Download - Spontane Stad en Stadsontwikkeling
SPONTANE STADSONTWIKKELINGover stadsgebruik en
stadsplanning
Stijn [email protected]
Centrum OASeS, Universiteit Antwerpen
VANWAAR SPONTANE STAD?
Spontaniteit versus (geplande) grootschaligheid en standaardisering
‘Grote verhalen’ en ‘utopieën’ van 20ste eeuw zijn verdwenen, maar stadsontwikkeling blijft grootschalig
(Gert Urhahn’s Manifest voor de Spontane Stad)
VANWAAR SPONTANE STAD?
Spontaniteit versus planning, regelgeving en regie
Geen blauwdruk, maar kansenkaarten. Geen strakke regie maar zelforganisatie. Geen regelgeving maar onderhandeling.
Stadsgebruiker en zijn/haar noden en ambities centraal stellen in stedelijke
ontwikkeling
Gedreven door mensen die zich organiseren rond en handelen naar
aangevoelde noden en gedeelde ambities
SPONTANE STAD?
Spontane stadsontwikkeling in Wondelgemse Meersen, 2009-2010
• v
Spontane stadsontwikkeling in Turkije: gecekondu (vanaf jaren 1950)
Stelling #1
Spontane stadsontwikkeling is een indicator van een menselijke
behoefte die noch door de markt noch door de staat adequaat
gelenigd wordt.
Stelling #2
Spontane stadsontwikkeling eist recht op de stad op. Stedelijke hiërarchieën en regels worden in vraag gesteld. Daarom wordt
spontane stadsontwikkeling dikwijls als bedreigend ervaren.
DOK: tijdelijk (creatief) ruimtegebruik
Stelling #3
Spontane stadsontwikkeling vergt een flexibele omgang met regels en plannen. Dat werpt onvermijdelijk de vraag op wiens spontaniteit en
creativiteit selectief gedoogd wordt door markt en/of staat.
Stelling #4
Spontaniteit is het breekijzer voor alternatieve stedelijke
middenklassers om zich (deel van) stedelijke ruimte toe te eigen.
Spontane stadsontwikkeling: koterijen, lintbebouwing, baanwinkels
Stelling #5
Spontane stadsontwikkeling gaat niet over de allerindividueelste
expressie van de allerindividueelste aspiratie, maar wordt gedreven
door een gedeelde nood en gedragen door een collectieve visie
en actie.
En in Gent?
Stadsontwikkeling moet ambities en noden van huidige bewoners en
gebruikers van stad centraal stellen. Nu zijn fysiek-ruimtelijke opportuniteiten, analyse,
instrumenten en programma meestal leidend en holt sociale luik erachter
aan.
En in Gent?Stijgende vastgoedprijzen en
populariteit van Gent plaatsen druk op de ruimte voor spontaniteit. Stad moet ruimte voor spontaniteit en creativiteit vrijwaren (goedkoop,
regelarm en toegankelijk).
En in Gent?
Spontane stadsontwikkeling is een uiting van het opeisen van het recht om mee de stad te maken. Stad moet daar open voor staan, zolang het publiek karakter van de stad versterkt wordt. Stad moet
erover waken dat tolerantie voor spontaniteit en creativiteit niet sociaal
selectief is.
En in de Oude Dokken?
• Stadsontwikkeling startte er niet vanuit sociaal ontwikkelingsproces (maar vanuit ruimtelijke analyse)• RUP creëert weinig ruimte voor
spontaniteit en creatieve experimenten• Beter/blijven bewaken wiens
spontaniteit en creativiteit er een plaats krijgt