Rendement van de Circulaire Economie voor de Maakindustrie
Jacqueline Cramer, Ambassadeur Circulaire Economie,
Amsterdam Economic BoardHoogleraar Duurzaam innoveren,
Universiteit Utrecht
Van een lineaire naar een circulaire economie
Ervaringen in de maakindustrie: bedrijfsniveau, ketenniveau en systeemniveau
• Kiezen voor preventie is winnen: Naar een preventief milieubeleid van bedrijf en overheid, 1991: Pollution prevention pays!
• Emissie- en afval reductie op bedrijfsniveau
afval
Ecodesignstaalbewerking
kunststof / additieven
transport
1994 2002
Verhoging eco-efficiency in ketens
• Bijdrage aan milieuverbeteringen
• Kostenreductie
• Kwaliteitsverbetering van het product
• Verbetering van de interne organisatie
• Afwending van kritiek van derden
• Versterking van de marktpositie
Herontwerpen van producten en diensten: Cradle to Cradle (2006)
Voorbeeld: tapijt
Dutch aWEARness
3Dprinting
Sluiten van kringlopen op systeem-niveau
Niveaus van circulariteit (8 R’s)• Refuse: weigeren/voorkomen gebruik
• Re-use: product hergebruik (2e hands)
• Repair: onderhoud en reparatie
• Refurbish: product opknappen
• Remanufacture: nieuw product van 2e hands
• Re-purpose: hergebruik product maar anders
• Recycle: verwerking en hergebruik materialen
• Recover: energie terugwinning
ReuseRepairRecycling
Transitie van afval-management naargrondstoffen management
Naast directe financiële baten, ookindirecte baten
Directe financiële baten Indirecte baten
• Kostenbesparing in EU 380-630 miljard euro/jr(E.MacArthur Foundation)
• 7 miljard/jr in Ned. (TNO)• Besparingen 2.9 – 3.7
biljoen $ in 2030 door verhoging van grond-stoffenefficiëntie wereld-wijd (McKinsey, 2011)
• Voorzieningszekerheid• Ontwikkeling van nieuwe
kennis• Aanjager van innovatie• Creatie van nieuwe
bedrijvigheid en werkgelegenheid
• Verlaging milieudruk
Verschillende belemmeringen voorverandering
• Institutioneel (gevestigde belangen)
• Organisatorisch (geen coördinatie)
• Juridisch (wetgeving remt innovatie)
• Economisch (focus op bestaandebusinessmodellen)
• Technisch (incrementele innovaties hebbende overhand)
Ontwerpen Produceren Bouwen Onderhouden Slopen
Duurzaam Bouwen en Slopen
Stadstuin Overtoom: Duurzaamsloop-nieuwbouw; 470 woningen
95% grondstoffen hergebruik; klimaat neutraal, groen en autovrij
Kringloopsluiting bouw- en sloopafval
• Meerwaarde: efficiency verbetering in het sloop- en bouwproces, kosten-besparing, nieuwe banen en milieuwinst
• Voorwaarde: samenwerking in consortium van bedrijven, toepassingvan nieuwe financiële arrangementenen circulaire aanbestedingsprocedures
Textiel recycling
Recycling is ECHT van deze tijd als op de juiste manier aansluiting wordt gevonden bij consumenten via ‘stortytelling’
Ook bedrijfskleding is geschikt voor een circulair model, want logo-kleding mag vaak niet in tweedehands markten worden verkocht
Geen bezit – maar gebruik
Jeans, hoodies, tassen, gemaakt van gerecyclede denim (45%)
Na 1 jaar, drie keuzemogelijkheden:
1) keep it, 2) switch it, 3) send back
Nieuwe businessmodellen worden uitgetest om de consument te binden en de materialen terug te krijgen
Het circulaire model
Verkopen
HerwinnenMaken
Kopen
Inzamelen
Gebruiken/repair
Communiceren
Sorteren
Voorbe-werken
Vezels her-
winnenNabe-werken
Herwonnenvezels
Ruwevezels
Garens spinnen
Kleurentoevoegen
Doekmaken
Confectioneren
Verpakken
Presenteren
Ketenlogistiek/returns
Ontwerpen
Biomassa stromen (GFT, afvalstromen uitvoedingsindustrie, land- en tuinbouw) hoogwaardig hergebruiken cascade-gewijs
Terugwinning grondstoffen uit afvalwaterzuivering
Ontwikkelen bio-basedproducten uit bamboe,vlas, hennep e.a.
Verschuiving van een lineaire naar een circulaire economie betekent dat producten ontworpen moeten worden om na gebruik weer grondstof te kunnen worden.
Dit vergt samenwerking met partners in de hele keten of zelfs in nieuwe ketens Circulair inkopen kan dit proces versnellen
Van grondstoffenrecycling naar kringloopsluiting
1. Initiatoren
2. Samenwerking in kringloopketen
(incl. eind-gebruikers)
3. Nieuwe financiële
arrangementen
4. Additionele maatgerichte instrumenten
Verschuiving vindt plaats van eenlineaire naar een circulaire economie
Voorwaarden hiervoor zijn:
Consequenties voor bedrijfsleven
1. Verandering van eigen productieproces(reductie energie-/grondstoffenverbruik)
2. Verandering van materialen en product-ontwerp
3. Afstemming in keten/cluster (nieuwesamenwerkingscoalities)
4. Nieuwe bestuurlijke en financiële governance