[sierpień] 2017
SOŁECKA STRATEGIA
ROZWOJU WSI
DĘBOGÓRA
w gminie Wieleń
na lata 2017 - 2022
Dokument sporządzony przez przedstawicieli
Grupy Odnowy Wsi (imię i nazwisko):
Grażyna Woźniak, Jacek Woźniak, Franciszek Włodek, Grażyna Fuczko, Maria Rau
z udziałem moderatora/moderatorów (imię i nazwisko):
Paweł Michalski, Marek Romaniec
2
SPIS TREŚCI
1. Karta diagnozy
2. Sprawozdanie z wizji w terenie
3. Analiza zasobów
4. Analiza SWOT
5. Analiza potencjału
6. Wizja wsi
7. Program długoterminowy odnowy wsi
8. Program krótkoterminowy odnowy wsi
KARTA DIAGNOZY ZAAWANSOWANIA ODNOWY WSI
wraz ze sprawozdaniem z wizji w terenie
Gmina: Wieleń Sołectwo Dębogóra Liczba mieszkańców: 270
Faza
odnowy Zakres działań *
Rozwój organizacyjny *
Sterowanie rozwojem *
brak działań
istnieje tylko rada sołecka
brak planowania działań
w wymiarze całej wsi
działania fragment. lub dotyczące wąskiej grupy
rozproszone działanie organizacji
A
Inic
jaln
a
działania spontaniczne X
zawiązana grupa odnowy wsi X
opracowanie planu i
programu odnowy dla
całej wsi
X
porządkowanie wsi
projekty startowe
(z programu krótkoterminowego) X
podejmuje się kroki na rzecz
skoordynowania działań organizacji
we wsi
X planowanie w krótkim
horyzoncie czasowym X
przekonywanie mieszkańców do idei odnowy wsi i
integrowanie wokół pierwszych przedsięwzięć X
B
Po
czątk
ow
a
różnorodne projekty (z programu długoterminowego) nastawione na usunięcie podstawowych barier i zaspokojenie
głównych potrzeb
liczna grupa odnowy wsi
(skupia przedstawicieli organizacji i
instytucji)
systematyczne planowanie
działań, (np. roczne plany
rzeczowo-finansowe,
kalendarze imprez)
zawiązane stowarzyszenie na rzecz
rozwoju (odnowy) wsi
wykorzystywanie
gminnych instrumentów
wsparcia
pobudzenie mieszkańców do odnowy własnych posesji
skoordynowane działanie
organizacji obecnych we wsi
proste instrumenty
komunikacji wewnętrznej
C
Zaaw
an
sow
an
a
projekty jakościowo zmieniające kluczowe obszary życia oraz kształtujące strukturę wsi
„koalicja” organizacji
i instytucji na rzecz odnowy wsi
projektowanie działań
(projekty)
pozyskiwanie środków
zewnętrznych
projekty wyróżniające wieś, kształtuje się centrum wiejskie
liczne stowarzyszenie odnowy wsi
systematyczne planowanie
rozwoju
(aktualizowanie planu i
programu odnowy wsi)
powszechne zaangażowanie mieszkańców w
projekty publiczne
animacja aktywności poszczególnych
grup mieszkańców
rozwinięta komunikacja
wewnętrzna
promocja wsi powszechna odnowa prywatnych posesji
D
Cało
ścio
wa
lokalnie oraz regionalnie powiązane ze sobą
projekty wywołujące efekt synergiczny
(nacisk na tworzenie miejsc pracy)
stowarzyszenie odnowy wsi
instytucją rozwoju lokalnego
(Centrum Aktywności Lokalnej)
kompleksowe i
szczegółowe planowanie
przestrzenne
rozwój wsi oparty na aktywności
kluczowych grup mieszkańców
(rolników, przedsiębiorców,
młodzieży, kobiet) i stowarzyszeń
powszechny udział grup
mieszkańców w
strategicznym planowaniu
rozwoju
ukształtowane „centrum wiejskie”
rozwinięta promocja oraz
komunikacja z otoczeniem
świadome kształtowanie czynników rozwoju (np.
wykorzystania odnawialnych energii)
projekty kreujące „wieś tematyczną”
instrumenty wsparcia
działań prywatnych
dostosowanie projektów prywatnych do programu
odnowy wsi
Wstaw X gdy spełnia warunek
Sprawozdanie z wizji w terenie
Miejsce i data przeprowadzenia wizji: 21.08.2017 r.
Uczestnicy: Paweł Michalski, Marek Romaniec, Jacek Woźniak
Krótka charakterystyka wsi: (aktywność mieszkańców, funkcjonujące organizacje pozarządowe, infrastruktura, charakter zabudowy, fundusze)
Dębogóra to wieś położona w północno-zachodniej części Gminy Wieleń, w Powiecie Czarnkowsko- Trzcianeckim. Pod względem administracyjnym
Gmina Wieleń leży w północnej części województwa wielkopolskiego, w środkowej części powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego. Struktura
przestrzenna wsi uwarunkowana została topografią terenu. Dwie równoległe do siebie drogi, połączone bocznymi traktami utworzyły zasadniczy
układ wsi, zbliżony do prostokąta. Dolina strumienia płynącego pomiędzy drogami dzieli wieś na część wschodnią i zachodnią. Zwarta zabudowa
została usytuowana po zewnętrznych stronach dróg, natomiast pojedyncze zabudowania- po stronach wewnętrznych przy strumieniu. Słabą strona wsi
jest infrastruktura techniczna tj. Zły stan wodociągu, brak kanalizacji oraz słabe drogi. Sołectwo korzysta z funduszu sołeckiego.
Z przeprowadzonej wizji w terenie sporządzono dokumentację fotograficzną (płyta CD).
Data: 21.08.2017 r. Sporządził: Paweł Michalski
ANALIZA ZOSOBÓW
ANALIZA ZASOBÓW – część I
RODZAJ ZASOBU* Opis (nazwanie)
zasobu jakim wieś dysponuje
Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw X)
MAŁE DUŻE WYRÓŻNIAJĄCE
PR
ZY
RO
DN
ICZ
Y
walory krajobrazu, rzeźby terenu Teren polodowcowy Natura 2000 Uroczyska Puszczy nad Drawą
X
stan środowiska Niezdegradowane X
walory klimatu Umiarkowany X
walory szaty roślinnej Klimatu umiarkowanego X
cenne przyrodniczo obszary lub obiekty
Roztańczony Las, Osada Bobrowa, „Karpaty”
zabytkowy park, pomniki przyrody
X
świat zwierzęcy (ostoje, siedliska) Fauna klimatu
umiarkowanego ( wilk, łoś, żubr)
X
wody powierzchniowe (cieki, rzeki, stawy) „Rzeczka”, Bukówka, j.
Królewskie, j. Puste, Stawy
X
wody podziemne -
gleby IV b, V ,VI i VIz X
kopaliny Pokłady węgla
brunatnego X
walory geotechniczne -
KU
LT
UR
OW
Y
walory architektury
Dwór XIX w( konserwator, zabytków), domy z przełomu XIX i
XX w – zabudowa szachulcowa, Zabytkowy
Kościół, zabytkowa zabudowa mieszkaniowa, zabudowa pracownicza
„Zytlong”
X
walory przestrzeni wiejskiej publicznej Świetlica wiejska, plac
zabaw, elementy parkowe X
walory przestrzeni wiejskiej prywatnej Dwór, zabudowa
szachulcowa X
zabytki i pamiątki historyczne Dwór, zabudowa
szachulcowa, Muzeum „Szalonego Dziadka”
X
osobliwości kulturowe -
miejsca, osoby i przedmioty kultu Kościół Rzymsko- X
Katolicki
święta, odpusty, pielgrzymki -
tradycje, obrzędy, gwara „Dni Dęba”, Wigilia X
legendy, podania i fakty historyczne
Legenda góry Czarownic – Babia Góra
Znaczące zdarzenia historyczne od XVII w.
zawarte w kronice Kościoła Rzymsko
katolickiego w Dębogórze ( Włodzimierz Rau),
Opracowania konserwatora zabytków w
temacie: założenie parkowo-dworskie
X
przekazy literackie „Perły ziemi wieleńskiej” X
ważne postacie i przekazy historyczne Kronika Kościoła w
Dębogórze – Włodzimierz Rau
X
specyficzne nazwy
Zytlong, Betlejemka, Roztańczony Las,
Karpaty, Szmytka, Góra Adamskiego
X
specyficzne potrawy Leczo grzybowe X
dawne zawody Zdun X
zespoły artystyczne, twórcy -
ANALIZA ZASOBÓW – część II
RODZAJ ZASOBU Opis (nazwanie)
zasobu jakim wieś dysponuje
Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw X)
MAŁE DUŻE WYRÓŻNIAJĄCE
OB
IEK
TY
I T
ER
EN
Y działki pod zabudowę mieszkaniową -
działki pod domy letniskowe -
działki pod zakłady usługowe i przemysł Zakład przetwórstwa
drzewnego przy drodze do Gieczynka
X
pustostany mieszkaniowe -
pustostany poprzemysłowe -
tradycyjne nieużytkowane obiekty gospodarskie (stodoły, spichlerze, kuźnie,
młyny, itp.) -
INF
RA
S
TR
UK
T
UR
A
SP
OŁ
EC
ZN
A place publicznych spotkań, festynów
Działka przy świetlicy wiejskiej, Agroturystyka
X
sale spotkań, świetlice, kluby Świetlica wiejska x
miejsca uprawiania sportu Boisko X
miejsca rekreacji Plac zabaw, park,
Gospodarstwa agroturystyczne
X
ścieżki rowerowe, szlaki turystyczne
„Michałki” – szlaki rowerowe, szlaki konne, szlaki Nordic walking i
narciarstwa biegowego „Z kwiatka na Kwiatek”
X
szkoły -
przedszkola -
biblioteki -
placówki opieki społecznej -
placówki służby zdrowia -
INF
RA
ST
RU
KT
UR
A T
EC
HN
ICZ
NA
wodociąg, kanalizacja Wodociąg wiejskie ( zły
stan wody) X
drogi (nawierzchnia, oznakowanie oświetlenie)
Droga powiatowa (trylinka), drogi gminne (szlaka), drogi sołeckie
gruntowe
X
chodniki, parkingi, przystanki Fragmenty chodnika
pieszego, dwa przystanki autobusowe
X
sieć telefoniczna i dostępność Internetu Wykluczenie internetowe X
telefonia komórkowa
T.mobile, Orange X
inne
ANALIZA ZASOBÓW – część III
RODZAJ ZASOBU
Opis (nazwanie)
zasobu jakim wieś dysponuje
Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw X)
MAŁE DUŻE WYRÓŻNIAJĄCE
GO
SP
OD
AR
KA
, R
OL
NIC
TW
O
miejsca pracy (gdzie, ile? ) 12 X
znane firmy produkcyjne i zakłady usługowe i ich produkty
-
gastronomia agroturystyka X
miejsca noclegowe Agroturystyka X
gospodarstwa rolne 10 X
uprawy hodowle
Hodowla bydła mięsnego,
uprawy owsa, żyta, soczewicy
X
możliwe do wykorzystania odpady produkcyjne
-
zasoby odnawialnych energii -
ŚR
OD
KI
FIN
AN
SO
WE
I P
OZ
YS
KIW
AN
IE F
UN
DU
SZ
Y
środki udostępniane przez gminę
Fundusz sołecki, środki
gminnej komisji rozwiązywania
problemów alkoholowych.
Środki pozyskane z gminy granty kulturalne.
X
środki wypracowywane
-
MIE
SZ
KA
ŃC
Y (
KA
PIT
AŁ
SP
OŁ
EC
ZN
Y I
LU
DZ
KI)
autorytety i znane postacie we wsi -
krajanie znani w regionie, w kraju i zagranicą
-
osoby o specyficznej lub ważnej dla wiedzy i umiejętnościach, m.in. studenci
-
przedsiębiorcy, sponsorzy
osoby z dostępem do Internetu i umiejętnościach informatycznych
4 X
pracownicy nauki -
związki i stowarzyszenia 1 X
kontakty zewnętrzne (np. z mediami) -
współpraca zagraniczna i krajowa -
publikatory, lokalna prasa -
książki, przewodniki -
strony www
-
Zasoby – wszelkie elementy materialne i niematerialne wsi i związanego z nią obszaru, które mogą być wykorzystane
obecnie bądź w przyszłości w realizacji publicznych bądź prywatnych przedsięwzięć odnowy wsi. Zwrócić uwagę na
elementy specyficzne i rzadkie (wyróżniające wieś). Opracowanie: Ryszard Wilczyński
ANALIZA SWOT
SILNE STRONY (atuty wewnętrzne)
SŁABE STRONY (słabości wewnętrzne)
1. Sala wiejska, S 2. Plac zabaw, S 3. Możliwości wykorzystania terenów gminnych wokół
sali wiejskiej, S 4. potencjał intelektualny i zawodowy ,J 5. potencjał turystyczno-przyrodniczy. T 6. Pozytywne nastawienie gminy. J
1. Podział wsi pod względem geograficznym i społecznym, T
2. Słaba infrastruktura drogowa S 3. Słaba infrastruktura wodno-kanalizacyjna S 4. Słaba komunikacja interpersonalna J 5. Niechęć współdziałania mieszkańców wsi J 6. Niewystarczające wyposażenie Sali wiejskiej S 7. Przestarzałe wyposażenie placu przy świetlicy
wiejskiej ( nawierzchnia, oświetlenie) S 8. Brak zewnętrznej sceny S 9. Brak ławek i miejsc wypoczynku mieszkańców S 10. Słaba oferta zajęć dla dzieci i dorosłych. J 11. Słabe wyposażenie kuchni wiejskiej S 12. Brak produktu lokalnego T 13. Brak aktywności młodzieży wynikająca ze słabej
edukacji społecznej. J
SZANSE (okazje zewnętrzne płynące z otoczenia)
ZAGROŻENIA (zagrożenie płynące z otoczenia)
1. Dobra współpraca z gminą J 2. Możliwość pozyskiwania funduszy zewnętrznych (
gminnych) – grantów B 3. Możliwość pozyskiwania środków zewnętrznych z
organizacji i instytucji pozarządowych B 4. Promocja wsi w ramach promocji gminy B 5. Istniejące szlaki turystyczne J 6. Współpraca między sołecka B
1. Brak komunikacji do większych ośrodków miejskich S 2. Brak dostępu do służby zdrowia S 3. Brak dostępu do szerokopasmowego internetu S 4. Migracja mieszkańców z wsi do miast J 5. Starzejące się społeczeństwo J 6. Brak środków finansowych na działania przeciw
wykluczeniu ludzi starych i chorych B 7. Obojętność na działania liderów J
Analiza potencjału rozwojowego wsi
3 0 3 2
4 3
7 3
( - ) ( - )
1 2
0 4 0 0
0 1 ( + )
( + )
silne strony szanse
słabe strony zagrożenia
Standard życia
(warunki materialne)
1,2,3,2,3,6,7,8,9,11,1,2,3
333
Jakość życia (warunki
niematerialne)
4,6,7, 4,5,10,13, 1,5, 4,5,8
Tożsamość wsi i wartości
życia wiejskiego
5,1,12
Byt (warunki
ekonomiczne)
2,3,4,6,6
SILNE STRONY SZANSE
SŁABE STRONY
ZAGROŻENIA
Tożsamość wsi i wartości życia wiejskiego (+) +
1 2
0 0
Wnioski: Obszar pozytywny otoczenie dodatnie. Dominują mocne strony. Trzeba rozwijać tożsamość wsi
i zwrócić szczególną uwagę na projekty wiążące mieszkańców ze swoim sołectwem.
Standard życia (warunki materialne) ( - ) -
3 0
7 3
Wnioski: Obszar słaby. Przeważają słabe strony obszar wymaga działań długoterminowych, budowania infrastruktury publicznej mającej wpływ na jakość życia mieszkańców przy uwzględnieniu mocnych stron obszaru. Otoczenie negatywne.
Jakość życia (warunki niematerialne i duchowe) ( - ) -
3 2
4 3
Wnioski: Obszar negatywny, przeważają słabe strony. Otoczenie niekorzystne. Należy wspierać mieszkańców w budowaniu mocnych stron oraz eliminowaniu słabych stron i zagrożeń wynikających z otoczenia.
Byt (warunki ekonomiczne) ( = ) +
0 4
0 1
Wnioski: Obszar słaby z pozytywnym otoczeniem. Należy wykorzystać potencjał wsi do tworzenia
inicjatyw przedsiębiorczych oraz promocji wsi jej potencjału gospodarczego.
WIZJA WSI HASŁOWA
„Z naturą i ludźmi za pan brat”
WIZJA OPISOWA
Nasza wieś, to atrakcyjna miejscowość, w której aktywni mieszkańcy stworzyli centrum turystyczno-rekreacyjne.
Nauczyli się rozmawiać ze sobą. Pozyskali fundusze, aby zapewnić rozwój swoim dzieciom i opiekę nad seniorami.
Zadbali o infrastrukturę i estetykę wsi.
WIZJA OBRAZKOWA
PROGRAM DŁUGOTERMINOWY ODNOWY WSI
Wizja wsi (hasłowa): „Z naturą i ludźmi za pan brat”
I. Plan rozwoju II. Program rozwoju
1. CELE
Co trzeba osiągnąć by
urzeczywistnić wizję naszej wsi?
2. Co nam pomoże osiągnąć cele?
(zasoby, silne strony, szanse)
3. Co nam może przeszkodzić? (słabe
strony, zagrożenia)
Projekty, przedsięwzięcia jakie wykonamy?
ZASOBY których
użyjemy
ATUTY
silne strony
i szanse jakie
wykorzystamy
BARIERY Słabe strony jakie wyeliminujemy
Zagrożenia jakich unikniemy
A. TOŻSAMOŚĆ WSI I WARTOŚCI ŻYCIA WIEJSKIEGO
1.Zachowanie tradycji naszej wsi
2. Zachowanie krajobrazu wsi
Sala wiejska plac przy
Sali wiejskiej
Potencjał
turystyczno-
przyrodniczy
Potencjał
intelektualny i
zawodowy liderów
Pozytywne
nastawienie gminy
Lokalni liderzy
1. Podział wsi pod względem
geograficznym i społecznym
2. Brak produktu lokalnego
1.1 Organizacja Dnia Dęba
2.1 Oznaczenie tras dojścia do ciekawych
turystyczno-przyrodniczych punktów
2.2 Stworzenie planu wsi i mapy krajobrazowej
wsi
B. STANDARD ŻYCIA
1.Poprawa infrastruktury technicznej i
komunikacji z gminą
2. Poprawa infrastruktury społecznej
Sala wiejska
Plac zabaw
Duża działka gminna
wokół Sali z
możliwością jej
wykorzystania na
różne cele
Słaba infrastruktura drogowa
Słaba infrastruktura wodno-
kanalizacyjna
Niewystarczające wyposażenie Sali
wiejskiej
Przestarzałe wyposażenie placu wokół
świetlicy (nawierzchnia, oświetlenie)
Brak dostępu do szerokopasmowego
Internetu
Brak zewnętrznej sceny
Brak ławek i miejsc wypoczynku
mieszkańców
1.1 Budowa chodnika
1.2 Poprawa jakości dróg powiatowych
1.3 Poprawa jakości dróg gminnych
1.4 Poprawa jakości dróg dojazdowych do pól
1.5 Remont mostów na „Rzeczce”
1.6 Budowa wodociągu i wymiana rurociągu
azbestowego na PVC
1.7 Uzupełnienie oświetlenia ulicznego
1.8 Doprowadzenie Internetu
światłowodowego
2.1 Doposażanie Sali wiejskiej
2.2 Przebudowa placu przy świetlicy wiejskiej
2.3 Budowa sceny oraz miejsca wypoczynku
dla mieszkańców spędzania czasu wolnego
przez mieszkańców wsi w parku – ławki
oświetlenie
2.4 wyposażenie kuchni wiejskiej w
profesjonalny sprzętu
2.5 Stworzenie parku wypoczynku dla
mieszkańców wraz z galerią
C. JAKOŚĆ ŻYCIA
1.Zwiększenie integracji wsi
2.Porawa relacji sąsiedzkich ,
kształtowanie współuczestnictwa w
życiu wsi
Potencjał
intelektualny i
zawodowy liderów
Pozytywne nastawienie gminy.
Lokalni liderzy Istniejące szlaki
turystyczne
Słaba komunikacja interpersonalna
Niechęć do wspólnego działania
mieszkańców wsi
Brak aktywności młodzieży
Migracja mieszkańców ze wsi do miast
Starzejące się społeczeństwo
Obojętność na działania osób
zaangażowanych
1.1Organizacja Dębogórskiego Dnia Kobiet
1.2 Organizacja Dębogórskiego Dnia dziecka
1.3 Organizacja Dnia Dębu
2.1. Warsztaty poprawiające umiejętności
interpersonalne, dzień sąsiada
2.2 Zajęcia w świetlicy dla dzieci
D. BYT
1.Promocja wsi
2. Pozyskiwanie funduszy
zewnętrznych
Możliwość
pozyskiwania
funduszy
zewnętrznych np.
gminnych
Promocja wsi w
ramach promocji
gminy
Współdziałanie
między sołectwami
Brak środków na walkę z wykluczeniem
ludzi starszych i chorych
1. Publikacje na temat wsi na stronach
Internetowych Gminy
1.2. Wizytówka wsi w Internecie,
1.3 Współdziałanie z MOPS-em
2.1 Napisanie projektu o aktywizacji seniorów
2.2 Napisanie projektu modernizacji placu przy
świetlicy ( scena plac, oświetlenie, ławki)
PROGRAM KRÓTKOTERMINOWY ODNOWY WSI na OKRES 2 lat
Kluczowy problem Odpowiedź Propozycja projektu
Czy nas stać na realizację?
(tak/nie) Punktacja Hierarchia
Organizacyjnie Finansowo
Co nas najbardziej
zintegruje? Wspólna impreza Organizacja dnia dęba TAK NIE 16 II
Na czy nam
najbardziej zależy? Wspólne działanie
Zacieranie konfliktów społecznych w
ramach wsi poprzez organizację
wspólnych imprez
TAK TAK 12 III
Co nam najbardziej
przeszkadza?
Słaba infrastruktura
techniczna wokół
świetlicy
Budowa sceny i placu przy świetlicy
szansą zwiększenia integracji TAK NIE 19 I
Co najbardziej
zmieni nasze
życie?
Możliwość uzyskania
nowych umiejętności Warsztaty integrujące mieszkańców wsi TAK TAK 12 III
Co nam przyjdzie
najłatwiej?
Integracja
mieszkańców wokół
posesji
Konkurs na estetykę otoczenia miejsca
zamieszkania TAK TAK 12 III
Na realizację jakiego projektu
planujemy pozyskać środki zewnętrzne?
Z jakich źródeł?
Budowa sceny i placu przy świetlicy wiejskiej LEADER
Podpisy przedstawicieli Grupy Odnowy Wsi:
uczestniczących w przygotowaniu dokumentu:
Grażyna Woźniak
Jacek Woźniak
Grażyna Fuczko
Franciszek Włodek
Ewelina Fuczko
Maria Rau
Podpis/podpisy moderatora/ów odnowy wsi:
Paweł Michalski
Marek Romaniec
Załączniki:
1. Listy obecności na warsztatach sołeckich
2. Dokumentacja zdjęciowa z przeprowadzonej wizji terenowej oraz warsztatów sołeckich (płyta CD).