บทท บทท 33 การบรหารวสดคงคลงการบรหารวสดคงคลง
((Inventory ManagementInventory Management))((Inventory ManagementInventory Management)) วตถประสงคการเรยนร วตถประสงคการเรยนร ใหคานยามของคาวาวสดคงคลง และสาเหตของการเกบวสดคงคลง เปรยบเทยบความตองการสนคาแบบอสระและไมอสระ บอกปจจยทจาเปนสาหรบการบรหารวสดคงคลง อธบายวธการนบจานวนวสดคงคลง อธบายวธการวเคราะห ABC อธบายและแกปญหาตวแบบปรมาณการสงซอทประหยดทสด อธบายและแกปญหาตวแบบปรมาณการสงผลต อธบายและแกปญหาตวแบบปรมาณการสงผลต อธบายและแกปญหาตวแบบการสงซอกรณสวนลดเมอส งซอปรมาณมาก คานวณจดสงซอ คานวณสตอกเพอความปลอดภยเมอความตองการสนคาและเวลานาแปรผน
ประเภทของวสดคงคลงประเภทของวสดคงคลงประเภทของวสดคงคลงประเภทของวสดคงคลง วตถดบและชนสวนทซอมาเพอผลต (Raw Materials & Parts)ผลตภณฑระหวางผลต (Work-in-process, WIP)ผลตภณฑสาเรจ (ในงานอตสาหกรรม) หรอ สนคา (ในรานคาปลก) อะไหล อปกรณและเครองมออะไหล อปกรณและเครองมอผลตภณฑทอยระหวางการขนสงไปยงคลงสนคาหรอลกคา
หนาทของวสดคงคลงหนาทของวสดคงคลงหนาทของวสดคงคลงหนาทของวสดคงคลง การตอบสนองตอความตองการของลกคา การตอบสนองตอเงอนไขของสายการผลต ทาใหการผลตไมสะดดหรอหยดชะงก ปองกนไมใหเกดการขาดแคลนวสด ปองกนไมใหเกดการขาดแคลนวสด ความไดเปรยบของการสงซอเปนรอบวฏจกร ทาใหคาใชจายในการ
ใ ใ สงซอและคาใชจายในการเกบรกษา ตาทสด ความไดเปรยบของการสงซอทละมากๆในราคาทถกลง
เปาหมายของการควบคมวสดคงคลงเปาหมายของการควบคมวสดคงคลงเปาหมายของการควบคมวสดคงคลงเปาหมายของการควบคมวสดคงคลง ใ ใ ป ระดบการใหบรการแกลกคา หมายถง การมสนคาเมอลกคาตองการ ในปรมาณ
ทเหมาะสม อยในสถานททสะดวก และ ในอยภายในระยะเวลาทกาหนด ใ ตนทนในการสงซอและการเกบรกษาวสดคงคลง วตถประสงคโดยภาพรวมของการบรหารวสดคงคลงสามารถตอบสนองความตองการของลกคาไดทนเวลา ควบคมตนทนทเกยวของกบวสดคงคลงใหอยในระดบทนาพอใจ
ใ ผทมหนาทวางแผนการบรหารวสดคงคลงจงตองทาการตดสนใจเกยวกบ เวลาทเหมาะสมในการสงซอ ป ซปรมาณทสงซอ
การจาแนกประเภทวสดคงคลงดวยการวเคราะห ABC (ABC Analysis)
ป ป จาแนกประเภทวสดคงคลงออกตามมลคารายป มลคารายป = ราคาตอหนวย x ปรมาณทใชในหนงป) ) สามารถแบงเปนวสดคงคลงประเภท A, B และ C ประเภท A ประเภท A มกจะมจานวนนอยชนด อยทประมาณ 15% มลคารายปกลบอยท 80%มลคารายปกลบอยท 80%
ประเภท B ช ป 30% ป 15% จานวนชนดอยประมาณ 30% และมลคารายปอยท 15%
ประเภท C จานวนชนดอยท 55% แตมมลคารายปอยเพยง 5%
100
80
ลง(%
)
60วสดคงคล
A40รายปของ
20มลคา
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
B C
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100จานวนชนดของวสดคงคลง (%)
รหสสนคาคงคลง
จานวนชนดของสนคาคง
ปรมาณทใชตอป (หนวย)
ราคาตอหนวย (บาท)
มลคารายป (บาทตอป)
มลคารายป(%) ประเภท
คลง สนคาคงคลง (%)
(หนวย) (บาท)
001 1 000 4 000 4 000 000 38 03% A001002003
20%1,0005,0001,900
4,000700500
4,000,0003,500,000
950,000
38.03%33.27%9.03%
71.30%AAB
004005006
30%1,0002,5002,500
700250192
700,000625,000480,000
6.65%5.94%4.56%
26.18%BBB006
007008009
2,500400500200
192200100210
480,00080,00050,00042 000
4.56%0.76%0.48%0 40%
BCCC009
010011
50% 200
1,0003,000
2103510
42,00035,00030,000
0.40%0.33%0.29%
2.52% CCC
012 9,000 3 27,000 0.26% C
28,000 10,519,000 100.00%, , ,
ระบบการนบจานวนวสดคงคลงระบบการนบจานวนวสดคงคลงระบบการนบจานวนวสดคงคลงระบบการนบจานวนวสดคงคลง ใ ระบบการนบในชวงเวลาหางเทาๆกน (Periodic System) นบจานวนวสดทมอยตามจรงในชวงเวลาทกาหนดไวซงมระยะหางเทากน เชน
การนบจานวนของบนชนวางสนคาในซปเปอรมารเกต ทกๆสปดาห แลวการนบจานวนของบนชนวางสนคาในซปเปอรมารเกต ทกๆสปดาห แลวตดสนใจวาจะตองจดซอสนคาอะไรมาเพมบางและในปรมาณเทาไร
ขอด ขอดสามารถสงซอวสดหลายๆอยางในเวลาเดยวกนตนทนในการสงซอตอครงและคาใชจายในการขนสงตา ตนทนในการสงซอตอครงและคาใชจายในการขนสงตา
ขอเสยการขาดการควบคมตรวจสอบระหวางชวงเวลา มการเกบสตอกวสดไวมากเกนจาเปน ตองคานวณปรมาณทส งซอใหมทกครงหลงจากทมการตรวจนบ
ระบบการนบจานวนวสดคงคลงระบบการนบจานวนวสดคงคลงระบบการนบจานวนวสดคงคลงระบบการนบจานวนวสดคงคลง ระบบการนบแบบตอเนอง (Perpetual or Continual System) บนทกการเบกวสดออกไปใชหรอจาหนายตอเนองกนตลอด ทาใหสามารถ
ทราบจานวนวสดคงคลงทเหลออยในคลงอยตลอดเวลา เมอระดบวสดลดลงทราบจานวนวสดคงคลงทเหลออยในคลงอยตลอดเวลา เมอระดบวสดลดลงจนถงเกณฑทกาหนดไว กจะทาการสงซอในปรมาณเทากบ Q หนวยคงท
ขอด ขอดความสามารถในการควบคมการเบกจายวสดคงคลง การสงซอทปรมาณคงทนนจะไดจากการคานวณปรมาณการสงซอทประหยดทสด การสงซอทปรมาณคงทนนจะไดจากการคานวณปรมาณการสงซอทประหยดทสด
ขอเสยคาใชจายทสงขนจากการเกบบนทกขอมลตลอดเวลา ยงตองมการนบจานวนในชวงเวลาหางเทาๆกนเพอกนมใหเกดความผดพลาด
Cycle Counting ExampleCycle Counting Example
55 000000 it i i tit i i t 500500 A itA it 11 750750 B itB it 22 750750 CC55,,000 000 items in inventory, items in inventory, 500 500 A items, A items, 11,,750 750 B items, B items, 22,,750 750 C C itemsitemsPolicy is to count A items every month (Policy is to count A items every month (20 20 working days), B working days), B y y (y y ( g y ),g y ),items every quarter (items every quarter (60 60 days), and C items every six months days), and C items every six months ((120 120 days)days)
Item Class Quantity Cycle Counting Policy
Number of Items Counted per Day
A 500 Each month 500/20 = 25/day
B 1,750 Each quarter 1,750/60 = 29/day
C 2,750 Every 6 months 2,750/120 = 23/day
77/day
Cycle CountingCycle Counting
Items are counted and records updatedItems are counted and records updated Items are counted and records updated Items are counted and records updated on a periodic basison a periodic basis
Oft d ith ABC l i tOft d ith ABC l i t Often used with ABC analysis to Often used with ABC analysis to determine cycledetermine cycle
Has several advantagesHas several advantages Eliminates shutdowns and interruptionsEliminates shutdowns and interruptions Eliminates annual inventory adjustmentEliminates annual inventory adjustment Trained personnel audit inventory accuracyTrained personnel audit inventory accuracya ed pe so e aud t e to y accu acya ed pe so e aud t e to y accu acy Allows causes of errors to be identified and Allows causes of errors to be identified and
correctedcorrected Maintains accurate inventory recordsMaintains accurate inventory records
Independent VersusIndependent Versus Dependent Demand
Independent demand Independent demand -- the the ppdemand for item is independent demand for item is independent of the demand for any other of the demand for any other of the demand for any other of the demand for any other item in inventoryitem in inventory
D d t d dD d t d d thth Dependent demand Dependent demand -- the the demand for item is dependent demand for item is dependent
th d d fth d d fupon the demand for some upon the demand for some other item in the inventoryother item in the inventory
ระบบสองถง (Two-bin System) ระบบสองถง (Two bin System)
1 2 1 2
1 2
ตนทนพนฐานเกยวกบวสดคงคลงตนทนพนฐานเกยวกบวสดคงคลง
ตนทนวสดหรอสนคา (Item Cost หรอ Product Cost))ตนทนในการเกบรกษา (Holding or Carrying
Cost)Cost) ตนทนการสงซอวสด (Ordering Cost) ตนทนการขาดแคลนวสด (Shortage Cost)
Holding Ordering and SetupHolding, Ordering, and Setup Costs
Holding costs Holding costs -- the costs of holding the costs of holding gg ggor “carrying” inventory over timeor “carrying” inventory over time
Ordering costsOrdering costs the costs ofthe costs of Ordering costs Ordering costs -- the costs of the costs of placing an order and receiving placing an order and receiving
ddgoodsgoods Setup costs Setup costs -- cost to prepare a cost to prepare a pp p pp p
machine or process for machine or process for manufacturing an ordermanufacturing an ordermanufacturing an ordermanufacturing an order
Holding CostsHolding Costs
Category
Cost (and Range) as a Percent of Inventory Value
Housing costs (including rent or depreciation, operating costs, taxes, insurance)
6% (3 - 10%)
M t i l h dli t ( i t l 3% (1 3 5%)Material handling costs (equipment lease or depreciation, power, operating cost)
3% (1 - 3.5%)
Labor cost 3% (3 - 5%)( )Investment costs (borrowing costs, taxes, and insurance on inventory)
11% (6 - 24%)
Pilferage, space, and obsolescence 3% (2 - 5%)
Overall carrying cost 26%
Table 12.1Table 12.1
ตวแปรทใชในการคานวณตวแปรทใชในการคานวณD = ความตองการวสด หนวยตอปQ ป Q = ปรมาณการสงซอ หนวยตอครงQ* = ปรมาณการสงซอทประหยดทสด หนวยตอครงROP = จดสงซอ (Re-order Points) หนวยO ง ( e o de o ts)LT = ระยะเวลานา (Lead Time) วน/สปดาหP,C = ตนทนวสด บาทตอหนวยS ส ซ /ส S = ตนทนการสงซอ/สงผลต บาทตอครงI = ตนทนการเกบรกษา % ของ P, CH = ตนทนการเกบรกษา บาทตอหนวยตอปK = ตนทนการขาดแคลน บาทp = อตราการนาวสดเขาโรงงาน หนวยตอวน
หรอ อตราการผลต หนวยตอวนหรอ อตราการผลต หนวยตอวนu = อตราการเบกใชวสด หนวยตอวนN = จานวนครงในการสงซอตอป ครงตอป
T = ระยะหางระหวางการสงซอแตละครง วน/สปดาหTC = ตนทนรวม บาท
ตวแบบปรมาณการสงซอทประหยดทสด(Economic Order Quantity, EOQ Model)
ป วธการคานวณปรมาณการสงซอตอครงทงายทสด ทาใหตนทนรวมของการสงซอและการเกบรกษามคาตาทสด
ตนทนสนคาไมนามาคานวณเนองจากตนทนตอหนวยของสนคาไมมผลกบปรมาณทสงซอ EOQ ไ ตวแบบ EOQ มการตงสนนษฐานของเงอนไขตางๆดงนในการคานวณปรมาณการสงซอทประหยดทสด คานวณวสดประเภทเดยวเทานนเดยวเทานน
ความตองการวสดรายปทราบคาแนนอนความตองการวสดมอตราคงทตลอดทงปความตองการวสดมอตราคงทตลอดทงป ระยะเวลานาคงทวสดทสงซอ เมอมาสงจะสามารถสงมาครบปรมาณทสงทงหมดในครงเดยว
ไมมสวนลดเมอสงซอในปรมาณมากๆ
ระดบคลงสนคา (หนวย)
ปรมาณสงซอQ*
ระดบคลงสนคาเฉลยQ*/2
จดสงซอROP
ระดบคลงสนคาเฉลยQ /2
ROP
เวลารบของ สงของ สงของรบของ รบของ
เวลานา
Qความถการสงซอ: สงความถการสงซอ: สงปรมาณการสงซอตอครง: นอยระดบคลงสนคาเฉลย: ตา
ระดบคลงสนคาเฉลย
0เวลา
01 ป
Qความถการสงซอ: ตาป
ปรมาณการสงซอตอครง: มากระดบคลงสนคาเฉลย: สง
ระดบคลงสนคาเฉลย
เวลา0
ตนทนรายป(บาท)
DQตนทนรวม (Total Cost) S
QDH
2QTC
ปรมาณทสงซอ(หนวย/ครง)Q*
DS2 D*Q *QHDS2*Q S
*QDH
2QTC
DT
ตวอยาง ตวแทนจาหนายยางจกรยานประจาภาคตะวนออกพยากรณยอดความตองการสนคาวาเปน 9,600 หนวย,ปหนา ตนทนการเกบรกษา 16 บาทตอหนวยตอป ตนทนการสงซอ 75 บาทตอครง ถาบรษทนทางาน 288 วนในหนงป จงหา
1. ปรมาณการสงซอทประหยดทสด2. จานวนครงททาการสงซอตอป3. ระยะหางระหวางรอบการสงซอ
1 จากสตรDS2*Q 1. จากสตร H
Q
หนวย30075x600,9x2*Q หนวย30016
Q
2 สDN 2. จากสตร *Q
N
32600,9N ครงตอป32300
N ครงตอป
*Q3 จากสตรD
QT
11300*Q
3. จากสตร
วน9วน288x321ป
321
600,9300
DQT
ตวอยาง บรษทพารสนประกอบโทรทศนจาหนาย โดยมการสงซอหลอดภาพจานวน 3,600 หนวยตอป ในราคาหลอดละ 1,500 บาท ตนทนการสงซอครงละ 600 บาท , , ตนทนการเกบรกษาตอปคดเปน 20% ของราคาวสด จงคานวณปรมาณการสงซอทประหยดทสดและตนทนรวมของวสดคงคลงน
HDS2*Q จากสตร
120500,1x20.0600x600,3x2
IPDS2*Q หนวยตอครง
คานวณคาตนทนรวมไดดงน
SDH*QTC
จากสตร
S*Q
H2
TC
000360001800018)600600,3()5001200120(SDH*QTC บาท000,36000,18000,18)600x120
()500,1x20.0x2
(S*Q
H2
TC บาท
ตนทนรายป(บาท)
ตนทนรวม (Total Cost) SQDH
2QTC
มตน
ท นร วม
ช วง ข
อ งต
ปรมาณทสงซอ(หนวย/ครง)Q* ปรมาณทสงซอ(หนวย/ครง)QโซนEOQ
ตวแบบปรมาณการสงซอททยอยนาวสดเขา หรอปรมาณการสงผลต (EOQ with partial receipt or Production Order Quantity, POQ)(EOQ with partial receipt or Production Order Quantity, POQ)
การผลตและใช
การผลตและใช
การผลตและใช
การใชเพยงอยางเดยว
การใชเพยงอยางเดยว
การใชเพยงอยางเดยว
ระดบคลงสนคา (หนวย)
ปรมาณสงซอ/สงผลตQ*/สงผลตQ
ระดบคลงสนคาสงสด
การสะสมของวสดทผลต
ระดบคลงสนคาสงสดQmax
เวลา
วสดคงคลงทมอย
สตรในการคานวณ
DQmax
สตรในการคานวณ
S*Q
H)2
Q(TC max
DS2up
pHDS2*Q
)up(p*QQmax
2QQ max
avg
*Qระยะเวลาระหวางการสงซอหรอการเรมตนผลต เทากบ
u*Q
*Qระยะเวลาทมการผลตวสด สามารถคานวณไดจาก p
Q
ใ ตวอยาง บรษทผลตของเลนตองใชลอยาง 48,000 ลอสาหรบรถบรรทกของเลนทขายดมาก บรษททาการผลตยางเองโดยสามารถผลตไดวนละ 800 ลอ การประกอบรถบรรทกจะมอตราสามารถผลตไดวนละ 800 ลอ การประกอบรถบรรทกจะมอตราการผลตเทากนทกวนตลอดทงป โดยทางานปละ 240 วน ตนทนการเกบรกษายาง 10 บาทตอลอตอป ตนทนการจดเตรยมเครองจกร 1,200 บาทตอครง จงคานวณ
1. ปรมาณการสงผลตทประหยดทสด2. ตนทนรวมรายปสาหรบการสงผลตและการเกบรกษาวสดคงคลง3. ระยะเวลารอบการทางาน4. ระยะเวลาทมการผลตยาง
D = 48,000 ลอตอปS = 1,200 บาทตอครงH 10 ปH = 10 บาทตอลอตอปp = 800 ลอตอวนu = 48,000/240 = 200 ลอตอวน
1. จากสตร
upp
HDS2*Q
p
919,3200800
80010
200,1x000,48x2*Q
ลอตอครง20080010
2. จากสตร
S*Q
DH)2
Q(TC max
9193*Q 939,2)200800(800919,3)up(
p*QQmax ลอ
393,29698,14695,14200,1x919,3000,4810x)
2939,2(TC บาทตอป
20 วน
การผลตและใช
การผลตและใช
การผลตและใช
การใชเพยงอยางเดยว
การใชเพยงอยางเดยว
การใชเพยงอยางเดยว
20 วน
5 วน
3. ระยะเวลารอบการทางาน =
9193*Qระดบคลงสนคา (หนวย)
และใช และใช และใชเพยงอยางเดยว เพยงอยางเดยว เพยงอยางเดยว
20595.19200919,3
uQ
วนปรมาณสงซอ/สงผลตQ*
การสะสมของวสดทผลต
4. ระยะเวลาทมการผลตวสด =
ระดบคลงสนคาสงสดQmax
5898.4919,3*Q วน
เวลา
วสดคงคลงทมอย
800p
ตวแบบกรณไดสวนลดเมอสงซอปรมาณมาก (Quantity Discount, QD Model)
ผขายวสดอาจเสนอสวนลดในกรณทมการสงซอในปรมาณมาก ตวอยางเชน เงอนไขสวนลดในรายละเอยดปรมาณมาก ตวอยางเชน เงอนไขสวนลดในรายละเอยดดานลาง
ปรมาณทสงซอ (กลอง) ราคาขาย (บาทตอหนวย)1-44 20.0045-69 17.00ตงแต 70 ขนไป 14.00
ตนทนรายป(บาท)
TC ท 20 บาทตอหนวยTC ท 20 บาทตอหนวย
TC ท 17 บาทตอหนวย
TC ท 14 บาทตอหนวย
PD ท 20 บาทPD ท 17 บาท
PD ท 14 บาท
ปรมาณทสงซอ(หนวย/ครง)0 45 70
PD SQD H)
2Q( TC
กรณท 1 เมอตนทนในการเกบรกษาคงท เชน 50 บาทกรณท 1 เมอตนทนในการเกบรกษาคงท เชน 50 บาทตอหนวยตอป จะทาใหสามารถคานวณคาปรมาณการสงซอทประหยดทสดไดเพยง 1 คาสาหรบเงอนไขสงซอทประหยดทสดไดเพยง 1 คาสาหรบเงอนไขสวนลดทกเงอนไข ทาการคานวณหาคา Q ตามขนตอนตอไปน1. คานวณคา Q* จากสตร2. ถา Q* ทคานวณไดจากขอ 1 อยในชวงราคาทตาทสด Q* น
Q Q
เปนจดททาใหตนทนรวมของวสดคงคลงตาทสดแลว 3. ถา Q* ทคานวณไดจากขอ 1 ไมอยในชวงราคาทตาทสด Q* ทาการคานวณ TC ทราคานน แลวคานวณ TC สาหรบเงอนไขทาการคานวณ TC ทราคานน แลวคานวณ TC สาหรบเงอนไขสวนลดอนๆ (เฉพาะทราคาตอหนวยตากวาเทานน) ทปรมาณการซอตาทสดของแตละชวงราคา เปรยบเทยบเลอกคา Q ททา
Q
ให TC ตาทสด
ตนทนรายป(บาท)
TCa
TCc
TCb P ลดลง
ตนทนการเกบรกษาตนทนการเกบรกษา
ตนทนการสงซอ
ปรมาณทสงซอ(หนวย/ครง)0 Q*
กราฟตนทนรวม TC เมอตนทนการเกบรกษาคงท
โ ใ ป 816ตวอยาง โรงงานแหงหนงใชนายาทาความสะอาดปละ 816 ขวด ตนทนในการสงซอ 250 บาทตอครง ตนทนการเกบรกษา 75 บาทตอขวดตอป ผขายเสนอราคากบปรมาณทตองสงซอดงตารางบาทตอขวดตอป ผขายเสนอราคากบปรมาณทตองสงซอดงตารางดานลาง จงคานวณหาปรมาณการสงซอทดทสดและตนทนรวม
ปรมาณการซอ (ขวดตอครง) ราคา (บาทตอขวด)
1-49 5001 4950-7980-99
50045042580 99
100 ขนไป 425400
1 คานวณคา Q* จากสตร1. คานวณคา Q* จากสตร
74250x816x2DS2*Q ขวด75H
2 การซอท 74 ขวด อยในชวงราคา 450 บาทตอขวด (50-79 ขวด)2. การซอท 74 ขวด อยในชวงราคา 450 บาทตอขวด (50-79 ขวด) สามารถคานวณ TC ไดดงน จากสตร
DQ PD SQDH)
2Q(TC
81674D*Q 732,372)816x450( 250)74816( 75)
274(PD S
*QD H)
2Q(TC450
บาทตอปบาทตอป
3. เนองจากคา Q* ทคานวณไดจากขอ 1 ไมอยในชวงราคาทตาทสด จงQ ตองตรวจสอบเงอนไขสวนลดทเหลออย ดงนราคา 425 บาทตอขวด ปรมาณ Q ตาทสดทซ อราคานไดคา 80 ขวดตอครง คานวณตนทนรวมได ขวดตอครง คานวณตนทนรวมได
350,352)816x425( 250)80816( 75)
280(TC425 บาทตอป
802ทราคา 400 บาทตอขวด ปรมาณ Q ตาทสดทซ อราคานไดคา 100
ไ ขวดตอครง คานวณตนทนรวมได
190332)816400( 250)816( 75)100(TC บาทตอป190,332)816x400( 250)100
( 75)2
(TC400 บาทตอป
4 ดงนนสามารถสรปไดวา ควรเลอกซอทปรมาณ Q = 100 ขวดตอครง ท4. ดงนนสามารถสรปไดวา ควรเลอกซอทปรมาณ Q = 100 ขวดตอครง ทราคา 400 บาทตอขวด เนองจากใหตนทนรวมของสนคาคงคลงตาทสด
ตนทนรายป(บาท)
P=500
P=450
P=425
P=400
0 50 74 80 100 Q0 50 74 80 100 Qกราฟแสดง คา Q* และ เงอนไขราคาสวนลดตางๆ
2 ป ป กรณท 2 เมอตนทนการเกบรกษากาหนดเปนเปอรเซนของตนทนวสด เชน 20% ของราคาวสด ราคาวสด ทถกกวาจะทาใหตนทนการเกบรกษาถกกวา โดยมคาถกกวาจะทาใหตนทนการเกบรกษาถกกวา โดยมคา Q* ทสงกวา ซงเปนผลทาใหกราฟ TC แตละเสนจะมคา Q* ทแตกตางกน ทาการคานวณหาคา Q ตามคา Q ทแตกตางกน ทาการคานวณหาคา Q ตามขนตอนตอไปน
1. เรมจากคา P ทตาทสดกอน คานวณคา Q* จากสตรแลวเปรยบเทยบกบ เงอนไขปรมาณทตองสงวาตรงกบชวงราคาหรอไม จนกระทงพบ Q* ทตรง
กบเงอนไขปรมาณการสงซอ2. ถา Q* ทคานวณไดจากขอ 1 อยในชวงราคาทตาทสด Q* นเปนจดททาให
Q Q
ตนทนรวมของวสด คงคลงตาทสดแลว 3. ถา Q* ทคานวณไดจากขอ 1 ไมอยในชวงราคาทตาทสด Q* ทาการ
คานวณ TC ทราคานน แลวคานวณ TC สาหรบเงอนไขสวนลดอนๆคานวณ TC ทราคานน แลวคานวณ TC สาหรบเงอนไขสวนลดอนๆ (เฉพาะทราคาตอหนวยตากวาเทานน) ทปรมาณการซอตาทสดของแตละชวงราคา เปรยบเทยบเลอกคา Q ททาให TC ตาทสด
ตนทนรายป(บาท)
TCb
TCa
TCc P ลดลง
CCa
CCb
CCc
ปรมาณทสงซอ(หนวย/ครง)
ตนทนการสงซอ
กราฟตนทนรวม TC เมอตนทนการเกบรกษากาหนดเปนเปอรเซนของตนทนสนคา
ตวอยาง โรงงานแหงหนงใชสวตชไฟปละ 3,600 อน ตนทนในการสงซอ 360 บาทตอครง ตนทนการเกบรกษาคดเปน 18% ของราคาวสด ผขายเสนอราคากบปรมาณทตองสงซอดงตารางของราคาวสด ผขายเสนอราคากบปรมาณทตองสงซอดงตารางดานลาง จงคานวณหาปรมาณการสงซอทดทสดและตนทนรวม
ปรมาณการซอ (อนตอครง) ราคา (บาทตออน)
1-499500-999
1817
1,000 ขนไป 16
1 คานวณคา Q* โดยเรมตนทราคาตอหนวยทตาทสด (16 บาทตออน)1.คานวณคา Q* โดยเรมตนทราคาตอหนวยทตาทสด (16 บาทตออน)จากสตร
949360x600,3x2DS2DS2*Q 16 อนตอครง16x18.0IPH16
แตการซอครงละ 949 อนนนอยในชวงราคา 17 บาทตออน ดงนนคา Q*แตการซอครงละ 949 อนนนอยในชวงราคา 17 บาทตออน ดงนนคา Q ทคานวณไดจงเปนไปไมได
920360x600,3x2DS2DS2*Q
2. คานวณคา Q* ทราคา 17 บาทตออนจากสตร
อนตอครง92017x18.0IPH
Q 17
การซอครงละ 920 อนในราคา 17 บาทตออน สอดคลองกบเงอนไขพอด
อนตอครง
(500-999 อนตอครงในราคา 17 บาทตออน)
3. คานวณ TCเปรยบเทยบระหวางการซอครงละ 920 บาทในราคา 17 บาทตออน กบ การซอท 16 บาทตออนทปรมาณตาทสดของเงอนไขคอครงละ 1,000 อน จะไดดงน
PD SDIP)Q(PD SDH)Q(TC PD SQ
IP)2
(PD SQ
H)2
(TC
ทราคา 17 บาทตออน ปรมาณ Q* 920 อนตอครง คานวณตนทนรวมได
)600,3x17( 360)920600,3
( )17x18.0)(2
920(TC17
บาทตอป
ทราคา 16 บาทตออน ปรมาณ Q ตาทสดทซ อราคานไดคา 1,000 อนตอครง คานวณตนทนรวมได
)600,3x16( 360)000,1600,3( )16x18.0)(
2000,1(TC16
บาทตอป
ดงนนสามารถสรปไดวา ควรเลอกซอทปรมาณ Q = 920 อนตอครง เนองจากใหตนทนรวมของสนคาคงคลงตาทสด
ตนทนรายป(บาท)
P=18
P 17P=17
P=16
0 500 920 949 1,000 Q,
กราฟแสดง คา Q* และ เงอนไขราคาสวนลดตางๆ
จดสงซอ: เมอความตองการวสดและเวลานาคงทจดสงซอ: เมอความตองการวสดและเวลานาคงท
ในกรณทความตองการวสดและเวลานามคาคงทตลอดทงป เชน ความตองการวสด 20 000 หนวยตอป มอตราการเบกใชคงททกวน ทกตองการวสด 20,000 หนวยตอป มอตราการเบกใชคงททกวน ทกสปดาห เวลานามคาคงท 5 วน ตลอดทงป จะสามารถคานวณจดสงซอไดจากสตร
เมอกาหนดให
dxLTROP เมอกาหนดให
ROP =จดสงซอ (หนวย) d =อตราความตองการเบกใชสนคา (หนวยตอวน, หนวยตอสปดาห) d อตราความตองการเบกใชสนคา (หนวยตอวน, หนวยตอสปดาห) LT =เวลานา (วน, สปดาห) โดย d และ LT ตองเปนหนวยเดยวกนเสมอเมอทาการคานวณ
ตวอยางบรษทพารสนมความตองการใชวสด 3,600 หนวยตอป จานวนวนทางาน 240 วนในหนงป ระยะเวลานาในการสงซอหลอดภาพเปน 5 วน จงคานวณหาจดวนในหนงป ระยะเวลานาในการสงซอหลอดภาพเปน 5 วน จงคานวณหาจดสงซอวธทา จากสตร dxLTROP dxLTROP
d = อตราความตองการเบกใชสนคาตอวนd อตราความตองการเบกใชสนคาตอวน=
15240600,3
หนวยตอวน240
ROP = 15 หนวยตอวน x 5 วน = 75 หนวย
ดงนนบรษทจะทาการสงซอหลอดภาพเมอระดบวสดคงคลงลดลงมาจนถง 75 หนวย
ระดบคลงสนคา (หนวย)
ปรมาณสงซอQ*=120 อตราการเบกใชd=15หนวยตอวนอตราการเบกใชd=15หนวยตอวน
จดสงซอROP=75
ระดบคลงสนคาเฉลยQ*/2=60 หนวย
ROP 75
เวลารบ สง รบ
เวลานา 5 วน
เวลา
จดสงซอ: เมอความตองการวสดและเวลานาไมคงท
ระดบคลงสนคา
Q*Q
ROP
เวลา
LT การขาดแคลนวสด
ระดบคลงสนคา
Q*
ROP
SS
เวลา
ปรมาณสตอกเพอความปลอดภยปรมาณสตอกเพอความปลอดภย
ระดบการบรการ ความนาจะเปนทมวสดเมอมความตองการเบกใช เชน ระดบการ
บรการ 95% หมายถง เมอเกดความตองการเบกใชวสด มความนาจะเปนท 0.95 ทจะมวสดในคลงใหเบกไปใชได
ความเสยงในการขาดแคลนวสด ความนาจะเปนทไมมวสดเมอมความตองการเบกใช เชน ความเสยงในการขาดแคลนวสด 5% หมายถง เมอเกดความตองการเบกใชวสด มความนาจะเปนท 0.05 ทจะไมมวสดในคลงใหเบกไปใชได
ระดบการบรการ (SL)= 100% - ความเสยงในการขาดแคลนวสด
Probabilistic Models and SafetyProbabilistic Models and Safety Stock
Used when demand is not constant or Used when demand is not constant or t it icertaincertain
Use safety stock to achieve a desired Use safety stock to achieve a desired service level and avoid stockoutsservice level and avoid stockouts
ROPROP d LTd LTROP ROP == d x LTd x LT + + ssss
A l k h f h i hA l k h f h i hAnnual stockout costs = the sum of the units short Annual stockout costs = the sum of the units short x the probability x the stockout cost/unit x the probability x the stockout cost/unit
x the number of orders per yearx the number of orders per yearx the number of orders per yearx the number of orders per year
S f t St k E lSafety Stock Example
ROP ROP = 50= 50 unitsunits Stockout cost Stockout cost = $40= $40 per frameper frameOrders per year Orders per year = 6= 6 Carrying cost Carrying cost = $5= $5 per frame per yearper frame per year
Number of Units Probability
30 .240 .2
ROP 50 .360 260 .270 .1
1 01.0
S f t St k E lSafety Stock Example
ROP ROP = = 5050 unitsunits Stockout cost Stockout cost = $= $4040 per frameper frameOrders per year Orders per year = = 66 Carrying cost Carrying cost = $= $55 per frame per yearper frame per year
Safety Stock
Additional Holding Cost Stockout Cost
Total Cost
20 (20)($5) = $100 $0 $100
10 (10)($5) = $50 (10)(.1)($40)(6) = $240 $290
0 $0 (10)(.2)($40)(6) + (20)(.1)($40)(6) = $960 $960
A safety stock of A safety stock of 2020 frames gives the lowest total costframes gives the lowest total costROP ROP = 50 + 20 = 70= 50 + 20 = 70 framesframes
P b bili ti D dProbabilistic Demand
y le
vel
y le
vel Minimum demand during lead timeMinimum demand during lead time
Maximum demand during lead timeMaximum demand during lead time
ROP ROP nven
tory
nven
tory Mean demand during lead timeMean demand during lead time
Normal distribution probability ofNormal distribution probability of
ROP ROP = = 350 350 ++ safety stock of safety stock of 1616..5 5 = = 366366..55
InIn Normal distribution probability of Normal distribution probability of demand during lead timedemand during lead time
Expected demand during lead time Expected demand during lead time ((350350 kitskits))
Safety stock 16.5 units
TimeTime00 Lead Lead timetime
Place Place orderorder
Receive Receive orderorder
Figure Figure 1212..88
P b bili ti D dProbabilistic Demand
Probability ofProbability ofno stockoutno stockout
9595% of the time% of the time
Risk of a stockout Risk of a stockout ((55% of area of % of area of normal curve)normal curve)9595% of the time% of the time ))
Mean Mean demand demand
350350
ROP = ? kitsROP = ? kits QuantityQuantity
Safety Safety stockstock
Number ofNumber of00 zz Number of Number of standard deviationsstandard deviations
1 ความตองการวสดแปรผน เวลานาคงท1. ความตองการวสดแปรผน เวลานาคงท
ระดบคลงสนคาความตองการวสดในชวงเวลานาทนอยทสด
Q*ความตองการวสดในชวงเวลานาทมากทสด
ความตองการวสดในชวงเวลานาเฉลย
จดสงซอ
ROPการกระจายแบบปกตของความตองการวสดในชวงเวลานาคาคาดหมายความตองการวสด
SSคาคาดหมายความตองการวสดในชวงเวลานา
0 เวลาเวลานาสง รบ
สตรในการคานวณ
n
สตรในการคานวณ
fdd
n
1iii
d
)dd(f
nn 2
dd
1n
)dd(fs
d1i
iid
xLTd1n
d
d
ZSSLTxS
dSL
dd
SSROP d
d = ความตองการเบกใชวสดเฉลย (หนวยตอวน, หนวยตอสปดาห)
di = ความตองการเบกใชวสดfi = ความถของการเกดความตองการเบกใชวสด din = จานวนขอมลความตองการเบกใชวสด dnd = จานวนขอมลความตองการเบกใชวสด disd = คาเบยงเบนมาตรฐานของความตองการเบกใชวสด diLT = เวลานา (วน, สปดาห)
ใ d = คาคาดหมายของความตองการเบกใชวสดในชวงเวลานา
d = คาเบยงเบนมาตรฐานความตองการเบกใชวสดd คาเบยงเบนมาตรฐานความตองการเบกใชวสดในชวงเวลานา
ZSL = คา Z ทเปดจากตาราง Z table SS ป ป ( )SS = ปรมาณสตอกเพอความปลอดภย (หนวย)
ROP = จดสงซอ (หนวย)
ตวอยาง บรษทเกบขอมลความตองการใชวตถดบชนดหนงซ งมการแปรผน ดงตารางดานลาง
ความตองการ (หนวยตอวน) ความถ (ครง)
100 20300500
3010500
700 1010
ถาเวลานาในการสงซอเปน 5 วน จงคานวณ1 ใ 1. คาคาดหมายความตองการเบกใชวสดระหวางชวงเวลานา 2. คาเบยงเบนมาตรฐานความตองการเบกวสดระหวางชวงเวลานา3. ถาระดบการใหบรการเปน 90% จงคานวณปรมาณสตอกเพอความ
ปลอดภยทเหมาะสม4. จดสงซอ
1. หาคาคาดหมายความตองการเบกใชวสดระหวางชวงเวลานาจากสตร xLTdd
fdnd
329)10103020(
)10x700()10x500()30x300()20x100(n
fdd
d1i
ii
หนวยตอวน
645,15x329d หนวย
2 ใช ส ช 2. หาคาเบยงเบนมาตรฐานความตองการเบกใชวสดระหวางชวงเวลานาจากสตร LTxSdd
n
1n
)dd(fs
n
1i2
iid
d
199)329700(10)329500(10)329300(30)329100(20
1n2222
d
170
4455x199d หนวย
3. คานวณ SSจากสตร dSLZSS
เปดตารางหาคา Z0.90 =1.28จะได
570445x28.1ZSS dSL
4 คานวณ ROP
หนวย
4. คานวณ ROPจากสตร SSROP d
215,2570645,1SSROP d หนวย
2 ความตองการวสดคงท เวลานาแปรผน2. ความตองการวสดคงท เวลานาแปรผน
ส ใ nสตรในการคานวณ fLTLT
n
1itii
t
nLT
n 2
tt
)LTLT(fs 1i
2iti
t
t
LTdx1n
d
tt
ZSSdxStd
SSROPZSS
d
dSL
LT = เวลานาเฉลย (วน, สปดาห)LT เวลานาLT i = เวลานาfti = ความถของเวลานา LTint = จานวนขอมลเวลานา LTit ist = คาเบยงเบนมาตรฐานของเวลานา LTid = ความตองการวสด (หนวยตอวน, หนวยตอสปดาห) = คาคาดหมายของความตองการเบกใชวสดในd = คาคาดหมายของความตองการเบกใชวสดใน
ชวงเวลานาd = คาเบยงเบนมาตรฐานความตองการเบกใชวสดในd
ชวงเวลานาZSL = คา Z ทเปดจากตาราง Z table ในภาคผนวก กSS = ปรมาณสตอกเพอความปลอดภย (หนวย)SS = ปรมาณสตอกเพอความปลอดภย (หนวย)ROP = จดสงซอ (หนวย)
ตวอยาง บรษทเกบขอมลเวลานา ซงมการแปรผน ดงตารางดานลาง
( ) ( )เวลานา (วน) ความถ (ครง)
3 1045
1812
ถาความตองการเบกใชวนละ 200 หนวย จงคานวณ1 ใ 1. คาคาดหมายความตองการเบกใชวสดระหวางชวงเวลานา2. คาเบยงเบนมาตรฐานความตองการเบกใชวสดระหวาง
ชวงเวลานาชวงเวลานา3. ถาระดบบรการเปน 95% จงคานวณปรมาณสตอกเพอความ
ปลอดภยทเหมาะสม4. จดสงซอ
1. หาคาคาดหมายความตองการเบกใชวสดระหวางชวงเวลานาจากสตร LTdxd
fLTnt
วน05.4)121810(
)5x12()4x18()3x10(n
fLTLT
t1i
tii
หนวย
2 ใช ส ช
81005.4x200d
2. หาคาเบยงเบนมาตรฐานความตองการเบกใชวสดระหวางชวงเวลานาจากสตร
td dxS
9040)05.45(12)05.44(18)05.43(10)( 222
1
2
n
iiti LTLTf
s
t
หนวย
904.0140
)()()(1
1
t
it n
s
1819040200 x หนวย181904.0200 xd
3. คานวณ SSจากสตร dSLZSS
เปดตารางหาคา Z0.95 =1.645จะได
4 คานวณ ROP
หนวย298181x645.1ZSS dSL 4. คานวณ ROP
จากสตร SSROP d หนวย108,1298810SSROP d
3 ความตองการวสดแปรผน เวลานาแปรผน3. ความตองการวสดแปรผน เวลานาแปรผน
ส ใ fdnd
สตรในการคานวณn
fdd
n
d
iii
d
1
n
ddfs
d
n
iii
d
d
1
2
1
)(
n
fLTLT
t
n
itii
t
1
n
LTLTfs
n
iiti
t
t
t
1
2
1
)(
sdsLT
LTxd
n
d
t
222
1
SSROPZSS
sdsLT
d
dSL
tdd
ตวอยาง บรษทเกบขอมลความตองการเบกใชวสดและเวลา นาของวสดคงคลงชนดหนงซงมการแปรผน ดงตารางดานลาง
( ) ( ) ( )เวลานา (วน) ความถ (ครง)
8 20
ความตองการ (หนวยตอวน)
ความถ (ครง)
50 981012
203515
5075100
9112012 15 100
125150
201812
จงคานวณ1 คาคาดหมายความตองการเบกใชวสดระหวางชวงเวลานา1. คาคาดหมายความตองการเบกใชวสดระหวางชวงเวลานา2. คาเบยงเบนมาตรฐานความตองการเบกใชวสดระหวางชวงเวลานา3. ถาความเสยงในการขาดแคลนวสด (Stock-out Risk) เปน 10% จง
คานวณปรมาณสตอกเพอความปลอดภยทเหมาะสมคานวณปรมาณสตอกเพอความปลอดภยทเหมาะสม4. จดสงซอ
1. หาคาคาดหมายความตองการเบกใชวสดระหวางชวงเวลานา1. หาคาคาดหมายความตองการเบกใชวสดระหวางชวงเวลานาจากสตร
LTxdd LTxdd
fdn
iid
หนวย/วน105)121820119(
)12x150()18x125()20x100()11x75()9x50(n
dd
1iii
วน)15x12()35x10()20x8(fLT
n
1itii
t
วน1086.9
)153520(nLT
t1i
050,110x105d หนวย
2. หาคาเบยงเบนมาตรฐานความตองการเบกใชวสดระหวางชวงเวลานาจากสตร
2t
22dd sdsLT
)dd(fn
1i2
iid
)105150(12)105125(18)105100(20)10575(11)10550(9
1ns
22222d
1id
65.31170
)()()()()(
)LTLT(fs
n
1i2
itit
t
42.1)1012(15)1010(35)108(20
1n222
t
170
180)42.1x105()65.31x10(sdsLT 2222t
22dd หนวย
3. คานวณ SSจากสตร dSLZSS
เปดตารางหาคา Z0.90 =1.28จะได
4 คานวณ ROP
หนวย230180x28.1ZSS dSL 4. คานวณ ROP
จากสตร SSROP d หนวย280,1230050,1SSROP d
Fixed-Period (P) SystemsFixed Period (P) Systems
Orders placed at the end of a fixed periodOrders placed at the end of a fixed period Inventory counted only at end of periodInventory counted only at end of period Order brings inventory up to target levelOrder brings inventory up to target levelg y p gg y p g
Only relevant costs are ordering and holdingOnly relevant costs are ordering and holdingy g gy g g Lead times are known and constantLead times are known and constant Items are independent from one anotherItems are independent from one another Items are independent from one anotherItems are independent from one another
Fixed-Period (P) SystemsFixed Period (P) Systems
Target maximum Target maximum ((TT))nt
ory
ntor
y QQ22QQ44
nd in
ven
nd in
ven
QQ11 QQ33
PP
On
On--
han
han
PP
PP
TimeTime Figure Figure 1212..99
Fixed-Period (P) ExampleFixed Period (P) Example
3 3 jackets are back orderedjackets are back ordered No jackets are in stockNo jackets are in stockIt is time to place an orderIt is time to place an order Target value Target value = = 5050
Order amountOrder amount ((QQ)) = Target= Target ((TT)) OnOn
t s t e to p ace a o det s t e to p ace a o de a get a uea get a ue 5050
Order amount Order amount ((QQ)) = Target = Target ((TT)) -- OnOn--hand inventory hand inventory -- Earlier orders not yet Earlier orders not yet
received + Back ordersreceived + Back ordersreceived + Back ordersreceived + Back orders
Q Q = = 50 50 -- 0 0 -- 0 0 + + 3 3 = = 5353 jacketsjacketsjj
Fixed-Period SystemsFixed Period Systems
Inventory is only counted at each Inventory is only counted at each review periodreview period
May be scheduled at convenient timesMay be scheduled at convenient timesyy Appropriate in routine situationsAppropriate in routine situations M lt i t k t b tM lt i t k t b t May result in stockouts between May result in stockouts between
periodsperiods May require increased safety stockMay require increased safety stock
จบบทท 3