![Page 1: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/1.jpg)
Lipid Solüsyonları
Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ
Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Anesteziyoloji Anabilim Dalı
Ġzmir
1
![Page 2: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/2.jpg)
Lipidler
Lipidler veya daha spesifik olarak yağ asitleri 2-24 karbondan oluşan hidrokarbon zincirleridir.
Karbonhidrat ve proteinlerle karşılaştırıldığında oksijenden yoksundur.
2
![Page 3: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/3.jpg)
Lipidler ; suda çözünmez, benzen, kloroform gibi organik çözücülerde çözünür,
Ġnsan vücudundaki fonksiyonları
metabolik yakıt,
enerjinin transportu – depo şekli
hücre membranının yapısal komponentinde yer alırlar
3
![Page 4: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/4.jpg)
Yağlardan oluşan adipöz doku Vücudu izole etmeyi, organları ayırmayı ve
korumayı sağlar.
Biyokimyasal sinyalleşmede :
prostoglandinler, lökotrienler, tromboksanlar, diğer mediatörler için prekürsör olma ve sinirler boyunca elektrik akımını iletme rolü vardır.
Diyette yağların bulunmasıyla yağda çözünen vitaminler maksimum düzeye çıkar.
4
![Page 5: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/5.jpg)
Diyetin tabii komponentidir
Total enerjinin %45’ini karşılar
Vücudun organik moleküllerinin %40’ı yağlardan oluşur
3 ana gruptur
a. Trigliseritler
b. Fosfolipidler
c. Steroller
Yağda eriyen vitaminler, beta-karotenler
A,D,E,K
5
![Page 6: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/6.jpg)
Erişkin bir insan diyetle günde
60-150 gram lipid alır,
%90’ı triaçilgliserol
%10’u kolesterol,kolesterol esterleri,serbest yağ asidleridir
6
![Page 7: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/7.jpg)
Lipidler
A.Basit lipidler
B. Kompleks lipidler
C. Prekürsör ve türev lipidler
D. Nötral lipidler
7
![Page 8: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/8.jpg)
A. Basit lipidler
Yağ asitlerinin çeşitli alkoller ile yaptıkları ester bileşikleridir
1. Yağlar: Gliseroller
2. Mumlar: YA’nin büyük molekül ağırlıklı monohidrik alkoller ile yaptıkları esterlerdir.
8
![Page 9: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/9.jpg)
B. Kompleks lipidler 1.Fosfolipidler:Yağ asidi ve alkole ek olarak
fosforik asid artığı içerir
a. Gliserofosfolipidler. Alkol gliserol
b. Sfingofosfolipidler.Alkol sfingozin
2. Glikolipidler : (glikosfingolipid)Bir yağ asidi,sfingozin ve karbonhidrat içerir.
3. Diğer kompleks lipidler: Sülfolipidler,aminolipidler
9
![Page 10: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/10.jpg)
C. Prekürsör ve türev lipidler:
YA’leri, gliserol, steroidleri,sterole ek olarak alkolleri, yağaldehidleri, keton cisimleri,hidrokarbonları, lipidde çözünen vitamin ve hormonları kapsarlar.
D. Nötral lipidler:
Açilgliseroller, kolesterol ve kolesterol esterleri ( elektrik yükleri yoktur.)
10
![Page 11: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/11.jpg)
Yağ asitleri Kimyasal formülü R-COOH
R grubu alkil zinciridir, karbon ve hidrojen atomları içerir.
YA’nin terminal karboksil grubunun
pKa’sı 4.8’dir. Plasma Ph’ı 7.4 olduğundan vücuttaki yağ asidleri iyonizedir ( -COO-)
Yağ asidi amfipatiktir (hidrofobik ve hidrofilik )
Uzun zincirli YA’nin hidrofobik kısımları predominant olup suda çözünmezler ve plasmada albumine bağlanırlar.
11
![Page 12: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/12.jpg)
Yağ asitleri doğal katı ve sıvı yağlarda yağ asiti esterleri halinde bulunurlar.
Plazmada %90 yağ asiti esteri şeklinde bulunurlar.
12
![Page 13: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/13.jpg)
Yağ asitinin karbon atomları, karboksil karbonundan (1 nolu karbon atomu) itibaren numaralandırılır.
2 nolu karbon atomu, alfa-karbon,
3nolu karbon atomu B-karbondur,
son metil karbonu omega-karbonu (omega) veya n-karbon atomu diye bilinir.
13
![Page 14: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/14.jpg)
Doğal yağlarda bulunan YA’leri düz zincir türevleridir, iki karbonlu birimlerden sentez olduklarından çift sayıda karbon atomları vardır.
Doymuş ( sature) YA : Zincir çift bağ taşımaz, oksidasyona dirençli, Ör:Palmitik asit
Doymamış (ansature ) YA: Çift bağ içerir, Hava ile temas ettiklerinde spontan olarak okside olurlar.
Zincir uzunluğu arttıkça YA’nin ısınma dereceleri artar.
14
![Page 15: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/15.jpg)
Yağ Asitleri
Yağ asitlerinde zincir uzunlukları çeşitlilik gösterir.
15
Yağ asitleri çift bağ içeriyorlarsa Doymamış-
Unsature yağ asidi
Çift bağ içermeyenlere
Doymuş -Sature yağ asitleri denir.
Çift Bağ
![Page 16: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/16.jpg)
Doymamışlık derecesine göre yağ asitleri
A. Monoansature asitler: bir çift bağ içerirler. Ör:Oleik asid
B. Poliansature asitler:Birden fazla çift bağ içerirler Ör: Linoleik asid
C. Eikozanoidler: Bu bileşikler eikoza (20C) polioneik yağ asitlerinden türerler,Prostanoidleri(prostoglandin, prostosiklin ve tromboksan ) ve lökotrienleri kapsar.
16
![Page 17: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/17.jpg)
Poliansatüre yağ asitleri (PUFA)
iki veya daha fazla çift bağa sahiptir,
birinci çift bağın yerine göre 4 alt gruba ayrılır.
Bunlar omega-3 (n-3), omega-6 (n-6), omega-7 (n-7) ve omega-9 (n-9)
yağlardır.
n-3 ve n-6 grubu esansiyeldir.
17
![Page 18: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/18.jpg)
Zincir uzunluklarına göre yağ asitleri
1. Kısa
2. Orta
3. Uzun
Çift hidrokarbon bağlantısına göre
1. Sature
2. Monoansature
3. Poliansature
Hidrokarbona çift bağ pozisyonu yönünden
n-3, n-6 veya n-9 yağ asiti
18
![Page 19: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/19.jpg)
Orta zincirli MCT/Uzun zincirli LCT yağ asitleri
MCT : C6-12 karbon atomu,
LCT : C14 veya daha fazla karbon atomu içerir.
19
![Page 20: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/20.jpg)
20
ESANSĠYEL YAĞ ASĠTLERĠ Prostaglandinlerin prekürsörü
Esansiyel yağ asitleri farklılıkları ve önemi
Linoleik asit
Omega-6 ( Ω-6, n-6 ) Ağırlıklı olarak bitkisel yağlarda
1
2
3
4
5
6
alfa-Linolenik asit Omega-3 ( Ω-3 , n-3 )
Ağırlıklı olarak balık yağında ve bir miktar soya yağında
![Page 21: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/21.jpg)
21 Ewald Schlotzer SBC-NT, June 2002
-Linolenic
acid 18:33
Linoleic acid
18:26
Oleic acid
18:19
6 desaturase(Zn, Mn)
18:36
-Linolenic acidGLA
18:43
20:43
20:36
Dihomo--linolenic acid20:53
Eicosapentaenoic acid
EPA
22:53
22:63
DHA
20:46 Arachidonic acid
AA
22:46
18:29
20:29
20:39
Eicosatrienoic acid
22:39
Elongase(B6)
5 desaturase(Zn, vit C, niacin)
4 desaturase
Families
of unsaturated fatty acidsDoymamış yağ asitlerinin sınıflandırılması
![Page 22: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/22.jpg)
ESANSĠYEL YAĞ ASĠTLERĠ
Avustralya, Afrika, Güney Amerika’da yapılan arkeolojik çalışmalar geçmişte yaşayan insanların diyeti ile bugünkü batı diyetinin çok farklı olduğunu göstermiştir..
• .
22
Atalarımızın diyeti meyve ve sebzeler bakımından zengin, kalorisi düşük, lif oranı ise yüksekti
Protein ihtiyaçlarının büyük kısmını ise et (av hayvanları) ve balıktan sağlamaktaydılar
![Page 23: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/23.jpg)
ESANSĠYEL YAĞ ASĠTLERĠ
Evans ve Burr ilk olarak 1929 yılında Belirli yağ asitlerinin vücut için esansiyel olduğunu bildirmişlerdir. Yapılan bir araştırmada yağsız diyetle beslenen
farelerde ; Büyümenin gecikdiği, Böbrek fonksiyon bozuklukları, Cilt sorunları, Üreme fonksiyon bozuklukları saptanmıştır.
23
![Page 24: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/24.jpg)
Esansiyel yağ asiti yetmezliği
İnsanlarda :
Trombositopeni
Anemi
Kanama zamanının bozulması
Deri değişiklikleri
24
![Page 25: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/25.jpg)
Yağ rejimleri Normal diyeti
tamamlar Enerji ihtiyacını
karşılar EYA eksikliğini
önler Hiperglisemi riskini
azaltır KC’de yağ
infiltrasyonunu azaltır
KC fonksiyonları korunur
Solunumsal stresi azaltır Sepsis, travma
hastasında yüksek enerji sağlar
Hipofosfatemi riskini azaltır
Aşırı glikoz infüzyonuna bağlı oluşan diürezi önler
Periferik venlerden de PN uygulamasına olanak sağlar
25
![Page 26: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/26.jpg)
26
Omega – 3 Besin kaynakları
Balık yağı
ENERJĠ
Bitkisel yağ Hayvansal yağ
Omega - 6
HÜCRE MEMBRANLARI
Eikosapentaenoik asit Araşidonik asit
Lipid mediatör sentezi
Domuz
Böbrek
Ayçiçeği
Hindistan cevizi Morina
Diğer balıklar
![Page 27: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/27.jpg)
Akdeniz Bölgesinde enerjinin %40’ı yağlardan sağlanır
%8’i doymuş yağlar
%29’u tekli doymamış yağ asitleri
( zeytinyağ)
%’3ü çoklu doymamış yağ asitleri
27
![Page 28: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/28.jpg)
Parenteral beslenmede yağlar
Günümüzde piyasada; yağ asitleri, trigliseritler, fosfolipidler ( çoklukla yumurta lesitini), gliserol içerikli lipid emülsiyonları vardır.
Bu emülsiyonlar izoosmotiktir. Lipid emülsiyonlarının sırası LCT LCT/MCT Strüktürel trigliseritler Omega-3 yağ asidleri Oleik asit
28
![Page 29: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/29.jpg)
Uzun zincirli trigliseritler-LCT
Klinik olarak kabul edilen ilk lipid emülsiyonudur
Soya fasulyesi bazlıdır
Molekül boyları şilomikronlar kadardır
İnsanlarda kullanımı emniyetli bulunmuştur ( 6 milyondan fazla kullanım )
29
![Page 30: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/30.jpg)
Uzun zincirli trigliseritler-LCT
MCT - LCT ile birlikte kullanılır
Potansiyel yararları :
Hızlı metabolize olur,
Yağ klirensi yüksektir,
Yağ depolarında toplanması sınırlıdır,
Azalmış peroksidasyon riski,
Azalmış respiratör iş olarak özetlenebilir.
30
![Page 31: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/31.jpg)
Yapısal trigliseritler
MCFA ve LCFA aynı gliserol molekülünden esterifiye olarak oluşurlar
MCFA / LCFA oranı rastgeledir
MCT/LCT nin fiziksel alternatifleridir
31
![Page 32: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/32.jpg)
Yapısal trigliserit bazlı lipid emülsiyonlarının
parenteral beslenmedeki yararları
Enerji için hızlı kaynaktır
Protein tasarrufu sağlar
Plazma trigliserit ve MCTGs düzeylerini kontrol eder
Düşük plazma trigliserit düzeyi oluşur
İyi tolere edilir
EFA için güvenilir kaynaktır
32
![Page 33: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/33.jpg)
Fosfolipid(FL)/trigliserid(TG)oranı
Lipid emülsiyonlarında FL/TG oranının yüksek olması
Lipoprotein X formasyonuna,
LDL içinde kolesterol/fosfolipid oluşumuna
Plasma trigliseridlerinde artmaya neden olur.
Lipoprotein X, TG’e karşı yarışarak Lipoprotein lipasları azaltır ve TG lerin hidrolizini yavaşlatır.
33
![Page 34: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/34.jpg)
Omega-3 yağ asitleri ?
Omega-3 yağ asitleri nedir?
Neden önemlidir?
Nerelerde bulunurlar?
Nasıl kullanılırlar?
Yağ sağlığınız açısından zararlıdır!!!!
34
![Page 35: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/35.jpg)
Omega-3 yağ asitleri Tarihsel olarak beslenmede omega-3 ve 6 yağ
asitlerinin alınışı eşittir Yıllar içinde balans omega-3 yağ asitlerinin
alınışının azalması şeklinde değişmiştir Omega-3 yağ asitlerinden zengin diyetle
beslenenlerde kardiyovasküler sistem hastalıklarına daha az rastlanması omega-3 yağ asitlerine ilgiyi arttırmıştır
Yoğun çalışmalar sonucu omega-3 yağ asitlerinin fonksiyonları daha iyi anlaşılmıştır.
Kardiyovasküler hastalıklarda koruyucu etkisi ve antienflamatuvar özelliği öne çıkmıştır.
35
![Page 36: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/36.jpg)
Omega-3 yağ asitleri
Omega-3 yağ asitlerinin yeterli alınması
Antienflamatuvar,immunolojik etki gösterir
İnflamatuvar doku hasarına,
Kapiller permiabilite artışına ,
İmmunolojik direnç,
Anti-agregan ve vasodilatör etki
Splanknik alanda mikrovaskuler perfüzyon artışı
Tromboz riskinde azalma,
36
![Page 37: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/37.jpg)
Omega-3 yağ asitleri eksikliği
Nörolojik semptomlar
Görme keskinliğinde azalma
Deri lezyonları
Büyümede gecikme
Öğrenme yeteneğinde azalma
Anormal elektroretinogram
37
![Page 38: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/38.jpg)
38
Oral / Parenteral uygulamada Ω-3 yağ asitleri
Omega 3 yağ asitleri;
oral yolla 3-4 hafta süreli bir diyetten, sonra hücre membranına dahil olurken,
Parenteral uygulamada;
1,5 günde hücre membranına dahil olur ve metabolize edilir.
*Grimminger F,Walmrath D,Seeger W,Lasch HG
![Page 39: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/39.jpg)
39
Ω-3 yağ asitleri Oral yada Parenteral uygulama
Yağ alımının %10’unu parenteral yolla balık yağı şeklinde alan deneklerde bir infüzyon günü içerisinde erken dönemde lökositlerin ve trombositlerin membran fosfolipitlerindeki Ω-3 yağ asidi miktarının artmış olduğu gösterilmiştir.*
* Carpantier YA
![Page 40: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/40.jpg)
40
ESANSĠYEL YAĞ ASĠTLERĠNDEN OMEGA-3 YAĞ ASĠTLERĠ
Eskimo yanıltmacı Çalışmalar Danimarkalılara göre Görenland Eskimolarının yüksek yağlı ve kolesterollü diyet yemelerine karşın kardiyovaskuler sağlık açısından daha iyi olduklarını göstermektedir Diyetlerindeki yüksek omega-3 bulunmasının buna neden olduğuna inanılır!!
Lancet 2;433-435,1979
Am J Cli Nutr 33;2657-2661,1980
![Page 41: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/41.jpg)
Haftada iki kez balık yiyenlerde kardiyovasküler problemlerin daha az olduğu,
Balıklardan elde edilen yağ asidlerinin trigliseritleri düşürdüğünü diğer lipidlere minimal veya hiç etkili olmadığını göstermiştir.
Bu da çoklu doymamış yağ asitlerinin, özellikle derin deniz balıklarının içerdiği Omega-3 yağ asitlerinin kalp hastalıklarına karşı profilaktik olarak yararlı olabileceğinin kabul edilmesine neden olmuştur.
Am J Clin Nutr 65;1083-1086,1997.
41
![Page 42: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/42.jpg)
Omega-6 yağ asitleri ?
Omega-6 yağ asitleri nedir?
Neden önemlidir?
Nerelerde bulunurlar?
Nasıl kullanılırlar?
Yağ sağlığınız açısından zararlıdır!!!!
42
![Page 43: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/43.jpg)
Omega-6 yağ asitlerinin fonksiyonları!
Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır
Cilt permiabilitesinde etkilidir Kolesterol hareketi, Omega-6 yağ asiti
esterleri daha solubüldür. Regülator moleküllerin prekürsörüdür İnflamasyonun kontrolü, Platelet agregasyonu Vasokonstrüksiyon/dilatasyon
43
![Page 44: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/44.jpg)
Omega-6 yağ asitleri eksikliği
Deri lezyonları Anemi Trombosit agregasyonunda artış Trombositopeni Karaciğerde yağlanma Yara iyileşmesinde gecikme Enfeksiyona duyarlılıkta artış Bebeklerde Büyümede gecikme Diyare
44
![Page 45: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/45.jpg)
45
Parenteral nütrisyonda aşırı düzeyde Omega – 6 yağ asitleri verilmesinin
olası sonuçları
Hücre membranlarında yağ asidi dağılımında dengesizlik
Lipid mediatörlerin üretiminde modifikasyon (prostaglandinler, lökotrienler)
İmmünosupresyon ve sistemik inflamatuar reaksiyonların uyarılması
Carpentier et al.,1997
![Page 46: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/46.jpg)
46
Ω-3 ve Ω-6 yağ asitleri oranı
Beslenme rejiminin optimal hale getirilmesinde, deneysel ve klinik araştırmaların odaklandığı
en önemli noktalardan birisi çoklu doymamış
Omega 3 yağ asitlerinin :
Omega 6 yağ asitlerine
oranıdır
Bu oranın 1:2 ile 1:4 arasında olması önerilmektedir
![Page 47: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/47.jpg)
47
Ω-3 ve Ω-6 yağ asitleri oranı
Morlion ve ark. Majör abdominal cerrahiden sonra hastaların stimüle lökositlerinde omega-3, omega-6 yağ asitlerinin 1:2 ila 1:3 oranında olmasının; en yüksek LTC5/LTC4 oranına yol açtığını ve dolayısı ile şu andaki bilgiler düzeyinde lipid mediyatörlerinin sentezinde en yararlı olan mediyatörleri oluşturduğunu göstermiştir.
![Page 48: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/48.jpg)
48
Balık yağı destekli yapılan deneysel ve klinik çalışmalarda omega-3 yağ asitlerinin inflamatuvar ve trombotik reaksiyonlara, inflamatuvar kaşeksi ve kanser gelişimine karşı etkili olduğu,
Belirtilen diğer bir olumlu etkisi ise; organ transplantasyonu sonrasında doku
mikroperfüzyonunun iyi durumda tutulmasına sağladığı katkıdır.
Daha yeni bulguların bazıları da omega-3 yağ
asitlerinin kardiak aritmi ve ventrikül fibrilasyonuna karşı koruyucu etkisidir.
.Endres S, Ghorbani R, Kelley VE et al
![Page 49: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/49.jpg)
Optimum omega
Deniz ürünleri kaynaklı lipid konsantrasyonu
EPA
DHA
Diğerleri
Vitamin E ( alfa-tokoferol)
Deodorize sarmısak
49
![Page 50: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/50.jpg)
Yağ sağlığınız açısından zararlıdır!!!!
Yağların bazıları sizin için zararlıdır!
Başka bir açıdan bakılırsa Yağların bazı tipleri insan sağlığı
açısından gereklidir!
50
![Page 51: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/51.jpg)
51
Survival rate of rats 120 hours after the onset of sepsis Lanza-Jacoby et al., 2000
EPA/AA ratio in thrombocytes and thrombocyte aggregation - Roulet et al., 1997
Length of hospital stay Matthies et al., 2000
Number of bacterial colonies formed in rabbit lung Kelbel et al. 1999
Total number of infections and length of hospital stay - Schauder et al., Unpublished study
Omega 3 yağ asitleri
Perioperatif administration of parenteral fish oil supplements in a routine clinical setting improves patient outcome after major abdominal surgery. Clin Nutr 2004;23
![Page 52: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/52.jpg)
52
Lipid Emülsiyonlarında Güncel Gelişmeler ve Yoğun Bakım
“Pratik uygulama bakımından Omega – 3 yağ asitlerinin yüksek miktarlarda verilmeleri dokudaki mikroperfüzyonu ve immün savunmayı korur; aynı zamanda inflamatuar ve trombotik cevapları azaltır.”
Carpentier et al., Nutrition 13, 73S-78S, 1997
![Page 53: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/53.jpg)
Parenteral beslenmede yağlar
Enerji deposu olarak pekçok avantajı vardır
Daha az metabolik komplikasyon ve beslenme rejimlerinde esneklik sağlar
Lipid emülsiyonları metabolik ihtiyaca cevap verecek değişkenlik sağlar
Hastaların enerji gereksinimlerinin %30-50’si yağlardan karşılanır.
53
![Page 54: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/54.jpg)
Parenteral beslenmede yağlar
Oleik asid
Monoansature yağ asidi
Zeytinyağı ağırlıklı
EFA sentezi mümkün değildir
Lipid peroksidazyonuna daha dirençlidir,
0.5 mg tokoferol/ g PUFA önerilir.
54
![Page 55: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/55.jpg)
Parenteral beslenmede yağ ihtiyacı
Toplam enerjinin %30-50’sini sağlamalıdır
Minimum: 0.3 g/kg vücut ağırlığı
Maksimum. 3.0 g/kg vücut ağırlığı alınmalıdır.
55
![Page 56: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/56.jpg)
En iyi / uygun omega
Good Fats?
To much Fat?
Saturated / undsaturated?
Fisch oils?
Fat acids ?
The truth is………?
İyi yağlar ?
Çok fazla yağ ?
Doymuş/doymamış?
Balık yağları ?
Yağ asidleri ?
Doğru olan ne ?
56
![Page 57: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/57.jpg)
Karışım sırası
Üreticiye göre değişir,
Farklı komponentlerin önerilen limitleri karışım içindeki stabilitelerine göre değişir,
Hedeflenen karışımların sırası kadar stabiliteye olan etkileridir.
57
![Page 58: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/58.jpg)
58
Native Oil Extra vergine????????????
Lipid Emülsiyonlarında Teknolojik adımlar
Olive Oil , Soya Oil
•Doğal yağların prüfikasyonu Phenoles, Phytohormones
•Allerjik reaksiyonlardan kaçınmak için silika jelden arındırılır
• Üretim sırasında ısıtma işlemlerinden geçirilir
Lipid Emulsiyonlarının hammaddesidir..
![Page 59: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/59.jpg)
59
Parenteral Nutrisyonda Hangi Lipid ? ? 1/3
Yoğun bakım hastalarının enerji ihtiyacı artmıştır: Kritik hastalarda enerjinin %60’ı yağ asitlerinden karşılanır Hidrolizasyonu takiben hızla kullanılır Glukoz yüksek oranda yağlara metabolize olur Lipidler yağlı karaciğer oluşma riskini azaltır >Sepsis > Lipoliz> yağ asitlerine Oksidasyon oranı < Glukoza oksidasyon oranı
![Page 60: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/60.jpg)
60
Parenteral Nutrisyonda Hangi Lipid ? 2/3
•Enerji LCT, MCT
•Yapısal LCT w3, w6, w9, fosfolipidler
•Immunoloji LCT w3, w6 (essential FA)
•Antioksidanlar LCT,MCT içinde alpha Tokoferol
![Page 61: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/61.jpg)
Parenteral nütrisyonda hangi lipidler ?
61
Lipid „yağ“: Evet. Enerji ihtiyacı, EFA, fosfolipid eksikliğinden kaçınmak için gereklidir.
Hayır : Hiperlipidemi, şok, mikrosirkülasyonun (diffüz ) bozulmasında: Lipoproteinlipazlar kapillar sisteme yerleşir Trigliserit düzeyi: Limiti 300 – 350 mg / dl
![Page 62: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/62.jpg)
62
![Page 63: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/63.jpg)
Parenteral nütrisyonda Lipid emulsiyonları
Niçin?
63
Esansiyel yağ asiti ihtiyacı
Sağlıklı bireylerde günlük ihtiyaç 10 g linoleik asit
Çocuklarda ve kritik hastalarda ihtiyaç oldukça fazladır
Günlük 50 g linoleik asit
Wolfram G, EckartJ, Walther B, Zolnner N. Factors influencing essential acids
requirements in total parenteral nutrition (TPN). JPEN 1978;2(5):634-9
Wolfram G, EckartJ. Die Essentiellen Fettsauren im Plasma von Schwerverletzen unter dem eifluss der parenteralen ernahrung. Klin. Wochenschr 1983;61:1181-9
![Page 64: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/64.jpg)
Parenteral nütrisyonda Lipid emulsiyonları Niçin?
64
Glükoz bazlı nütrisyon rejimlerine başlanmasını
takip eden birkaç gün içinde karaciğerde yağ
asitlerinin infiltrasyonu gelişir.
Parenteral nütrisyona lipidlerin eklenmesi
hiperglisemi gelişmesini ve karaciğerde yağ
birikmesini engeller
Bu nedenle tüm parenteral nütrisyon rejimlerine
başlangıçtan itibaren lipid eklenmelidir.
![Page 65: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/65.jpg)
STANDART LİPİDLER (İNTRALİPİD-LİPOVENÖZ)
Herhangi bir parenteral
beslenme planında,
genel enerji alımıyla
bağlantılı olarak yağ
emülsiyonu oranı %30 –
%50 arasında yer
almalıdır*
65
![Page 66: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/66.jpg)
STANDART LİPİDLER (İNTRALİPİD-LİPOVENÖZ)
Lipidler Membran yapısında düzenleyici olma
Biyokimyasal süreçlerin modülatörleri olmak gibi önemli görevler üstlenir.
66
![Page 67: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/67.jpg)
67
Emülsiyonlar: LCT´s: Intralipid Oleic Oil Emulsion MCT´s: MCT / LCT Struktolipidlerin fiziksel karışımları Omega 3: Omegaven
![Page 68: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/68.jpg)
68
LCT - Emülsiyonları
Yapı Bilgi ~omega 6 Enerji 4 g/kgVücut Ağır.Gün
Tartışılan: Yüksek oranda Omega 6 – Linoleik Asid Ġmmun sistem üzerindeki etkisi ?
![Page 69: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/69.jpg)
69
Intralipid® Dünyada ilk ve emniyetle kullanılan yağ
emülsiyonudur
1962-1982 arası tek emülsiyon
Oldukça uzun ve yaygın deneyim (200 milyon şişeden fazla kullanım )
Hala yaygın kullanım
3000’nin üzerinde yayın
Oldukça az yan etki rapor edilmiştir
Karışımın stabilitesi ile ilgili 6 000’den fazla veri
![Page 70: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/70.jpg)
70
Oleik Asit –Emülsiyon:
ClinOleic
Yapı Bilgi ~Düşük PUFA Enerji Tartışma:
•Omega 3 eksikliği
• Immunonötral
![Page 71: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/71.jpg)
Zeytinyağı
Lipid uygulamalarına bağlı peroksidasyonu ve oksidatif stresi azaltır
İmmun yanıtı korur
Diğer lipid emülsiyonlarına göre parenteral karışımlarda daha stabildir
71
![Page 72: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/72.jpg)
Zeytinyağı ClinOleic antiinflamatuvar etkili,
Polifenoller antioksidan özellikleri nedeniyle indirekt antiinflamatuvar etkili,
Oleik asit- diyette ana MUFA- signal yolağı üzerinden inflamasyona direkt etkili,
MUFA omega-3 yağ asitlerinin dilüsyonu ve fosfolipitler aracılığı ile indirekt etkili,
72
![Page 73: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/73.jpg)
ClinOleic
TPN uygulanan 2 ay ile 3 yaş arası çocuklarda Oleik asit bazlı solüsyonlar daha iyi tolere edilmiş ve esansiyel yağ asiti metabolizmasını düzenlediği görülmüş,
ClinOleic diğer soya bazlı emülsiyonlara göre lipid içeriği ile anne sütüne daha çok benzemektedir.
73
![Page 74: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/74.jpg)
74
ClinOleic ile ilgili düşünceler
EFA oranı düşüktür
Mukayese edildiğinde alışılmamış yağ asiti örneği gösterir,
Düşük PUFA,yüksek alfa-tokoferol içeriğine rağmen insanlarda daha fazla peroksidasyon ürününe rastlanır (De Leeuw et al)
Gebelerde etkisi bilinmemektedir
Stabilitesi ile ilgili az sayıda çalışma vardır.
Sonuçların çoğu hayvan çalışmalarına aittir
![Page 75: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/75.jpg)
75
MCT/LCTnin-fiziksel karışımı: e
Yapı ~ Düşük PUFA
Informasyon ~ Düşük PUFA
Enerji Yüksek MCT
Tartışma: Esansiyal yağ asitleri eksiktir Hızlı infüzyonlarda Ketoasidosis riski Asidotik hastalarda- MCT birikmesine neden olur.
![Page 76: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/76.jpg)
76
MCT’nin LCT’ye göre avantajları: •Hızlı metabolize olur Hastalıkların akut fazında ! •Karaciğer ve yağ dokularında daha az depolanır •RES fonksiyonlarına etkisi azdır •İki çalışmada ARDS ve Sepsiste hemodinami ve gaz değişimi üzerine etkili olduğu gösterilmiştir.
Hızlı infüze edilirse ketoasidoz tehlikesi vardır!!!
Farmakokinetik Problem: MCT vucutta depo olarak bulunmaz, bu nedenle matematiksel olarak parenteral MCT Lipid solusyonlarının farmakokinetiği hızlı turnover gösterir.
![Page 77: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/77.jpg)
77
Lipofundin MCT için görüşler
Intralipidin EFA içeriği yarı dozdur
Lipid düzeyinin kontrolü tüm hastalarda zorunludur
Maksimum dozu 2 g/kg Vücut Ağırlığı
Gebelerde etkisi bilinmemektedir
Stabilitesi hakkında sınırlı veri vardır
Cam şişelerde sunulur.
![Page 78: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/78.jpg)
78
Strukturel Lipidler: Gelişmiş Formlar MCT/LCTnin-fiziksel karışımı: •Karışım oranı MCT: LCT=50:50 MCT/LCT göre Ana avantajı. •Trigliseritlerin kullanımını arttırır
•Yeterli PUFA alımı sağlar
Structure
Information
Energy
![Page 79: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/79.jpg)
79
Intralipid® - ürün
Ambalaj plastik torbalar 10 & 20% 100, 250 & 500 ml 30% 250, 333, 500 ml
Depolama 25C’nin altında. Dondurmayınız.
Ömür Orijinal ambalajında 24 ay Ambalaj açıldıktan sonra 24 saat
Kullanılmayan ambalajlar atılmalıdır
![Page 80: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/80.jpg)
80
Structolipid® - ürün
Osmolalite 350 mosm/kg su
pH maksimal. 8
Enerji içeriği 8.2 MJ = 1960 kcal/l
Ambalaj 500 ml plastik torba
Depolama 25C’nin altında. Dondurmayınız
Ömür 24 ay
![Page 81: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/81.jpg)
81
Lipovenöz - ürün
Ambalaj Cam şişede 100, 250 & 500 ml
Ömür
10 & 20% 2 yıl 10%PLR 18 ay Depolama 25C’nin üstünde olmayacak, dondurulmayacak. Stabilite: Karışım rehberinde belirtilen
özelliklerine bağlı.
![Page 82: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/82.jpg)
82
Lipovenöz® Intralipid® in ana rakibidir
Lipofundin® MCT - B.Braun
ClinOleic® - Baxter
Ivélip® - Baxter
(Structolipid® - Fresenius Kabi)
![Page 83: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/83.jpg)
83
Omegaven: omega 3 Yapı Bilgi Enerji %10’luk balık yağı emülsiyonu
![Page 84: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/84.jpg)
84
Omegaven’in etkileri Hücre membranlarındaki Omega 3 yağ asitlerinin konsantrasyonunda artış
Inflamatuar durumlarda sentezlenen eikosanoidler (prostaglandinler, tromboksanlar, lökotrienler ve diğer lipid mediatörleri) üzerinde olumlu etki : Anti-inflamatuar etki, İmmünomodulatör etki
Avantajları: Önerilen 1:2 ile 1:4’lük Omega 3:Omega 6 yağ asidi oranlarını sağlamasıdır. İnflamatuar doku hasarı ve kapiler permeabilite açısından koruyucu etki
İmmünolojik dirençte artış
![Page 85: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/85.jpg)
Omegaven’in deneysel çalışmalardaki etkinliği
İzole tavşan akciğerinde inflamatuar uyarandan sonra ödem oluşumunu azaltmıştır
Bakterilerin kandan eliminasyonunu artırmıştır
Akciğerde deneysel bakteriemide bakteri kolonizasyonunu azaltmıştır
Parenteral olarak beslenen rat’larda karaciğer ve alveoler makrofajların fagositoz işlevini iyileştirmiştir
Septik rat’larda mortaliteyi azaltmıştır
85
![Page 86: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/86.jpg)
Omegaven’in klinik çalışmalardaki etkinliği
Uzun zincirli Omega 3 yağ asitlerinin çeşitli hücre tiplerinde membranlara hızlı bir şekilde katılımı Eikosanoid sentezinin Anti-inflamatuar ve immunomodülatör etkili mediatörlerin oluşumunu sağlayacak şekilde modifikasyonu
Cerrahi hastalarda infeksiyon sıklığının ve
hastanede kalma süresinin kısalması
86
![Page 87: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/87.jpg)
87
Omegaven’den yararlanabilecek hasta grupları: Travma sonrası Cerrahi sonrası Erken sepsis/SIRS evrelerini yaşayanlar Hiperinflamatuar proses riski İmmün fonksiyonu desteklenmesi gerekenler Inflamatuar barsak hastalıkları (Crohn hastalığı, ülseratif kolit). Inflamatuar deri hastalıkları (Psoriazis, Atopik ekzama)
![Page 88: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/88.jpg)
n-3 PUFA alınımındaki artma sitokin üretimi ve fonksiyonlarını etkiler. Diyetle n-3 PUFA alınması tümör nekrozis faktör (TNF) ve interlökin-1 (IL-1) üretimini azaltır.
88
Endres S, Ghorbani R, Kelley VE et a
![Page 89: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/89.jpg)
89
Soya yağı emülsiyonundaki Yağ asidi oranları
Linoleik asit % 54
Oleik asit % 26
Palmitik asit % 9
Stearik asit % 3
Alpha-linolenik asit % 8
![Page 90: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/90.jpg)
Doymuş YA Tekli DYA Çoklu DYA
Normal Beslenmede %40 %40 %20
Parenteral Maksimum Maksimum Maksimum
Beslenmede %30 %40 %30
ClinOleic %20 %15 %65 %20
MCT/LCT %60 %10 %30
Soya yağı %15 %25 %60
90
![Page 91: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/91.jpg)
Farklı lipid emülsiyonları
Geleneksel lipid emülsiyonları
Azaltılmış PUFA içeren lipid emülsiyonları
Spesifik yağ asitleri içeren lipid emülsiyonları
●İntralipid
●LCT ( soya yağı)
●LCT ( soya yağı/stafflower yağı)
●MCT/LCT
●Zeytin yağı/soya yağı lipid emülsiyonları ClinOleic
●Structolipid- strüktürel trigliseritler MCT/LCT
Omegaven –
balık yağı ( FO)
●SMOFlipid-
(SO/MCT/OO/FO)
91
![Page 92: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/92.jpg)
SMOFlipid- yeni nesil yağ emülsiyonu
● %30 Soya yağı - 60 g/1000 ml ● %30 MCT - 60 g/1000 ml ● %25 zeytin yağı - 50 g/1000 ml ● %15 balık yağı - 30 g/1000 ml
● Ek olarak ● 200 mg/l alfa-tokoferol ● Vitamin E ( antioksidatif, antioksidan koruma,
yeterli vitamin E düzeyi sağlama)
92
![Page 93: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/93.jpg)
ClinOleic : Oleik Asit –Emülsiyonu: Zeytinyağı içerikli ( düşük PUFA )
Omegaven : Standart lipid solüsyonlarına ( soya yağı / MCT/LCT’ye balık yağından zengin omega-3 yağ asitleri ilavesi ile )
SMOFlipid:Soya yağı,MCT, zeytinyağı, ve balık yağı karışımı ( % 30:30:25:15) SMOFlipid’de Ω-3/Ω-6 oranı 2.5:1 dir.
93
![Page 94: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/94.jpg)
94
Lipid Emulsiyonları ilgili yayınlanlar
Oleic Acid
23
MCT
248
Intralipid
2627
Pub Med / Excerpta Medica: Özet
![Page 95: Prof.Dr. Ali GÜNERLĠ - Anadolu OSGB Ankara, Anadolu İş ... · MCFA ve LCFA aynı gliserol ... Membranların, reseptör, enzim ve kanal yapılarında yer alır Cilt permiabilitesinde](https://reader031.vdocuments.pub/reader031/viewer/2022021812/5cfaf78888c993e40e8d6dd5/html5/thumbnails/95.jpg)
Özet Lipid solüsyonları ; Omega-3 yağ asitleri içeriği ve Ω-3/Ω-6 oranları
dikkate alınmalı, Ω-3’den zengin olmalı Hücre membranının yapısındaki yağ asidlerini
modifiye etmek, yağda çözünen vitaminlere kaynak oluşturacak şekilde hazırlanmalıdır.
Diyette alınan lipid miktarı nonprotein kalorinin %30-50’sini geçmemeli
Hipertrigliseridemide ( > 4.5 mmol/l veya >350-450 mg/dl) kullanılmamalı,
Trigliserit düzeyi ( 2-2.5 mmol/l veya 190-260 mg/dl ) ise küçük miktarlarda verilmelidir
Başlangıçta infüzyon hızı yavaş olmalı, Plazma trigliserid düzeyi, infüzyon hızı monitorize
edilmelidir. 95