Download - Planetoidy 2009
Planetoidy
Marcin Celiński
Plan prezentacji
1. Informacje ogólne
2. Położenie planetoid
3. Powstanie planetoid
4. Liczba planetoid
5. Wygląd
6. Budowa i jasność planetoid
7. Wybrane planetoidy• Ceres
• Eros
• Ida i daktyl
• Gaspra
Informacje ogólne
Planetoida jest to ciało niebieskie o małych rozmiarach (od kilku metrów do ponad 1000 kilometrów) obiegające gwiazdę centralną (w Układzie Słonecznym - Słońce), posiadające stałą powierzchnię skalną lub lodową.
Planetoidy mają nieregularny kształt, będący wynikiem kolizji z innymi podobnymi obiektami.
Wśród ciał niebieskich planetoidy są obiektami bardzo drobnymi.
Położenie planetoid
W Układzie Słonecznym ponad 90% planetoid znajduje się w obrębie pasa planetoid. Krążą one wokół Słońca po orbitach, a czas jednego okrążenia wynosi od 3 do 6 lat.
Pozostałe planetoidy są poklasyfikowane w grupy, z których każda ma inną orbitę:• Trojańczycy to dwa zbiorowiska
planetoid, poruszających się po orbicie Jowisza
• Grupy Amora, Apolla i Ateńczyków utworzone są z planetoid poruszających się po orbitach bliższych Ziemi.
Jowisz
Pas planetoid
Mars
Powstanie planetoid
Planetoidy powstawały w początkowym okresie kształtowania się Układu Słonecznego Tak jak i same planety utworzyły się one z obłoku gazu – pierwotniej mgławicy, w której tak samo narodziło się Słońce
Są dwie hipotezy, co do powstania planetoid. • Pierwsza mówi, że w przeszłości istniała planeta, która w wyniku
uderzenia jakiegoś ciała rozpadła się na tysiące małych fragmentów.
• Druga mówi, że gdy tworzyły się planety to wszystkie w wyniku połączenia drobnych ciał. W miejscu pasa planetoid do połączenia takiego nie doszło, bo oddziaływały tu duże siły grawitacyjne.
Liczba planetoid
Ocenia się, że istnieje prawie miliard planetoid o rozmiarach powyżej jednego kilometra. Najmniejsze planetoidy są zaledwie drobinkami pyłu kosmicznego, nie większymi od łebka szpilki.
W pasie planetoid znanych jest około 40 tysięcy planetoid o średnicy większej niż 1 km (skatalogowano ok. 3 tysiące)
Łączna masa wszystkich planetoid stanowi przypuszczalnie nie więcej niż jedną tysięczną część masy Ziemi, czyli jedną dwudziestą część masy Księżyca.
Największe planetoidy
Numer Nazwa Promień (km) Masa (kg) Odkrywca Data
1 Ceres 466 8,70 x 1020 Piazzi 1801
4 Vesta 265 3,00 x 1020 Olbers 1807
2 Pallas 261 3,18 x 1020 Olbers 1802
10 Hygiea 215 9,30 x 1019 De Gasparis 1849
511 Davida 168 ? Dugan 1903
52 Europa 156 ? Goldschmidt 1858
15 Eunomia 136 8,30 x 1018 De Gasparis 1851
3 Juno 123 ? Harding 1804
911 Agamemnon 88 ? Reinmuth 1919
2060 Chiron 85 ? Kowal 1977
243 Ida 35 4 × 1016 ? 1880
433 Eros 33 7.2×1015 Witt 1898
951 Gaspra 8 1×1016 Neujmin 1916
Wygląd planetoid
Rozmiary planetoid są różne, od 1 kilometra aż do 1070 kilometrów w przypadku Ceres.
Średnica większości planetoid nie przekracza 250 kilometrów.
Kształty planetoid są zależne od relacji pomiędzy siłami grawitacji siłami zapewniających spójność skał.
Planetoidy o średnicy ponad 300 km są sferyczne (kształt kuli lub elipsoidy obrotowej); mniejsze mają kształt nieregularny (często nadawany w trakcie zderzenia między planetoidami).
Budowa i jasność planetoid
Budowa, wielkość i pozycja względem układu Ziemia-Słońce sprawia, zę planetoidy mają różną jasność. Wyróżnia się planetoidy jasne, oraz takie, które należą do najciemniejszych obiektów w Układzie Słonecznym.
Większość planetoid można przypisać do jednej z trzech głównych klas: • Klasy C grupującej planetoidy ciemne zbudowane z minerałów o dużej
zawartości wody i węgla. Do klasy należy 60% wszystkich planetoid. Występują one na ogół na obrzeżu pasa planetoid.
• Klasy S gromadzącej planetoidy składające się przeważnie z ciał krzemianowych z domieszką żelazo-niklową (30% planetoid)
• Klasy M , do której należą planetoidy zbudowane w całości z metalu - głownie żelaza i niklu (10% planetoid).
Przegląd wybranych planetoid
• Ceres• Eros• Ida i Daktyl• Gaspra
Ceres
Planetoida Ceres jest największą planetoidą w naszym układzie. Ceres została odkryta 1 stycznia 1801 przez Włocha Giuseppe Piazziego. Ceres nie posiada żadnych naturalnych satelitów.
promień 466 km
masa 8,7 × 1020 kg
okres obrotu wokół własnej osi
9 h 4 min 30 s
średnia gęstość 2,08 g/cm3
Budowa planetoidy (Ceres)
Skalne jądro
LódSkorupa zewnętrzna
Eros
Eros jest planetoidą obiegającą Słońce. Podczas obiegu zbliża się do Ziemi
Jest najlepiej sfotografowaną planetoidą. Część zdjęć zrobiona została nawet z kilkudziesięciu metrów.
długość 33 km
masa 7.2×1015 kg
okres obrotu wokół własnej osi
5 h 16 min
średnia gęstość 2.4 g/cm3
Ida i Daktyl
Ida jest pierwszą odkrytą planetoidą posiadającą swojego naturalnego satelitę. Ida jest bardzo starą planetoidą. Świadczy o tym duża liczba kraterów, które tworzyły się przez około bilion lat..
długość 35 km
masa 4 × 1016 kg
okres obrotu wokół własnej osi
4,634 h
średnia gęstość 2,5 g/cm3
Daktyl jest pierwszym odkrytym i sfotografowanym satelitą planetoidy. Mały księżyc ma rozmiary 1.2 x 1.4 x 1.6 km.
GaspraGaspra została odkryta przez G. N. Neujmina 30 lipca 1916.
Najdokładniejsze zdjęcia zrobiła jej sonda Galileo.
długość 8 km
masa 1×1016 kg
okres obrotu wokół własnej osi
7 h 5 m 30 s
średnia gęstość 2.7 g/cm3
Podsumowanie
Planetoidy są bardzo ciekawymi obiektami w Układzie Słonecznym
Obecnie każdego roku odkrywa się kilkadziesiąt nowych planetoid.
Wszystkie planetoidy są jednak tak małe, że ich łączna masa nie przekracza dwukrotnej masy Ceres.
Bibliografia
• www.wikipedia.pl• www.sciaga.pl• www.wiw.pl• www.seds.org