Download - Praca psychokorekcyjna w warunkach izolacyjnych z osobami przejawiającymi zaburzenia seksualne
Praca psychokorekcyjna w warunkach izolacyjnych z osobami przejawiającymi
zaburzenia seksualne
Typy przestępstw na tle seksualnym:
• zgwałcenie
• kazirodztwo
• molestowanie seksualne
• molestowanie seksualne dzieci (pedofilia)
• zabójstwa na tle seksualnym
przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności art. 197-203 k.k.
Sprawcy przestępstw seksualnych
Stanowią niewielki odsetek populacji osób uwięzionych.Dominują: • zgwałcenia - około 60 %• czyny erotyczne na nieletnich – około 20 %
Charakterystyka sprawców
Typowe cechy :
• młodzi mężczyźni (22-40 lat)• są znani ofierze• cechuje ich wysoki stopień izolacji społecznej• uzależnienie od środków psychoaktywnych• mają bardzo niski poziom wykształcenia • dorastali w niekorzystnych warunkach
wychowawczych
• wykazują niechęć do podejmowania stałego zatrudnienia i zarabiania na utrzymanie własne oraz bliskich osób
• mają nieustabilizowane lub konfliktowe życie osobiste i rodzinne
Cechy osobowości: • osobowość niedojrzała • lęki wobec kobiet• zaburzenia identyfikacji z rolą męską• nietypowe fantazje erotyczne
Typy przestępców seksualnych
• przestępcy o antyspołecznych i psychopatycznych zachowaniach, wynikających z braku poczucia winy, empatii (zwłaszcza w stosunku do ofiar);
• przestępcy o narcystycznych i egocentrycznych zachowaniach, nakierowani na dominację i zaspokojenie własnego poczucia mocy i sprawczości poprzez własne czyny;
• schizoidalni przestępcy charakteryzujący się brakiem umiejętności społecznych, mający poczucie izolacji oraz osamotnienia;
• niestabilni osobowościowo przestępcy o osobowości borderline;
• przestępcy cechujący się pasywną agresją;
• przestępcy dyssocjalni wyłączający się na poziomie świadomości z bieżącej rzeczywistości, przechodzący na poziom często patologicznych fantazji seksualnych
Typy agresji seksualnej
• fizjologiczny
• kognitywny
• afektywny
• niedojrzały
Charakterystyka, typy sprawców oraz rodzaje agresji seksualnej ukazują duże zróżnicowanie
wśród osadzonych.
W proces psychokorekcyjny wpisane są oddziaływania zindywidualizowane, odnoszące się do sfery emocjonalnej oraz intelektualnej.
Elementy terapii
I. Ujawnienie i uświadomienie sobie przestępstwa
II. Identyfikacja cyklu przestępstwa seksualnego i nauka
interwencji
III. Restrukturyzacja systemów poznawczych
IV. Zrozumienie ofiary
V. Kontrola pobudzenia
VI. Nauka umiejętności społecznych
VII. Zmiana stylu życia
Formy terapii„Grupowa vs. Indywidualna”
TERAPIA ZALETY WADY
GRUPOWA
• łatwiejsze uczenie się umiejętności
• silne wsparcie grupy• większa dynamika
pracy• mniejsze
niebezpieczeństwo manipulacji
• bardziej intensywny kontakt emocjonalny
• niższe koszty
• mniej czasu na osobiste kontakty
• mniejsza poufność
INDYWIDUALNA
• większa poufność• więcej czasu dla
osadzonego• większy komfort dla
osadzonego• niski poziom lęku i
obaw
• skłonność do sekretów• większe możliwości
manipulowania• mała możliwość
społecznego ucznia się • mniejszy poziom
wsparcia• większe koszty
Przykładowe programy terapeutyczne
• PROGRAM TERAPII SPRAWCÓW PRZESTĘPSTW NA TLE SEKSUALNYM realizowany w Zakładzie Karnym w Rzeszowie
• PROGRAM TERAPEUTYCZNY DLA SPRAWCÓW PRZESTĘPSTW SEKSUALNYCH realizowany w Zakładzie Karnym w Rawiczu
Cele i fazy realizacji programóww Rzeszowie:
• wzbudzenie lub wzmocnienie poczucia odpowiedzialności za popełnione czyny
• zrozumienie szerokiego kontekstu konsekwencji popełnionych czynowi przestępczych
• rozwinięcie mechanizmów samokontroli
• ukształtowanie umiejętności identyfikacji i analizy etapów cyklu dewiacyjnego oraz skutecznej interwencji w celu zapobiegania nawrotom
Fazy:
I. „cechy charakterystyczne przestępstwa”
II. „trening empatii względem ofiar przestępstw
seksualnych"
III. „trening zapobiegania nawrotom"
W Rawiczu:
Cele:• akceptacja odpowiedzialności za własne przestępcze
zachowania, myśli i fantazje• zdobywanie umiejętności zrozumienia i przeżywania emocji,
jakich doświadcza ofiara• kształtowanie adekwatnej samooceny• redukowanie zniekształceń poznawczych• identyfikacja i znajomość indywidualnego cyklu
przestępczego• znajomość indywidualnych czynników ryzyka i sposobów
zapobiegania przestępstwu• zmiana stylu życia i nauka prozdrowotnych umiejętności
życiowych
Fazy:
I. diagnostyczna
II. kontraktu terapeutycznego
III. terapii właściwej
IV. terapii pogłębionej i monitorowania zmian
V. zapobiegania nawrotom
Bibliografia
• Imieliński K. (red.), Seksuologia społeczna, PWN, Warszawa1984.• Kluger M., Sprawcy przestępstw seksualnych, „ Niebieska Linia”, NR
1, 2002.• Machel H., Sens i bezsens resocjalizacji penitencjarnej - casus
polski (studium penitencjarno-pedagogiczne), Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2007.
• Marczak M. (red), Resocjalizacyjne programy penitencjarne realizowane przez Służbę Więzienną w Polsce, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2009.
• Świtka J., Kuć M., Niewiadomska I.(red.), Osobowość przestępcy a proces resocjalizacji, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2005.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, (Dz.U. 1997 Nr 88, poz. 553).