ÖĞRENME STĠLLERĠ
- ÖĞRENME ve ÖĞRETME
STRATEJĠLERĠ
1
Kapsam
1. Öğrenme stilleri ve stratejileri
2. Öğretme stratejileri
2.1. Sunuş yolu ile öğretim stratejisi
2.2. Buluş yolu ile öğretim stratejisi
2.3. Araştırma/inceleme yoluyla öğretim stratejisi
2
ÜNİTE KAZANIMLARI 1. Kendi öğrenme stillerini ve stratejilerini fark eder
2. Bireylerin öğrenme stratejilerinin ve stillerinin farklılaşabileceğini ayırt edebilir
3. Farklı öğrenme stratejilerini örneklendirerek açıklayabilir
4. Kendinde var olduğunu düşündüğü öğrenme stratejilerinin etkililiğini değerlendirebilir.
5. Öğrendiği farklı öğrenme stratejilerinin kendi için uygun olup olmadığını değerlendir
6. Öğretme stratejilerini açıklayıp, sınıflandırabilir
7. Farklı öğretme stratejilerini örneklendirerek ayırt edebilir
8. Konuya ve ortama uygun öğretme stratejilerini seçebilir
9. Farklı öğretme stratejilerinin etkililiğini değerlendirebilir
3
ÖĞRENME STİLLERİ
4
ÖĞRENME STİLİ NEDİR? • Öğrenme stili: Doğuştan var olan
karakteristik özelliklerimizdir. Yaşamımızın her anında, her boyutunda davranışlarımızı etkiler.
• Öğrenme stili öğrenme yeteneği ve öğrenme deneyimlerinin bir karışımıdır.
5
• Öğrenme stillerimiz, kan grubumuz gibi doğuştan var olan karakteristik özelliğimizdir. Öğrenme stilimiz yaşam boyu değişmez ama yaşamınızı değiştirir.
• Çocuklar öğrenme kapasitelerinde farklı oldukları gibi, öğrenme türlerinde de farklılıklar gösterirler. Bir öğretim yöntemi bazı öğrenciler için etkiliyken bazıları için etkili olmayabilir.
• Öğrenciler kendi öğrenme stilleri hakkında bilgi sahibi oldukça öğrenmeye ilgileri artar.
6
Birey kendi öğrenme stilini bildiğinde;
• -- Öğrenme sürecine, stilini devreye sokabilir. -- Etkin bir sorun çözücü durumuna gelir -- Benlik saygısını geliştirir. -- Kendine güveni artar. -- Okula karşı olumlu tutum sergiler. -- Etkili ve başarılı öğrenme gerçekleşir.
7
Ġnsanlar genellikle üç yoldan bilgi edinirler:
1. GÖRSEL: Görerek ve okuyarak öğrenmeyi tercih
ederler. Kendi kendine okuyarak öğrenirler, grafik ve
haritaları tercih ederler.
2. ĠġĠTSEL: İşiterek, dinleyerek ve tartışarak
öğrenmeyi tercih ederler.
3. KĠNESTETĠK/DOKUNSAL: Öğrenecekleri
şeylerle fiziksel temas kurarak, yaparak öğrenirler.
(Gezme, dramatize etme)
8
Öğrenme Stili Algılama Yolu En iyi Eğlenme
/ öğrenme
En iyi
okumayı
öğrenme
Görsel Gördüğünü
hatırlar
Metin ve
çizimleri takip
eder
İnsanları,
eşyaları,
resimleri
gözlem
yoluyla
tanır/kavrar
Bilgisayar
grafiklerini.
Görsel yap
bozları
haritaları,
posterleri,
grafikleri,
şemaları,
karikatürleri,
ilan
panolarını
inceleyerek
ve çizerek
Sessiz
okuma
Resimli
romanlar
Yazılı
posterler
9
Öğrenme
Stili
Algılama
Yolu
En iyi
Eğlenme/öğrenme
En iyi okumayı
öğrenme
ĠĢitsel İşittiklerini
hatırlar.
Sözel
ifadeleri
takip eder.
Dinleyerek
ve
konuşarak
öğrenir.
Konuşarak
Mülakat
yaparak
Panele
katılarak
Soru sorarak
ve cevap
vererek
Sözlü rapor
vererek
Seslendirme
Yüksek sesle
okuma
Masal ve kitap
kasetlerini
dinleme
Olay ve
öyküler
hakkında
sohbet etme
10
Öğrenme
Stili
Algılama Yolu En iyi
Eğlenme/öğrenme
En iyi okumayı
öğrenme
Kinestetik Yaşadıklarını
hatırlar.
Oynayabildikler
ini ve prova
yapabildiklerini
takip eder.
Fiziksel
etkinlikler
içerisinde
öğrenir.
Yer oyuncakları
oynayarak
Eşyaları yapıp
bozarak
Model inşa
ederek
Deney kurarak
Rol oynayarak
Şeklini alarak
Hoplayarak
Koşarak
Pandomim
Oyunlarda
rol alma
Kondisyon
bisikleti
çevirirken
dinleme
Talimat
okuyarak
inşa etme ya
da bir eylem
gerçekleştir
me
11
Öğrenme
Stili
Algılama
Yolu
En iyi
Eğlenme/öğrenme
En iyi okumayı
öğrenme
Dokunsal Dokunduklarını
hatırlar.
Dokunduklarını
ve yazdıklarını
takip eder.
Fiziksel
etkinlikler
içerisinde
öğrenir.
Dokunarak,
şeklini ve yerini
değiştirerek
öğrenir.
Karalayarak
Eskiz yaparak
Model inşa
ederek
Kabartma
harita ve
yazıları
inceleyerek
Deney kurarak
İz sürerek
Yazarak
Yazma/izleme
Oyun
kurallarını
okuyup
oynama
Talimat
okuyup inşa
etme ya da bir
eylem
gerçekleştirme
12
•ÖĞRENMEDE 5 BOYUT
13
ÖĞRENME STRATEJİLERİ
14
STRATEJİ (YAKLAŞIM ) NEDİR? • Bir şeyi elde etmek için izlenen ya da amaca
ulaşmak için geliştirilen palanın uygulama şeklidir.
• Öğretimde strateji ise ; Dersin hedeflerine ulaşmasını sağlayan , yöntem, teknik , araç ve gereçlerin belirlenmesine yön veren genel bir yaklaşım demektir.
15
Öğrencilerin eğitim-öğretim hayatlarında genellikle yaşadıkları bazı durumlar bulunmaktadır. Bunlar; • “Ben bu dersi anlamıyorum”
• “Ne kadar çalışsam da başarılı olamıyorum” • “Öğrendiklerimi sınavda unutuyorum” gibi…
Bu durumların temel sebebi öğrencilerin “öğrenmeyi öğrenmek” kavramını
bilmemelerinden kaynaklanmaktadır.
• Peki hangi derse nasıl çalışacağız? • Kendi öğrenme stilimiz nedir?
16
STRATEJİK ÖĞRENMEYİ BİLENLER NASIL DAVRANIR?
• 1. Belirli bir öğrenme durumunu doğru olarak tanımlarlar,
• 2. Öğrenebilmesi için gerekli en uygun öğrenme stratejisini seçerler,
• 3. Stratejinin ne derece etkili olduğunu izlerler,
• 4. Öğrenmeyi başarıncaya kadar güdülenmiş olarak yeterli çabayı gösteriler.
17
•Etkili Öğrenme Stratejileri
•1. Dikkat Stratejileri
•2. Tekrar Stratejileri
•3. Anlamlandırmayı Artıran Stratejiler
•4. Yürütücü Biliş Stratejileri
•5. Duyuşsal Stratejiler
18
1.Dikkat Stratejileri • Bazı dikkat stratejileri;
• Metinde yazılanların altını çizme
• Metin kenarına not alma
• Metni okumadan önce metindeki başlıkları, şekilleri, grafik ve şemaları gözden geçirme.
• Bilinmeyen sözcükleri işaretleme
• Bu stratejiyi Tarih, Coğrafya, İngilizce, Felsefe, Dilbilgisi ve Edebiyat derslerinde yaygın olarak kullanabiliriz. 19
2.Tekrar Stratejileri:
• Konuyu sesli olarak tekrar etme, yazıya aktarma, bazı bölümleri aynen alıntılama ve yazının önemli kısımlarının altını çizmeyi kapsamaktadır.
• Bu strateji bütün sayısal ve ya sözel dersler için kullanılmalıdır.
• Tekrar etme, bilgilerin uzun süreli belleğe aktarılmasını sağlayabilir
20
3.Anlamlandırma Stratejileri
• Anlamlandırmayı artıran stratejiler bilginin uzun süreli bellekte anlamlı bir bütün olarak depolanmasını sağlarlar.
• Anlamlandırmayı artırma stratejilerinin temel olarak yeni öğrenilen bilgi ile geçmiş öğrenmeler arasında bağ kurulmasına ilgili olduğu söylenebilir.
21
3.Anlamlandırma Stratejileri
• 1. Eklemleme , var olan bilgi ile yeni bilgiler arasında ilişkiler kurulmasını sağlar.
• Bu süreçle yeni bilgi daha anlamlı hale gelecek, kodlama kolaylaşacak ve daha belirleyici olacaktır.
• Örneğin; bir telefon numarasını anlamlı bir tarihle, birisinin yaş günü ile ilişkilendirmek, telefon numarasını anlamlı hale getirecek ve uzun süreli bellekte kalma olasılığı artacaktır
22
Aşağıdaki stratejiler anlamlandırmayı artırmaya yönelik stratejilere örnek olarak verilebilir:
• Konunun ana fikrini belirleme • Özetleme • Metni yorumlayarak not alma • Sorular oluşturma • Karşılaştırma • Benzetim yapma • Geçmiş öğrenmelerle ilgili sorular sorma
3.Anlamlandırma Stratejileri
23
2. Örgütleme stratejileri, öğrenilen bilgilerin düzenlenip yapılandırılarak kodlanmasını sağlayan stratejilerdir. Örgütleme stratejileri anlamlandırma stratejileriyle birlikte kullanılır.
Aşağıdaki bazı teknikler örgütleme stratejilerine örnek olarak verilebilir:
•Yerleşim •Zincirleme •Baş harfleri düzenleme
Gibi teknikler kullanılabilir
3.Anlamlandırma Stratejileri
24
Kavram Haritası ( Bilgileri Örgütleme)
ÖRGÜTLEE STRATEJİSİ ÖRNEĞİ
25
YERLEġĠM (LOCĠ) TEKNĠĞĠ
• Zihinsel yürüyüştür. Anlamsız bilgiyi, hatırlaması, zor, kuru bilgiyi tanıdık mekan ya da eşyalarla eşleştirmektir/ilişkilendirmektir.
• Örneğin, “Türkiye’nin en büyük dağları” dediğimizde,
• -‘Ağrı Dağı’-> Çalışma Masası, -‘Cilo Dağı’-> Yatak -‘Süphan Dağı’-> Sandalye -‘Kaçkar Dağı’-> Sehpa
26
Zincirleme Yöntemi
• Bu yöntemde hatırlanması gereken birinci öğe ikinci öğe ile ikinci öğe üçüncü öğeyle üçüncü öğe dördüncü öğe ile ilişkilendirilecek şekilde öykü haline getirilir.
• Örnek; Katılarda basıncın kuvvet arttıkça arttığı, alan arttıkça azaldığını öğrenmek için şöyle bir zincirleme imaj oluşturulabilir. « Uçağın içinde dar bir alanda üstümde kuvvetli bir basınç hissettim. Hızla uçaktan dışarı fırladım. Dışarıda, büyükçe bir alanda üstümdeki basınç azaldı, rahatladım.»
27
BAġ HARFLERĠ DÜZENLEME
• Akrostiş: Hatırlanması istenen bilginin ya da sözcüklerin baş harfleriyle yapılan kısaltmalara şu örnekler verilebilir:
• Örnek 1. Aile planlaması danışmanlığının adımlarının kolaylıkla hatırlanması için öğrencilere şu taktik öğretilebilir:
• 1- Karşılayarak selamlama
• 2- Alaka ve yakınlık göstermek
• 3- Yöntemleri anlamak
• 4- Nasıl koruduğunu, ne kadar koruduğunu belirtmek
• 5- Açıklayıcı bilgiler vermek
• 6- Kontrol için randevu vermek
28
Akrostiş Örneği
29
BAŞ HARFLERİ DÜZENLEME
• Akronim: Hatırlanması beklenen bilginin ya da sözcüklerin baş harfleriyle cümleler oluşturma
• Örnek: Gezegenlerin dünyadan uzaklıklarına göre listesinin öğrenilmesi gerektiğinde şöyle bir cümle oluşturulabilir.
• Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jupiter, Saturn, Uranüs, Neptün, Pluton
Meltem Veli Dedeye Meyve Jölesi Sunmuş; Uyarıldığında Nasıl Paylamış
30
4.Yürütücü Biliş Stratejileri
• Yürütücü biliş stratejileri; bireyin kendi öğrenmelerini düzenlemelerine, yürütmelerine ve denetlemelerine yön veren stratejilerdir.
31
• Biliş bilgisi, bireyin kendi biliş yapısı ve bu yapının nasıl işlediği ile ilgili bilgidir. Her öğrencinin biliş bilgisi farklıdır. Biliş bilgisine sahip bir öğrenci öğrenmelerinde kendisine şu soruları sorup yanıtlayabilir:
• Bu konuyu niçin öğreniyorum?
• Öğrenme etkinliği sonunda neleri öğreneceğim?
• Öğrenmek için nasıl bir yol izlemeliyim?
• Konuyu öğrenmek için ne kadar süre yeterli olur?
• Öğrenip-öğrenmediğimi nasıl denetleyebilirim?
4.Yürütücü Biliş Stratejileri
32
• Biliş bilgisine sahip bir öğrenci;
• Neyi, nasıl, hangi hızla öğrenebileceğini bilir,
• Kendine uygun öğrenme stratejilerini seçebilir.
• Sorunları belirler ve tanımlar,
• Dikkatini toplar ve tepkilerini yönlendirir,
• Kendini pekiştirir ve değerlendirir,
• Hatalarını düzeltir.
4.YÜRÜTÜCÜ BİLİŞ STRATEJİLERİ
33
5.DUYUŞSAL STRATEJİLER
• Öğrenciler öğrenirken uygun bilişsel stratejileri kullansalar bile kimi kez öğretim hedeflerine ulaşmada güçlüklerle karşılaşırlar.
• Bu güçlükler, duygusal etmenlerden kaynaklanabilir.
• Öğrenmede duygusal ya da güdüsel etmenlerden oluşan engelleri ortadan kaldırmak için kullanılan stratejiler duyuşsal stratejiler olarak adlandırılmaktadır.
34
Aşağıdaki stratejiler duyuşsal stratejilere örnek olarak verilebilir: • Önemini belirleme • Hedef belirleme • Olumlu öz konuşma • Dikkati yoğunlaştırma, • Olumlu tutum geliştirme, • Güdülenme, • Kaygıyı azaltma (güven sağlama)
Bazı duyusal stratejilerdir
5.Duyuşsal Stratejiler
35
ÖĞRETİM STRATEJİLERİ
36
37
BAZI ÖĞRETİM STRATEJİLERİ
Sunuş Yoluyla
Öğretim stratejisi
Araştırma İnceleme Yoluyla
Öğretim stratejisi
Buluş Yoluyla
Öğretim stratejisi
38
ÖĞRETMENİN STRATEJİ SEÇİMİNİ ETKİLEYEN ETMENLER ŞUNLARDIR
Dersin Hedef ve kazanımları
Dersin içeriği, konusu
Öğretmenin kişiliği, bilgisi ve tecrübesi
Zaman ve maliyet
Öğrenci grubunun büyüklüğü
Öğretim ortamının özelliği , uygunluğu ve imkanları
Öğrenci düzeyi
Merkeze alınan kuram ya da model
1. SUNUŞ YOLUYLA ÖĞRETİM STRATEJİSİ (Anlamlı Öğrenme /
Alış yoluyla Öğrenme Stratejisi)
David Ausubel
39
40
1.SUNUŞ YOLUYLA ÖĞRETİM STRATEJİSİ
D. Ausubel tarafından geliştirilen öğretmen merkezli bir öğretim stratejisidir. Bilişsel öğrenme kuramına dayalı olarak geliştirilmiştir ve bilişsel kuramcılardan Gestalt psikolojisinden etkilenmiştir.
41
Bu stratejiye göre;
Öğrenciler bilgiyi keşfetmekten çok, hazır olarak alırlar.
Ezberleyerek öğrenmeye karşı çıkılmış , anlamlı öğrenmenin gerçekleştirilmesine önem verilmiştir.
42
Stratejinin kullanıldığı yerler; Öğrencilerin ön öğrenmelerinin (ön bilgilerin)
yeterli olmadığı durumlarda Konunun yeni öğrenilmeye başlandığı
durumlarda, Dersin giriş kısmında, Kavram , ilke olgu , teori ve genellemelerin
açıklanmasında, Alt düzey (bilgi , kavrama ) öğrenmelerin gerekli
olduğu durumlarda Konuyla ilgili gerekçelerin açıklanmasında, Grupların kalabalık olduğu durumlarda Zamanın yetersiz olduğu durumlarda Dersin giriş ve sonuç kısımlarında kullanılır.
43
44
SUNUŞ YOLUYLA ÖĞRETİM STRATEJİSİNİN UYGULANMA İLKELERİ
1. Ders ve konular tümdengelim yöntemiyle (bütünden parçaya-genelden özele) işlenir.
2. İlk sunuşu öğretmen yapar. ( en fazla 5 dk.), hemen arkasından öğrenciler fikirlerini, örneklerini, tepkilerini açıklar ve tartışırlar. Bu durum ders boyunca sürer.
3. Anlamlı öğrenme mantıki bir sıra içinde gerçekleşmelidir.
4. Öğretmen tarafından kavram, ilke, kural veya genellemelerden önce organize edicilerin verilmesi gerekir.
5. Yeni bilgilerle eski bilgiler arasında uyum olmalı, bütünlük oluşturulmalıdır.
45
6. Konunun ana hatları iyi belirlenmelidir.
7. Soyut ağırlıklı konular grafik, şema, şekil, resimler kullanılarak, somutlaştırılmalıdır.
8. Tüm duyu organlarına hitap eden uyarıcıların kullanılmasını gerektirir.
9. Öğretmen sadece düz anlatım yöntemini kullanmamalıdır. Anlatım yönteminin yanında soru-cevap ve tartışma yöntemleri de kullanılmalıdır.
10. Resim, şekil, şema ve kavram haritalarıyla da konunun bütününü öğrencilere göstermelidir.
11. 5. sınıftan sonraki sınıflar için uygundur.
OLUMLU YÖNLERİ
1. Bol miktarda bilgi kısa süre içerisinde sunulur
2. Etkin katılım sağlanılırsa, kalıcı öğrenmeler olabilir
3. Bilgi ve kavrama düzeyi davranışlar için uygundur
4. Özellikle dersin başında uygundur
5. Bazı soyut kavramların açıklanmasında işe yarıyabilir
46
47
Sınırlılıkları
Öğrenci pasif kalırsa öğretmen öğrencinin yanlış öğrenmelerinin farkında olmayabilir.
Yeterince güdülenme yapılmazsa öğrenci pasif kalabilir
Üst düzey hedef davranışların kazandırılmasında etkili değildir.
Ezbere yönelme riski daha fazladır
Buluş Yoluyla
(KEŞFETME YOLUYLA )
Öğretim Stratejisi
( Jerome Bruner ) 48
49
BULUŞ YOLUYLA ÖĞRENME STRATEJİSİ Bilişsel öğrenme kuramından etkilenmiştir.
Bu yaklaşım belli bir problem ya da konu alanı ile ilgili verileri toplayıp, analiz ederek, bütüne ulaşmayı sağlayan, öğrenci etkinliğine dayanan bir öğretim stratejisidir.
Öğretmenin öğretim konusuyla ilgili verdiği örneklerden ve örnek olmayanlardan öğrencilerin kurallara ve genellemelere ulaşması amaçlanır.
50
Çizelge 1. KuĢlar Konusunun
Örnekle Açıklanması Örneği
I.Öğretmenin örneği sunması 2.Öğrencilerin örneği tanımlaması 3.Öğretmenin ek örnek sunması 4.Öğrencilerin ek örneği tanımlaması ve karşılaştırması 5.Öğretmenin örnek olmayanı sunması: 6.Öğrencilerin örnek olanla olmayanı karşılaştırması ve örnek olmayanı belirlemesi 7.Öğrencilerin tanımı yapması, ilke ve genellemelere ulaşması 8.Öğrencilerin yeni örnekler vermesi
1. Sınıfa kuşların fotoğrafları veya belgesel filmleri getirilerek öğrencilere sunulur.
2. Öğrenciler gözlemleri sonucunda örneği açıklarlar.
3. Öğretmen kuşlar familyasından başka örnekler öğrenicilere sunar.
4. Öğrenciler ikinci verilen önekleri tanımlar ve birinciyle karşılaştırır.
5. Öğretmen kuşa benzer ancak kuş olmayan bir örneği sunar.
6. Öğrenci zıt örnekleri karşılaştırarak, örnek olamayanı belirler.
7. Öğrenciler verilen bütün bu örneklerden yola çıkarak kuşun tanımına ulaşır.
8. Öğrenciler kuşlar familyasına örnekler verir.
BULUġ YOLUYLA ÖĞRETĠMĠN UYGULAMA AġAMALARI
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
ETKİLİ KULLANIM İLKELERİ
Öğretmen öğrencilerin kendilerinin genellemelere ulaşmasına yardım etmelidir.
Sınıfta işbirliğine dayalı öğretim, "takım ve küme çalışması" yapılmalıdır. Öğrencilerin ulaşacakları hedefler ve sonuçlar başlangıçta söylenmemelidir.
Seçilen problem, soru ve örnekler öğrencilerin ilgi alanlarına yönelik olmalıdır.
Öğrenci doğru yanıtı buluncaya kadar öğretim süreci sürdürülmelidir.
Konular arasındaki bağlantıları kurucu açık uçlu sorular sorulmalı ve yanıtları gerekçeli olmalıdır.
Kavram öğretiminde örneklerden faydalanılmalı ve örnekler ile örnek olmayanlar birlikte verilmelidir.
Öğrencilere verilen sözel ipuçları, resim ve şemalar kavramlar arasındaki ilişkileri görmelerini sağlamalıdır.
Öğrenciler sezgisel düşünme için teşvik edilmelidir. Bu amaçla öğrencinin her düşüncesine saygı duyulmalıdır.
Örneklerin uygunluğu konusunda öğretmen tartışma açmalı ve ifadelerini gerekçelendirmelerini istemelidir. Öğretmen tartışmaların bir başka konuya kaymasına izin vermemelidir.
Etkin ve başarılı bir öğretim için öğrenci grubunun gelişim düzeyleri, bireysel ilgi ve özelliklerinin iyi bilinmesi gereklidir.
63
64
FAYDALARI Üst düzey öğrenme gerçekleşir Motivasyonu arttırır Zihinsel potansiyeli arttırır Bilginin akılda kalması ve aktarılmasını sağlar Bilginin yeniden organize edilmesini sağlar Özgüven oluşur
65
D. SINIRLILIKLARI 1. Bilgi öğrenciye hazır biçimde verilmediğinden, tanıma ulaşmak
fazla zaman alabilir, maliyeti yüksektir.
2. Öğretmenin çok iyi hazırlık yapması gerekir
3. Tek tip ve sadece öğretmenin belirlediği problem durumlarıyla öğrenciler serbest düşünemeyerek, bilgiye ulaşmada isteksiz olabilirler.
4. Her zaman öğrenci tanıma ulaşamaz.
5. Öğrenme işinin zorluğu dikkate alındığında, öğrencilerin araştırmaya ve incelemeye çok hevesli olmayacakları, bu nedenle buluş stratejisinin başarısının düşük olacağı savunulabilir.
66
SORU : Buluş yoluyla öğretimde, öğretmenin temel görevi aşağıdakilerden hangisidir? (2003 KPSS)
a) Öğrencilere bulamayacakları bilgileri bulmalarında yardımcı
olma b) Anlaşılması zor olan konuları anlaşılır hale getirici önlemler
alma c) Öğrencileri, grup halinde çalışmaya ve öğrenmeye
özendirme d) Öğrencilere, deney, gözlem, vb.nin nasıl yapılacağı
konusunda yardımcı olma e) Öğrencilere deneyimler kazandırarak, bilgiye kendilerinin
ulaşmasını sağlama
E
67
SORU : Aşağıdakilerden hangisi, buluş yoluyla öğrenme yönteminden yararlanmaya çalışan bir öğretmenin, öğrencilerin derse aktif katılımlarını sağlaması için yapması gereken davranışlardan biri olamaz? (KPSS 2007)
A) Sınıf içi etkinliklere katılan öğrencilerin olumlu davranışlarını pekiştirmek B) Öğrencilerin derse katılımlarını sağlayan öğretim yöntem ve teknikleri kullanmak C) Sınıf içi etkinlikler esnasında öğrencilerin arasında dolaşarak onlara yardımcı olmak D) Yanlış yapan öğrencilere doğru cevapları aktarmak E) Sözlü ve sözsüz uyaranlarla öğrencilerin derse katılımlarını sağlamak
D
68
AraĢtırma-inceleme
Yoluyla Öğretim
( John Dewey )
John Dewey'in ileri sürdüğü bu strateji, öğrencilerin araştırma-inceleme
yoluyla öğrenmelerine dayalıdır.
69
•Öğrenme, hedefine ve öğrenciye uygun , gerçek hayatla ilişkili
problemler üzerinde,
•problem çözmenin adımlarının kullanılması ile gerçekleşir.
70
•Araştırma-inceleme yoluyla öğretimin aşamaları: 1. Problemin farkına varılması
2. Problemin tanımlanması
3. Problemin çözümüyle ilgili hipotezlerin (denence) kurulması
4. Problemle ilgili verilerin toplanması ve analizi
5. Çözüm yollarının uygulanması (denencenin test edilmesi)
6. Çözümün ortaya konması, raporlaştırma
71
•Araştırma-inceleme yoluyla öğretim stratejisinin kullanıldığı durumlar:
• Uygulama ve daha üst düzey hedeflerin gerçekleştirilmesinde,
• Öğrencinin araştırma-inceleme yaparak hedeflere ulaşması gereken durumlarda kullanılır.
72
•Araştırma-inceleme yoluyla öğretimin temel özellikleri:
• Öğrenci, problemin çözümünde, problem çözme basamaklarını uygulayarak sürece aktif katılandır.
• Öğretmen, yol gösterici, yönlendirici ve rehber rolündedir.
• Stratejinin kullanılması sırasında problem çözmenin adımları kullanılır.
• Tümdengelim ve tümevarım süreçleri birlikte kullanılır.
• En uygun yöntemi "problem çözme"dir. 73
Araştırma-inceleme yoluyla öğretimin avantajları:
• Problem çözme becerilerini geliştirir.
• Bağımsız düşünme ve bilimsel düşünme becerilerini geliştirir.
• Problem çözmenin (bilimsel düşünmenin) adımlarım gerçek hayattaki sorunların çözümünde kullanır.
74
•Araştırma-inceleme yoluyla öğretimin sınırlılıkları:
• Uzun zaman alır.
• Sınıf dışı çalışmalar gerektirir.
• Araştırmanın sınırları iyi çizilmezse, hedeflerden sapabilir.
• Her konunun öğretiminde kullanılmaz.
• Önkoşul öğrenmelerin eksik olduğu durumlarda kullanılmaz.
75
76
ÖĞRETİM STRATEJİLERİ SORU ÖRNEKLERİ
77
Soru 1. Öğretmen bitkiler konusunu iĢlerken sırasıyla aĢağıdaki yolu izler:
Öğretmen: Kavramları tanımlar ve açıklar. Diğer kavramlarla iliĢkisini kurar.
Kavramların örneklerini ve örnek olmayanlarını verir.
Öğrenciler: Öğretmenin verdiği örnekleri açıklar ve sınıflar. Kendi örneklerini
verirler.
Öğretmen: Öğrencileri okul bahçesine çıkarır. Sınıfta üzerinde çalıĢılan yaprak
türlerini bulmalarını ve topladıkları örnekleri sınıflamalarını ister.
Öğrenciler: Yaptıkları çalıĢmaları arkadaĢlarına sunarlar.
Öğretmen bu süreçte aĢağıdakilerden hangisinde
belirtilen yöntem, teknik ya da yaklaĢımı kullanmıĢtır?
(2009)
A) SunuĢ yoluyla - Proje tabanlı
B) Kavrayarak - Tam öğrenme
C) SunuĢ yoluyla - Aktif öğrenme
D) Örnekleyerek - BuluĢ yoluyla
E) Aktif öğrenme - SunuĢ yoluyla 78
Soru 2. Saadet öğretmen Türkçe dersinde "eylem"
konusunu anlatırken önce genel bilgileri aktarmış,
konuyla ilgili genel ilke ve kavramları anlatmış, daha
sonra ayrıntılı bilgilerin üzerinde durmuştur.
Saadet öğretmen aĢağıdaki öğretme
yöntemlerinden hangisini kullanmıĢtır? (2007)
A) Sunuş yoluyla
B) Buluş yoluyla
C) Araştırma yoluyla
D) Probleme dayalı
E) İş birliğine dayalı
79
80
SORU : Aşağıdaki öğretme-öğrenme yaklaşımlarından hangisi, karşısında belirtilen becerinin kazandırılması için etkili bir yöntem değildir? (KPSS 2006)
Öğretme-öğrenme yaklaşımı Beceri A) Örnek olay incelemeye dayalı öğretim Problem çözme B) Sunuş yoluyla öğretim İş birlikli öğrenme C) Bilimsel araştırma yoluyla öğrenme Eleştirel düşünme D) Buluş yoluyla öğretim Yansıtıcı düşünme E) Proje tabanlı öğretim Bilimsel yöntem süreç becerileri
81
SORU : Sunuş yoluyla etkili bir öğretim yapmak isteyen öğretmen, aşağıdakilerden hangisinden kaçınmalıdır? (2001 KPSS)
a) Sunuşunda bütün öğrencilerin anlayabileceği bir dil
kullanma b) Sadece düz anlatım tekniğini kullanarak konunun
bütün boyutlarını açıklama c) Öğrencileri neleri öğrenecekleri konusunda
bilgilendirme d) Sunuşunu ses tonu değişiklikleri, jest ve mimiklerle
destekleme e) Sunuşunu, önemli kısımları toplayarak bitirme
82
83