Regulatiemoeilijkheden binnen de moeder-baby dyade
Inge Van der Elst, psycholoog Moeder-Baby-Eenheid PC Bethanië
Pats Boeykens, logopedist Afdeling Jonge Kind en Gezin ZNA UKJA
Carine Van Vlierden, kinesitherapeut Afdeling Jonge Kind en Gezin ZNA UKJA
Jo Wellens, kinder- en jeugdpsychiater Afdeling Jonge Kind en Gezin ZNA UKJA
Inhoud
Inleiding
Regulatie en co-regulatie
Intuïtief ouderschap
Praktische handvatten om regulatie en co-regulatie te bevorderen
Verhaal van Sofie en Lien
Discussie: hulpverlener als co-regulator
Inleiding
Regulatie en co-regulatie
Patronen van regulatie van slaap/waak cyclus, aandacht, affect, verteringsprocessen, sensorische verwerking, motorische controle en planning
Co-regulatie: komt tot stand in interactie met primaire verzorgers
Ouder = externe psycho-biologische regulator van de ‘ervaringsafhankelijke’ groei van het zenuwstelsel van het jonge kind
Inleiding
Regulatie en co-regulatie
Context
C
naar presentatie Guy Couturier RINO Vlaanderen 07-03-2016
Dynamisch systeemmodel van het interactieproces (Beebe & Lachmann, 2002)
Inleiding
Intuïtief ouderschap
Spontane en intuïtieve afstemming van ouder op kind
“Vanzelf” een gepast ontwikkelingsaanbod bieden op de steeds veranderende ontwikkelingsvraag van het jonge kind
Geen aangeleerd gedrag, maar vanuit eigen kindertijd
(Papousek, 2007 en 2011)
Praktische handvatten
Oog voor motorische ontwikkeling van baby
‘handling’ van baby
positie van baby tijdens voedingsmomenten in de stoel
Verzadigingsgevoel van baby volgen
intuïtief ouderschap – strikt regels over uren van voeding – hoeveelheden voeding – voeden op vraag?
Praktische handvatten
Tempo van baby volgen
eten aanbieden
hoe eten aanbieden
Samen zoeken met ouders naar regulatiemogelijk-heden
Praktische handvatten: baby 3 mdn
Praktische handvatten: baby 6 mdn
Praktische handvatten: baby 9 mdn
Praktische handvatten: baby 12 mdn
Sofie en Lien op de Moeder-Baby Eenheid
Aanmelding
Lien huilt veel, slaapt weinig
Sofie is overspoeld
Sofie voelt geen band met Lien
Sofie heeft diagnose bipolaire stoornis
Vader van Lien heeft ook psychische problemen
Ongeplande zwangerschap waar papa niet achter stond waardoor relatiebreuk vlak voor bevalling
Vorig jaar is vader van Sofie overleden. Met haar moeder heeft Sofie een niet zo een goede band.
risicofactoren op vlak van context, moeder, relatie en (mogelijks) infant
Sofie en Lien op de Moeder-Baby Eenheid
Doelstellingen
Versterken van de context
Dagbehandeling als context waarin Sofie en Lien zich veilig voelen: psychiatrisch verpleegkundige – kinderverzorgster – andere moeders
Opname voorstellen
In de reële context op zoek gaan naar positieve krachten: crèche – mama van Sofie op consult – thuisbegeleiding – weekendgezin.
Sofie en Lien op de Moeder-Baby Eenheid
Doelstellingen
Zelfregulatievaardigheden van Sofie verstevigen
Psychiater
Psycholoog: inzicht krijgen in wat haar onderuit haalt en handvatten zoeken om hier steviger in te worden.
Ouder-kind-band verstevigen
Groepstherapieën: babymassage, spelmoment...
Ouder-kind-psychotherapie: wenen proberen begrijpen – Lien als eigen persoon zien en niet als kopie van papa – eigen manier van relatie aangaan beter begrijpen
Sofie en Lien op de Moeder-Baby Eenheid
Doelstellingen
Zelfregulatie van de baby ondersteunen
Samen oefenen om in eigen bedje te slapen, leren brokjes eten, ...
De zorg wordt af en toe overgenomen door de kinderverzorgster.
Sofie en Lien op de Moeder-Baby Eenheid
Evolutie in de dagbehandeling
Sofie kan hier een plek vinden waar ze zich gehoord en gesteund voelt.
Er is evolutie in de band met Lien, maar deze is wisselend afhankelijk van de gemoedstoestand van Sofie. Geen continuïteit in zorg.
Sofie heeft veel aan de praktische steun van de kinderverzorgster, maar het te slapen leggen blijft moeilijk. Lien ontwikkelt een eigen manier van in slaap raken: hoofdbonken. Sofie blijft aangeven dat Lien veel weent thuis.
Sofie en Lien op de Moeder-Baby Eenheid
Evolutie in de dagbehandeling
Sofie kan de stap naar opname niet maken.
We willen Lien nog extra eigen handvatten meegeven in het aanleren van zelfregulatie en roepen de hulp van het infantteam van ZNA UKJA in.
Sofie en Lien: outreach UKJA
Door logopediste en kinesitherapeute van ZNA UKJA
Outreachend werken, in de thuissituatie
Bij baby’s en peuters met regulatieproblemen: huilbaby’s, passieve baby’s, voedingsproblemen, slaapproblemen, …
Ingangspoort: regulatieproblemen van het jonge kind
Focus: ouder-kind relatie
stimuleren van de ontwikkeling
Sofie en Lien: outreach UKJA
Discussie
Co-regulerende vaardigheden van hulpverleners
“NET”werken: hoe doorverwijzingsprocessen faciliteren
Referenties Beebe, B. & Lachmann, F. (2002). Infant research and adult treatment. Co-constructing interactions. London: The Analytic Press.
Greenspan, S.I., Wieder, S. & Simons, R. (2003). Als uw kind speciale aandacht nodig heeft. Utrecht: Kosmos.
Papousek, M. (2007). Communication in early infancy: An area of intersubjective learning. Infant Behavior & Development, 30, 258-266.
Papousek, M. (2011). Resilience, strengths, and regulatory capacities: hidden resources in developmental disorders of infant mental health. Infant Mental Health Journal, Vol. 32(1), 29-46.
Rexwinkel, M., Schmeets, M., Pannevis, C. & Derkx, B. (eds.) (2011). Handboek Infant Mental Health: Inleiding in de ouder-kind behandeling. Assen: Van Gorcum.
Schore, A.N. (1994). Affect regulation and the origin of the self: The neurobiology of emotional development. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
Tronick, E. (2007). The neurobehavioral and social-emotional development of infants and children. New York: Norton Books.
www.waimh-vlaanderen.be