Download - Rządy Parlamentarne
![Page 1: Rządy Parlamentarne](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062305/5681635c550346895dd42177/html5/thumbnails/1.jpg)
Rządy Parlamentarne
![Page 2: Rządy Parlamentarne](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062305/5681635c550346895dd42177/html5/thumbnails/2.jpg)
• 26 stycznia 1919 odbyły się pierwsze wybory do sejmu ustawodawczego.Udział w nich mogli brać wszyscy obywatele Rzeczypospolitej powyżej 21. roku życia, bez względu na płeć, narodowość czy wyznanie.Jednak głosowanie odbyło się tylko na terenach Kongresówki oraz w zachodniej części Galicji.
• Najwięcej głosów otrzymała endecja zgromadzona w Związku Ludowo-Narodowym. Do sejmu weszły także ugrupowania chłopskie – Polskie Stronnictwo Ludowe- Wyzwolenie i Polskie Stronnictwo Ludowe- Piast oraz lewicowe, m.in. Polska Partia Socjalistyczna.
![Page 3: Rządy Parlamentarne](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062305/5681635c550346895dd42177/html5/thumbnails/3.jpg)
Scena polityczna II Rzeczypospolitej
• Polska scena polityczna była bardzo podzielona. Największą rolę odgrywały wówczas partie prawicowe, czyli endecja i chadecja oraz centrowe, czyli PSL- Piast.
• Natomiast niewielkie poparcie mieli komuniści, którzy domagali się rewolucyjnych rozwiązań i wprowadzenia systemu komunistycznego.
![Page 4: Rządy Parlamentarne](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062305/5681635c550346895dd42177/html5/thumbnails/4.jpg)
PSL-Piast Chrześcijańska Narodowai PSL- Wyzwolenie Demokracja Demokracja (endecja)Wincenty Witos Wojciech Korfanty Roman Dmowski
![Page 5: Rządy Parlamentarne](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062305/5681635c550346895dd42177/html5/thumbnails/5.jpg)
20 lutego 1919 sejm przyjął ustawę nazwaną małą konstytucją, która miała obowiązywać do momentu uchwalenia pełnej ustawy. Na mocy tego dokumentu:• określono zasady funkcjonowania najwyższych władz• uregulowano sprawowanie urzędu Naczelnika Państwa –
pełnił tą funkcję Józef Piłsudski Naczelnik wraz z rządem był odpowiedzialny przed parlamentem. Każda decyzja Naczelnika wymagała kontrasygnaty.
![Page 6: Rządy Parlamentarne](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062305/5681635c550346895dd42177/html5/thumbnails/6.jpg)
17 marca 1921 – sejm ustawodawczy przyjął konstytucję, która nazywana jest marcową.
• Najważniejszą rolę konstytucja przyznawała sejmowi uchwalającemu ustawy.Władzę wykonawczą sprawował rząd oraz prezydent.Konstytucja:
• poszerzała zakres opieko społecznej państwa nad obywatelami• gwarantowała niezawisłość władzy sądowniczej, wolność sumienia, wyznania oraz prasy,
równouprawnienie kobiet i mężczyzn oraz nienaruszalność własności prywatnej• dopuszczała możliwości przeprowadzenia wywłaszczeń, ale za pełnym odszkodowaniem• Kościół rzymskokatolicki otrzymał zaś „naczelne stanowisko wśród równouprawnionych
wyznań”
![Page 7: Rządy Parlamentarne](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062305/5681635c550346895dd42177/html5/thumbnails/7.jpg)
• Po kolejnych wyborach paramentu, które odbyły się w 1922, nowy sejm i senat stanęły przed koniecznością wyboru prezydenta.
• 9 grudnia 1922 – Gabriel Narutowicz został prezydentem • Niezadowolona endecja starała się przeszkodzić w
zaprzysiężeniu prezydenta.Działania te nie odniosły rezultatu, dlatego 16 grudnia 1922 doszło do zamachu prezydenta. Został on zastrzelony przez Eligiusza Niewiadomskiego – fanatycznego zwolennika endecji.
• Kolejnym prezydentem został związany z PSL- Piast Stanisław Wojciechowski.
![Page 8: Rządy Parlamentarne](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062305/5681635c550346895dd42177/html5/thumbnails/8.jpg)
Reformy Grabskiego• Po odbudowie państwa gospodarka i budżet państwa były zrujnowane. Drukowano pieniądze bez
pokrycia, wartość marki polskiej spadła, w 1923 zapanowała hiperinflacja, brakowało programu naprawczego finansów państwa. W związku z tym prezydent powołał ponadpartyjny rząd kierowany przez Władysława Grabskiego, który przeprowadził reformę walutową. W tym celu:
• nałożono nadzwyczajny podatek majątkowy• zwiększono możliwość egzekwowania zwrotu zadłużeń• podwyższono ceny• obniżono wydatki państwowe oraz koszty funkcjonowania administracji • wprowadzono nową walutę – polskiego złotego• zrealizowano ustawę o reformie rolnej
![Page 9: Rządy Parlamentarne](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062305/5681635c550346895dd42177/html5/thumbnails/9.jpg)
Mniejszości narodowe w II Rzeczypospolitej
• Najliczniejszą grupą byli Ukraińcy, którzy zamieszkiwali tereny południowo wschodniej RP i charakteryzowali się silnym poczuciem odrębności narodowej. Mieli oni legalnie działające partie, jednak w latach 30. członkowie Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów prowadzili akcje terrorystyczne przeciwko polskim politykom.
• Kresy Wschodnie zamieszkiwali również Białorusi i Litwinie. • W woj. zachodnich i centralnych żyli Niemcy.• W dawnym zaborze rosyjskim i Galicji mieszkali Żydzi, w Łódzkim i na Wołyniu – Tatarzy.• W górskich rejonach Karpat Wschodnich mieszkali Łemkowie, Bojkowie oraz Hucułowie.
Mimo różnych utrudnień z ludnością żydowską, mniejszości narodowe w II RP cieszyły się dużą swobodą działania.
![Page 10: Rządy Parlamentarne](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062305/5681635c550346895dd42177/html5/thumbnails/10.jpg)
Charakterystyka Rządów Parlamentarnych 1919-1926
• Od stycznia 1919 do maja 1926 władzę sprawowało kolejno 13 rządów. • Często programy polityczne poszczególnych koalicjantów były sprzeczne i
niestabilne, z wyjątkiem rządu Wł. Grabskiego, który utrzymał się od 1923 do 1925. • Życie polityczne pełne było skandali. • Słaba pozycja międzynarodowa.• Niemcy prowadzili z Polską wojnę celną.• Jednak mimo wielu niesprzyjających zjawisk był to okres stopniowej stabilizacji
państwa polskiego.• Szczególne znaczenie miały reformy walutowa i rolna.
![Page 11: Rządy Parlamentarne](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062305/5681635c550346895dd42177/html5/thumbnails/11.jpg)
Prezentację wykonała: Katarzyna Szopiak kl. I b