Download - SEMİNER İş Sağlığı ve Güvenliği . Güncel bakış, . Hukuk danışmanlığı . Kalite-maliyet fırsatı
SEMİNERİş Sağlığı ve Güvenliği
. Güncel bakış,
. Hukuk danışmanlığı
. Kalite-maliyet fırsatı
. Deneyim paylaşımı
HOŞGELDİNİZ
SEMİNERİş Sağlığı ve Güvenliği
. Güncel bakış,
. Hukuk danışmanlığı
. Kalite-maliyet fırsatı
. Deneyim paylaşımı
HOŞGELDİNİZ
PROGRAM AKIŞIPROGRAM AKIŞI13:30-14:15 İSG Kanunu, KOBİ’lerin Temel Sorun ve Çözümlerine Yönelik Deneyim Paylaşımı
14:15-14:45 Denetim Bakış Açısı (ÇSGB İş Teftiş Kurulu Başkanlığı İstanbul Grup Başkanı)
14:45-15:15 Bir Dünya Devi Uygulaması (Toyota Boshoku)
15:15-15:30 Kahve Molası
15:30-16:00 Eğitim Hizmetleri
16:00-16:30 Üniversite ve Bilirkişi Bakış açısı 16:30-17:00 İş Güvenliği gereklilikleri ve deneyimleri
17:00-17:30 İş Kazası ve Meslek Hastalıklarına Yönelik
paylaşımlar
• Bilgi kirliliğini minimize etmek,• Tarafların bakış açısını ortaya koymak,• Deneyim paylaşmak.
AMAÇAMAÇ
Şafak AYDINCEBİR Şirketler Grubu
Genel Müdürü
İŞ GÜVENLİĞİNDEN İŞLETME NASIL KAZANIR?
6331 SAYILI6331 SAYILIİŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİİŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
KANUNUKANUNU
Mevzuat
İş sağlığı ve Güvenliği ile Doğrudan ilgili
• 33 Yönetmelik,• 18 Tebliğ , bulunmaktadır.
İŞVERENİN SORUMLULUKLARI
• İşle ilgili sağlık ve güvenliği sağlamak,
• Her türlü tedbiri almak;
– Risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla
– Önlemleri belirleyip gerçekleştirmek ve denetlemek
– Düzenli eğitim ve bilgilendirme yapmak
– Koordinasyonu sağlamak
• İşyeri hekimi ve diğer sağlık personeli ve
• İş güvenliği uzmanı görevlendirmek,
• İş sağlığı ve güvenliği kurulları oluşturmak,
• Çalışanları bilgilendirmek ve eğitim vermek
İŞVERENİN DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLERİ
• İşveren, bu hizmetleri yürütmek üzere görevlendirilen kişi, kurum ve kuruluşların görevlerini yerine getirmeleri amacıyla – Araç, – Gereç, – Mekân, – Eğitim, – Zaman
gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılamakla yükümlüdür.
TEHLİKE SINIFININ BELİRLENMESİ
• NACE KOD SİSTEMİ
• SGK SİCİL NO – X12.34.56.XXXXXXX..
1) AZ TEHLİKELİ2) TEHLİKELİ3) ÇOK TEHLİKELİ
Minimum Hizmet Süreleri
İYH İYHŞ İGUAz Tehlikeli 4 6 6Tehlikeli 6 9 8Çok Tehlikeli 8 12 12
AYLIK HİZMET SÜRESİ = Çalışan Sayısı X dakika
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ
• İşveren mesleki risklerin önlenmesi ve bu risklerden korunulmasına yönelik çalışmaları da kapsayacak iş sağlığı ve güvenliği hizmetini sunmak için;
– Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerinde (A) sınıfı, – Tehlikeli sınıfta yer alan işyerinde en az (B) sınıfı, – Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerinde en az (C) sınıfı belgeye sahip
iş güvenliği uzmanı,
• Bütün tehlike sınıflarında yer alan işyerlerinde – İşyeri hekimi ve – Diğer sağlık personeli
görevlendirmekle yükümlüdür.
Geçici Madde (Sınıflama)
• Çok tehlikeli sınıfta (A) (B) 4 YIL SÜREYLE,
• Tehlikeli sınıfta (B) (C) 3 YIL SÜREYLE,
Görevlendirilebilir.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ
İş Güvenliği Uzmanı Görevlendirilmemesi
veya Hizmet Alınmaması.
Her bir kişi için 5.601 TL, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar
YASAL YAPTIRIMLAR
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Md : 26
İşyeri Hekimi Görevlendirilmemesi veya Hizmet Alınmaması
Her bir doktor için 5.601 TL, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar
YASAL YAPTIRIMLAR
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Md : 26
Diğer Sağlık Personeli
Görevlendirilmemesi.
2.800 TL, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar
YASAL YAPTIRIMLAR
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Md : 26
İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür.
3.361 TL , Lirası aykırılığın devam ettiği her ay için 5.041 TL
RİSK DEĞERLENDİRİLMESİ
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Md : 10 / 26
ACİL DURUM
İşveren, acil durumların olumsuz etkilerinden korunmak üzere gerekli ölçüm ve değerlendirmeleri yapar, acil durum planlarını hazırlar. Acil durum ekiplerini kurar.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Md : 11 / 26
Uyulmayan her bir yükümlülük için 1.120 TL, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar
TAHLİYE
Ciddi, yakın ve önlenemeyen tehlikenin meydana gelmesi
Durumunda işveren ;
Çalışanların işi bırakarak derhal çalışma yerlerinden ayrılıp güvenli bir yere gidebilmeleri için, önceden gerekli düzenlemeleri yapar ve çalışanlara gerekli talimatları verir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Md : 12 / 26
Uyulmayan her bir yükümlülük için 1.120 TL, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktar.
YASAL YAPTIRIMLAR
Gaz, Toz, Gürültü,
Titreşim, Aydınlatma
Ölçümü Yapılmaması .
Kontrol, ölçüm, inceleme yapılmaması yada yaptırılmaması 5.601 TL
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Md : 26
İŞ KAZASI İNCELEME RAPORLARI
İşveren, bütün iş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutar, gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporları düzenler.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Md : 14 / 26
Her bir yükümlülük için ayrı ayrı 1.680 TL
İŞ KAZALARININ BİLDİRİMİ
İşveren, iş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimde bulunur.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Md : 14 / 26
Bildirimde bulunmayan her olay için 2.240 TL
SAĞLIK GÖZETİMİ
İşveren , çalışanların işyerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlar.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Md : 15 / 26
İşe Giriş ve Periyodik Sağlık Raporlarının Olmaması.
Sağlık gözetimine tabi tutulmayan veya sağlık raporu alınmayan her çalışan için 1.120 TL,
ÇALIŞANLARIN BİLGİLENDİRİLMESİ
İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve sürdürülebilmesi amacıyla işveren, çalışanları ve çalışan temsilcilerini işyerinin özelliklerini de dikkate alarak aşağıdaki konularda bilgilendirir.İŞYERİNDEKİ RİSKLERALINMASI GEREKEN ÖNLEMLERİLK YARDIM, ACİL DURUMYANGINLA MÜCADELE
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Md : 16 / 26
Bilgilendirilmeyen her bir çalışan için 1.120 TL
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ
İşveren, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini almasını sağlar.
Bu eğitim özellikle; işe başlamadan önce, çalışma yeri veya iş değişikliğinde, iş ekipmanının değişmesi halinde veya yeni teknoloji uygulanması halinde verilir. Eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenir, gerektiğinde ve düzenli aralıklarla tekrarlanır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Md : 17 / 26
Her bir çalışan için 1.120 TL
ÇALIŞANLARIN KATILIMINI SAĞLAMA
İşveren, görüş alma ve katılımın sağlanması konusunda, çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda görüşlerinin alınması, teklif getirme hakkının tanınması ve bu konulardaki görüşmelerde yer alma ve katılımlarının sağlanması imkanı yaratır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Md : 18 / 26
Çalışanların Görüşünün Alınmaması, Katılımlarının Sağlanmaması Her bir aykırılık için ayrı ayrı 1.120 TL
ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ GÖREVLENDİRME
İşveren, işyerinin değişik bölümlerindeki riskler ve çalışan sayılarını göz önünde bulundurarak çalışanlar arasında yapılacak seçimle belirlenemediği durumda atama yoluyla, çalışan temsilcisini görevlendirir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Md : 20 / 26
Sağlık Güvenlik Çalışan Temsilcisinin görevlendirilmesiYükümlülükleri yerine getirmeyen işverene 1.120 TL
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULU
Elli (50) ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işveren, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere kurul oluşturur. İşveren, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun kurul kararlarını uygular.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Md : 26
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu Oluşturulmaması ÇalıştırılmamasıHer bir aykırılık için ayrı ayrı 2.240 TL
KOORDİNASYONUN SAĞLANMASI
Birden fazla işyerinin bulunduğu iş merkezleri, iş hanları, sanayi bölgeleri veya siteleri gibi yerlerde, iş sağlığı ve güvenliği konusundaki koordinasyon yönetim tarafından sağlanır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Md : 23 / 26
Yükümlülüklerini yerine getirmeyen yönetimlere 5.601 TL,
BAKANLIK KONTROL VE DENETİM
Bakanlık, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği konularında ölçüm, inceleme ve araştırma yapmaya, bu amaçla numune almaya ve eğitim kurumları ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinde kontrol ve denetim yapmaya yetkilidir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Md : 24 / 26
Eğitim Kurumları ile Ortak Sağlık ve Güvenlik birimlerinin kontrol ve denetiminin yapılmasına engel olan işverene 5.601 TL.
BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALAR
İşletmeye başlamadan önce, büyük endüstriyel kaza oluşabilecek iş yerleri için, işyerlerinin büyüklüğüne göre büyük kaza önleme politika belgesi veya güvenlik raporu işveren tarafından hazırlanır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Md : 29 / 26
Büyük kaza önleme politika belgesi hazırlanmaması 89.629 TL
CEBİR SAĞLIK VE İŞ GÜVENLİĞİCEBİR SAĞLIK VE İŞ GÜVENLİĞİMALZEME, TEÇHİZAT, DONANIMMALZEME, TEÇHİZAT, DONANIM
* MOBİL TIBBİ TARAMA ARACI
* RÖNTGEN CİHAZLARI
* KARDİYOGRAFİ CİHAZLARI
* İŞİTME TESTİ CİHAZLARI
* SOLUNUM TESTİ CİHAZLARI
* KAN TESTİ KİTLERİ
* SEYYAR RÖNTGEN CİHAZI
* SERVİS ARACI
* TIBBİ MUAYENE CİHAZLARI
* İŞ GÜVENLİĞİ MALZEMELERİ
* EĞİTİM ARAÇ GEREÇLERİ
* ELEKTRONİK OFİS CİHAZLARI
* ÖLÇÜM CİHAZLARI
* UYARI İKAZ MALZEMELERİ
* HABERLEŞME CİHAZLARI
İŞ YERİ SAĞLIK İŞ YERİ SAĞLIK UYGULAMALARIUYGULAMALARI
YERİNDE HİZMET
İŞ YERİ SAĞLIK İŞ YERİ SAĞLIK UYGULAMALARIUYGULAMALARI
MOBİL PERİYODİK SAĞLIK HİZMETLERİ
Tehlike Sınıfına Göre Firmalarımız
YAPILMASI GEREKENLER ÖZET OLARAK;
1. İş Sağlığı ve Güvenliği (OSGB) Hizmetleri
2. Risk Değerlendirmesi ve Acil Durum Eylem Planı
3. İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi (Tüm çalışanlar)
4. İşe Giriş Sağlık Raporu (Tüm çalışanlar)
5. Periyodik Taramalar (Tüm çalışanlar)
6. İş yeri ortam ölçümleri
7. İlk Yardımcı Eğitimi
8. Acil Durum Ekip Eğitimleri
DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLARDOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
BİR ZORUNLULUK
DEĞİL,
KÜLTÜRDÜR.
DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLARDOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR
YASAL DÜZENLEMELER
6331 İLE 4857 BİRBİRİNE KARIŞTIRILMAKTADIR :
* SGK mevzuatı 4857 sayılı İş kanunun konusudur.* Çalışanların ücretlendirmesi, vergilendirme ve primlendirme konuları 4857 sayılı İş Kanunun konusudur.* Sigortasız işçi, yaşı uygun olmayan işçi ve kaçak yabancı işçi çalıştırma 4857 sayılı İş Kanunun konusudur.
RUHSATLANDIRMA İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR :
* Çalışma ruhsatları, halk sağlığını ilgilendiren ruhsatlar, çevre ile ilgili ruhsat ve gereklilikler ve mesleki yeterlilik ruhsatları gibi prosedürler 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği yasasının konularından değildir.
DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLARDOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR
YASAL DÜZENLEMELERYASAL HİZMET SÜRELERİ :
* İşyeri Hekimi, İş Güvenliği Uzmanı ve Diğer Sağlık Personelinin işyerlerindeki minimum hizmet sürelerini yasa ve yönetmelik belirler. Ancak bunun üzerinde verilecek hizmet süreleri inisiyatifi işveren ve OSGB lerdedir.
* Yönetmeliklerle belirlenmiş yasal minimum süreler çoğu işyeri için oldukça yetersizdir.
İŞYERİ REVİRLERİ :
* İşyerlerinde kurulacak revirlerin oluşturulması sorumluluğu OSGB lerde değildir. Ancak OSGB ler gerekli revir fiziki koşulları ve donanımları hakkında bilgi verir ve talep edilirse ücretleri karşılığında revirleri de kurabilirler.
DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLARDOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR
YASAL DÜZENLEMELERİŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETİ :
* Yasal hizmet zorunluluğu her bir sigorta sicil numarası için geçerlidir. Bir firma çatısı altındaki birden fazla sigorta sicil kaydı ve işyeri mevcut ise, çalışanı bulunan her biri için hizmet zorunluluğu söz konusudur.
* Tehlikeli ve Çok Tehlikeli işyerlerinde bir sigortalı çalışan bulunması zorunluluğun söz konusu olması için yeterlidir.
* Farklı sigorta sicil numaralarında dengeli bir çalışan sayısı ve/veya belirli bir sayının altında tutma ve oluşturma çabası İş Sağlığı ve Güvenliği bakımından yersizdir.
DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLARDOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETİ :
* İşyeri Hekimliği hizmeti sadece hastalanan çalışanların muayenesi, sevki işlemi değildir.
* İş Güvenliği uygulamaları sadece çalışma ortamında tabelalar kullanmak veya iş güvenliği ekipmanları satın almak değildir.
* İş Güvenliği uygulamaları sadece denetlemeleri ve hukuki süreçleri sorunsuz geçirmek için değildir.
* Çalışanlara alınan sağlık raporları ve periyodik tıbbi taramalar sadece anlık tespitleri sağlamak için değildir.
DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLARDOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR
6331 SAYLI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YASASININ VE YÖNETMELİKLERİNİN GEREKLİLİKLERİNİ YERİNE GETİRMEK BİR
SOSYAL SORUMLULUK VE VİCDANİ YARGIOLARAK GÖRÜLMELİDİR.
6331 SAYILI YASANIN GETİRDİĞİ MALİ KÜLFETLER BİR KAYIP OLARAK DEĞİL UZUN VADEDE GİDERDEN ÇOK
GETİRİSİ OLAN BİR SİSTEMOLARAK DÜŞÜNÜLMELİ.
TEŞEKKÜRLERTEŞEKKÜRLER
SORU-CEVAPSORU-CEVAP
KAZASIZ, SAĞLIKLI GÜNLER DİLERİZ
Denetim Bakış Açısı
Sn. Zeki KÖMÜRCÜÇSGB İş Teftiş Kurulu Başkanlığı İstanbul Grup Başkanı
Üniversite, Bilirkişi Bakış Açısı
Öğr. Gör. Mehmet YILMAZ
Makine Yüksek MühendisiA Sınıf İş Güvenliği Uzmanıİşyeri Hekimliği ve İş Güvenliği Uzmanlığı Eğiticisi
EĞİTİM HİZMETLERİ
Didem Akbay ÇAVUŞEğitim Sorumlusu
«Eğitim» kelimesi zihnimizde neyi çağrıştırıyor?
Eğitim» nasıl olmalıdır?
«Eğitim» gerçekte nedir?
Değişim yaratmaktır.
Ne Değişmeli?
BilgiBeceriTutum
Öğrenme Piramidi
Cebir Şirketler Grubu Eğitim Felsefesi
DeneyimselEğitim
Yetkin Eğitmen
Eğitimde Yalın Değer Zinciri
Sürdürülebilir Gelişim
Seçkin, Etik ve Saygılı İş Ortaklığı
Yetişkin Eğitiminde Uzmanlık
(Androgoji)
SAĞLIK ve GÜVENLİK EĞİTİMLERİ
İş Sağlığı ve Güvenliği
Temel Bilinçlendirme
Temel Risk Değerlendirme
Acil Durum Yönetimi
Yangın Güvenliği Eğitimi
Tatbikatlı Yangın Eğitimi
SAĞLIK ve GÜVENLİK EĞİTİMLERİ (devam)
Patlamadan Korunma Dokümanı Hazırlama
LOTO diğer adıyla EKED (Kilitle-Etiketle)
İş Kazası Araştırma ve Kök Neden Analizi
Temel İlkyardım
Endüstriyel Ergonomi
Ofis Ergonomisi
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ EĞİTİMİ(Tüm çalışanlar)
Kanun gereğince, iş yerlerinin çalışanlarına “Temel İş Sağlığı Güvenliği Eğitimi” vermek zorundadırlar. Tehlike sınıflarına göre
“Az Tehlikeli” şirket çalışanları -> 8 saat, “Tehlikeli” şirket çalışanları -> 12 saat, “Çok Tehlikeli” şirket çalışanları-> 16 saat
Eğitim aldıktan sonra yapılacak değerlendirme sınavından sonra sertifikaları teslim edilecektir.
İLKYARDIM EĞİTİMLERİ
Yasal dayanak: İlkyardım yönetmeliği Az tehlikeli işletmelerde 20 kişide 1 kişi,çok tehlikeli veya tehlikeli işletmelerde 10 kişide 1 kişi ilkyardım sertifikalı olmalıdır. Cebir İlkyardım Eğitim Merkezi olarak ruhsatlı merkezimiz ile Sakarya’da hizmet veriyoruz. Kocaeli’de ruhsatlı merkez açma işlemlerimiz sürüyor.
Eğitim süresi: 16 saat (2 gün)Sınav: İl Sağlık Müdürlüğü’nde sınav yapılıyor. Geçerlilik: İlkyardımcı sertifika ve kimlik kartları 3 yıl geçerli
İLKYARDIM EĞİTİMLERİ
Neyi farklı yapıyoruz? Gerçek hayatta da ilkyardım uygulayıp hayat
kurtarmış sağlık profesyonellerini sertifikalı ilkyardım
eğitmeni olarak görevlendiriyoruz. Katılımcılar etkin bir eğitimden geçiyor. Sınav geçiş oranımız yüksek Sınavdan geçemeyenleri 2. sınav hakları için takip
ediyor, ücretsiz olarak tekrar eğitime alıyoruz.
Cebir Sakarya ÖİEM
sınav geçme oranı: %94
YANGIN GERÇEĞİ
YANGIN EĞİTİMLERİ Yasal dayanak: «Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik» ve «İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik»
CEBİR ACİL DURUM VE TATBİKATLI YANGIN EĞİTİMİ MERKEZİ tarafından verilir. Eğitim sonundaki sınavda başarılı olanlara katılım belgesi düzenlenir.
Temel yangın güvenliği, arama-kurtarma ve tahliye yöntemlerinin yanı sıra yangınla mücadele, yangının oluşmaması için alınacak tedbirler ve acil durum yönetimi eğitimi verilmekte, hizmetin bir parçası olarak firma sahası incelenip eksiklikler tespit edilmekte ve işyeri yönetimine raporlanmaktadır.
YANGIN EĞİTİMLERİ Neyi farklı yapıyoruz? Yangın söndürme eğitimi değil yangın güvenliği
hizmeti veriyoruz. Sadece bir salonda eğitim hizmeti vermiyor,
firma sahasını inceleyip yetersizlikleri ve potansiyel tehlikeleri raporluyoruz.
Firma sahasında, gerçek koşullarda ve her aşamada birlikte tatbikat yapıyoruz. Böylece firmalara ne kadar hazır veya hazırlıksız oldukları konusunda ayna tutuyoruz.
Eğitim verdiğimiz firmalara destek olmaya devam ediyor, yangın güvenliğinde iş ortakları oluyoruz.
YANGIN EĞİTİMLERİ Cebir Yangın Hizmet Akışı
Saha ziyareti ile yangın güvenliği açısından Mevcut Durum Analizi (*)
Yangın Güvenliği Eğitimi
Tatbikat
Raporlama
(*) Eğitimin süresi ne olursa olsun mutlaka firma sahasında gerçek durumla ilgili tespit yapılır.
YANGIN EĞİTİMLERİ Eğitmen (Cebir Yangın): İş Güvenliği Uzmanı Kocaeli Üniversitesi 1. Seviye Yangın Eğitici Eğitimi Sakarya Üniversitesi Eğiticinin Eğitimi
Eğitmen (Partner): Kocaeli Üniversitesi İtfaiyecilik Bölümü Mezunu TMMT Yangın Güvenliği Birim Sorumlusu (11 yıl) İtfaiye Eğitim Okulu Eğitmeni
YANGIN EĞİTİMLERİ
Yangın Güvenliği Eğitimi
Tatbikatlı Yangın Eğitimi
Acil Durumların Yönetimi Eğitimi
Kurtarma Eğitimi
Tahliye Organizasyonu Eğitimi
Okullarda Yangın Güvenliği Eğitimleri
(Kurumsal sosyal sorumluluk projesi)
KİŞİSEL – KURUMSAL GELİŞİM EĞİTİMLERİ
Yönetici Koçluğu Programı
İletişim – Yalın Bakış? – Bildiğiniz Gibi Değil
Hedeflerle Yönetim
Problem Çözme Teknikleri
PUKÖ – Değeri Yeterince Bilinmeyen Sürekli İyileştirme Motoru
KİŞİSEL – KURUMSAL GELİŞİM EĞİTİMLERİ (devam)
Kaliteyi Yükselt, Maliyeti Düşür
Değişime Yolculuk
İnsan Tanıma ve İnsan İlişkileri
Hem Lider Hem Yönetici Olabilmek
Etkili Sunum Teknikleri
Toplandık Mı? Dağıldık Mı?
Ah Bir Takım Olabilsek!
YALIN EĞİTİMLERİ
Yalın Fikirle Tanışma
Kaizen – Küçük Adımlarla
Sürekli İyileştirme Sistemi
Kaizen Sisteminde Kalite Çemberleri
Yalın Bakışla Muhasebe
5S
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ EĞİTİM veDANIŞMANLIK PROGRAMLARI
İşe Alım, Seçme ve Yerleştirme
Çoklu Beceri Kazanımı Planlaması
Yetkinlik Değerlendirme ve
Geri Bildirim Teknikleri
İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ EĞİTİM veDANIŞMANLIK PROGRAMLARI
Performans Değerlendirme ve Ücret Yönetimi
Yalın İnsan Kaynakları Yönetimi
Eğitim İhtiyaç Analizi ve Planlama
(danışmanlık projesi)
İş Analizi, İş Tanımlama ve İş Ailelerinin
Oluşturulması
(danışmanlık projesi)
ENDÜSTRİYEL EĞİTİMLER
Kalibrasyon ve Ölçüm Belirsizlikleri
Proses FMEA (Hata Türleri ve Etkileri Analizi)
APQP (İleri Ürün Kalite Planlaması)
PPAP (Üretim Parçası Onay Prosesi)
MSA (Ölçüm Sistemleri Yeterliliği)
SPC (İstatistiksel Proses Kontrol)
TEŞEKKÜRLERTEŞEKKÜRLER
SORU-CEVAPSORU-CEVAP
KAZASIZ, SAĞLIKLI GÜNLER DİLERİZ
İŞ GÜVENLİĞİ
FATMA TUĞCEBİR OSGB Sorumlu Müdürü
A sınıfı İş Güvenliği Uzmanı
72
• HİPOKRAT – M.Ö. 460-370 ( Kurşun
zehirlenmeleri ile ilgilenmiştir)
• AGRİCOLA- 1494-1555 ( Maden
çalışmalarında ağız ve buruna mendil
bağlanması gerektiğini öne sürmüştür)
• BERNARDİNO RAMAZZİNİ 1633-1714
İş sağlığının kurucusu, İş yeri hekimidir, hekim
Arkadaşlarına “hastalarınıza mesleğini sorunuz”
diyerek iş-hastalık ilişkisini ortaya çıkartmış ve İş
Sağlığı ve Güvenliğinin öncüsü, kurucusu
Olmuştur.
İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG): İş kazası ve meslek hastalıklarının neden oldukları kayıpları en aza indirmek amacıyla, sistemli ve bilimsel araştırmalara dayalı güvenlik önlemlerinin saptanması ve uygulamasına yönelik çalışmalardır.
Üç temel amacı vardır; •Çalışanları Korumak, •Üretim Güvenliğini Sağlamak, •İşletme Güvenliğini Sağlamak.
Tanımlar
Meslek Hastalığı: Sigortalının çalıştırıldığı işin niteliğine göre tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli, hastalık, sakatlık veya ruhi arıza halleridir.
1-Kimyasal nedenlerden olan meslek hastalıkları, 2-Mesleki cilt hastalıkları, 3-Mesleki solunum sistemi hastalıkları, 4-Mesleki bulaşıcı hastalıklar, 5-Fiziksel etkenlerle olan meslek hastalıkları
Risk: İdrak edilmekte olan spesifik bir tehlikenin gerçekleşme olasılığı ve tehlikenin sonuçlarını kapsayan kavram.
Risk Değerlendirme:İş yerlerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin, çalışanlara işyerine ve çevresine verebileceği zararların ve bunlara karşı alınacak önlemlerin belirlenmesi amacıyla risk büyüklüğünün tahmin edilmesine yönelik kapsamlı bir çalışma
İş Kazası: Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından iş kazası “planlanmamış ve beklenmeyen bir olay sonucunda sakatlanmaya ve zarara neden olan durumdur” şeklinde tanımlanmıştır.
•Dünya sağlık örgütü (WHO) ise iş kazasını; “önceden planlanmamış, çoğu zaman kişisel yaralanmalara, makine araç ve gereçlerin zarara uğraması
İş kazası:MADDE 13-
a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle,
c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır.
İSG Yönetim Sistemi;
Bir organizasyon yapısı ortaya koymak ve “herkesin kimin, neyi, ne zaman, nasıl, neden ve nerede yapacağını net olarak anlamasını” sağlayacak şekilde sorumluluk vermek yoluyla İSG’ nin hedefe odaklı, sistematik bir şekilde iyileştirilmesidir. Genel amaç, çalışanların sağlığını ve güvenliğini iyileştirmektir.
iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip, Bakanlık ve ilgili kuruluşlarında çalışma hayatını denetleyen müfettişler ile mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları ile teknik elemanlar,
İş Güvenliği Uzmanı ?
a) Rehberlik;
1) İşyerinde yapılan çalışmalar ve yapılacak değişikliklerle ilgili olarak tasarım, makine ve diğer teçhizatın durumu, bakımı, seçimi ve kullanılan maddeler de dâhil olmak üzere işin planlanması, organizasyonu ve uygulanması, kişisel koruyucu donanımların seçimi, temini, kullanımı, bakımı, muhafazası ve test edilmesi konularının, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına ve genel iş güvenliği kurallarına uygun olarak sürdürülmesini sağlamak için işverene önerilerde bulunmak.
İş güvenliği uzmanlarının görevleri
2) İş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri işverene yazılı olarak bildirmek.
3) İşyerinde meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıklarının nedenlerinin araştırılması ve tekrarlanmaması için alınacak önlemler konusunda çalışmalar yaparak işverene önerilerde bulunmak.
4) İşyerinde meydana gelen ancak ölüm ya da yaralanmaya neden olmayan, ancak çalışana, ekipmana veya işyerine zarar verme potansiyeli olan olayların nedenlerinin araştırılması konusunda çalışma yapmak ve işverene önerilerde bulunmak.
1) İş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapılmasıyla ilgili çalışmalara ve uygulanmasına katılmak, risk değerlendirmesi sonucunda alınması gereken sağlık ve güvenlik önlemleri konusunda işverene önerilerde bulunmak ve takibini yapmak.
b) Risk değerlendirmesi;
1) Çalışma ortamının gözetiminin yapılması, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı gereği yapılması gereken periyodik bakım, kontrol ve ölçümleri planlamak ve uygulamalarını kontrol etmek.2) İşyerinde kaza, yangın veya patlamaların önlenmesi için yapılan çalışmalara katılmak, bu konuda işverene önerilerde bulunmak, uygulamaları takip etmek; doğal afet, kaza, yangın veya patlama gibi durumlar için acil durum planlarının hazırlanması çalışmalarına katılmak, bu konuyla ilgili periyodik eğitimlerin ve tatbikatların yapılmasını ve acil durum planı doğrultusunda hareket edilmesini izlemek ve kontrol etmek.
c) Çalışma ortamı gözetimi;
- Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin ilgili mevzuata uygun olarak planlanması konusunda çalışma yaparak işverenin onayına sunmak ve uygulamalarını yapmak veya kontrol etmek.
- Çalışanlara yönelik bilgilendirme faaliyetlerini düzenleyerek işverenin onayına sunmak ve uygulamasını kontrol etmek.
- Gerekli yerlerde kullanılmak amacıyla iş sağlığı ve güvenliği talimatları ile çalışma izin prosedürlerini hazırlayarak işverenin onayına sunmak ve uygulamasını kontrol etmek.
ç) Eğitim, bilgilendirme ve kayıt;
1) İşyeri hekimiyle birlikte iş kazaları ve meslek hastalıklarıyla ilgili değerlendirme yapmak, tehlikeli olayın tekrarlanmaması için inceleme ve araştırma yaparak gerekli önleyici faaliyet planlarını hazırlamak ve uygulamaların takibini yapmak.2) Bir sonraki yılda gerçekleştirilecek iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili faaliyetlerin yer aldığı yıllık çalışma planını işyeri hekimiyle birlikte hazırlamak.3) Bulunması halinde üyesi olduğu iş sağlığı ve güvenliği kuruluyla işbirliği içinde çalışmak,4) Çalışan temsilcisi ve destek elemanlarının çalışmalarına destek sağlamak ve bu kişilerle işbirliği yapmak.
d) İlgili birimlerle işbirliği;
TEŞEKKÜRLERTEŞEKKÜRLER
SORU-CEVAPSORU-CEVAP
KAZASIZ, SAĞLIKLI GÜNLER DİLERİZ
CEBİR SAĞLIK
Dr. Onur ÇETİNKAYA (MD) *Occupational Physician*Hemodialysis DoctorCEBİR SAĞLIK BÖLGE KOORDİNATÖRÜ
İŞ YERİ HEKİMİ •İŞ SAĞLIĞI UZMANI / BİLİRKİŞİ•HIZLI VE SAĞLAM BAŞLANGIÇ•KURUMSAL İSG ALTYAPISI•MEVZUAT BİLGİSİ•İLETİŞİM YETENEĞİ•DENEYİM•POLİKLİNİK HİZMETİ•TAKİP, YÖNLENDİRME, KONTROL, AKSİYON, NETİCE
• Ülkemizdeki işyeri hekimi sayısı son sınav sonrasında 21 bin 159 kişi.
• Buna karşın, ülkemizde;– çok tehlikeli sınıfta-> 264 bin 132,– tehlikeli sınıfta-> 330 bin 250,– az tehlikeli sınıfta-> ise 804 bin 771 işyeri
var.
• Yeni düzenlemeler özellikle sektördeki işyeri hekimi ihtiyacını Acil gidermeye matuftur.
• İSG profesyonelleri artık işyerlerinde olmazsa olmaz bir kadro; işverenler İSG profesyonellerini ya bünyelerinde (SGK’lı) çalıştıracaklar
yada OSGB lerden bu hizmeti alacaklar.
HEKİMLER AÇISINDAN• Hemen her hekim bu işi yapabilir(?) hale geldi• İ.S. UZMANI ? / BİLİRKİŞİ ?• SAĞLAM BAŞLANGIÇ ?• Mevzuat?• Deneyim?• TAKİP? YÖNLENDİRME? KONTROL?
• NETİCE?
• DENETİMLER..???
*** [ Profesyonel İş Yeri Hekimliği ]
BAKANLIK AÇISINDAN
• İHTİYAÇ DİĞER HEKİMLERDEN TEMİN EDİLDİ (?)
• İş Kazaları • Meslek Hastalıkları
İŞ YERLERİ AÇISINDAN
• Yeni bir yasa• Yeni yaptırımlar• Yeni zorunluluklar• Yeni personel İstihdamı? / Taşeron?• Bireysel İSG Profesyoneli çalıştırma??• OSGB?????
• DOĞRUSU NEDİR?
•İyi bir Hastane?
•İyi bir OSGB?
İGU
• Sınav Sayısı ->>>• Sınav ?• Direk -> B, A sınıfı olma yolu
• Böylelikle A,B,C sayısı ->>>• İGU ->>>
• Deneyimli İGU sayısı DEĞİŞMEDİ!
• Zorunlu Hizmet Süreleri -> AZALTILDI• Eksik olan İSG Prof. Sayısı -> ARTTIRILDI
• YASAL ZORUNLULUKLAR -> AYNI• HATTA HER GEÇEN ZAMAN ARTMAKTA!
• İşi Bilen İŞ YERİ HEKİMİ -> AYNI• İşi Bilen İGU -> AYNI
?• Deneyimli• Profesyonel• Uzman• Yönelendirici• Tetkik, Teşhis, Takip, Tedavi• Kontrol!
• S Ü R P R İ Z
SÜRPRİZ ?
• Risk• Tehlikeli Durum, Ramak Kala, İŞ
KAZASI• MESLEK HASTALIKLARI• DENETİM• CEZALAR• HUKUKİ YAPTIRIMLAR
•ORTAK SEÇİMİ !!!
O S G B
• ORTAK SAĞLIK GÜVENLİK BİRİMİ
• İŞVEREN (!) • İSG Prof. (İYH + İYHş + İGU)• O.S.G.B.
• ULUSLARARASI ÇALIŞMA TEŞKİLATI (İLO) (international Labour Organisation)
• Dünyada her yıl 2.2 milyon çalışan işle bağlantılı kazalar ve meslek hastalıkları sonucu hayatını kaybetmektedir.
• iş kazası -> 270 milyon/yılda• meslek hastalığına -> 160 milyon/yılda
Ülkeler arasında rakamlar değişmekle birlikte ;
Dünyada yılda her yıl 1000 işçinin 8 – 12’sinde meslek hastalığı
gözlenirken,
bu oran ülkemizde 100.000 işçi için 5 civarındadır.
• Türkiye’de meslek hastalığı sayısının az oluşunun nedeni, meslek hastalığı olgularının yeterince saptanmamasıdır!!! KAYITLAR!!!
• Meslek hastalıkları hastaneleri;– Ankara– İstanbul– Zonguldak
Meslek hastalığı olgularının %83,3’lük bölümü Ankara, İstanbul ve Zonguldak’tan bildirilmiştir!
Ankara, İstanbul ve Zonguldak’ta bulunan Sağlık Bakanlığı Meslek Hastalıkları Hastaneleri ile
2008 yılında Devlet ÜniversiteleriHastaneleri ve
2011 yılında Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri de yetkilendirilmiştir.
e – reçete
Mesleğin Nedir ???
• 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU
MESLEK HASTALIĞI: • Mesleki risklere maruziyet sonucu ortaya
çıkan hastalık,
İŞ KAZASI: • İşyerinde veya için yürütümü nedeniyle
meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen özre uğratan olay.
5510 SAYILI SOSYAL SiGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SiGORTASI
KANUNU
• 13.Madde İş Kazası• 14.Madde Meslek Hastalığı
İŞ KAZASI ; 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve
Genel Sağlık Sigortası Kanununun 13. maddesinde hükme bağlanan
5 durumda meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan
bedenen ya da ruhen özre uğratan olaydır.
1) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, 2) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle veya görevi nedeniyle, sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş veya çalışma konusu nedeniyle işyeri dışında, 3) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, 4) Emziren kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, 5) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında.
Bir olayın iş kazası sayılabilmesi için ;• kazayı geçiren kişinin sigortalı olması, • sigortalının işyerinde ve ya işyerinden sayılan yerlerde bulunması, • olayın işveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle meydana gelmesi, • kaza ile sonuç arasında uygun bir ilişki bağının bulunması, • kaza sonucu bedence veya ruhça özre uğraması ve bu unsurların bir arada gerçekleşmesi gerekmektedir.
Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada meydana gelen kazalar, “yapılan işle
ilgili olup olmadığına bakılmaksızın”
iş kazası sayılır.
• Avluda yürürken düşmesi, • Dinlenme saatinde top oynarken ayağının
burkulması, • Meyve ağacından meyve toplarken düşmesi, • Yemek yerken elini kesmesi, • Dinlenme odasında dinlenirken sobadan
zehirlenmesi,• İşyeri sınırları içinde bulunan havuzda
boğulması, • İşyerinde intihar etmesi, • Ücretli izinli bulunduğu sırada çalıştığı
işyerindeki arkadaşlarını ziyaret için geldiğinde kaza geçirmesi…
Sigortalıların işyeri dışında yürütmekte olduğu iş nedeniyle
meydana gelen kazalar iş kazası sayılır.
• Kasaphanede çalışan sigortalının getirilen etleri almak için işyeri dışına çıktığında bir aracın kendisine çarpması,
• Marangozhanede çalışan sigortalının işyeri dışında mutfak dolabı monte ederken ayağına parça düşmesi sonucu yaralanması,
• Beyaz eşya tamir bakım servisinde çalışan sigortalının buzdolabı tamiri için gittiği binada elektrik akımına maruz kalması…
İşverence Sağlanan Bir Taşıtla İşin Yapıldığı Yere Gidiş gelişi Sırasında ;
• İşverenin kiraladığı bir minibüs veya işyerine ait servis aracı ile sigortalıların sabah evlerinden işyerlerine, işin bitiminde de işyerlerinden evlerine getirilip götürülmeleri sırasında meydana gelen trafik kazaları,
• Araç içinde herhangi bir nedenle meydana gelen kaza,
• Tam olarak durmamış araçtan sigortalının inerken düşerek yaralanması iş kazası sayılır.
Sigortalının işveren tarafından görev ile başka bir yere
gönderilmesi nedeniyle “asıl işini yapmaksızın”
geçen zamanlarda meydana gelenkazalar iş kazası sayılır.
Emziren Kadın Sigortalının Çocuğuna Süt Vermek İçin Ayrılan
Tüm Zamanlarda ;
• Sigortalının işveren tarafından ayrılan emzirme odasında veya “çocuğun bulunduğu yer” ile bu yere gidiş geliş sırasında ve emzirme sürelerinde geçirdiği kazalar iş kazası sayılır.
MESLEK HASTALIĞI ;
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 14 .maddesinde meslek
hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple
veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, bedensel veya
ruhsal özürlülük halleridir.Sebep – Sonuç ilişkisi esastır!
• A. Kimyasal maddelerle olan meslek hastalıkları
• B. Mesleki Cilt hastalıkları• C. Pnömokonyozlar ve mesleki
Solunum Sistemi hastalıkları• D. Mesleki Bulaşıcı hastalıklar• E. Fiziki etkenlerle olan meslek
hastalıkları
Amerikan Ulusal İş Sağlığı Güvenliği ve Enstitüsü (NIOSH)
1. Akciğer hastalıkları,2. Kas-iskelet hastalıkları,3. Mesleki kanserler,4. Akut travmalar,5. Kalp hastalıkları,6. Üreme sistemi hastalıkları,7. Sinir hastalıkları,8. Gürültüye bağlı işitme kayıpları,9. Dermatolojik hastalıklar,10. Psikolojik hastalıklar.
Dünyada iş kazası ve meslek hastalıklarına bağlı ölümlerin dağılımı incelendiğinde ;
1) Mesleki kanserler %32 ile ilk sırada yer almakta,
2) Kardiyo-vasküler hastalıklar ise %23 ile ikinci sırada yer almaktadır.
Hastalıkların maliyeti incelendiğinde ;***Kas-iskelet sistemi hastalıkları en çok
harcama yapılan grup olarak yer almaktadır.
En sık görülen meslek hastalıkları mesleki deri hastalıkları ve Bildirimi en çok yapılan meslek hastalıkları ise mesleki akciğer hastalıklarıdır.
Meslek hastalıklarında her türlü tedavi sigorta tarafından karşılanır.
Hastalık nedeniyle iş görmezlik de olmuşsa sigorta kişiye tazminat
öder.
Meslek hastalığının oluşmasında işverenin ihmali saptandığında;
sigorta işçiye ödediği tazminatı işverene rücu eder.
İş kazası sonucu zarara uğrayan işçiye SGK tarafından, geçici veya sürekli iş göremezlik ödenekleri
bağlanır,
Sigortalının ölümü halinde ise hak sahiplerine yasada belirtilen
koşullarda gelir bağlanır.
İşveren, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak; işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdür,
SGK meslek hastalığı ve iş kazası sonucu yaptığı ödemeleri iş sağlığı ve güvenliği mevzuatını ihlal
eden işverenlerden talep eder!
• Meslek hastalığına sebep olacak etkenlere maruziyet, teknik planlama ve teknik metotların uygulanması ile kontrol edilebilir.
• İSG Profesyonelleri ?• İyi bir İSG Organizasyonu
• *** İSG PARTNER SEÇİMİ ***
MESLEK HASTALIKLARINDAN KORUNMAK ve ERKEN TANI KOYABİLMEK İÇİN TEMEL
ZORUNLULUKLAR
• İşe giriş muayenelerini,• Periyodik muayeneleri,• İşe dönüş muayenelerini,• Risk gruplarının muayenelerini,• Portör muayenelerini zamanında ve eksiksiz
yaptırmak gereklidir.
• YASAL ZORUNLULUKLAR İÇİN• İYİ BİR İ.S.G. ALTYAPISI İÇİN• KÖTÜ SÜRPRİZLERDEN KORUNMAK
İÇİN
• PARTNER OSGB NİZİ İYİ SEÇİN
TESEKKÜR EDERİZ.
Dr. Onur ÇETINKAYA (MD)
•Occupational Physician
•Hemodialysis Doctor
•ER Opthalmolog
TEŞEKKÜRLERTEŞEKKÜRLER
SORU-CEVAPSORU-CEVAP
KAZASIZ, SAĞLIKLI GÜNLER DİLERİZ