![Page 1: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/1.jpg)
We leven niet in tijdperk van verandering
maar in een verandering van tijdperk
![Page 2: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/2.jpg)
Unieke Kanteling
1. weefsel van de samenleving verandert
2. structuur van de economie verandert
3. disruptieve technologische doorbraken
![Page 3: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/3.jpg)
Laatste Kantelperiode
Modernisering
1850-1920
industriële revolutie staal, elektriciteit, verbrandingsmotor
fundament voor Nederland 2.0
onderwijs, kiesrecht, zorg, sociale structuren
vernieuwing in kunsten architectuur, schilderkunst, literatuur
![Page 4: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/4.jpg)
Indicaties voor Kantelperiode
- collectief unheimisch gevoel dat verandering in lucht hangt
- chaos door turbulentie, instabiliteit en onzekerheid
- enorme dynamiek van onderop, nieuwe macht van onderop
- geen duidelijke richting, weinig inzicht en overzicht
- creatieve mensen breken door het systeem heen
- steeds meer conflicten tussen bestaande en nieuwe orde
![Page 5: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/5.jpg)
25 jaar
DoorontwikkelingsfaseVoorontwikkelingsfase
25 jaar
Transitie naar Samenleving 3.0
Horizontaal
Decentraal
Bottom-up
Kant
elpe
riode Verticaal
Centraal
Top-down
Tijd
O
pbou
w va
n du
urza
me
sam
enle
ving
We zitten hier
![Page 6: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/6.jpg)
Kantelfaseenergiebedrijven vallen om
massale ontslagen in thuiszorg
welzijnsorganisaties verdwijnen
bouwbedrijven saneren op grote schaal
![Page 7: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/7.jpg)
Paradigma Wisseling
oude wereldbeeld nieuwe wereldbeeld
exploitatiemodel co-operatiemodel
economisch rendement maatschap. rendement
lineaire processen kringlopen
waarde ontlenen waarde creëren
zelfredzaam samenredzaam
![Page 8: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/8.jpg)
Structuur Wisseling
oude structuur nieuwe structuur
verticaal horizontaal
hiërarchisch netwerken
top-down bottom-up
centraal decentraal
zuilen gemeenschappen
![Page 9: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/9.jpg)
Samenleving 3.0do it ourselves society
samenleving van onderop
Participatiesamenleving
burgerkracht
sociaal doe het zelven
![Page 10: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/10.jpg)
Crisis = Zegen
roer moet radicaal om
mens is hardleers
verandert pas echt bij langdurige crises
![Page 11: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/11.jpg)
Inzichten uit de Transitiekunde
@JanRotmans
![Page 12: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/12.jpg)
Inzicht I
transities zijn maatschappelijke omwentelingen die leiden
tot fundamentele en onomkeerbare veranderingen
grote omwentelingen ontstaan vaak uit kleine initiatieven
van kleine groepjes individuen die een andere weg inslaan
https://www.youtube.com/watch?v=FA2Ff6qIijI
![Page 13: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/13.jpg)
Inzicht II
Transitie is fundamentele omslag in denken, handelen, organiseren
denken, handelen en organiseren zijn met elkaar verweven;
grootste obstakel vormt het omdenken (cultuuromslag)
![Page 14: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/14.jpg)
Inzicht III
transities zijn mensenwerk. Technologie is belangrijk
maar niet doorslaggevend. Is wel wisselwerking
![Page 15: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/15.jpg)
Inzicht IVtransities worden zelden van boven af bepaald, en al
helemaal niet vanuit de politiek. Wel kan de politiek
een versnellend effect hebben op transities
![Page 16: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/16.jpg)
Transitie van roken naar niet-roken1958: rookt 90% van volwassen mannen---2012: rookt 27%
van volwassen mannen (10% van jongeren)
1950: verband tussen roken en longkanker (Doll)
steeds explicietere waarschuwingen
reclame steeds verder teruggedrongen
1990: rookverbod in vliegtuigen,
daarna in openbaar vervoer
2004: rookvrije werkplek
2008: horeca rookvrij
![Page 17: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/17.jpg)
Transitie van roken naar niet-rokentransitie duurde twee generaties
was vooral een cultuuromslag
begon bij elite, later volksbeweging
beleid volgde later, wel belangrijk
![Page 18: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/18.jpg)
Inzicht Vtransitie is een machtswisseling.Een regime heeft de macht en wil die
behouden. Niches willen macht
ontwikkelen van onderop en een regime vormen
transities gaan gepaard met strijd en weerstand
![Page 19: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/19.jpg)
Inzicht VI
sturen van transities betekent beïnvloeden op een slimme,
subtiele manier, dus niet vanuit controle en beheersing
transitiesturing is het geven van richting in combinatie met
het creëren van ruimte voor vernieuwing
![Page 20: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/20.jpg)
Inzicht VII
friskijkers en dwarsdenkers spelen een belangrijke rol bij transitiesturing omdat zij nieuwe paden inslaan
kantelaars spelen een rol bij transitiesturing in de kantelfaseomdat zij systemen kunnen laten kantelen
![Page 21: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/21.jpg)
Inzicht VIII
transitiesturing is organisch sturen. Een combinatie van top-down en bottom-up sturing
organisch sturen vraagt geduld, tijd, vertrouwen. Een combinatie van visie, strategie en actie
![Page 22: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/22.jpg)
Inzicht IX
elke systeemtransitie vraagt om een organisatorisch transitie.
Elke organisatorische vraagt om een persoonlijke transitie
Een persoonlijke transitie vergt het overwinnen van angst.
Existentiële angst om te verliezen wat je hebt, zonder te
weten wat je krijgt
![Page 23: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/23.jpg)
Gerichtheid op:
Systeemwaarden Menswaarden
doelmatigheid aandacht / tijd
efficiency vertrouwen
controle, beheersing ruimte
regelzucht keuzevrijheid
kosten / baten kwaliteit
![Page 24: Presentatie NederlandKantelt: transitietheorie (Jan Rotmans en Anke Siegers)](https://reader036.vdocuments.pub/reader036/viewer/2022062503/5887eb481a28ab7d5c8b508f/html5/thumbnails/24.jpg)
Conclusie• we leven in een verandering van tijdperken
• samenleving kantelt naar glokaal, van onderop• Mensen betrekken en faciliteren om hun ideeën vorm te geven.
• decentralisatie is niet de opgave, maar cultuuromslag• Echt anders gaan werken vanuit andere waarden
• vraagt om ingrijpende transitie binnen organisaties• Organisatie, structuur, cultuur
• vraagt om persoonlijke transitie van mensen• Anders denken, anders ervaren, anders doen