Download - Powerpoint Algemeen UZ Gent
![Page 1: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/1.jpg)
© 2016 Universitair Ziekenhuis Gent
Gevolgen van pijn bij kinderen op korte
en lange termijn
Eline Van Hoecke
Medische Psychologie
Kinderen en Jongeren (0K5)
Kinderziekenhuis Prinses Elisabeth
24/11/2016 – IZ-P Thanksgiving Symposium 2016
![Page 2: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/2.jpg)
Wat zie je? Wat voel je?
![Page 3: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/3.jpg)
3 3 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Overzicht van de presentatie
1. Inleiding
2. Gevolgen van acute pijn
3. Gevolgen van chronische pijn
4. Theoretische modellen
5. Klinische implicaties
6. Take home messages
![Page 4: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/4.jpg)
1. INLEIDING
![Page 5: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/5.jpg)
5 5 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
1. Inleiding
“Pijn is een onplezierige sensorische en/of emotionele
ervaring die in verband wordt gebracht met actuele of
potentiële weefselbeschadiging, of in dergelijke termen
beschreven wordt”
![Page 6: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/6.jpg)
6 6 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Conceptualisering van pijn: model van Loeser
Nociceptie
Pijngewaarwording
Pijnbeleving
Pijngedrag
Pijnprikkel-pijndetectie
naar CZS
1. Inleiding
![Page 7: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/7.jpg)
7 7 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Zelfde schade, ander gezicht
1. Inleiding
![Page 8: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/8.jpg)
8 8 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Een biopsychosociaal perspectief
op pijn….
1. Inleiding
![Page 9: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/9.jpg)
Pijnervaring kind
Biologische factoren:
- Poorttheorie
- CNZ
Sociale factoren:
- omgevingsfactoren
- reactie ouders
- culturele factoren
Psychologische factoren:
- angst
- aandacht
- catastroferen over pijn
-voorgaande pijnervaringen
![Page 10: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/10.jpg)
2. GEVOLGEN VAN ACUTE PIJN
![Page 11: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/11.jpg)
Studiepopulatie:
• 915 Kinderen/adolescenten tussen 2 en 18 jaar (M = 9.6j;
50% M)
• alle chirurgie
Assessment:
• Pijnintensiteit ahv NRS (=Numeric Rating Scale;
(0 = geen pijn, 10 = ergste pijn)
• Kwaliteit van leven ahv PedsQoL(= kwaliteit van leven
vragenlijst)
• Ouderlijke rapportage
![Page 12: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/12.jpg)
![Page 13: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/13.jpg)
QoL:
•77 % verbeterde na 1 maand
• 23 % had lagere QoL scores (34 % fysiek en 19%
psychosociaal)
Pijnintensiteit:
• 88% verbeterde na 1 maand
• 12 % had slechtere scores
• 8 % had een pijnscore van > 4
![Page 14: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/14.jpg)
Studiepopulatie:
• 60 kinderen tussen 10 en 18 j (M=14.7j; 66.7% M)
• chirurgie (spinal fusion, pectus repair)
Assessment op 2 momenten:
• Prechirurgische baseline (1 week ervoor):
• Follow-up assessment (na 2 weken)
• elektronisch dagboek (pijn en slaap),
• Vragenlijsten mbt pijn, QoL, angst, catastroferen
over pijn (zowel kind als ouder)
![Page 15: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/15.jpg)
Numeric Rating Scale (0 = geen pijn, 10 = ergste pijn)
![Page 16: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/16.jpg)
![Page 17: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/17.jpg)
Studiepopulatie:
• 60 kinderen tussen 10 en 18 j (M=14.7j; 66.7%
M)
• chirurgie (spinal fusion, pectus repair)
Follow-up na 4 mdn en 12 mdn:
• elektronisch dagboek (pijn en slaap)
• vragenlijsten mbt pijn, QoL, catastroferen
over pijn (zowel kind als ouder),
aktiviteitenbeperking
![Page 18: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/18.jpg)
18 18 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
![Page 19: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/19.jpg)
19 19 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
![Page 20: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/20.jpg)
20 20 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Steekproef: 28 kinderen gediagnosticeerd met leukemie
(15J;13M; 0-15y; Mleeftijd=6,59y) en beide ouders (N=18) of enkel
moeder (N=10)
Methode:
- Prospectieve studie
- Bij elke lumbale (LP) en/of beenmerg (BMA) punctie,
assessment van:
1. Ouderlijke catastrofale gedachten over procedurele
pijn (PCS-P-state)
2. Proxy rapportage angst/spanning kind (NRS;
Pedagogisch medewerker)
3. Ouderlijke angst/spanning (NRS)
![Page 21: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/21.jpg)
21 21 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Resultaten:
- Gemiddeld 9 LP/BMA puncties (M=9,76; SD=2,70;
range=4-14)
- Angst/spanning ouders daalt over de tijd
- Maar: puncties blijven stresserend voor hoog
catastroferende ouders
- Angst/spanning kind stijgt over tijd en is
gerelateerd aan angst/spanning ouders
Conclusie:
Belangrijk om angst/spanning bij kind maar ook bij
ouder zo vroeg mogelijk in behandeling te reduceren
![Page 22: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/22.jpg)
![Page 23: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/23.jpg)
Onderzoeksvoorstel:
Postoperatief herstelproces na een
posterieure spinale fusie: een prospectieve
studie bij adolescenten (11-15 jaar) met
idiopathische scoliose en hun ouders
(1) dagboek gedurende één week,
(2) activiteitenmonitor
(3) vragenlijsten
![Page 24: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/24.jpg)
3. GEVOLGEN VAN CHRONISCHE PIJN
![Page 25: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/25.jpg)
25 25 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Prevalentie chronische pijn Perquin et al., 2000
3. Gevolgen van chronische pijn
![Page 26: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/26.jpg)
26 26 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
3. Gevolgen van chronische pijn
Prevalentie chronische pijn
Perquin et al., 2000
![Page 27: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/27.jpg)
PIJN
3. Gevolgen van chronische pijn
Lage niveaus van
fysiek activiteit
Hinder in schools
functioneren
Hoge niveaus van
emotionele distress
Moeilijkheden in sociaal
functioneren/vriendschaps-
relaties
![Page 28: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/28.jpg)
Steekproef:
10.650 Vlaamse schoolkinderen (50.8%J; Mleeftijd=14.3y)
Graded Chronic Pain Scale (GCPS; von Korff et al., 1992)
Grade 0: geen pijn in laatste 6 maanden
Grade I: lage pijnintensiteit; weinig hinder
Grade II: hoge pijnintensiteit; weinig hinder
Grade III: hoge hinder; matig beperkend
Grade IV: hoge hinder; ernstig beperkend
![Page 29: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/29.jpg)
Impact op functioneren kind/adolescent
![Page 30: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/30.jpg)
Studiepopulatie:
• Follow-up studie van
• 843 kind met functionele buikpijnklachten
• Clusteranalyse
• Cluster 1: pijn en dysfunctioneel profiel
• Cluster 2: pijn en adaptief profiel
• Cluster 3: pijn en adaptief profiel
![Page 31: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/31.jpg)
![Page 32: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/32.jpg)
![Page 33: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/33.jpg)
33 33 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
![Page 34: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/34.jpg)
![Page 35: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/35.jpg)
4. THEORETISCHE MODELLEN
![Page 36: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/36.jpg)
![Page 37: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/37.jpg)
Interpersoonlijk vrees-vermijdingsmodel
Goubert & Simons, 2012
![Page 38: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/38.jpg)
38 38 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Model over- en onderbelasting
![Page 39: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/39.jpg)
5. KLINISCHE IMPLICATIES
![Page 40: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/40.jpg)
40 40 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Acute pijn
Nav lichamelijke
kwetsuur/beschadiging
Nuttige pijn
Pijnmedicatie werkt
Zichtbaar
Meer pijn kan meer schade
veroorzaken
Rust en onderbreken van
activiteiten kan
genezingsproces helpen
Chronische pijn
Nog aanwezig na herstel
kwetsuur/beschadiging
Zinloze pijn
Pijnmedicatie werkt
niet/weinig
Onzichtbaar
Meer pijn betekent niet per
se meer schade
Rust en onderbreken van
activiteiten is ongunstig en
kan biomechanische
moeilijkheden veroorzaken
5. Klinische implicaties
![Page 41: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/41.jpg)
41 41 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Hoe kan chronische pijn ontstaan?
1. T.g.v. kwetsuur, infectie, virale ziekte
2. Na chirurgie
3. Als deel / in het verlengde van een ziekteproces (bv. juveniele arthritis, aandoeningen van het ruggenmerg, …)
4. Spontaan
5. Klinische implicaties
![Page 42: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/42.jpg)
Stressvol en/of Pijnlijk
Voorkennis en/of angst
Vereist stilliggen
Non-
farmacologische
aanpak van pijn +
hypnosedatie !!
Dyscomfort
Verzet
Falen Procedure Dwang
(Jonge) Kinderen hebben een
vorm van procedurele sedatie
en/of analgesie nodig =
analgosedatie
ACUTE PIJN
![Page 43: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/43.jpg)
![Page 44: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/44.jpg)
![Page 45: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/45.jpg)
Ideeën over de pijn
ideeën over de oorzaak
ideeën over de eigen mogelijkheden de klacht te
beïnvloeden
Cognitieve en emotionele gevolgen
Angst,
woede,
verdriet
Problemen met aandacht, concentratie
en geheugen
Selectieve aandacht, preoccupatie
Gedragsmatige gevolgen
Onder- en overactiviteit
Angstreducerend gedrag
Maatregelen om klachten te verminderen
Verandering van voeding
Lichamelijke gevolgen
Spierspanning
Ademhaling
Autonome arousal
Conditieverlies
Slaapproblemen en vermoeidheid
Eetlust
Sociale gevolgen
Niet naar school gaan
Schoolresultaten
Weinig sociale contacten
Hobby’s
Gezinsproblemen
![Page 46: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/46.jpg)
46 46 © 2008 Universitair Ziekenhuis Gent
Pijn management
We moeten shift maken van pijnbehandeling zoals bij acute pijn…
… naar pijnmanagement:
• Werken aan kracht, spierstijfheid, houding
• Zo actief mogelijk zijn ondanks pijn
• Pijn aanvaarden als een vast gegeven op dit moment in haar/zijn
leven
• Negatieve gedachten/emoties reduceren
• Familiaal leven normaliseren
![Page 47: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/47.jpg)
Ideeën over de pijn
ideeën over de oorzaak
ideeën over de eigen mogelijkheden de klacht te
beïnvloeden
Cognitieve en emotionele gevolgen
Onderzoeken en uitdagen van disfunctionele cognities
farmacotherapie
Gedragsmatige gevolgen
Basisniveau realiseren
Opbouwen van activiteiten
Doorbreken van gewoontegedrag
Exposure en responsepreventie
Lichamelijke gevolgen
Ademhalingsoefeningen
Ontspanningsoefeningen
Hypnose
conditieopbouw
Sociale gevolgen
Probleemoplossen
Begeleiding bij schoolhervatting
gezinsgesprekken
![Page 48: Powerpoint Algemeen UZ Gent](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042517/5875eb2a1a28ab135e8b4ee2/html5/thumbnails/48.jpg)
6. Take home messages !
1. 2. 3.
4. 5. 6. Dank voor
de aandacht!