าม ระยะเวิลา เป็�นื่การซ�อในื่กรณิ ทิ้ �ผ7�ซ�อม คืวิามต�องการนื่"าม#นื่ด�บบางชนื่�ดจากแหล�งบางแหล�งเป็�นื่พ�เศษเพ��อใช�กล#�นื่ให�ได�ผล�ตภ#ณิฑ์+ทิ้ �ม คื�ณิสมบ#ต�ตามต�องการ หร�ออ กกรณิ หนื่5�งผ7�ซ�อหร�อโรงกล#�นื่ต�องการลดคืวิามเส �ยงและคืวิามเส ยหายทิ้ �อาจจะเก�ดข5นื่จากภาวิะทิ้ �ไม�ม นื่"าม#นื่ด�บเข�ากล#�นื่ทิ้#นื่เวิลา โดยป็กต�ส#ญ่ญ่าจะม อาย�เวิลา 1 ป็6 แต�หากสถานื่การณิ+นื่"าม#นื่ด�บไม�แนื่�นื่อนื่ ราคืาเคืล��อนื่ไหวิเป็ล �ยนื่แป็ลงข5นื่ลงเร9วิมาก ส#ญ่ญ่าซ�อขายอาจจะลดระยะเวิลาลงเหล�อเพ ยง 3-6 เด�อนื่

Tertiary Recovery

การผล�ตข#นื่ตต�ยภ7ม� เม��อม การผล�ตข#นื่ป็ฐมภ7ม�และข#นื่ทิ้�ต�ยภ7ม�แล�วิ เป็อร+เซนื่ต+ของนื่"าม#นื่ด�บทิ้ �ผล�ตได�ก9ย#งไม�ส7งมากนื่#ก โดยเฉพาะอย�างย��งนื่"าม#นื่ด�บชนื่�ดหนื่#กและชนื่�ดป็านื่กลาง ด#งนื่#นื่จ5งม นื่"าม#นื่ด�บเหล�อพอทิ้ �จะกระต��นื่ให�เก�ดการใช�การผล�ตข#นื่ตต�ยภ7ม�ข5นื่ การผล�ตข#นื่ตต�ยภ7ม�นื่ อาจแบ�งเป็�นื่ 3 ชนื่�ด คื�อชนื่�ดทิ้ �ใช�กระบวินื่การคืวิามร�อนื่ (thermal process) ชนื่�ดทิ้ �ใช�กระบวินื่การผสมต#วิ (miscible process) และชนื่�ดทิ้ �ใช�กระบวินื่การทิ้างเคืม (chemical process) โดยชนื่�ดแรกส�วินื่มากใช�ก#บแหล�งก#กเก9บนื่"าม#นื่ด�บชนื่�ดหนื่#ก และสองชนื่�ดหล#งใช�ก#บแหล�งก#กเก9บนื่"าม#นื่ด�บชนื่�ดเบาและชนื่�ดป็านื่กลางแต�เนื่��องจากคื�าใช�จ�ายส7งและผลการทิ้ดลองใช�จร�งไม�ได�ผลเป็�นื่ทิ้ �นื่�าพอใจ การใช�การผล�ตข#นื่ตต�ยภ7ม�จ5งไม�แพร�หลาย

Tool Pusher

เป็�นื่ต"าแหนื่�งล7กจ�างของบร�ษ#ทิ้ร#บจ�างเหมาเจาะ (drilling contractor) ม หนื่�าทิ้ �ร #บผ�ดชอบด7แลกล��มคืนื่งานื่เจาะและแทิ้�นื่เจาะ ต"าแหนื่�งนื่ บางทิ้ เร ยก drilling rig foreman, supervisor หร�อ rig superintendent

TOU

มาจากคื"าวิ�า Time of Use หมายถ5งอ#ตราคื�าไฟฟAาแบบช�วิงเวิลาการใช� เป็�นื่การก"าหนื่ดอ#ตราคื�าไฟฟAาตามต�นื่ทิ้�นื่การผล�ตกระแสไฟฟAาทิ้ �แทิ้�จร�งในื่ช�วิงเวิลาของแต�ละวิ#นื่ กล�าวิคื�อ ในื่ช�วิงเวิลาทิ้ �ม การใช�ไฟฟAาส7ง ระหวิ�างเวิลา 9.00 - 22.00 นื่. โรงไฟฟAาทิ้�กโรงจะต�องเด�นื่เคืร��องเต9มทิ้ �และใช�เช�อเพล�งทิ้ �ม ราคืาแพงผล�ตไฟฟAา เช�นื่ นื่"าม#นื่เตา ขณิะเด ยวิก#นื่ในื่ช�วิงเวิลาทิ้ �ม การใช�ไฟฟAาต"�า ระหวิ�างเวิลา 22.00 - 9.00 นื่. โรงไฟฟAาจะหย�ดเด�นื่เคืร��องทิ้ �ม ต�นื่ทิ้�นื่การผล�ตส7ง ทิ้"าให�ต�นื่ทิ้�นื่การผล�ตไฟฟAาในื่ช�วิงนื่ ต"�า คื�าไฟฟAาช�วิงนื่ จ5งม ราคืาถ7กลงตามไป็ด�วิย ด#งนื่#นื่การต�ดต#งม�เตอร+ไฟฟAาแบบ TOU ทิ้"าให�ผ7�ใช�สามารถเล�อกเวิลาใช�ไฟฟAาได�ตามราคืาต�นื่ทิ้�นื่เพ��อลดภาระคื�าไฟฟAาของตนื่เอง โดยหากผ7�ใช�ไฟหล กเล �ยงการใช�ไฟฟAาในื่ช�วิงเวิลา 9.00 - 22.00 นื่. ก9จะสามารถป็ระหย#ดคื�า

ไฟฟAาของคืรอบคืร#วิและจะส�งผลให�คืวิามต�องการพล#งไฟฟAาส7งส�ดของป็ระเทิ้ศลดลงได� จะส�งผลด ต�อการอนื่�ร#กษ+ พล#งงานื่ของป็ระเทิ้ศโดยรวิม

TPA

มาจากคื"าวิ�า Third Party Access คื�อ การให�บร�การขนื่ส�งก$าซธรรมชาต�ทิ้างทิ้�อแก�บ�คืคืลทิ้ �สาม

Trip

การยกก�านื่เจาะข5นื่และลงจากหล�มเจาะ เช�นื่ เม��อจะเป็ล �ยนื่ห#วิเจาะ หร�อเพ��อเก9บแทิ้�งห�นื่ เป็�นื่ต�นื่

Trip Gas

ก$าซธรรมชาต�ทิ้ �ไหลเข�ามาในื่หล�มเจาะระหวิ�างทิ้ �ด5งก�านื่เจาะข5นื่จากหล�ม การไหลเข�ามาของก$าซเก�ดข5นื่ได�ทิ้#งการด5งก�านื่เจาะข5นื่และเนื่��องมาจากนื่"าหนื่#กนื่"าโคืลนื่ทิ้ �ลดลงและคืวิามด#นื่ก�นื่หล�มทิ้ �ลดลง

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่

U

Ultimate Recovery

ป็ร�มาณิทิ้#งหมดของก$าซธรรมชาต�หร�อนื่"าม#นื่ด�บทิ้ �คืาดวิ�าจะผล�ตข5นื่มาได�จากหล�มเจาะหร�อจากแอ�งภายใต�สภาวิะเศรษฐก�จป็0จจ�บ#นื่และสภาพทิ้างวิ�ศวิกรรม ultimate recovery อาจจะเป็�นื่การผล�ตข#นื่ป็ฐมภ7ม�อย�าง

เด ยวิหร�อรวิมทิ้#งการผล�ตข#นื่ทิ้�ต�ยภ7ม�ด�วิย เช�นื่ การทิ้"า water flood (ด7คื"า Water Flood) เม��อพ�จารณิาวิ�าคื��มคื�าต�อการลงทิ้�นื่

Unrecoverable Volumes

ป็ร�มาณินื่"าม#นื่ด�บและก$าซธรรมชาต�ทิ้ �ป็ระมาณิได� ณิ เวิลาใดเวิลาหนื่5�งวิ�าจะเหล�ออย7�ในื่แหล�งก#กเก9บหล#งจากทิ้ �หย�ดผล�ตไป็แล�วิ เนื่��องจากไม�สามารถผล�ตได�โดยเทิ้คืโนื่โลย และสภาพเศรษฐก�จทิ้ �คืาดการณิ+ได� ณิ เวิลานื่#นื่

Upstream Petroleum Industry

อ�ตสาหกรรมต�นื่สาย ป็ระกอบด�วิยการส"ารวิจ การผล�ตและการขนื่ส�งป็�โตรเล ยม

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่

V

Venting

การป็ล�อยก$าซส7�บรรยากาศโดยไม�ม การเผา

Viscosity

คืวิามหนื่�ด หนื่�วิยวิ#ดคืวิามต�านื่ทิ้านื่ภายในื่ของการไหลของของเหลวิหร�อก$าซ คืวิามหนื่�ดจะลดลงเม��ออ�ณิหภ7ม�เพ��มข5นื่

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่

W

Water Flood

การอ#ดนื่"าเข�าทิ้างหล�มเจาะ เพ��อให�นื่"าเข�าไป็ในื่แหล�งก#กเก9บป็�โตรเล ยม และแทิ้นื่ทิ้ �นื่"าม#นื่ด�บ ไล�นื่"าม#นื่ด�บมาเข�าหล�มผล�ต เป็�นื่การช�วิยเพ��มป็ร�มาณิการผล�ตนื่"าม#นื่ด�บ

Well Completion เป็�นื่วิ�ธ การทิ้ �จะให�นื่"าม#นื่และก$าซธรรมชาต�ไหลจากแหล�งก#กเก9บมาทิ้ �ป็ากหล�มได� โดยการต�ดต#งอ�ป็กรณิ+เคืร��องม�อทิ้ �จ"าเป็�นื่ส"าหร#บเตร ยมหล�มเพ��อการผล�ตนื่"าม#นื่และก$าซ หล#งจากได�เจาะหล�มและทิ้"าการทิ้ดสอบหล�มแล�วิ

Well Control

การคืวิบคื�มหล�มเจาะ คื�อ การคืวิบคื�มคืวิามด#นื่ภายในื่หล�มเจาะให�อย7�ในื่สภาพสมด�ลย+

Well Head Platform (WP)

แทิ้�นื่หล�มผล�ต เป็�นื่แทิ้�นื่ทิ้ �ใช�ข�ดเจาะหล�มผล�ต ภายในื่แทิ้�นื่จะป็ระกอบด�วิยหล�มผล�ต 9 - 12 หล�ม หร�อมากกวิ�า และม อ�ป็กรณิ+การผล�ตเบ�องต�นื่ เช�นื่ อ�ป็กรณิ+แยกสถานื่ะเพ��อทิ้ดสอบอ#ตราการผล�ต โดยป็�โตรเล ยมทิ้ �ถ7กผล�ตข5นื่มาจะผ�านื่อ�ป็กรณิ+การผล�ตเบ�องต�นื่ทิ้ �นื่ � ก�อนื่ส�งไป็ขบวินื่การผล�ตย#งแทิ้�นื่ผล�ตต�อไป็

Well Logging

ในื่การเจาะส"ารวิจป็�โตรเล ยม ม ข# นื่ตอนื่การเก9บข�อม7ลทิ้ �ส"าคื#ญ่ เร ยกวิ�า การหย#�งธรณิ หล�มเจาะ (well

logging) เพ��อตรวิจวิ#ดคื�ณิสมบ#ต�ทิ้างฟ�ส�กส+ของช#นื่ห�นื่และของไหลในื่ช#นื่ห�นื่ในื่แต�ละช�วิงคืวิามล5กทิ้ �ต�องการหร�อตลอดหล�มเจาะ ข�อม7ลทิ้ �ได�จะนื่"ามาศ5กษาวิ�เคืราะห+เพ��อหาช#นื่ไฮโดรคืาร+บอนื่ ล#กษณิะช#นื่ห�นื่ใต�ด�นื่ ศ5กษาและป็ระเม�นื่คื�ณิสมบ#ต�ทิ้างฟ�ส�กส+ของไหลในื่ช#นื่ห�นื่ และเพ��อทิ้ราบคืวิามล5กทิ้ �แนื่�นื่อนื่ส"าหร#บการป็ฏิ�บ#ต�งานื่ในื่หล�มเจาะได�ละเอ ยดถ7กต�อง

Well Platform

เป็�นื่แทิ้�นื่เจาะหล�มผล�ตในื่ทิ้ะเล และสามารถทิ้ �จะเป็ล �ยนื่เป็�นื่แทิ้�นื่ผล�ตได� (production platform) เม��อม การผล�ตป็�โตรเล ยม

Wellhead Pressure

คืวิามด#นื่ของของไหลทิ้ �ป็ากหล�มหล#งจากทิ้ �ม การป็�ดหล�ม (shut-in) ในื่ระยะเวิลาหนื่5�ง โดยทิ้#�วิไป็เป็�นื่ระยะเวิลา 24 ช#�วิโมง ระด#บคืวิามด#นื่ทิ้ �ป็ากหล�มจะอ�านื่ได�จากเคืร��องวิ#ด (gauge) ทิ้ � wellhead

Well Stimulation

การกระต��นื่หล�มผล�ตเพ��อเพ��มการผล�ตให�มากข5นื่

Wet Gas

คื�อ ก$าซธรรมชาต�ทิ้ �ม ม เทิ้นื่ในื่ส#ดส�วินื่ทิ้ �นื่�อยลง ม อ เทิ้นื่ โป็รเพนื่ และบ�วิเทิ้นื่ในื่ส#ดส�วินื่ทิ้ �มากข5นื่ และม C5+

ด�วิย ก$าซธรรมชาต�ชนื่�ดนื่ เม��อผล�ตข5นื่มาส�วินื่หนื่5�งจะม สภาพเป็�นื่ของเหลวิ (ซ5�งจะมากหร�อนื่�อยข5นื่อย7�ก#บป็ร�มาณิของ C5+)

Wildcat

หล�มแรกเจาะส"ารวิจหานื่"าม#นื่และก$าซธรรมชาต�ในื่พ�นื่ทิ้ �ทิ้ �ไม�เคืยเจาะพบนื่"าม#นื่หร�อก$าซมาก�อนื่เลย

Workover

การกล#บเข�าไป็ป็ฏิ�บ#ต�งานื่ก#บหล�มทิ้ �ได�เจาะเสร9จสมบ7รณิ+แล�วิหร�อหล�มทิ้ �ม การผล�ตแล�วิ เพ��อการบ"าร�งร#กษาหล�ม หร�อเพ��อซ�อมแซมหล�ม หร�อเพ��อเพ��มสมรรถนื่ะหล�มให�สามารถผล�ตได�ด ข5นื่

กล#บไป็เมนื่7ด�านื่บนื่