31/01/2018
1
Andreas Vandersmissen - Field Support Vlaanderen
Bescherming oppervlakte water
Spuitdoppen en sproeitechniek
Waterkwaliteit
Het probleem?
Page 2
Het resultaat van officiële metingen Aantal actieve stoffen met PNEC-overschrijdingen per meetpunt in Vlaanderen (2014)
Pagina 3
1 - 2
2 - 4
5 - 8
9 - 15
Onvoldoende getest
geen overschrijding van de gecontroleerde pesticiden
Water en gewasbeschermingsmiddelen
De situatie moet drastisch verbeteren
Indien er nog steeds
overschrijdingen terug gevonden
worden
Pagina 4
De situatie moet drastisch verbeteren
Indien verder verbod op producten
Pagina 5
Water en gewasbeschermingsmiddelen
Page 6
31/01/2018
2
Pagina 7
Bronnen Vóór Tijdens Na
Diffuse bronnen
Drift
Afspoeling
Erosie
Puntvervuiling
Rechtstreeks verlies
Ondoordringbare oppervlakken (beton, asfalt, klinkers, …)
Oppervlaktewater
Drift
Erosie en afspoeling
Drainage
Doorsijpelen,
uitspoeling Grondwater
Schema: Sabine Beernaerts, CODA - Tervuren
Transport, opslag
Mengen en vullen Reinigen
Restbeheer
Puntvervuiling
Diffuse vervuiling
Bronnen van waterverontreiniging Hoe belanden gewasbeschermingsmiddelen in het water ?
| ForwardFarming Field Academy | Water Protection Training | September 2016
Bufferzones – akkerbouw Wetgeving – Onbeteelde zone – fyto – bemesting!
Bufferzones – akkerbouw Wetgeving – Onbeteelde zone – fyto – bemesting!
Breedte bufferzone i.f.v. giftigheid voor waterorganismen (vissen, algen, watervlooien…)
Verschillend i.f.v. actieve stof, handelsproduct en teelten Vermeld op erkenningsakte (fytoweb) en etiket
Kan gereduceerd worden door gebruik van driftreducerende
maatregelen Minimale bufferzone van 1m voor horizontale
bespuitingen en 3m voor verticale bespuitingen
Bufferzones GBM Federaal - definitie
11
1 m
Bufferzone
• Specifieke bufferzone op etiket /
fytoweb > 1 m dan geldt deze zone
• Geen specifieke bufferzone op etiket / fytoweb
6 m
> 1 m
Bufferzones – akkerbouw Standaard gewasbeschermingsmiddelen
Bufferzone van
2m
5m 10m 20m
Klassieke techniek 50% 75% 90%
Klassiek
(0%)
2m 5m 10m 20m 30m 40m 200m
50% 1m 2m 5m 10m 20m 30m 40m
75% 1m 2m 2m 5m 10m 20m 30m
90% 1m 1m 1m 1m 5m 10m 20m
7 mogelijkheden
op het etiket
4 drift-
Reductie-
klassen
Effectief te respecteren bufferzone op basis van de gebruikte techniek
Bespuitingen voor veldgewassen
Bufferzones GBM Reductieklassen
31/01/2018
3
Bufferzone van 5 m
Bufferzone van 1 m
Bufferzone van 2 m
50% driftreducerende techniek
75% driftreducerende . techniek
90% driftreducerende techniek
Bufferzone van 10 m
0% driftreducerende techniek
Bufferzones GBM Reductieklassen – in de praktijk
• Ter bescherming van het oppervlaktewater tegen afspoeling en erosie van GBM
• Momenteel enkel voor producten o.b.v. terbuthylazine
• Een vegetatieve bufferzone van 20m ten opzichte van het oppervlaktewater voor percelen die behandeld worden met producten o.b.v. terbuthylazine • ‘oppervlaktewater’: alle stilstaand of stromend water op het
landoppervlak (rivieren, beken, sloot, meer, vijver, riolen, …) • ‘vegetatieve bufferstrook’: een voldoende dichte grasstrook
(raaigras, zwenkgras, kropaar,…) voor een optimale doeltreffendheid bij het gebruik van producten op basis van terbuthylazine
Bufferzones GBM Vegetatieve bufferstrips in kader van ‘terbuthylazine’
• Ter bescherming van niet tot de doelsoorten behorende geleedpotigen/insecten (NTA/NTI) en niet doelwitplanten (NTP)
• Driftreducerende doppen moeten worden gebruikt op
alle randen van het veld • Minimaal dezelfde driftreducerende doppen als voor de
bufferzone ter bescherming van waterorganismen gebruiken • Nog niet voor alle producten
Bufferzones GBM Bufferzones ‘niet-doelwit organismen’
Lijst met driftreducerend materiaal en conversietabellen
www.fytoweb.be gewasbeschermingsmiddelen voor gebruikers
Watercontaminatie Brochures: ‘Bescherming van het oppervlaktewater
bij het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen’
www.spuithulp.be
Bufferzones GBM Driftreducerende doppen – tools
Page 17
Rekening houden met …
ForwardFarming Field Academy │ Water Protection Training │ 2017 Pagina 18
Biologische werking
• Maximum % van product moet
zijn doel bereiken
• Invloed van de weersomstandigheden
beperken
• Maximale bedekking – minimum
verlies (run-of)
Veiligheid voor het milieu
• Beschermen van water, bodem, lucht
• Beschermen van niet-doelwitorganismen
en niet-doelwitplanten
Veiligheid voor mensen
• Gebruikers
• Omstaanders - omwonenden
31/01/2018
4
Drift
ForwardFarming Field Academy │ Water Protection Training │ 2017 Pagina 19 ForwardFarming Field Academy │ Water Protection Training │ 2017 Pagina 20
DE GROOTTE
HEEFT WEL BELANG
Druppelgrootte
ForwardFarming Field Academy │ Water Protection Training │ 2017 Pagina 21
Drift – Optimaal – Run off
Betere bedekking
Verdamping
Minder gewasindringing
Meer drift
Minder bedekking
Aflopen
Betere indringing in gewas
Minder drift
Zeer fijn Fijn Grof Medium Zeer grof Extreem grof
150 µm 250 µm 350 µm 450 µm 550 µm 650µm
Druppelgrootte : bedekking
ForwardFarming Field Academy │ Water Protection Training │ 2017 Pagina 22
Druppelgrootte en
bedekkingsgraad spelen een
grote rol in de werking !
Druppelgrootte
halveren
• 8 x meer druppels
• Zelfde volume water
Druppelgrootte en drift
ForwardFarming Field Academy │ Water Protection Training │ 2017 Pagina 23
30
cm
2,5 7,0 15 50 330
Spray drift in m
20 micron
50 micron
400 micron
150 micron
Wind: 5 km/h
100 micron
Droplet size:
Druppelgrootte
ForwardFarming Field Academy │ Water Protection Training │ 2017 Pagina 24
• Grotere druppel, minder drift
• Kleinere druppel, betere bedekking
31/01/2018
5
25
Klassieke Spleetdop
Druk 2 - 4 bar
Druppels fijn tot gemiddeld 90 - 300 µm
Perfecte bedekking 20 - 50 druppels /cm²
Gevoelig
aan drift / verdamping
Spleetdop reductieplaatje
Druk 2 - 4 bar
Druppels zijn groter 200 - 450 µm
Goede bedekking > 20 druppels/cm²
50% driftreductie
Anti-drift met luchtaanzuiging
Druk 2-4 bar 3 - 8 bar
Druppels zijn groot tot zeer groot > 350 - 650 µm
Minder goede bedekking bij lage water volumes
< 20 druppels /cm²
75% tot 90 % driftreductie
Doppenkeuze
Gebruik van 50% driftreducerende doppen verplicht vanaf 2017 ?!
Opgenomen in de IPM controle (autocontrole) Geen drift reducerende doppen = non-conformiteit 1 In orde te brengen voor volgende check (= na 3 jaar)
Nieuwe keuringscyclus 2017-2020 (ILVO)
Geen probleem als ze er nog niet opstaan Opmerking dat het na 2020 wel in orde moet zijn
Let wel: antidrup-systeem verplicht vanaf 2017
Bij keuring: niet aanwezig → AFGEKEURD
Binnen de 3 maand in orde brengen
Driftreducerende doppen Wetgeving!
Voorkomen van drift door gebruik van anti-driftdoppen (Houtain-Le-Val)
ForwardFarming Field Academy │ Water Protection Training │ 2017 Pagina 27
Luchtmengdoppen (75%)
Standaard spleetdop
(0%)
Driftreduce-rende
spleetdop
(50%)
Zichtbaar maken van drift
ForwardFarming Field Academy │ Water Protection Training │ 2017 Pagina 28
Kantdop
ForwardFarming Field Academy │ Water Protection Training │ 2017 Pagina 29
• Enkel op einde van de spuitboom
• Groter debiet – scherpe aflijning op uiteinde
• Laatste gewasrij wordt nog behandeld aan de volle dosis
Normale spleetdop Kantdop Luchtmengdop
Twin-doppen
ForwardFarming Field Academy │ Water Protection Training │ 2017 Pagina 30
• Spuit naar voor en naar achter
• Beter raken van verticale oppervlakken
31/01/2018
6
Messtofdoppen
ForwardFarming Field Academy │ Water Protection Training │ 2017 Pagina 31
• Stralen – heel grove druppels
• Verbranding voor komen – indringing in het gewas
Hangende doppen voor ondergewasbespuiting
ForwardFarming Field Academy │ Water Protection Training │ 2017 Pagina 32
Speciaal systeem om onder bloeiend gewas te spuiten vb koolzaad.
Proefresultaten tonen ongeveer zelfde resultaat als klassieke bespuiting
- Pollen beetle
- Sclerothinia
- Alternaria
Nieuwe ontwikkelingen
ForwardFarming Field Academy │ Water Protection Training │ 2017 Pagina 33
Pulse – doppen 4 doppen die afzonderlijk of samen
kunnen aangestuurd worden
Doppen nomenclatuur
Most common
spray angles:
Page 34
Nozzle type XR = flat fan
Spray angle here: 110°
Flow rate (at 3 bar) here: 0,4 gallon per minute
Nozzle material (here steel)
Brand
Nomenclature:
80° 110° or 120°
Materials:
• Polymer (POM)
• Ceramic
• Steel
• Brass
Dopmaat
Druppelgrootte
Drift
Volume/min
Liter / min
3 bar
Liter / ha
3 bar / 6 km/h
Orange 01 0,40 80
Green 015 0,60 120
Yellow 02 0,80 160
Purple 025 0,99 200
Blue 03 1,20 240
Red 04 1,60 320
Brown 05 2,00 400
Grey 06 2,40 480
White 08 3,20 640
ISO – Kleurcodes
ForwardFarming Field Academy │ Water Protection Training │ 2017 Pagina 35
Naast doppen:
Luchtdrukondersteuning / Wingspray
50 %
75 %
31/01/2018
7
Weersomstanigheden: - Wind
- Temperatuur
- Luchtvochtigheid
- Neerslag
Temperatuur
(°C)
Opletten T < 0
Doenbaar 0 < T < 12
Ideaal 12 < T < 20
Af te
raden
T > 20 °C
Correlatie weer en bespuiting
Luchtvochtigheid
Page 38 Page 38
Relatieve vochtigheid, temperatuur en windsnelheid
Uit: Malberg
(voorbeeld)
Schraal
Optimaal
Relatieve
vochtigheid (%)
Ideaal RV > 90
Praktijk 90 > RV > 60
Opletten 60 > RV > 30
Af te
raden
30 > RV
Windsnelheid
(m/s)
Windstil 0-0.3
Zwak 0.3- 3.4
Matig 3.4-8.0
Vrij
krachtig 8.0-10.8
- Type teelt - Groeistadium
- Doelwit (onkruid,
schimmel, insect…)
- Type product
Bladindex van aardappelen
Page 40
Raken van het gewas en bedekking
ALOMY – 1390 ears/m2
- Water volume - Druk
- Rijsnelheid
- Hoogte van de spuitboom
31/01/2018
8
Aanbevolen rijsnelheid
Ideaal tussen 6 en 8 km/met standaard spuittoestel
Rijsnelheid
Turbulentie Drift
Aanbevolen watervolumes id praktijk
Let op met afrollen van…!
Page 44
In de praktijk
Impact van de spuittechniek?
Aantal druppels/cm2
Werking herbiciden/fungiciden
Page 46
CONTACTWERKING
fijne druppels
aantal druppels hoog
50± 20 druppels/cm²
spleetdop
SYSTEMISCHE WERKING
grovere druppels
aantal druppels lager
20-30 druppels/cm²
driftreducerende doppen
MINIMUM waarden
Te respecteren voor optimale werking
Aantal druppels / cm² Product
20-30 Systemisch
50-70 Contact
Source: Huyghebaert B. CRAGx
Spuittechniek
Bedekkingsgraad %
Page 47
Bedekkingsgraad recht evenredig met volume water
Spuittechniek Biologische effeciëntie – systemisch middel
Page 48
Flexibiliteit ongeacht het type dop en volume water ?!
31/01/2018
9
Spuittechniek Biologische effeciëntie – contact middel
Page 49
Geen flexibiliteit met volume water !! Minimum 200 liter water indien drift reducerende dop!
Spuittechniek Biologische effeciëntie – nieuwe middelen
Page 50 Page 50
BCS 2016-2017 : 5 proeven
Flora : goed ontwikkeld Produkt : basis 9 g meso
50
60
70
80
90
100
anti-drift50%, 3 bars
anti-drift 90%, 3 bars
Kleefkruid
Duist
Klaproos
De systemische produkten gaan met alle doptypes
Zeer goede bedekking, zelfs met een 90 % dop
Verschillende types beschikbaar
Mogelijk bij 200-250 L, 6-8 km/h
Werking %
HYPRO of LURMARK 04 en meer
John Deere 2004A-2005A
Lechner ISO 03
…
Kort samengevat
De gebruiker moet zich bewust zijn van de ‘spuitomstandigheden’ in
de brede zin van het woord
• ForwardFarming Field Academy | Water Protection Training | May 2016 Page 51
Goed gebruik van de juiste spuittechnologie brengt bij aan het
duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen.
economisch, ecologisch, sociaal engagement !
Spuittechniek heeft een belangrijke impact op de werkzaamheid,
milieu en de blootstelling van de gebruiker aan
gewasbeschermingsmiddelen
Spuitdoppen zijn het kleinste deeltje aan de spuit…maar heeft wel de
‘grootste’ waarde
De gebruiker moet een overweging maken tussen type spuitdop, druk
en snelheid.
Voor ieder probleem is er een oplossing. Dank u!
Pagina 52