1
ŚLAD WĘGLOWY PRODUKTÓW (CFP)
I MYŚLENIE PERSPEKTYWĄ CYKLU ŻYCIA (LCT)
- wpływ stosowania LCT na gromadzenie danych do analiz
CARBON FOOTPRINT OF PRODUCTS (CFP) AND LIFE CYCLE THINKING (LCT)
- an impact of LCT’s using on the gathering of the inventory data
„doing LCA”
always means
„using LCT”
CFP does not exist
without LCA
methodology
Dr hab. inż. ANNA LEWANDOWSKA, prof. nazdw. UEP i Dr inż. JOANNA WITCZAK
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Wydział Towaroznawstwa
Kraków, 21.XI.2014
LCA practitionner
ŚLAD WĘGLOWY– CO O NIM WIEMY?
CARBON FOOTPRINT - WHAT DO WE KNOW ABOUT IT?
2
CF jest/is….
suma emisji gazów cieplarnianych i usunięć
gazów cieplarnianych z atmosfery
w analizowanym systemie, wyrażona
w ekwiwalentach CO2
sum of greenhouse gas emissions and removals
in an analyzed system expressed
as CO2 equivalents
1.
ŚLAD WĘGLOWY– CO O NIM WIEMY?
CARBON FOOTPRINT - WHAT DO WE KNOW ABOUT IT?
6
CF jest/is….
wskaźnikiem w pełni ilościowym (ilościowe dane
wejściowe i ilościowa informacja wyjściowa)
i uniwersalnym (dającym się policzyć dla każdego
produktu, usługi, organizacji, procesu itp_)
fully quantitative (as input and output
information) and universal indicator (it is possible
to calculate CF for each product, service,
organization and process)
2.
Produkty
i usługi
Products
and services
(CFP)
Organizacje
Organizations
(CF)
ŚLAD WĘGLOWY– CO O NIM WIEMY?
CARBON FOOTPRINT - WHAT DO WE KNOW ABOUT IT?
12
CF jest/is….
Znormalizowane/standarized
3.
13
ISO 14001: Systemy zarządzania środowiskowego;
Wymagania i wytyczne stosowania
ISO 14004: Systemy zarządzania środowiskowego;
Ogólne wytyczne dotyczące zasad, systemów
i technik wspomagających
ISO 14015: Zarządzanie środowiskowe;
Ocena środowiska miejsc i organizacji (EASO)
ISO 14030x: Zarządzanie środowiskowe;
Ocena efektów działalności środowiskowej (EPE)
PN EN ISO 14064:2008 -1 Gazy Cieplarniane –
Część 1: Specyfikacja I Wytyczne Kwantyfikowania
Oraz Raportowania Emisji I Pochłaniania Gazów
Cieplarnianych Na Poziomie Organizacji
ISO 14040x: Zarządzanie środowiskowe;
Ocena cyklu życia
ISO 14067: Carbon Footprint Of Products
-- Requirements And Guidelines For Quantification
And Communication
ISO 14020x: Etykiety i deklaracje
środowiskowe
ISO 14062: Zarządzanie środowiskowe;
Włączanie aspektów środowiskowych do
Projektowania i rozwoju wyrobu
ISO 14050: Zarządzanie środowiskowe; Terminologia
zorientowane na organizację/
organization oriented
zorientowane na wyroby/
product oriented
LCA i CF W NORMACH ISO SERII 14000
LCA and CF in the ISO 1400o standards
ŚLAD WĘGLOWY– CO O NIM WIEMY?
CARBON FOOTPRINT - WHAT DO WE KNOW ABOUT IT?
14
CF jest/is….
oparte na perspektywie cyklu życia!
life cycle based indicator!
4.
15
Jeśli chcemy policzyć „dobry metodycznie” CFP,
to należy oprzeć się na normach dotyczących LCA
If we want to calculate CFP correctly, we should follow the
guidelines of the ISO 14040 and 14040 standards
Środowiskowa Ocena Cyklu Życia (LCA) i Ślad Węglowy (CF) są „METODYCZNIE SPOKREWNIENI”
W ZASADZIE W KAŻDYM BADANIU LCA JEST NALICZONY ŚLAD WĘGLOWY
I KAŻDY LCA-OWIEC, WYKONUJĄCY PRAWIDŁOWO ANALIZĘ LCA, POWINIEN BYĆ ZAZNAJOMIONY Z METODYKĄ CF
EACH LCA STUDY USUALLY CONTAINS THE LCIA RESULT RELATED TO GLOBAL WARMING/CLIMATE CHANGES IMPACT CATEGORY (IF MIDPOINT APPROACH
USED, IT CAN BE INTERPRETED AS CF VALUE),
SO EACH LCA PRACTIONNER SHOULD BE FAMILIAR WITH THE CARBON FOOTPRINT METHODOLOGY
16
17
CFP = oznacza faktyczne zrobienie badania LCA i pokazanie
tylko jednego wyniku – wskaźnika kategorii wpływu zmiany
klimatu (globalne ocieplenie)
18
1 FAZA: OKREŚLENIE CELU I ZAKRESU
(GOAL AND SCOPE DEFINITION)
2 FAZA: ANALIZA ZBIORU WEJŚĆ I WYJŚĆ
(LIFE CYCLE INVENTORY)
CFP yes!
CFP yes!
3 FAZA: OCENA WPŁYWU CYKLU ŻYCIA
(LIFE CYCLE IMPACT ASSESSMENT)
CAN
CIR
OG
EN
S
RESPIR
ATO
RY
EFEFCTS
OZO
NE L
AYER
DEPLETIO
N
ACID
IFIC
ATIO
N
EU
TRO
PH
ICATIO
N
LAN
D U
SE
MIN
ERALS
DEPLETIO
N
FO
SSIL
FU
ELS
DEPLETIO
N
GLO
BAL
WARM
ING
CFP yes!
Full LCA
CFP
Z INWENTARZOWEGO PUNKTU WIDZENIA REALIZACJA BADANIA LCA I CFP
WYMAGA PORÓWNYWALNEGO WYSIŁKU, W OBU PRZYPADKACH NALEŻY
ZREALIZOWAĆ ZASADNICZE KROKI PRZEWIDZIANE NORMAMI ISO 14040x
DLA PIERWSZIEJ I DRUGIEJ FAZY BADANIA
FROM INVENTORY POINT OF VIEW, LCA AND CFP NEEDS TO MAKE
COMPARABLE EFFORT. IN BOTH CASES THE PRINCIPLE STEPS
RECOMMENDED BY ISO 14040X IN RELATION TO THE FIRST AND THE
SECOND PHASES OF LCA MUST TO BE REALIZED
DLACZEGO WIĘC CF(P) NIE JEST DUŻO PROSTSZĄ ANALIZĄ OD LCA, SKORO ZAKRES LCIA JEST WĘŻSZY?WHY IS NOT CARBON FOOTPRINT MUCH EASIER ANALYSIS THAN LCA, EVEN THOUGH IT IS FOCUSED ON ONLY SINGLE ENVIRONMENTMAL ISSUE ?
19
BOWIEM UJMUJE ASPEKTY BEZPOŚREDNIE I POŚREDNIE
(W PRZYPADKU WYROBÓW W CAŁYM CYKLU ŻYCIA)
BECAUSE IT INCLUDES NOT ONLY DIRECT, BUT ALSO
INDIRECT GHGs EMISSIONS and REMOVALS
(ORIGINATED FROM THE ENTIRE LIFE CYCLE)
20
NORMA ISO/TS;2013 14067 MÓWI O DANYCH
DOTYCZĄCYCH:
1. BEZPOŚREDNICH EMISJI I USUNIĘĆ GHG/DIRECT EMISSIONS
AND REMOVALS (OKREŚLONYCH NA DRODZE MONITORINGU,
STECHIOMETRYCZNIE, BILANSIE MASOWYM) - W DALSZEJ CZĘSCI
PREZENTACJI OKREŚLANE BĘDĄ JAKO STRUMIENIE
ELEMENTARNE I OZNACZONE KOLOREM ZIELONYM
2. DZIAŁALNOŚCI/ACTIVITY DATA (WEJŚCIA I WYJŚCIA KTÓRE
SKUTKUJĄ EMISJAMI LUB USUNIĘCIAMI GHG) - W DALSZEJ
CZĘSCI PREZENTACJI OKREŚLANE BĘDĄ JAKO STRUMIENIE
WYROBÓW I OZNACZAONE KOLOREM CZERWONYM
3. WSPÓŁCZYNNIKÓW EMISYJNYCH/EMISSION FACTORS
MÓWIĄC OBRAZOWO, JEZYK OCENY WPŁYWU NA
ŚRODOWISKO TO JĘZYK STRUMIENI ELEMENTRANYCH (BO
TYLKO DLA NICH MAMY TZW. PARAMETRY
CHARAKTERYZOWANIA). LCIA NIE ROZUMIE JĘZYKA
WYRAŻONEGO STRUMIENIAMI WYROBÓW (ACTIVITY DATA),
DLATEGO ABY DOKONAĆ ANALIZY LCA/CFP PROGRAM MUSI
„PRZETŁUMACZYĆ” (ROZŁOŻYĆ) STRUMIENIE WYROBÓW
NA STRUEMIENIE ELEMENTARNE (CHYBA ŻE KORZYSTAMY Z
TABEL INWENTARZOWYCH W TZW. PODEJŚCIU
SYSTEMOWYM).
LCIA „SPEAKS” ONLY ONE „ELEMENTARY FLOWS
LANGUAUE” (BECAUSE THE CHARACTERISATION FACTORS
ARE CALCULATED ONLY FOR THE ELEMENETARY FLOWS).
FOR THIS REASON THE PRODUCT FLOWS SHOULD BE
TRANSLATED (BY SOFTWARE) INTO THE ELEMENTARY
FLOWS (NOW, THE INVENTORY TABLES PREPARED IN
„SYSTEM” APPROACH/ONLY ELEMENTARY FLOWS
ARE AVAILABLE IN MANY LCA DATABASES)
kołyska/
cradle
brama
/gatebrama
/gate
brama
/gate
brama
/gate
grób/
grave
od kołyski do bramy
od bramy do grobu
od kołyski do grobu/from cradle to gate
Produkcja
wyrobu
Dystry-
bucja
Użytko-
wanie
Końcowe
Zagospoda-
rowanie
Wydobycie
surowcówTransport
Produkcja
u
dostawców
Transport
brama
/gate
brama
/gate
brama
/gate
CYKL ŻYCIA/LIFE CYCLE
Production Distribution Use Final disposalResource
depletion
Transport
of waste
Production
made
by suppliers
Transport
GH
Gs
rem
oval
GH
Gs
rem
oval
GH
Gs
rem
oval
GH
Gs
rem
oval
GH
Gs
rem
oval
GH
Gs
reom
val
GH
Gs
rem
oval
GH
Gs
rem
oval
GH
Gs
em
ission
GH
Gs
em
ission
GH
Gs
em
ission
GH
Gs
em
ission
GH
Gs
em
ission
GH
Gs
em
ission
GH
Gs
em
ission
GH
Gs
em
ission
SŁOWO BEZPOŚREDNI MA DWA ZNACZENIA:
1. posiadany lub kontrolowany przez organizacje
2. nie mający historii technologicznej (strumień elementarny)
THE WORD „DIRECT” HAS TWO MEANS:1. OWNED OR CONTROLLED BY ORGANIZATION
2. NOT HAVING ANY TECHNOLOGICAL HISTORY (input or output without
previous OR subsequent human transformation = ELEMENTARY FLOWS)
GH
Gs
rem
oval
GH
Gs
rem
oval
GH
Gs
rem
oval
GH
Gs
em
ission
GH
Gs
em
ission
GH
Gs
em
ission
GH
Gs
rem
oval
GH
Gs
reom
val
GH
Gs
rem
oval
GH
Gs
rem
oval
GH
Gs
em
ission
GH
Gs
em
ission
GH
Gs
em
ission
GH
Gs
em
ission
23
PRODUKCJA
WYROBU
woda z jeziora
powietrze
(tlen)
energia
elektryczna
granulat HDPE
gaz ziemny
woda z sieci
ele
ktr
ow
nia
transp
ort
od
pro
ducenta
gra
nula
tu
gazo-
wnia
wodocią
gi
środow
isko
wyrób
gotowy
ścieki
odpady HDPE
oczysc
zaln
ia
i
firm
a
recyklingow
a
dyst
rybucja
emisja CO2 do
powietrza
środow
iskoemisja NOx do
powietrza
emisja Cd do
powietrza
emisja PO4 do
jeziora
24
TRANSPORT
GRANULATU
OD
DOSTAWCY
olej napędowy
Ładunek
(opakowany
granulat) *
dystans
smar
rafi
neri
apro
ducent
gra
nula
tu
Pro
ducent
smaru
opakowany
granulat
Pro
ducent
wyro
bu
emisja CO2 do
powietrza
środow
iskoemisja NOx do
powietrza
emisja Cd do
powietrza
emisja metanu
do powietrza
środow
isko
powietrze
(tlen)
25
PRODUKCJA
WYROBU
woda z jeziora
powietrze
(tlen)
energia
elektryczna
granulat HDPE
gaz ziemny
woda z sieci
ele
ktr
ow
nia
transp
ort
od
pro
ducenta
gra
nula
tu
gazo-
wnia
wodocią
gi
środow
isko
wyrób
gotowy
ścieki
odpady HDPE
oczysc
zaln
ia
i
firm
a
recyklingow
adyst
rybucja
emisja CO2 do
powietrza
środow
iskoemisja NOx do
powietrza
emisja Cd do
powietrza
emisja PO4 do
jezioraK
O
Ł
Y
S
K
A
/
C
R
A
D
L
E
„
G
R
Ó
B
”
/
G
R
A
V
E
upstreamsdownstreams
45
Co rozumieć pod pojęciem niepewności w LCA i CFP?How should we understand „the uncertainty” in LCA and CFP?
250 ml±0,2ml
Obiekt badań LCA (CFP)Kolba miarowa
Oddziaływanie na środowiskocyklu życia odkurzaczaPojemność kolby
4500 pkt ±120 pkt
46
Założenia, a wybory wartości czyli rodzaje decyzji podejmowaneprzez wykonawcę badaniaAssumption versus value choices
LCA and CFP = „decision driven analysis”
ma podłoże techniczne i wynik może zostać, w pewnych warunkach,sprawdzone i przetestowane: wybór obiektu do analizy o określonych parametrach technicznych, czas eksploatacji, własności fizykochemiczne substancji, wielkość populacji (np.. mieszkańców Europy) ilość proszku zużywana do prania określenie ilości lat, o które następuje skrócenie życia w wyniku danego schorzenia
założenia
(assumptions)
wybory wartości
(value choices)
ma podłoże etyczne, ideologiczne i polityczne, trudne do zweryfikowania: określenie kryteriów ważenia (co ważniejsze: zdrowie ludzkie, jakość ekosystemów,
zasoby) horyzonty czasowe modelowania (wyznawanie bądź nie zasady równości
międzygeneracyjnej) które schorzenie ważniejsze (skala DALY)
Należy minimalizować decyzje oparte na wyborach wartości = redukowanie subiektywności
48
Pedigree Matrix and Data Quaity Indicators
0,4
0,2
0,4
0,6
0,2
1,8
DQG (Data Quality Goals) = docelowa/teoretyczna
jakość danych=5
DQI (Data Quality Indicators) = rzeczywista jakość danych
DQD (Data Quality Distance)= dystans jakościowy=
DQG-DQI
DQD=1+1+1+1+1=5 DQD=0,4+0,2+0,4+0,6+0,2=1,8DQI=0,6+0,8+0,6+0,4+0,8=3,2
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ
THANK YOU FOR YOUR ATTENTION
49