Podręcznik dopuszczony do użytku szkolnego przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania i wpisany do wykazu podręcznikoacutew przeznaczonych do kształcenia ogoacutelnego do zajęć komputerowych na podstawie opinii rzeczoznawcoacutewmgr inż Zdzisława Nowakowskiego dr Przemysława Macieja Ogonowskiego mgr Wacława Wawrzyniaka
Etap edukacyjny IITyp szkoły szkoła podstawowaRok dopuszczenia 2012
Numer ewidencyjny w wykazie 47532012
Wszelkie prawa zastrzeżone Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione Wykonywanie kopii metodą kserograficzną fotograficzną a także kopiowanie książki na nośniku filmowym magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli
Autorzy oraz Wydawnictwo HELION dołożyli wszelkich starań by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich Autorzy oraz Wydawnictwo HELION nie ponoszą roacutewnież żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce
Redaktor prowadzący Joanna ZarębaProjekt okładki ULABUKAIlustracja na okładce Elżbieta KroacutelikowskaIlustracja w podręczniku i na płycie CD Elżbieta Kroacutelikowska
Wydawnictwo HELION ul Kościuszki 1c 44-100 GLIWICE tel 32 231 22 19 32 230 98 63 e-mail helionhelionpl WWW httphelionpl (księgarnia internetowa katalog książek)
Drogi Czytelniku Jeżeli chcesz ocenić tę książkę zajrzyj pod adres httphelionpluseropiniepspv32Możesz tam wpisać swoje uwagi spostrzeżenia recenzję
Kod do płyty CD 6734
ISBN 978-83-246-2819-3 Copyright copy Helion 2014Wydanie IIPrinted in Poland
bull Kup książkębull Poleć książkę bull Oceń książkę
bull Księgarnia internetowabull Lubię to raquo Nasza społeczność
Spis treści
Drodzy Szoacutestoklasiści 5
Rozdział 1 Bezpieczna praca z komputeremi jego oprogramowaniem 7
Lekcja 1 Zasady bezpiecznej i higienicznej pracy z komputerem a ochrona środowiska 8
Lekcja 2 Ochrona oprogramowania 10Lekcja 3 Kopia zapasowa pliku 13Lekcja 4 Kompresja plikoacutew 18
Rozdział 2 Internet 21Lekcja 5 Adres internetowy 22Lekcja 6 Internet źroacutedłem informacji 24Lekcja 7 Instalowanie i odinstalowywanie programu
Czat mdash internetowa pogawędka 26Lekcja 8 Realizacja projektu bdquoMoja szkoła w Europierdquo 31
Rozdział 3 Nauka pisania na klawiaturze komputera 33Lekcja 9 Praca z klawiaturą komputera 34
Rozdział 4 Grafika komputerowa 37Lekcja 10 Rysujemy fl agi w programie Paint 38Lekcja 11 Edytor grafi czny Draw 41Lekcja 12 Poznajemy edytor grafi czny ArtRage 46
Rozdział 5 Edytory tekstu 51Lekcja 13 Wstawianie i formatowanie tabeli 52Lekcja 14 Tworzymy krzyżoacutewkę 56Lekcja 15 Poznajemy przydatne opcje programu 59Lekcja 16 Poznajemy ciekawe efekty 63Lekcja 17 Dokumenty wielostronicowe 69
Rozdział 6 Komputer w naszym otoczeniu 73Lekcja 18 Urządzenia oparte na technologii komputerowej 74
3
Kup książkę Poleć książkę
DRODZY SZOacuteSTOKLASIŚCI
Rozdział 7 Prezentacja multimedialna 79Lekcja 19 Modyfikujemy obiekty graficzne 80Lekcja 20 Animacja niestandardowa 84Lekcja 21 Przygotowanie projektu bdquoKronika klasyrdquo 90
Rozdział 8 Tworzymy proste animacje 93Lekcja 22 Pierwsze kroki w nowym środowisku 94Lekcja 23 Opracowanie prostego projektu bdquoZabawa na łącerdquo 104
Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny 109Lekcja 24 Proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego mdash funkcja SUMA 110Lekcja 25 Funkcje ŚREDNIA MIN MAX 113Lekcja 26 Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku 115Lekcja 27 Sortowanie danych 119Lekcja 28 Tworzenie prostego wykresu 121Lekcja 29 Ustawienia wydruku drukowanie gotowych prac 123
Rozdział 10 Sprawdź czy umieszhellip 127Lekcja 30 Sprawdź sięhellip 128
Bibliografia 135
4 Spis treści
Kup książkę Poleć książkę
ROZDZIAŁ 9ARKUSZ KALKULACYJNY
W tym rozdziale
dowiesz się bull czym jest arkusz kalkulacyjny
bull jak przygotować dokument do druku i wydrukować go
nauczysz się bull wykonywać obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym
bull zmieniać wygląd arkusza
bull opracowywać wykresy
poznasz bull proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego
bull sposobyndash wykonywania obliczeń bez pomocy kalkulatorandash gromadzenia danych
CD
krok po kroku
pod okiem nauczyciela
inny przedmiot
odwołanie do WWW
uwaga
zadanie bonusowe
zadanie projektowe
zadanie trudniejsze
zeszyt ćwiczeńKup książkę Poleć książkę
110 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
W podręczniku do klasy piątej został przedstawiony program do wykonywania obliczeń bez użycia kalkulatora Teraz czas poznać go lepiej W tym roku nauczysz się sprawniej nim
posługiwać i obrazować wyniki obliczeń za pomocą wykresoacutew Ten program to arkusz kalkulacyjny
Znasz już dwa arkusze kalkulacyjne 1 Excel 2007 z pakietu Microsoft Offi ce ( Wszystkie programyMicrosoft Offi ce
Microsoft Offi ce Excel 2007)
2 Calc z pakietu OpenOffi ceorg ( Wszystkie programyOpenOffi ceorgOpenOffi ceorg Calc)
Ćwiczenie 91
Powtoacuterzenie 1 Omoacutew sposoby uruchamiania poznanych programoacutew
2 Opisz budowę okna jednego dowolnego programu poznanego na lekcji
3 Co oznaczają pojęcia komoacuterka komoacuterka bieżąca adres obszar separator
4 Wymień typy danych ktoacutere wprowadzamy do arkusza
5 Wyjaśnij pojęcie arkusz kalkulacyjny w odniesieniu do programu i do dokumentu
Aby dodać do siebie kilka lub więcej liczb wpisuje się formułę (=A1+A2+A3+A4+A5+A6+A7+A8) Można jednak zrobić to szybciej i prościej Zamiast wypisywać adresy kolejnych komoacuterek wystarczy skorzystać z funkcji SUMA o zapisie formuły =SUMA(A1A8) gdzie
bull SUMA mdash oznacza nazwę funkcji arkusza (przycisk )bull (A1A8) mdash oznacza że arkusz doda zawartość komoacuterek od A1 do A8
Lekcja 24
Temat Proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego mdash funkcja SUMA
PamiętajW formułach wolno używać tylko nawiasoacutew okrągłych
PamiętajArkusz kalkulacyjny to program służący do wykonywania obliczeń gromadzenia danych i opisywania ich za pomocą wykresoacutew
Kup książkę Poleć książkę
111Lekcja 24 Temat Proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego mdash funkcja SUMA
Lekcja 24
Temat Proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego mdash funkcja SUMA
Ćwiczenie 92
Korzystając z programu Calc sprawdź ile godzin opuścili i ile spoacuteźnień odnotowali w jednym miesiącu uczniowie klasy 6 W tym celu wykonaj poniższe czynności
1 Uzupełnij arkusz danymi jak na rysunku 91 a następnie ustaw komoacuterkę bieżącą w B16
2 Kliknij przycisk Suma mdash do komoacuterki B16 zostanie automatycznie wstawiona formuła =SUMA(B2B15) (rysunek 92)
Rysunek 92 Formuła sumowania z wykorzystaniem funkcji SUMA
3 Kliknij przycisk a komputer wykona działanie i poda wynik w komoacuterce B16 (rysunek 93)
4 Ustaw komoacuterkę bieżącą w C16 Wykonaj czynności opisane powyżej w punktach 2 i 3 aby obliczyć liczbę spoacuteźnień w komoacuterce C16
5 Zapisz plik pod nazwą frekwencja w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie zostało wykonane w programie Calc mdash w programie Excel należałoby postąpić dokładnie tak samo
WskazoacutewkaW programie Excel 2007 funkcja SUMA znajduje się na karcie Formuły w grupie Biblioteka funkcji
Rysunek 91 Tabela frekwencji w klasie 6
Rysunek 93 Rozwiązanie zadania
Kup książkę Poleć książkę
112 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Ćwiczenie 93
Przygotuj listę zakupoacutew Oblicz ile za nie zapłacisz
Nazwa artykułu Ilość Cena jednostkowa WartośćZeszyty 12 350Kurtka 1 45600Kalkulator 1 6100Obuwie sportowe 1 8600Skarpetki 10 650Spodnie 2 18000Razem
Zapisz dokument w katalogu Obliczenia nadaj plikowi nazwę zgodną z jego zawartością
Pytania i zadania
Wszystkie pliki zapisz w katalogu Obliczenia
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik czytelnictwo Wpisz do tabeli imiona i nazwiska wszystkich ucznioacutew Twojej klasy Uzupełnij tabelę danymi dotyczącymi liczby książek przeczytanych przez każdego z ucznioacutew w poszczegoacutelnych miesiącach w bieżącym roku szkolnym Używając odpowiedniej funkcji oblicz ile łącznie książek przeczytali uczniowie klasy Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia bez zmiany nazwy
3 Wykonaj ćwiczenie B z płyty
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 24)
24A
24
24B24
Jak wiesz aby otrzymać średnią arytmetyczną kilku liczb należy je dodać i otrzymany wynik podzielić przez ich liczbę Aby policzyć średnią w arkuszu kalkulacyjnym należy skorzystać z funkcji ŚREDNIA Wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 94
Korzystając z programu Excel oblicz średnią temperaturę powietrza z tygodnia obserwowania pogody Dane zapisz w nowym arkuszu Podaj najniższą i najwyższą temperaturę Plik zapisz w katalogu Obliczenia pod nazwą temperatura
1 Otwoacuterz nowy arkusz i uzupełnij go danymi (rysunek 94)
2 Ustaw komoacuterkę bieżącą w B9 i kliknij strzałkę przy przycisku aby rozwinąć menu (rysunek 95) następnie wybierz
funkcję Średnia
3 Otrzymasz rezultat widoczny na rysunku 96 Do komoacuterki B9 zostanie wstawiony wynik działania funkcji
Rysunek 96 Wynik działania funkcji ŚREDNIA
Lekcja 25
Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
PamiętajUtrzymuj porządek na dysku Nazwa pliku powinna informować o tym jaka jest jego zawartość Jeśli w arkuszu znajdują się dane dotyczące powierzchni poszczegoacutelnych kontynentoacutew nazwij plik powierzchnia kontynentow Jeżeli znajdują się tam informacje dotyczące pomiaroacutew temperatury zapisz arkusz pod nazwą temperatura
Kup książkę Poleć książkę
113Lekcja 25 Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
Jak wiesz aby otrzymać średnią arytmetyczną kilku liczb należy je dodać i otrzymany wynik podzielić przez ich liczbę Aby policzyć średnią w arkuszu kalkulacyjnym należy skorzystać z funkcji ŚREDNIA Wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 94
Korzystając z programu Excel oblicz średnią temperaturę powietrza z tygodnia obserwowania pogody Dane zapisz w nowym arkuszu Podaj najniższą i najwyższą temperaturę Plik zapisz w katalogu Obliczenia pod nazwą temperatura
1 Otwoacuterz nowy arkusz i uzupełnij go danymi (rysunek 94)
2 Ustaw komoacuterkę bieżącą w B9 i kliknij strzałkę przy przycisku aby rozwinąć menu (rysunek 95) następnie wybierz
funkcję Średnia
3 Otrzymasz rezultat widoczny na rysunku 96 Do komoacuterki B9 zostanie wstawiony wynik działania funkcji
Rysunek 96 Wynik działania funkcji ŚREDNIA
Lekcja 25
Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
Rysunek 94 Przykładowy arkusz danych
Rysunek 95 Lista podstawowych funkcji programu Excel
Kup książkę Poleć książkę
114 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
4 Aby obliczyć najniższą i najwyższą temperaturę w podanym tygodniu rozwiń menu przycisku i skorzystaj z funkcji Minimum Maksimum Zwroacuteć uwagę na zaznaczony obszar w obu przypadkach powinien to być obszar B2B8 (rysunek 97)
Rysunek 97 Wynik obliczenia najwyższej i najniższej temperatury
5 Zapisz plik pod nazwą temperatura w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 95
W arkuszu kalkulacyjnym utwoacuterz zestawienie domowych wydatkoacutew poniesionych w ciągu jednego tygodnia Wzoacuter tabeli znajdziesz poniżej Sporządzone zestawienie zapisz w pliku wydatki w katalogu Obliczenia Policz wydatki razem oraz średnią dzienną wydatkoacutew
Wzoacuter tabeli
I tydzień Żywność Owoce i warzywa Odzież Sprzęt Kultura Inne Razem
Poniedziałek
Wtorek
Środa
Czwartek
Piątek
Sobota
Niedziela
Razem
Średnia wydatkoacutew w tygodniu
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik makulatura Korzystając z odpowiedniej funkcji oblicz największą najmniejszą oraz średnią liczbę kilogramoacutew makulatury zebranej w Twojej szkole przez poszczegoacutelne klasy w bieżącym roku szkolnym Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia nie zmieniając jego nazwy
3 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 25)
Aby dane wprowadzone do arkusza były czytelne musisz zadbać o jego wygląd Przed wydrukowaniem efektu swojej pracy skorzystaj z polecenia Podgląd wydruku
Ćwiczenie 96
Sprawdź podgląd wydruku zadania z ćwiczenia 95 W tym celu 1 Otwoacuterz plik temperatura z katalogu Obliczenia Aby to zrobić wybierz przycisk
a następnie i kliknij plik na liście Niedawno używane dokumenty (rysunek 98)
Rysunek 98 Okno OtwoacuterzNiedawno używane dokumenty
25A
25
25
Lekcja 26
Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Kup książkę Poleć książkę
115Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik makulatura Korzystając z odpowiedniej funkcji oblicz największą najmniejszą oraz średnią liczbę kilogramoacutew makulatury zebranej w Twojej szkole przez poszczegoacutelne klasy w bieżącym roku szkolnym Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia nie zmieniając jego nazwy
3 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 25)
Aby dane wprowadzone do arkusza były czytelne musisz zadbać o jego wygląd Przed wydrukowaniem efektu swojej pracy skorzystaj z polecenia Podgląd wydruku
Ćwiczenie 96
Sprawdź podgląd wydruku zadania z ćwiczenia 95 W tym celu 1 Otwoacuterz plik temperatura z katalogu Obliczenia Aby to zrobić wybierz przycisk
a następnie i kliknij plik na liście Niedawno używane dokumenty (rysunek 98)
Rysunek 98 Okno OtwoacuterzNiedawno używane dokumenty
25A
25
25
Lekcja 26
Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Kup książkę Poleć książkę
116 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
2 Wybierz przycisk Drukuj a następnie Podgląd wydruku (rysunek 99)
Okno Podgląd wydruku z widocznym rezultatem ćwiczenia przedstawiono na rysunku 910
Aby zamknąć podgląd wydruku należy kliknąć przycisk Zamknij podgląd wydruku
Jak widzisz nie są to czytelne dane Następne ćwiczenie pokaże jak poprawić wygląd arkusza
Ćwiczenie 97
Zmień wygląd arkusza z ćwiczenia 96 Wykonaj poniższe polecenia
1 Zaznacz obszar z danymi przeciągając myszą z wciśniętym LPM od na przykład lewej goacuternej komoacuterki do prawej dolnej W grupie Czcionka na karcie Narzędzia głoacutewne kliknij przycisk Obramowanie Przycisk Obramowanie zawiera wiele możliwości rysowania linii (rysunek 911)
2 Wybierz Wszystkie krawędzie po czym sprawdź jak teraz wygląda arkusz mdash w tym celu kliknij Podgląd wydruku (rysunek 912)
Rysunek 910 Podgląd wydruku użyty przycisk Powiększenie
Rysunek 99 Okno Drukuj opcja Podgląd wydruku mdash program Excel
Rysunek 911 Zaznaczony obszar i wciśnięty przycisk Obramowanie widoczne możliwości
Rysunek 912 Podgląd wydruku po wprowadzonej zmianie
Kup książkę Poleć książkę
117Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
3 Ustaw kolor komoacuterek w 1 wierszu Aby to zrobić należy zaznaczyć 1 wiersz i kliknąć przycisk Kolory motywu następnie wybrać kolor wypełnienia (rysunek 913)
4 W podobny sposoacuteb zmień kolor w całej tabeli jak na rysunku 914
Rysunek 914 Wygląd tabeli po zmianie koloru wypełnienia
5 Możesz teraz zmienić styl linii obramowania i jej kolor Kliknij ponownie przycisk Obramowanie wybierz polecenie Więcej obramowańhellip W oknie Formatowanie komoacuterek na zakładce Obramowanie wybierz styl linii i jej kolor (przykład pokazano na rysunku 915)
6 Wygląd tabeli został zmieniony (rysunek 916)
7 Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Rysunek 913 Wyboacuter koloru wypełnienia komoacuterek 1 wiersza
Rysunek 915 Przykładowe parametry formatowania komoacuterki w oknie Formatowanie komoacuterek
Rysunek 916 Tabela po sformatowaniu krawędzi
Kup książkę Poleć książkę
118 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Ćwiczenie 98
W otwartym arkuszu programu Excel zmień wygląd komoacuterki B2 Wyproacutebuj inne sposoby zmiany wyglądu komoacuterek za pomocą przycisku Obramowanie Przykłady przedstawia rysunek 917
Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 99 Ćwiczenie 98 lekcja 26
W programie Calc wykonaj cieniowanie komoacuterki z ćwiczenia 98 Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 910 Ćwiczenie 95 lekcja 25
Otwoacuterz plik wydatki opracowany w ćwiczeniu 95 (lekcja 25) Sformatuj tabelę w sposoacuteb opisany powyżej korzystając z poznanych przyciskoacutew programu Możesz zastosować inny wskazany przez nauczyciela kolor formatowania tabeli Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Opracuj w arkuszu kalkulacyjnym krzyżoacutewkę informatyczną Hasła (minimum 12) powinny dotyczyć poznanych zagadnień Litery tworzące rozwiązanie krzyżoacutewki powinny automatycznie utworzyć hasło w oddzielnym miejscu arkusza Zadbaj o estetyczny wygląd krzyżoacutewki Zapisz ją w pliku o nazwie będącej hasłem krzyżoacutewki
3 Wykonaj ćwiczenie B z płyty Rozwiąż krzyżoacutewkę
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 26)
26A
26B26
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danychRysunek 917 Przykłady zmiany wyglądu komoacuterek
Kup książkę Poleć książkę
119Lekcja 27 Temat Sortowanie danych
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danych
Rysunek 918 Opcja uruchamiania narzędzia sortowania
Kup książkę Poleć książkę
120 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
3 Na karcie Narzędzia głoacutewne w grupie Edycja kliknij przycisk Sortuj i fi ltruj a następnie opcję Sortowanie niestandardowe (rysunek 918)
4 W okienku ktoacutere się pojawi w polu Sortuj według wybierz z listy pozycję Ogoacutełem ponieważ tutaj znajdują się informacje o liczbie ludności Następnie w polu Sortowanie wybierz opcję Wartości i dalej Kolejność mdash Od Z do A (rysunek 919)
Rysunek 919 Okno Sortowanie mdash wyboacuter kolumny i sposobu sortowania
5 Dane zostaną uporządkowane (rysunek 920) Pamiętaj o wyglądzie tabeli mdash przykładowe formatowanie pokazano na rysunku obok
6 Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia
7 Zamknij arkusz
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 27)
27A27
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 920 Tabela po sformatowaniu zawierająca posortowane dane
Kup książkę Poleć książkę
121Lekcja 28 Temat Tworzenie prostego wykresu
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 922 Karta Wstawianie grupa Wykresy
Rysunek 921 Tabela danych
Kup książkę Poleć książkę
122 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Rysunek 923 Rezultat ćwiczenia mdash wstawiony wykres
6 Kliknij podwoacutejnie pole Tytuł wykresu i wpisz Wyniki wyboroacutew do SU Kliknij pole Serie 1 i usuń je wciskając klawisz Delete
7 Zapisz plik pod nazwą Wybory w katalogu Obliczenia Wybierz opcję Skoroszyt programu Excel 97-2003 W pasku nazwy pliku pojawi się tekst jak na rysunku 924 Wyboacuter tej opcji umożliwi pracę z plikiem roacutewnież w poprzednich wersjach programu Excel
Rysunek 924 Rezultat ćwiczenia
8 Zakończ prawidłowo pracę z programem
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Utwoacuterz wykres przedstawiający dane z ćwiczenia 911 z lekcji 27
3 Utwoacuterz wykresy przedstawiające dane opracowane w zadaniu 2 z lekcji 24
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 28)
Aby wydrukować tabelę i wykres musisz najpierw sprawdzić na podglądzie wydruku czy część tabeli lub wykresu nie została obcięta
Wykonaj jeszcze jedno ćwiczenie tym razem z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego pakietu OpenOffi ce
Ćwiczenie 913
Wprowadź dane do arkusza Sporządź wykres danych zawartych w tabeli Zapisz plik pod nazwą Powierzchnia kontynentow w katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj
poniższe czynności1 Uruchom program Calc2 Wprowadź dane do arkusza według
wzoru (rysunek 925)3 Zaznacz dane ktoacutere mają być
przedstawione na wykresie (włącznie z tytułami kolumn ale bez tytułu tabelki)
4 Kliknij przycisk Wykres
28A
Ćwiczenie 911 lekcja 27
Zadanie 2 lekcja 24
28
Lekcja 29
Temat Ustawienia wydruku drukowanie gotowych prac
Kup książkę Poleć książkę
Spis treści
Drodzy Szoacutestoklasiści 5
Rozdział 1 Bezpieczna praca z komputeremi jego oprogramowaniem 7
Lekcja 1 Zasady bezpiecznej i higienicznej pracy z komputerem a ochrona środowiska 8
Lekcja 2 Ochrona oprogramowania 10Lekcja 3 Kopia zapasowa pliku 13Lekcja 4 Kompresja plikoacutew 18
Rozdział 2 Internet 21Lekcja 5 Adres internetowy 22Lekcja 6 Internet źroacutedłem informacji 24Lekcja 7 Instalowanie i odinstalowywanie programu
Czat mdash internetowa pogawędka 26Lekcja 8 Realizacja projektu bdquoMoja szkoła w Europierdquo 31
Rozdział 3 Nauka pisania na klawiaturze komputera 33Lekcja 9 Praca z klawiaturą komputera 34
Rozdział 4 Grafika komputerowa 37Lekcja 10 Rysujemy fl agi w programie Paint 38Lekcja 11 Edytor grafi czny Draw 41Lekcja 12 Poznajemy edytor grafi czny ArtRage 46
Rozdział 5 Edytory tekstu 51Lekcja 13 Wstawianie i formatowanie tabeli 52Lekcja 14 Tworzymy krzyżoacutewkę 56Lekcja 15 Poznajemy przydatne opcje programu 59Lekcja 16 Poznajemy ciekawe efekty 63Lekcja 17 Dokumenty wielostronicowe 69
Rozdział 6 Komputer w naszym otoczeniu 73Lekcja 18 Urządzenia oparte na technologii komputerowej 74
3
Kup książkę Poleć książkę
DRODZY SZOacuteSTOKLASIŚCI
Rozdział 7 Prezentacja multimedialna 79Lekcja 19 Modyfikujemy obiekty graficzne 80Lekcja 20 Animacja niestandardowa 84Lekcja 21 Przygotowanie projektu bdquoKronika klasyrdquo 90
Rozdział 8 Tworzymy proste animacje 93Lekcja 22 Pierwsze kroki w nowym środowisku 94Lekcja 23 Opracowanie prostego projektu bdquoZabawa na łącerdquo 104
Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny 109Lekcja 24 Proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego mdash funkcja SUMA 110Lekcja 25 Funkcje ŚREDNIA MIN MAX 113Lekcja 26 Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku 115Lekcja 27 Sortowanie danych 119Lekcja 28 Tworzenie prostego wykresu 121Lekcja 29 Ustawienia wydruku drukowanie gotowych prac 123
Rozdział 10 Sprawdź czy umieszhellip 127Lekcja 30 Sprawdź sięhellip 128
Bibliografia 135
4 Spis treści
Kup książkę Poleć książkę
ROZDZIAŁ 9ARKUSZ KALKULACYJNY
W tym rozdziale
dowiesz się bull czym jest arkusz kalkulacyjny
bull jak przygotować dokument do druku i wydrukować go
nauczysz się bull wykonywać obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym
bull zmieniać wygląd arkusza
bull opracowywać wykresy
poznasz bull proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego
bull sposobyndash wykonywania obliczeń bez pomocy kalkulatorandash gromadzenia danych
CD
krok po kroku
pod okiem nauczyciela
inny przedmiot
odwołanie do WWW
uwaga
zadanie bonusowe
zadanie projektowe
zadanie trudniejsze
zeszyt ćwiczeńKup książkę Poleć książkę
110 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
W podręczniku do klasy piątej został przedstawiony program do wykonywania obliczeń bez użycia kalkulatora Teraz czas poznać go lepiej W tym roku nauczysz się sprawniej nim
posługiwać i obrazować wyniki obliczeń za pomocą wykresoacutew Ten program to arkusz kalkulacyjny
Znasz już dwa arkusze kalkulacyjne 1 Excel 2007 z pakietu Microsoft Offi ce ( Wszystkie programyMicrosoft Offi ce
Microsoft Offi ce Excel 2007)
2 Calc z pakietu OpenOffi ceorg ( Wszystkie programyOpenOffi ceorgOpenOffi ceorg Calc)
Ćwiczenie 91
Powtoacuterzenie 1 Omoacutew sposoby uruchamiania poznanych programoacutew
2 Opisz budowę okna jednego dowolnego programu poznanego na lekcji
3 Co oznaczają pojęcia komoacuterka komoacuterka bieżąca adres obszar separator
4 Wymień typy danych ktoacutere wprowadzamy do arkusza
5 Wyjaśnij pojęcie arkusz kalkulacyjny w odniesieniu do programu i do dokumentu
Aby dodać do siebie kilka lub więcej liczb wpisuje się formułę (=A1+A2+A3+A4+A5+A6+A7+A8) Można jednak zrobić to szybciej i prościej Zamiast wypisywać adresy kolejnych komoacuterek wystarczy skorzystać z funkcji SUMA o zapisie formuły =SUMA(A1A8) gdzie
bull SUMA mdash oznacza nazwę funkcji arkusza (przycisk )bull (A1A8) mdash oznacza że arkusz doda zawartość komoacuterek od A1 do A8
Lekcja 24
Temat Proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego mdash funkcja SUMA
PamiętajW formułach wolno używać tylko nawiasoacutew okrągłych
PamiętajArkusz kalkulacyjny to program służący do wykonywania obliczeń gromadzenia danych i opisywania ich za pomocą wykresoacutew
Kup książkę Poleć książkę
111Lekcja 24 Temat Proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego mdash funkcja SUMA
Lekcja 24
Temat Proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego mdash funkcja SUMA
Ćwiczenie 92
Korzystając z programu Calc sprawdź ile godzin opuścili i ile spoacuteźnień odnotowali w jednym miesiącu uczniowie klasy 6 W tym celu wykonaj poniższe czynności
1 Uzupełnij arkusz danymi jak na rysunku 91 a następnie ustaw komoacuterkę bieżącą w B16
2 Kliknij przycisk Suma mdash do komoacuterki B16 zostanie automatycznie wstawiona formuła =SUMA(B2B15) (rysunek 92)
Rysunek 92 Formuła sumowania z wykorzystaniem funkcji SUMA
3 Kliknij przycisk a komputer wykona działanie i poda wynik w komoacuterce B16 (rysunek 93)
4 Ustaw komoacuterkę bieżącą w C16 Wykonaj czynności opisane powyżej w punktach 2 i 3 aby obliczyć liczbę spoacuteźnień w komoacuterce C16
5 Zapisz plik pod nazwą frekwencja w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie zostało wykonane w programie Calc mdash w programie Excel należałoby postąpić dokładnie tak samo
WskazoacutewkaW programie Excel 2007 funkcja SUMA znajduje się na karcie Formuły w grupie Biblioteka funkcji
Rysunek 91 Tabela frekwencji w klasie 6
Rysunek 93 Rozwiązanie zadania
Kup książkę Poleć książkę
112 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Ćwiczenie 93
Przygotuj listę zakupoacutew Oblicz ile za nie zapłacisz
Nazwa artykułu Ilość Cena jednostkowa WartośćZeszyty 12 350Kurtka 1 45600Kalkulator 1 6100Obuwie sportowe 1 8600Skarpetki 10 650Spodnie 2 18000Razem
Zapisz dokument w katalogu Obliczenia nadaj plikowi nazwę zgodną z jego zawartością
Pytania i zadania
Wszystkie pliki zapisz w katalogu Obliczenia
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik czytelnictwo Wpisz do tabeli imiona i nazwiska wszystkich ucznioacutew Twojej klasy Uzupełnij tabelę danymi dotyczącymi liczby książek przeczytanych przez każdego z ucznioacutew w poszczegoacutelnych miesiącach w bieżącym roku szkolnym Używając odpowiedniej funkcji oblicz ile łącznie książek przeczytali uczniowie klasy Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia bez zmiany nazwy
3 Wykonaj ćwiczenie B z płyty
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 24)
24A
24
24B24
Jak wiesz aby otrzymać średnią arytmetyczną kilku liczb należy je dodać i otrzymany wynik podzielić przez ich liczbę Aby policzyć średnią w arkuszu kalkulacyjnym należy skorzystać z funkcji ŚREDNIA Wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 94
Korzystając z programu Excel oblicz średnią temperaturę powietrza z tygodnia obserwowania pogody Dane zapisz w nowym arkuszu Podaj najniższą i najwyższą temperaturę Plik zapisz w katalogu Obliczenia pod nazwą temperatura
1 Otwoacuterz nowy arkusz i uzupełnij go danymi (rysunek 94)
2 Ustaw komoacuterkę bieżącą w B9 i kliknij strzałkę przy przycisku aby rozwinąć menu (rysunek 95) następnie wybierz
funkcję Średnia
3 Otrzymasz rezultat widoczny na rysunku 96 Do komoacuterki B9 zostanie wstawiony wynik działania funkcji
Rysunek 96 Wynik działania funkcji ŚREDNIA
Lekcja 25
Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
PamiętajUtrzymuj porządek na dysku Nazwa pliku powinna informować o tym jaka jest jego zawartość Jeśli w arkuszu znajdują się dane dotyczące powierzchni poszczegoacutelnych kontynentoacutew nazwij plik powierzchnia kontynentow Jeżeli znajdują się tam informacje dotyczące pomiaroacutew temperatury zapisz arkusz pod nazwą temperatura
Kup książkę Poleć książkę
113Lekcja 25 Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
Jak wiesz aby otrzymać średnią arytmetyczną kilku liczb należy je dodać i otrzymany wynik podzielić przez ich liczbę Aby policzyć średnią w arkuszu kalkulacyjnym należy skorzystać z funkcji ŚREDNIA Wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 94
Korzystając z programu Excel oblicz średnią temperaturę powietrza z tygodnia obserwowania pogody Dane zapisz w nowym arkuszu Podaj najniższą i najwyższą temperaturę Plik zapisz w katalogu Obliczenia pod nazwą temperatura
1 Otwoacuterz nowy arkusz i uzupełnij go danymi (rysunek 94)
2 Ustaw komoacuterkę bieżącą w B9 i kliknij strzałkę przy przycisku aby rozwinąć menu (rysunek 95) następnie wybierz
funkcję Średnia
3 Otrzymasz rezultat widoczny na rysunku 96 Do komoacuterki B9 zostanie wstawiony wynik działania funkcji
Rysunek 96 Wynik działania funkcji ŚREDNIA
Lekcja 25
Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
Rysunek 94 Przykładowy arkusz danych
Rysunek 95 Lista podstawowych funkcji programu Excel
Kup książkę Poleć książkę
114 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
4 Aby obliczyć najniższą i najwyższą temperaturę w podanym tygodniu rozwiń menu przycisku i skorzystaj z funkcji Minimum Maksimum Zwroacuteć uwagę na zaznaczony obszar w obu przypadkach powinien to być obszar B2B8 (rysunek 97)
Rysunek 97 Wynik obliczenia najwyższej i najniższej temperatury
5 Zapisz plik pod nazwą temperatura w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 95
W arkuszu kalkulacyjnym utwoacuterz zestawienie domowych wydatkoacutew poniesionych w ciągu jednego tygodnia Wzoacuter tabeli znajdziesz poniżej Sporządzone zestawienie zapisz w pliku wydatki w katalogu Obliczenia Policz wydatki razem oraz średnią dzienną wydatkoacutew
Wzoacuter tabeli
I tydzień Żywność Owoce i warzywa Odzież Sprzęt Kultura Inne Razem
Poniedziałek
Wtorek
Środa
Czwartek
Piątek
Sobota
Niedziela
Razem
Średnia wydatkoacutew w tygodniu
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik makulatura Korzystając z odpowiedniej funkcji oblicz największą najmniejszą oraz średnią liczbę kilogramoacutew makulatury zebranej w Twojej szkole przez poszczegoacutelne klasy w bieżącym roku szkolnym Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia nie zmieniając jego nazwy
3 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 25)
Aby dane wprowadzone do arkusza były czytelne musisz zadbać o jego wygląd Przed wydrukowaniem efektu swojej pracy skorzystaj z polecenia Podgląd wydruku
Ćwiczenie 96
Sprawdź podgląd wydruku zadania z ćwiczenia 95 W tym celu 1 Otwoacuterz plik temperatura z katalogu Obliczenia Aby to zrobić wybierz przycisk
a następnie i kliknij plik na liście Niedawno używane dokumenty (rysunek 98)
Rysunek 98 Okno OtwoacuterzNiedawno używane dokumenty
25A
25
25
Lekcja 26
Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Kup książkę Poleć książkę
115Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik makulatura Korzystając z odpowiedniej funkcji oblicz największą najmniejszą oraz średnią liczbę kilogramoacutew makulatury zebranej w Twojej szkole przez poszczegoacutelne klasy w bieżącym roku szkolnym Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia nie zmieniając jego nazwy
3 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 25)
Aby dane wprowadzone do arkusza były czytelne musisz zadbać o jego wygląd Przed wydrukowaniem efektu swojej pracy skorzystaj z polecenia Podgląd wydruku
Ćwiczenie 96
Sprawdź podgląd wydruku zadania z ćwiczenia 95 W tym celu 1 Otwoacuterz plik temperatura z katalogu Obliczenia Aby to zrobić wybierz przycisk
a następnie i kliknij plik na liście Niedawno używane dokumenty (rysunek 98)
Rysunek 98 Okno OtwoacuterzNiedawno używane dokumenty
25A
25
25
Lekcja 26
Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Kup książkę Poleć książkę
116 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
2 Wybierz przycisk Drukuj a następnie Podgląd wydruku (rysunek 99)
Okno Podgląd wydruku z widocznym rezultatem ćwiczenia przedstawiono na rysunku 910
Aby zamknąć podgląd wydruku należy kliknąć przycisk Zamknij podgląd wydruku
Jak widzisz nie są to czytelne dane Następne ćwiczenie pokaże jak poprawić wygląd arkusza
Ćwiczenie 97
Zmień wygląd arkusza z ćwiczenia 96 Wykonaj poniższe polecenia
1 Zaznacz obszar z danymi przeciągając myszą z wciśniętym LPM od na przykład lewej goacuternej komoacuterki do prawej dolnej W grupie Czcionka na karcie Narzędzia głoacutewne kliknij przycisk Obramowanie Przycisk Obramowanie zawiera wiele możliwości rysowania linii (rysunek 911)
2 Wybierz Wszystkie krawędzie po czym sprawdź jak teraz wygląda arkusz mdash w tym celu kliknij Podgląd wydruku (rysunek 912)
Rysunek 910 Podgląd wydruku użyty przycisk Powiększenie
Rysunek 99 Okno Drukuj opcja Podgląd wydruku mdash program Excel
Rysunek 911 Zaznaczony obszar i wciśnięty przycisk Obramowanie widoczne możliwości
Rysunek 912 Podgląd wydruku po wprowadzonej zmianie
Kup książkę Poleć książkę
117Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
3 Ustaw kolor komoacuterek w 1 wierszu Aby to zrobić należy zaznaczyć 1 wiersz i kliknąć przycisk Kolory motywu następnie wybrać kolor wypełnienia (rysunek 913)
4 W podobny sposoacuteb zmień kolor w całej tabeli jak na rysunku 914
Rysunek 914 Wygląd tabeli po zmianie koloru wypełnienia
5 Możesz teraz zmienić styl linii obramowania i jej kolor Kliknij ponownie przycisk Obramowanie wybierz polecenie Więcej obramowańhellip W oknie Formatowanie komoacuterek na zakładce Obramowanie wybierz styl linii i jej kolor (przykład pokazano na rysunku 915)
6 Wygląd tabeli został zmieniony (rysunek 916)
7 Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Rysunek 913 Wyboacuter koloru wypełnienia komoacuterek 1 wiersza
Rysunek 915 Przykładowe parametry formatowania komoacuterki w oknie Formatowanie komoacuterek
Rysunek 916 Tabela po sformatowaniu krawędzi
Kup książkę Poleć książkę
118 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Ćwiczenie 98
W otwartym arkuszu programu Excel zmień wygląd komoacuterki B2 Wyproacutebuj inne sposoby zmiany wyglądu komoacuterek za pomocą przycisku Obramowanie Przykłady przedstawia rysunek 917
Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 99 Ćwiczenie 98 lekcja 26
W programie Calc wykonaj cieniowanie komoacuterki z ćwiczenia 98 Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 910 Ćwiczenie 95 lekcja 25
Otwoacuterz plik wydatki opracowany w ćwiczeniu 95 (lekcja 25) Sformatuj tabelę w sposoacuteb opisany powyżej korzystając z poznanych przyciskoacutew programu Możesz zastosować inny wskazany przez nauczyciela kolor formatowania tabeli Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Opracuj w arkuszu kalkulacyjnym krzyżoacutewkę informatyczną Hasła (minimum 12) powinny dotyczyć poznanych zagadnień Litery tworzące rozwiązanie krzyżoacutewki powinny automatycznie utworzyć hasło w oddzielnym miejscu arkusza Zadbaj o estetyczny wygląd krzyżoacutewki Zapisz ją w pliku o nazwie będącej hasłem krzyżoacutewki
3 Wykonaj ćwiczenie B z płyty Rozwiąż krzyżoacutewkę
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 26)
26A
26B26
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danychRysunek 917 Przykłady zmiany wyglądu komoacuterek
Kup książkę Poleć książkę
119Lekcja 27 Temat Sortowanie danych
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danych
Rysunek 918 Opcja uruchamiania narzędzia sortowania
Kup książkę Poleć książkę
120 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
3 Na karcie Narzędzia głoacutewne w grupie Edycja kliknij przycisk Sortuj i fi ltruj a następnie opcję Sortowanie niestandardowe (rysunek 918)
4 W okienku ktoacutere się pojawi w polu Sortuj według wybierz z listy pozycję Ogoacutełem ponieważ tutaj znajdują się informacje o liczbie ludności Następnie w polu Sortowanie wybierz opcję Wartości i dalej Kolejność mdash Od Z do A (rysunek 919)
Rysunek 919 Okno Sortowanie mdash wyboacuter kolumny i sposobu sortowania
5 Dane zostaną uporządkowane (rysunek 920) Pamiętaj o wyglądzie tabeli mdash przykładowe formatowanie pokazano na rysunku obok
6 Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia
7 Zamknij arkusz
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 27)
27A27
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 920 Tabela po sformatowaniu zawierająca posortowane dane
Kup książkę Poleć książkę
121Lekcja 28 Temat Tworzenie prostego wykresu
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 922 Karta Wstawianie grupa Wykresy
Rysunek 921 Tabela danych
Kup książkę Poleć książkę
122 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Rysunek 923 Rezultat ćwiczenia mdash wstawiony wykres
6 Kliknij podwoacutejnie pole Tytuł wykresu i wpisz Wyniki wyboroacutew do SU Kliknij pole Serie 1 i usuń je wciskając klawisz Delete
7 Zapisz plik pod nazwą Wybory w katalogu Obliczenia Wybierz opcję Skoroszyt programu Excel 97-2003 W pasku nazwy pliku pojawi się tekst jak na rysunku 924 Wyboacuter tej opcji umożliwi pracę z plikiem roacutewnież w poprzednich wersjach programu Excel
Rysunek 924 Rezultat ćwiczenia
8 Zakończ prawidłowo pracę z programem
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Utwoacuterz wykres przedstawiający dane z ćwiczenia 911 z lekcji 27
3 Utwoacuterz wykresy przedstawiające dane opracowane w zadaniu 2 z lekcji 24
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 28)
Aby wydrukować tabelę i wykres musisz najpierw sprawdzić na podglądzie wydruku czy część tabeli lub wykresu nie została obcięta
Wykonaj jeszcze jedno ćwiczenie tym razem z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego pakietu OpenOffi ce
Ćwiczenie 913
Wprowadź dane do arkusza Sporządź wykres danych zawartych w tabeli Zapisz plik pod nazwą Powierzchnia kontynentow w katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj
poniższe czynności1 Uruchom program Calc2 Wprowadź dane do arkusza według
wzoru (rysunek 925)3 Zaznacz dane ktoacutere mają być
przedstawione na wykresie (włącznie z tytułami kolumn ale bez tytułu tabelki)
4 Kliknij przycisk Wykres
28A
Ćwiczenie 911 lekcja 27
Zadanie 2 lekcja 24
28
Lekcja 29
Temat Ustawienia wydruku drukowanie gotowych prac
Kup książkę Poleć książkę
DRODZY SZOacuteSTOKLASIŚCI
Rozdział 7 Prezentacja multimedialna 79Lekcja 19 Modyfikujemy obiekty graficzne 80Lekcja 20 Animacja niestandardowa 84Lekcja 21 Przygotowanie projektu bdquoKronika klasyrdquo 90
Rozdział 8 Tworzymy proste animacje 93Lekcja 22 Pierwsze kroki w nowym środowisku 94Lekcja 23 Opracowanie prostego projektu bdquoZabawa na łącerdquo 104
Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny 109Lekcja 24 Proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego mdash funkcja SUMA 110Lekcja 25 Funkcje ŚREDNIA MIN MAX 113Lekcja 26 Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku 115Lekcja 27 Sortowanie danych 119Lekcja 28 Tworzenie prostego wykresu 121Lekcja 29 Ustawienia wydruku drukowanie gotowych prac 123
Rozdział 10 Sprawdź czy umieszhellip 127Lekcja 30 Sprawdź sięhellip 128
Bibliografia 135
4 Spis treści
Kup książkę Poleć książkę
ROZDZIAŁ 9ARKUSZ KALKULACYJNY
W tym rozdziale
dowiesz się bull czym jest arkusz kalkulacyjny
bull jak przygotować dokument do druku i wydrukować go
nauczysz się bull wykonywać obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym
bull zmieniać wygląd arkusza
bull opracowywać wykresy
poznasz bull proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego
bull sposobyndash wykonywania obliczeń bez pomocy kalkulatorandash gromadzenia danych
CD
krok po kroku
pod okiem nauczyciela
inny przedmiot
odwołanie do WWW
uwaga
zadanie bonusowe
zadanie projektowe
zadanie trudniejsze
zeszyt ćwiczeńKup książkę Poleć książkę
110 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
W podręczniku do klasy piątej został przedstawiony program do wykonywania obliczeń bez użycia kalkulatora Teraz czas poznać go lepiej W tym roku nauczysz się sprawniej nim
posługiwać i obrazować wyniki obliczeń za pomocą wykresoacutew Ten program to arkusz kalkulacyjny
Znasz już dwa arkusze kalkulacyjne 1 Excel 2007 z pakietu Microsoft Offi ce ( Wszystkie programyMicrosoft Offi ce
Microsoft Offi ce Excel 2007)
2 Calc z pakietu OpenOffi ceorg ( Wszystkie programyOpenOffi ceorgOpenOffi ceorg Calc)
Ćwiczenie 91
Powtoacuterzenie 1 Omoacutew sposoby uruchamiania poznanych programoacutew
2 Opisz budowę okna jednego dowolnego programu poznanego na lekcji
3 Co oznaczają pojęcia komoacuterka komoacuterka bieżąca adres obszar separator
4 Wymień typy danych ktoacutere wprowadzamy do arkusza
5 Wyjaśnij pojęcie arkusz kalkulacyjny w odniesieniu do programu i do dokumentu
Aby dodać do siebie kilka lub więcej liczb wpisuje się formułę (=A1+A2+A3+A4+A5+A6+A7+A8) Można jednak zrobić to szybciej i prościej Zamiast wypisywać adresy kolejnych komoacuterek wystarczy skorzystać z funkcji SUMA o zapisie formuły =SUMA(A1A8) gdzie
bull SUMA mdash oznacza nazwę funkcji arkusza (przycisk )bull (A1A8) mdash oznacza że arkusz doda zawartość komoacuterek od A1 do A8
Lekcja 24
Temat Proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego mdash funkcja SUMA
PamiętajW formułach wolno używać tylko nawiasoacutew okrągłych
PamiętajArkusz kalkulacyjny to program służący do wykonywania obliczeń gromadzenia danych i opisywania ich za pomocą wykresoacutew
Kup książkę Poleć książkę
111Lekcja 24 Temat Proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego mdash funkcja SUMA
Lekcja 24
Temat Proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego mdash funkcja SUMA
Ćwiczenie 92
Korzystając z programu Calc sprawdź ile godzin opuścili i ile spoacuteźnień odnotowali w jednym miesiącu uczniowie klasy 6 W tym celu wykonaj poniższe czynności
1 Uzupełnij arkusz danymi jak na rysunku 91 a następnie ustaw komoacuterkę bieżącą w B16
2 Kliknij przycisk Suma mdash do komoacuterki B16 zostanie automatycznie wstawiona formuła =SUMA(B2B15) (rysunek 92)
Rysunek 92 Formuła sumowania z wykorzystaniem funkcji SUMA
3 Kliknij przycisk a komputer wykona działanie i poda wynik w komoacuterce B16 (rysunek 93)
4 Ustaw komoacuterkę bieżącą w C16 Wykonaj czynności opisane powyżej w punktach 2 i 3 aby obliczyć liczbę spoacuteźnień w komoacuterce C16
5 Zapisz plik pod nazwą frekwencja w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie zostało wykonane w programie Calc mdash w programie Excel należałoby postąpić dokładnie tak samo
WskazoacutewkaW programie Excel 2007 funkcja SUMA znajduje się na karcie Formuły w grupie Biblioteka funkcji
Rysunek 91 Tabela frekwencji w klasie 6
Rysunek 93 Rozwiązanie zadania
Kup książkę Poleć książkę
112 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Ćwiczenie 93
Przygotuj listę zakupoacutew Oblicz ile za nie zapłacisz
Nazwa artykułu Ilość Cena jednostkowa WartośćZeszyty 12 350Kurtka 1 45600Kalkulator 1 6100Obuwie sportowe 1 8600Skarpetki 10 650Spodnie 2 18000Razem
Zapisz dokument w katalogu Obliczenia nadaj plikowi nazwę zgodną z jego zawartością
Pytania i zadania
Wszystkie pliki zapisz w katalogu Obliczenia
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik czytelnictwo Wpisz do tabeli imiona i nazwiska wszystkich ucznioacutew Twojej klasy Uzupełnij tabelę danymi dotyczącymi liczby książek przeczytanych przez każdego z ucznioacutew w poszczegoacutelnych miesiącach w bieżącym roku szkolnym Używając odpowiedniej funkcji oblicz ile łącznie książek przeczytali uczniowie klasy Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia bez zmiany nazwy
3 Wykonaj ćwiczenie B z płyty
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 24)
24A
24
24B24
Jak wiesz aby otrzymać średnią arytmetyczną kilku liczb należy je dodać i otrzymany wynik podzielić przez ich liczbę Aby policzyć średnią w arkuszu kalkulacyjnym należy skorzystać z funkcji ŚREDNIA Wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 94
Korzystając z programu Excel oblicz średnią temperaturę powietrza z tygodnia obserwowania pogody Dane zapisz w nowym arkuszu Podaj najniższą i najwyższą temperaturę Plik zapisz w katalogu Obliczenia pod nazwą temperatura
1 Otwoacuterz nowy arkusz i uzupełnij go danymi (rysunek 94)
2 Ustaw komoacuterkę bieżącą w B9 i kliknij strzałkę przy przycisku aby rozwinąć menu (rysunek 95) następnie wybierz
funkcję Średnia
3 Otrzymasz rezultat widoczny na rysunku 96 Do komoacuterki B9 zostanie wstawiony wynik działania funkcji
Rysunek 96 Wynik działania funkcji ŚREDNIA
Lekcja 25
Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
PamiętajUtrzymuj porządek na dysku Nazwa pliku powinna informować o tym jaka jest jego zawartość Jeśli w arkuszu znajdują się dane dotyczące powierzchni poszczegoacutelnych kontynentoacutew nazwij plik powierzchnia kontynentow Jeżeli znajdują się tam informacje dotyczące pomiaroacutew temperatury zapisz arkusz pod nazwą temperatura
Kup książkę Poleć książkę
113Lekcja 25 Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
Jak wiesz aby otrzymać średnią arytmetyczną kilku liczb należy je dodać i otrzymany wynik podzielić przez ich liczbę Aby policzyć średnią w arkuszu kalkulacyjnym należy skorzystać z funkcji ŚREDNIA Wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 94
Korzystając z programu Excel oblicz średnią temperaturę powietrza z tygodnia obserwowania pogody Dane zapisz w nowym arkuszu Podaj najniższą i najwyższą temperaturę Plik zapisz w katalogu Obliczenia pod nazwą temperatura
1 Otwoacuterz nowy arkusz i uzupełnij go danymi (rysunek 94)
2 Ustaw komoacuterkę bieżącą w B9 i kliknij strzałkę przy przycisku aby rozwinąć menu (rysunek 95) następnie wybierz
funkcję Średnia
3 Otrzymasz rezultat widoczny na rysunku 96 Do komoacuterki B9 zostanie wstawiony wynik działania funkcji
Rysunek 96 Wynik działania funkcji ŚREDNIA
Lekcja 25
Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
Rysunek 94 Przykładowy arkusz danych
Rysunek 95 Lista podstawowych funkcji programu Excel
Kup książkę Poleć książkę
114 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
4 Aby obliczyć najniższą i najwyższą temperaturę w podanym tygodniu rozwiń menu przycisku i skorzystaj z funkcji Minimum Maksimum Zwroacuteć uwagę na zaznaczony obszar w obu przypadkach powinien to być obszar B2B8 (rysunek 97)
Rysunek 97 Wynik obliczenia najwyższej i najniższej temperatury
5 Zapisz plik pod nazwą temperatura w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 95
W arkuszu kalkulacyjnym utwoacuterz zestawienie domowych wydatkoacutew poniesionych w ciągu jednego tygodnia Wzoacuter tabeli znajdziesz poniżej Sporządzone zestawienie zapisz w pliku wydatki w katalogu Obliczenia Policz wydatki razem oraz średnią dzienną wydatkoacutew
Wzoacuter tabeli
I tydzień Żywność Owoce i warzywa Odzież Sprzęt Kultura Inne Razem
Poniedziałek
Wtorek
Środa
Czwartek
Piątek
Sobota
Niedziela
Razem
Średnia wydatkoacutew w tygodniu
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik makulatura Korzystając z odpowiedniej funkcji oblicz największą najmniejszą oraz średnią liczbę kilogramoacutew makulatury zebranej w Twojej szkole przez poszczegoacutelne klasy w bieżącym roku szkolnym Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia nie zmieniając jego nazwy
3 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 25)
Aby dane wprowadzone do arkusza były czytelne musisz zadbać o jego wygląd Przed wydrukowaniem efektu swojej pracy skorzystaj z polecenia Podgląd wydruku
Ćwiczenie 96
Sprawdź podgląd wydruku zadania z ćwiczenia 95 W tym celu 1 Otwoacuterz plik temperatura z katalogu Obliczenia Aby to zrobić wybierz przycisk
a następnie i kliknij plik na liście Niedawno używane dokumenty (rysunek 98)
Rysunek 98 Okno OtwoacuterzNiedawno używane dokumenty
25A
25
25
Lekcja 26
Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Kup książkę Poleć książkę
115Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik makulatura Korzystając z odpowiedniej funkcji oblicz największą najmniejszą oraz średnią liczbę kilogramoacutew makulatury zebranej w Twojej szkole przez poszczegoacutelne klasy w bieżącym roku szkolnym Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia nie zmieniając jego nazwy
3 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 25)
Aby dane wprowadzone do arkusza były czytelne musisz zadbać o jego wygląd Przed wydrukowaniem efektu swojej pracy skorzystaj z polecenia Podgląd wydruku
Ćwiczenie 96
Sprawdź podgląd wydruku zadania z ćwiczenia 95 W tym celu 1 Otwoacuterz plik temperatura z katalogu Obliczenia Aby to zrobić wybierz przycisk
a następnie i kliknij plik na liście Niedawno używane dokumenty (rysunek 98)
Rysunek 98 Okno OtwoacuterzNiedawno używane dokumenty
25A
25
25
Lekcja 26
Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Kup książkę Poleć książkę
116 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
2 Wybierz przycisk Drukuj a następnie Podgląd wydruku (rysunek 99)
Okno Podgląd wydruku z widocznym rezultatem ćwiczenia przedstawiono na rysunku 910
Aby zamknąć podgląd wydruku należy kliknąć przycisk Zamknij podgląd wydruku
Jak widzisz nie są to czytelne dane Następne ćwiczenie pokaże jak poprawić wygląd arkusza
Ćwiczenie 97
Zmień wygląd arkusza z ćwiczenia 96 Wykonaj poniższe polecenia
1 Zaznacz obszar z danymi przeciągając myszą z wciśniętym LPM od na przykład lewej goacuternej komoacuterki do prawej dolnej W grupie Czcionka na karcie Narzędzia głoacutewne kliknij przycisk Obramowanie Przycisk Obramowanie zawiera wiele możliwości rysowania linii (rysunek 911)
2 Wybierz Wszystkie krawędzie po czym sprawdź jak teraz wygląda arkusz mdash w tym celu kliknij Podgląd wydruku (rysunek 912)
Rysunek 910 Podgląd wydruku użyty przycisk Powiększenie
Rysunek 99 Okno Drukuj opcja Podgląd wydruku mdash program Excel
Rysunek 911 Zaznaczony obszar i wciśnięty przycisk Obramowanie widoczne możliwości
Rysunek 912 Podgląd wydruku po wprowadzonej zmianie
Kup książkę Poleć książkę
117Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
3 Ustaw kolor komoacuterek w 1 wierszu Aby to zrobić należy zaznaczyć 1 wiersz i kliknąć przycisk Kolory motywu następnie wybrać kolor wypełnienia (rysunek 913)
4 W podobny sposoacuteb zmień kolor w całej tabeli jak na rysunku 914
Rysunek 914 Wygląd tabeli po zmianie koloru wypełnienia
5 Możesz teraz zmienić styl linii obramowania i jej kolor Kliknij ponownie przycisk Obramowanie wybierz polecenie Więcej obramowańhellip W oknie Formatowanie komoacuterek na zakładce Obramowanie wybierz styl linii i jej kolor (przykład pokazano na rysunku 915)
6 Wygląd tabeli został zmieniony (rysunek 916)
7 Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Rysunek 913 Wyboacuter koloru wypełnienia komoacuterek 1 wiersza
Rysunek 915 Przykładowe parametry formatowania komoacuterki w oknie Formatowanie komoacuterek
Rysunek 916 Tabela po sformatowaniu krawędzi
Kup książkę Poleć książkę
118 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Ćwiczenie 98
W otwartym arkuszu programu Excel zmień wygląd komoacuterki B2 Wyproacutebuj inne sposoby zmiany wyglądu komoacuterek za pomocą przycisku Obramowanie Przykłady przedstawia rysunek 917
Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 99 Ćwiczenie 98 lekcja 26
W programie Calc wykonaj cieniowanie komoacuterki z ćwiczenia 98 Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 910 Ćwiczenie 95 lekcja 25
Otwoacuterz plik wydatki opracowany w ćwiczeniu 95 (lekcja 25) Sformatuj tabelę w sposoacuteb opisany powyżej korzystając z poznanych przyciskoacutew programu Możesz zastosować inny wskazany przez nauczyciela kolor formatowania tabeli Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Opracuj w arkuszu kalkulacyjnym krzyżoacutewkę informatyczną Hasła (minimum 12) powinny dotyczyć poznanych zagadnień Litery tworzące rozwiązanie krzyżoacutewki powinny automatycznie utworzyć hasło w oddzielnym miejscu arkusza Zadbaj o estetyczny wygląd krzyżoacutewki Zapisz ją w pliku o nazwie będącej hasłem krzyżoacutewki
3 Wykonaj ćwiczenie B z płyty Rozwiąż krzyżoacutewkę
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 26)
26A
26B26
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danychRysunek 917 Przykłady zmiany wyglądu komoacuterek
Kup książkę Poleć książkę
119Lekcja 27 Temat Sortowanie danych
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danych
Rysunek 918 Opcja uruchamiania narzędzia sortowania
Kup książkę Poleć książkę
120 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
3 Na karcie Narzędzia głoacutewne w grupie Edycja kliknij przycisk Sortuj i fi ltruj a następnie opcję Sortowanie niestandardowe (rysunek 918)
4 W okienku ktoacutere się pojawi w polu Sortuj według wybierz z listy pozycję Ogoacutełem ponieważ tutaj znajdują się informacje o liczbie ludności Następnie w polu Sortowanie wybierz opcję Wartości i dalej Kolejność mdash Od Z do A (rysunek 919)
Rysunek 919 Okno Sortowanie mdash wyboacuter kolumny i sposobu sortowania
5 Dane zostaną uporządkowane (rysunek 920) Pamiętaj o wyglądzie tabeli mdash przykładowe formatowanie pokazano na rysunku obok
6 Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia
7 Zamknij arkusz
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 27)
27A27
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 920 Tabela po sformatowaniu zawierająca posortowane dane
Kup książkę Poleć książkę
121Lekcja 28 Temat Tworzenie prostego wykresu
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 922 Karta Wstawianie grupa Wykresy
Rysunek 921 Tabela danych
Kup książkę Poleć książkę
122 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Rysunek 923 Rezultat ćwiczenia mdash wstawiony wykres
6 Kliknij podwoacutejnie pole Tytuł wykresu i wpisz Wyniki wyboroacutew do SU Kliknij pole Serie 1 i usuń je wciskając klawisz Delete
7 Zapisz plik pod nazwą Wybory w katalogu Obliczenia Wybierz opcję Skoroszyt programu Excel 97-2003 W pasku nazwy pliku pojawi się tekst jak na rysunku 924 Wyboacuter tej opcji umożliwi pracę z plikiem roacutewnież w poprzednich wersjach programu Excel
Rysunek 924 Rezultat ćwiczenia
8 Zakończ prawidłowo pracę z programem
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Utwoacuterz wykres przedstawiający dane z ćwiczenia 911 z lekcji 27
3 Utwoacuterz wykresy przedstawiające dane opracowane w zadaniu 2 z lekcji 24
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 28)
Aby wydrukować tabelę i wykres musisz najpierw sprawdzić na podglądzie wydruku czy część tabeli lub wykresu nie została obcięta
Wykonaj jeszcze jedno ćwiczenie tym razem z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego pakietu OpenOffi ce
Ćwiczenie 913
Wprowadź dane do arkusza Sporządź wykres danych zawartych w tabeli Zapisz plik pod nazwą Powierzchnia kontynentow w katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj
poniższe czynności1 Uruchom program Calc2 Wprowadź dane do arkusza według
wzoru (rysunek 925)3 Zaznacz dane ktoacutere mają być
przedstawione na wykresie (włącznie z tytułami kolumn ale bez tytułu tabelki)
4 Kliknij przycisk Wykres
28A
Ćwiczenie 911 lekcja 27
Zadanie 2 lekcja 24
28
Lekcja 29
Temat Ustawienia wydruku drukowanie gotowych prac
Kup książkę Poleć książkę
ROZDZIAŁ 9ARKUSZ KALKULACYJNY
W tym rozdziale
dowiesz się bull czym jest arkusz kalkulacyjny
bull jak przygotować dokument do druku i wydrukować go
nauczysz się bull wykonywać obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym
bull zmieniać wygląd arkusza
bull opracowywać wykresy
poznasz bull proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego
bull sposobyndash wykonywania obliczeń bez pomocy kalkulatorandash gromadzenia danych
CD
krok po kroku
pod okiem nauczyciela
inny przedmiot
odwołanie do WWW
uwaga
zadanie bonusowe
zadanie projektowe
zadanie trudniejsze
zeszyt ćwiczeńKup książkę Poleć książkę
110 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
W podręczniku do klasy piątej został przedstawiony program do wykonywania obliczeń bez użycia kalkulatora Teraz czas poznać go lepiej W tym roku nauczysz się sprawniej nim
posługiwać i obrazować wyniki obliczeń za pomocą wykresoacutew Ten program to arkusz kalkulacyjny
Znasz już dwa arkusze kalkulacyjne 1 Excel 2007 z pakietu Microsoft Offi ce ( Wszystkie programyMicrosoft Offi ce
Microsoft Offi ce Excel 2007)
2 Calc z pakietu OpenOffi ceorg ( Wszystkie programyOpenOffi ceorgOpenOffi ceorg Calc)
Ćwiczenie 91
Powtoacuterzenie 1 Omoacutew sposoby uruchamiania poznanych programoacutew
2 Opisz budowę okna jednego dowolnego programu poznanego na lekcji
3 Co oznaczają pojęcia komoacuterka komoacuterka bieżąca adres obszar separator
4 Wymień typy danych ktoacutere wprowadzamy do arkusza
5 Wyjaśnij pojęcie arkusz kalkulacyjny w odniesieniu do programu i do dokumentu
Aby dodać do siebie kilka lub więcej liczb wpisuje się formułę (=A1+A2+A3+A4+A5+A6+A7+A8) Można jednak zrobić to szybciej i prościej Zamiast wypisywać adresy kolejnych komoacuterek wystarczy skorzystać z funkcji SUMA o zapisie formuły =SUMA(A1A8) gdzie
bull SUMA mdash oznacza nazwę funkcji arkusza (przycisk )bull (A1A8) mdash oznacza że arkusz doda zawartość komoacuterek od A1 do A8
Lekcja 24
Temat Proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego mdash funkcja SUMA
PamiętajW formułach wolno używać tylko nawiasoacutew okrągłych
PamiętajArkusz kalkulacyjny to program służący do wykonywania obliczeń gromadzenia danych i opisywania ich za pomocą wykresoacutew
Kup książkę Poleć książkę
111Lekcja 24 Temat Proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego mdash funkcja SUMA
Lekcja 24
Temat Proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego mdash funkcja SUMA
Ćwiczenie 92
Korzystając z programu Calc sprawdź ile godzin opuścili i ile spoacuteźnień odnotowali w jednym miesiącu uczniowie klasy 6 W tym celu wykonaj poniższe czynności
1 Uzupełnij arkusz danymi jak na rysunku 91 a następnie ustaw komoacuterkę bieżącą w B16
2 Kliknij przycisk Suma mdash do komoacuterki B16 zostanie automatycznie wstawiona formuła =SUMA(B2B15) (rysunek 92)
Rysunek 92 Formuła sumowania z wykorzystaniem funkcji SUMA
3 Kliknij przycisk a komputer wykona działanie i poda wynik w komoacuterce B16 (rysunek 93)
4 Ustaw komoacuterkę bieżącą w C16 Wykonaj czynności opisane powyżej w punktach 2 i 3 aby obliczyć liczbę spoacuteźnień w komoacuterce C16
5 Zapisz plik pod nazwą frekwencja w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie zostało wykonane w programie Calc mdash w programie Excel należałoby postąpić dokładnie tak samo
WskazoacutewkaW programie Excel 2007 funkcja SUMA znajduje się na karcie Formuły w grupie Biblioteka funkcji
Rysunek 91 Tabela frekwencji w klasie 6
Rysunek 93 Rozwiązanie zadania
Kup książkę Poleć książkę
112 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Ćwiczenie 93
Przygotuj listę zakupoacutew Oblicz ile za nie zapłacisz
Nazwa artykułu Ilość Cena jednostkowa WartośćZeszyty 12 350Kurtka 1 45600Kalkulator 1 6100Obuwie sportowe 1 8600Skarpetki 10 650Spodnie 2 18000Razem
Zapisz dokument w katalogu Obliczenia nadaj plikowi nazwę zgodną z jego zawartością
Pytania i zadania
Wszystkie pliki zapisz w katalogu Obliczenia
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik czytelnictwo Wpisz do tabeli imiona i nazwiska wszystkich ucznioacutew Twojej klasy Uzupełnij tabelę danymi dotyczącymi liczby książek przeczytanych przez każdego z ucznioacutew w poszczegoacutelnych miesiącach w bieżącym roku szkolnym Używając odpowiedniej funkcji oblicz ile łącznie książek przeczytali uczniowie klasy Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia bez zmiany nazwy
3 Wykonaj ćwiczenie B z płyty
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 24)
24A
24
24B24
Jak wiesz aby otrzymać średnią arytmetyczną kilku liczb należy je dodać i otrzymany wynik podzielić przez ich liczbę Aby policzyć średnią w arkuszu kalkulacyjnym należy skorzystać z funkcji ŚREDNIA Wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 94
Korzystając z programu Excel oblicz średnią temperaturę powietrza z tygodnia obserwowania pogody Dane zapisz w nowym arkuszu Podaj najniższą i najwyższą temperaturę Plik zapisz w katalogu Obliczenia pod nazwą temperatura
1 Otwoacuterz nowy arkusz i uzupełnij go danymi (rysunek 94)
2 Ustaw komoacuterkę bieżącą w B9 i kliknij strzałkę przy przycisku aby rozwinąć menu (rysunek 95) następnie wybierz
funkcję Średnia
3 Otrzymasz rezultat widoczny na rysunku 96 Do komoacuterki B9 zostanie wstawiony wynik działania funkcji
Rysunek 96 Wynik działania funkcji ŚREDNIA
Lekcja 25
Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
PamiętajUtrzymuj porządek na dysku Nazwa pliku powinna informować o tym jaka jest jego zawartość Jeśli w arkuszu znajdują się dane dotyczące powierzchni poszczegoacutelnych kontynentoacutew nazwij plik powierzchnia kontynentow Jeżeli znajdują się tam informacje dotyczące pomiaroacutew temperatury zapisz arkusz pod nazwą temperatura
Kup książkę Poleć książkę
113Lekcja 25 Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
Jak wiesz aby otrzymać średnią arytmetyczną kilku liczb należy je dodać i otrzymany wynik podzielić przez ich liczbę Aby policzyć średnią w arkuszu kalkulacyjnym należy skorzystać z funkcji ŚREDNIA Wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 94
Korzystając z programu Excel oblicz średnią temperaturę powietrza z tygodnia obserwowania pogody Dane zapisz w nowym arkuszu Podaj najniższą i najwyższą temperaturę Plik zapisz w katalogu Obliczenia pod nazwą temperatura
1 Otwoacuterz nowy arkusz i uzupełnij go danymi (rysunek 94)
2 Ustaw komoacuterkę bieżącą w B9 i kliknij strzałkę przy przycisku aby rozwinąć menu (rysunek 95) następnie wybierz
funkcję Średnia
3 Otrzymasz rezultat widoczny na rysunku 96 Do komoacuterki B9 zostanie wstawiony wynik działania funkcji
Rysunek 96 Wynik działania funkcji ŚREDNIA
Lekcja 25
Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
Rysunek 94 Przykładowy arkusz danych
Rysunek 95 Lista podstawowych funkcji programu Excel
Kup książkę Poleć książkę
114 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
4 Aby obliczyć najniższą i najwyższą temperaturę w podanym tygodniu rozwiń menu przycisku i skorzystaj z funkcji Minimum Maksimum Zwroacuteć uwagę na zaznaczony obszar w obu przypadkach powinien to być obszar B2B8 (rysunek 97)
Rysunek 97 Wynik obliczenia najwyższej i najniższej temperatury
5 Zapisz plik pod nazwą temperatura w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 95
W arkuszu kalkulacyjnym utwoacuterz zestawienie domowych wydatkoacutew poniesionych w ciągu jednego tygodnia Wzoacuter tabeli znajdziesz poniżej Sporządzone zestawienie zapisz w pliku wydatki w katalogu Obliczenia Policz wydatki razem oraz średnią dzienną wydatkoacutew
Wzoacuter tabeli
I tydzień Żywność Owoce i warzywa Odzież Sprzęt Kultura Inne Razem
Poniedziałek
Wtorek
Środa
Czwartek
Piątek
Sobota
Niedziela
Razem
Średnia wydatkoacutew w tygodniu
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik makulatura Korzystając z odpowiedniej funkcji oblicz największą najmniejszą oraz średnią liczbę kilogramoacutew makulatury zebranej w Twojej szkole przez poszczegoacutelne klasy w bieżącym roku szkolnym Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia nie zmieniając jego nazwy
3 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 25)
Aby dane wprowadzone do arkusza były czytelne musisz zadbać o jego wygląd Przed wydrukowaniem efektu swojej pracy skorzystaj z polecenia Podgląd wydruku
Ćwiczenie 96
Sprawdź podgląd wydruku zadania z ćwiczenia 95 W tym celu 1 Otwoacuterz plik temperatura z katalogu Obliczenia Aby to zrobić wybierz przycisk
a następnie i kliknij plik na liście Niedawno używane dokumenty (rysunek 98)
Rysunek 98 Okno OtwoacuterzNiedawno używane dokumenty
25A
25
25
Lekcja 26
Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Kup książkę Poleć książkę
115Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik makulatura Korzystając z odpowiedniej funkcji oblicz największą najmniejszą oraz średnią liczbę kilogramoacutew makulatury zebranej w Twojej szkole przez poszczegoacutelne klasy w bieżącym roku szkolnym Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia nie zmieniając jego nazwy
3 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 25)
Aby dane wprowadzone do arkusza były czytelne musisz zadbać o jego wygląd Przed wydrukowaniem efektu swojej pracy skorzystaj z polecenia Podgląd wydruku
Ćwiczenie 96
Sprawdź podgląd wydruku zadania z ćwiczenia 95 W tym celu 1 Otwoacuterz plik temperatura z katalogu Obliczenia Aby to zrobić wybierz przycisk
a następnie i kliknij plik na liście Niedawno używane dokumenty (rysunek 98)
Rysunek 98 Okno OtwoacuterzNiedawno używane dokumenty
25A
25
25
Lekcja 26
Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Kup książkę Poleć książkę
116 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
2 Wybierz przycisk Drukuj a następnie Podgląd wydruku (rysunek 99)
Okno Podgląd wydruku z widocznym rezultatem ćwiczenia przedstawiono na rysunku 910
Aby zamknąć podgląd wydruku należy kliknąć przycisk Zamknij podgląd wydruku
Jak widzisz nie są to czytelne dane Następne ćwiczenie pokaże jak poprawić wygląd arkusza
Ćwiczenie 97
Zmień wygląd arkusza z ćwiczenia 96 Wykonaj poniższe polecenia
1 Zaznacz obszar z danymi przeciągając myszą z wciśniętym LPM od na przykład lewej goacuternej komoacuterki do prawej dolnej W grupie Czcionka na karcie Narzędzia głoacutewne kliknij przycisk Obramowanie Przycisk Obramowanie zawiera wiele możliwości rysowania linii (rysunek 911)
2 Wybierz Wszystkie krawędzie po czym sprawdź jak teraz wygląda arkusz mdash w tym celu kliknij Podgląd wydruku (rysunek 912)
Rysunek 910 Podgląd wydruku użyty przycisk Powiększenie
Rysunek 99 Okno Drukuj opcja Podgląd wydruku mdash program Excel
Rysunek 911 Zaznaczony obszar i wciśnięty przycisk Obramowanie widoczne możliwości
Rysunek 912 Podgląd wydruku po wprowadzonej zmianie
Kup książkę Poleć książkę
117Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
3 Ustaw kolor komoacuterek w 1 wierszu Aby to zrobić należy zaznaczyć 1 wiersz i kliknąć przycisk Kolory motywu następnie wybrać kolor wypełnienia (rysunek 913)
4 W podobny sposoacuteb zmień kolor w całej tabeli jak na rysunku 914
Rysunek 914 Wygląd tabeli po zmianie koloru wypełnienia
5 Możesz teraz zmienić styl linii obramowania i jej kolor Kliknij ponownie przycisk Obramowanie wybierz polecenie Więcej obramowańhellip W oknie Formatowanie komoacuterek na zakładce Obramowanie wybierz styl linii i jej kolor (przykład pokazano na rysunku 915)
6 Wygląd tabeli został zmieniony (rysunek 916)
7 Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Rysunek 913 Wyboacuter koloru wypełnienia komoacuterek 1 wiersza
Rysunek 915 Przykładowe parametry formatowania komoacuterki w oknie Formatowanie komoacuterek
Rysunek 916 Tabela po sformatowaniu krawędzi
Kup książkę Poleć książkę
118 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Ćwiczenie 98
W otwartym arkuszu programu Excel zmień wygląd komoacuterki B2 Wyproacutebuj inne sposoby zmiany wyglądu komoacuterek za pomocą przycisku Obramowanie Przykłady przedstawia rysunek 917
Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 99 Ćwiczenie 98 lekcja 26
W programie Calc wykonaj cieniowanie komoacuterki z ćwiczenia 98 Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 910 Ćwiczenie 95 lekcja 25
Otwoacuterz plik wydatki opracowany w ćwiczeniu 95 (lekcja 25) Sformatuj tabelę w sposoacuteb opisany powyżej korzystając z poznanych przyciskoacutew programu Możesz zastosować inny wskazany przez nauczyciela kolor formatowania tabeli Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Opracuj w arkuszu kalkulacyjnym krzyżoacutewkę informatyczną Hasła (minimum 12) powinny dotyczyć poznanych zagadnień Litery tworzące rozwiązanie krzyżoacutewki powinny automatycznie utworzyć hasło w oddzielnym miejscu arkusza Zadbaj o estetyczny wygląd krzyżoacutewki Zapisz ją w pliku o nazwie będącej hasłem krzyżoacutewki
3 Wykonaj ćwiczenie B z płyty Rozwiąż krzyżoacutewkę
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 26)
26A
26B26
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danychRysunek 917 Przykłady zmiany wyglądu komoacuterek
Kup książkę Poleć książkę
119Lekcja 27 Temat Sortowanie danych
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danych
Rysunek 918 Opcja uruchamiania narzędzia sortowania
Kup książkę Poleć książkę
120 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
3 Na karcie Narzędzia głoacutewne w grupie Edycja kliknij przycisk Sortuj i fi ltruj a następnie opcję Sortowanie niestandardowe (rysunek 918)
4 W okienku ktoacutere się pojawi w polu Sortuj według wybierz z listy pozycję Ogoacutełem ponieważ tutaj znajdują się informacje o liczbie ludności Następnie w polu Sortowanie wybierz opcję Wartości i dalej Kolejność mdash Od Z do A (rysunek 919)
Rysunek 919 Okno Sortowanie mdash wyboacuter kolumny i sposobu sortowania
5 Dane zostaną uporządkowane (rysunek 920) Pamiętaj o wyglądzie tabeli mdash przykładowe formatowanie pokazano na rysunku obok
6 Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia
7 Zamknij arkusz
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 27)
27A27
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 920 Tabela po sformatowaniu zawierająca posortowane dane
Kup książkę Poleć książkę
121Lekcja 28 Temat Tworzenie prostego wykresu
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 922 Karta Wstawianie grupa Wykresy
Rysunek 921 Tabela danych
Kup książkę Poleć książkę
122 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Rysunek 923 Rezultat ćwiczenia mdash wstawiony wykres
6 Kliknij podwoacutejnie pole Tytuł wykresu i wpisz Wyniki wyboroacutew do SU Kliknij pole Serie 1 i usuń je wciskając klawisz Delete
7 Zapisz plik pod nazwą Wybory w katalogu Obliczenia Wybierz opcję Skoroszyt programu Excel 97-2003 W pasku nazwy pliku pojawi się tekst jak na rysunku 924 Wyboacuter tej opcji umożliwi pracę z plikiem roacutewnież w poprzednich wersjach programu Excel
Rysunek 924 Rezultat ćwiczenia
8 Zakończ prawidłowo pracę z programem
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Utwoacuterz wykres przedstawiający dane z ćwiczenia 911 z lekcji 27
3 Utwoacuterz wykresy przedstawiające dane opracowane w zadaniu 2 z lekcji 24
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 28)
Aby wydrukować tabelę i wykres musisz najpierw sprawdzić na podglądzie wydruku czy część tabeli lub wykresu nie została obcięta
Wykonaj jeszcze jedno ćwiczenie tym razem z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego pakietu OpenOffi ce
Ćwiczenie 913
Wprowadź dane do arkusza Sporządź wykres danych zawartych w tabeli Zapisz plik pod nazwą Powierzchnia kontynentow w katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj
poniższe czynności1 Uruchom program Calc2 Wprowadź dane do arkusza według
wzoru (rysunek 925)3 Zaznacz dane ktoacutere mają być
przedstawione na wykresie (włącznie z tytułami kolumn ale bez tytułu tabelki)
4 Kliknij przycisk Wykres
28A
Ćwiczenie 911 lekcja 27
Zadanie 2 lekcja 24
28
Lekcja 29
Temat Ustawienia wydruku drukowanie gotowych prac
Kup książkę Poleć książkę
110 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
W podręczniku do klasy piątej został przedstawiony program do wykonywania obliczeń bez użycia kalkulatora Teraz czas poznać go lepiej W tym roku nauczysz się sprawniej nim
posługiwać i obrazować wyniki obliczeń za pomocą wykresoacutew Ten program to arkusz kalkulacyjny
Znasz już dwa arkusze kalkulacyjne 1 Excel 2007 z pakietu Microsoft Offi ce ( Wszystkie programyMicrosoft Offi ce
Microsoft Offi ce Excel 2007)
2 Calc z pakietu OpenOffi ceorg ( Wszystkie programyOpenOffi ceorgOpenOffi ceorg Calc)
Ćwiczenie 91
Powtoacuterzenie 1 Omoacutew sposoby uruchamiania poznanych programoacutew
2 Opisz budowę okna jednego dowolnego programu poznanego na lekcji
3 Co oznaczają pojęcia komoacuterka komoacuterka bieżąca adres obszar separator
4 Wymień typy danych ktoacutere wprowadzamy do arkusza
5 Wyjaśnij pojęcie arkusz kalkulacyjny w odniesieniu do programu i do dokumentu
Aby dodać do siebie kilka lub więcej liczb wpisuje się formułę (=A1+A2+A3+A4+A5+A6+A7+A8) Można jednak zrobić to szybciej i prościej Zamiast wypisywać adresy kolejnych komoacuterek wystarczy skorzystać z funkcji SUMA o zapisie formuły =SUMA(A1A8) gdzie
bull SUMA mdash oznacza nazwę funkcji arkusza (przycisk )bull (A1A8) mdash oznacza że arkusz doda zawartość komoacuterek od A1 do A8
Lekcja 24
Temat Proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego mdash funkcja SUMA
PamiętajW formułach wolno używać tylko nawiasoacutew okrągłych
PamiętajArkusz kalkulacyjny to program służący do wykonywania obliczeń gromadzenia danych i opisywania ich za pomocą wykresoacutew
Kup książkę Poleć książkę
111Lekcja 24 Temat Proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego mdash funkcja SUMA
Lekcja 24
Temat Proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego mdash funkcja SUMA
Ćwiczenie 92
Korzystając z programu Calc sprawdź ile godzin opuścili i ile spoacuteźnień odnotowali w jednym miesiącu uczniowie klasy 6 W tym celu wykonaj poniższe czynności
1 Uzupełnij arkusz danymi jak na rysunku 91 a następnie ustaw komoacuterkę bieżącą w B16
2 Kliknij przycisk Suma mdash do komoacuterki B16 zostanie automatycznie wstawiona formuła =SUMA(B2B15) (rysunek 92)
Rysunek 92 Formuła sumowania z wykorzystaniem funkcji SUMA
3 Kliknij przycisk a komputer wykona działanie i poda wynik w komoacuterce B16 (rysunek 93)
4 Ustaw komoacuterkę bieżącą w C16 Wykonaj czynności opisane powyżej w punktach 2 i 3 aby obliczyć liczbę spoacuteźnień w komoacuterce C16
5 Zapisz plik pod nazwą frekwencja w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie zostało wykonane w programie Calc mdash w programie Excel należałoby postąpić dokładnie tak samo
WskazoacutewkaW programie Excel 2007 funkcja SUMA znajduje się na karcie Formuły w grupie Biblioteka funkcji
Rysunek 91 Tabela frekwencji w klasie 6
Rysunek 93 Rozwiązanie zadania
Kup książkę Poleć książkę
112 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Ćwiczenie 93
Przygotuj listę zakupoacutew Oblicz ile za nie zapłacisz
Nazwa artykułu Ilość Cena jednostkowa WartośćZeszyty 12 350Kurtka 1 45600Kalkulator 1 6100Obuwie sportowe 1 8600Skarpetki 10 650Spodnie 2 18000Razem
Zapisz dokument w katalogu Obliczenia nadaj plikowi nazwę zgodną z jego zawartością
Pytania i zadania
Wszystkie pliki zapisz w katalogu Obliczenia
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik czytelnictwo Wpisz do tabeli imiona i nazwiska wszystkich ucznioacutew Twojej klasy Uzupełnij tabelę danymi dotyczącymi liczby książek przeczytanych przez każdego z ucznioacutew w poszczegoacutelnych miesiącach w bieżącym roku szkolnym Używając odpowiedniej funkcji oblicz ile łącznie książek przeczytali uczniowie klasy Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia bez zmiany nazwy
3 Wykonaj ćwiczenie B z płyty
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 24)
24A
24
24B24
Jak wiesz aby otrzymać średnią arytmetyczną kilku liczb należy je dodać i otrzymany wynik podzielić przez ich liczbę Aby policzyć średnią w arkuszu kalkulacyjnym należy skorzystać z funkcji ŚREDNIA Wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 94
Korzystając z programu Excel oblicz średnią temperaturę powietrza z tygodnia obserwowania pogody Dane zapisz w nowym arkuszu Podaj najniższą i najwyższą temperaturę Plik zapisz w katalogu Obliczenia pod nazwą temperatura
1 Otwoacuterz nowy arkusz i uzupełnij go danymi (rysunek 94)
2 Ustaw komoacuterkę bieżącą w B9 i kliknij strzałkę przy przycisku aby rozwinąć menu (rysunek 95) następnie wybierz
funkcję Średnia
3 Otrzymasz rezultat widoczny na rysunku 96 Do komoacuterki B9 zostanie wstawiony wynik działania funkcji
Rysunek 96 Wynik działania funkcji ŚREDNIA
Lekcja 25
Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
PamiętajUtrzymuj porządek na dysku Nazwa pliku powinna informować o tym jaka jest jego zawartość Jeśli w arkuszu znajdują się dane dotyczące powierzchni poszczegoacutelnych kontynentoacutew nazwij plik powierzchnia kontynentow Jeżeli znajdują się tam informacje dotyczące pomiaroacutew temperatury zapisz arkusz pod nazwą temperatura
Kup książkę Poleć książkę
113Lekcja 25 Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
Jak wiesz aby otrzymać średnią arytmetyczną kilku liczb należy je dodać i otrzymany wynik podzielić przez ich liczbę Aby policzyć średnią w arkuszu kalkulacyjnym należy skorzystać z funkcji ŚREDNIA Wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 94
Korzystając z programu Excel oblicz średnią temperaturę powietrza z tygodnia obserwowania pogody Dane zapisz w nowym arkuszu Podaj najniższą i najwyższą temperaturę Plik zapisz w katalogu Obliczenia pod nazwą temperatura
1 Otwoacuterz nowy arkusz i uzupełnij go danymi (rysunek 94)
2 Ustaw komoacuterkę bieżącą w B9 i kliknij strzałkę przy przycisku aby rozwinąć menu (rysunek 95) następnie wybierz
funkcję Średnia
3 Otrzymasz rezultat widoczny na rysunku 96 Do komoacuterki B9 zostanie wstawiony wynik działania funkcji
Rysunek 96 Wynik działania funkcji ŚREDNIA
Lekcja 25
Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
Rysunek 94 Przykładowy arkusz danych
Rysunek 95 Lista podstawowych funkcji programu Excel
Kup książkę Poleć książkę
114 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
4 Aby obliczyć najniższą i najwyższą temperaturę w podanym tygodniu rozwiń menu przycisku i skorzystaj z funkcji Minimum Maksimum Zwroacuteć uwagę na zaznaczony obszar w obu przypadkach powinien to być obszar B2B8 (rysunek 97)
Rysunek 97 Wynik obliczenia najwyższej i najniższej temperatury
5 Zapisz plik pod nazwą temperatura w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 95
W arkuszu kalkulacyjnym utwoacuterz zestawienie domowych wydatkoacutew poniesionych w ciągu jednego tygodnia Wzoacuter tabeli znajdziesz poniżej Sporządzone zestawienie zapisz w pliku wydatki w katalogu Obliczenia Policz wydatki razem oraz średnią dzienną wydatkoacutew
Wzoacuter tabeli
I tydzień Żywność Owoce i warzywa Odzież Sprzęt Kultura Inne Razem
Poniedziałek
Wtorek
Środa
Czwartek
Piątek
Sobota
Niedziela
Razem
Średnia wydatkoacutew w tygodniu
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik makulatura Korzystając z odpowiedniej funkcji oblicz największą najmniejszą oraz średnią liczbę kilogramoacutew makulatury zebranej w Twojej szkole przez poszczegoacutelne klasy w bieżącym roku szkolnym Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia nie zmieniając jego nazwy
3 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 25)
Aby dane wprowadzone do arkusza były czytelne musisz zadbać o jego wygląd Przed wydrukowaniem efektu swojej pracy skorzystaj z polecenia Podgląd wydruku
Ćwiczenie 96
Sprawdź podgląd wydruku zadania z ćwiczenia 95 W tym celu 1 Otwoacuterz plik temperatura z katalogu Obliczenia Aby to zrobić wybierz przycisk
a następnie i kliknij plik na liście Niedawno używane dokumenty (rysunek 98)
Rysunek 98 Okno OtwoacuterzNiedawno używane dokumenty
25A
25
25
Lekcja 26
Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Kup książkę Poleć książkę
115Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik makulatura Korzystając z odpowiedniej funkcji oblicz największą najmniejszą oraz średnią liczbę kilogramoacutew makulatury zebranej w Twojej szkole przez poszczegoacutelne klasy w bieżącym roku szkolnym Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia nie zmieniając jego nazwy
3 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 25)
Aby dane wprowadzone do arkusza były czytelne musisz zadbać o jego wygląd Przed wydrukowaniem efektu swojej pracy skorzystaj z polecenia Podgląd wydruku
Ćwiczenie 96
Sprawdź podgląd wydruku zadania z ćwiczenia 95 W tym celu 1 Otwoacuterz plik temperatura z katalogu Obliczenia Aby to zrobić wybierz przycisk
a następnie i kliknij plik na liście Niedawno używane dokumenty (rysunek 98)
Rysunek 98 Okno OtwoacuterzNiedawno używane dokumenty
25A
25
25
Lekcja 26
Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Kup książkę Poleć książkę
116 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
2 Wybierz przycisk Drukuj a następnie Podgląd wydruku (rysunek 99)
Okno Podgląd wydruku z widocznym rezultatem ćwiczenia przedstawiono na rysunku 910
Aby zamknąć podgląd wydruku należy kliknąć przycisk Zamknij podgląd wydruku
Jak widzisz nie są to czytelne dane Następne ćwiczenie pokaże jak poprawić wygląd arkusza
Ćwiczenie 97
Zmień wygląd arkusza z ćwiczenia 96 Wykonaj poniższe polecenia
1 Zaznacz obszar z danymi przeciągając myszą z wciśniętym LPM od na przykład lewej goacuternej komoacuterki do prawej dolnej W grupie Czcionka na karcie Narzędzia głoacutewne kliknij przycisk Obramowanie Przycisk Obramowanie zawiera wiele możliwości rysowania linii (rysunek 911)
2 Wybierz Wszystkie krawędzie po czym sprawdź jak teraz wygląda arkusz mdash w tym celu kliknij Podgląd wydruku (rysunek 912)
Rysunek 910 Podgląd wydruku użyty przycisk Powiększenie
Rysunek 99 Okno Drukuj opcja Podgląd wydruku mdash program Excel
Rysunek 911 Zaznaczony obszar i wciśnięty przycisk Obramowanie widoczne możliwości
Rysunek 912 Podgląd wydruku po wprowadzonej zmianie
Kup książkę Poleć książkę
117Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
3 Ustaw kolor komoacuterek w 1 wierszu Aby to zrobić należy zaznaczyć 1 wiersz i kliknąć przycisk Kolory motywu następnie wybrać kolor wypełnienia (rysunek 913)
4 W podobny sposoacuteb zmień kolor w całej tabeli jak na rysunku 914
Rysunek 914 Wygląd tabeli po zmianie koloru wypełnienia
5 Możesz teraz zmienić styl linii obramowania i jej kolor Kliknij ponownie przycisk Obramowanie wybierz polecenie Więcej obramowańhellip W oknie Formatowanie komoacuterek na zakładce Obramowanie wybierz styl linii i jej kolor (przykład pokazano na rysunku 915)
6 Wygląd tabeli został zmieniony (rysunek 916)
7 Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Rysunek 913 Wyboacuter koloru wypełnienia komoacuterek 1 wiersza
Rysunek 915 Przykładowe parametry formatowania komoacuterki w oknie Formatowanie komoacuterek
Rysunek 916 Tabela po sformatowaniu krawędzi
Kup książkę Poleć książkę
118 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Ćwiczenie 98
W otwartym arkuszu programu Excel zmień wygląd komoacuterki B2 Wyproacutebuj inne sposoby zmiany wyglądu komoacuterek za pomocą przycisku Obramowanie Przykłady przedstawia rysunek 917
Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 99 Ćwiczenie 98 lekcja 26
W programie Calc wykonaj cieniowanie komoacuterki z ćwiczenia 98 Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 910 Ćwiczenie 95 lekcja 25
Otwoacuterz plik wydatki opracowany w ćwiczeniu 95 (lekcja 25) Sformatuj tabelę w sposoacuteb opisany powyżej korzystając z poznanych przyciskoacutew programu Możesz zastosować inny wskazany przez nauczyciela kolor formatowania tabeli Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Opracuj w arkuszu kalkulacyjnym krzyżoacutewkę informatyczną Hasła (minimum 12) powinny dotyczyć poznanych zagadnień Litery tworzące rozwiązanie krzyżoacutewki powinny automatycznie utworzyć hasło w oddzielnym miejscu arkusza Zadbaj o estetyczny wygląd krzyżoacutewki Zapisz ją w pliku o nazwie będącej hasłem krzyżoacutewki
3 Wykonaj ćwiczenie B z płyty Rozwiąż krzyżoacutewkę
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 26)
26A
26B26
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danychRysunek 917 Przykłady zmiany wyglądu komoacuterek
Kup książkę Poleć książkę
119Lekcja 27 Temat Sortowanie danych
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danych
Rysunek 918 Opcja uruchamiania narzędzia sortowania
Kup książkę Poleć książkę
120 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
3 Na karcie Narzędzia głoacutewne w grupie Edycja kliknij przycisk Sortuj i fi ltruj a następnie opcję Sortowanie niestandardowe (rysunek 918)
4 W okienku ktoacutere się pojawi w polu Sortuj według wybierz z listy pozycję Ogoacutełem ponieważ tutaj znajdują się informacje o liczbie ludności Następnie w polu Sortowanie wybierz opcję Wartości i dalej Kolejność mdash Od Z do A (rysunek 919)
Rysunek 919 Okno Sortowanie mdash wyboacuter kolumny i sposobu sortowania
5 Dane zostaną uporządkowane (rysunek 920) Pamiętaj o wyglądzie tabeli mdash przykładowe formatowanie pokazano na rysunku obok
6 Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia
7 Zamknij arkusz
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 27)
27A27
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 920 Tabela po sformatowaniu zawierająca posortowane dane
Kup książkę Poleć książkę
121Lekcja 28 Temat Tworzenie prostego wykresu
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 922 Karta Wstawianie grupa Wykresy
Rysunek 921 Tabela danych
Kup książkę Poleć książkę
122 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Rysunek 923 Rezultat ćwiczenia mdash wstawiony wykres
6 Kliknij podwoacutejnie pole Tytuł wykresu i wpisz Wyniki wyboroacutew do SU Kliknij pole Serie 1 i usuń je wciskając klawisz Delete
7 Zapisz plik pod nazwą Wybory w katalogu Obliczenia Wybierz opcję Skoroszyt programu Excel 97-2003 W pasku nazwy pliku pojawi się tekst jak na rysunku 924 Wyboacuter tej opcji umożliwi pracę z plikiem roacutewnież w poprzednich wersjach programu Excel
Rysunek 924 Rezultat ćwiczenia
8 Zakończ prawidłowo pracę z programem
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Utwoacuterz wykres przedstawiający dane z ćwiczenia 911 z lekcji 27
3 Utwoacuterz wykresy przedstawiające dane opracowane w zadaniu 2 z lekcji 24
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 28)
Aby wydrukować tabelę i wykres musisz najpierw sprawdzić na podglądzie wydruku czy część tabeli lub wykresu nie została obcięta
Wykonaj jeszcze jedno ćwiczenie tym razem z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego pakietu OpenOffi ce
Ćwiczenie 913
Wprowadź dane do arkusza Sporządź wykres danych zawartych w tabeli Zapisz plik pod nazwą Powierzchnia kontynentow w katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj
poniższe czynności1 Uruchom program Calc2 Wprowadź dane do arkusza według
wzoru (rysunek 925)3 Zaznacz dane ktoacutere mają być
przedstawione na wykresie (włącznie z tytułami kolumn ale bez tytułu tabelki)
4 Kliknij przycisk Wykres
28A
Ćwiczenie 911 lekcja 27
Zadanie 2 lekcja 24
28
Lekcja 29
Temat Ustawienia wydruku drukowanie gotowych prac
Kup książkę Poleć książkę
111Lekcja 24 Temat Proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego mdash funkcja SUMA
Lekcja 24
Temat Proste zastosowania arkusza kalkulacyjnego mdash funkcja SUMA
Ćwiczenie 92
Korzystając z programu Calc sprawdź ile godzin opuścili i ile spoacuteźnień odnotowali w jednym miesiącu uczniowie klasy 6 W tym celu wykonaj poniższe czynności
1 Uzupełnij arkusz danymi jak na rysunku 91 a następnie ustaw komoacuterkę bieżącą w B16
2 Kliknij przycisk Suma mdash do komoacuterki B16 zostanie automatycznie wstawiona formuła =SUMA(B2B15) (rysunek 92)
Rysunek 92 Formuła sumowania z wykorzystaniem funkcji SUMA
3 Kliknij przycisk a komputer wykona działanie i poda wynik w komoacuterce B16 (rysunek 93)
4 Ustaw komoacuterkę bieżącą w C16 Wykonaj czynności opisane powyżej w punktach 2 i 3 aby obliczyć liczbę spoacuteźnień w komoacuterce C16
5 Zapisz plik pod nazwą frekwencja w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie zostało wykonane w programie Calc mdash w programie Excel należałoby postąpić dokładnie tak samo
WskazoacutewkaW programie Excel 2007 funkcja SUMA znajduje się na karcie Formuły w grupie Biblioteka funkcji
Rysunek 91 Tabela frekwencji w klasie 6
Rysunek 93 Rozwiązanie zadania
Kup książkę Poleć książkę
112 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Ćwiczenie 93
Przygotuj listę zakupoacutew Oblicz ile za nie zapłacisz
Nazwa artykułu Ilość Cena jednostkowa WartośćZeszyty 12 350Kurtka 1 45600Kalkulator 1 6100Obuwie sportowe 1 8600Skarpetki 10 650Spodnie 2 18000Razem
Zapisz dokument w katalogu Obliczenia nadaj plikowi nazwę zgodną z jego zawartością
Pytania i zadania
Wszystkie pliki zapisz w katalogu Obliczenia
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik czytelnictwo Wpisz do tabeli imiona i nazwiska wszystkich ucznioacutew Twojej klasy Uzupełnij tabelę danymi dotyczącymi liczby książek przeczytanych przez każdego z ucznioacutew w poszczegoacutelnych miesiącach w bieżącym roku szkolnym Używając odpowiedniej funkcji oblicz ile łącznie książek przeczytali uczniowie klasy Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia bez zmiany nazwy
3 Wykonaj ćwiczenie B z płyty
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 24)
24A
24
24B24
Jak wiesz aby otrzymać średnią arytmetyczną kilku liczb należy je dodać i otrzymany wynik podzielić przez ich liczbę Aby policzyć średnią w arkuszu kalkulacyjnym należy skorzystać z funkcji ŚREDNIA Wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 94
Korzystając z programu Excel oblicz średnią temperaturę powietrza z tygodnia obserwowania pogody Dane zapisz w nowym arkuszu Podaj najniższą i najwyższą temperaturę Plik zapisz w katalogu Obliczenia pod nazwą temperatura
1 Otwoacuterz nowy arkusz i uzupełnij go danymi (rysunek 94)
2 Ustaw komoacuterkę bieżącą w B9 i kliknij strzałkę przy przycisku aby rozwinąć menu (rysunek 95) następnie wybierz
funkcję Średnia
3 Otrzymasz rezultat widoczny na rysunku 96 Do komoacuterki B9 zostanie wstawiony wynik działania funkcji
Rysunek 96 Wynik działania funkcji ŚREDNIA
Lekcja 25
Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
PamiętajUtrzymuj porządek na dysku Nazwa pliku powinna informować o tym jaka jest jego zawartość Jeśli w arkuszu znajdują się dane dotyczące powierzchni poszczegoacutelnych kontynentoacutew nazwij plik powierzchnia kontynentow Jeżeli znajdują się tam informacje dotyczące pomiaroacutew temperatury zapisz arkusz pod nazwą temperatura
Kup książkę Poleć książkę
113Lekcja 25 Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
Jak wiesz aby otrzymać średnią arytmetyczną kilku liczb należy je dodać i otrzymany wynik podzielić przez ich liczbę Aby policzyć średnią w arkuszu kalkulacyjnym należy skorzystać z funkcji ŚREDNIA Wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 94
Korzystając z programu Excel oblicz średnią temperaturę powietrza z tygodnia obserwowania pogody Dane zapisz w nowym arkuszu Podaj najniższą i najwyższą temperaturę Plik zapisz w katalogu Obliczenia pod nazwą temperatura
1 Otwoacuterz nowy arkusz i uzupełnij go danymi (rysunek 94)
2 Ustaw komoacuterkę bieżącą w B9 i kliknij strzałkę przy przycisku aby rozwinąć menu (rysunek 95) następnie wybierz
funkcję Średnia
3 Otrzymasz rezultat widoczny na rysunku 96 Do komoacuterki B9 zostanie wstawiony wynik działania funkcji
Rysunek 96 Wynik działania funkcji ŚREDNIA
Lekcja 25
Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
Rysunek 94 Przykładowy arkusz danych
Rysunek 95 Lista podstawowych funkcji programu Excel
Kup książkę Poleć książkę
114 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
4 Aby obliczyć najniższą i najwyższą temperaturę w podanym tygodniu rozwiń menu przycisku i skorzystaj z funkcji Minimum Maksimum Zwroacuteć uwagę na zaznaczony obszar w obu przypadkach powinien to być obszar B2B8 (rysunek 97)
Rysunek 97 Wynik obliczenia najwyższej i najniższej temperatury
5 Zapisz plik pod nazwą temperatura w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 95
W arkuszu kalkulacyjnym utwoacuterz zestawienie domowych wydatkoacutew poniesionych w ciągu jednego tygodnia Wzoacuter tabeli znajdziesz poniżej Sporządzone zestawienie zapisz w pliku wydatki w katalogu Obliczenia Policz wydatki razem oraz średnią dzienną wydatkoacutew
Wzoacuter tabeli
I tydzień Żywność Owoce i warzywa Odzież Sprzęt Kultura Inne Razem
Poniedziałek
Wtorek
Środa
Czwartek
Piątek
Sobota
Niedziela
Razem
Średnia wydatkoacutew w tygodniu
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik makulatura Korzystając z odpowiedniej funkcji oblicz największą najmniejszą oraz średnią liczbę kilogramoacutew makulatury zebranej w Twojej szkole przez poszczegoacutelne klasy w bieżącym roku szkolnym Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia nie zmieniając jego nazwy
3 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 25)
Aby dane wprowadzone do arkusza były czytelne musisz zadbać o jego wygląd Przed wydrukowaniem efektu swojej pracy skorzystaj z polecenia Podgląd wydruku
Ćwiczenie 96
Sprawdź podgląd wydruku zadania z ćwiczenia 95 W tym celu 1 Otwoacuterz plik temperatura z katalogu Obliczenia Aby to zrobić wybierz przycisk
a następnie i kliknij plik na liście Niedawno używane dokumenty (rysunek 98)
Rysunek 98 Okno OtwoacuterzNiedawno używane dokumenty
25A
25
25
Lekcja 26
Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Kup książkę Poleć książkę
115Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik makulatura Korzystając z odpowiedniej funkcji oblicz największą najmniejszą oraz średnią liczbę kilogramoacutew makulatury zebranej w Twojej szkole przez poszczegoacutelne klasy w bieżącym roku szkolnym Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia nie zmieniając jego nazwy
3 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 25)
Aby dane wprowadzone do arkusza były czytelne musisz zadbać o jego wygląd Przed wydrukowaniem efektu swojej pracy skorzystaj z polecenia Podgląd wydruku
Ćwiczenie 96
Sprawdź podgląd wydruku zadania z ćwiczenia 95 W tym celu 1 Otwoacuterz plik temperatura z katalogu Obliczenia Aby to zrobić wybierz przycisk
a następnie i kliknij plik na liście Niedawno używane dokumenty (rysunek 98)
Rysunek 98 Okno OtwoacuterzNiedawno używane dokumenty
25A
25
25
Lekcja 26
Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Kup książkę Poleć książkę
116 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
2 Wybierz przycisk Drukuj a następnie Podgląd wydruku (rysunek 99)
Okno Podgląd wydruku z widocznym rezultatem ćwiczenia przedstawiono na rysunku 910
Aby zamknąć podgląd wydruku należy kliknąć przycisk Zamknij podgląd wydruku
Jak widzisz nie są to czytelne dane Następne ćwiczenie pokaże jak poprawić wygląd arkusza
Ćwiczenie 97
Zmień wygląd arkusza z ćwiczenia 96 Wykonaj poniższe polecenia
1 Zaznacz obszar z danymi przeciągając myszą z wciśniętym LPM od na przykład lewej goacuternej komoacuterki do prawej dolnej W grupie Czcionka na karcie Narzędzia głoacutewne kliknij przycisk Obramowanie Przycisk Obramowanie zawiera wiele możliwości rysowania linii (rysunek 911)
2 Wybierz Wszystkie krawędzie po czym sprawdź jak teraz wygląda arkusz mdash w tym celu kliknij Podgląd wydruku (rysunek 912)
Rysunek 910 Podgląd wydruku użyty przycisk Powiększenie
Rysunek 99 Okno Drukuj opcja Podgląd wydruku mdash program Excel
Rysunek 911 Zaznaczony obszar i wciśnięty przycisk Obramowanie widoczne możliwości
Rysunek 912 Podgląd wydruku po wprowadzonej zmianie
Kup książkę Poleć książkę
117Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
3 Ustaw kolor komoacuterek w 1 wierszu Aby to zrobić należy zaznaczyć 1 wiersz i kliknąć przycisk Kolory motywu następnie wybrać kolor wypełnienia (rysunek 913)
4 W podobny sposoacuteb zmień kolor w całej tabeli jak na rysunku 914
Rysunek 914 Wygląd tabeli po zmianie koloru wypełnienia
5 Możesz teraz zmienić styl linii obramowania i jej kolor Kliknij ponownie przycisk Obramowanie wybierz polecenie Więcej obramowańhellip W oknie Formatowanie komoacuterek na zakładce Obramowanie wybierz styl linii i jej kolor (przykład pokazano na rysunku 915)
6 Wygląd tabeli został zmieniony (rysunek 916)
7 Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Rysunek 913 Wyboacuter koloru wypełnienia komoacuterek 1 wiersza
Rysunek 915 Przykładowe parametry formatowania komoacuterki w oknie Formatowanie komoacuterek
Rysunek 916 Tabela po sformatowaniu krawędzi
Kup książkę Poleć książkę
118 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Ćwiczenie 98
W otwartym arkuszu programu Excel zmień wygląd komoacuterki B2 Wyproacutebuj inne sposoby zmiany wyglądu komoacuterek za pomocą przycisku Obramowanie Przykłady przedstawia rysunek 917
Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 99 Ćwiczenie 98 lekcja 26
W programie Calc wykonaj cieniowanie komoacuterki z ćwiczenia 98 Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 910 Ćwiczenie 95 lekcja 25
Otwoacuterz plik wydatki opracowany w ćwiczeniu 95 (lekcja 25) Sformatuj tabelę w sposoacuteb opisany powyżej korzystając z poznanych przyciskoacutew programu Możesz zastosować inny wskazany przez nauczyciela kolor formatowania tabeli Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Opracuj w arkuszu kalkulacyjnym krzyżoacutewkę informatyczną Hasła (minimum 12) powinny dotyczyć poznanych zagadnień Litery tworzące rozwiązanie krzyżoacutewki powinny automatycznie utworzyć hasło w oddzielnym miejscu arkusza Zadbaj o estetyczny wygląd krzyżoacutewki Zapisz ją w pliku o nazwie będącej hasłem krzyżoacutewki
3 Wykonaj ćwiczenie B z płyty Rozwiąż krzyżoacutewkę
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 26)
26A
26B26
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danychRysunek 917 Przykłady zmiany wyglądu komoacuterek
Kup książkę Poleć książkę
119Lekcja 27 Temat Sortowanie danych
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danych
Rysunek 918 Opcja uruchamiania narzędzia sortowania
Kup książkę Poleć książkę
120 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
3 Na karcie Narzędzia głoacutewne w grupie Edycja kliknij przycisk Sortuj i fi ltruj a następnie opcję Sortowanie niestandardowe (rysunek 918)
4 W okienku ktoacutere się pojawi w polu Sortuj według wybierz z listy pozycję Ogoacutełem ponieważ tutaj znajdują się informacje o liczbie ludności Następnie w polu Sortowanie wybierz opcję Wartości i dalej Kolejność mdash Od Z do A (rysunek 919)
Rysunek 919 Okno Sortowanie mdash wyboacuter kolumny i sposobu sortowania
5 Dane zostaną uporządkowane (rysunek 920) Pamiętaj o wyglądzie tabeli mdash przykładowe formatowanie pokazano na rysunku obok
6 Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia
7 Zamknij arkusz
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 27)
27A27
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 920 Tabela po sformatowaniu zawierająca posortowane dane
Kup książkę Poleć książkę
121Lekcja 28 Temat Tworzenie prostego wykresu
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 922 Karta Wstawianie grupa Wykresy
Rysunek 921 Tabela danych
Kup książkę Poleć książkę
122 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Rysunek 923 Rezultat ćwiczenia mdash wstawiony wykres
6 Kliknij podwoacutejnie pole Tytuł wykresu i wpisz Wyniki wyboroacutew do SU Kliknij pole Serie 1 i usuń je wciskając klawisz Delete
7 Zapisz plik pod nazwą Wybory w katalogu Obliczenia Wybierz opcję Skoroszyt programu Excel 97-2003 W pasku nazwy pliku pojawi się tekst jak na rysunku 924 Wyboacuter tej opcji umożliwi pracę z plikiem roacutewnież w poprzednich wersjach programu Excel
Rysunek 924 Rezultat ćwiczenia
8 Zakończ prawidłowo pracę z programem
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Utwoacuterz wykres przedstawiający dane z ćwiczenia 911 z lekcji 27
3 Utwoacuterz wykresy przedstawiające dane opracowane w zadaniu 2 z lekcji 24
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 28)
Aby wydrukować tabelę i wykres musisz najpierw sprawdzić na podglądzie wydruku czy część tabeli lub wykresu nie została obcięta
Wykonaj jeszcze jedno ćwiczenie tym razem z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego pakietu OpenOffi ce
Ćwiczenie 913
Wprowadź dane do arkusza Sporządź wykres danych zawartych w tabeli Zapisz plik pod nazwą Powierzchnia kontynentow w katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj
poniższe czynności1 Uruchom program Calc2 Wprowadź dane do arkusza według
wzoru (rysunek 925)3 Zaznacz dane ktoacutere mają być
przedstawione na wykresie (włącznie z tytułami kolumn ale bez tytułu tabelki)
4 Kliknij przycisk Wykres
28A
Ćwiczenie 911 lekcja 27
Zadanie 2 lekcja 24
28
Lekcja 29
Temat Ustawienia wydruku drukowanie gotowych prac
Kup książkę Poleć książkę
112 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Ćwiczenie 93
Przygotuj listę zakupoacutew Oblicz ile za nie zapłacisz
Nazwa artykułu Ilość Cena jednostkowa WartośćZeszyty 12 350Kurtka 1 45600Kalkulator 1 6100Obuwie sportowe 1 8600Skarpetki 10 650Spodnie 2 18000Razem
Zapisz dokument w katalogu Obliczenia nadaj plikowi nazwę zgodną z jego zawartością
Pytania i zadania
Wszystkie pliki zapisz w katalogu Obliczenia
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik czytelnictwo Wpisz do tabeli imiona i nazwiska wszystkich ucznioacutew Twojej klasy Uzupełnij tabelę danymi dotyczącymi liczby książek przeczytanych przez każdego z ucznioacutew w poszczegoacutelnych miesiącach w bieżącym roku szkolnym Używając odpowiedniej funkcji oblicz ile łącznie książek przeczytali uczniowie klasy Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia bez zmiany nazwy
3 Wykonaj ćwiczenie B z płyty
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 24)
24A
24
24B24
Jak wiesz aby otrzymać średnią arytmetyczną kilku liczb należy je dodać i otrzymany wynik podzielić przez ich liczbę Aby policzyć średnią w arkuszu kalkulacyjnym należy skorzystać z funkcji ŚREDNIA Wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 94
Korzystając z programu Excel oblicz średnią temperaturę powietrza z tygodnia obserwowania pogody Dane zapisz w nowym arkuszu Podaj najniższą i najwyższą temperaturę Plik zapisz w katalogu Obliczenia pod nazwą temperatura
1 Otwoacuterz nowy arkusz i uzupełnij go danymi (rysunek 94)
2 Ustaw komoacuterkę bieżącą w B9 i kliknij strzałkę przy przycisku aby rozwinąć menu (rysunek 95) następnie wybierz
funkcję Średnia
3 Otrzymasz rezultat widoczny na rysunku 96 Do komoacuterki B9 zostanie wstawiony wynik działania funkcji
Rysunek 96 Wynik działania funkcji ŚREDNIA
Lekcja 25
Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
PamiętajUtrzymuj porządek na dysku Nazwa pliku powinna informować o tym jaka jest jego zawartość Jeśli w arkuszu znajdują się dane dotyczące powierzchni poszczegoacutelnych kontynentoacutew nazwij plik powierzchnia kontynentow Jeżeli znajdują się tam informacje dotyczące pomiaroacutew temperatury zapisz arkusz pod nazwą temperatura
Kup książkę Poleć książkę
113Lekcja 25 Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
Jak wiesz aby otrzymać średnią arytmetyczną kilku liczb należy je dodać i otrzymany wynik podzielić przez ich liczbę Aby policzyć średnią w arkuszu kalkulacyjnym należy skorzystać z funkcji ŚREDNIA Wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 94
Korzystając z programu Excel oblicz średnią temperaturę powietrza z tygodnia obserwowania pogody Dane zapisz w nowym arkuszu Podaj najniższą i najwyższą temperaturę Plik zapisz w katalogu Obliczenia pod nazwą temperatura
1 Otwoacuterz nowy arkusz i uzupełnij go danymi (rysunek 94)
2 Ustaw komoacuterkę bieżącą w B9 i kliknij strzałkę przy przycisku aby rozwinąć menu (rysunek 95) następnie wybierz
funkcję Średnia
3 Otrzymasz rezultat widoczny na rysunku 96 Do komoacuterki B9 zostanie wstawiony wynik działania funkcji
Rysunek 96 Wynik działania funkcji ŚREDNIA
Lekcja 25
Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
Rysunek 94 Przykładowy arkusz danych
Rysunek 95 Lista podstawowych funkcji programu Excel
Kup książkę Poleć książkę
114 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
4 Aby obliczyć najniższą i najwyższą temperaturę w podanym tygodniu rozwiń menu przycisku i skorzystaj z funkcji Minimum Maksimum Zwroacuteć uwagę na zaznaczony obszar w obu przypadkach powinien to być obszar B2B8 (rysunek 97)
Rysunek 97 Wynik obliczenia najwyższej i najniższej temperatury
5 Zapisz plik pod nazwą temperatura w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 95
W arkuszu kalkulacyjnym utwoacuterz zestawienie domowych wydatkoacutew poniesionych w ciągu jednego tygodnia Wzoacuter tabeli znajdziesz poniżej Sporządzone zestawienie zapisz w pliku wydatki w katalogu Obliczenia Policz wydatki razem oraz średnią dzienną wydatkoacutew
Wzoacuter tabeli
I tydzień Żywność Owoce i warzywa Odzież Sprzęt Kultura Inne Razem
Poniedziałek
Wtorek
Środa
Czwartek
Piątek
Sobota
Niedziela
Razem
Średnia wydatkoacutew w tygodniu
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik makulatura Korzystając z odpowiedniej funkcji oblicz największą najmniejszą oraz średnią liczbę kilogramoacutew makulatury zebranej w Twojej szkole przez poszczegoacutelne klasy w bieżącym roku szkolnym Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia nie zmieniając jego nazwy
3 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 25)
Aby dane wprowadzone do arkusza były czytelne musisz zadbać o jego wygląd Przed wydrukowaniem efektu swojej pracy skorzystaj z polecenia Podgląd wydruku
Ćwiczenie 96
Sprawdź podgląd wydruku zadania z ćwiczenia 95 W tym celu 1 Otwoacuterz plik temperatura z katalogu Obliczenia Aby to zrobić wybierz przycisk
a następnie i kliknij plik na liście Niedawno używane dokumenty (rysunek 98)
Rysunek 98 Okno OtwoacuterzNiedawno używane dokumenty
25A
25
25
Lekcja 26
Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Kup książkę Poleć książkę
115Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik makulatura Korzystając z odpowiedniej funkcji oblicz największą najmniejszą oraz średnią liczbę kilogramoacutew makulatury zebranej w Twojej szkole przez poszczegoacutelne klasy w bieżącym roku szkolnym Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia nie zmieniając jego nazwy
3 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 25)
Aby dane wprowadzone do arkusza były czytelne musisz zadbać o jego wygląd Przed wydrukowaniem efektu swojej pracy skorzystaj z polecenia Podgląd wydruku
Ćwiczenie 96
Sprawdź podgląd wydruku zadania z ćwiczenia 95 W tym celu 1 Otwoacuterz plik temperatura z katalogu Obliczenia Aby to zrobić wybierz przycisk
a następnie i kliknij plik na liście Niedawno używane dokumenty (rysunek 98)
Rysunek 98 Okno OtwoacuterzNiedawno używane dokumenty
25A
25
25
Lekcja 26
Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Kup książkę Poleć książkę
116 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
2 Wybierz przycisk Drukuj a następnie Podgląd wydruku (rysunek 99)
Okno Podgląd wydruku z widocznym rezultatem ćwiczenia przedstawiono na rysunku 910
Aby zamknąć podgląd wydruku należy kliknąć przycisk Zamknij podgląd wydruku
Jak widzisz nie są to czytelne dane Następne ćwiczenie pokaże jak poprawić wygląd arkusza
Ćwiczenie 97
Zmień wygląd arkusza z ćwiczenia 96 Wykonaj poniższe polecenia
1 Zaznacz obszar z danymi przeciągając myszą z wciśniętym LPM od na przykład lewej goacuternej komoacuterki do prawej dolnej W grupie Czcionka na karcie Narzędzia głoacutewne kliknij przycisk Obramowanie Przycisk Obramowanie zawiera wiele możliwości rysowania linii (rysunek 911)
2 Wybierz Wszystkie krawędzie po czym sprawdź jak teraz wygląda arkusz mdash w tym celu kliknij Podgląd wydruku (rysunek 912)
Rysunek 910 Podgląd wydruku użyty przycisk Powiększenie
Rysunek 99 Okno Drukuj opcja Podgląd wydruku mdash program Excel
Rysunek 911 Zaznaczony obszar i wciśnięty przycisk Obramowanie widoczne możliwości
Rysunek 912 Podgląd wydruku po wprowadzonej zmianie
Kup książkę Poleć książkę
117Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
3 Ustaw kolor komoacuterek w 1 wierszu Aby to zrobić należy zaznaczyć 1 wiersz i kliknąć przycisk Kolory motywu następnie wybrać kolor wypełnienia (rysunek 913)
4 W podobny sposoacuteb zmień kolor w całej tabeli jak na rysunku 914
Rysunek 914 Wygląd tabeli po zmianie koloru wypełnienia
5 Możesz teraz zmienić styl linii obramowania i jej kolor Kliknij ponownie przycisk Obramowanie wybierz polecenie Więcej obramowańhellip W oknie Formatowanie komoacuterek na zakładce Obramowanie wybierz styl linii i jej kolor (przykład pokazano na rysunku 915)
6 Wygląd tabeli został zmieniony (rysunek 916)
7 Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Rysunek 913 Wyboacuter koloru wypełnienia komoacuterek 1 wiersza
Rysunek 915 Przykładowe parametry formatowania komoacuterki w oknie Formatowanie komoacuterek
Rysunek 916 Tabela po sformatowaniu krawędzi
Kup książkę Poleć książkę
118 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Ćwiczenie 98
W otwartym arkuszu programu Excel zmień wygląd komoacuterki B2 Wyproacutebuj inne sposoby zmiany wyglądu komoacuterek za pomocą przycisku Obramowanie Przykłady przedstawia rysunek 917
Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 99 Ćwiczenie 98 lekcja 26
W programie Calc wykonaj cieniowanie komoacuterki z ćwiczenia 98 Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 910 Ćwiczenie 95 lekcja 25
Otwoacuterz plik wydatki opracowany w ćwiczeniu 95 (lekcja 25) Sformatuj tabelę w sposoacuteb opisany powyżej korzystając z poznanych przyciskoacutew programu Możesz zastosować inny wskazany przez nauczyciela kolor formatowania tabeli Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Opracuj w arkuszu kalkulacyjnym krzyżoacutewkę informatyczną Hasła (minimum 12) powinny dotyczyć poznanych zagadnień Litery tworzące rozwiązanie krzyżoacutewki powinny automatycznie utworzyć hasło w oddzielnym miejscu arkusza Zadbaj o estetyczny wygląd krzyżoacutewki Zapisz ją w pliku o nazwie będącej hasłem krzyżoacutewki
3 Wykonaj ćwiczenie B z płyty Rozwiąż krzyżoacutewkę
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 26)
26A
26B26
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danychRysunek 917 Przykłady zmiany wyglądu komoacuterek
Kup książkę Poleć książkę
119Lekcja 27 Temat Sortowanie danych
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danych
Rysunek 918 Opcja uruchamiania narzędzia sortowania
Kup książkę Poleć książkę
120 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
3 Na karcie Narzędzia głoacutewne w grupie Edycja kliknij przycisk Sortuj i fi ltruj a następnie opcję Sortowanie niestandardowe (rysunek 918)
4 W okienku ktoacutere się pojawi w polu Sortuj według wybierz z listy pozycję Ogoacutełem ponieważ tutaj znajdują się informacje o liczbie ludności Następnie w polu Sortowanie wybierz opcję Wartości i dalej Kolejność mdash Od Z do A (rysunek 919)
Rysunek 919 Okno Sortowanie mdash wyboacuter kolumny i sposobu sortowania
5 Dane zostaną uporządkowane (rysunek 920) Pamiętaj o wyglądzie tabeli mdash przykładowe formatowanie pokazano na rysunku obok
6 Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia
7 Zamknij arkusz
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 27)
27A27
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 920 Tabela po sformatowaniu zawierająca posortowane dane
Kup książkę Poleć książkę
121Lekcja 28 Temat Tworzenie prostego wykresu
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 922 Karta Wstawianie grupa Wykresy
Rysunek 921 Tabela danych
Kup książkę Poleć książkę
122 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Rysunek 923 Rezultat ćwiczenia mdash wstawiony wykres
6 Kliknij podwoacutejnie pole Tytuł wykresu i wpisz Wyniki wyboroacutew do SU Kliknij pole Serie 1 i usuń je wciskając klawisz Delete
7 Zapisz plik pod nazwą Wybory w katalogu Obliczenia Wybierz opcję Skoroszyt programu Excel 97-2003 W pasku nazwy pliku pojawi się tekst jak na rysunku 924 Wyboacuter tej opcji umożliwi pracę z plikiem roacutewnież w poprzednich wersjach programu Excel
Rysunek 924 Rezultat ćwiczenia
8 Zakończ prawidłowo pracę z programem
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Utwoacuterz wykres przedstawiający dane z ćwiczenia 911 z lekcji 27
3 Utwoacuterz wykresy przedstawiające dane opracowane w zadaniu 2 z lekcji 24
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 28)
Aby wydrukować tabelę i wykres musisz najpierw sprawdzić na podglądzie wydruku czy część tabeli lub wykresu nie została obcięta
Wykonaj jeszcze jedno ćwiczenie tym razem z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego pakietu OpenOffi ce
Ćwiczenie 913
Wprowadź dane do arkusza Sporządź wykres danych zawartych w tabeli Zapisz plik pod nazwą Powierzchnia kontynentow w katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj
poniższe czynności1 Uruchom program Calc2 Wprowadź dane do arkusza według
wzoru (rysunek 925)3 Zaznacz dane ktoacutere mają być
przedstawione na wykresie (włącznie z tytułami kolumn ale bez tytułu tabelki)
4 Kliknij przycisk Wykres
28A
Ćwiczenie 911 lekcja 27
Zadanie 2 lekcja 24
28
Lekcja 29
Temat Ustawienia wydruku drukowanie gotowych prac
Kup książkę Poleć książkę
113Lekcja 25 Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
Jak wiesz aby otrzymać średnią arytmetyczną kilku liczb należy je dodać i otrzymany wynik podzielić przez ich liczbę Aby policzyć średnią w arkuszu kalkulacyjnym należy skorzystać z funkcji ŚREDNIA Wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 94
Korzystając z programu Excel oblicz średnią temperaturę powietrza z tygodnia obserwowania pogody Dane zapisz w nowym arkuszu Podaj najniższą i najwyższą temperaturę Plik zapisz w katalogu Obliczenia pod nazwą temperatura
1 Otwoacuterz nowy arkusz i uzupełnij go danymi (rysunek 94)
2 Ustaw komoacuterkę bieżącą w B9 i kliknij strzałkę przy przycisku aby rozwinąć menu (rysunek 95) następnie wybierz
funkcję Średnia
3 Otrzymasz rezultat widoczny na rysunku 96 Do komoacuterki B9 zostanie wstawiony wynik działania funkcji
Rysunek 96 Wynik działania funkcji ŚREDNIA
Lekcja 25
Temat Funkcje ŚREDNIA MIN MAX
Rysunek 94 Przykładowy arkusz danych
Rysunek 95 Lista podstawowych funkcji programu Excel
Kup książkę Poleć książkę
114 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
4 Aby obliczyć najniższą i najwyższą temperaturę w podanym tygodniu rozwiń menu przycisku i skorzystaj z funkcji Minimum Maksimum Zwroacuteć uwagę na zaznaczony obszar w obu przypadkach powinien to być obszar B2B8 (rysunek 97)
Rysunek 97 Wynik obliczenia najwyższej i najniższej temperatury
5 Zapisz plik pod nazwą temperatura w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 95
W arkuszu kalkulacyjnym utwoacuterz zestawienie domowych wydatkoacutew poniesionych w ciągu jednego tygodnia Wzoacuter tabeli znajdziesz poniżej Sporządzone zestawienie zapisz w pliku wydatki w katalogu Obliczenia Policz wydatki razem oraz średnią dzienną wydatkoacutew
Wzoacuter tabeli
I tydzień Żywność Owoce i warzywa Odzież Sprzęt Kultura Inne Razem
Poniedziałek
Wtorek
Środa
Czwartek
Piątek
Sobota
Niedziela
Razem
Średnia wydatkoacutew w tygodniu
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik makulatura Korzystając z odpowiedniej funkcji oblicz największą najmniejszą oraz średnią liczbę kilogramoacutew makulatury zebranej w Twojej szkole przez poszczegoacutelne klasy w bieżącym roku szkolnym Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia nie zmieniając jego nazwy
3 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 25)
Aby dane wprowadzone do arkusza były czytelne musisz zadbać o jego wygląd Przed wydrukowaniem efektu swojej pracy skorzystaj z polecenia Podgląd wydruku
Ćwiczenie 96
Sprawdź podgląd wydruku zadania z ćwiczenia 95 W tym celu 1 Otwoacuterz plik temperatura z katalogu Obliczenia Aby to zrobić wybierz przycisk
a następnie i kliknij plik na liście Niedawno używane dokumenty (rysunek 98)
Rysunek 98 Okno OtwoacuterzNiedawno używane dokumenty
25A
25
25
Lekcja 26
Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Kup książkę Poleć książkę
115Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik makulatura Korzystając z odpowiedniej funkcji oblicz największą najmniejszą oraz średnią liczbę kilogramoacutew makulatury zebranej w Twojej szkole przez poszczegoacutelne klasy w bieżącym roku szkolnym Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia nie zmieniając jego nazwy
3 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 25)
Aby dane wprowadzone do arkusza były czytelne musisz zadbać o jego wygląd Przed wydrukowaniem efektu swojej pracy skorzystaj z polecenia Podgląd wydruku
Ćwiczenie 96
Sprawdź podgląd wydruku zadania z ćwiczenia 95 W tym celu 1 Otwoacuterz plik temperatura z katalogu Obliczenia Aby to zrobić wybierz przycisk
a następnie i kliknij plik na liście Niedawno używane dokumenty (rysunek 98)
Rysunek 98 Okno OtwoacuterzNiedawno używane dokumenty
25A
25
25
Lekcja 26
Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Kup książkę Poleć książkę
116 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
2 Wybierz przycisk Drukuj a następnie Podgląd wydruku (rysunek 99)
Okno Podgląd wydruku z widocznym rezultatem ćwiczenia przedstawiono na rysunku 910
Aby zamknąć podgląd wydruku należy kliknąć przycisk Zamknij podgląd wydruku
Jak widzisz nie są to czytelne dane Następne ćwiczenie pokaże jak poprawić wygląd arkusza
Ćwiczenie 97
Zmień wygląd arkusza z ćwiczenia 96 Wykonaj poniższe polecenia
1 Zaznacz obszar z danymi przeciągając myszą z wciśniętym LPM od na przykład lewej goacuternej komoacuterki do prawej dolnej W grupie Czcionka na karcie Narzędzia głoacutewne kliknij przycisk Obramowanie Przycisk Obramowanie zawiera wiele możliwości rysowania linii (rysunek 911)
2 Wybierz Wszystkie krawędzie po czym sprawdź jak teraz wygląda arkusz mdash w tym celu kliknij Podgląd wydruku (rysunek 912)
Rysunek 910 Podgląd wydruku użyty przycisk Powiększenie
Rysunek 99 Okno Drukuj opcja Podgląd wydruku mdash program Excel
Rysunek 911 Zaznaczony obszar i wciśnięty przycisk Obramowanie widoczne możliwości
Rysunek 912 Podgląd wydruku po wprowadzonej zmianie
Kup książkę Poleć książkę
117Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
3 Ustaw kolor komoacuterek w 1 wierszu Aby to zrobić należy zaznaczyć 1 wiersz i kliknąć przycisk Kolory motywu następnie wybrać kolor wypełnienia (rysunek 913)
4 W podobny sposoacuteb zmień kolor w całej tabeli jak na rysunku 914
Rysunek 914 Wygląd tabeli po zmianie koloru wypełnienia
5 Możesz teraz zmienić styl linii obramowania i jej kolor Kliknij ponownie przycisk Obramowanie wybierz polecenie Więcej obramowańhellip W oknie Formatowanie komoacuterek na zakładce Obramowanie wybierz styl linii i jej kolor (przykład pokazano na rysunku 915)
6 Wygląd tabeli został zmieniony (rysunek 916)
7 Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Rysunek 913 Wyboacuter koloru wypełnienia komoacuterek 1 wiersza
Rysunek 915 Przykładowe parametry formatowania komoacuterki w oknie Formatowanie komoacuterek
Rysunek 916 Tabela po sformatowaniu krawędzi
Kup książkę Poleć książkę
118 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Ćwiczenie 98
W otwartym arkuszu programu Excel zmień wygląd komoacuterki B2 Wyproacutebuj inne sposoby zmiany wyglądu komoacuterek za pomocą przycisku Obramowanie Przykłady przedstawia rysunek 917
Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 99 Ćwiczenie 98 lekcja 26
W programie Calc wykonaj cieniowanie komoacuterki z ćwiczenia 98 Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 910 Ćwiczenie 95 lekcja 25
Otwoacuterz plik wydatki opracowany w ćwiczeniu 95 (lekcja 25) Sformatuj tabelę w sposoacuteb opisany powyżej korzystając z poznanych przyciskoacutew programu Możesz zastosować inny wskazany przez nauczyciela kolor formatowania tabeli Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Opracuj w arkuszu kalkulacyjnym krzyżoacutewkę informatyczną Hasła (minimum 12) powinny dotyczyć poznanych zagadnień Litery tworzące rozwiązanie krzyżoacutewki powinny automatycznie utworzyć hasło w oddzielnym miejscu arkusza Zadbaj o estetyczny wygląd krzyżoacutewki Zapisz ją w pliku o nazwie będącej hasłem krzyżoacutewki
3 Wykonaj ćwiczenie B z płyty Rozwiąż krzyżoacutewkę
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 26)
26A
26B26
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danychRysunek 917 Przykłady zmiany wyglądu komoacuterek
Kup książkę Poleć książkę
119Lekcja 27 Temat Sortowanie danych
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danych
Rysunek 918 Opcja uruchamiania narzędzia sortowania
Kup książkę Poleć książkę
120 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
3 Na karcie Narzędzia głoacutewne w grupie Edycja kliknij przycisk Sortuj i fi ltruj a następnie opcję Sortowanie niestandardowe (rysunek 918)
4 W okienku ktoacutere się pojawi w polu Sortuj według wybierz z listy pozycję Ogoacutełem ponieważ tutaj znajdują się informacje o liczbie ludności Następnie w polu Sortowanie wybierz opcję Wartości i dalej Kolejność mdash Od Z do A (rysunek 919)
Rysunek 919 Okno Sortowanie mdash wyboacuter kolumny i sposobu sortowania
5 Dane zostaną uporządkowane (rysunek 920) Pamiętaj o wyglądzie tabeli mdash przykładowe formatowanie pokazano na rysunku obok
6 Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia
7 Zamknij arkusz
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 27)
27A27
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 920 Tabela po sformatowaniu zawierająca posortowane dane
Kup książkę Poleć książkę
121Lekcja 28 Temat Tworzenie prostego wykresu
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 922 Karta Wstawianie grupa Wykresy
Rysunek 921 Tabela danych
Kup książkę Poleć książkę
122 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Rysunek 923 Rezultat ćwiczenia mdash wstawiony wykres
6 Kliknij podwoacutejnie pole Tytuł wykresu i wpisz Wyniki wyboroacutew do SU Kliknij pole Serie 1 i usuń je wciskając klawisz Delete
7 Zapisz plik pod nazwą Wybory w katalogu Obliczenia Wybierz opcję Skoroszyt programu Excel 97-2003 W pasku nazwy pliku pojawi się tekst jak na rysunku 924 Wyboacuter tej opcji umożliwi pracę z plikiem roacutewnież w poprzednich wersjach programu Excel
Rysunek 924 Rezultat ćwiczenia
8 Zakończ prawidłowo pracę z programem
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Utwoacuterz wykres przedstawiający dane z ćwiczenia 911 z lekcji 27
3 Utwoacuterz wykresy przedstawiające dane opracowane w zadaniu 2 z lekcji 24
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 28)
Aby wydrukować tabelę i wykres musisz najpierw sprawdzić na podglądzie wydruku czy część tabeli lub wykresu nie została obcięta
Wykonaj jeszcze jedno ćwiczenie tym razem z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego pakietu OpenOffi ce
Ćwiczenie 913
Wprowadź dane do arkusza Sporządź wykres danych zawartych w tabeli Zapisz plik pod nazwą Powierzchnia kontynentow w katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj
poniższe czynności1 Uruchom program Calc2 Wprowadź dane do arkusza według
wzoru (rysunek 925)3 Zaznacz dane ktoacutere mają być
przedstawione na wykresie (włącznie z tytułami kolumn ale bez tytułu tabelki)
4 Kliknij przycisk Wykres
28A
Ćwiczenie 911 lekcja 27
Zadanie 2 lekcja 24
28
Lekcja 29
Temat Ustawienia wydruku drukowanie gotowych prac
Kup książkę Poleć książkę
114 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
4 Aby obliczyć najniższą i najwyższą temperaturę w podanym tygodniu rozwiń menu przycisku i skorzystaj z funkcji Minimum Maksimum Zwroacuteć uwagę na zaznaczony obszar w obu przypadkach powinien to być obszar B2B8 (rysunek 97)
Rysunek 97 Wynik obliczenia najwyższej i najniższej temperatury
5 Zapisz plik pod nazwą temperatura w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 95
W arkuszu kalkulacyjnym utwoacuterz zestawienie domowych wydatkoacutew poniesionych w ciągu jednego tygodnia Wzoacuter tabeli znajdziesz poniżej Sporządzone zestawienie zapisz w pliku wydatki w katalogu Obliczenia Policz wydatki razem oraz średnią dzienną wydatkoacutew
Wzoacuter tabeli
I tydzień Żywność Owoce i warzywa Odzież Sprzęt Kultura Inne Razem
Poniedziałek
Wtorek
Środa
Czwartek
Piątek
Sobota
Niedziela
Razem
Średnia wydatkoacutew w tygodniu
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik makulatura Korzystając z odpowiedniej funkcji oblicz największą najmniejszą oraz średnią liczbę kilogramoacutew makulatury zebranej w Twojej szkole przez poszczegoacutelne klasy w bieżącym roku szkolnym Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia nie zmieniając jego nazwy
3 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 25)
Aby dane wprowadzone do arkusza były czytelne musisz zadbać o jego wygląd Przed wydrukowaniem efektu swojej pracy skorzystaj z polecenia Podgląd wydruku
Ćwiczenie 96
Sprawdź podgląd wydruku zadania z ćwiczenia 95 W tym celu 1 Otwoacuterz plik temperatura z katalogu Obliczenia Aby to zrobić wybierz przycisk
a następnie i kliknij plik na liście Niedawno używane dokumenty (rysunek 98)
Rysunek 98 Okno OtwoacuterzNiedawno używane dokumenty
25A
25
25
Lekcja 26
Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Kup książkę Poleć książkę
115Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik makulatura Korzystając z odpowiedniej funkcji oblicz największą najmniejszą oraz średnią liczbę kilogramoacutew makulatury zebranej w Twojej szkole przez poszczegoacutelne klasy w bieżącym roku szkolnym Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia nie zmieniając jego nazwy
3 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 25)
Aby dane wprowadzone do arkusza były czytelne musisz zadbać o jego wygląd Przed wydrukowaniem efektu swojej pracy skorzystaj z polecenia Podgląd wydruku
Ćwiczenie 96
Sprawdź podgląd wydruku zadania z ćwiczenia 95 W tym celu 1 Otwoacuterz plik temperatura z katalogu Obliczenia Aby to zrobić wybierz przycisk
a następnie i kliknij plik na liście Niedawno używane dokumenty (rysunek 98)
Rysunek 98 Okno OtwoacuterzNiedawno używane dokumenty
25A
25
25
Lekcja 26
Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Kup książkę Poleć książkę
116 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
2 Wybierz przycisk Drukuj a następnie Podgląd wydruku (rysunek 99)
Okno Podgląd wydruku z widocznym rezultatem ćwiczenia przedstawiono na rysunku 910
Aby zamknąć podgląd wydruku należy kliknąć przycisk Zamknij podgląd wydruku
Jak widzisz nie są to czytelne dane Następne ćwiczenie pokaże jak poprawić wygląd arkusza
Ćwiczenie 97
Zmień wygląd arkusza z ćwiczenia 96 Wykonaj poniższe polecenia
1 Zaznacz obszar z danymi przeciągając myszą z wciśniętym LPM od na przykład lewej goacuternej komoacuterki do prawej dolnej W grupie Czcionka na karcie Narzędzia głoacutewne kliknij przycisk Obramowanie Przycisk Obramowanie zawiera wiele możliwości rysowania linii (rysunek 911)
2 Wybierz Wszystkie krawędzie po czym sprawdź jak teraz wygląda arkusz mdash w tym celu kliknij Podgląd wydruku (rysunek 912)
Rysunek 910 Podgląd wydruku użyty przycisk Powiększenie
Rysunek 99 Okno Drukuj opcja Podgląd wydruku mdash program Excel
Rysunek 911 Zaznaczony obszar i wciśnięty przycisk Obramowanie widoczne możliwości
Rysunek 912 Podgląd wydruku po wprowadzonej zmianie
Kup książkę Poleć książkę
117Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
3 Ustaw kolor komoacuterek w 1 wierszu Aby to zrobić należy zaznaczyć 1 wiersz i kliknąć przycisk Kolory motywu następnie wybrać kolor wypełnienia (rysunek 913)
4 W podobny sposoacuteb zmień kolor w całej tabeli jak na rysunku 914
Rysunek 914 Wygląd tabeli po zmianie koloru wypełnienia
5 Możesz teraz zmienić styl linii obramowania i jej kolor Kliknij ponownie przycisk Obramowanie wybierz polecenie Więcej obramowańhellip W oknie Formatowanie komoacuterek na zakładce Obramowanie wybierz styl linii i jej kolor (przykład pokazano na rysunku 915)
6 Wygląd tabeli został zmieniony (rysunek 916)
7 Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Rysunek 913 Wyboacuter koloru wypełnienia komoacuterek 1 wiersza
Rysunek 915 Przykładowe parametry formatowania komoacuterki w oknie Formatowanie komoacuterek
Rysunek 916 Tabela po sformatowaniu krawędzi
Kup książkę Poleć książkę
118 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Ćwiczenie 98
W otwartym arkuszu programu Excel zmień wygląd komoacuterki B2 Wyproacutebuj inne sposoby zmiany wyglądu komoacuterek za pomocą przycisku Obramowanie Przykłady przedstawia rysunek 917
Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 99 Ćwiczenie 98 lekcja 26
W programie Calc wykonaj cieniowanie komoacuterki z ćwiczenia 98 Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 910 Ćwiczenie 95 lekcja 25
Otwoacuterz plik wydatki opracowany w ćwiczeniu 95 (lekcja 25) Sformatuj tabelę w sposoacuteb opisany powyżej korzystając z poznanych przyciskoacutew programu Możesz zastosować inny wskazany przez nauczyciela kolor formatowania tabeli Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Opracuj w arkuszu kalkulacyjnym krzyżoacutewkę informatyczną Hasła (minimum 12) powinny dotyczyć poznanych zagadnień Litery tworzące rozwiązanie krzyżoacutewki powinny automatycznie utworzyć hasło w oddzielnym miejscu arkusza Zadbaj o estetyczny wygląd krzyżoacutewki Zapisz ją w pliku o nazwie będącej hasłem krzyżoacutewki
3 Wykonaj ćwiczenie B z płyty Rozwiąż krzyżoacutewkę
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 26)
26A
26B26
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danychRysunek 917 Przykłady zmiany wyglądu komoacuterek
Kup książkę Poleć książkę
119Lekcja 27 Temat Sortowanie danych
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danych
Rysunek 918 Opcja uruchamiania narzędzia sortowania
Kup książkę Poleć książkę
120 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
3 Na karcie Narzędzia głoacutewne w grupie Edycja kliknij przycisk Sortuj i fi ltruj a następnie opcję Sortowanie niestandardowe (rysunek 918)
4 W okienku ktoacutere się pojawi w polu Sortuj według wybierz z listy pozycję Ogoacutełem ponieważ tutaj znajdują się informacje o liczbie ludności Następnie w polu Sortowanie wybierz opcję Wartości i dalej Kolejność mdash Od Z do A (rysunek 919)
Rysunek 919 Okno Sortowanie mdash wyboacuter kolumny i sposobu sortowania
5 Dane zostaną uporządkowane (rysunek 920) Pamiętaj o wyglądzie tabeli mdash przykładowe formatowanie pokazano na rysunku obok
6 Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia
7 Zamknij arkusz
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 27)
27A27
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 920 Tabela po sformatowaniu zawierająca posortowane dane
Kup książkę Poleć książkę
121Lekcja 28 Temat Tworzenie prostego wykresu
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 922 Karta Wstawianie grupa Wykresy
Rysunek 921 Tabela danych
Kup książkę Poleć książkę
122 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Rysunek 923 Rezultat ćwiczenia mdash wstawiony wykres
6 Kliknij podwoacutejnie pole Tytuł wykresu i wpisz Wyniki wyboroacutew do SU Kliknij pole Serie 1 i usuń je wciskając klawisz Delete
7 Zapisz plik pod nazwą Wybory w katalogu Obliczenia Wybierz opcję Skoroszyt programu Excel 97-2003 W pasku nazwy pliku pojawi się tekst jak na rysunku 924 Wyboacuter tej opcji umożliwi pracę z plikiem roacutewnież w poprzednich wersjach programu Excel
Rysunek 924 Rezultat ćwiczenia
8 Zakończ prawidłowo pracę z programem
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Utwoacuterz wykres przedstawiający dane z ćwiczenia 911 z lekcji 27
3 Utwoacuterz wykresy przedstawiające dane opracowane w zadaniu 2 z lekcji 24
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 28)
Aby wydrukować tabelę i wykres musisz najpierw sprawdzić na podglądzie wydruku czy część tabeli lub wykresu nie została obcięta
Wykonaj jeszcze jedno ćwiczenie tym razem z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego pakietu OpenOffi ce
Ćwiczenie 913
Wprowadź dane do arkusza Sporządź wykres danych zawartych w tabeli Zapisz plik pod nazwą Powierzchnia kontynentow w katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj
poniższe czynności1 Uruchom program Calc2 Wprowadź dane do arkusza według
wzoru (rysunek 925)3 Zaznacz dane ktoacutere mają być
przedstawione na wykresie (włącznie z tytułami kolumn ale bez tytułu tabelki)
4 Kliknij przycisk Wykres
28A
Ćwiczenie 911 lekcja 27
Zadanie 2 lekcja 24
28
Lekcja 29
Temat Ustawienia wydruku drukowanie gotowych prac
Kup książkę Poleć książkę
115Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Otwoacuterz plik makulatura Korzystając z odpowiedniej funkcji oblicz największą najmniejszą oraz średnią liczbę kilogramoacutew makulatury zebranej w Twojej szkole przez poszczegoacutelne klasy w bieżącym roku szkolnym Zapisz plik w swoim katalogu Obliczenia nie zmieniając jego nazwy
3 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 25)
Aby dane wprowadzone do arkusza były czytelne musisz zadbać o jego wygląd Przed wydrukowaniem efektu swojej pracy skorzystaj z polecenia Podgląd wydruku
Ćwiczenie 96
Sprawdź podgląd wydruku zadania z ćwiczenia 95 W tym celu 1 Otwoacuterz plik temperatura z katalogu Obliczenia Aby to zrobić wybierz przycisk
a następnie i kliknij plik na liście Niedawno używane dokumenty (rysunek 98)
Rysunek 98 Okno OtwoacuterzNiedawno używane dokumenty
25A
25
25
Lekcja 26
Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
Kup książkę Poleć książkę
116 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
2 Wybierz przycisk Drukuj a następnie Podgląd wydruku (rysunek 99)
Okno Podgląd wydruku z widocznym rezultatem ćwiczenia przedstawiono na rysunku 910
Aby zamknąć podgląd wydruku należy kliknąć przycisk Zamknij podgląd wydruku
Jak widzisz nie są to czytelne dane Następne ćwiczenie pokaże jak poprawić wygląd arkusza
Ćwiczenie 97
Zmień wygląd arkusza z ćwiczenia 96 Wykonaj poniższe polecenia
1 Zaznacz obszar z danymi przeciągając myszą z wciśniętym LPM od na przykład lewej goacuternej komoacuterki do prawej dolnej W grupie Czcionka na karcie Narzędzia głoacutewne kliknij przycisk Obramowanie Przycisk Obramowanie zawiera wiele możliwości rysowania linii (rysunek 911)
2 Wybierz Wszystkie krawędzie po czym sprawdź jak teraz wygląda arkusz mdash w tym celu kliknij Podgląd wydruku (rysunek 912)
Rysunek 910 Podgląd wydruku użyty przycisk Powiększenie
Rysunek 99 Okno Drukuj opcja Podgląd wydruku mdash program Excel
Rysunek 911 Zaznaczony obszar i wciśnięty przycisk Obramowanie widoczne możliwości
Rysunek 912 Podgląd wydruku po wprowadzonej zmianie
Kup książkę Poleć książkę
117Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
3 Ustaw kolor komoacuterek w 1 wierszu Aby to zrobić należy zaznaczyć 1 wiersz i kliknąć przycisk Kolory motywu następnie wybrać kolor wypełnienia (rysunek 913)
4 W podobny sposoacuteb zmień kolor w całej tabeli jak na rysunku 914
Rysunek 914 Wygląd tabeli po zmianie koloru wypełnienia
5 Możesz teraz zmienić styl linii obramowania i jej kolor Kliknij ponownie przycisk Obramowanie wybierz polecenie Więcej obramowańhellip W oknie Formatowanie komoacuterek na zakładce Obramowanie wybierz styl linii i jej kolor (przykład pokazano na rysunku 915)
6 Wygląd tabeli został zmieniony (rysunek 916)
7 Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Rysunek 913 Wyboacuter koloru wypełnienia komoacuterek 1 wiersza
Rysunek 915 Przykładowe parametry formatowania komoacuterki w oknie Formatowanie komoacuterek
Rysunek 916 Tabela po sformatowaniu krawędzi
Kup książkę Poleć książkę
118 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Ćwiczenie 98
W otwartym arkuszu programu Excel zmień wygląd komoacuterki B2 Wyproacutebuj inne sposoby zmiany wyglądu komoacuterek za pomocą przycisku Obramowanie Przykłady przedstawia rysunek 917
Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 99 Ćwiczenie 98 lekcja 26
W programie Calc wykonaj cieniowanie komoacuterki z ćwiczenia 98 Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 910 Ćwiczenie 95 lekcja 25
Otwoacuterz plik wydatki opracowany w ćwiczeniu 95 (lekcja 25) Sformatuj tabelę w sposoacuteb opisany powyżej korzystając z poznanych przyciskoacutew programu Możesz zastosować inny wskazany przez nauczyciela kolor formatowania tabeli Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Opracuj w arkuszu kalkulacyjnym krzyżoacutewkę informatyczną Hasła (minimum 12) powinny dotyczyć poznanych zagadnień Litery tworzące rozwiązanie krzyżoacutewki powinny automatycznie utworzyć hasło w oddzielnym miejscu arkusza Zadbaj o estetyczny wygląd krzyżoacutewki Zapisz ją w pliku o nazwie będącej hasłem krzyżoacutewki
3 Wykonaj ćwiczenie B z płyty Rozwiąż krzyżoacutewkę
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 26)
26A
26B26
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danychRysunek 917 Przykłady zmiany wyglądu komoacuterek
Kup książkę Poleć książkę
119Lekcja 27 Temat Sortowanie danych
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danych
Rysunek 918 Opcja uruchamiania narzędzia sortowania
Kup książkę Poleć książkę
120 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
3 Na karcie Narzędzia głoacutewne w grupie Edycja kliknij przycisk Sortuj i fi ltruj a następnie opcję Sortowanie niestandardowe (rysunek 918)
4 W okienku ktoacutere się pojawi w polu Sortuj według wybierz z listy pozycję Ogoacutełem ponieważ tutaj znajdują się informacje o liczbie ludności Następnie w polu Sortowanie wybierz opcję Wartości i dalej Kolejność mdash Od Z do A (rysunek 919)
Rysunek 919 Okno Sortowanie mdash wyboacuter kolumny i sposobu sortowania
5 Dane zostaną uporządkowane (rysunek 920) Pamiętaj o wyglądzie tabeli mdash przykładowe formatowanie pokazano na rysunku obok
6 Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia
7 Zamknij arkusz
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 27)
27A27
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 920 Tabela po sformatowaniu zawierająca posortowane dane
Kup książkę Poleć książkę
121Lekcja 28 Temat Tworzenie prostego wykresu
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 922 Karta Wstawianie grupa Wykresy
Rysunek 921 Tabela danych
Kup książkę Poleć książkę
122 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Rysunek 923 Rezultat ćwiczenia mdash wstawiony wykres
6 Kliknij podwoacutejnie pole Tytuł wykresu i wpisz Wyniki wyboroacutew do SU Kliknij pole Serie 1 i usuń je wciskając klawisz Delete
7 Zapisz plik pod nazwą Wybory w katalogu Obliczenia Wybierz opcję Skoroszyt programu Excel 97-2003 W pasku nazwy pliku pojawi się tekst jak na rysunku 924 Wyboacuter tej opcji umożliwi pracę z plikiem roacutewnież w poprzednich wersjach programu Excel
Rysunek 924 Rezultat ćwiczenia
8 Zakończ prawidłowo pracę z programem
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Utwoacuterz wykres przedstawiający dane z ćwiczenia 911 z lekcji 27
3 Utwoacuterz wykresy przedstawiające dane opracowane w zadaniu 2 z lekcji 24
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 28)
Aby wydrukować tabelę i wykres musisz najpierw sprawdzić na podglądzie wydruku czy część tabeli lub wykresu nie została obcięta
Wykonaj jeszcze jedno ćwiczenie tym razem z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego pakietu OpenOffi ce
Ćwiczenie 913
Wprowadź dane do arkusza Sporządź wykres danych zawartych w tabeli Zapisz plik pod nazwą Powierzchnia kontynentow w katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj
poniższe czynności1 Uruchom program Calc2 Wprowadź dane do arkusza według
wzoru (rysunek 925)3 Zaznacz dane ktoacutere mają być
przedstawione na wykresie (włącznie z tytułami kolumn ale bez tytułu tabelki)
4 Kliknij przycisk Wykres
28A
Ćwiczenie 911 lekcja 27
Zadanie 2 lekcja 24
28
Lekcja 29
Temat Ustawienia wydruku drukowanie gotowych prac
Kup książkę Poleć książkę
116 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
2 Wybierz przycisk Drukuj a następnie Podgląd wydruku (rysunek 99)
Okno Podgląd wydruku z widocznym rezultatem ćwiczenia przedstawiono na rysunku 910
Aby zamknąć podgląd wydruku należy kliknąć przycisk Zamknij podgląd wydruku
Jak widzisz nie są to czytelne dane Następne ćwiczenie pokaże jak poprawić wygląd arkusza
Ćwiczenie 97
Zmień wygląd arkusza z ćwiczenia 96 Wykonaj poniższe polecenia
1 Zaznacz obszar z danymi przeciągając myszą z wciśniętym LPM od na przykład lewej goacuternej komoacuterki do prawej dolnej W grupie Czcionka na karcie Narzędzia głoacutewne kliknij przycisk Obramowanie Przycisk Obramowanie zawiera wiele możliwości rysowania linii (rysunek 911)
2 Wybierz Wszystkie krawędzie po czym sprawdź jak teraz wygląda arkusz mdash w tym celu kliknij Podgląd wydruku (rysunek 912)
Rysunek 910 Podgląd wydruku użyty przycisk Powiększenie
Rysunek 99 Okno Drukuj opcja Podgląd wydruku mdash program Excel
Rysunek 911 Zaznaczony obszar i wciśnięty przycisk Obramowanie widoczne możliwości
Rysunek 912 Podgląd wydruku po wprowadzonej zmianie
Kup książkę Poleć książkę
117Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
3 Ustaw kolor komoacuterek w 1 wierszu Aby to zrobić należy zaznaczyć 1 wiersz i kliknąć przycisk Kolory motywu następnie wybrać kolor wypełnienia (rysunek 913)
4 W podobny sposoacuteb zmień kolor w całej tabeli jak na rysunku 914
Rysunek 914 Wygląd tabeli po zmianie koloru wypełnienia
5 Możesz teraz zmienić styl linii obramowania i jej kolor Kliknij ponownie przycisk Obramowanie wybierz polecenie Więcej obramowańhellip W oknie Formatowanie komoacuterek na zakładce Obramowanie wybierz styl linii i jej kolor (przykład pokazano na rysunku 915)
6 Wygląd tabeli został zmieniony (rysunek 916)
7 Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Rysunek 913 Wyboacuter koloru wypełnienia komoacuterek 1 wiersza
Rysunek 915 Przykładowe parametry formatowania komoacuterki w oknie Formatowanie komoacuterek
Rysunek 916 Tabela po sformatowaniu krawędzi
Kup książkę Poleć książkę
118 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Ćwiczenie 98
W otwartym arkuszu programu Excel zmień wygląd komoacuterki B2 Wyproacutebuj inne sposoby zmiany wyglądu komoacuterek za pomocą przycisku Obramowanie Przykłady przedstawia rysunek 917
Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 99 Ćwiczenie 98 lekcja 26
W programie Calc wykonaj cieniowanie komoacuterki z ćwiczenia 98 Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 910 Ćwiczenie 95 lekcja 25
Otwoacuterz plik wydatki opracowany w ćwiczeniu 95 (lekcja 25) Sformatuj tabelę w sposoacuteb opisany powyżej korzystając z poznanych przyciskoacutew programu Możesz zastosować inny wskazany przez nauczyciela kolor formatowania tabeli Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Opracuj w arkuszu kalkulacyjnym krzyżoacutewkę informatyczną Hasła (minimum 12) powinny dotyczyć poznanych zagadnień Litery tworzące rozwiązanie krzyżoacutewki powinny automatycznie utworzyć hasło w oddzielnym miejscu arkusza Zadbaj o estetyczny wygląd krzyżoacutewki Zapisz ją w pliku o nazwie będącej hasłem krzyżoacutewki
3 Wykonaj ćwiczenie B z płyty Rozwiąż krzyżoacutewkę
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 26)
26A
26B26
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danychRysunek 917 Przykłady zmiany wyglądu komoacuterek
Kup książkę Poleć książkę
119Lekcja 27 Temat Sortowanie danych
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danych
Rysunek 918 Opcja uruchamiania narzędzia sortowania
Kup książkę Poleć książkę
120 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
3 Na karcie Narzędzia głoacutewne w grupie Edycja kliknij przycisk Sortuj i fi ltruj a następnie opcję Sortowanie niestandardowe (rysunek 918)
4 W okienku ktoacutere się pojawi w polu Sortuj według wybierz z listy pozycję Ogoacutełem ponieważ tutaj znajdują się informacje o liczbie ludności Następnie w polu Sortowanie wybierz opcję Wartości i dalej Kolejność mdash Od Z do A (rysunek 919)
Rysunek 919 Okno Sortowanie mdash wyboacuter kolumny i sposobu sortowania
5 Dane zostaną uporządkowane (rysunek 920) Pamiętaj o wyglądzie tabeli mdash przykładowe formatowanie pokazano na rysunku obok
6 Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia
7 Zamknij arkusz
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 27)
27A27
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 920 Tabela po sformatowaniu zawierająca posortowane dane
Kup książkę Poleć książkę
121Lekcja 28 Temat Tworzenie prostego wykresu
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 922 Karta Wstawianie grupa Wykresy
Rysunek 921 Tabela danych
Kup książkę Poleć książkę
122 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Rysunek 923 Rezultat ćwiczenia mdash wstawiony wykres
6 Kliknij podwoacutejnie pole Tytuł wykresu i wpisz Wyniki wyboroacutew do SU Kliknij pole Serie 1 i usuń je wciskając klawisz Delete
7 Zapisz plik pod nazwą Wybory w katalogu Obliczenia Wybierz opcję Skoroszyt programu Excel 97-2003 W pasku nazwy pliku pojawi się tekst jak na rysunku 924 Wyboacuter tej opcji umożliwi pracę z plikiem roacutewnież w poprzednich wersjach programu Excel
Rysunek 924 Rezultat ćwiczenia
8 Zakończ prawidłowo pracę z programem
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Utwoacuterz wykres przedstawiający dane z ćwiczenia 911 z lekcji 27
3 Utwoacuterz wykresy przedstawiające dane opracowane w zadaniu 2 z lekcji 24
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 28)
Aby wydrukować tabelę i wykres musisz najpierw sprawdzić na podglądzie wydruku czy część tabeli lub wykresu nie została obcięta
Wykonaj jeszcze jedno ćwiczenie tym razem z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego pakietu OpenOffi ce
Ćwiczenie 913
Wprowadź dane do arkusza Sporządź wykres danych zawartych w tabeli Zapisz plik pod nazwą Powierzchnia kontynentow w katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj
poniższe czynności1 Uruchom program Calc2 Wprowadź dane do arkusza według
wzoru (rysunek 925)3 Zaznacz dane ktoacutere mają być
przedstawione na wykresie (włącznie z tytułami kolumn ale bez tytułu tabelki)
4 Kliknij przycisk Wykres
28A
Ćwiczenie 911 lekcja 27
Zadanie 2 lekcja 24
28
Lekcja 29
Temat Ustawienia wydruku drukowanie gotowych prac
Kup książkę Poleć książkę
117Lekcja 26 Temat Zmiana wyglądu arkusza podgląd wydruku
3 Ustaw kolor komoacuterek w 1 wierszu Aby to zrobić należy zaznaczyć 1 wiersz i kliknąć przycisk Kolory motywu następnie wybrać kolor wypełnienia (rysunek 913)
4 W podobny sposoacuteb zmień kolor w całej tabeli jak na rysunku 914
Rysunek 914 Wygląd tabeli po zmianie koloru wypełnienia
5 Możesz teraz zmienić styl linii obramowania i jej kolor Kliknij ponownie przycisk Obramowanie wybierz polecenie Więcej obramowańhellip W oknie Formatowanie komoacuterek na zakładce Obramowanie wybierz styl linii i jej kolor (przykład pokazano na rysunku 915)
6 Wygląd tabeli został zmieniony (rysunek 916)
7 Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Rysunek 913 Wyboacuter koloru wypełnienia komoacuterek 1 wiersza
Rysunek 915 Przykładowe parametry formatowania komoacuterki w oknie Formatowanie komoacuterek
Rysunek 916 Tabela po sformatowaniu krawędzi
Kup książkę Poleć książkę
118 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Ćwiczenie 98
W otwartym arkuszu programu Excel zmień wygląd komoacuterki B2 Wyproacutebuj inne sposoby zmiany wyglądu komoacuterek za pomocą przycisku Obramowanie Przykłady przedstawia rysunek 917
Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 99 Ćwiczenie 98 lekcja 26
W programie Calc wykonaj cieniowanie komoacuterki z ćwiczenia 98 Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 910 Ćwiczenie 95 lekcja 25
Otwoacuterz plik wydatki opracowany w ćwiczeniu 95 (lekcja 25) Sformatuj tabelę w sposoacuteb opisany powyżej korzystając z poznanych przyciskoacutew programu Możesz zastosować inny wskazany przez nauczyciela kolor formatowania tabeli Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Opracuj w arkuszu kalkulacyjnym krzyżoacutewkę informatyczną Hasła (minimum 12) powinny dotyczyć poznanych zagadnień Litery tworzące rozwiązanie krzyżoacutewki powinny automatycznie utworzyć hasło w oddzielnym miejscu arkusza Zadbaj o estetyczny wygląd krzyżoacutewki Zapisz ją w pliku o nazwie będącej hasłem krzyżoacutewki
3 Wykonaj ćwiczenie B z płyty Rozwiąż krzyżoacutewkę
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 26)
26A
26B26
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danychRysunek 917 Przykłady zmiany wyglądu komoacuterek
Kup książkę Poleć książkę
119Lekcja 27 Temat Sortowanie danych
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danych
Rysunek 918 Opcja uruchamiania narzędzia sortowania
Kup książkę Poleć książkę
120 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
3 Na karcie Narzędzia głoacutewne w grupie Edycja kliknij przycisk Sortuj i fi ltruj a następnie opcję Sortowanie niestandardowe (rysunek 918)
4 W okienku ktoacutere się pojawi w polu Sortuj według wybierz z listy pozycję Ogoacutełem ponieważ tutaj znajdują się informacje o liczbie ludności Następnie w polu Sortowanie wybierz opcję Wartości i dalej Kolejność mdash Od Z do A (rysunek 919)
Rysunek 919 Okno Sortowanie mdash wyboacuter kolumny i sposobu sortowania
5 Dane zostaną uporządkowane (rysunek 920) Pamiętaj o wyglądzie tabeli mdash przykładowe formatowanie pokazano na rysunku obok
6 Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia
7 Zamknij arkusz
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 27)
27A27
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 920 Tabela po sformatowaniu zawierająca posortowane dane
Kup książkę Poleć książkę
121Lekcja 28 Temat Tworzenie prostego wykresu
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 922 Karta Wstawianie grupa Wykresy
Rysunek 921 Tabela danych
Kup książkę Poleć książkę
122 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Rysunek 923 Rezultat ćwiczenia mdash wstawiony wykres
6 Kliknij podwoacutejnie pole Tytuł wykresu i wpisz Wyniki wyboroacutew do SU Kliknij pole Serie 1 i usuń je wciskając klawisz Delete
7 Zapisz plik pod nazwą Wybory w katalogu Obliczenia Wybierz opcję Skoroszyt programu Excel 97-2003 W pasku nazwy pliku pojawi się tekst jak na rysunku 924 Wyboacuter tej opcji umożliwi pracę z plikiem roacutewnież w poprzednich wersjach programu Excel
Rysunek 924 Rezultat ćwiczenia
8 Zakończ prawidłowo pracę z programem
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Utwoacuterz wykres przedstawiający dane z ćwiczenia 911 z lekcji 27
3 Utwoacuterz wykresy przedstawiające dane opracowane w zadaniu 2 z lekcji 24
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 28)
Aby wydrukować tabelę i wykres musisz najpierw sprawdzić na podglądzie wydruku czy część tabeli lub wykresu nie została obcięta
Wykonaj jeszcze jedno ćwiczenie tym razem z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego pakietu OpenOffi ce
Ćwiczenie 913
Wprowadź dane do arkusza Sporządź wykres danych zawartych w tabeli Zapisz plik pod nazwą Powierzchnia kontynentow w katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj
poniższe czynności1 Uruchom program Calc2 Wprowadź dane do arkusza według
wzoru (rysunek 925)3 Zaznacz dane ktoacutere mają być
przedstawione na wykresie (włącznie z tytułami kolumn ale bez tytułu tabelki)
4 Kliknij przycisk Wykres
28A
Ćwiczenie 911 lekcja 27
Zadanie 2 lekcja 24
28
Lekcja 29
Temat Ustawienia wydruku drukowanie gotowych prac
Kup książkę Poleć książkę
118 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Ćwiczenie 98
W otwartym arkuszu programu Excel zmień wygląd komoacuterki B2 Wyproacutebuj inne sposoby zmiany wyglądu komoacuterek za pomocą przycisku Obramowanie Przykłady przedstawia rysunek 917
Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 99 Ćwiczenie 98 lekcja 26
W programie Calc wykonaj cieniowanie komoacuterki z ćwiczenia 98 Zamknij arkusz zapisując go w pliku o nazwie cieniowanie w katalogu Obliczenia
Ćwiczenie 910 Ćwiczenie 95 lekcja 25
Otwoacuterz plik wydatki opracowany w ćwiczeniu 95 (lekcja 25) Sformatuj tabelę w sposoacuteb opisany powyżej korzystając z poznanych przyciskoacutew programu Możesz zastosować inny wskazany przez nauczyciela kolor formatowania tabeli Zapisz plik ponownie bez zmiany nazwy
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Opracuj w arkuszu kalkulacyjnym krzyżoacutewkę informatyczną Hasła (minimum 12) powinny dotyczyć poznanych zagadnień Litery tworzące rozwiązanie krzyżoacutewki powinny automatycznie utworzyć hasło w oddzielnym miejscu arkusza Zadbaj o estetyczny wygląd krzyżoacutewki Zapisz ją w pliku o nazwie będącej hasłem krzyżoacutewki
3 Wykonaj ćwiczenie B z płyty Rozwiąż krzyżoacutewkę
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 26)
26A
26B26
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danychRysunek 917 Przykłady zmiany wyglądu komoacuterek
Kup książkę Poleć książkę
119Lekcja 27 Temat Sortowanie danych
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danych
Rysunek 918 Opcja uruchamiania narzędzia sortowania
Kup książkę Poleć książkę
120 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
3 Na karcie Narzędzia głoacutewne w grupie Edycja kliknij przycisk Sortuj i fi ltruj a następnie opcję Sortowanie niestandardowe (rysunek 918)
4 W okienku ktoacutere się pojawi w polu Sortuj według wybierz z listy pozycję Ogoacutełem ponieważ tutaj znajdują się informacje o liczbie ludności Następnie w polu Sortowanie wybierz opcję Wartości i dalej Kolejność mdash Od Z do A (rysunek 919)
Rysunek 919 Okno Sortowanie mdash wyboacuter kolumny i sposobu sortowania
5 Dane zostaną uporządkowane (rysunek 920) Pamiętaj o wyglądzie tabeli mdash przykładowe formatowanie pokazano na rysunku obok
6 Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia
7 Zamknij arkusz
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 27)
27A27
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 920 Tabela po sformatowaniu zawierająca posortowane dane
Kup książkę Poleć książkę
121Lekcja 28 Temat Tworzenie prostego wykresu
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 922 Karta Wstawianie grupa Wykresy
Rysunek 921 Tabela danych
Kup książkę Poleć książkę
122 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Rysunek 923 Rezultat ćwiczenia mdash wstawiony wykres
6 Kliknij podwoacutejnie pole Tytuł wykresu i wpisz Wyniki wyboroacutew do SU Kliknij pole Serie 1 i usuń je wciskając klawisz Delete
7 Zapisz plik pod nazwą Wybory w katalogu Obliczenia Wybierz opcję Skoroszyt programu Excel 97-2003 W pasku nazwy pliku pojawi się tekst jak na rysunku 924 Wyboacuter tej opcji umożliwi pracę z plikiem roacutewnież w poprzednich wersjach programu Excel
Rysunek 924 Rezultat ćwiczenia
8 Zakończ prawidłowo pracę z programem
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Utwoacuterz wykres przedstawiający dane z ćwiczenia 911 z lekcji 27
3 Utwoacuterz wykresy przedstawiające dane opracowane w zadaniu 2 z lekcji 24
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 28)
Aby wydrukować tabelę i wykres musisz najpierw sprawdzić na podglądzie wydruku czy część tabeli lub wykresu nie została obcięta
Wykonaj jeszcze jedno ćwiczenie tym razem z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego pakietu OpenOffi ce
Ćwiczenie 913
Wprowadź dane do arkusza Sporządź wykres danych zawartych w tabeli Zapisz plik pod nazwą Powierzchnia kontynentow w katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj
poniższe czynności1 Uruchom program Calc2 Wprowadź dane do arkusza według
wzoru (rysunek 925)3 Zaznacz dane ktoacutere mają być
przedstawione na wykresie (włącznie z tytułami kolumn ale bez tytułu tabelki)
4 Kliknij przycisk Wykres
28A
Ćwiczenie 911 lekcja 27
Zadanie 2 lekcja 24
28
Lekcja 29
Temat Ustawienia wydruku drukowanie gotowych prac
Kup książkę Poleć książkę
119Lekcja 27 Temat Sortowanie danych
Zgromadzone w tabeli informacje mdash na przykład o liczbie ludności Polski od 1946 do 2007 roku mdash możesz uporządkować (posortować) Dowiesz się w ten sposoacuteb w ktoacuterym roku Polskę zamieszkiwało najwięcej ludzi a w ktoacuterym najmniej Aby lepiej zrozumieć temat wykonaj ćwiczenie
Ćwiczenie 911
Otwoacuterz nowy dokument programu Excel Wpisz dane z tabeli do nowego arkusza programu Posortuj liczbę ludności od największej do najmniejszej według kolumny Ogoacutełem Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj poniższe czynności
1 Otwoacuterz nowy arkusz i przepisz do niego dane z tabeli 91
Tabela 91 Ludność Polski w tysiącach
Rok Ogoacutełem1946 27 1771950 32 1071960 34 8491970 23 9301980 25 0081990 29 7762007 32 642
2 Zaznacz dane ktoacutere będą porządkowane W tym celu przeciągnij mysz z wciśniętym lewym przyciskiem od komoacuterki B5 do komoacuterki C11 mdash efekt zaznaczenia pokazany jest na rysunku 918
Lekcja 27
Temat Sortowanie danych
Rysunek 918 Opcja uruchamiania narzędzia sortowania
Kup książkę Poleć książkę
120 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
3 Na karcie Narzędzia głoacutewne w grupie Edycja kliknij przycisk Sortuj i fi ltruj a następnie opcję Sortowanie niestandardowe (rysunek 918)
4 W okienku ktoacutere się pojawi w polu Sortuj według wybierz z listy pozycję Ogoacutełem ponieważ tutaj znajdują się informacje o liczbie ludności Następnie w polu Sortowanie wybierz opcję Wartości i dalej Kolejność mdash Od Z do A (rysunek 919)
Rysunek 919 Okno Sortowanie mdash wyboacuter kolumny i sposobu sortowania
5 Dane zostaną uporządkowane (rysunek 920) Pamiętaj o wyglądzie tabeli mdash przykładowe formatowanie pokazano na rysunku obok
6 Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia
7 Zamknij arkusz
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 27)
27A27
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 920 Tabela po sformatowaniu zawierająca posortowane dane
Kup książkę Poleć książkę
121Lekcja 28 Temat Tworzenie prostego wykresu
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 922 Karta Wstawianie grupa Wykresy
Rysunek 921 Tabela danych
Kup książkę Poleć książkę
122 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Rysunek 923 Rezultat ćwiczenia mdash wstawiony wykres
6 Kliknij podwoacutejnie pole Tytuł wykresu i wpisz Wyniki wyboroacutew do SU Kliknij pole Serie 1 i usuń je wciskając klawisz Delete
7 Zapisz plik pod nazwą Wybory w katalogu Obliczenia Wybierz opcję Skoroszyt programu Excel 97-2003 W pasku nazwy pliku pojawi się tekst jak na rysunku 924 Wyboacuter tej opcji umożliwi pracę z plikiem roacutewnież w poprzednich wersjach programu Excel
Rysunek 924 Rezultat ćwiczenia
8 Zakończ prawidłowo pracę z programem
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Utwoacuterz wykres przedstawiający dane z ćwiczenia 911 z lekcji 27
3 Utwoacuterz wykresy przedstawiające dane opracowane w zadaniu 2 z lekcji 24
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 28)
Aby wydrukować tabelę i wykres musisz najpierw sprawdzić na podglądzie wydruku czy część tabeli lub wykresu nie została obcięta
Wykonaj jeszcze jedno ćwiczenie tym razem z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego pakietu OpenOffi ce
Ćwiczenie 913
Wprowadź dane do arkusza Sporządź wykres danych zawartych w tabeli Zapisz plik pod nazwą Powierzchnia kontynentow w katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj
poniższe czynności1 Uruchom program Calc2 Wprowadź dane do arkusza według
wzoru (rysunek 925)3 Zaznacz dane ktoacutere mają być
przedstawione na wykresie (włącznie z tytułami kolumn ale bez tytułu tabelki)
4 Kliknij przycisk Wykres
28A
Ćwiczenie 911 lekcja 27
Zadanie 2 lekcja 24
28
Lekcja 29
Temat Ustawienia wydruku drukowanie gotowych prac
Kup książkę Poleć książkę
120 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
3 Na karcie Narzędzia głoacutewne w grupie Edycja kliknij przycisk Sortuj i fi ltruj a następnie opcję Sortowanie niestandardowe (rysunek 918)
4 W okienku ktoacutere się pojawi w polu Sortuj według wybierz z listy pozycję Ogoacutełem ponieważ tutaj znajdują się informacje o liczbie ludności Następnie w polu Sortowanie wybierz opcję Wartości i dalej Kolejność mdash Od Z do A (rysunek 919)
Rysunek 919 Okno Sortowanie mdash wyboacuter kolumny i sposobu sortowania
5 Dane zostaną uporządkowane (rysunek 920) Pamiętaj o wyglądzie tabeli mdash przykładowe formatowanie pokazano na rysunku obok
6 Zapisz plik pod nazwą Liczba ludnosci w swoim katalogu Obliczenia
7 Zamknij arkusz
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 27)
27A27
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 920 Tabela po sformatowaniu zawierająca posortowane dane
Kup książkę Poleć książkę
121Lekcja 28 Temat Tworzenie prostego wykresu
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 922 Karta Wstawianie grupa Wykresy
Rysunek 921 Tabela danych
Kup książkę Poleć książkę
122 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Rysunek 923 Rezultat ćwiczenia mdash wstawiony wykres
6 Kliknij podwoacutejnie pole Tytuł wykresu i wpisz Wyniki wyboroacutew do SU Kliknij pole Serie 1 i usuń je wciskając klawisz Delete
7 Zapisz plik pod nazwą Wybory w katalogu Obliczenia Wybierz opcję Skoroszyt programu Excel 97-2003 W pasku nazwy pliku pojawi się tekst jak na rysunku 924 Wyboacuter tej opcji umożliwi pracę z plikiem roacutewnież w poprzednich wersjach programu Excel
Rysunek 924 Rezultat ćwiczenia
8 Zakończ prawidłowo pracę z programem
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Utwoacuterz wykres przedstawiający dane z ćwiczenia 911 z lekcji 27
3 Utwoacuterz wykresy przedstawiające dane opracowane w zadaniu 2 z lekcji 24
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 28)
Aby wydrukować tabelę i wykres musisz najpierw sprawdzić na podglądzie wydruku czy część tabeli lub wykresu nie została obcięta
Wykonaj jeszcze jedno ćwiczenie tym razem z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego pakietu OpenOffi ce
Ćwiczenie 913
Wprowadź dane do arkusza Sporządź wykres danych zawartych w tabeli Zapisz plik pod nazwą Powierzchnia kontynentow w katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj
poniższe czynności1 Uruchom program Calc2 Wprowadź dane do arkusza według
wzoru (rysunek 925)3 Zaznacz dane ktoacutere mają być
przedstawione na wykresie (włącznie z tytułami kolumn ale bez tytułu tabelki)
4 Kliknij przycisk Wykres
28A
Ćwiczenie 911 lekcja 27
Zadanie 2 lekcja 24
28
Lekcja 29
Temat Ustawienia wydruku drukowanie gotowych prac
Kup książkę Poleć książkę
121Lekcja 28 Temat Tworzenie prostego wykresu
Liczby zapisane w arkuszu i wyniki obliczeń łatwiej będzie odczytywać i poroacutewnywać gdy przedstawisz je w postaci grafi cznej czyli za pomocą wykresu W następnych ćwiczeniach pokażemy jak utworzyć wykres na podstawie danych z arkusza
Ćwiczenie 912
W programie Excel wykonaj wykres na podstawie zgromadzonych danych
1 Wprowadź dane do arkusza według wzoru z rysunku 921 Dane z tabeli przedstawiają wyniki wyboroacutew do samorządu uczniowskiego
2 Zaznacz w tabeli dane z obszaru A2A7 W tym celu kliknij LPM komoacuterkę A2 i z wciśniętym przyciskiem przeciągnij mysz do komoacuterki A7 Wciśnij klawisz Ctrl następnie zaznacz obszar H2H7 po czym zwolnij klawisz
3 Z grupy Wykresy (karta Wstawianie) wybierz najpierw typ wykresu (na przykład Kolumnowy) a następnie jego podtyp (na przykład Kolumnowy grupowany) (rysunek 922)
5 Wykres został wstawiony Masz jeszcze możliwość zmiany ogoacutelnego stylu grafi cznego wykresu W tym celu wybierz styl z grupy Style wykresu oraz układ z grupy Układy wykresu (rysunek 923) Odszukaj układ widoczny na rysunku na następnej stronie
Lekcja 28
Temat Tworzenie prostego wykresu
Rysunek 922 Karta Wstawianie grupa Wykresy
Rysunek 921 Tabela danych
Kup książkę Poleć książkę
122 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Rysunek 923 Rezultat ćwiczenia mdash wstawiony wykres
6 Kliknij podwoacutejnie pole Tytuł wykresu i wpisz Wyniki wyboroacutew do SU Kliknij pole Serie 1 i usuń je wciskając klawisz Delete
7 Zapisz plik pod nazwą Wybory w katalogu Obliczenia Wybierz opcję Skoroszyt programu Excel 97-2003 W pasku nazwy pliku pojawi się tekst jak na rysunku 924 Wyboacuter tej opcji umożliwi pracę z plikiem roacutewnież w poprzednich wersjach programu Excel
Rysunek 924 Rezultat ćwiczenia
8 Zakończ prawidłowo pracę z programem
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Utwoacuterz wykres przedstawiający dane z ćwiczenia 911 z lekcji 27
3 Utwoacuterz wykresy przedstawiające dane opracowane w zadaniu 2 z lekcji 24
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 28)
Aby wydrukować tabelę i wykres musisz najpierw sprawdzić na podglądzie wydruku czy część tabeli lub wykresu nie została obcięta
Wykonaj jeszcze jedno ćwiczenie tym razem z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego pakietu OpenOffi ce
Ćwiczenie 913
Wprowadź dane do arkusza Sporządź wykres danych zawartych w tabeli Zapisz plik pod nazwą Powierzchnia kontynentow w katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj
poniższe czynności1 Uruchom program Calc2 Wprowadź dane do arkusza według
wzoru (rysunek 925)3 Zaznacz dane ktoacutere mają być
przedstawione na wykresie (włącznie z tytułami kolumn ale bez tytułu tabelki)
4 Kliknij przycisk Wykres
28A
Ćwiczenie 911 lekcja 27
Zadanie 2 lekcja 24
28
Lekcja 29
Temat Ustawienia wydruku drukowanie gotowych prac
Kup książkę Poleć książkę
122 Rozdział 9 Arkusz kalkulacyjny
Rysunek 923 Rezultat ćwiczenia mdash wstawiony wykres
6 Kliknij podwoacutejnie pole Tytuł wykresu i wpisz Wyniki wyboroacutew do SU Kliknij pole Serie 1 i usuń je wciskając klawisz Delete
7 Zapisz plik pod nazwą Wybory w katalogu Obliczenia Wybierz opcję Skoroszyt programu Excel 97-2003 W pasku nazwy pliku pojawi się tekst jak na rysunku 924 Wyboacuter tej opcji umożliwi pracę z plikiem roacutewnież w poprzednich wersjach programu Excel
Rysunek 924 Rezultat ćwiczenia
8 Zakończ prawidłowo pracę z programem
Pytania i zadania
1 Wykonaj ćwiczenie A z płyty
2 Utwoacuterz wykres przedstawiający dane z ćwiczenia 911 z lekcji 27
3 Utwoacuterz wykresy przedstawiające dane opracowane w zadaniu 2 z lekcji 24
4 Wykonaj zadania z zeszytu ćwiczeń (kl 6 lekcja 28)
Aby wydrukować tabelę i wykres musisz najpierw sprawdzić na podglądzie wydruku czy część tabeli lub wykresu nie została obcięta
Wykonaj jeszcze jedno ćwiczenie tym razem z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego pakietu OpenOffi ce
Ćwiczenie 913
Wprowadź dane do arkusza Sporządź wykres danych zawartych w tabeli Zapisz plik pod nazwą Powierzchnia kontynentow w katalogu Obliczenia Aby zrealizować ćwiczenie wykonaj
poniższe czynności1 Uruchom program Calc2 Wprowadź dane do arkusza według
wzoru (rysunek 925)3 Zaznacz dane ktoacutere mają być
przedstawione na wykresie (włącznie z tytułami kolumn ale bez tytułu tabelki)
4 Kliknij przycisk Wykres
28A
Ćwiczenie 911 lekcja 27
Zadanie 2 lekcja 24
28
Lekcja 29
Temat Ustawienia wydruku drukowanie gotowych prac
Kup książkę Poleć książkę